6,1. Werkstuk door een scholier 5630 woorden 30 maart keer beoordeeld. Geschiedenis

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 5630 woorden 30 maart ,1 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Op vrijdag 6 februari zijn wij naar kamp Westerbork geweest. Daar hebben we informatie verzameld voor project Westerbork. Wij moesten informatie proberen te verzamelen over de volgende hoofdvragen: - Wat is de geschiedenis van het kampterrein? - Hoe probeert het Herinneringscentrum Kamp Westerbork de oorlog van 60 jaar geleden te visualiseren en te verduidelijken? - Wat vinden betrokkenen en ooggetuigen en familie van overlevenden dat er in de toekomst met het voormalige kampterrein moet gebeuren? Welke toeristische functie heeft het Herinneringscentrum tegenwoordig en welke mogelijkheden liggen er voor de toekomst? De informatie die we moesten hebben, hebben we gevonden, wat we vervolgens uit hebben gewerkt in de volgende hoofdstukken. Verder hebben we onderzocht hoe de mensen in het kampterrein leefden en hoe ze zich voelden. Hoofdstuk 1: Geschiedenis van het kampterrein Toen in 1933 Hitler aan de macht kwam. Werd het er voor de Joden niet veiliger op om in Duitsland te wonen. De joden mochten steeds minder en op het laatst helemaal niets meer. Daarom vluchtten veel Joden in 1939 naar de omliggende landen zoals Nederland, want daar was Hitler immers nog niet aan de macht. Toen er in 1939 zoveel Joden in Nederland waren, was er niet voor iedereen genoeg plek. Ook ging het in die tijd ook niet goed met de economie van Nederland, en velen waren bang dat de Duits-Joodse vluchtelingen hun baantjes zouden inpikken. Daarbij kwam dat de vluchtelingen niet tijdelijk niet Nederland verbleven. Daarom besloot de Nederlandse regering om een aantal vluchtelingenkampen te bouwen om onderdak e.d. aan de Joden te bieden. Zo was er in de buurt van Westerbork een stukje heide met bossen erom heen, waar niemand leefde. Dat vond de Nederlandse regering wel een goede plek voor een vluchtelingenkamp. In de zomer van 1939 werd vluchtelingenkamp Westerbork opgebouwd door de boeren in de omgeving. Er werden 50 barakken opgebouwd, waarin in elke barak ongeveer 50 mensen konden slapen. Dit vluchtelingenkamp was voornamelijk bedoeld voor de Joden, alleen nu kwamen er ook zigeuners en verzetsmensen en Protestantse en Rooms-katholieke vluchtelingen. Commandant Schol kreeg op 16 juli 1940 de leiding over het vluchtelingenkamp. Toen hij eenmaal aan de leiding was, werd de bewaking serieus aangepakt. Want dat vond hij namelijk erg belangrijk. Hij was anti-duits, en wilde daarom de nazi s zo ver mogelijk bij het kamp weghouden. Toen het kamp klaar was kwamen er steeds meer Joden vanuit Duitsland naar Westerbork toe, want daar had je onderdak en kon je werken. Pagina 1 van 10

2 Bovendien was er ook een ziekenhuis, wat natuurlijk niet overbodig was. In totaal waren er zo n 1800 mensen in het kamp. Maar toen Nederland in 1940 werd bezet door de Nazi s, werd een paar jaar later, op 1 Juli 1942 het toen voormalige vluchtelingenkamp Westerbork een doorvoerkamp. Vanaf toen hadden de SS ers het zeggen over het kamp. De eerste Duitse commandant was Erich Deppner. Hij was een gewelddadig mens en had totaal geen medelijden met de vluchtelingen in het kamp. Het eerste transport op 15 juli 1942 was hij dan ook verantwoordelijk voor. Op het eerste transport zaten 962 Joden uit Amsterdam en 150 joden uit Westerbork. Niet alleen SS ers werkten op het doorvoerkamp, maar ook gewoon Nederlandse politieagenten. De mensen die daar in het kamp verbleven, bleven daar. Het leven zag er voor hun precies hetzelfde uit, je kon gewoon blijven werken en spelen. Het enige verschil was dat de SS ers nu de leiding hadden. Maar doordat de SS ers nu ook joden gingen oppakken, werd het kamp te klein voor alle mensen die daar leefden. Daarom werden er nog 24 nieuwe grote barakken opgebouwd met 250 tot 300 man per barak. Voor het opbouwen van deze barakken was ook geld nodig en dat werd betaald door de joden zelf, met hun bezittingen. In oktober 1942 zaten de meeste mensen in het kamp. In het begin werden er af en toe lijsten gemaakt met daarop namen van mensen die de volgende dag op transport werden gezet. Maar vanaf februari 1943 werden er elke dinsdag joden gedeporteerd naar een van de vernietigingskampen. Hoeveel joden er werden gedeporteerd mochten de mensen in het kamp niet zelf beslissen, dat deed Adolf Eichmann. Vanuit Berlijn kreeg het kamp de opdracht om een bepaald aantal Joden door te vervoeren. De meeste treinen gingen naar Auschwitz. Van de gedeporteerde mensen die naar Auschwitz zijn vervoerd, zijn er overlevenden. De mensen die op transport gezet werden gingen naar andere kampen om te werken. Althans dat dachten de mensen die daar verbleven. Maar niets is minder waar, als je op een van die lijsten stond werd je de volgende dag op de trein gezet naar een van de vernietigingskampen. De vernietigingskampen waren: Auschwitz, Bergen Belsen, Sibibor of Theresienstadt. De lijsten werden de dag ervoor gemaakt door de gevangenen zelf, ze hadden dus echt geen idee dat ze mensen doorstuurde naar een vernietigingskamp. Er gingen wel eens wat geruchten over gaskamers e.d. maar niemand geloofden ze echt, want ze hadden het hier in Westerbork zo goed. De mensen die daar waren, leefden dus echt in een schijnwereld. Daar zijn vele voorbeelden van, een van de voorbeelden is het verhaal van Michieltje Prins. Michiel Prins is drie maanden te vroeg geboren in het kamp Vught. Vlak nadat Michiel was geboren, werd hij samen met zijn moeder op spoor gezet richting het doorvoerkamp Westerbork. Michiel was nog erg zwak en moest daarom goed warm gehouden, mensen gaven de moeder van Michiel dekens en voedsel om hem levende te houden. Zodra ze bij het kamp aankwamen, werd Michiel meteen naar het ziekenhuis gebracht. Niemand mocht bij Michieltje komen, want ze waren dan bang dat ze Michiel besmette met een virus. Iedereen dacht dat hij het niet ging redden, totdat Gemmeker, kampcommandant op dat moment, zich over Michiel, die maar tweeënhalf pond woog, ontfermde. Ondertussen was de moeder Michiel al op het transport gezet richting een van de vernietigingskamp. Toch zorgde Gemmeker nog goed voor Michiel, hij liet uit zijn kelder een fles cognac komen. En hij zorgde dat Michiel zondevoeding kreeg, en om de twee uur enkele druppeltjes cognac. De baby sterkte aan tot een baby van zes pond. Door de goede zorg die ze Michiel hadden gegeven, dachten de mensen in het kamp dat ze het echt goed met hun voorhadden. Maar niets was minder waar, nadat hij was aangesterkt werd hij alsnog op het transport gezet. De opvolger van Deppner was Albert Konrad Gemmeken. Gemmeker was een nationaalsocialist. Hij wilde Pagina 2 van 10

3 zich eigenlijk aansluiten met de Führer Hitler, maar dat deed Gemmeker niet. Omdat hij de rust en orde wilde houden in het kamp. Hij was daarom ook uiterst vriendelijk tegen de gevangene, bijv. hoe hij Michieltje behandelde. Er kwam prikkeldraad om het kamp heen en zeven wachttorens om het kamp nog beter te bewaken. De Joden moesten zelf een vijf meter brede sloot om het kamp graven, ook voor de bewaking. Eigenlijk werkten de Joden voor hun eigen dood, want nadat ze een tijdje in Westerbork waren geweest en meegewerkt hadden aan de bouw van het kamp, werden ze op transport gezet richting het Oosten. Gemiddeld waren er in het doorvoerkamp Westerbork zo n tienduizend gevangenen, maar het kwam ook voor dat er zelfs zestienduizend gevangenen waren. Hoofdstuk 2: Inrichting toen en nu Het kamp zag er vroeger heel anders uit dan nu. Er zijn nog maar vier dingen over van wat er toen stond. Namelijk de Aardappelkelder, de Schuilbunker, het Stootblok en het huis waar de commandant woonde. Deze dingen zijn dus nog echt. Vroeger stonden er heel veel barakken, onder andere een strafbarak, waar mensen inzaten die probeerden te ontsnappen uit het kamp of foute dingen hebben gedaan waardoor ze opgepakt werden. De mensen die in de strafbarak zaten werden als eerste afgevoerd als er een trein aankwam. De strafbarak werd met veel prikkeldraad afgebakend, zodat ze er niet uit weg konden en er geen andere mensen konden zien hoe het daar was. Verder stonden er nog veel wachttorens met wachters erin die in de gaten hielden of er geen mensen ontsnapten. Ook was natuurlijk het hele kamp afgezet met prikkeldraad, zodat de mensen minder snel op het idee kwamen om te gaan ontsnappen. Het was er dus aardig vol gebouwd. Maar dat valt nu niet meer te zien, er staan enkele monumenten en er zijn heuvels aangelegd zodat je kan zien waar de barakken hebben gestaan en hoe groot ze waren. Dus om je een idee te geven hoe de inrichting daar was. Maar eerlijk gezegd, zie je het niet zo heel goed. Je hebt niet het idee dat je in het kamp staat, omdat er helemaal niks meer staat. Ze hebben een wachttoren nagebouwd, zodat je kan zien hoe de wachters zicht hadden over het kamp, verder hebben ze nog een treinspoor aangelegd waar later nog uitleg over volgt en staat er een monument voor elk mens dat daar is afgevoerd, ook hier wordt later uitleg over gegeven. In het midden van het kamp staat een kleine maquette waarop duidelijk te zien is waar alles was. Iets verderop van het kamp staat een museum, waarin je van alles kan bekijken wat met het verleden van kamp Westerbork te maken heeft. Ook kun je verhalen horen, via een koptelefoon, van mensen die de Tweede Wereld oorlog overleefd hebben. Als je binnen komt kun je ook een film bekijken waarin van alles wordt verteld, ook kun je een hele presentatie gaan luisteren over de joden uit je eigen woonplaats, Coevorden, en ze vertelden ons van alles, bijvoorbeeld de hoeveelheid joden dat er in Coevorden woonde en hoeveel er nog na de oorlog woonden. Ze vertelden ook wat voor een gebouwen er in Coevorden staan dat er door de joden is neergezet, een voorbeeld daar van is de muziekschool dat een synagoge was. Koffers van mensen die in het kamp hebben gezeten kun je daar ook bekijken. Zoals die van een vrouw dat dacht dat ze naar een werkkamp gevoerd werd, omdat ze dat dacht had ze een wekker mee omdat ze bang was dat ze anders te laat zou verschijnen. Zulke verhalen staan allemaal bij de koffers. Ook zijn er een heleboel foto s van Pagina 3 van 10

4 mensen die in het kamp zaten. Verder hebben ze nog een soort barak nagebouwd waarin je kon zien hoe ze sliepen en hoe weinig ruimte ze hadden. Er zat ook een foto van Ajax tussen omdat Ajax een jodenclub is. Ajax komt aan die naam omdat het stadion van Ajax in de jodenbuurt van Amsterdam stond, en de supporters van de andere clubs steeds zeiden als ze na Ajax toe gingen we gaan naar de joden toe. Ajax wordt nu nog steeds een jodenclub genoemd. Er stond ook een foto van een SS er die allemaal hakenkruizen op zijn lichaam had laten tatoeëren. En hij had voor zich een bordje waarop stond: landverrader. Het herinneringscentrum probeert de jongeren zich bewust te laten maken door ze bij het kamp te betrekken. Ze vragen hen wat er met het kamp moet worden gedaan. Moet het kamp weer opgebouwd moet worden, of moet juist alles moet worden afgebroken, zodat men de Tweede Wereldoorlog zal vergeten? Op scholen komen soms ook gastsprekers, die dan hun verhaal vertellen over hoe zij de oorlog hebben meegemaakt. In Westerbork zijn er twee monumenten: het treinspoor dat aan het einde omhoog loopt, en de plaats met stenen voor iedere jood, zigeuner of verzetsstrijder die vanuit het kamp is gedeporteerd en het niet heeft overleefd. Het treinspoor dat hier naast staat is ontworpen door Ralph Prins, die zelf ooit gevangen zat in het kamp Westerbork. Het monument heeft 97 bielsen in totaal. 93 van deze bielsen zitten daarvan aan het treinspoor vast, dat staat er symbool voor dat deze treinen naar Auschwitz gingen. Vier bielsen daarvan zaten er niet aan vast, deze treinen gingen vanuit Westerbork niet naar Auschwitz, maar naar een kamp elders. Je kunt dit monument kun je op verschillende manieren bekijken, bijvoorbeeld dat de rails op het einde naar boven wijst, dat betekent dan dat het het einde is van je leven, als je in de trein zat over dit spoor. Maar je kunt het ook bekijken omdat er nooit meer een trein zou kunnen vertrekken omdat het spoor omhoog staat. Er staan stenen op de voormalige appelplaats in de vorm van Nederland. Al deze stenen die hier staan, staan voor een mens. Bovenop de meeste stenen staan sterretjes, deze staan voor de omgekomen joden. Er waren 200 stenen met een vlammetje op, ter herinneringen aan Sinti en Roma. Ook staan er stenen met een vierkantje erboven op, deze staan voor een onbekend aantal verzetsstrijders die zijn omgekomen. Iets voor de ingang van het kamp, staat een oud huis. In dit huis woonde eerst commandant Schol, hij was de commandant van het vluchtelingenkamp. Maar toen het vluchtelingenkamp veranderde in een doorvoerkamp, werd het huis eigendom van commandant Albert Konrad Gemmeker, dit was de baas van het kamp. Voor de bevrijding was Gemmeker op de vlucht gegaan, maar hij werd gevonden en moest in maart moest hij voor de rechtbank verschijnen. Gemmeker moest de gevangenis in voor 9 jaar, maar hij kwam eerder vrij vanwege goed gedrag. Hij werd 76 jaar. Daarna kwam er weer een andere bewoner: Kolonel Spekkelbreen. Hij overleed in de jaren 60. Zijn dochter bleef in het huis wonen, zij is ongeveer een jaar geleden overleden. Sinds toen is het huis onbewoond. Hoofdstuk 3: Betrokkene Meneer van Duin (81 jaar) Hitler nam in 1933 de macht over. Toen bekeerde ook de katholieke kerk zich tegen joden en zigeuners. Bij Meneer van Duin waren ze thuis antireligieus, maar ze werden door de Nazi als joden beschouwd. Je werd Pagina 4 van 10

5 als jood beschouwd als 2 of meer familieleden wel joods zijn. Zijn zus was 2 jaar ouders dan meneer van Duin. In 1935 verhuisde hij met zijn ouders naar Bussum. In Bussum hadden ze het goed. Hij en zijn zus waren lid van de Nederlandse Natuurbond. Daar lazen ze boeken over 15 concentratiekampen in het laag veen gebied. Daar werden tegenstanders van Hitler in opgesloten. Niet alleen joden, maar iedereen die anders was dan het Arische ras. Zijn vader komt oorspronkelijk uit België, maar is in Nederland gaan wonen waar hij de moeder van meneer van Duin tegenkwam. De fabriek waar de ouders van meneer van Duin werkten ging failliet, daarom zijn ze een eigen bedrijf begonnen. In november 1938 was er de Kristalnacht. Deze nacht zijn er veel mensen vermoord, niet alleen joden maar ook buitenlanders. Deze mensen werden vermoord omdat ze niet in het plaatje van het Arische ras pasten. De gaskamers waren in eerste instantie niet alleen voor joden bedoeld, maar vooral voor gehandicapte mensen, want hun kostten toch alleen maar onnodig geld volgens Hitler. Ook werden de gaskamers gebruikt voor Polen. De Duitsers vielen Noorwegen binnen omdat daar erts was en ze vielen Nederland binnen om makkelijker bij Frankrijk te kunnen komen, door de Alpen was in die tijd namelijk heel moeilijk. Om 3 uur s nachts werd Nederland bezet, vlak daarvoor kwamen zijn ouders terug van zakenreis. Ze werden meteen gebeld door een vriend die met de boot richting IJmuiden ging en hun mochten mee. Ze hebben dat aanbod geweigerd, omdat er veel mensen van hun afhankelijk waren. In februari 1941 vond er een grote staking plaats, waar voornamelijk joden aan meededen. Er werden daar ong. 900 mensen gevangen genomen. Ze moesten werken in de steengroeven, maar daar werden ze de groeven ingetrapt door SS ers of gedwongen gevangenen. Vanaf 1942 waren alle joden verplicht om een ster de dragen. Op de paspoorten stond een J voor joden, Z voor zigeuners en H voor homoseksuelen. Ze moesten verplicht naar Amsterdam verhuizen. 22 januari 1943 gingen ze onderduiken. Ze waren al snel gesnapt. Zodra je werd opgepakt, ging je naar de Hollandse schouwburg. Vanuit de schouwburg werd je doorgevoerd naar een concentratiekamp. Dhr. Van Duin werd doorgevoerd naar Vught en heeft daar ¾ jaar gezeten. Vught was een werkkamp. Politie mannen werden betaald voor elke jood die ze ophaalden, per jood kregen ze 7,50 gulden. In juni 1943 werden alle kinderen van 0-16 jaar weggevoerd. Dhr. Van Duin hoefde niet mee, want hij werd de maand daarna 16. Hij is in september 1943 naar Westerbork doorgevoerd. In 1945 ging hij naar Auschwitz. Niet veel van zijn familie hebben de oorlog overleefd. Zijn nicht heeft het overleeft door zich tussen de waterplanten te verstoppen. Zijn neef is met een niet-joodse getrouwd in Zijn zus is in Auschwitz vermoord en zijn vader is in Presloo vermoord. Zijn broer ik 2 of 3 dagen voor de bevrijding vermoord met nog ong andere joden. Zijn moeder heeft het ook overleefd. Meneer van Duin vindt dat de herinneringen die er zijn niet weggehaald moeten worden. Ook niet alles moet herbouwd worden, maar was er is moet er blijven. Dat is een teken van respect. Vragen: Heeft u zelfmoordneigingen gehad? Ja, ik heb het uiteindelijk niet gedaan omdat ik dacht dat mijn moeder die dag jarig was. i.p.v. zelfmoord heb ik mijn duim laten breken, maar daar heb ik tegenwoordig nog last van. Pagina 5 van 10

6 Heeft u ook zelf iemand dood zien gaan? Ja, eigenlijk veel te vaak. Er werden mensen dood geschoten, aan de galg gehangen en mishandeld. Af en toe heb ik iemand zelfmoord zien plegen door bijvoorbeeld in het prikkeldraad te springen. Hoe voelde men zich precies in Westerbork? Je voelde onzekerheid, je voelde je onveilig, je voelde helemaal geen vrijheid, je voelde voortdurend angst. Eigenlijk kon je alleen nog maar wachten op de dood. Waarom bent u niet ontsnapt uit Westerbork, want er stond geen stroom op de hekken? Ik heb nooit geweten dat het niet onder stroom stond. In Vught stonden de hekken wel onder stroom. Ik ben er pas een paar jaar geleden achtergekomen. Er zijn uiteindelijk wel ongeveer 300 mensen ontsnapt uit Westerbork. Hoofdstuk 4: Toeristische functie In het jaar 2007 zijn er bezoekers geteld in Westerbork. Met deze stijging vergeleken met het jaar 2006 van 15 % wordt verwacht dat er alleen nog maar meer mensen het centrum gaan bezoeken. Het kamp terrein zelf word per jaar gemiddeld door bezoekers bezocht. Rond het kamp terrein en Herinneringscentrum zit een druk bezocht bosgebied. Naast het kampterrein zijn in 1970 veertien radio telescopen geplaatst. Ze hebben die daar geplaatst met de gedachten dat het kamp terrein niet meer van pas zou komen of in gebruik zou komen. Vele mensen vinden dat zeer spijtig, want vanwege de radio activiteit kunnen er geen mobiele telefoons aangezet worden en kan er maar weinig elektriciteit rond en in de buurt van de telescopen zijn. Een medewerker van het Herinneringscentrum vertelde dat er mensen waren met de mening dat er niks veranderd zou moeten worden, omdat het voor de mensen die er gezeten respectloos kan overkomen, omdat hun nare verleden alleen maar weer terugkomt. Het zou heel heftig zijn omdat het kamp er dan weer is. Dat geeft geen veilig gevoel en dat willen ze liever verkomen. Toch willen ze wel plannen maken omdat er niet veel mensen meer zijn die de oorlog heel bewust mee gemaakt hebben of in het kamp Westerbork gezeten hebben. Als die mensen er niet meer zijn, is er een plan om het kamp en het Herinneringscentrum weer in een vorm brengen zodat de volgende generaties een goed idee krijgen van wat voor ellende er zich allemaal heeft afgespeeld tijdens de tweede wereld oorlog in het kamp Westerbork. Wat ze precies met het kamp en het Herinneringscentrum willen doen weten ze ook nog niet. Uit ons project willen ze graag meningen en ideeën halen voor de toekomst. Zo krijgen ze een beeld wat de jongeren van nu denken over het kamp en centrum. Het is moeilijk om precies te zeggen wat voor bezoekers er komen, want er komen veel verschillende mensen en doelgroepen in het Herinneringscentrum. Kinderen, volwassenen,bejaarden, Nederlanders, Duitsers en ook mensen uit andere landen. Veel kinderen van de basis- en middelbare school komen naar kamp Westerbork. Er is voor hen dan een speciaal programma dat ze dan kunnen volgen, zo krijgen ze een rondleiding over het kampterrein,een presentatie in het museum en kunnen ze rondkijken in het museum waar vele zeer bijzondere tentoonstellingen zijn en spullen en informatie te vinden is. Ook is er een klein stukje van een barak nagebouwd waardoor je wel een beter beeld krijgt van hoe zoiets eruitziet van binnen. Dat speciale programma is er niet alleen voor kinderen van basis- en middelbare scholen maar ook voor groepen volwassenen of bejaarden bijvoorbeeld met een bedrijf, een vereniging of een andere groep. Natuurlijk komen ook veel toeristen die een bezoek brengen aan het bosgebied rond het kampterrein en Pagina 6 van 10

7 centrum ze kunnen er lange wandelingen maken en ook gelijk een bezoek brengen aan het kamp terrein Westerbork. Veel mensen komen met hun kinderen of om alleen een wandeling maken. Ook komen er ook mensen waarvan familie in het kamp hebben gezeten of soms nog mensen die zelf in het kamp hebben gezeten. De mensen die in het kamp hebben gezeten en het nog steeds bezoeken zijn mensen die het fijn vinden dat ze naar die plek terug kunnen waar al die herinneringen zijn. Misschien hebben ze op die plek voor het laatst hun familie leden, die het niet hebben overleefd, gezien. Het Herinnering centrum heeft met sommige mensen die in het kamp gezeten hebben goed contact en hebben van hun ook veel informatie en verhalen te horen gekregen over hoe het vroeger in het kamp er aan toe ging. De meeste mensen die in het kamp op bezoek gaan komen uit Nederland. De gemiddelde leeftijd van de bezoekers is 35. Één dag in het jaar komen er speciaal veel mensen, dat is de herdenkingsdag. Op die dag wordt er rond het monument van het treinspoor ook de twee minuten stil gehouden verder worden er bloemen neergelegd en gedacht aan al de mensen die er zijn omgekomen in de tweede wereld oorlog: joden, verzet mensen en zigeuners. Het meest interessante is heel moeilijk om te zeggen omdat dat verschilt per mens, het is een persoonlijke mening. Op de één maakt iets anders heel veel indruk dan op de ander. Veel mensen vinden de verhalen over de mensen die in het kamp hebben gezeten heel interessant. Ook in het museum zie je spullen die echt geweest zijn van die mensen. Dat vonden wij wel indrukwekkend, ook de briefen die geschreven zijn door die mensen of naar die mensen toe. De gedachten dat vele van de mensen die naar Westerbork gingen dachten dat het een werkkamp was, vonden wij ook erg. Sommige van de mensen hebben geen idee gehad van wat er ging gebeuren, hoe het allemaal zat en dat ze in een hele nare situatie terecht waren gekomen. Op het kampterrein zijn geen dingen van het originele kamp meer over, er zijn wel vele monumenten. Het Nationaal Monument Westerbork is een trainrails waarvan het laatste stuk omhoog gebogen staat. De betekenis van het gebogen deel aan het eind van de rails zijn verschillende meningen over. Sommige zeggen dat het naar de hemel wijst, sommige vinden dat het is omdat dit het einde is en zo zijn er nog meer verklaringen voor. Ook in het midden van het kampterrein staan stenen. Één steen voor iedere jood, zigeuner of iemand die in het verzet zit die werd afgevoerd vanuit het kamp Westerbork en niet meer terug kwam. De betekenis van dit monument is dat er duidelijk wordt gemaakt hoeveel mensen er zijn omgekomen in de tweede wereldoorlog en dat zijn alleen nog maar de mensen die vanuit Westerbork zijn afgevoerd. Ook willen ze hier mee laten zien dat dat personen waren met ieder hun verhaal, verleden en liefhebbende familieleden en dat al die personen zijn omgekomen. Hoofdstuk 5: Advies ( eigen mening. wijhebben het in groep gedaan) Onze ideeën voor het herinneringscentrum zijn onder andere een theater waar toneelstukken kunnen worden opgevoerd over het leven in Westerbork tijdens de tweede wereldoorlog. Niet alleen door het oog van de mensen die in het kamp vast zaten. Maar ook over hoe de bewakers er tegen aan keken. De reden om een toneelstuk op te voeren over hoe de mensen die in het kamp vast zaten te maken is, dat veel mensen denken dat ze het heel slecht hadden, maar dat is nog wel te over zien. Natuurlijk gaat het toneelstuk niet over rozengeur en maneschijn, want dat was het zeker niet. Alleen wij denken dat ze het daar heel erg slecht hadden, maar dat beleefden hun niet zo omdat hun niet wisten wat er met hun zou gebeuren als ze werden afgevoerd. Ze leefden echt in een schijnwereld. De reden voor het ander toneelstuk over hoe de bewakers tegen de situatie aankeken is omdat wij niet echt een goed beeld hebben gekregen en het ons interessant lijkt om te weten hoe zij over de gebeurtenissen dachten en waarom ze de daden deden die ze gedaan hebben. Verder lijken ons de Pagina 7 van 10

8 toneelstukken een leuk idee om meerdere bezoekers van verschillende leeftijdscategorieën te trekken. Want wij snappen dat als een kind dat nog niet of net kan lezen er geen belang bij heeft het kijken naar plaatjes waar tekst opstaat. En zo krijgen die jonge kinderen met zo n toneelstuk een goed beeld over de verschrikkelijke gebeurtenissen van wat er in Westerbork is gebeurt. Daarom is dus ons idee om een theater te bouwen, of anders een podium waar de toneelstukken opgehouden kunnen worden. Ook vinden we het een leuk idee als er wat variatie komt in de toneelstukken, dus dat om een jaar of twee er weer twee nieuwe toneelstukken komen. Dat trekt dan ook weer mensen, want als de mensen alle twee de toneelstukken hebben gezien, en ze vonden dat goede toneelstukken en zo horen dan dat er nieuwe van zijn, komen hun wellicht weer kijken. De toneelstukken zouden eventueel gebaseerd kunnen worden op echt verhalen van mensen die daar werkte of hebben vastgezeten. Over wat wij met het kampterrein zouden willen doen hebben we lang nagedacht. Om het hele kamp weer op te bouwen lijkt ons geen goed idee omdat als dat gebeurt dat er misschien weer een idee kan ontstaan om het kamp te gaan gebruiken wanneer er hier ooit weer een oorlog uitbreekt. Ook al leven de ooggetuigen straks niet meer toch vinden wij dat als er nu mensen van die mensen die gevangen gezeten hebben in het kamp vinden dat het kamp niet moet worden opgebouwd dat gerespecteerd moet worden en ook na hun dood dat niet gedaan moet worden. Ons idee voor op het kampterrein is miniatuur van hoe vroeger het kamp er vroeger uit zag. In het herinneringscentrum is een maquette die ons op het idee bracht van een miniatuur. Wij willen dat op een groot gedeelte van het kampterrein de miniatuur plaatsen, we willen hem niet op menselijke grootte maar gewoon rond de 1 meter zodat je er wel door kunt lopen en een goed idee krijgt over hoe het er vroeger er uit zag. Met dat plan hopen we meer bezoekers te kunnen trekken die het dan interessanter vinden om het kamp en herinneringcentrum te bezoeken omdat er op het kampterrein meer te zien is over hoe het kamp er nou werkelijk uitzag. Jongere en kleinere kinderen kunnen zich door zo n miniatuur ook een beter beeld voorstellen. Voor hun word het ook interessanter omdat ook deze gebeurtenis steeds verder van de nieuwste generaties af komt te staan omdat ze al bijna niemand meer kennen die de tweede wereldoorlog heeft meegemaakt waardoor ze er toch minder mee hebben en wij willen wel graag op een vernieuwde manier de interesse blijven wekken van de jongeren omdat deze verschrikkelijke gebeurtenis niet vergeten mag worden vanwege alle ellende die het heeft aangericht en ook om de hoeveelheid mensen die er zijn omgekomen. Ook vinden we een 3D-film een goed idee. Zo kun je ook zien hoe de mensen in Westerbork het hebben gehad en hoe ze hebben geleefd. Je moet dan in een bepaalde kamer zitten en dan moet je een 3D-bril opzetten zodat je de film kunt bekijken. Omdat het 3D is, lijkt het dan net of je er zelf bij bent, en zo kunnen de mensen ook een beter beeld krijgen over hoe het leven in kamp Westerbork zelf was. We willen niet een sfeer creëren die er tijdens de tweede wereld oorlog was maar wel een beter beeld creëren en over de film willen we van te voren genoeg informatie geven en dan kunnen mensen zelf beslissen of ze die film willen zien. Met tekenen hebben we twee monumenten bedacht: een trein en een speeltuin. De trein staat op een rails, en komt uit in een gat. Het gat is zwart, en het betekent dat het het einde was. Dat als je gedeporteerd werd, de kans heel erg klein was dat je het er levend van af zou brengen. De speeltuin staat voor de schijnwereld. Er was ook een speeltuin in het kamp zelf, hier konden de kinderen spelen. Zo leek het net of de Duitsers het beste met de joden voor hadden, maar eigenlijk was het alleen maar schijn, want ze wilden Pagina 8 van 10

9 alleen dat de joden werden uitgeroeid. Wij vinden ook dat er wat kan gebeuren aan de bossen op het kampterrein. Als je hier bepaalde monumenten of borden plaatst met tekst over het kamp zelf, is het kamp ook groter. Het trekt ook meer bezoekers, omdat er dan meer informatie over te vinden is, en het kampterrein zelf niet zo leeg is. Ook moeten op het kampterrein meer paden komen om op te wandelen zodat de mensen langer op het terrein zijn. Zo kunnen de mensen zich meer bewust worden van alle gebeurtenissen die zich op die plek waar hun op lopen hebben afgespeeld. Er kunnen ook folders worden uitgedeeld op scholen, zodat de leerlingen zich bewust worden van de gebeurtenissen in het kamp. Want als zij er niks over weten, is het kamp later helemaal verdwenen! En dat is natuurlijk niet de bedoeling. Aan de hand van deze folders kunnen er ook projecten worden georganiseerd op school. Dat is erg informatief en goed voor een heleboel vakken. Conclusie Hoofdstuk 1: Wat is de geschiedenis van het kampterrein? Het kamp Westerbork was eerst een vluchtelingenkamp voor joden vanuit Duitsland. Toen Nederland werd overgenomen door de Nazi s werd het vluchtelingenkamp een doorvoerkamp. De kamp commandant van het vluchtelingenkamp werd overgenomen door Deppner, en later door Gemmeken. Ondertussen zijn er vele barakken bijgebouwd. Mensen dachten dat het een werkkamp was, maar het was een doorvoerkamp. Hoofdstuk 2: Hoe probeert Herinneringscentrum Kamp Westerbork de oorlog van 60 jaar geleden te visualiseren en te verduidelijken? Het Herinneringscentrum probeert de oorlog te visualiseren en te verduidelijken door middel van voorbeelden uit de tweede wereld oorlog. In het centrum heb je plaatjes, teksten, je kunt er verhalen horen van mensen die het vanuit hun ogen vertellen hoe het daar was. Ze proberen het duidelijk te maken om voorbeelden van mensen te vertellen, zoals Michieltje. Hoofdstuk 3: Wat vinden betrokkenen en ooggetuigen en familie van overlevenden dat er in de toekomst met het voormalige kampterrein moet gebeuren? Meneer van Duin vindt dat de herinneringen die er zijn, niet weggehaald moeten worden. Maar hij vind ook dat niet alles herbouwd moet worden, gewoon wat er is moet er blijven. Dat is het teken van respect, wat behoudt moet worden. Hoofdstuk 4: Welke toeristische functie heeft het Herinneringscentrum tegenwoordig en welke mogelijkheden liggen er voor de toekomst? Voor de toekomst van het Herinneringscentrum zijn vele mogelijkheden. In ons advies hebben we een onze ideeën gezet. En er zijn vast nog wel meer mogelijkheden en opties voor het Herinneringscentrum in de toekomst. Op dit moment word het Centrum ook al goed bezocht een het heeft zeker wel een meerwaarde voor de herinneringen en informatie over de geschiedenis. Hoofdstuk 5: Hoe zal het voormalig kampterrein eruit moeten komen te zien als er geen ooggetuigen meer in leven zijn? Wij hebben verschillende ideeën over het voormalige kampterrein. We hebben bedacht: - Theater - Bioscoop Pagina 9 van 10

10 - Miniatuur van kamp Westerbork, hoe het er toen uitzag. Wij hopen dat de mensen die bij kamp Westerbork werken, hier wat aan hebben, en misschien één van onze ideeën uitwerken. Bronvermelding Westerbork Geschiedenislessen Ernst van Duin Deelvragen Hoofdstuk 1 Wat is de geschiedenis van het kampterrein? 1. Wanneer is het kamp opgebouwd? 2.Door wie is het kamp opgebouwd? 3. Met welke bedoeling is het kamp opgebouwd? 4. Zijn er merkwaardige dingen gebeurd in het kamp? Hoofdstuk2 Hoe probeert Herinneringscentrum Kamp Westerbork de oorlog van 60 jaar geleden te visualiseren en te verduidelijken? 1. Zijn er nog voorwerpen/gebouwen over van de WO2, en welke zijn dat? 2. Welke informatie is er allemaal te vinden in het museum? 3. Hoe proberen jongeren zich bewust te laten maken van de WO2? 4. Hoeveel informatie hebben ze van mensen die zelf in Westerbork gezeten hebben Hoofdstuk 4 Welke toeristische functie heeft het Herinneringscentrum tegenwoordig en welke mogelijkheden liggen er voor de toekomst? 1. Hoeveel bezoekers heeft kamp Westerbork per jaar? 2. Van waar komen de bezoekers? 3 Welke bezoekers komen vooral,van welke doelgroep? 4. Wat vinden de bezoekers het meest interessant? Pagina 10 van 10