Handleiding leerkracht bij de digibordles De bevrijding van Hoogeveen, 10 en 11 april 1945

Transcriptie

1 Handleiding leerkracht bij de digibordles De bevrijding van Hoogeveen, 10 en 11 april 1945 De digibordles is speciaal gemaakt ter gelegenheid van Bevrijding Hoogeveen 70 jaar voor de groepen 7 en 8 van het Basisonderwijs in het kader van de erfgoedlijn Alles is anders om me heen. Doel: leerlingen leren wat er vooraf ging aan de bevrijding van Hoogeveen; leerlingen leren hoe Hoogeveen bevrijd werd; leerlingen leren wat er na de bevrijding van Hoogeveen gebeurde; leerlingen stimuleren om na te denken over het belang van herdenken van de oorlog en het vieren van bevrijding. Doelgroep: Groep 7 en 8 van het basisonderwijs Duur les: ongeveer 55 minuten Inleiding (15 minuten): In de inleiding bekijkt u blz 3 en 4 met de leerlingen en maakt u klassikaal, of de kinderen zelfstandig, de opdracht van blz 5. De oplossing van de opdracht van blz 5 staat op blz 6. De leerlingen kunnen hier, wanneer zij de opdracht zelfstandig maken, ook zelfstandig controleren of zij dit goed hebben gedaan. Daarna bekijkt u blz 6 met de leerlingen. Geef voldoende ruimte aan de leerlingen om de belevingsvragen te beantwoorden, dit creeërt de betrokkenheid van de leerlingen bij het onderwerp. U kunt dit klassikaal doen, maar de leerlingen kunnen dit ook in groepjes of tweetallen doen. De leerlingen leren in deze lesfase wat er vooraf ging aan de bevrijding van Hoogeveen. Tevens wordt de bevrijding van Hoogeveen in het grotere kader (de Tweede Wereldoorlog) geplaatst. Kern (25 minuten): Op blz 7 tot en met 10 wordt de weg naar de bevrijding van Hoogeveen beschreven. Neem deze met de leerlingen door. Schenk hierbij voldoende aandacht aan de plaatsen die genoemd worden die voor de leerlingen bekend zijn. Uitbreiding: de genoemde plaatsen kunnen op de kaart van Drenthe opgezocht worden. Op blz 11 en 12 wordt de daadwerkelijke bevrijding en het feest beschreven. Let op! Om het filmpje embedded in de digibordles te kunnen bekijken heeft u de meest recente versie van Adobe Flash Player nodig. Wanneer u hier niet over beschikt, dan kunt u klikken op de link naast het embedded filmpje. U gaat dan rechtstreeks naar YouTube en kunt daar het filmpje bekijken. De leerlingen leren in deze lesfase hoe Hoogeveen bevrijd werd. Slot (15 minuten): Op blz 13 en 14 worden de gevolgen van de oorlog beschreven. Besteed wederom voldoende tijd aan de belevingsvragen. Een lijst met oorlogsmonumenten in de omgeving is bij deze handleiding bijgevoegd. Op blz 15 wordt het belang van herdenken en vieren uitgelegd. Op blz 16 staat een woordzoeker waarin de leerlingen met verschillende begrippen rondom herdenken en

2 vieren kunnen spelen met een woordzoeker. Een afbeelding van de woordzoeker is bij deze handleiding bijgevoegd, zodat u deze kunt printen en aan de leerlingen kunt uitdelen. De leerlingen leren in deze fase wat er na de bevrijding van Hoogeveen gebeurde. Uitbreiding 1: leerlingen kunnen zelf foto s maken van oorlogsmonumenten in hun directe omgeving. Wanneer zij de foto s meenemen kunnen ze er iets over vertellen. Uitbreiding 2: Na een oorlog zijn er vaak alleen maar helden en misdadigers. Iets er tussenin lijkt niet te bestaan. Natuurlijk is dit niet conform de werkelijkheid. Na de bevrijding werd er veel gestraft. Daarnaast worstelden mensen vaak met de vraag hoe om te gaan met de families van oorlogsmisdadigers. Sommige families werden genegeerd tot lang na de oorlog. Een vraag die ook nu, in het heden, nog steeds speelt, in andere situaties, en die daarop lijkt: hoe ga je om met mensen die al gestraft zijn voor wat ze deden? Hoe ga je om met familieleden van mensen die iets hebben misdaan? Ben jij beter of minder, omdat een familielid iets goeds of iets slechts heeft gedaan? Bepaalt je familie of je familienaam hoe waardevol je bent? Interessante vragen waarvoor in deze les niet voldoende tijd uitgetrokken kan worden. Wellicht is het een idee om dit op een ander moment te doen? Op blz 17 vinden de kinderen nog leestips rondom het onderwerp Tweede Wereldoorlog en bevrijding. Deze boeken zijn te lenen bij de Bibliotheek Hoogeveen. Tip: U kunt ook pagina s van deze les printen om leerlingen zelfstandig te laten lezen.

3 Lijst met oorlogsmonumenten in de gemeente Hoogeveen Aan de Brugstraat te Nieuwlande; Op de begraafplaats van Elim (graf Berend Boertien); Aan de Hendrik Raakweg te Hollandscheveld; Op de begraafplaats van Hollandscheveld (o.a. graven vliegtuigbemanningen); Op de begraafplaats van Nieuweroord (graf Trijntje Smand); Aan de Wijsterseweg ten noorden van Hoogeveen(een ter herinnering aan de treinbeschieting van en een voor in april 1945 vermoorde burgers); Aan de Jos van Aalderenlaan te Hoogeveen (voor Jos van Aalderen, o.a. verzetsman); Op de Hoogeveense begraafplaats aan de Zuiderweg (diverse graven van oorlogslachtoffers); Bij de ingang van de Hoogeveense begraafplaats aan de Zuiderweg (voor gevallen militairen); Bij de Joodse begraafplaats aan de Zuiderweg te Hoogeveen; Bij de voormalige synagoge aan de Schutstraat te Hoogeveen; Voor het gemeentehuis te Hoogeveen (een algemeen gedenkteken voor alle slachtoffers uit Hoogeveen en omstreken, en daar achter een gedenkteken voor de Belgische bevrijders van de SAS, speciale troepen); In het Spaarbankbos, bij de Hoge Bank (ter herinnering aan executies); Aan de weg naar Echten, bij het kanaal (voor de onderduikers bij Flokstra); Ten noorden van Spier, o.a. voor bewoners van de Wijsterseweg.

4

5 Boeken over de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding Opgejaagd door Lydia Rood Maira komt uit een familie van Sinti. Op een dag wordt ze opgepakt en naar Westerbork gebracht. In Westerbork zal ze op de trein gezet worden en naar Auschwitz gaan. Maar Maira verstopt zich en ziet haar familie zonder haar vertrekken naar dit verschrikkelijke kamp. Alleen haar vader is ontsnapt. Naar hem gaat ze op zoek. Wie niet weg is wordt gezien door Ida Vos; Het joodse meisje Rachel is acht jaar als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. In korte verhalen wordt verteld over een tijd van onderdrukking, vluchten, onderduiken en bevrijd worden. Bommen op ons huis door Martine Letterie Een boek over de eerste dagen van de oorlog in Rotterdam. Het bombardement veranderde de stad voorgoed, en daarmee ook het leven van de bewoners. Het doel werd bereikt: de Nederlandse regering capituleerde. Heel Nederland...behalve Zeeland. Dit is een vergeten stuk van de Tweede Wereldoorlog, net als het bombardement Op Middelburg dat na Rotterdam plaatsvond. Oorlog in de klas door Theo van Engelen De vader van Lex is lid van de NSB. Lex is heimelijk verliefd op Roos, zijn joodse klasgenootje, en eist van zijn vader dat hij haar met rust laat. Als zij toch naar Kamp Vught moet, en zijn vader de SS ers niet tegenhoudt, is Lex woedend en wanhopig. Hoe kan hij haar helpen als hij zijn eigen vader niet eens kan vertrouwen? Je beste vriendin Anne door Jacqueline van Maarsen Jacqueline groeit op in Amsterdam. Haar leven is vrolijk en zorgeloos. Maar waarom komen er opeens zoveel Duitse kinderen bij haar in de klas? Waren ze niet veilig in hun eigen land? Dan breekt de oorlog uit. Met niemand over praten! door Jan van den Dool Het is winter Het zuiden van Nederland is al bevrijd, maar in de rest van het land is het nog oorlog. Nico en Janke zijn avontuurlijke kinderen, die spannende dingen meemaken. Maar hoe het precies zit, daar komen ze niet achter. Werken voor de vijand door Arend van Dam Albert droomt ervan om vrachtwagenchauffeur te worden. Die droom komt uit, maar op een heel andere manier dan hij had gehoopt. Net als andere jongens en mannen wordt hij gedwongen om in Duitsland te gaan werken. Voor de vijand. Groeten van Leo door Martine Letterie Leo Meijer is zeven jaar. Op zijn jas zit een gele ster. Hij is anders dan Jeanne, zijn buurmeisje. Dan komen er twee mannen aan de deur. Leo moet mee en zijn ouders ook. Meteen! Hij kan nog niet zijn tekenspullen inpakken. Leo leeft nog twee jaar, in kamp Westerbork.