De Frick Collection in het Mauritshuis

Transcriptie

1 vrijdag 6 februari 2015 Week 6 De Frick Collection in het Mauritshuis Door Tim Mathot De eerste tentoonstelling in de nieuwe Royal Dutch Shell Vleugel van Het Mauritshuis is een primeur. Het is de eerste keer dat een deel van de vermaarde kunstcollectie uit New York, aangelegd door kunstverzamelaar Henry Clay Frick ( ), zijn thuisbasis verlaat. Dat het zo ver kwam, heeft alles te maken met de recente verbouwing van Het Mauritshuis. De gelegenheid te baat nemend besloten de twee zusterinstellingen tot een ruil. Ten tijde van de Haagse verbouwing vond in New York in de succesvolle tentoonstelling Vermeer, Rembrandt, Hals: Masterpieces of Dutch Painting from the Mauritshuis, plaats. In ruil daarvoor heeft Het Mauritshuis de komende maanden werken uit de collectie van het Frick Museum uit New York in bruikleen, een museum dat op zijn beurt met verbouwingsplannen rondloopt. Wat beide musea verbindt is de inzet om de hoogste kwaliteit te tonen in een omgeving die het karakter van een privé-woning heeft behouden, aldus directeur Ian Wardopper. Te zien zijn meesterwerken stammend uit de dertiende tot en met de negentiende eeuw. En in die zin een welkome, zij het tijdelijke, aanvulling op de unieke verzameling van Het Mauritshuis zelf, die zich nu eenmaal concentreert op de Hollandse meesterwerken uit de Gouden Eeuw. / zie pagina 3 Portret van de Comtesse d Haussonville door Jean-Auguste-Dominique Ingres,1845. >Foto: The Frick Collection/Michael Bodycomb Dit is een uitgave van

2 2>uit de kunst D E N H A A G DO 5 FEB T/M WO 11 FEB 2015 FILM buitenhof Buitenhof 20 Filminfo en reserveringen ( 0,80 cpm) Kassa open: Zo 9:45 Wo 11:00 Overige dagen 11:00 Voor alle 3D voorstellingen A G E N D A ADRES: Spui BN Den Haag Koop kaarten online: Openingstijden: KASSA Dagelijks: 10:00-22:00 uur CAFÉ Ma. t/m Vr. 09: uur Za. en Zo. 10:00-00:30 uur Reserveren: Zuidlarenstraat VP Den Haag Riviervismarkt 5 advertentie Zo. 15:00 (FR, 200') SPECIAL P'TIT QUINQUIN Een verfrissende, absurde politiekomedie van de 3 hand van de bejubelde Franse regisseur Bruno Dumont. Eenmalig! Zo. 14:00 (FR, 86') MOVIES THAT MATTER MTM ON TOUR: HOPE Roadmovie over de jonge, Nigeriaanse Hope die een gevaarlijke tocht onderneemt. Met in- of uitleiding. Dag. 20:50; Dag. (beh Za. Zo.) 16:15; Zo. 11:30 (OA, 130') PREMIÈRE THE TRIBE Nieuwe leerling arriveert op kostschool voor doofstommen 4 Radicale film zonder dialoog: de gebaren zeggen meer dan woorden! Dag. 19:15; Vr. Di. Wo. 14:45; Do. Ma. 10:30; Za. 15:00 (AR, 104') PREMIÈRE DOS DISPAROS Wat verandert er voor de familie van Marianoen nadat hij tweemaal op zichzelf schiet en het incident overleeft? Do. Vr. Za. 17:30; Ma. Di. Wo. 15:00; Zo. 13:00 (FR, 70') 2E WEEK ADIEU AU LANGAGE Veelgelaagde 3D-film van Jean Luc Godard. Dag. 19:30; Dag. (beh Za. Zo.) 12:45; Za. 10:45; Zo. 10:30 (AT, 96 ) 2E WEEK AMOUR FOU Een visueel maar ook ironisch meesterwerk. 3 Dag. 16:45 20:50 (NL, 104') 3E WEEK GLUCKAUF Een heftig vader-zoon drama dat je bij de keel grijpt. 3 Dag. 21:30; ook Ma. Di. Wo. 17:30; Do. Vr. 14:45; Za. Zo. 16:30; Za. 12:45 (Fr, 112 ) 3E WEEK GIRLHOOD 16-jarig meisje verandert compleet onder groepsdruk 3 Dag. 17:00 21:15; ook Vr. Ma. 10:30; Di. Wo. 11:30 (IT, 111') 3E WEEK IL CAPITALE UMANO Met o.a. Valeria Bruni Tedeschi. 3 Dag. 18:45; Dag. (beh Za. Zo.) 14:15; Za. Zo. 10:15 (VS, 98') 5E WEEK LOVE IS STRANGE o.a. met John Lithgow en Alfred Molina. 3 Vr. Ma. Wo. 14:15 (GB, NO, 133') 6E WEEK MISS JULIE Liv Ullmanns intrigerende Strindberg-verfilming. 3 Dag. 18:45; Dag. (beh Zo.) 12:00; Zo. 12:30 (FR, 107') 8E WEEK UNE NOUVELLE AMIE Fantasierijk sprookje over identiteit. 4 Dag. 16:00 21:00; ook Vr. t/m Zo. en Wo. 11:00; Di. 10:15 (GB, 149') 9E WEEK MR. TURNER Mike Leighs meesterlijke portret van William Turner. 9 Dag. 18:50; Dag. (beh Do. Di.) 13:45; Di. 10:30; Wo. 10:30 (GB, 107') 11E WK MY OLD LADY Heerlijke Franse zedenkomedie met Maggie Smith. 3 Dag. (beh Za.) 10:15 (CN, 106') LAATSTE WEEK BLACK COAL Prachtige film noir. Winnaar gouden Beer in Berlijn! 4 Dag. 12:20 (IJS, 81') LAATSTE WEEK OF HORSES AND MEN Humoristisch IJslands drama. 3 Za. 10:30 (VS, 238') LAATSTE WEEK GONE WITH THE WIND Gerestaureerde klassieker. 9 Do. Za. Di. 14:15 (BR, 110') LAATSTE WEEK THE SALT OF THE EARTH Docu over de fotograaf S. Salgado. 4 KINDERVOORSTELLINGEN Za. Zo. 14:30 (DK, 96 ) PREMIÈRE SAWSANS GEHEIME MISSIE Karl en Sawsan willen mee- 9 doen aan het jongerensongfestival, maar Sawsans ouders verbieden het. Vr. Di. 10:15; Za. 15:15; Zo. 14:45 (IE, 93 ) PREMIÈRE HET LIED VAN DE ZEE Ben en Saoirse willen n vloek opheffen. 2 Za. Ma. 10:15 (NO, 72 ) 9E WEEK SOLAN & LUDWIG EN DE SNEEUWMACHINE 2 Europese topprijswinnaar over de maffe dorpelingen van Flåklypa. Do. Di. 20:00 Vr. 16:00 21:15; Za. 19:00; Zo. 14:00. Wo. 17:00 (NL,98 ) ONDER HET HART Met Kim van Kooten en Koen de Graeve. 3 Do. Zo. Di. 16:00; Vr. 11:00; 18:45; Za. 21:00. Wo. 20:00 (GB, NO, 133 ) MISS JULIE Liv Ullmans intrigerende Strindberg-verfilming. 3 KINDERVOORSTELLINGEN Za. 16:00; Wo. 15:00 (DK, 77 ) ANTBOY Coole superproductie over een jongen die superheld wordt. 2 za uur en uur THE GODFATHER Francis Ford Coppola (USA, 1975, 175 min. zonder pauze) Spoken in English met Nederlandse ondertitels In The Godfather, Francis Ford Coppola s meesterwerk, wordt een angstaanjagend beeld geschetst van de opkomst en dreigende ondergang van de familie binnen de machtsverhoudingen van de georganiseerde misdaad in de Verenigde Staten. wo 20:00 UUR PARIS, TEXAS Wim Wenders (USA, 1984, 147 min. zonder pauze) English spoken met Nederlandse ondertitels In de roadmovie Paris, gaat hoofdpersoon Travis (Harry Dean Stanton) met zijn zoon Hunter op zoek naar Jane (Natasja Kinksi), de moeder van Hunter die al vier jaar volledig van de aardbodem lijkt te zijn verdwenen. gelden andere tarief voorwaarden. scheveningen pathe.nl/scheveningen Kurhausweg 2 Filminfo en reserveringen ( 0,80 cpm) Kassa open: Dagelijks geopend vanaf 15 minuten voor aanvang. Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden. spuimarkt Spuimarkt 65 Filminfo en reserveringen ( 0,80 cpm) Kassa open: Zo 10:00 uur Wo 11:30 uur Overige dagen 10:30 uur Voor alle 3D, IMAX en IMAX 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden. KOM NAAR PATHÉ BUITENHOF: VIJF VOORPREMIÈRES VOOR SLECHTS 28,-! Op zondag 8 februari is het weer zover: het 12e PAC Festival! U ziet dan op één dag 5 prachtige films die nog in première moeten gaan. Mis het niet en bestel nu uw tickets op Prettige voorstelling! BUITENHOF di 21:40 A Most Violent YeAr t wo 19:00,19:30,20:00,21:00 FiFtY shades of GreY 4 wo 20:00 rsc: love s labour s lost 1 di 11:25,14:00 wo 11:45 ma 16:35 PAddinGton ov zo 10:30 PAC FestiVAl 4gasdt di 17:30 do 16:45 do/di 13:30 do/vr/di 20:40 ma 11:10,16:00,21:00 vr 12:30,15:45 wo 18:00 za 16:25,20:00 zo 20:50 inherent ViCe di 19:20 do/ma/di 11:10 do/vr/za/di 16:30 do/vr/za/ma 19:00 ma 16:10 vr 14:15 vr/za 11:15 wo 17:50 zo 10:00,19:15 big eyes di 21:00 sneak PreView di 18:40 do/di 12:45 do/vr/za/ma 21:20 do/zo 17:50 ma 16:20,19:00 vr 11:55,16:45 wo 11:10,17:00 za 17:45 za/ma 11:10 zo 12:40 into the woods do/ma/di 13:45,20:15 ma/di 11:10 vr 11:20 vr/za 17:45,21:00 wo 11:55,16:15,21:15 zo 17:15,20:30 MiChiel de ruyter (16+) MiChiel de ruyter (12+) do 20:00 za 11:30 the VAtiCAn MuseuMs 3d do 11:15 do/ma/di 17:00 vr/za 14:30 zo 12:30 di 14:30,18:10,21:15 do 14:15,18:00,21:45 ma 13:30,18:40 vr 11:30,14:00,18:05 vr/za/ma 21:30 wo 11:15 za 13:45,17:15 zo 16:30,18:15 birdman zo 11:00 4st 3dht e 4gasdht at Pathé art3d sdht Pathé OPeRa the MerrY widow (2015) 1 di 15:25 do 12:15 do/za/zo 20:30 ma 13:25 vr 11:40,18:45 wo 11:15 za 11:55 the theory of everything 9a di 16:45 do 16:30 do/di 19:00 do/di/wo 11:10 do/zo/di 21:30 ma 11:05,14:10,18:30 vr 14:45 vr/za 19:30 vr/za/ma 22:00 wo 16:05 za/zo 15:15 the imitation GAMe do 15:00 ma 14:10 vr 17:20 unbroken GooisChe Vrouwen 2 do/di 11:15 ma 13:45 vr 13:30 samba do/di 13:30 ma 19:15 A thousand times Good night di 16:15 do 15:30 ma 11:30,17:00 vr 20:15 za 18:45 zo 15:45 wo 19:00,19:30,19:45,21:00,20:00,20:30,22:00 5e WeeK t 5e WeeK 4ga 2gat 1 2gt 50+BIOS 4g FiFtY shades of GreY LaDiesnight / uitverkocht 4 vr/za 23:15 the woman in black: AnGel of death 4at di 15:15 PAddinGton ov wo 15:40 big hero 6 3d do/di 10:50 do/zo/ma 14:40 do/zo/ma/di 20:45,18:00 vr 11:00 vr/za 14:20,16:50,19:30,22:10 wo 20:50,13:10,10:40 JuPiter AsCendinG 3d do/di 13:00 do/ma/di 10:40 do/zo/ma/di 20:00,22:10 do/zo/ma/di/wo 17:50 vr 12:00 vr/za 14:50,19:00,21:15,23:30 wo 11:15 zo 14:00 wild CArd di 21:45,12:20 do/di 10:40 do/ma 12:30,14:30,17:00 do/ma/di 19:15 vr 13:50 vr/za 11:10, 16:15,20:45 vr/za/wo 18:30 wo 16:20 zo 12:50,15:00,19:30 night At the MuseuM: secret of the tomb di 21:15 sneak PreView do/zo/ma 21:45 vr/za 12:30,22:20 the interview do/zo/ma/di 14:30 vr/za 14:00 wo 15:30 MiChiel de ruyter (12+) MiChiel de ruyter (16+) do/zo/ma/di 22:00,19:20 vr/za 23:45 wo 11:50 the taking of deborah logan do/zo/ma 11:25 do/zo/ma/di 17:20,20:30 vr/za 11:00,17:30,20:40 wo 11:40,20:45 4ght 2ga 4gasdht 4gt at do/ma/di 12:00 do/vr/za/ma/di 15:15 do/zo/ma/di 19:10 vr/za 17:50,20:30 wo 13:20,18:10 zo 10:40,16:05 into the woods homies do/di 14:00 do/ma 20:50 do/ma/di 16:30 vr/za 21:40 zo 21:10 blackhat taken 3 do/ma 13:30 vr/za 22:40 zo 16:20 the hobbit: the battle of the FiVe ArMies hfr3d do/ma/di 10:50,13:10,15:30 do/zo/ma/di 19:40 vr/za 17:00,19:20 GooisChe Vrouwen 2 di 13:30 GeMMA bovery do/ma/di 11:35 do/zo/ma/di 17:30,21:20 vr/za 13:20,17:50,20:10 wo 17:05 zo 14:30 do/ma/di 14:50,18:30,21:30 do/zo/di 16:50 vr/za 13:00,18:00, 20:20,23:00 zo 18:45,21:40 wo 19:00,19:15,19:45,20:30,21:00,21:30 sht 4g 4gt 9e WeeK 2gat 50+BIOS 3s FiFtY shades of GreY LaDies night 4 vr/za 23:40 the woman in black: AnGel of death 4at wo 17:40 PAddinGton ov do/ma/di 16:10,14:00 do/vr/za/ma/di 11:50 do/zo/ma/di 18:20,20:30,22:40 vr/za 14:10,19:00,21:15,23:45 vr/zo 16:00 wo 13:20,15:30,19:40,22:10 zo 11:20,13:30 wild CArd di 11:45,14:00,16:15,18:45,21:20 do/ma 11:10,13:20,15:30,do/zo/ma 17:45,20:00 do/zo/ma/wo 22:15 vr 11:40,13:50,16:10 vr/za 10:45,21:00,23:20 vr/za/wo 18:40 wo 12:20,14:40,16:50 za 12:30,14:45 zo 11:30,13:45,16:00 night At the MuseuM: secret of the tomb di 21:00 sneak PreView do/ma/di 12:00 vr 14:00 wo 15:00 za 13:40 zo 10:50 MiChiel de ruyter (12+) 4ght 2ga 4gasdht at do/ma/di 15:10 do/zo/ma/di 18:15,21:30 vr 10:50 vr/za 17:10,20:20 wo 11:45,20:45 zo 14:45 MiChiel de ruyter (16+) do/ma/di 11:15 do/vr/za/zo/ma/di 22:30 do/zo/ma/di 17:00 vr 12:50 vr/za 19:15 in samenwerking the taking of deborah met 12 logan do/ma/di 11:30 do/vr/za/zo/ma/di 16:45 do/zo/ma/di 19:15 vr/za 21:20 wo 15:50 the interview do/vr/za/zo 18:15 ma/di 18:10 vr 11:10 wo 17:20 the spongebob MoVie: sponge out of water 3d do/ma/di 11:20 do/zo/ma/di 16:50,21:45 vr 16:30 vr/za 18:25 za 16:00 Ask sana benzer turkse FiLm do 14:50 do/ma/di 13:15 do/zo 17:50 do/zo/ma/di 20:10 vr 13:50 vr/za 20:00 vr/za/ma/di 17:45 wo 18:10 zo 10:30 homies blackhat taken 3 dear white PeoPle do/zo/ma/di 14:00,21:40 vr/za 15:00,22:15 wo 17:30 do/ma/di 15:40 do/zo/ma/di 20:20,22:45 vr 13:40 vr/za 11:20,20:50,23:15 wo 21:50 do/zo/ma/di 19:00 vr 14:15 vr/za 23:45 do/ma/di 13:50 vr/za 22:45 MuCize turkse FiLm do/ma/di 12:30 vr/za 16:20 exodus: Gods And kings 3d do/zo/ma 21:20 vr 13:15 vr/za 19:30 the hobbit: the battle of the FiVe ArMies 3d do/zo/ma/di 19:20 vr 11:20 vr/za 20:20 GooisChe Vrouwen 2 do/ma/di 12:15 vr 11:40 the hunger GAMes: MoCkinGJAY - PArt 1 do/ma/di 13:45 do/vr/za/ma/di 11:00 do/zo/ma/di 16:30,19:30,22:30 vr/za 14:00,17:00,20:00,23:00 wo11:45, 14:45,18:00,21:45 zo 10:30,13:35 JuPiter AsCendinG 3d KINDERvooRstEllINgEN wo 15:40,13:50 PAddinGton nl wo 13:45,16:00 big hero 6 4gt 2g sht 4g 4gt ht 6e WeeK 9at 8e WeeK 9e WeeK 2gat 1 a scheveningen pathe.nl/scheveningen Kurhausweg 2 Filminfo en reserveringen ( 0,80 cpm) Kassa open: Dagelijks geopend vanaf 15 minuten voor aanvang. Voor alle 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden. spuimarkt Spuimarkt 65 Filminfo en reserveringen ( 0,80 cpm) Kassa open: Zo 10:00 uur Wo 11:30 uur Overige dagen 10:30 uur Voor alle 3D, IMAX en IMAX 3D voorstellingen gelden andere tarief voorwaarden. do 20:00 za 11:30 the VAtiCAn MuseuMs 3d di 14:30,18:10,21:15 do 14:15,18:00,21:45 ma 13:30,18:40 vr 11:30,14:00,18:05 vr/za/ma 21:30 wo 11:15 za 13:45,17:15 zo 16:30,18:15 birdman zo 11:00 the MerrY widow (2015) 1 di 15:25 do 12:15 do/za/zo 20:30 ma 13:25 vr 11:40,18:45 wo 11:15 za 11:55 the theory Den of Haag everything Centraal > Vrijdag 6 februari 9a 2015 di 16:45 do 16:30 do/di 19:00 do/di/wo 11:10 do/zo/di 21:30 ma 11:05,14:10,18:30 vr 14:45 vr/za 19:30 vr/za/ma 22:00 wo 16:05 za/zo 15:15 wo 19:00,19:30,19:45,21:00,20:00,20:30,22:00 the woman in black: AnGel of death PAddinGton Big ov Eyes Pathé art3d sdht Pathé OPeRa 5e WeeK the imitation GAMe t do 15:00 ma 14:10 vr 17:20 5e WeeK unbroken 4ga di 16:15 do 15:30 ma 11:30,17:00 vr 20:15 za 18:45 zo 15:45 GooisChe Vrouwen 2 2gat do/di 11:15 ma 13:45 vr 13:30 1 samba 2gt do/di 13:30 ma 19:15 50+BIOS A thousand times Good night 4g FiFtY shades of GreY LaDiesnight / uitverkocht 4 vr/za 23:15 4at di 15:15 wo 15:40 big hero 6 3d do/di 10:50 do/zo/ma 14:40 do/zo/ma/di 20:45,18:00 vr 11:00 vr/za Big 14:20,16:50,19:30,22:10 Eyes (regie wo 20:50,13:10,10:40 Tim Burton) vertelt het JuPiter AsCendinG 3d do/di waargebeurde 13:00 do/ma/di 10:40 do/zo/ma/di verhaal 20:00,22:10 do/zo/ma/di/wo van één 17:50 van de vr 12:00 vr/za 14:50,19:00,21:15,23:30 wo 11:15 zo 14:00 wild grootste CArd kunstfraudes van de 20 ste eeuw. 4ght di 21:45,12:20 do/di 10:40 do/ma 12:30,14:30,17:00 do/ma/di 19:15 vr 13:50 vr/za Margareth 11:10, 16:15,20:45 vr/za/wo Keane 18:30 wo (geboren 16:20 zo 12:50,15:00,19:30 als Peggy night At the MuseuM: secret of the tomb 2ga di Doris 21:15 Hawkins) schildert in de vijftiger sneak jaren PreView kinderen met buitenproportioneel 4gasdht do/zo/ma 21:45 vr/za 12:30,22:20 the grote interview ogen. Nadat zij haar eerste man 4gt do/zo/ma/di 14:30 vr/za 14:00 wo 15:30 MiChiel heeft de verlaten, ruyter (12+) lukt het haar niet aan de at do/zo/ma 11:25 do/zo/ma/di 17:20,20:30 vr/za 11:00,17:30,20:40 wo 11:40,20:45 MiChiel bak te de ruyter komen (16+) met haar kunst en daarmee do/zo/ma/di 22:00,19:20 vr/za 23:45 wo 11:50 the haar taking dochter of deborah en logan zichzelf te onderhouden. do/ma/di 12:00 do/vr/za/ma/di 15:15 do/zo/ma/di 19:10 vr/za 17:50,20:30 wo 13:20,18:10 zo Tot 10:40,16:05 ze de charmante schilder Walter into the woods do/ma/di Keane 11:35 do/zo/ma/di ontmoet. 17:30,21:20 Hij vr/za 13:20,17:50,20:10 verkoopt wo 17:05 de zo schilderijen die zij maakt onder zijn eigen naam. sht 14:30 homies do/di 14:00 do/ma 20:50 do/ma/di 16:30 vr/za 21:40 zo 21:10 blackhat Jaren later eist ze de erkenning en 4g do/ma/di 14:50,18:30,21:30 do/zo/di 16:50 vr/za 13:00,18:00, 20:20,23:00 zo 18:45,21:40 taken rechten 3 van haar werk op. Te zien in Pathé 4gt do/ma 13:30 vr/za 22:40 zo 16:20 9e WeeK the Buitenhof hobbit: the battle vanaf of 5 the februari FiVe ArMies >Foto: hfr3d PR do/ma/di 10:50,13:10,15:30 do/zo/ma/di 19:40 vr/za 17:00,19:20 GooisChe Vrouwen 2 2gat di 13:30 50+BIOS GeMMA bovery 3s wo 19:00,19:15,19:45,20:30,21:00,21:30 FiFtY shades of GreY LaDies night 4 vr/za 23:40 the woman in black: AnGel of death 4at wo 17:40 PAddinGton ov do/ma/di 16:10,14:00 do/vr/za/ma/di 11:50 do/zo/ma/di 18:20,20:30,22:40 vr/za 14:10,19:00,21:15,23:45 vr/zo 16:00 wo 13:20,15:30,19:40,22:10 zo 11:20,13:30 wild CArd di 11:45,14:00,16:15,18:45,21:20 do/ma 11:10,13:20,15:30,do/zo/ma 17:45,20:00 do/zo/ma/wo 22:15 vr 11:40,13:50,16:10 vr/za 10:45,21:00,23:20 vr/za/wo 18:40 wo 12:20,14:40,16:50 za 12:30,14:45 zo 11:30,13:45,16:00 night At the MuseuM: secret of the tomb di 21:00 sneak PreView do/ma/di 12:00 vr 14:00 wo 15:00 za 13:40 zo 10:50 MiChiel de ruyter (12+) do/ma/di 15:10 do/zo/ma/di 18:15,21:30 vr 10:50 vr/za 17:10,20:20 wo 11:45,20:45 zo 14:45 MiChiel de ruyter (16+) the taking of deborah logan the interview do/vr/za/zo 18:15 ma/di 18:10 vr 11:10 wo 17:20 the spongebob MoVie: sponge out of water 3d do/ma/di 11:20 do/zo/ma/di 16:50,21:45 vr 16:30 vr/za 18:25 za 16:00 Ask sana benzer turkse FiLm do/ma/di 11:15 do/vr/za/zo/ma/di 22:30 do/zo/ma/di 17:00 vr 12:50 vr/za 19:15 do/ma/di 11:30 do/vr/za/zo/ma/di 16:45 do/zo/ma/di 19:15 vr/za 21:20 wo 15:50 do 14:50 do/ma/di 13:15 do/zo 17:50 do/zo/ma/di 20:10 vr 13:50 vr/za 20:00 vr/za/ma/di 17:45 wo 18:10 zo 10:30 homies blackhat taken 3 dear white PeoPle do/zo/ma/di 14:00,21:40 vr/za 15:00,22:15 wo 17:30 do/ma/di 15:40 do/zo/ma/di 20:20,22:45 vr 13:40 vr/za 11:20,20:50,23:15 wo 21:50 do/zo/ma/di 19:00 vr 14:15 vr/za 23:45 do/ma/di 13:50 vr/za 22:45 MuCize turkse FiLm do/ma/di 12:30 vr/za 16:20 exodus: Gods And kings 3d do/zo/ma 21:20 vr 13:15 vr/za 19:30 the hobbit: the battle of the FiVe ArMies 3d do/zo/ma/di 19:20 vr 11:20 vr/za 20:20 GooisChe Vrouwen 2 do/ma/di 12:15 vr 11:40 the hunger GAMes: MoCkinGJAY - PArt 1 do/ma/di 13:45 do/vr/za/ma/di 11:00 do/zo/ma/di 16:30,19:30,22:30 vr/za 14:00,17:00,20:00,23:00 wo11:45, 14:45,18:00,21:45 zo 10:30,13:35 4ght 2ga 4gasdht at 4gt 2g sht 4g 4gt ht 6e WeeK 9at 8e WeeK 9e WeeK 2gat 1 a JuPiter AsCendinG 3d KINDERvooRstEllINgEN wo 15:40,13:50 BUITENHOF PAddinGton nl wo 13:45,16:00 big hero 6 wo 15:00 za 11:10,14:35 zo 10:45,14:30 JACk bestelt een broertje 1 vr 16:00 wo 15:45,13:40 za 11:55,14:00,16:15 zo 10:15,12:15,14:45 spongebob: spons op het droge nl 2g wo 14:00 za 13:10 the PenGuins of MAdAGAsCAr wo 13:45 za 13:30,15:25 Mees kees op de PlAnken 1 SCHEVENINGEN wo 13:30,15:40 zo 13:15 PAddinGton nl wo 16:00 za 10:50,13:45 zo 11:45 big hero 6 3d wo 14:50 za 11:45 big hero 6 vr/za 10:30,15:40 wo 12:40,14:30 zo 10:35,12:30,15:30 JACk bestelt een broertje 1 do/ma/di 12:45 vr/za 16:00 vr/za/zo/wo 10:30 zo 12:40,17:15 spongebob: spons op het droge nl 2g do/ma 10:30 vr/za 11:30,15:30,16:50 vr/za/zo 13:30 wo 11:10,13:10,15:15 zo 11:15,15:45 spongebob 3d: spons op het droge nl 3d 2g zo 12:00 8e WeeK tinkerbell & de legende VAn het nooitgedachtbeest 3d vr/za/zo 14:00 wo 16:00 the PenGuins of MAdAGAsCAr 3d vr/za 12:30 zo 11:00 Mees kees op de PlAnken 1 vr/za 10:50 1 wiplala t wo 13:30 15:20 en zo/ma/di 15:00 SPUIMARKT PAddinGton nl wo 11:40,14:00,16:20 za 11:10,13:30,16:15 zo 10:45,15:50 big hero 6 nl 3d wo 11:45,15:15 za 10:45,13:00 zo 10:50,12:50 JACk bestelt een broertje 1 do/zo/ma/di 15:40 vr/za 16:20 wo 16:00,13:50 za 14:10 za/wo 11:50 zo 11:00,13:20 spongebob 3d: spons op het droge nl 3d 2g wo 13:00 za 12:40 zo 14:10 8e WeeK Asterix en obelix: de romeinse lusthof 3d 1 za 13:45 zo 14:30 8e WeeK Frozen sing-a-long za 16:00 zo 13:00 the PenGuins of MAdAGAsCAr 3d wo 13:40 the PenGuins of MAdAGAsCAr za 10:50,14:30 zo 12:40 Mees kees op de PlAnken 1 za 11:30 1 wiplala t 8 FEBRUARI 2015

3 Een échte Haagse krant Vrijdag 30 januari 2015 jaargang 9 nummer 403 2,50 Rijswijk Interview Groen Oude Het prachtige Stadslandbouw Stadhuis, leven van groeit als nieuwe kans Helga Ruebsamen kool De verminkte lichamen van de gebroeders De Witt worden tentoongesteld op het Groene Zoodje. Dit schilderij wordt toegeschreven aan Jan de Baen en is waarschijnlijk gemaakt in de periode > Illustratie: Collectie Rijksmuseum Amsterdam advertentie Macbook Air vrijdag 30 januari 2015 Week 5 De prijs voor de beste persfoto van 2014 had dit jaar een extra Haags tintje. Niet alleen was de uitreiking van de Zilveren Camera traditiegetrouw in het Fotomuseum Den Haag, de belangrijkste prijs ging ook nog eens naar een Haagse Fransman. Pierre Crom maakte een Dit is een uitgave van fotoreeks voor ANP op de rampplek van de MH17. / zie pagina 5 regie Johan Doesburg vrijdag 30 januari 2015 Week 5 Door Danny Verbaan oor het onderzoek naar de lugubere tong en vinger uit de collectie van het Haags Historisch Museum nadert het moment van de ontknoping. Altijd is aangenomen dat ze afkomstig zijn van Johan en Cornelis de Witt die op 20 augustus 1672 bij de Gevangenpoort zijn gelyncht en gevild, maar de bewijzen hiervoor ontbreken. Via een familiegraf in de Grote Kerk in Dordrecht advertentie De prijs voor de beste persfoto van 2014 had dit jaar een extra Haags tintje. Niet alleen was de uitreiking van de Zilveren Camera traditiegetrouw in het Fotomuseum Den Haag, de belangrijkste prijs ging ook nog eens naar een Haagse Fransman. Pierre Crom hopen maakte een het museum en het Nederlands Forensisch Instituut Dit is een uitgave van fotoreeks voor ANP op de rampplek van de MH17. / zie pagina 5 (NFI) te kunnen vaststellen of de afgesneden lichaamsdelen daadwerkelijk van de broers zijn geweest. In het graf liggen de vader en een zus van de gebroeders De Witt. Het kerkbestuur buigt zich op dit moment over het verzoek om de zware dekplaat te verwijderen en het graf te openen. Op die manier kan van de stoffelijke resten DNA worden afgenomen. Wanneer dit overeenkomt met dat van de tong en de vinger is de cirkel rond. Tegelijkertijd realiseert museumdirecteur Marco van Baalen zich dat het onderzoek ook averechts kan uitpakken als de DNA-structuren níet met elkaar corresponderen. Dan hebben de topstukken uit zijn collectie niets met Johan en Cornelis te maken en verliezen ze grotendeels hun historische betekenis. Er kleeft natuurlijk wel een risico aan, aldus Van Baalen. Desondanks vind ik het onderzoek belangrijk in het kader van de waarheidsvinding. Omdat voor het lichten van een graf de goedkeuring van de burgemeester van de betreffende gemeente is vereist, illustration werd by kristen n. brown 2011 deze als eerste aangeschreven. Enkele weken geleden kreeg Van Baalen het bericht dat het Dordtse stadsbestuur bij de hervormde gemeente, die de eigenaar is van de Grote Kerk, heeft geïnformeerd hoe dit tegen de kwestie aankijkt. Kerkmeester J. Klink stelt dat heel wat partijen moeten worden geraadpleegd. Hij hoopt over enkele weken uitsluitsel te kunnen geven. Er zitten allerlei ethische factoren aan, aldus Klink. We zijn het nog aan het onderzoeken. Ook in 2011 deden het museum en het NFI al eens onderzoek naar de tong en de vinger. Vorig jaar zijn ze bovendien gefilmd voor de nieuwe speelfilm over Michiel de Ruyter waarin ook de moord op de gebroeders De Witt voorkomt. Enkele dagen geleden werd bekend dat de opnamen van het kistje met de lichaamsdelen niet zijn gebruikt. >Zie ook pagina 5 vanaf 15 april exclusief in het Zuiderstrandtheater ipad boek nu kaarten nationaletoneel.nl/genesis Rijswijk Interview Oude Het prachtige Stadhuis, leven van nieuwe kans Helga Ruebsamen 9 10/11 Een échte Haagse krant Vrijdag 30 januari 2015 jaargang 9 nummer 403 2,50 regie Johan Doesburg Groen Stadslandbouw groeit als kool 13 Graf moet open voor onderzoek gebroeders De Witt Door Danny Verbaan oor het onderzoek naar de lugubere tong en vinger uit de collectie van het Haags Historisch Museum nadert het moment van de ontknoping. Altijd is aangenomen dat ze afkomstig zijn van Johan en >Zie ook pagina 5 vanaf 15 april exclusief in het Zuiderstrandtheater boek nu kaarten nationaletoneel.nl/genesis Vrijdag 6 februari 2015 > Den Haag Centraal UIt de kunst<3 Portret van Grace Dalrymple Elliott door Thomas Gainsborough, ca > Foto'S: The Frick Collection/Michael Bodycomb Portretbuste van Beatrice van Aragon door Francesco Laurana, ca Kunstschatten uit New York Henry Clay Frick op zestigjarige leeftijd. > Foto: The Frick Collection Door Tim Mathot H enry Clay Frick verdiende zijn fortuin tijdens de Gilded Age, ook wel het Vergulde Tijdperk genoemd. Daarin slaagden Amerikanen als Rockefeller, J.P. Morgan en Carnegie erin om een enorm fortuin op te bouwen, in een periode die grofweg loopt van 1870 tot De industriëlen staan nog steeds stuk voor stuk te boek als weldoeners én als kunstverzamelaars. Zo ook Frick, wiens collectie langzaam maar zeker uitgroeide tot één van de meest uitgelezen en verfijnste kunstverzamelingen op Amerikaanse bodem. Zesendertig werken uit deze beroemde collectie zijn de komende tijd te zien in Het Mauritshuis. Helaas stipuleerde de verzamelaar in zijn testament dat niets uit zijn verzameling ooit diens huis, gelegen op de Fifth Avenue aan het Central Park, mocht verlaten. Van de hoogtepunten uit de oorspronkelijke verzameling (Vermeer, Velazquez, Cellini) is dan ook niets te zien. Maar de collectie heeft niet stilgestaan sinds de dood van de oprichter. Maar liefst dertig procent van de huidige collectie is na diens dood aangekocht. Het betreft werken uit dit deel van de verzameling die thans in Den Haag te bezichtigen zijn. En dat zijn bepaald niet de minste werken. Aardige bijkomstigheid is dat de geselecteerde kunstenaars niet of nauwelijks vertegenwoordigd zijn in de overige Nederlandse musea. Blikvanger is bijvoorbeeld het portret dat Ingres maakte van de Comtesse d Haussonville. Gekleed in een prachtige blauwe jurk kijkt ze de toeschouwer lichtelijk hooghartig aan, en haar koele blauwe ogen vervolmaken het intrigerende beeld. Aan de andere zijde van de zaal zijn een monumentale Jacob van Ruysdael te zien, Landschap met voetbrug, dat geflankeerd wordt door twee wolkenstudies van de Engelsman John Constable. Dat de Engelsman zich geïnspireerd wist door het werk van Ruysdael, wordt duidelijk als je het belendende landschap van Constable aanschouwt, het meesterwerk Het witte paard, dat volgens eigen zeggen tot het beste behoorde dat hij produceerde. Naturalisme Het zwaartepunt van de Frick collectie ligt echter in de Renaissance. Het vroegste werk uit de collectie is dat van Cimabue, daterend van 1280, voorstellende een geseling van Christus. Sinds Cimabue wordt gesproken van een toenemend naturalisme in de kunstgeschiedenis en als Giotto het stokje vervolgens van hem over neemt, dan is dat in feite het begin van de vroege Italiaanse Renaissance. Dat toenemend naturalisme vindt zijn hoogtepunt in de unieke portretbustes die in de vijftiende-eeuwse Italië gemaakt werden. Op de tentoonstelling is daarvan een fraai voorbeeld te zien, in de buste die van Beatrice van Aragon gemaakt werd, door Francesco Laurana (ca. 1470). De bezoeker kijkt zijn ogen uit op deze mini-expositie, waarin onder meer een schitterende Jan van Eyck en een portret van Hans Memling hangen te prijken alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. En dan zijn er ook nog die fraaie tekeningen van de hand van meesters als Rubens, Goya, en Tiepolo. De Frick collection in Het Mauritshuis, te zien tot 10 mei 2015 advertentie Combineer nu de papieren en de digitale krant Bent u nog geen abonnee? Neem dan een abonnement voor slechts 89 per jaar (52 nummers), een halfjaarabonnement 52 (26 nummers) en een kwartaalabonnement 28,75 (13 nummers). Dit abonnement is inclusief gratis toegang tot de digitale versie van de krant. Ook alleen een digitaal abonnement is mogelijk voor 68 per jaar (52 nummers). Ga naar voor uw abonnement. 9 10/11 Graf moet open voor onderzoek gebroeders De Witt V Bent u abonnee? Genesis Ontvang dan Den Haag Centraal gratis op uw smartphone, tablet of pc in combinatie met de papieren krant. Ga naar en vul uw gegevens in voor uw inlogcode. 13 }<(l(tp$=adbcbb< De verminkte lichamen van de gebroeders De Witt worden tentoongesteld op het Groene Zoodje. Dit schilderij wordt toegeschreven aan Jan de Baen en is waarschijnlijk gemaakt in de periode > Illustratie: Collectie Rijksmuseum Amsterdam Genesis }<(l(tp$=adbcbb< V Cornelis de Witt die op 20 augustus 1672 bij de Gevangenpoort zijn gelyncht en gevild, maar de bewijzen hiervoor ontbreken. Via een familiegraf in de Grote Kerk in Dordrecht hopen het museum en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) te kunnen vaststellen of de afgesneden lichaamsdelen daadwerkelijk van de broers zijn geweest. In het graf liggen de vader en een zus van de gebroeders De Witt. Het kerkbestuur buigt zich op dit moment over het verzoek om de zware dekplaat te verwijderen en het graf te openen. Op die manier kan van de stoffelijke resten DNA worden afgenomen. Wanneer dit overeenkomt met dat van de tong en de vinger is de cirkel rond. Tegelijkertijd realiseert museumdirecteur Marco van Baalen zich dat het onderzoek ook averechts kan uitpakken als de DNA-structuren níet met elkaar corresponderen. Dan hebben de topstukken uit zijn collectie niets met Johan en Cornelis te maken en verliezen ze grotendeels hun historische betekenis. Er kleeft natuurlijk wel een risico aan, aldus Van Baalen. Desondanks vind ik het onderzoek belangrijk in het kader van de waarheidsvinding. Omdat voor het lichten van een graf de goedkeuring van de burgemeester van de betreffende gemeente is vereist, werd deze als eerste aangeschreven. Enkele weken geleden kreeg Van Baalen het bericht dat het Dordtse stadsbestuur bij de hervormde gemeente, die de eigenaar is van de Grote Kerk, heeft geïnformeerd hoe dit tegen de kwestie aankijkt. Kerkmeester J. Klink stelt dat heel wat partijen moeten worden geraadpleegd. Hij hoopt over enkele weken uitsluitsel te kunnen geven. Er zitten allerlei ethische factoren aan, aldus Klink. We zijn het nog aan het onderzoeken. Ook in 2011 deden het museum en het NFI al eens onderzoek naar de tong en de vinger. Vorig jaar zijn ze bovendien gefilmd voor de nieuwe speelfilm over Michiel de Ruyter waarin ook de moord op de gebroeders De Witt voorkomt. Enkele dagen geleden werd bekend dat de opnamen van het kistje met de lichaamsdelen niet zijn gebruikt.

4 4>uit de kunst Den Haag Centraal > Vrijdag 6 februari 2015 Percossa met première van The Real Deal Kwetsbare vaders met acht stoere vuisten Met The Real Deal zet slagwerktheatergroep Percossa een nieuw stap in hun ontwikkeling. Regisseur Jos Thie: Ik schaar ze in het rijtje van The Ashton Brothers en de Wereldband. Percossa presenteert naast gekheid op een stokje een uitgesproken rode draad: vaderschap.>foto: Leo van Velzen Door Eric Korsten XXL trommels met een showy 3D lichtshow, dat is het geijkte beeld dat bij velen oprijst als je het hebt over theateroptredens van slagwerkgroepen. Niet bij Percossa. Met The Real Deal presenteert het viertal rasslagwerkers een nieuwe voorstelling die, naast gekheid op een stokje, nog meer dan vroegere producties een uitgesproken theatrale rode draad kent: die van het vaderschap. We zijn tegenwoordig alle vier vader, zegt Janwillem van der Poll, één van de percussionisten van Percossa. En regisseur Jos Thie, die zich met The Real Deal voor het eerst inhoudelijk over een programma van de vier slagwerkers boog: Rond de repetities waren er steeds twee gespreksonderwerpen. Aan de ene kant de nieuwe voorstelling, aan de andere kant verhalen over het thuisfront en dan vooral over de kinderen. We hebben daarom besloten om het vaderschap tot uitgangspunt te nemen. Elk nummer in The Real Deal is hoe dan ook daarop geïnspireerd. Zo beginnen we met het geluid van de hartslag van een ongeboren kind en eindigen we met een ouderling die op stap gaat. Natuurlijk zitten er in The Real Deal als vanouds nummers met supersized trommels en een flashy lichtontwerp. Maar meer dan in vorige shows staan die ten dienste van de rode draad, van het thema waarvoor we met Thie hebben gekozen. Zulk overdonderend klinkend spierballendrumwerk komt onder meer voor in een scène waarin we een jongetje laten opkijken tegen zijn vader, zijn held, zijn alles. Dat, zo zegt Van der Poll, stelt zo n poweract opeens in een ander daglicht. Slagwerk is geen doel op zich, maar een middel om theater te maken. Ritmiek In eerdere voorstellingen introduceerde Percossa nummers waarin ze op de proppen kwamen met klompen, met een didgeridoo, met een zingende zaag. We gaan graag op klankavontuur. We houden van wisselende sferen. Af en toe zingen we, niet altijd in een begrijpelijke, verstaanbare taal, maar zetten de stem in als klankinstrument. In The Real Deal zit zelfs een Afrikaans slaapliedje. Maar ook maken we dankbaar gebruik van melodisch slagwerk, aldus Van der Poll. Marimba, xylofoon, klokkenspel en vibrafoon, houten blokjes of metalen staafjes, we zoeken ze graag op. Ritmiek, dát is de taal die wij spreken, ons gereedschap, dat zit in onze genen besloten. Wij allen, naast mij Niels van Hoorn, Eric Robillard en René Spierings, hebben het conservatorium doorlopen, dus die liefde voor ritme sla je er niet zomaar uit. Het is het startpunt. Maar we willen niet louter en alleen een drumshow presenteren. Mini Ik heb ze de laatste jaren een paar keer in het theater aan het werk gezien. Wat me onmiddellijk opviel is dat het zulke uitstekende musici zijn en vooral dat ze uitstekend toegerust zijn om daaromheen theater te maken, vertelt een opgetogen Jos Thie. Dat is een extra kwaliteit. Thie heeft met The Real Deal het regisseursstokje bij Percossa overgenomen van Karel Mini de Rooij, die over twee van hun producties de regie heeft gevoerd. Karel is bij uitstek een man van het variété en die invalshoek heeft Percossa ontegenzeggelijk verder gebracht, zegt Thie. Klopt, zo bevestigt Janwillem van der Poll, maar we wilden opnieuw een stap maken in onze ontwikkeling en daarin heeft Jos ons op het goede spoor gezet. Karel de Rooij heeft bij Percossa op eigen gezag een stapje teruggedaan. Na twee producties is het goed als weer eens een ander er zijn licht over laat schijnen. Jos vind ik een uitstekende keuze en een prima opvolger voor mij, ook al omdat hij de regisseur is van verschillende voorstellingen van Mini & Maxi. Percossa is van vele markten thuis. Zo tekende de slagwerkersact onder meer voor de muziek in de voorstelling The Open Square die choreograaf Itzik Galili een tijd geleden bij het Staatsballett Berlin maakte. In Nederland wordt hun talent nog altijd niet op waarde geschat, breekt Karel de Rooij een lans voor het viertal. Terwijl hun optredens in Parijs jubelend werden ontvangen. En ook op tournees die hen naar tal van landen voert, is het steevast raak. Nog dit jaar reizen ze af naar China, zo is de bedoeling. Thie: Slagwerkgroepen zijn er zoveel in de wereld, van Percossa is er maar één. Ikzelf schaar ze in het rijtje van The Ashton Brothers en de Wereldband. The Real Deal van Percossa is op maandag 9 en dinsdag 10 februari 2015 te zien in de Koninklijke Schouwburg. Meer informatie op percossa.nl en ks.nl Telefonisch kaarten reserveren op jazz Ben, Sebastiaan, Remy en Petra In de serie jazzportretten van het Nederlands Jazz Archief kregen we eerder John Engels, Theo Loevendie en Eric Vloeimans te zien, vorige week werd het portret van de Haagse saxofonist Ben van den Dungen (via Cultura) gepresenteerd. Een must voor de jazzliefhebber (zie Uitzending gemist). Het maakt veel van de drijfveren helder van een jazzmuzikant die actiever is dan ooit (nieuwe cd s: Ciao City en A Night at the club ), en het is adembenemend weer beelden van zijn Ben van den Dungen/Jarmo Hoogendijk quintet te zien. Kracht, virtuositeit en vitaliteit spatten er vanaf: nog altijd de beste hardbop ooit in dit land gespeeld. Pianist in dat legendarische kwintet was Rob van Bavel en van hem komt het nieuws dat hij met zijn trio The Ghost, The King and I een cd heeft opgenomen ( The inventors ) met het Metropole orkest. Het ritmische triowerk met swing, Ravel, Debussy en Bach nu breedsnarig ingebed. Orkest en trio treden er mee op in Hilversum en Breda, niet in Den Haag. Hier aan de piano wél een jongere loot van de stam, zoon Sebastiaan van Bavel, vorig jaar winnaar van een Edison voor zijn debuut-cd As the journey begins. Ook de titel van het programma waarmee hij, drummer Remi Troost en bassist Maciej Domaradzki, op 6 februari in de Regentenkamer staan. Sebastiaan (geboren 1992) speelde al op z n elfde tijdens Gigs for Kids op het (Haagse) North Sea festival, drummer Remi Troost was er ook piepjong bij. Ik herinner me zijn debuut in (destijds) Cocoon aan het Spui. Zijn vader hield nog de wacht. Op hun eerste cd speelt het trio jazz met een sterk klassieke inslag. Met composities van Van Bavel junior die zich minimalistisch ontwikkelen, soms nogal zwaar van bedoelingen, maar ook met een bevrijdende, latijnse speelsheid ( The Ramster ). Hecht trio, bijzondere muziek. Jazzmusici zijn steeds op zoek naar nieuwe podia om niet alleen van café-optredens afhankelijk te zijn. Trompettist/bassist Niels Tausk (van de Savanna-sessies) vond dat aan de Emmakade 133. Jazz at the Beanstalk noemt hij het, een woordspeling met dat sprookje van Jack en de Bonestaak, en hij brengt er op 8 februari een programma met de muziek van de eerste cd van zijn vriendin-zangeres Petra Kessler: So lucky to be me. Zij brengt een mooie mix van vaak emotioneel onderbouwde stukken, heeft een aangenaam geluid, maar ook nog veel te leren. De band om haar heen kan haar wat dat betreft alles vertellen: Tausk zelf en pianist Juraj Stanik die op die cd een schoolvoorbeeld van subtiel en creatief begeleiden geeft. Diezelfde 8 februari s middags bij Pavlov het Storyville Project van drummer Eric Ineke, gewijd aan de muziek van Stan Getz, gitarist Jimmy Raney en de jong gestorven drummer Tiny Cahn (die niet zo tiny was) uit de jazzclub van die naam. Op 12 februari is bassist Paul Berner weer te gast in de Regentenkamer en op vrijdag de 13de brengt Jazz on Friday Night Simon Rigter c.s. naar Muzee aan de Neptunusstraat. Kijk op voor nog veel meer moois. Bert Jansma

5 Vrijdag 6 februari 2015 > Den Haag Centraal uit de kunst<5 Michiel de Ruyter wint ook slag om de kijker Gevecht tussen feit en fictie op het witte doek Begrafenis van Michiel de Ruyter. > Still uit film Een film over de bekendste zeeheld uit de Nederlandse geschiedenis, Michiel Adriaenszoon de Ruyter ( ), was nog nooit gemaakt. Vóór de komst van digitale apparatuur was het ook uiterst lastig geweest zo n film op aantrekkelijke wijze in elkaar te zetten. Nu kan met behulp van enkele nagebouwde zeventiende-eeuwse schepen en computereffecten een complete zeeslag worden nagebootst. Dat betekent dat het met het entertainment in deze goed bezochte miljoenenproductie wel goed zit. En met de feiten? Door I Ronald Prud homme van Reine n Michiel de Ruyter volgt de ene bulderende zeeslag op de andere. Maar het onderwerp is een historische figuur en dat betekent dat de filmmakers bij het tonen van zijn levensverhaal voortdurend moeten kiezen tussen feit en fictie. Om het verhaal voor een breed publiek begrijpelijk te maken, moeten er concessies worden gedaan aan de historische werkelijkheid. Daarbij maken regisseur en scenarioschrijvers niet altijd gelukkige keuzes. Meteen aan het begin van de film wordt de kijker overweldigd door het gedreun van de kanonnen in de slag bij Ter Heide (1653). Vuur en vlam, zinkende schepen, rondvliegende kogels, houtsplinters en mensen zorgen ervoor dat je bijna niet weet waarnaar je moet kijken en je vastgenageld aan je stoel de acties volgt. Dat is nog maar het begin: de Vierdaagse en de Tweedaagse Zeeslag (beide 1666), de tocht naar Chatham (1667), de slag bij Kijkduin (1673) en de slag bij de Etna (1676) volgen. Eerst maken de zeeslagen veel indruk. Zo heeft niemand ze eerder in een Nederlandse film gezien. Maar na verloop van tijd treedt er verveling op. Weer een zeeslag, weer die rondvliegende mensen en houtsplinters. Tegen het einde denk je zelfs bepaalde beelden uit het begin terug te herkennen. Het budget van de film was niet hoog genoeg om veel variatie in de digitale trukendoos aan te brengen. De panorama s van de in linie gelegen schepen zijn op het eerste gezicht fenomenaal, maar je moet niet op de details letten. De schepen zijn van diverse schilderijen gehaald en daarom wapperen vlaggen en wimpels alle kanten op, terwijl de wind op het uitgebeelde moment uiteraard uit één richting waait. Voor Michiel de Ruyter lijkt vooral te zijn gekozen vanwege zijn naamsbekendheid. Zijn karakter kent in de film nauwelijks enige ontwikkeling. Hij blijft een echte familieman, van eenvoudige komaf. Frank Lammers speelt hem aardig als een man van het volk, die zijn manschappen voorgaat in de strijd. De op en top zeeman die ook als opperbevelhebber van de vloot voor iedereen benaderbaar blijft. Maar De Ruyter leren we niet kennen als de aanvoerder met charisma, die dankzij zijn gezag het ruwe scheepsvolk onder de duim wist te houden. Niets zien we van zijn grote populariteit onder de Nederlandse bevolking, die portretjes van hem ophing en boekjes over zijn heldendaden kocht. Het gezin De Ruyter kent eigenlijk helemaal geen ontwikkeling. Zijn vrouw Anna van Gelder zien we alleen als zijn in alle opzichten zorgzame echtgenote. Zoon Engel wordt door zijn moeder midden jaren zestig als een klein jongetje in huis geroepen, terwijl hij in werkelijkheid al naar andere werelddelen voer aan boord van het schip van zijn vader. Naast Michiel de Ruyter is een centrale rol toebedeeld aan Johan de Witt, een rol van Barry Atsma, die in een opvallend groen pakje gekleed gaat, in grote tegenstelling tot de effen zwarte mantel waarin historici de raadpensionaris kennen. De Witt speelt een belangrijke rol in de film. Niet voor niets, want hij heeft de Nederlandse vloot sterk gemaakt. In een lange toespraak beklemtoont hij het belang van vrijheid voor de Nederlandse Republiek, een centraal thema in het verhaal. De inhoud van deze redevoering klinkt erg modern, maar dat is verklaarbaar want de idealen van de historische Johan de Witt zouden voor het moderne publiek moeilijk te begrijpen zijn. In het Rampjaar 1672 wordt de Republiek aangevallen door Frankrijk, Engeland en de Duitse stadstaten Münster en Keulen. De gebroeders Johan en Cornelis de Witt worden door velen als landverraders beschouwd. Willem III wordt stadhouder en neemt als admiraal-generaal de leiding over de vloot op zich. De prins treedt nogal clichématig als kwade genius in het verhaal op, voortdurend aan de zijde van Hans Willem Bentinck, met wie hij een homoseksuele relatie onderhoudt. Moord De moord op de gebroeders De Witt op de Plaats komt zeer gedetailleerd in beeld en dat is duidelijk omdat de regisseur graag alle gruwelijke details wil laten zien. Volgens ooggetuigen voltrok de moord zich in korte tijd. De Ruyter verschijnt in de film op de Plaats en probeert zijn vrienden vergeefs te bereiken. Dat is een verzinsel, want in werkelijkheid was hij op dat moment op zee. Hij hoorde het nieuws daar via een brief en we weten dat hij er kapot van was. De filmregisseur wilde De Ruyter een actieve rol toebedelen op de dag van de moord, maar hij had de historische werkelijkheid minder geweld kunnen aandoen. De Ruyter had bijvoorbeeld ook aan het einde van deze tragische dag in zijn kajuit, na wat glazen brandewijn, in een onrustige slaap kunnen vallen om de moord in een droom te beleven. Tot op het laatst blijft De Ruyter een man van middelbare leeftijd, terwijl de film een periode van 24 jaar uit zijn leven omspant, van zijn 45 ste tot zijn 69 ste jaar. Voor het vertrek op zijn laatste expeditie in 1675 was De Ruyter in werkelijkheid een oude man met grijs haar, die ziek was door een niersteen en corpulent was geworden. In de film ziet hij er ondanks alles wat hij heeft meegemaakt nog precies hetzelfde uit als in het begin. Alles bij elkaar is Michiel de Ruyter zeker aantrekkelijk als actiefilm. Op hoofdpunten zijn de historische feiten meestal gerespecteerd. De Ruyter wordt niet neergezet als een slempende zeeman in een bordeel. Zijn belangrijkste zeeslagen worden in chronologische volgorde getoond. Er zijn zeker minpunten. Zo zien we niets van de vrome, geregeld in de bijbel lezende zeeofficier die hij ook was. Wie de geschiedenis kent, constateert dat er wel degelijk vaak een loopje wordt genomen met de werkelijkheid. De rol van De Ruyter tijdens de tocht naar Chatham wordt sterk overdreven. Over de mislukte aanval op Martinique in 1674 horen we niets. Het tonen van zo n nederlaag tussen alle overwinningen had de hoofdpersoon zeker meer een mens van vlees en bloed gemaakt. Nu is hij te veel de onaantastbare aanvoerder die nooit gewond raakt voor zijn laatste zeeslag. Dat de filmmakers geen aandacht besteden aan zijn expeditie naar Afrika en Amerika en daarom ook niet aan de trans-atlantische slavenhandel is goed verdedigbaar. Met die slavenhandel had De Ruyter niet rechtstreeks te maken en opname van de tocht over de oceaan zou de film, die nu al tweeënhalf uur duurt, te lang hebben gemaakt. Ronald Prud homme van Reine is historicus en auteur van onder meer Rechterhand van Nederland. Biografie van Michiel de Ruyter, dat vanaf 5 februari in de boekhandel ligt.

6 6>uit de kunst Den Haag Centraal > Vrijdag 6 februari 2015 Dans voor vier tot honderd Stoer, kwetsbaar, grillig: het kan allemaal Door Astrid van Leeuwen Twee jaar terug sloegen theatergroepen Max. en Siberia en jeugddansgezelschap Meekers de handen ineen. Onder de naam Maas theater en dans brengen ze sindsdien een grote variëteit aan producties voor een jong publiek ( en iedereen die zich jong voelt ), vaak uitbundig en heel persoonlijk én bijna altijd op het snijvlak van dans en theater. Volgende week komt Maas met zowel Foutje (4+) als Voorjaarsoffer (14 tot 100) naar Den Haag. We maken beiden hybride theater. Fysiek theater, zegt choreograaf Arthur Rosenfeld over zijn werk en dat van collega Moniek Merkx. Mijn dans is heel theatraal, in haar theatervoorstellingen speelt beweging een belangrijke rol. Ik was dit weekend nog bij haar productie Voorjaarsoffer en het was zó fantastisch: de hele zaal danste mee. Volgens theatermaakster Merkx heeft die vermenging van disciplines ook de toekomst. Het sluit aan bij de tijd van nu. Voor jongeren voelt het heel natuurlijk wanneer dans, theater en muziek samengaan. Dat neemt, zegt Rosenfeld, niet weg dat zijn productie Foutje totáál anders is dan haar Voorjaarsoffer. Merkx spreekt zelfs van een verschil van dag en nacht. Arthur denkt vanuit de dans. Mijn bron is theatraler. Het is bij mij nooit dans om de dans. De betekenis staat altijd voorop. Rosenfeld: En onze doelgroepen zijn ditmaal compleet anders. Voorjaarsoffer is, voor de jongeren over wie het gaat, heel confronterend. Foutje is vooral een knalfeest. Onhandigheid Het is voor het eerst dat Rosenfeld werkt voor zo n jonge doelgroep: 4+. Ik dacht altijd dat mijn werk te gelaagd was voor zulke jonge kinderen en vroeg me dus af of ze er wel iets van zouden begrijpen. Nu denk ik: het maakt niet uit, je hoeft het niet alles te snappen om ergens in meegezogen te worden. Aanvankelijk zou Foutje strikt gaan over onhandigheid Daarin ben ik zelf een natuurtalent, aldus Rosenfeld en over hoe je daar soms ook je voordeel mee kunt doen. Maar daar zijn, mede door de bijdrage van de drie fantastische performers met wie ik werk, allerlei elementen bijgekomen. Slapstick, dans, zang, muziek, goochelkunst en magie: het heeft allemaal een plek in Foutje. Je zou de productie kunnen zien als de droom of fantasie van één persoon, waarin de ene na de andere magische verschijning en verdwijning plaatsvindt. Timing en humor zijn daarbij van het grootste belang. Én een stel deuren. Met deuren schep je toegang tot nieuwe werelden. Je weet immers nooit wat zich erachter bevindt. Onderbuikgevoel Merkx besloot na haar jongensproductie Staal dit keer te werken met alleen maar jonge vrouwen. Mensen vroegen het al langer: Wanneer komen de meisjes aan de beurt?, maar zelf voelde ik aanvankelijk een zekere weerstand. Ik had geen zin in een herhaling van zetten. Tot ze aan het denken sloeg over dat onderbuikgevoel, dat onderhuidse, dat onbenoembare dat pubermeisjes Scène uit Foutje : een knalfeest voor 4+. Scène uit Voorjaarsoffer : een spannend onderzoek naar wat jonge vrouwen doormaken. >Foto's: Phile Deprez hebben. Het herinnerde me aan de eerste keer toen ik, zelf nog heel jong, Stravinsky s Sacre du Printemps in de choreografie van Pina Bausch zag. Die fysieke uitputtingsslag had zó n impact op mij dat ik met Voorjaarsoffer eigenlijk wilde onderzoeken wát mij destijds zo geraakt heeft en dat overbrengen op een publiek van nu, op een manier van nu. Merkx gaat het Sacre -verhaal dan ook niet opnieuw vertellen en ze gebruikt nieuwe muziek van Joop van Brakel. Aanvankelijk had hij een bewerking van Stravinsky s muziek gemaakt, maar de erven van de componist staan dat niet toe. Met acht actrices tussen de 20 en 30 jaar begon Merkx een onderzoek naar wat jonge vrouwen doormaken. Ik bracht eerst een aantal archetypes in, zoals Artemis, de godin van de jacht, en liet de vrouwen krachtige, dierlijke krijgers verbeelden. Vandaaruit zijn we steeds meer de vrouwelijke kant opgegaan. Van de fase waarin je piekert over je uiterlijk, naar het keurslijf van aan een ideaal moeten voldoen, naar de dramaqueen -fase waarin niets meer goed is. En dan, als dat allemaal achter ons ligt, de opwaartse beweging. Om tot slot nog even fast foward door het volwassen mensenleven heen te knallen. Belangrijkste was dat de voorstelling níet beantwoordt aan het clichébeeld over vrouwen. We laten nadrukkelijk zien dat er niet één beeld is. Stoer, kwetsbaar, grillig, beestachtig soms zelfs: het kan allemaal. De voorstelling richt zich op zowel volwassenen als jongeren, en nadrukkelijk ook op jongens. Meisjes en jongens vinden het beiden soms een beetje eng, maar om andere redenen. Voor meisjes is het allemaal zeer herkenbaar en soms dus confronterend. Voor de jongens is het eng omdat de meesten nog nooit zó dicht op zoveel mooie vrouwen gezeten hebben. Lachend: Ik zie heel wat rode oortjes. Foutje : 15 februari in Theater aan het Spui. Voorjaaroffer : 19 en 20 februari in hetzelfde theater. Voor info: en De Schilderswijk in >Foto: Adri Duivesteijn Anjerrevolutie inspireerde Adri Duive Revolutionair b Een tentoonstelling in Stroom laat zien hoe de Portugese Anjerrevolutie inspiratie werd voor de plannen van Adri Duivesteijn met de Schilderswijk. Door Egbert van Faassen K waliteit is respect voor het volk. Met dit citaat van Che Guevarra eindigde een manifest van een revolutionaire brigade, die in het Portugal tijdens de Anjerrevolutie ijverde voor betere huizen voor het volk. Deze tekst uit 1976 werd onlangs opnieuw voorgedragen tijdens de opening van de tentoonstelling Revolutionary Traces van Angela Ferreira. De kunstenares, geboren in de voormalige Portugese kolonie Mozambique, raakte als studente al geboeid door het bouwprogramma, dat integraal deel uitmaakte van de Portugese revolutie van Zij leest architectuur als een boek waar een specifieke plaats en tijd is weergegeven. Op zich is dat geen verrassend inzicht, maar het is wel interessant dat zij dit toepast op de Schilderswijk. Hoe goed bedacht de woningen van Alvaro Siza, die de scharnier vormt tus- sen de Portugese omwenteling en de Haagse stadsvernieuwing, ook zijn, meestal worden ze niet gezien als een historisch document. Het enthousiaste ijveren voor betere woningen door de Lokale tijdelijke ondersteuningsdienst, waarvan de naam SAAL de afkorting en in deze tentoonstelling de merknaam is geworden, is het uitgangspunt van Ferreira. In het souterrain wordt in een korte documentaire het korte bestaan van deze beweging getoond, van 1974 tot Veel demonstraties; ongetwijfeld terecht boze mensen in zwart-wit gefilmd ogen al bijna nostalgisch. Overlegmodel Niet om naar terug te verlangen, maar evenzeer van heel lang geleden, zijn de beelden die Adri Duivesteijn schoot van de meest desolate plekken van de Schilderswijk voor zijn fotodagboek. Enkele foto s worden getoond tussen andere documentaire beelden, waaruit ook blijkt hoe Siza, getrouw aan zijn werkwijze in Portugal, zijn plannen aan de bewoners voorlegde en met hen in discussie ging. In 1984 maakte Adri Duijvesteijn, toen wethouder van ruimtelijke ordening en stadsvernieuwing, kennis met de architect. Zijn in Porto gerealiseerde woningen en zijn in de SAAL toegepaste overlegmodel maakten zo n indruk, dat Siza werd uitgenodigd bij te dragen aan de plannen voor de Schilderswijk. Siza was op zijn beurt weer onder de indruk van het oorspronkelijke stratenplan en van