INFRABEL N.V. TECHNISCHE BEPALING L 63 I LEVERING VAN ONDERLEGGERS VOOR SPOORSTAVEN. Naam Datum Handtekening. ir Dirk Dupont s

Transcriptie

1 INFRABEL N.V. TECHNISCHE BEPALING L 63 I LEVERING VAN ONDERLEGGERS VOOR SPOORSTAVEN Technisch voorstel Administratief voorstel Voorgesteld op de werkgroep aankopen Nazicht vertaling Vrijgave Naam Datum Handtekening Emmanuel Heylen s ir Dirk Dupont s ir Ronny Borny ing Jan Mys ir s s Uitgave: 2008 TB L63-I /04/2008

2 Tabel der wijzigingen Uitgave Belangrijkste wijzigingen 2008 Afschaffing samendrukkingsproef op EVA-onderleggers TB L63-I /04/2008

3 p1 0. Inhoudstafel 1. Inleiding 1.1. Voorwerp 1.2. Toepassingsgebied 1.3. Referentiedocumenten 2. Kwalificatieprocedure 2.1. Kwalificatie 2.2. Evaluatiebezoek 2.3. Onderleggers EVA 2.4. Elastische onderleggers 3. Kenmerken 3.1. Materialen Onderleggers EVA Elastische onderleggers 3.2. Fabricagekenmerken 3.3. Geometrische kenmerken en uitzicht Geometrische kenmerken Uitzicht 4. Beschrijving van de proeven Beoogde² resultaten 4.1. Aard en aandeel van de proeven 4.2. Onderleggers EVA Typeproeven Serieproeven 4.3. Elastische onderleggers Typeproeven Serieproeven 5. Kwaliteitsgarantie en -controle 5.1. Kwaliteitsdocumenten Kwaliteitsplan Interne controle 5.2. Keuringsvoorwaarden Keuring bij de fabrikant Controle door het laboratorium van NMBS Holding

4 p2 6. Levering, verpakking, merking 6.1. Verpakking 6.2. Merktekens 7. Waarborg

5 p3 1. INLEIDING 1.1. Voorwerp Onderhavige bepaling heeft betrekking op de levering van onderleggers onder spoorstaven. Zij verwijst naar UIC-fiche O (4 de uitgave ), vult ze aan en verduidelijkt ze, alsook naar de Europese norm NBN EN De vermelde nummers hebben betrekking op de hoofdstukken en paragrafen van UIC-fiche O. De voorafgaande kwalificatie van de fabrikant wordt volgens de technische bepaling Q1 gevraagd Toepassingsgebied De onderleggers zullen tussen de spoorstaven en de dwarsliggers geplaatst worden. Er worden hoofdzakelijk drie types onderleggers gebruikt op het INFRABEL-net: - onderleggers van 5 mm dik van ethyleen-vinylacetaat (EVA); - onderleggers van 10 mm dik van ethyleen-vinylacetaat (EVA); - elastische onderleggers van 10 mm dik. Gebruiksgrenzen: onderlegger EVA: V 160 km/u; aslast: 22,5 t elastische onderlegger 10 mm: tot V = 200 km/u; aslast: 22,5 t voor V > 200 km/u; aslast: < 19 t 1.3. Referentiedocumenten - UIC-fiche O (uitgave 1986) - Technische bepaling Q1 (uitgave 10/2006) - Europese norm NBN EN

6 p4 2. KWALIFICATIEPROCEDURE 2.1. Kwalificatie De kwalificatie wordt volgens technische bepaling Q1 per product, per fabrikant en per productie-eenheid toegekend. Zij omvat minstens: - de punten hernomen in punt 3 en 4 van dit document; - elk document dat kan bijdragen tot de beoordeling van het product (onderzoeksresultaten, proeven uitgevoerd door laboratoria of ter plaatse, berekeningsnota's, gelijkaardige toepassingen ); - opvolging gedurende een periode van minstens 12 maanden met het oog op de gratis levering van (ten minste 200) prototypes. Indien de onderdelen na een plaatsingsperiode van 12 maand in het spoor geen gebreken vertonen, wordt de definitieve kwalificatie toegekend. Wanneer de onderdelen identiek zijn aan een product dat eerder al werd aan INFRABEL geleverd en deze voldoening gaf bij gebruik en goedgekeurd werd, dan is de proef in spoor niet verplicht. De fabrikant bekostigt de kwalificatieproeven. Zonder voorafgaande kwalificatie is er geen enkele serieproductie toegelaten Evaluatiebezoek Tijdens het evaluatiebezoek verstrekt de fabrikant aan INFRABEL alle inlichtingen en informatie betreffende de voor de fabricatie van de onderleggers (door injectie, door persen of door extrusie met versnijden) aangewende types van machines. De fabrikant draagt de kosten van dit bezoek Onderleggers EVA De leverancier moet vooraf zorgen voor een kwalificatie van: - zijn grondstof, waarvan de identificatie formeel is vastgelegd - 20 plaatjes geïnjecteerd met koolstof-zwart - 3 plaatjes geïnjecteerd met enkel copolymeer 2.4. Elastische onderleggers De leverancier moet voor een kwalificatie van zijn grondstof, waarvan de identificatie formeel is vastgelegd, zorgen. De leverancier dient referenties met bijgevoegd klantenattest in verband met de levering van gelijkaardige producten voor identieke toepassingen op lijnen die minstens tegen 160 km/u bereden worden met een asbelasting tot 25 ton, voor te leggen. 3. KENMERKEN

7 p5 3.1 Materiaal Onderleggers EVA Zie bijlage 2 van de UIC-fiche O, als volgt gewijzigd: De te gebruiken grondstof is een zuiver copolymeer ethyleenvinylacetaat met ,5% vinylacetaat. Men voegt koolstof-zwart toe waarvan het uiteindelijke gehalte tussen 1,2 en 1,5 gewichtsprocenten dient te liggen. Het is verboden meerdere EVA copolymeren met een verschillend gehalte aan vinylacetaat te mengen om, na injectie, een opgelegd gehalte te bekomen. De gehomologeerde grondstoffen zijn vermeld in bijlage 1. Andere grondstoffen kunnen door INFRABEL worden erkend. In dat geval dient de grondstoffabrikant een aanvraag in bij de dienst Aankopen van INFRABEL Elastische onderleggers Indien de gebruikte grondstof overeenstemt met één van de in de bijlagen 1,2 of 3 van UIC-fiche O beschreven samenstellingen, moet deze er de eigenschappen van bezitten. Indien men een andere grondstof voorstelt, zal deze bestudeerd worden opdat: - de onderleggers hun eigenschappen behouden bij temperaturen variërend van - 30 C tot + 60 C. - de onderleggers een goede weerstand bieden tegen verandering tengevolge van de weersomstandigheden (o.a. een uitstekende weerstand tegen zonnestraling en in spoorwegomgeving). - de levensduur van de onderleggers minstens 20 jaar bedraagt voor een totaal verkeer van minstens 400 miljoen ton. 3.2 Fabricagekenmerken Voor het aanvangen van elke nieuwe serieproductie vervaardigt de fabrikant een honderdtal onderleggers die hij ter goedkeuring voorlegt aan INFRABEL. De onderleggers worden vervaardigd met dezelfde machine-instellingen als die waarmee de eerste serieproductie zal worden gefabriceerd. Bovendien levert de fabrikant het bewijs dat de fabricagevoorwaarden voortdurend onder controle blijven en dat elke afwijking, afgezien van een vooraf vastgelegd tolerantieveld, onmiddellijk gemeld en verbeterd wordt Geometrische kenmerken en uitzicht Geometrische kenmerken Volgende tekeningen dienen als referentie: - plan nr plan nr plan nr

8 p6 - plan nr plan nr De maatafwijkingen zijn vermeld op de tekeningen Uitzicht Volgens de aard van de onderlegger, kan het oppervlak niet glad zijn. 4. BESCHRIJVING VAN DE PROEVEN Te bekomen resultaten 4.1. Aard en omvang van de proeven Er worden twee types proeven uitgevoerd: serieproeven, uit te voeren door de fabrikant, en typeproeven, uit te voeren door het laboratorium van NMBS Holding of, in voorkomend geval, door een door INFRABEL vooraf erkend lab. Deze proeven hebben betrekking op een minimum van minstens twintig willekeurig gekozen stuks. - serieproeven: ten minste om de stuks of volgens een met de fabrikant overeen te komen periodiciteit. Voor de dynamische proef, vermeld onder g, ten minste één per onderleggers. - typeproeven: bij de kwalificatie van de leverancier en, later, in geval van een afwijking of wijziging in het fabricageproces en ook bij wijziging van de controleprocedures. Indien een van de resultaten van de in het lab van de NMBS-Holding uitgevoerde proeven of eventueel door een vooraf door INFRABEL erkend laboratorium, geen voldoening geeft, wordt de ter keuring aangeboden hoeveelheid afgewezen. Wat betreft de serieproeven, wordt de ter keuring aangeboden hoeveelheid onderleggers geweigerd indien meer dan 1% van de op de plaats van fabricatie nageziene onderleggers buiten de dimensionele maatafwijkingen of buiten de in 3 en 4 opgelegde waarden vallen. Behalve de in de bijlagen van UIC-fiche beschreven proeven in functie van het type product, worden de volgende complementaire proeven uitgevoerd: 4.2 Onderleggers EVA Typeproeven De op de grondstof uit te voeren verificaties en proeven zijn de volgende: a) homogeniteit van het granulaat (kleur, glans, doorzichtigheid) b) controle van het gehalte aan vinylacetaat door middel van differentiële scanning calorimetrie en van gekalibreerde ijkmonsters (zuivere copolymeren). De op de onderleggers of de op de uit de onderleggers vervaardigde proefmonsters uit te voeren verificaties en proeven zijn de volgende:

9 p7 c) volledige dimensionele controle; d) controle op het gehalte aan vinylacetaat door middel van differentiële scanning calorimetrie en van gekalibreerde ijkmonsters met een gehalte aan koolstofzwart van 1,5 + O,2 gewichtsprocent. e) gehalte aan koolstofzwart volgens ASTM D of gelijkwaardig; f) hardheid shore D volgens ISO 868: de hardheid bedraagt eenheden; h) elektrische isolatie volgens UIC 864-5, weerstand hoger dan Ohms Serieproeven a) volledige dimensionele controle; b) homogeniteit van het granulaat (kleur, glans, doorzichtigheid) c) hardheid shore D volgens ISO 868: Elastische onderleggers Typeproeven a) Materie-eigenschappen Om het voorgestelde materiaal te identificeren, worden de volgende analyses en proeven uitgevoerd: - DIDC-hardheid bij nieuwe en verouderde toestand volgens norm ISO48 moet conform UIC-fiche zijn. - Spanning en rek bij breuk in nieuwe en verouderde toestand volgens norm ISO37 (proefmonster type 2) moet conform UIC-fiche zijn. - Weerstand tegen veroudering en warmte volgens norm ISO 188: Veroudering van 7 dagen bij 70 C moet conform UIC-fiche zijn. - Percentage van met ultrasonisch bad extraheerbare materie volgens de NMBS Holding-procedure (Chloroform/aceton 50/50 v/v 1 uur bij 50 C) - GC-MS-analyse van de additieven en mengelingen uitgeloogd volgens de NMBS Holding-procedure PAH_Scan - Identificatie van de elastomeren door pyr-gc-fid volgens ISOnorm 7270 b) Demping van het slageffect Deze proef wordt volgens de procedure bepaald in de Europese norm NBN EN uitgevoerd. De gemeten waarde van de demping a, volgens de referentieprocedure ( 7 van de NBN EN ) is a 30 %, of volgens de alternatieve methode ( 8 van de NBN EN ) is a 15 %. c) Elektrische isolatie Elektrische isolatie volgens UIC 864-5, De weerstand moet groter zijn dan 10 8 Ohms. d) Weerstand tegen externe invloeden

10 p8 De fabrikant levert de getuigschriften die de weerstand van de grondstof bevestigen tegen de gecombineerde inwerking van externe invloeden zoals oliën, vetten, water, zonnestraling en temperatuur. e) Volledige dimensionele controle De dikte wordt gemeten op minstens vier onderleggers met een nauwkeurigheid van 1/100ste mm (het gemiddelde van de metingen genomen op de vier plaatsen aangeduid op onderstaand schema). f) Bepaling van de statische stijfheid van de snijlijn De kromme kracht-vervorming wordt bepaald door een statische proef onder verticale belasting. De volledige onderlegger wordt op een plaat geplaatst. De belasting wordt op de onderlegger via een bovenplaat van 150 x 190 mm (oppervlakte van de spoorstaafvoet UIC 60) volgens onderstaand schema nr. 1 overgebracht. Beide platen zijn evenwijdig. De onderlegger wordt onderworpen aan: - Voorbereiding: 6 belastingscycli tussen 0,5 en 90 kn (18 kn/sec), onmiddellijk gevolgd door: - Vervormingsbelasting: 1 belastingscyclus tussen 0,5 en 90 kn (50 kn/min) volgens onderstaand schema nr. 2. De statische stijfheid van de snijlijn wordt bepaald door: C St = d 90 - d 15 [kn/mm] d 90 = indringing bij 90 kn d 15 = indringing bij 15 kn De waarde C St is lager dan 100 kn/mm en hoger dan 50 kn/mm. Tolerantie ten opzichte van de gehomologeerde statische stijfheid: + 20 % Geen enkele individuele waarde is kleiner dan 50 kn/mm of groter dan 100 kn/mm.

11 p9 g) Bepaling van de dynamische stijfheid bij 4 Hz De proefstelling is dezelfde als die onder f C dyn4hz = d 90 - d 15 [kn/mm] De onderlegger wordt onderworpen aan 1500 cycli. Door optekening van de hysteresislus, tijdens de laatste cyclus, leidt men de vervormingswaarden tussen 15 en 90 kn af alsook de dynamische module van de snijlijn. De C dyn -waarde is begrepen tussen de waarde C statisch en 200 kn/mm. De tolerantie ten opzichte van de gehomologeerde dynamische stijfheid: + 20 % Geen enkele individuele waarde is lager dan de gehomologeerde statische stijfheid, noch groter dan 200 kn/mm. h) Vermoeiingsproef Een vermoeiingsproef van 3 miljoen cycli, volgens een sinusoïdale functie en met een frequentie van 4 Hz, wordt bij een belasting tussen 15 kn en 90 kn bij een temperatuur van 20 + of -5 C uitgevoerd. De proefopstelling is volgens deze van f. Na de vermoeiingsproef (stabilisatietermijn van minstens 12 uren) gaat men over tot volgende proeven: - dimensionele controle volgens e. : het dikteverlies bedraagt minder dan 10%; - statische en dynamische stijfheden volgens f. en g. : afwijkingen lager dan 40 % ten opzichte van de gehomologeerde waarden verkregen tijdens proeven f. en g. en lager dan 25% ten opzichte van de maximumwaarden toegestaan in f. (100 Kn/mm) en g. (200 Kn/mm); - demping van het slageffect: afwijking lager dan 25% ten opzichte van de gehomologeerde waarde;

12 p10 - uitzicht van de onderlegger: deze vertoont geen abnormale slijtage noch bijzondere beschadiging die de normale werking zou kunnen hinderen Serieproeven a) Volledige dimensionele controle Zie punt e hiervoor. b) Statische stijfheid van de snijlijn Zie punt f hiervoor. c) Dynamische stijfheid bij 4 Hz Zie punt g hiervoor. d) Elektrische isolatie Zie punt c hiervoor. 5. KWALITEITSPLAN EN SPECIFIEKE KEURINGSVOORWAARDEN: 5.1. Kwaliteitsplan: Voor de bestelling van dit product is de technische bepaling QP van toepassing. Vooraleer de fabrikant een serieproductie start, dient hij een kwaliteitsplan conform de vereisten van de technische bepaling QP op te stellen. INFRABEL kan een audit om het kwaliteitsplan en de toepassing ervan te controleren uitvoeren (conform de technische bepaling QP). De fabrikant verbindt zich ertoe alle verbeterende maatregelen binnen de vooropgestelde termijnen te treffen. De fabrikant dient in zijn kwaliteitsplan een intern controlesysteem op te nemen en toe te passen (conform de technische bepaling QP) waarbij de belangrijkste parameters tijdens het fabricageproces en de kenmerken van het eindproduct gecontroleerd worden. De controle van het eindproduct moet minstens de serieproeven omvatten (4.2.2 of 4.3.2). De fabrikant moet bij elke levering een certificaat 3.1 overeenkomstig EN10204 waarin minstens de resultaten van de controles op het eindproduct opgenomen zijn, voorleggen Interne controle (op te nemen in het kwaliteitsplan) De fabrikant moet een intern controlesysteem, gebaseerd op een regelmatige monsterneming tijdens de productie en de onmiddellijke verwezenlijking van bepaalde controles en proeven, toepassen. De frequentie van de monsterneming (zie 5.2.3) en de modaliteiten van de uit te voeren controles en proeven worden in gemeen overleg bepaald tussen de fabrikant en INFRABEL, met een minimum van 5000 stuks of volgens een overeen te komen tijdsinterval, bij de evaluatie van het kwaliteitsplan.

13 p11 De monsters die voor de controles en proeven werden gebruikt, worden dagelijks geklasseerd en dragen een identificatie-etiket met vermelding van: - de datum van monsterneming; - de referentie van het lot van de gebruikte grondstof; - de identificatie van de machines, gebruikt voor de fabricatie; - de naam van de persoon die de monsterneming heeft uitgevoerd Specifieke keuringsvoorwaarden Keuring bij de fabrikant Per keuringsaanvraag wordt het aantal van de ter keuring aan te bieden onderleggers overgelaten aan het oordeel van de fabrikant. Het mag echter niet meer bedragen dan stuks, noch minder zijn dan , behalve voor saldo van de overeenkomst. Tijdens de keuring gaat de keurder van INFRABEL de toepassing van het kwaliteitsplan na en toont de fabrikant hem de controledocumenten (zie technische bepaling QP). Op de monsters, die door de fabrikant bewaard werden, voert de keurder opnieuw de serieproeven uit (zie 4.) Controle door het laboratorium van de NMBS-Holding Telkens wanneer er bij de fabrikant een keuring plaats heeft, kan de keurder van INFRABEL uit de onderleggers die klaar liggen voor verzending, een willekeurig monster nemen van 20 stuks per , representatief voor verschillende productiedagen. Voor de onderleggers uit EVA, neemt hij nog eens een monster van 100 gr van de voor de fabricage aan te wenden grondstoffen. Zowel de onderleggers als de monsters worden ter analyse naar het laboratorium van de NMBS-Holding gestuurd. Met behulp van die analyses kan men de kwalitatieve en kwantitatieve samenstelling van het materiaal met de waarden die tijdens de typeproeven werden vastgesteld, vergelijken. 6. LEVERING VERPAKKING MERKING 6.1. Verpakking De onderleggers van 5 mm dik worden vlakgestapeld, samengebonden met 2 plastieken linten, in pakken van 100 stuks geleverd. De onderleggers van 10 mm dik worden in pakken van 40 stuks en samengebonden zoals hiervoor geleverd. Elk pak is van een etiket met volgende vermeldingen voorzien: - het nummer van de bestelling; - het naamlijstnummer van INFRABEL; - de fabricagedatum; - de referenties eigen aan de fabrikant (zie 6.2.) De pakken worden geladen op europaletten. Ze worden gelijkmatig over het palletoppervlak verdeeld. Vervolgens worden de pakken op de

14 p12 pallet met krimpfolie omwikkeld en toegetrokken (dikte van de krimpfolie mm). Onder de folie, bovenop de lading, bevestigt de leverancier een etiket, formaat A4, met de bovengenoemde vermeldingen Merktekens Naast de initialen van de leverancier, gevolgd door het jaartal, wordt op elke onderlegger ook een identificatienummer van het lot of van de bestelling aangebracht. Deze twee onderscheiden merktekens worden verzonken of verheven in de linker- en rechterhoeken van de langste zijde van de onderlegger en dit op een afstand van 10 mm van de rand aangebracht. Elke andere manier van merken moet vooraf door INFRABEL aanvaard worden. 7. WAARBORG De leverancier waarborgt zijn leveringen tegen alle gebreken te wijten aan de fabricatie en aan de grondstof, en dit gedurende een periode die loopt tot 31 december van het derde jaar dat volgt op het jaar van fabricatie aangeduid op de stukken. Noch het toezicht van de bedienden afgevaardigd door het net, noch de tijdens de keuring uitgevoerde proeven verminderen in enige mate de verantwoordelijkheid van de leverancier.

15 Bijlage I p.1 De gehomologeerde grondstoffen voor de onderleggers EVA zijn: - ESCORENE ULTRA UL EVATANE 1040 VN 4