De reproducties in dit boek zijn downloadbaar op Met medewerking van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen
|
|
- Juliana de clercq
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Museum Expressie
2 Auteurs: Edwin Geets Babette Cooijmans Coördinatie: Jef Goedemé Illustraties en cover: Jef Goedemé Vormgeving: Miet Paesmans Isbn: De reproducties in dit boek zijn downloadbaar op Met medewerking van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen Logo nog in RGB en tekening is ingesloten... Nog aanpassen!
3 Museum Expressie Edwin Geets, Babaette Cooijmans
4 INHOUD Inleiding...6 Beeldbeschauwing...6 Beeldend werken... 7 September Oktober November December Januari De dorpsschool, 1854, Ferdinand De Braekeleer Over Ferdinand De Braekeleer...9 De dorpsschool nader bekeken...12 Onze klas Ik zie, ik zie wat jij niet ziet De dorpsschool vandaag...15 Strip, strip, hoera Het ravijn A, Rik Wouters Over Rik Wouters...19 Het ravijn A nader bekeken...20 Herfstkleuren Herfstbos...23 Scheur maar raak...24 Rik Wouters achterna...25 De ellende van Job, Ossip Zadkine Over Ossip Zadkine...27 De ellende van Job nader bekeken Blij, bang, boos...30 boetseren Een man van hout...33 Als een beeldhouwer...34 Portret van een familie, 1631, Cornelis de Vos Over Cornelis de Vos...37 Portret van een familie nader bekeken Wat n kraag...41 Kostumeren...42 Familieportret...45 Op de catwalk...47 De stoet van de magiërs, Jakob Smits Over Jakob Smits...49 De stoet van de magiërs nader bekeken...52 Driekoningen...53 Melchior, Caspar en Baltasar...54 Zij kwamen uit het Oosten...55 Dik in de verf...57
5 Februari Maart April Mei De intrige, 1890, James Ensor Over James Ensor...59 De intrige nader bekeken...62 Kiekeboe...63 Carnaval...64 Gemaskerde mensen...65 Zet de maskers maar op...66 De Annunciatie, Simone Martini Over Simone Martini...69 De Annunciatie nader bekeken...70 Cadeaupapier...72 Patronen Een belangrijk figuur...75 Een drieluik Stilleven met vruchten en asperges, Adriaen Coorte Over Adriaen Coorte...79 Stilleven met vruchten en asperges nader bekeken...80 Appels toveren...82 Lekker en gezond...83 Clair-obscur...84 Net echt...85 Zondag, Gustave De Smet Over Gustave De Smet...87 Zondag nader bekeken...88 Mannetjes maken...89 Twee dames...90 Knippen en plakken Zelfportret...92 Juni Zomer, juni 1893, Emile Claus Over Emile Claus...93 Zomer nader bekeken...96 Zon...97 Zet ze op hun plaats...98 Zomers landschap Uitgeknipt Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Lijst per techniek...109
6 Inleiding De auteurs kozen tien prominente kunstwerken uit de omvangrijke collectie van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen. Zij lieten daarbij zoveel mogelijk verschillende kunstrichtingen en genres aan bod komen. Van renaissance tot Vlaams expressionisme, van stilleven tot familieportret. Bovendien lieten ze zich daarbij ook leiden door de jaarkring. Zo komt er per maand een kunstwerk aan bod dat in onderwerp nauw aansluit bij het eigene van die maand. september: oktober: november: december: januari: februari: maart: april: mei: juni: De dorpsschool, 1854, Ferdinand De Braekeleer Het ravijn, Rik Wouters De ellende van Job, Ossip Zadkine Portret van een familie, 1631, Cornelis de Vos De stoet van de magiërs, Jakob Smits De intrige, 1890, James Ensor Annunciatie, Simone Martini Stilleven met vruchten en asperges, Adriaen Coorte Zondag, Gustave De Smet Zomer, juni 1893, Emile Claus Het staat de gebruiker vrij om het voorliggende schema al dan niet te volgen. Elke beeldende opdracht kan immers los van de andere op elk willekeurig tijdstip van het jaar aan bod komen. 6
7 Beeldbeschouwing In de rubriek nader bekeken geven de auteurs telkens een model mee om aan de hand van het kunstwerk van de maand te werken aan de ontwikkeling van beeldbeschouwing bij kinderen. Bij het uitschrijven van elk model gingen zij uit van de beeldaspecten die typisch zijn voor het besproken kunstwerk. Er werd geen onderscheid gemaakt voor de verschillende doelgroepen. Elk model is zo uitgewerkt dat elke gebruiker zijn gading vindt in het aanbod van vragen en opdrachten. Bij het beschouwen van de kunstwerken kunnen die vragen en opdrachten als leidraad gehanteerd worden. De gebruiker zal daarbij rekening houden met het niveau van zijn groep en die vragen en opdrachten uitkiezen die hij haalbaar acht. Beeldend werken Bij elk kunstwerk werden vier beeldende opdrachten uitgeschreven. Per leeftijdscategorie werd een aangepaste opdracht voorzien. Bij de keuze van de opdrachten, doelen en materialen lieten de auteurs zich leiden door de eindtermen muzische vorming voor het basisonderwijs en diverse leerplannen. De opdrachten werden in de loop der voorbije jaren in klas en atelier uitgeprobeerd met behoorlijke tot prachtige resultaten als gevolg. Deze indelingen zijn uiteraard niet bindend. Ze kunnen de gebruiker echter wel helpen bij het uitzoeken van opdrachten, rekening houdend met het niveau van de kinderen en de beschikbare werktijd. Het spreekt vanzelf dat opdrachten die voor de eerste groep bedoeld zijn, ook kunnen worden uitgevoerd door vijfjarige kleuters, en dat elfjarigen ook kunnen genieten van de opdrachten voor de middengroep. 7
8 8
9 SEPTEMBER Museum Expressie De Dorpsschool De kunstenaar Ferdinand De Braekeleer (Antwerpen Antwerpen 1883) Ferdinand De Braekeleer schildert voornamelijk volkse genretaferelen met een sterk verhalende en humoristische inslag. Zijn manier van schilderen sluit aan bij het neoclassicisme. Dit is te zien in het koele koloriet en de gladde afwerking. Zijn omvangrijke productie is nogal monotoon. Hij gaat vaak van dezelfde compositie uit, steeds opgebouwd volgens de heersende strenge academische regels van zijn tijd. Hij is de vader van Henri De Braekeleer, gerenommeerd schilder van interieurs. Het kunstwerk Materiaal: olieverf op paneel Afmetingen: 125 x 140,5 x 10 cm Op de dorpsschool leren de kinderen voornamelijk schrijven. Voor rekenles moet extra betaald worden. Jongens én meisjes van alle leeftijden, zitten samen in één lokaal. De kinderen krijgen hoofdelijk les, dat wil zeggen dat ieder kind zijn eigen taak maakt en het dan laat nakijken door de meester. Lijfstraffen zijn heel normaal. Een leerling heeft juist een tik op de vingers gekregen en een andere zit op zijn knietjes met de ezelsoren op. Schrijfmateriaal, zoals papier, een schrijfveer en inkt, is erg duur. De kinderen schrijven daarom met een griffel op een lei. Aan de muur hangen schrijfladekes, een soort houten schooltassen die ook dienen als opbergkastjes in de klas. 9
10 10
11 Ferdinand De Braekeleer, De dorpsschool, 1854 inv. 1509
12 De dorpsschool nader bekeken Dit heb je nodig: Per kind twee L-vormige stukken papier van een tweetal centimeter breed. Toon het schilderij. Laat de kinderen spontaan vertellen wat ze zien. Vraag wat het schilderij voorstelt en waaruit ze afgeleid hebben dat het over een klas gaat. Ga in een tweede fase samen op zoek naar het verhaal dat De Braekeleer in dit werk vertelt. Wat gebeurt er allemaal in deze klas? Laat daarbij telkens het tafereel dat aangeduid wordt, uitsnijden met behulp van de stroken. Bekijk en bespreek elk tafereel in detail. Noteer de taferelen eventueel met enkele steekwoorden op het bord. Laat aan de hand van een leergesprek ontdekken dat de schilder een aantal afzonderlijke taferelen samenbracht tot een groter geheel, tot een compositie, maar dat ook elk tafereel het onderwerp kan zijn van aan afzonderlijk schilderij. Vergelijk de klas van toen met de eigen klas. Welke verschillen met de eigen klas merk je? Welke gelijkenissen zijn er? Noteer de aangebrachte elementen in een vergelijkend schema op het bord. Stel de kinderen de vraag of ze al dan niet graag in deze klas willen zitten en laat ze hun keuze motiveren. 12
13 Voor vier- en vijfjarigen: Onze klas doel: het leukste hoekje uit de eigen klas tekenen techniek: tekenen met kleurkrijt op de speelplaats Dit heb je nodig: kleurkrijt Vooraf: Teken per kind een vak op de speelplaats van ongeveer 1 m bij 1 m. Doe het zo: Bekijk samen het werk van De Braekeleer. Laat de kinderen vertellen wat ze op het schilderij zien. Vraag wat ze leuk en niet leuk vinden in deze klas. Zet hen aan om hun keuze te motiveren. Trek het onderwerp door naar de eigen klas. Wat vind jij het leukste hoekje (plekje) in onze klas? Waarom? Kondig aan dat de kinderen dat leukste hoekje op de speelplaats met kleurkrijt mogen tekenen. Geef aan wat mag en niet mag. Wijs elk kind zijn of haar werkvlak toe en herhaal nogmaals de spelregels. Zet hen aan om groot te werken en om kleur te gebruiken. Ga van kind naar kind, moedig aan, geef tips, steek een handje toe waar nodig Bekijk elk werkje met de hele klas. Laat de kinderen telkens raden welk hoekje werd getekend. Vraag welke leuke, knappe, grappige elementen ze ontdekken in elk werk. 13
14 Voor zes- en zevenjarigen: Ik zie, ik zie wat jij niet ziet doel: een fragment uit het kunstwerk kiezen en uitvergroot uitvoeren techniek: kleurpotlood op wit papier Vooraf: Verknip van te voren een aantal reproducties van het werk in 12 puzzelstukken. Dit heb je nodig: wit tekenpapier (A4) tekenpotlood en kleurpotloden Doe het zo: Bespreek het werk aan de hand van enkele gerichte vragen. Vergelijk de klas op het schilderij met je eigen klas. Welke verschillen/gelijkenissen zie je? Welke taferelen herken je in dit werk? Welke meubelen heeft de kunstenaar afgebeeld? Welke kleuren gebruikte hij vooral? Laat de kinderen per twee met de puzzelstukken het waarnemingsspel Ik zie, ik zie wat jij niet ziet spelen. De kinderen moeten telkens een kleur en een vorm opgeven. Laat na een vijftal minuten de puzzel opnieuw/weer samenstellen. Welk groepje is als eerste klaar? Elk kind kiest een tafereel om na te tekenen. Je kunt dat ook door het lot laten bepalen. Zo komt zeker elk deel van het schilderij aan bod. Wijs de kinderen op het verschil in formaat tussen het model en het werkblad. Bespreek samen mogelijke manieren om de tekening vergroot weer te geven. Zet de kinderen aan om de kleuren zo getrouw mogelijk na te bootsen. Zoek samen naar manieren van kleuren mengen om de gewenste kleuren te bereiken. Laat de verschillende taferelen in een collage bijeen brengen. Daarbij kunnen de kinderen rekening houden met de compositie van het origineel of een vrije schikking nastreven. 14
15 Voor acht- tot negenjarigen: De dorpsschool vandaag doel: een fragment uit het kunstwerk transponeren naar het heden techniek: kleurpotlood op wit papier Dit heb je nodig: twee L-vormige stukken papier van ongeveer 2 cm breed wit tekenpapier (A4) tekenpotlood kleurpotloden Doe het zo: Bespreek het werk vooral naar de inhoud. Wat zie je op het doek? Welk verhaal vertelt de schilder? Wat zie je allemaal gebeuren? Laat daarbij telkens het tafereel dat aangeduid wordt, uitsnijden met behulp van de stroken. Bekijk en bespreek elk tafereel in detail. Noteer de taferelen eventueel met enkele steekwoorden op het bord. Laat aan de hand van een leergesprek ontdekken dat de schilder een aantal afzonderlijke taferelen samenbracht tot een groter geheel, tot een compositie, maar dat ook elk tafereel het onderwerp kan zijn van aan afzonderlijk schilderij. Geef de kinderen de kans het tafereel aan te duiden dat hun voorkeur wegdraagt en laat hen die keuze motiveren. Geef de opdracht om het gekozen tafereel te transponeren naar het heden. Wat moet hetzelfde blijven? (de houding, de gelaatsuitdrukking ) Wat moeten we aanpassen? (de vorm van de meubelen, de snit van de kleding, de kapsels ) 15
16 Voor tien- tot elfjarigen: Strip, strip hoera doel: bij een fragment uit het kunstwerk een strip van een zestal plaatjes ontwerpen techniek: zwarte viltstift en waterverf op wit papier Dit heb je nodig: schetspapier dik wit tekenpapier (A3) een potlood een dunne, zwarte, watervaste viltstift waterverf en penselen met zachte haren mengschaaltjes en twee potjes met water een oude lap Doe het zo: Bespreek het schilderij vooral naar de inhoud. Verdeel de groep per twee. Laat de kinderen een fragment uit het schilderij kiezen dat hen het meest aanspreekt. Geef de kinderen de opdracht het gekozen fragment uit te werken in een strip van een zestal plaatjes. Wijs hen erop dat het fragment ofwel de aanzet ofwel het eindplaatje van de strip kan zijn. Las de nodige tijd in om te brainstormen. Ga ondertussen alle groepjes langs in een ondersteunende rol. Moedig aan, geef tips, wijs op tekorten, vul aan, suggereer Laat de kinderen dan de inhoud van de strip in enkele zinnen en snelle schetsen noteren. Wijs in een klassikale ronde enkele belangrijke aandachtspunten aan en zoek samen een oplossing: het aantal plaatjes de grootte van de plaatjes de verdeling van de plaatjes over het blad de grootte van de tekstballonnen/tekstwolkjes de relatie tussen de plaatjes 16
17 In een volgende fase werkt ieder kind een stripplaat uit in potlood Na een individuele bespreking van elk werk worden de tekeningen in zwarte viltstift gezet. Daarna worden ze ingekleurd met waterverf. Demonstreer vooraf enkele waterverftechnieken. aanmaken van de verf: Met de punt van het natte penseel lichtjes over de verfnapjes gaan zodat de kleur wordt opgenomen. gebruik van mengschaaltjes: Breng de verf met het penseel over in het schaaltje, voeg een tweede kleur toe en meng de verf met het penseel. Voeg water toe om de verf vloeibaar te houden. transparant aanbrengen van de verf: Dus de verf niet dekkend gebruiken; een tweede laag bedekt de voorgaande laag niet volledig. Uitwassen van de penselen. Wijs de kinderen er tevens op dat er een uniformiteit moet zijn in het kleurgebruik bij de verschillende plaatjes. Daartoe werken ze de plaatjes niet stuk voor stuk af, maar schilderen ze telkens alle onderdelen die dezelfde kleur hebben over het hele blad in dezelfde beurt in. 17
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatie- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.
Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatiebeeld-je ver-ven plak-ken por-tret stil-le-ven schil-de-rij pa-let mu-se-um ten-toon-stel-ling te-ke-naar fo-to lijst-je et-sen e-zel kun-ste-naar
Auditieve oefeningen kunst Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) beeld-je ver-ven plak-ken por-tret stil-le-ven schil-de-rij pa-let mu-se-um ten-toon-stel-ling
Nadere informatieKunstproject Voerman en Voerman & Co
Kunstproject Voerman en Voerman & Co Voor groep 7 of 8 van het basisonderwijs in Hattem e.o. 1 Kunstproject Voerman en Voerman & Co Kunsthistorisch project voor groep 7 of 8 van het basisonderwijs van
Nadere informatiedoekaart: HET MUSEUM (afspraken)
doekaart: HET MUSEUM (afspraken) doekaart: HET MUSEUM (afspraken) Een museum is een plek waar kunst bewaard wordt en getoond. Aan de muur hangen schilderijen, in vitrines liggen voorwerpen en op sokkels
Nadere informatieBen ik dat? voorstelling 2d Hoofdstuk 10
voorstelling 2d Hoofdstuk 10 Ben ik dat? 1 Een pasfoto is zo gemaakt. Maar lijkt hij wel? De meeste mensen zijn nooit zo tevreden over hun pasfoto. Dat ligt niet aan de foto maar aan jezelf: je ziet jezelf
Nadere informatieCultuurontmoeting : Schilder in de klas
Cultuurontmoeting : Schilder in de klas Wat: Tekenles met als thema : de jaren 50-60; kleuren, emoties Wie: Wijk Zuid groepen 1/2 DEEL 1: Uitleg in de kring Wie ben ik? Ik ben Gertie van Nuenen. Ik ben
Nadere informatiedoekaart: Het MuseuM (afspraken)
doekaart: Het MuseuM (afspraken) Een museum is een plek waar kunst bewaard wordt en getoond. Aan de muur hangen schilderijen, in vitrines liggen voorwerpen en op sokkels staan beelden. De kostbare kunstwerken
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieTeken en leesles nummer 1 (groep 3 en 4) groot en klein. Inleiding
Teken en leesles nummer 1, Illy Lips productions 2013 Teken en leesles nummer 1 (groep 3 en 4) groot en klein Inleiding Groot en klein gaat over een kleine vogel en een grote man. De grote man zou graag
Nadere informatieAuditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:
Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik
Nadere informatieTuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de kerstperiode
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de kerstperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
week 1 t/m week 2 8 verschillende tekenopdrachten In deze introductieopdracht laat je zien wat voor vaardigheden en technieken je beheerst op het gebied van tekenen. 8 kleine tekeningen maken naar eigen
Nadere informatieBR UE GEL LAN D HET LEVEN ZOALS HET WAS
BR UE GEL LAN D HET LEVEN ZOALS HET WAS Dit boekje is van BR UE GEL LAN D Welkom in Bruegelland! museumboekje voor tweede en derde graad lager onderwijs Alles wat je hier ziet, draait rond het werk van
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de
Nadere informatiebeeldende vormgeving Naam:...Klas... Deze periode gaan we ons bezig houden met het menselijk lichaam en met enkele details.
beeldende vormgeving Naam:...Klas... thema 6: De mens Deze periode gaan we ons bezig houden met het menselijk lichaam en met enkele details. Zolang de mens zich bezig gehouden heeft met kunst, heeft hij
Nadere informatie- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.
Tuin van Heden 2 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
20152016 week 1 t/m week 2 8 verschillende tekenopdrachten In deze introductieopdracht laat je zien wat voor vaardigheden en technieken je beheerst op het gebied van tekenen. 8 kleine tekeningen maken
Nadere informatieVollenhove Wonen op een havezate
D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieMichiel de Ruyter. Succes! Zee van Geschiedenis
grijs potlood (voor iedereen één) zwarte fineliner (voor iedereen één) kleurpotloden wit vel A4- tekenpapier (voor iedereen één) stripboeken (zoals bijvoorbeeld de stripboeken van Van 0 tot nu ) Een historiestuk
Nadere informatieChina. Chinese karakters. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten
China Chinese karakters Vakgebied: Beeldende Vorming Lesduur: 60 minuten Pagina 1 Colofon Chinese karakters Les voor groep 7/8 60 minuten Tekenen China - Chinese karakters - Leerkracht - handreiking Inleiding
Nadere informatieKONINKLIJKE MUSEA VOOR SCHONE KUNSTEN
Je bewondert een ruim aanbod van de westerse kunstgeschiedenis, van de 15 e eeuw tot nu. De cursisten gaan aan de slag met portretten. Ze beschrijven in groepjes het uiterlijk van een portret, doen een
Nadere informatieLesbrief. Uitgeverij Leopold, in samenwerking met het Mauritshuis. Groep 1, 2, 3 en 4
Lesbrief www.leopold.nl Uitgeverij Leopold, in samenwerking met het Mauritshuis Groep 1, 2, 3 en 4 Doelgroep: Groep 1, 2, 3 en 4 Benodigdheden: kroontjespen, inkt, vellen papier, kleurpotloden, kleine
Nadere informatieTuin van Heden 1 Werken met kunst in de kerstperiode
Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de kerstperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieMAAK JE EIGEN PLEK. Jongeren uit Parkwijk bij Utrecht maken kunst. Wanneer je vanuit Utrecht naar Leidse Rijn verhuist, is dat geen kleinigheid.
Wanneer je vanuit Utrecht naar Leidse Rijn verhuist, is dat geen kleinigheid. Jongeren uit dynamische Utrechtse wijken als Lombok, Zuilen en Hoograven kwamen opeens in een nieuwbouwwijk terecht. Sommigen
Nadere informatieLesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk
Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie
Nadere informatieStads- en dorpsgezichten en landschappen in de gemeente Woerden
Stads- en dorpsgezichten en landschappen in de gemeente Woerden In samenwerking met de Kunstkring Woerden Van 28 maart tot 28 juni 2015 vindt in het Stadsmuseum in Woerden een expositie plaats van de Kunstkring.
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Sinterklaas en Kerstmis. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Sinterklaas en Kerstmis wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Welk materiaal kun je het best gebruiken? Welk
Nadere informatieLesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek
Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek KIEZEN Een goed begin is het kiezen van het juiste boek. Er zijn zo veel mooie verhalen waardoor het soms lastig is om een goede keuze
Nadere informatieWorkshop Schilderen. Succes! Beste docent,
Workshop Schilderen Beste docent, Samen met uw klas gaat u schilderen op doeken met als thema: Vol vuur voor Afrika! Hiervoor heeft u materiaal en een stappenplan nodig. Na het stappenplan vindt u een
Nadere informatieKunst&Cultuur BEELDENDE VORMING MUZIEK [1] leeropgave1. Introductie. Bij muziek ga je aan de slag met het thema en met muziek die jou aanspreekt!
Kunst&Cultuur leeropgave1 Introductie IT S MY WORLD IK BEN... BEELDENDE VORMING Bij beeldende vorming creëer je met je handen. Jij maakt wie je zelf bent! MUZIEK Bij muziek ga je aan de slag met het thema
Nadere informatieMuseum De Buitenplaats Kijken is een kunst
Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren
Nadere informatieSpiegelen en symmetrie
Spiegelen en symmetrie Bedoeling: De leerlingen komen doormiddel van verschillende activiteiten te weten wat spiegelen (en spiegelas) en symmetrie is. Doelen: De leerlingen kunnen - in eigen woorden verwoorden
Nadere informatieJe eigen nieuwjaarsbrief
Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes
Nadere informatieOpdrachtkaarten Herfst
Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht
Nadere informatieLESVOORBEREIDINGSFORMULIER BASISSTAGE
LESVOORBEREIDINGSFORMULIER BASISSTAGE Naam student (klas): Laila Verryt Stageschool: Stageklas: 3 de leerjaar Aantal lln.: 16 Datum nazicht: Nagekeken door: aanpassen - herwerken goedgekeurd Bachelor Leraar
Nadere informatieOpdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.
Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieIV Rood en zwart. I Dag mijnheer Vanriet. Kies drie andere kleuren voor het schilderij van Jos Leonard en kijk, het wordt een heel ander kunstwerk.
Reeds als kleine jongen kwam beeldend kunstenaar Jan Vanriet naar het museum. Het jongetje op het schilderij van Erasmus Quellinus en Jan Fijt heeft hij nog nagetekend toen hij twaalf was. Later bewonderde
Nadere informatieLesbrief. beeldende opdracht. Voor groep 5/6
Lesbrief beeldende opdracht Voor groep 5/6 De leerlingen gaan een drieluik maken, geïnspireerd op De Hooiwagen van Jeroen Bosch. Hun versie van het drieluik draait om de tijd waarin we nu leven: waar maken
Nadere informatieZe hebben daarbij o.a. kennis opgedaan over diverse beeldaspecten op het gebied van kleurtoepassing en compositie, ruimte en perspectief.
Kijkwijzer beeldaspecten Groep 7 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 7 de KunstKabinetsen 7.10 Complementaire kleuren en 7.14 Vogel of kikvors? in groepjes of klassikaal
Nadere informatieHet circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België)
lesbrief Het circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België) onderbouw (groep 1 t/m 4) bezoekadres Markendaalseweg 75a Het doek gaat op. Er komt een schaduwcircus aan en alles is ineens mogelijk! Schaduwen
Nadere informatieLestip 'Mevrouw wit konijn'
Lestip 'Mevrouw wit konijn' Over het boek Ken jij het witte konijn uit Alice in Wonderland? Hij werd beroemd toen hij gehaast weg rende en Alice hem achterna huppelde. Misschien vraag je je af hoe het
Nadere informatieWegwijs in de wereld van de schilderkunst / Schilderijen Salon van de 21 e eeuw
Wegwijs in de wereld van de schilderkunst / Schilderijen Salon van de 21 e eeuw Lesbrief met enkele suggesties voor creatieve verwerkings- lessen n.a.v. het bezoek aan de tentoonstelling Le Peintre de
Nadere informatieChina. Landschapsschildering. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten
China Landschapsschildering Vakgebied: Beeldende Vorming Lesduur: 60 minuten China Pagina 1 Colofon Chinese landschapsschildering Les voor groep 7/8 60 minuten Tekenen - Landschapsschildering - Leerkracht
Nadere informatiePraktijkopdracht 1 - kleur
Praktijkopdracht 1 - kleur Bekijk het werk van August Macke. Je ziet hier een landschap van August Macke, Kairouan (III), 1914 In het werk zijn horizontale, verticale en diagonale lijnen te ontdekken.
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieEigen werk maken. Kunstwerk namaken. Lesformat onderzoekscyclus kunstles (OOL) Lisanne Vinke Verwonderen Introduceer het kunstwerk.
Lesformat onderzoekscyclus kunstles (OOL) Kunstwerk namaken Eigen werk maken 1. Verwonderen Introduceer het kunstwerk. 1. Verwonderen Introduceer een idee/opdracht/probleem. 2. Verkennen Bespreek wat de
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Striptekenen deel 3. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Striptekenen deel 3 wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Inleiding deel 3 kijkt terug op de lesstof
Nadere informatieWERKBLAD mijn landschap
WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een
Nadere informatieVAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++
NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch
Nadere informatieLESVOORBEREIDINGSFORMULIER BASISSTAGE
LESVOORBEREIDINGSFORMULIER BASISSTAGE Datum nazicht: Naam student (klas): Caroline Wera Stageschool: Nagekeken door: aanpassen - herwerken Stageklas: 5 e Lj Aantal lln.: 20 goedgekeurd à Bachelor Leraar
Nadere informatie= verlengstuk van de klas. Museumlessen voor kinderen van de lagere school
= verlengstuk van de klas Museumlessen voor kinderen van de lagere school Waarom kiezen voor SteM? Kunst, Geschiedenis, Archeologie,Wetenschap en Techniek op één museumsite Uitgebreid educatief aanbod
Nadere informatieKUNST. voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs
l e r a r e n h a n d l e i d i n g M U U R Z O E K T KUNST voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs M U U R Z O E K T K U N S T Tentoonstelling over het creatief proces van een kunstenaar Voor groep
Nadere informatieLet op! Alles graag getypt in lettergrootte 12, lettertype mag je zelf kiezen.
Beste leerling van groep 6 en ouders, Afgelopen weken zijn de leerlingen bezig geweest met het maken van een klad-werkstuk, over een onderwerp naar eigen keuze. Thuis moeten de leerlingen het net-werkstuk
Nadere informatieKunstproject Nederlands en plastische opvoeding voor het tweede leerjaar van de eerste graad, Leiepoort, campus Sint-Theresia 1
Raoul De Keyser, 1930-2012 1 Wanneer je kijkt zie je nog niet Wanneer je ziet grijpt het je aan (Willem Hussem) 2 Oriënteren in de klas (spreekvaardigheid) Wie bezocht al eens een museum? Welk? Wat heb
Nadere informatieNovember Glaceren met Acrylmedium December Het licht van Rembrandt / Het december gevoel de duisternis van Rembrandt
PROGRAMMA 2011 2012 Uitgangspunt van de lessen is dat kennis van de schilderkunstige technieken en stromingen vanuit de eigen ervaring wordt ontdekt en ontwikkeld. De opdrachten hebben betrekking op zowel
Nadere informatieLesplan Keith Haring (2 lessen)
Lesplan Keith Haring (2 lessen) Benodigdheden: Kopieën van het leesblad Werkblad Rol tekenpapier Stiften Potloden Verf Kwasten Schorten Restpapier Smartboard Leerdoelen: Leren wie Keith Haring is en wat
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
Verdiepingsopdracht diepte. Schets een landschap en schilder die in met atmospherishperspectief. Schilderen plakkaatverf Papier A3 Kantlijn 3cm. Diepte ontstaat niet alleen door verkleining maar ook door
Nadere informatieLeerplandoelen: VVKBaO WO TE 6.18 Kinderen kunnen met techniek omgaan in verschillende toepassingsgebieden.
Graad: 1 2-3 Timing: 75 min Leerplandoelen: VVKBaO WO TE 6.18 Kinderen kunnen met techniek omgaan in verschillende toepassingsgebieden. WO TE 6.18.1 Dat houdt in dat ze technische realisaties uit verschillende
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
week 1 t/m week 2 8 verschillende tekenopdrachten In deze introductieopdracht laat je zien wat voor vaardigheden en technieken je beheerst op het gebied van tekenen. 8 kleine tekeningen maken naar eigen
Nadere informatieMet Vincent aan het werk
Met Vincent aan het werk Ceciel de Bie Met illustraties van Georgien Overwater Van Gogh Museum Publicaties 4 Inhoud 1 Ontdekken door te doen 9 2 Heb je tekenspullen in huis? 10 3 Tekenen, tekenen en nog
Nadere informatieWerkblaadjes bij de museumvleugel Ensor en Spilliaert. Twee grootmeesters van Oostende in Mu.ZEE te Oostende
Werkblaadjes bij de museumvleugel Ensor en Spilliaert. Twee grootmeesters van Oostende in Mu.ZEE te Oostende - voor de tweede en derde graad lager onderwijs en de eerste graad secundair - Welkom in Mu.ZEE!
Nadere informatieWild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8
Wild Beest Opdrachtenboekje Basisonderwijs groep 5 t/m 8 24 februari t/m 29 mei 2015 Wild Beest In dierentuin Dierenrijk zijn door een computerstoring bij een aantal kooien de elektronische sloten open
Nadere informatieStreet-art in de. Kijkwijzer Secundair Onderwijs
Street-art in de Paterskerk Kijkwijzer Secundair Onderwijs Naam: Kom en ontdek het verhaal achter de kunstwerken! Welkom in de Paterskerk van Halle. De kerk is vandaag helemaal omgebouwd tot een oase van
Nadere informatieVoorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein
Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat
Nadere informatieTiming: 50 min. Graad: 2-3. Leerplandoelen: VVKBAO:
Graad: 2-3 Timing: 50 min Leerplandoelen: VVKBAO: WO TE 6.11 Kinderen kunnen zeggen aan welke eisen een bestaande constructie en een constructie die ze zelf willen maken, moet voldoen. WO TE 6.11.1 Dat
Nadere informatieTuin van Heden 2 Werken met kunst in de kerstperiode
Tuin van Heden 2 Werken met kunst in de kerstperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieLestip 'Jacques naar de stad'
Lestip 'Jacques naar de stad' Over het boek Jacques is een klein, mollig hondje met een trui aan. Samen met zijn vriend meneer Wiebelsok trekken ze de stad in. Ze drinken een kopje thee in een café en
Nadere informatieBuurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland)
lesbrief Buurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland) bovenbouw (groep 5 t/m 8) www.stiltefestival.com E info@destilte.nl F facebook.com/ stiltefestival afdeling educatie Nieuwe Huizen 41 4811
Nadere informatieArtistieke toelatingsproef Omschrijving en praktische informatie. Bacheloropleiding in de Beeldende Kunsten
Artistieke toelatingsproef Omschrijving en praktische informatie Bacheloropleiding in de Beeldende Kunsten Data artistieke toelatingsproef 2016: 2 mogelijkheden: 4 en 5 juli 2016 (tweedaagse proef inclusief
Nadere informatieLesbrief Schilderen bij onderdeel Restaurateur-Decorateur
Lesbrief Schilderen bij onderdeel Restaurateur-Decorateur Enkele kunstlessen die je kunt uitproberen Verbonden hartjes 1. wit tekenpapier A5 formaat 2. stukje karton 3. oliepastel 4. kleurpotlood 5. waterverf
Nadere informatieAlgemene lessen. Les 4: Maak een portret van jezelf!
Algemene lessen Les 4: Maak een portret van jezelf! Lestitel: Maak een portret van jezelf! Leerdomein: beeld Lesduur: 100 minuten Leerplandoelen Leerplan muzische opvoeding, deelleerplan beeld van het
Nadere informatieTuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode
Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode Beleving Kleuters worden in hun omgeving overal geconfronteerd met de uiterlijke verschijnselen van Pasen: paasversieringen,
Nadere informatieMeetkunst. Les 3 Van ruimte naar plat. Ruimtesuggestie op het platte vlak
Meetkunst Les 3 Van ruimte naar plat Ruimtesuggestie op het platte vlak In deze les bekijken leerlingen de indeling van een ruimte naar aanleiding van een aantal schilderijen waarbij verschillende begrippen
Nadere informatie7 gratis tips : ABSToRACT ntdek SCHILDER je eigen stijl EN
7 gratis tips : ABSTRACT ontdek je SCHILDEREN eigen stijl 7 tips om je eigen stijl te ontdekken Ook voor kunstenaars met tablet of zonder tablet Je eigen schilderstijl heeft onder andere met je karakter
Nadere informatieMUVO: DRUKTECHNIEKEN 2 E GRAAD BASISONDERWIJS
MUVO: DRUKTECHNIEKEN 2 E GRAAD BASISONDERWIJS EXPO FILATELIEFDE Doelgroep Duur 2 e graad lager onderwijs Ongeveer 75 minuten DOELEN VVKBAO 3.2 De kinderen kunnen aangewende technieken en materialen kennen
Nadere informatieGroep 8 Basisles: Verschil in energiebronnen
Leerkrachtinformatie Deze basisles kunt u op verschillende manieren organiseren: A. Klassikaal (35 minuten) U verzorgt en begeleidt de les. U gebruikt hierbij deze Leerkrachtinformatie en het Werkblad
Nadere informatieDe schatten van Caroline en Maurice Verbaet
Dit boekje is van: De schatten van Caroline en Maurice Verbaet Ik heb het museum bezocht met: Een reis door de tijd Hallo! Wij zijn Caroline en Maurice en we hebben een passie voor Belgische moderne kunst.
Nadere informatieLeerplandoelen: VVKBaO. WO TE 6.6 Kinderen zien in dat producten gemaakt worden volgens bepaalde technische principes
Graad: 2-3 Timing: 50 75 min. Leerplandoelen: VVKBaO WO TE 6.6 Kinderen zien in dat producten gemaakt worden volgens bepaalde technische principes WO TE 6.6.2 Dat houdt in dat ze kunnen bij eenvoudige
Nadere informatieMe, myself and I. Je gaat op de volgende manieren portretten maken:
Me, myself and I Wat ga je doen? Je gaat een heel bijzonder boekje maken. Het wordt een vouwboekje (=leporello) zoals je op het plaatje hierboven duidelijk kunt zien. Dat boekje zal een heel persoonlijk
Nadere informatieThuisblijvers Week programma Schooljaar 2011-2012
Berenkuil Thuisblijvers Week programma Schooljaar 2011-2012 Expositie Vrijdag ochtend komen alle groepen samen. Tijdens een overleg krijgt elke groep een taak om verschillende dingen in school te ondernemen
Nadere informatieWIE IS HET? Wie is het? KIJKEN SAMENWERKEN NADENKEN WETEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.
WIE IS HET? Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Wie is het? Een opdracht voor groep 4 of 5 gericht op goed leren kijken Leerlingen werken in duo s samen en proberen door goed te kijken en gerichte
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet. Het voordoen (modelen) van het schrijven van
Nadere informatieEerste graad-beroepsvoorbereidend Leerjaar: Decoratie. (2005, September 1). Leerplan Secundair Onderwijs. OVSG.
Lesvoorbereiding Student: Fien Bombeke 3 Baso PO-PKV tel. E-mail: Datum stage: School: Klassengroep: 2 BEROEPSVOORBEREIDEND LEERJAAR Lokaal: Mentor: Uur: Aantal lln.: Vak: Decoratie Docent: Lesonderwerp
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
20152016 week 1 t/m week 2 8 verschillende tekenopdrachten In deze introductieopdracht laat je zien wat voor vaardigheden en technieken je beheerst op het gebied van tekenen. 8 kleine tekeningen maken
Nadere informatieHoe schrijf ik de geheimste brief?
Lesbrief Onderzoekend Leren Hoe schrijf ik de geheimste brief? Deze lesbrief gebruikt de methodiek onderzoekend leren uit de leerkrachtgids Onderzoekend leren met chemie. Deze lesbrief geeft verdieping
Nadere informatieLesbrief/informatie. Cultuurmenu projecten audiovisueel groep 1-5
Lesbrief/informatie Cultuurmenu projecten audiovisueel groep 1-5 Organisatie Cultuurmenu: Cultuurwijzer Nieuwstraat 379 7311 BR Apeldoorn 055-5213967 www.cultuurwijzerapeldoorn.nl De projecten zijn ontwikkeld
Nadere informatieTienminutenopdracht 2
Tienminutenopdracht 1 Gewoon Kunst! (kleuters, onderbouw) Allerlei gewone spulletjes uit de klas Zwart papier Fototoestel Leg een aantal spulletjes op het zwarte papier. Bedenk hoe dat mooi kan. Let je
Nadere informatieJe hebt nodig: - Voor elk kind een kopie van werkblad 1 - Voor elk kind een donkere viltstift - Kleurmaterialen
Verwerkingen Mozes en Aäron bij de farao Je hebt nodig: - Voor elk kind een kopie van werkblad 1 - Voor elk kind een donkere viltstift - Kleurmaterialen Oplossing: Zoek de zeven verschillen tussen de twee
Nadere informatieHet Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.
2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het
Nadere informatie