DE GOUDSE WATERLEIDING MAATSCHAPPIJ N.V. OVER

Transcriptie

1 DE GOUDSE WATERLEDNG MAATSCHAPPJ N.V. OVER 1957

2 1957 DE GOUDSE WBTERLEDNG ~A~TSC~APPJ N.V. $7 Raad van beheer: Mr Dv K. F. O. JAMES, uoorzitter C. J. VAN AS, secretaris E. A. POLET C. H. HAGEDORN M. A. ENGELHARD H. LUDENS Commissie uun aduies: Mr Dr K. F. O. JAMES, uoorzitter C. C. MANTZ, secretaris Mr J. W. BLANKERT N. J. FENNET J. KAPTEN J. KRUJSHEER Directeur: C. RODENHUS Administrateur: G, VEERMAN

3 5 Algemeen overzicht. De gemeente Gouda kocht in het verslagjaar de 4 aandelen, welke nog in particulier bezit waren, zodat aan het einde van het verslagjaar alle 281 uitgegeven aandelen eigendom van de gemeente waren. Het laatste aandeel kwam op 21 mei in handen van de gemeente. n verband daarmede kan De Goudse Waterleiding Maatschappij N.V. van 21 mei 1957 af als een vennootschap bedoeld in artikel 4, eerste lid, sub m, der Pensioenwet 1922 (Staatsblad no. 240) worden aangemerkt. Het personeel was derhalve te rekenen van 21 mei 1957 af ambtenaar in de zin van de Pensioenwet, voor zover ook wat de aard van het dienstverband en het bedrag van de bezoldiging betreft aan de in de wet gestelde voorwaarden wordt \. oldaan. Als gevolg van de terugslag in de algemene ontwikkeling, waardoor mede de bouwbedrijvigheid afnam, werden in het verslagjaar veel minder nieuwe hoofdleidingen aangelegd, dan zulks in de laatste jaren het geval was. n het grotendeels voltooide stadsdeel Ouwe Gouwe werden in 7 nieuwe straten hoofdleidingen aangelegd, resp. de daarin aanwezige leiding afgewerkt. n het gemeentelijk uitbreidingsplan, omvattende de nieuwe woonwijken Vreewijk en Achterwillens, kwam de bouw van nieuwe woningen in de tweede helft van het verslagjaar - zij het met veel vertraging - op gang. n 3 nieuwe straten van dit uitbreidingsplan werd een hoofdleiding gelegd c.q. de in het vorige jaar gelegde leiding verder doorgetrokken. n enkele verspreid liggende straten werden kleine uitbreidingen gemaakt. Tegenover de aanleg van m nieuwe hoofdleidingen voor de aansluiting van woningen in 1956 en m in 1955 staat een totale lengte van slechts 922 m in De verhouding tussen het aantal aangesloten percelen in het verslagjaar en dat van vorige jaren is navenant. Het aantal aangesloten percelen vermeerderde met 132, tegenover 316 in 1956 en 441 in Op deze aantallen zijn - uiteraard - de vervallen aansluitingen wegens afbraak van woningen of anderszins in mindering gebracht. Het aantal nieuwe woningen dat in 1957 gereed kwam bleef verre beneden de verwachtingen, echter ten aanzien van 1958 is enig optimisme gerechtvaardigd. Te verwachten is, dat in 1958 een belangrijk groter aantal woningen zal kunnen worden aangesloten dan in het verslagjaar het geval was, aangezien aan het einde van het verslagjaar 373 woningen in aanbouw waren. n Gouda waren op 31 december percelen aangesloten en buiten Gouda 238 (vorig jaar resp en 237). Door het pompstation werden m3 water afgeleverd, tegen m3 in Voor het eerst sedert 1952 een Meine teruggang. Het industrieverbruik, dat de laatste jaren met sprongen omhoog ging, bleef ten opzichte van 1956 praktisch gelijk. Mogelijk een gevolg van de gewijzigde economische omstandigheden, mogelijk ook, dat een punt van verzadiging bereikt is. De gezamenlijke afname van de gemeenten, waaraan wij het water engros leveren, bleef eveneens gelijk. Het particulier verbruik in eigen gebied daarentegen steeg vrij belangrijk, n.1. met

4 in3. Deze stijging is deels verklaarbaar door de toeneming van het aantal aangesloten percelen, maar is voor het overgrote deel het gevolg van een groter verbruik. De aangeslotenen gebruikten een groter percentage van hun ingevolge het abonnement toegelaten hoeveelheid water dan in 1956 het geval was. De zeer warme dagen in de zomer waren hierop van invloed. Het,,meerverbruik lag evenwel lager dan in Dat nochtans de totale hoeveelheid afgeleverd water met m3 terugliep vindi zijn oorzaak in minder verlies wegen lekkages, etc. Het toch al zeer laag percentage voor lekverlies liep in het verslagjaar nog verder terug. Ten aanzien van dit punt moge verder verwezen worden naar het hoofdstuk,,hoofdleidingnet en zinkers, onderdeel onderhoud. n de warme tot zeer warme periode van 11 juni tot 8 juli was er een groot waterverbruik. Het bedrijf draaide dikwijls op volle toeren. Het is heel plezierig te kunnen vermelden, dat ons bedrijf aan de sterk gestegen,,vraag naar water kon voldoen. Ook op de topdagen is het water onder normale druk afgeleverd, hoewel op die dagen het verbruik dicht bij de maximum capaciteit van het pompbedrijf - zijnde m3 per etmaal - lag. De vermindering van de hoeveelheid afgeleverd water - hoewel uitermate gering - manifesteerde zich ook in een geringer verbruik aan electriciteit. in het verslagjaar betrokken wij kwh electriciteit van het gemeente energiebedrijf tegen kwh in Als onderdeel van de in de jaren te leggen 400 mm transportleiding c.a. voor voeding van Gouda-noord, de gemeente Reeuwijk en het gebied begrensd door de Kattensingel, Nieuwe Gouwe oostzijde, spoorbaan Gouda-den Haag en Spoorstraat, werden door de Nieuwe Gouwe en de Kromme Gouwe 400 mm zinkers met 400 mm aansluitende leidingen in aangrenzende straten gelegd. Deze maatregel was - mede door de gelijktijdige aanleg van een secundaire 150 mm transportleiding in de Nieuwe Gouwe oostzijde - zeer doeltreffend. De druk in het gebied Nieuwe Gouwe oostzijde, Winterdijk, de daar tussen gelegen straten en het van Bergen Jzendoornpark met omgeving, welke sedert het uitvallen in november 1956 va de 200 mm zinker door de Nieuwe Gouwe matig was en op uren van groot verbruik te wensen overliet, is nu uitstekend. Op enkele plaatsen moesten wijzigingen van eenvoudige aard in het hoofdleidingnet worden aangebracht. Het gebruikelijke bijzonder onderhoudswerk aan het hoofdleidingnet - wegens ophogen van straten - was wel vrij omvangrijk, maar minder dan in voorgaande jaren. Overigens vond aan hoofd- en dienstleidingen het gewone onderhoud plaats, dat als gevolg van een tweetal in 1956 getroffen maatregelen, t.w. vervanging van de 150 mm transportleiding naar Reeuwijk, welke van loodmofverbindingen voorzien was, door een 200 mm leiding met rubbermofverbiudingen en het aanbrengen van lekbeugels - over een lengte van 400 m - om de loodmofverbindingen van de gietijzeren leidingen in de Willens, in omvang verminderde. Al met al vergden de werkzaamheden in de z.8. stadsdienst - mede door de zachte winter - geen bijzondere inspanning en zorg.

5 7 Op het pompbedrijf lag dit anders. De vernieuwing, - resp. het bijboren - van nieuwe putten c.a. en het onderhoud daarvan vroeg de nodige aandacht, zomede moesten vele werkzaamheden verricht worden met betrekking tot het onderhoud - aanvulling zandbedden - van de snelfilters en langzame zandfilters. De dienst op het pompbedrijf is eveneens in mindere of meerdere mate betrokken bij zaken verband houdende met voorbereidend werk voor het t.z.t. op te stellen vernieuwings- en investeringsplan. De eerste fase van dit voorbereidend werk heeft in het verslagjaar haax beslag gekregen. Door het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening werd een onderzoek ingesteld naar de mogelijkheid van uitbreiding van de watenvinningsmiddelen op een terrein gelegen naast onze waterwinplaats ten noordwesten van de Hollandse Jssel. Dit terrein is eigendom van de K.V. Koninklijke Stearine Kaarsenfabrieken,,Gouda-Apollo. Wij kregen het recht om in een stuk grond van dit terrein - gelegen langs de Hollandse 1Jssel over een breedte van 10 m en een lengte van 342 m - werkzaamheden te verrichten voor de aanleg, het onderhoud en het gebruik van putten voor de duur van 20 jaren. Voorts werd een onderzoek ingesteld naar de mogelijkheid van waterwinning in het gebied ten zuidoosten van de Hollandse Jssel. Ten behoeve van dit onderzoek werd een zestal boringen verricht door de N.V. R. Haitjema en Zoon te Dedemsvaart. Op het terrein van de Kaarsenfabrieken werden twee boringen gemaakt, welke tot pompput werden afgewerkt. De overige 4 boringen werden verricht ten zuidoosten van de Hollandse Jssel en afgewerkt tot waarnemingsputten door het plaatsen van waarnemingsfilters op verschillende diepten. Aan het einde van het verslagjaar werd een nota met betrekking tot het geo-hydrologisch onderzoek, verricht ten behoeve van de uitbreiding van onze watenvinningsmiddelen in de genoemde gebieden, door het Rijksinstituut aangeboden. Bij schrijven van 25 april is door tussenkomst van gedeputeerde staten van Zuid-Holland, aan de minister van sociale zaken en volksgezondheid, ingebolge artikel 2 van de grondwaterwet waterleidingbedrijven, vergunning verzocht voor het onttrekken van ten hoogste m3 water per etmaal of m3 per jaar aan het terrein van de Kaarsenfabrieken en om voor dat doel 9 putten te mogen maken. Gedeputeerde staten hebben bij schrijven van 28 november 1957, la afd. G.S. no. 128, de minister geadviseerd de vergunning te verlenen. De vergunning was aan het einde van het verslagjaar nog niet verleend. De tweede fase van voorbereidend werk nodig voor het t.z.t. op te stellen bernieuwings- en investeringsplan, is in de laatste maanden van het verslagjaar begonnen. Deze zal omvatten het onderzoek op vrij grote schaal naar de beste en meest economische wijze van zuivering van het ruwe water. Daartoe wordt de snelfilter no. 1 als proeffilter ingericht. Verschillende voorbereidende maatregelen waren aan het einde van het verslag jaar reeds getroffen. De raad van beheer stelde bij besluit van 30 augustus voorwaarden voor

6 aansluiting en voor levering van water vast. De nieuwe voorwaarden werden op 4 november door de gemeenteraad van Gouda goedgekeurd. n het verslagjaar werd één interval minder berekend dan de verrekeningsbrandstofprijs toeliet. Er werden 3 verhogingen toegepast (oude kolenclausule 10). De gemiddelde verrekeningsbrandstofprijs over 1956 bedroeg f 72,68. De prijzen van de abonnementen zijn gebaseerd op de verrekeningsbrandstofprijs van de N.V. Electriciteitsbedrijf Zuid-Holland van f 50,-. De eerste verhoging begint bij f 55,-, de tweede bij f 60,- enz. De gemiddelde verrekeningsbrandstofprijs voor 1957 bedroeg f 79,65, zodat in intervallen zouden kunnen worden toegepast. n tegenstelling met de oude leveringsvoorwaarden worden de intervallen niet automatisch van kracht. De raad van beheer dient daartoe onder goedkeuring van de raad der gemeente Gouda een besluit te nemen. Over het al of niet toepassen van meer dan 3 verhogingen op de basistarieven voor 1958 was aan het einde van het verslagjaar nog geen besluit genomen. De financiële resultaten waren zeer bevredigend. ngevolge het door de raad van beheer in zijn vergadering van 18 april 1957 genomen besluit wordt de helft van de netto winst aangewend voor extra afschrijvingen en voor de helft gereserveerd. n dezelfde vergadering werd besloten om de percentages voor afschrijvingen op de gebouwen - omvattende de watertoren met hoog- en laagreservoir, reinwaterkelder, kalkblusserij met hoogen laagspanningsruimten, werkplaats pompstation, woningen pompstation, magazijn en werkplaats en kantoorgebouw - van 1% % van de aanschaffingswaarde tot 2% X te verhogen. De afschrijvingen op de overige bezittingen van het bedrijf bleven onveranderd. De aldus samengestelde tabel van afschrijvingen werd in de algemene vergadering van aandeelhouders van 5 december 1957 voor de 5-jarige periode - aanvangende met het jaar goedgekeurd. De samenwerking met de erkende waterfitters was wederom goed. Het aantal in het register van plaatselijke erkenningen ingeschreven waterfitters bleef onveranderd en bedroeg op 31 december Er deed zich geen enkele storing in de waterlevering voor. Bestuur. De algemene vergadering van aandeelhouders vond plaats op donderdag 5 december ten stadhuize van Gouda. n de vacature als lid van de commissie van advies - ontstaan door ontslagneming als raadslid door de heer AE. Pek - werd voorzien door de benoeming van de heer J. Kaptein, lid van de gemeenteraad van Gouda. De commissie bestaat - overeenkomstig het bepaalde in artikel 12, lid 1 der statuten - uit een door de raad van beheer uit zijn midden aan te wijzen voorzitter en 4 andere personen, aan te wijzen door de algemene vergadering van aandeelhouders. n dezelfde algemene vergadering werd besloten om een vijfde lid van de gemeenteraad uit te nodigen om de vergaderingen van de commissie van advies bij te wonen. Daarvoor werd de heer G. M. Nederhorst aangewezen.

7 9 Het ligt n.1. in de bedoeling om het aantal leden der commissie op 5 te brengen, waardoor de commissie van advies inzake het beheer van ons bedrijf eenzelfde aantal leden heeft als de commissie van bijstand in het beheer van het gemeente energiebedrijf. Met het wijzigen der statuten zal gewacht worden totdat blijkt, dat ook andere wijzigingen gewenst zijn. in de bovengenoemde vergadering werden de verslagen en financiële jaarstukken over 1955 en 1956 vastgesteld, zomede werd goedgekeurd de tabel van afschrijvingen voor de iaren 1956 t/m 1960, vastgesteld door de raad van beheer bij besluit van 12 april De commissie van advies kwam vijfmaal in vergadering bijeen en wel op 8 januari, 11 maart, 29 maart, 17 juli en 14 oktober. De raad van beheer wees in zijn vergadering van 11 januari de voorzitter van de raad van beheer aan als gedelegeerde der gemeente Gouda van de Stichting Pensioen- en Ondersteuningsfonds Goudsche Waterleiding Maatschappij (vacature A. Dortland) Personeel. Zoals reeds in het algemeen overzicht is vermeld viel het personeel met ingang van 21 mei 1957 onder de werking van de Pensioenwet n verband daarmede werden de nodige besluiten tot benoeming en vaststelling van de pensioengrondslagen genomen. Ten aanzien van de lonen en salarissen werd dezelfde gedragslijn gevolgd als bij het personeel van de gemeente Gouda. n dit verband werd ook onze kindertoelageregeling aangepast aan die van de gemeente. De werkman in losse dienst G. Vergeer te Haastrecht werd met ingang van 1 januari als zodanig in vaste dienst benoemd. De kalkbereiders en ook de hulpkalkbereider voor de dagen en uren der vervanging van de kalkbereiders werden ingaande 1 januari bezoldigd volgens loongroep C 4 van het salarisbesluit 1955 der gemeenteambtenaren van Gouda. Zij ontvangen tevens de toelage ad 5% van het loon voor ploegendienst en voor de onregelmatige dienst. Deze toelage-regeling geldt tevens voor de hulp-machinist voor de dagen en uren waarop hij een van de machinisten vervangt. De reeds in 1951 gepensioneerde fitter T. Huisman, die sindsdien nog voor enige dagen in de weck in los dienstverband werkzaam was, verliet op 31 januari definitief onze dienst. n een periode van drukke werkzaamheden werden gedurende enkele weken enige grondwerkers van een aannemersfirma ingeschakeld. Aan de leden van het personeel, die werkzaam zijn bij het periodiek schoonmaken van de langzame zandfilters, werden werkschoenen verstrekt welke uitsluitend bij die gelegenheden gebruikt mogen en moeten worden. 4 Leden van het personeel behaalden het E.H.B.O. eenheidsdiploma, waardoor het bedrijf thans 5 gediplomeerde E.H.B.O.ers onder het personeel telt. Een en ander vond plaats mede in verband met de eisen, welke de bedrijfsbescherming stelt. Op 12 december trof het bedrijf door het plotseling overlijden van de eerste machinist C. Snel een gevoelig verlies.

8 10 De heer Snel bereikte de leeftijd van 62 jaren. Hij was sedert 23 juli 1922 bij ons bedrijf werkzaam. Aanvankelijk als fitter, van 1 augustus 1929 tot 1 juli 1953 als machinist-bankwerker en de laatste jaren als eerste machicist. Hij was ambitieus en een ijverig werker. Hij heeft gedurende een reeks van jaren veel en zeer verdienstelijk werk voor het bedrijf gedaan. Het bedrijf en zijn medewerkers zullen de beste herinneringen aan hem bewaren. Wij hadden in het verslagjaar nogal te kampen met ziekte van het personeel. Eén werkman was het grootste gedeelte van het jaar ziek. Enkele anderen gedurende langere of kortere tijd. Het aantal ziektedagen bedroeg 503, het aantal ongevalsdagen 106. Op 2 juli hielden het nagenoeg voltallig personeel en enige gepensioneerden het jaarlijks uitstapje. De meeste heren waren door hun dames vergezeld. n de ochtend werd een bezoek gebracht aan de Nederlands-Ameriknanse fittingfabriek te Deventer en 's middags werd Lelystad bezocht, waarbij een rondvaart langs de Zuiderzeewerken werd gemaakt. Deze bijzonder geslaagde dag - de dames gingen voor het eerst mee - werd met een diner in Harderwijk besloten. Het personeel verrichtte met opgewektheid en plichtsbetrachting zijn werk. Met een woord van dank aan allen, die ons bedrijf in 1957 dienden, mag dit hoofdstuk worden besloten. Waterzuivering. Het water in de putten had een constante temperatuur. De laagste temperatuur van het water aan het pompstation afgeleverd bedroeg + 5.2" C. Deze temperatuur werd op 16 januari waargenomen. De hoogste temperatuur, welke op 4 juli werd waargenomen, bedroeg + 17" C. De temperatuur van de buitenlucht varieerde van O" C overdag op 2, 20, 21 en 29 januari en -8" C in de nacht van 16 december tot + 34" C overdag op 30 juni en + 26" C in de nacht van 30 juni. De ontharding van het water geschiedde met verzadigd kalkwater, waarvoor de poederkalk in eigen blusserij van Duitse ringoven kluitkalk werd verkregen. Er werd kg kalk verbruikt tegen kg in het vorigq jaar, Per m3 afgeleverd water was 277,52 gram nodig (vorig jaar 280,35 gram). Voor het tegengaan van algengroei in de langzame zandfilters werd van 4 maart t/m 21 oktober kopersulfaat aan het water toegevoegd. n die periode werd kg kopersulfaat verbruikt, hetgeen neerkomt op 0,697 gram per afgeleverde ms water (vorig jaar 0,555 gram). De snelfilters waren zonder onderbreking in bedrijf. Elke snelfilter werd 183 maal, gedurende ongeveer 0.30 uur, gespoeld. De langzame biologische zandfilters waren, behoudens de dagen waarop deze werden schoongemaakt, eveneens geregeld in bedrijf, n.1. : Filter no. : 345 dagen, deze werd 8 maal gereinigd,,,, 11: ,f 2% ,,,, 111: 342,,,, 77 9 $9 Y7 De reactie- en bezinkbassins werden 2 maal schoongemaakt.

9 Zowel de filterbedden van de snelfilters als van de langzame zandfilters werden gedeeltelijk vernieuwd. Voor de snelfilters werd 158 ton en voor de langzame zandfilters ton zand aangevoerd. De kosten van dit materiaal bedroegen f 6.546,25 franco wal. Er werd 450 m3 vuil zand verkocht voor f 112,50. Ue afvoerleidingen van de langzame zandfilters en de persleiding van de pompinstallatie van de nieuwe reinwaterkelder werden gekoppeld, waardoor het mogelijk is geworden om de langzame zandfilters te spoelen met water uit de nieuwe reinwaterkelder. Pomp bedrijf. De pompen van de putten gebruikten gemiddeld 116,l W/m3 opgepompt water (vorig jaar 119,09 W/m") en de pompen, die het water van de reactiebassins naar de bezinkbassins pompen en van de bezinkbassins naar de snelfilters, respectievelijk 34,46 W/mJ en 31,34 W/m3 (vorig jaar 33,28 W/m" en 29,49 W/m3). De reinwaterpompen gebruikten gemiddeld 143,5 W/m3 opgepompt water (vorig jaar 143,62 W/m"). Het gezamenlijke verbruik van de kalk-, spoel- en opjaagpompen bedroeg 8,03 W/m3 water (vorig jaar 8,16 W/m3). Het totale verbruik aan electriciteit per m3 afgeleverd water bedroeg 328,ll Watt (vorig jaar 333,64 Watt). Voor hulppompjes, hulpwerktuigen en verlichting in de machinekamer, werkplaatsen en op de terreinen is kwh electriciteit verbruikt (vorig jaar kwh). De grootste afname per etmaal bedroeg m3 op 17 juni (vorig jaar m3 op 7 mei), de kleinste afname per etmaal bedroeg m3 en geschiedde op 1 januari (vorig jaar m3 op 8 januari) en de gemiddelde afname per etmaal bedroeg m" (vorig jaar m'). maand * afgeleverd water in m3 grootste afname per etmaal kleinste afname per etmaal gemiddelde afname per etmaal januari februari maart april inei juni juli augustus september oktober november december Het gemiddelde dagverbruik, gerekend van 7 tot 20 uur, bedroeg m3 tegen m3 in 1956 en het gemiddelde nachtverbruik van 20 tot 7 uur:

10 12 Dinsdag 11 Juni 12 Jun1 14 Juni Woensdag 12,, 13,, 15,, Donderdag 13,, 14 16,, Vrijdag 14, 15,, 17,, Zaterdag 15,, 16,. 18,~ Zondag 16., 17,, 9,, Maandag 17, 18,, 20,, Dinsdag 18,, 19,. 21,, Woensdag 19,, 20,, 22,, Donderdag20,, 21,~ 23,, Vrijdag 21,, 22,, 24,, Zaterdag 22,, 23,, 25,, Zondag 23,. 24,, 26,, Maandag 24, 25,1 27,, Dinsdag 25,, 26,, 28,, Woensdag 26 1, 27, 29, Donderdag 27,~ 28,, 30 ~~ Vrijdag 28,, 29,, 1 Juli Zaterdag 29,, 30,, Zondag 30,, 1Juli 3,. Maandag 1 Juli 2,, Dinsdag 2,, Woensdag 3,, 4,, 9, Donderdag 4,, 5 >, 7. Vrijdag 5 > 6 > 8 3. Zaterdag 6 Zondag 7 Maandag -8 2, << 3 <. << * 1, * 4. l0. 1, 9 << 11 $> Verbruik van dinsdag 11 juni t/m. maandag 8 juli Gemiddeld 7637 m3 per etmaal. Gemiddelde van de bij het pompstation gemeten maximum temperaturen 23.5 OC. Verbruik van dinsdag 12 juni t/m. maandag 9 juli Gemiddeld 6598 m3 per etmaal. Gemiddelde van de bij het pompstation gemeten max. temperaturen 17.1 OC. Verbruik van dinsdag 14 juni t/m. maandag 11 juli Gemiddeld 6419 ms per etmaal. Gemiddelde van de bij het pompstation gemeten max. temperaturen 19.5 C.

11 m3 tegen m3 in De maximum aflevering per uur bedroeg rond 750 m', d.i. 7,68% van de grootste per etmaal afgeleverde hoeveelheid water (vorig jaar bedroeg dit percentage 8,33). De bedrijfsuren van de lagedrukpompen van de putten, bassins en filters en van de hogedrukpompen, zomede het energieverbruik, waren als volgt: lagedrukpompen Pomp voor put 10 t/m 13, 4", 7 pk electromotor,,,,,, 15 t/m 18; 21; 27 t/m 30, 7", 20 pk electromotor,,,,,, 31, 3", 6% pk i),,,,,, 32, 3", 6% pk,,,,,,, 33, 3", 6% pk,,,,,, 34, 3", 6% pk >>,,,,,, 35-36, 4", 13% pk,,,,,, 37, ondenvaterp. 7% pk,, >,> 1, 38, 5 Pk >> 39, 3", 62 pk Kaikpomp, ZX", 3 pk Voor het oppompen van het water uit de reactiebassins naar de bezinkbassins, 10" pomp, 19 pk electromotor Reserve-bassinpomp, 4", 11 pk electromotor Reserve-bassinpomp, 8", 40 pk Voedings omp snelfilters, 10, 19 pk Res. voe<pingsp. snelfilters, 6", 15 pk Spoelpomp snelfilters, 8", 30 pk, Kalkslibpomp, 6", 15 pk aantal uren in bedrijf energieverbruik in kwh Ruwoliemotor hogedrukpompen aantal uren in bedrijf 62 pk voor generator pk res. bassinpomp Pk,, Electromotor i5 pk voor aandrijving 602 2o pk i pk van de ' - hogedruk pompen pk Ruwoliemotor 52 pk voor hogedrukpomp (draait in spits- en spertijden)! 414 energieverbruik in kwh _ gasolie verbruik in liters afgeleverd water in m8 - _ _

12 14 Gebouwen en terreinen. Voor de in dit verslagjaar gemaakte nieuwe put no. 38 werd een gemetseld keldertje gemaakt. Van het betegelde terrein om de gebouwen werden enige gedeelten herstraat. De schotbalken voor de dijkdoorgangen werden grotendeels vernieuwd. n de dienstwoning no. 19 werd de achterkamer van nieuw behang voorzien, terwijl in deze woning als ook in no. 21 nieuwe kolenkisten werden gemaakt. De ketel voor de centrale verwarming werd geheel nagezien, terwijl voor de meterherstelwerkplaats (waar geen centrale verwarming is) een nieuwe vulkachel werd aangeschaft. n dezelfde ruimte werd een 1 brandslang met toebehoren aangebracht Verschillende scheuren in do binnenmuur van de watertoren werden hersteld en de voegen in de gemetselde sierrand op eerste verdiepingshoogte uitgehakt en opnieuw ingevoegd. De vroegere laboratoriumruimte op de verdieping in het kantoorgebouw werd opgeknapt en ingericht voor bíjzonder administratief werk en tekenkamer. n de werkplaats werd een closet-installatie vernieuwd. Overigens vond gewoon onderhoudswerk, dat niet vermeldenswaard is, aan gebouwen en terreinen plaats. Een gedeelte van de ingedijkte uiterwaard - grenzende aan het terrein van de Kaarsenfabrieken en groot m2 - werd voor de opslag van buizen, hulpstukken en kabels voor de tijd van 10 jaren, met het recht van tussentijdse beëindiging, aan het gemeente energiebedrijf verhuurd. De huur is per 1 januari ingegaan. Waterwinplaats. De winningsmiddelen werden met een nieuwe put, genummerd 38, uitgebreid. Deze put ligt in de waterkering met de Jssel en wel op de zuidwestelijke punt van het terrein. De in 1947 gemaakte put no. 32 toonde aanvankelijk enige verschijnselen van verzanding. Nadat het filter - waarin een scheur werd verondersteld - met beton was afgedicht, bleef de put met verkort filter nog enige tijd in bedrijf. Op 21 mei begaf de put het. Vermoedelijk als gevolg van een scheur in de stijgbuis verzandde de put. Op 4 meter afstand werd ter vervanging de nieuwe put no. 39 geboord. Bij de put no. 38 werd voor de zandvang, het pompfilter en de stijgbuis, tot aan het verwijde gedeelte, plasticbuis (P.V.C.) gebruikt in de afmeting 160 x 168 mm. Voor het verwijde gedeelte van de stijgbuis ter lengte van 13,50 m - waar de onderwaterpomp in hangt - werd roodkoperen buis 250 x 254 mm gebi-uikt. Het filter van deze put is 16 m lang, de spleten zijn 1% x 50 mm. De bovenkant van het filter is geplaatst op 17,80 m minus maaiveld. De nieuwe put no. 39 werd geheel in plasticbuis uitgevoerd. De zandvang, het pompfilter en de stijgbuis tot het verwijde gedeelte in dezelfde afmeting als bij put no. 38. Voor het verwijde gedeelte tan de stijgbuis, lang 11,70 m, werd p.v.c. buis wijd 240 x 250 mm ge-

13 15 bruikt. Het filter van deze put is eveneens 16 m lang. De bovenkant van het filter is geplaatst op 17,lO m minus maaiveld. 1et water wordt onttrokken aan afwisselend matig tot middelgrove- en aan middelgrove tot zeer grove zandlagen. Bij de proefpomping werden de volgende opbrengsten genoteerd: no. 38 in gebruik 8 mei no. 39 in gebruik 19 juni 28 m3 per uur, afpomping 0,42 m 32 m3 per uur, afpomping 0,80 m 42 2,,,>,, 0,52 m 40,,,,,,, 1,06 m 49 >>,> 9,,, 0,77 m 54,,,,,, 1,42 m 63, 9, >> 1,12 m Aan het chemisch onderzoek van het water uit de twee nieuwe putten - verricht na de proefpomping - worden de volgende gegevens ontleend: Chemisch onderzoek put no. 38 put no. 39 Jzer (Fe) in mg/l 13 12,s Mangaan (Mn),, 0,935 0,85 Chloride (Ci'),) 138,5 259,2 Ammoniak (NH'4),, 20,- 21,- Hardheid in duitse graden 26,6 26,3 Bacteriologisch onderzoek. Onderzoek op E coli met medium glutaminezuur bij 37" C 5 x 10 ml water em-_. Eijkman proef -- _.- Streptococcenproef Aantal kweekbare kiemen op agar na 2 x 24 uur bij 37" C O O Het filter van put no. 31, waarin enig zand werd ontdekt en vermoedelijk een scheurtje zit, werd over de laatste twee meter met beton afgedicht. Het filter heeft daarna geen afwijkingen meer vertoond. Na de getroffen maatregel heeft deze put, welke in 1956 is geregenereerd, nog een nabehandeling gehad. De putten no. 33 en 34 werden geregenereerd. De opbrengst bedroeg vóór de regeneratie resp. 18,s en 22,5 ms per uur, bij een afpomping van 3,OO m en 2,13 m. Na de behandeling bedroeg de opbrengst bij een afpomping van 2 m, resp. 41 en 72 m3 per uur. Aan het einde van het verslagjaar waren 21 putten in bedrijf, n.1. de groep no. 10 t/m 13, de groep no. 15 t/m 18; 21; 27 t/m 30 en de groep no Deze putten worden per groep door één pomp afgepompt. 'oorts waren de putten no. 31, 33, 34, 37, 38 en 39 in bedrijf, welke ieder afzonderlijk worden afgepompt. De gemiddelde opbrengst per put bedroeg 19 m3 per uur.

14 ~ ~ Tijdelijke 16 RJKSNSTTUUT VOOR DE VOLKSGEZONDHED UTRECHT Sterrenbos 1 Telefoon Herkomst van het monster: waterleiding Gouda no. W 435 Datum uan monsterneming; 15 juli 1957 Datum van ontvangst: 16 juli 1957 No. Physisch onderzoek 1 Kleur (platinaschaal; mg platina) Reuk Helderheid (voor ruw water bij monsternemin ) Ruw water Rein water zwak n. HrS geen helder helder no. Chemisch onderzoek 1 Milligrammen per liter Vaste stoffen, gedroogd bij 180" C (ongef. water).. Vaste stoifen, ge&oo'gd bij iso. C (kef: water) Zwevende stoffen Gloeiverlies van No Verbruik aan kaliumperm. (KMnOa) (ongef. water) Verbruik aan kaliumperm. (KMn04) (gef. water)..... Chloride-ion (Ci-) Nitriet-ion (Nor-) Nitraat-ion (Nor) Sulfaat-ion (s04--) Hydrocarbonaat-ion (HCOa-)..... Vrij koolzuur (C02) bepaald bij de monsterneming Carbonaat-ion (cos--) Fosfaat-ion (PO4---) Kiezelzuur (SiOz) Zwavelwaterstof (Hij)(voor ruw water bij monsterneming)... Ammonium-ion(NH4+) Organisch ammonium (NH4) Jzer (Fe). Mangaan (Mn).. Calcium-ion (Ca+ +)..... (Calcium berekend als Cao) Magnesium-ion (Mg++)..... (Magnesium, berekend als MgO)... Alkali-ion, berekend als natrium (Na+).. Alkalibicarbonaten, berekend als NaHC03 Vrije zuurstof (02)..... Temperatuur in graden Ceisiu; bij de zuurstofbepaling Agressiviteit t/o van calciumcarbonaat., Totale hardheid in D.gr. berekend uit 0,1 (Ca0 + 1,4 MgO) hardheid in D.gr. (berekend). Opmerkingen krecht, 16 augustus uitgevl. iizerhydr O O O ,O O - 25 spoor 16,4 0, ,14 153,4 214,5 18,7 31,l 159, ; O ,54 53 O ,o O < 0,03 25 O 12,6 0,28 < O J 0,17 76,l 106,4 16,6 27,7 127,2 28 4,4 15,O negatief 14,5 14,5 voor eensluidend afschrift, Het hoofd van het Laboratorium Bodem, Water, Lucht, Dr. P. SPAANDER.

15 17 Het afgeleverde water werd periodiek onderzocht door onze scheikundige-bacterioloog dr. P. Schlemper te Vught, zowel bij het pompstation als in de pheriferi. Voorts werd in het verslagjaar elke put, snelfilter en langzame zandfilter, eenmaal afzonderlijk bacteriologisch onderzocht. De uitkomsten van het onderzoek waren als regel zeer bevredigend. Het gemiddelde chloride gehalte van het afgeleverde water bedroeg 209 mg/l (vorig jaar 208,8 mg/l). De samenstelling van het ruw- en reinwater moge blijken uit de op hladzijde 16 vermelde gegevens, betreffende het onderzoek door het rijksinstituut voor de volksgezondheid van monsters water genomen op 15 juli op het pompstation. Machines, pompen en leidingen pompstation. Vernieuwing c.q. wijziging van installaties. De nieuwe put no. 38 werd uitgerust met een Sumo onderwaterpomp, type 1 E 101, capaciteit 40 m3 per uur bij 15 m opvoerhoogte, gekoppeld aan een draaistroommotor, type CF, 5 pk, 220 volt. De pomp is in de put cpgehangen aan een 100 mm stalen leiding, lang 10,60 m. Het aggregaat werd met een grondkabel van 3 x 10 mm2, lang 38 m, aangesloten vanaf de put no. 39. De schakelapparatuur moet nog geplaatst worden. Deze werd aan het einde van het verslagjaar geleverd. De electrische aansluiting geschiedde provisorisch. Van de put af werd een 100 mm gietijzeren persleiding ter lengte van 38 m gelegd naar de persleiding van de putten 31 en 39. Deze persleiding was 150 mm wijd van de put no. 31 af tot de aansluiting daarvan aan de persleiding van de puttengroep no. 10 t/m 13. Het gedeelte tussen de put no. 31 en 39, lang 35 m, was echter 100 mm wijd en is verzwaard tot 150 mm. Het bestaande pompaggregaat van de verzande put no. 32 met 6% pk electromotor bleef dienst doen voor de nieuwe put no. 39. De opstelling 111 de bestaande putkelder bleef onveranderd. n de nieuwe put werd een i0 m lange 100 mm P.V.C. zuigleiding geplaatst, welke met een 4 m lange horizontale gietijzeren leiding aan het aggregaat werd verbonden. Het laatste gedeelte gemeenschappelijke stalen afvoerleiding wijd 400 mm van de drie biologische langzame zandfilters (350 mm leiding van de filters no. 1 en 11 en 250 mm van het filter no. ) naar de nieuwe reinwaterkelder, werd met een 250 mm stalen buisconstructie aan de 300 mm stalen persleiding van de pompinstallatie van de nieuwe reinwaterkelder verbonden. n de koppeling werd een 250 rnm afsluiter geplaatst. De langzame filters kunnen nu door manipulaties met afsluiters op eencoudige wijze met water uit de reinwaterkelder gespoeld worden. Onderhoud putten c.a. lagedrukpompen en motoren. Bij de aëratie-inrichting werden van een drietal 150 mm stalen sproeibuizen sterk geeorrodeerde stukken weggenomen en over een gezamenlijke lengte van 9 m door nieuw materiaal vervangen, terwijl de gehele i!irichting een goede onderhoudsbeurt kreeg.

16 18 Sij de 8 spoelpomp met 30 pk electromotor voor de snelfilters, opgesteld in een gebouwtje nabij deze filters, werd een uit de watertoren afkomstig - overcompleet zijnd - vacuumpompje geplaatst. Hiervoor werden ter plaatse enige wijzigingen in de electrische installatie aangebracht en een zuigleiding aangelegd. De pomp werd van nieuwe schoepjes voorzien en de 4 pk electromotor opnieuw gewikkeld. Voorheen werd het vacuum voor de spoelpomp onderhouden door de vacuumpornp van de pomp van de puttengroep no. 10 t/m 13, welke echter op een vrij grote afstand daarvan staat opgesteld. De lange luchtleiding, welke veel onderhoud vereiste, is nu vervallen. Het zuigervacuumpompje in de watertoren, voor de 10 bassinpomp, 4 reserve bassinpomp en kalkslibpomp, werd geheel gereviseerd. De 10 bassinpomp werd van nieuwe kogellagers voorzien. n de 4 pomp voor de puttengroep no. 10 t/m 13 werd een nieuwe as aangebracht. zomede in het spoelpompje in de kalkblusserij. De 100 mm stalen zuigleiding van de pomp van put no. 34, welke herhaaldelijk door corrosie is lek geweest, werd vervangen door een p.v.c. buis, wijd 100 rnm en lang 10 m. Onderhoud hogedrukpompen en motoren. De 52 pk ruwoliemotor kreeg een bijzondere onderhoudsbeurt, waarbij enige zuigerveren vernieuwd werden. n de automatische sterdriehoekcontroller van de 75 pk electromotor van de 450 m3 hogedrukpomp werden enige segmenten en vingercontacten vernieuwd. E ilters, bassins en reinwaterkelders. De filterbedden van de drie langzame zandfilters werden gemiddeld met 40 cm nieuw zand aangevuld, waardoor deze wederom op ca 0,90 m dikte werden gebracht. De zandbedden van de zeven snelfilters werden eveneens gedeeltelijk van nieuw zand voorzien en op een dikte van ca. 0,80 m gebracht. ìoor een en ander werd ton zand gebruikt. Bij gelegenheid van de werkzaamheden aan de langzame zandfilters werd het stapelwerk van steen om de uitlaten van de toevoerleidingen vervangen door omramingen van beton in de afmetingen van 70 x 70 cm en hoog 0,15 m. A naar de omstandigheden dit nodig maken kunnen om de uitlaten 1 of 2 omramingen geplaatst worden. De regulateurs van de snelfilters werden zodanig versteld, dat een grotere capaciteit van deze filters werd verkregen. Aanleg. Hoofdleidingnet en zinkers. n het gemeentelijk uitbreidingsplan Ouwe Gouwe werden in 3 nieuwe straten gietijzeren hoofdleidingen aangelegd (vorig jaar in 14 nieuwe straten). Voorts werden in 4 straten de leidingen, welke in 1955 en 1956 gedeeltelijk waren gelegd, voltooid (vorig jaar in 6 straten).

17 ~~ 19 Nieuwe straten. Goeman Borgesiusstraat 100 mm... Van Hogendorpplein 200 mm... Tak van Poortvlietstraat 100 rnm... Nieuwe straten, waarin voor een gedeelte reeds hoofdleidingen waren gelegd. Groen van Prinsterersingel 100 mm... denburgstraat 100 mm... Statensingel W.Z. 200 min... Talmastraat 100 mm... Totaal 92 m 99 m 87 m 62 m 32 m 38 m 33 m 443 m n het stadsdeel Ouwe Couwe m7erd in 1952 met de aanleg van hoofdleidingen begonnen. Gelegd werden in m, in m, in m, in m, in m en in het verslagjaar 443 m gietijzeren hoofdleidingen. n totaal m. Het net in dit stadsdeel is voor het overgrote deel gereed. Ook in dit verslagjaar kon de 200 mm transportleiding in dit plan nog niet voltooid worden. Het geprojecteerde van Hogendorpplein, dat de verbinding zal vormen tussen de Statensingel en de Thorbeckelaan, kwam niet gereed. n verband hiermede werd - ten einde van een goede voeding van dit snelgegroeide stadsdeel verzekerd te zijn - een 186 m lange provisorische 1SO mm verbindingsleiding gelegd tussen de 200 mm transportleiding in de Statensingel W.Z. en het (tijdelijke) eindpunt van de secundaire 150 mm transportleiding in de Willem de Zwijgersingel tegenover de Jan van Reaumontstraat. Bij dit punt werd - eveneens tijdelijk - voor de aansluiting van een kleuterschool 29 rn 19 mm tileenleiding gelegd. De kosten van deze tijdelijke voorzieningen werden ten laste van de exploitatie gebracht. Deze leidingen zijn niet in het overzicht van het hoofdleidingnet opgenomen. n de nieuwe stadsgedeelten Vreewijk en Achterwillens werden in 2 nieuwe straten gietijzeren hoofdleidingen aangelegd, terwijl in 1 straat de leiding, welke in 1956 gedeeltelijk was gelegd, werd doorgetrokken. Von Suttnerstraat 100 mm... Tristanstraat 100 mm... soldestraat 100 mm m 46 rn 44 m Totaal 240 m

18 20 n verspreid liggende straten werden de volgende hoofdleidingen gelegd. Ambachtsstraat 25 mm tileen m Eaanstraat 19 mm koper m 1 Van Baerlestraat 100 mm gij. 53 m sluitstuk voor een ringleiding Const. Huygensstraat 100 mm g.ij. 29 m z.g. Halve Maantje 100 mm gij., zijtak hoofdleiding in van Bergen Jzendoornpark m 22 m Nobelstraat 25 mm tileen... Totaal 239 m n het verslagjaar werd besloten om in de jaren een rechtstreekse 400 mm transportleiding c.a. te leggen voor voeding van Goudanoord, de gemeente Reeuwijk en het gebied begrensd door de Kattensingel, hienwe Gouwe oostzijde, spoorbaan Gouda-den Haag en Spoorstraat, maar daarvan de traverse met zinkers door de Nieuwe Gouwe en de Kromme Gouwe direct uit te voeren, zomede de aanleg van een secundaire 150 mm transportleiding in de Nieuwe Couwe oostzijde. De aanleg van deze zinkers met aansluitende leidingen was wenselijk, omdat in 1956 de 200 mm zinker door de Nieuwe Gouwe wegens lekkage buiten bedrijf moest worden gesteld (zie o.m. bladzijden 21, 24 en 25 van het verslag over 1956). Beide zinkers - lang resp. 58 en 33 m - zijn van naadloze stalen buis 400/ 419 mm vervaardigd. De buizen zijn door middel van aangelaste hogedruk flenzen aan elkaar verbonden. De uitwendige bescherming is gemaakt volgens groep V en de inwendige volgens groep 1 van de mededeling no. 13 van de C.C.C. Nadat de zinkers waren voltooid zijn door het inbouwen van isolatieflenzen de daarop aangesloten leidinggedeelten geïsoleerd en werd voor de kathodische bescherming van elke zinker 1 magnesium anode geplaatst. Van de zinker door de Nieuwe Gouwe af is in de Nieuwe Gouwe oostzijde over 10 m lengte een 400 mm gietijzeren leiding gelegd, waarop de later te leggen 400 mm asbestcementen transportleiding aansluit. De 400 rnm leiding voedt de bestaande secundaire 150 mm transportleiding in de Nieuwe Gouwe oostzijde - waar ook de 100 mm distributieleiding in de Nieuwe Gouwe oostzijde op aangesloten is - en Kattensingel en tevens voedt deze 400 mm leiding de in de Nieuwe Gouwe oostzijde gelegde secundaire 150 mm transportleiding. Deze leiding eindigt bij de Majoor Fransstraat, waar zij aansluit op de 100 mm distributieleiding in de Xieuwe Gouwe oostzijde en de Majoor Fransstraat. De zinkers zijn door een 400 mm gietijzeren leiding in de Nieuwe Gouwe westzijde en Jaagpad aan elkaar verbonden. De 100 mm, resp. 150 mm distributieleidingen in de Nieuwe Gouwe westzijde en Jaapad zijn op de 400 mm transportleiding aangesloten. Van de zuidelijke oever van de zinker door de Kromme Gouwe af is in de Wachtelstraat een 400 mm gietijzeren leiding tot even om de hoek van de Prins Hendrikstraat gelegd. Op dat punt sluit de later te leggen 400 mm asbestcementen transportleiding op

19 21 het nu gelegde leidingstelsel aan. De secundaire 150 mm transportleiding in de Wachtelstraat is op de evengenoemde 400 mm leiding aangesloten. De 400 mm gietijzeren buizen zijn voorzien van schroefmofverbindingen. Het hieromschreven onderdeel van de t.z.t. te leggen 400 mm transportleiding kwam aan het eind van het verslagjaar gereed en kon op de laatste dag van het jaar in gebruik worden gesteld, waarmede een uitermate belangrijke verbetering in het transport van het water naar het gebied omvattende Nieuwe Gouwe oostzijde, Winterdijk, de daartussen gelegen straten en het van Bergen Jzendoornpark met omgeving, was tot stand gebracht. n bovengenoemd werk zijn de volgende lengten hoofdleiding begrepen. Nieuwe Gouwe en Kromme Gouwe 400 mm stalen zinkers... Nieuwe Gouwe oostzijde 400 mm gietijzeren buis... Nieuwe Gouwe oostzijde 150 mm gietijzeren buis... Nieuwe Gouwe oostzijde 150 mm asbestcementbuis... Kieuwe Gouwe westzijde en Jaagpad 400 mm gietijzeren buis.. Nieuwe Gouwe westzijde 150 mm gietijzeren buis... Wachtelstraat 400 mm gietijzeren buis... Wachtelstraat hoek Prins Hendrikstraat 150 mm gietijzeren buis 91 m 10 m 27 m 451 m 95 m 15 m 36 m 4 m Totaal Wegens verzwaring van de 100 mm stalen distributieleidingen in de Nieuwe Gouwe oostzijde en Nieuwe Gouwe westzijde bij het punt van aansluiting op het nieuwe leidingstelsel tot 150 mm, werd resp. 12 en 8 m van deze leiding verwijderd m De lekke 200 mm gietijzeren zinker door de Nieuwe Gouwe werd op 27 november 1956 buiten bedrijf gesteld 60 m en 8 m resp. 19 m 200 mm en 150 mm daarop aansluitende leidingen uit de grond verwijderd m Blijft 729 m 107 m 622 m Wijzigingen en uernieuwingen. Een gedeelte van de hoofdleiding in de van Swietenstraat lag - in afwijking van de gebruikelijke methode - in de rijweg, welk gedeelte 80 mm wijd was. Tijdens het ophogen en opnieuw straten van deze straat deed zich een goede gelegenheid voor om de 80 mm leiding uit de rijweg te verwijderen en te vervangen door een 100 mm leiding welke - in aansluiting aan de bestaande 100 mm leidingen - in het trottoir is gelegd. Er werden 98 m 80 mm buisleiding uit de grond verwijderd en 86 m 100 mm leiding aangelegd. Eveneens werd bij gelegenheid van het ophogen en herstraten van de Koningin Wilhelminaweg W.Z., een gedeelte van het Koekoekplein en het aansluitende gedeelte van Onder de Boompjes, een aldaar Fewrongen situatie in het hoofdleidingnet grondig verbeterd. De voeding

20 22 van de leiding in de Goudkade vindt nu plaats van het eindpunt van de 100 mm leiding in de Koningin Wilhelminaweg W.Z. af, waarvoor 48 m 100 mm hoofdleiding gelegd werd, waarvan 8 m in genoemde straat ligt en 40 m in Onder de Boompjes. Deze leiding sluit op het 80 mm zinkertje in de toegangsdam naar de Goudkade aan. Een oude 80 mm leiding, lang 40 m, liggende in Onder de Boompjes, werd buiten gebruik gesteld. n de leidingen naar Goudkade en het ndustrieterrein werden afsluiters geplaatst. n verband met de uitvoering van het Veerstalplan moesten de twee ter plaatse liggende 250 mm transportleidingen - voor wat betreft het gedeelte tussen de brugleidingen over de Mallegatsluis en het perceel Veerstal no verlegd worden. Bij een duikerbuis in de Bernadottelaan en een rioolbuis in het Wederikplantsoen moesten wij in onze leidingen een kleine verandering aanbrengen. Deze werkzaamheden en die met betrekking tot het Veerstalplan werden op verzoek en voor rekening van de gemeente uitgevoerd. Doordat de toegangssloot naar het z.g. palengat langs de Goudkade gedempt werd en de ter plaatse liggende brug verwijderd, is de brugbuis weggenomen en de hoofdleiding in de grond gelegd. n juni werd een van de beide 200 mm zinkers in de,,haven ernstig lek en moest buiten gebruik worden gesteld. Bijzondere voorzieningen behoefden overigens niet getroffen te worden, aangezien er nog voldoende capaciteit aanwezig is door de overblijvende 200 mm zinker en de 250 mm brugbuis onder de Noodgodbrug. Teneinde de zuivelfabriek van De Producent aan de Nieuwe Gouwe in verband met de lage druk als gevolg van het uitvallen van de 200 mm zinker door de Nieuwe Gouwe zoveel mogelijk te helpen werd op 18 juli in de 100 mm terreinleiding van De Producent een aanjaagpompje geplaatst, dat inschakelde bij een voordruk van 12 m en uitschakelde bij een druk van 24 m. Dit pompje is aan het einde van het jaar - toen het zinkercomplex door de Nieuwe Gouwe en Kromme Gouwe gereed was - weer verwijderd. Het toestel heeft nuttig gewerkt. De goede diensten werden door De Producent zeer gewaardeerd. De lengte van het hoofdleidingnet bedroeg op 31 december van het vorige verslagjaar... Aanleg in nieuwe straten in het uitbreidingsplan Ouwe Gouwe en in Vreewijk en Achterwillens... Aanleg in verspreid liggende straten m 443 m 240 m 239 m Aanleg zinkercomplex Nieuwe Gouwe en Kromme Gouwe en secundaire 150 rnm transportleiding c.a., met aftrek van buiten gebruik gestelde leidingen m 622 m m

21 23 Wijzigingen en vernieuwingen m Zinker door de Haven buiten bedrijf gesteld m 29 m Lengte van het hoofdleidingnet op 31 december m Er werden 18 afsluiters geplaatst en 5 verwijderd, zomede 9 brandkranen voor rekening van de gemeente Gouda geplaatst. Op 31 december van het verslagjaar waren 710 afsluiters en 636 brandkranen - welke eigendom van de gemeente Gouda zijn - in het hoofdleidingnet aanwezig. Het aantal eigen brandkranen, welke uitsluitend voor afspuien van het net dienen, bedroeg 5 stuks. Lichten van leidingen. Wegens ophoging van straten moesten in het verslagjaar wederom vele hoofdleidingen, die anders te diep zouden komen te liggen, tot een gezamenlijke lengte van m, worden gelicht. De verrichte werkzaamheden vorderden een uitgaaf van f 8.228,74 (vorig jaar f ,04). a. Lichten, waarvan de kosten per straat, of een gedeelte daarvan, minder dan f 100,- bedroegen: lengte m m m m m m m van Baerlestraat van no. 27 tot no Bodegraafsestraatweg t.o. Kidder Dirkstraat... Domela Nieuwenhuisstraat hoek Wibautstraat... Groen van Prinsterersingel hoek Wibautstraat... Heemskerkstraat van no. 44 tot no denburgstraat van no. 4 tot no soldestraat van Achterwillens tot no Jac. van Lennepkade N.Z. van Kon. Wilhelminaweg tot even voorbij le Potgieterstraat... Kievítstraat ~7an no. 78 tot Koerdompstraat... le Potgieterstraat van Jac. van Lennepkade tot no. 4.. De Savornin Lohmansingel van no. 3 tot no Talmastraat van no. 4 tot no Vliegenstraat hoek Wibautstraat... Vossenburchkade van no. 114 tot Gravin Jacobastraat.. 80 m 35 m 32 m 27 m 28 m 40 m 30 m b. Lichten, waarvan de kosten per straat, of een gedeelte daarvan, meer dan f 100,-, doch minder dan f 300,- bedroegen: 1. Van Beverninghlaan hoek van Swietenstraat m 2. Da Costakade Z.Z. van Bakh. v. d. Brinkstraat tot no m 3. Koekoekplein van Kon. Wilhelminaweg tot no m 4. Kon. Wilhelminaweg voor Huize Juliana m 5. Lisplantsoen m 6. Noothoven van Coorstraat vanaf Jan v. d. Heijdenstraat 80 m

22 24 7. Rhijnvis Feithstraat van no. 23 tot no. 27 met rioolkruising m 8. Statensingel W.Z. bij Albert Plesmanplein m c. Lichten, waarvan de kosten per straat, of een gedeelte daarvan, meer dan f 300,-, doch minder dan f 600,- bedroegen: 1. Albert Plesmanplein, in het verlengde van de Statensingel W.Z m 2. Bakhuizen van den Brinkstraat m 3. Jac. van Lennepkade N.Z. tussen Burg. Gaarlandtsingel en Kon. Wilhelminaweg m 4. Roerdompstraat van no. 30 tot Oranjeplein m 5. Schaepmanstraat m 6. Von Suttnerstraat vanaf Joubertstraat tot no. 14, waarbij een afsluiter c.a. werd aangebracht Van Swietenstraat van de van Beverninghlaan af tot no Jssellaan van no. 225 tot no. 229, benevens het opklinken van ca 40 verbindingen over 160 m lengte m 43 m 20 m d. Lichten, waarvan de kosten per straat, of een gedeelte daarvan, meer dan f 600,-, doch minder dan f 800,- bedroegen: 1. Vossiusstraat van Const. Huygensstraat tot van der Palmstraat en van no. 111 tot no. 119 (met rioolkruising) m 2. Wibautstraat m c. Lichten van de hoofdleiding in de Kon. Wilhelminaweg van het Oranjeplein af tot de ndustriestraat waarvan de kosten f 1.149,87 bedroegen... Onderhoud. 475 m n de gietijzeren hoofdleiding in de Willens kwamen 23 lekkages voor (in en in ). De vermindering van het aantal lekken in deze leiding is een gevolg van het plaatsen van lekbeugels om de loodmofverbindingen over een lengte van 400 m. De telken jare in dit hoofdstuk genoemde 150 mm transportleiding in de Bodegraafsestraatweg naar Keeuwijk met haar vele lekken zal dit jaar stellig voor het laatst genoemd worden. Er kwamen geen lekken in de in het vorige verslagjaar gelegde nieuwe 200 mm hoofdleiding met rubbermofverbindingen voor. n het vorige jaar kwamen in de oude leiding - tot het tijdstip waarop de nieuwe in gebruik werd genomen - nog 31 lekkages voor en in De getroffen maatregelen zijn doeltreffend geweest. Het vele onderhoudswerk aan deze leidingen is tot kleine proporties teruggebracht, maar tevens is het verlies aan water verminderd. Vermoedelijk in hoofdzaak als gevolg van het verbeteren van deze leidingen is het toch al lage lekverlies van 4% X in 1956 teruggelopen tot het uitzonderlijk lage percentage van 2,3 X van de afgeleverde hoeveelheid water in het verslagjaar. n de 1-3/4

23 25 1(1den leiding ter voorziening van enige percelen in de Achtenvillens, welke leiding eerlang door een 100 mm leiding vervangen wordt, kwamen 3 lekken voor (vorig jaar 5). n de bebouwde kom kwamen in de gietijzeren hoofdleidingen 32 lekkages voor als gevolg van het loswerken van loodmofverbindingen (vorig jaar 38). Ter plaatse, waar een gietijzeren hoofdleiding een riool kruist, kwam 7 maal een breuk voor en door andere omstandigheden 4 maal (vorig jaar 5), terwijl 1 maal een breuk ontstond in een gietijzeren leiding en 1 maal in een stalen leiding als gevolg van corrosie (vorig jaar 4). Eén van deze breuken werd veroorzaakt door een zware vrachtauto, die in de Statensingel wegzakte, waarbij een A-stuk werd vernield. n hoofdleidingen van 1 loden buis kwamen 2 lekkages voor (vorig jaar eveneens 2). Een 20-tal lekke afsluiters moest hersteld worden (vorig jaar eveneens 20). n totaal werden in het verslagjaar 93 lekkages in hoofdleidingen hersteld, tegen 160 in 1956 en 281 in Voor de gemeente Gouda werden 17 brandkranen gerepareerd, hoger geplaatst of verwisseld (vorig jaar 14). Dienstleidingen. Buiten Gouda zijn door middel van 155 dienstleidingen de hierna volgende percelen rechtstreeks op ons hoofdleidingnet aangesloten. 1 perceel aan de Bloemeiidaalseweg, gemeente Waddinxveen 82 percelen aan de Bodegraafsestraatweg,, 2, 8 3,,,,, Henegouwenveg, >>,, 29,, te Stolwijkersluis,,, Stolwijk 4 >> >> 7),, Haastrecht 25,, aan de Goudse weg,,, Gouderak 83,,,,,, Gouderaksedijk, >, 5 >,,,,, Schielands Hoge Zeedijk,, Moordrecht 1 perceel te Stein,,, Reeuwijk 238 percelen n het verslagjaar werden 75 dienstleidingen gelegd, terwijl 23 stuks vervielen. Het totaal aantal dienstleidingen per 31 december bedroeg 5661 stuks. Nagenoeg alle dienstleidingen werden in loden buis uitgevoerd, t.w. 16 stuks W, 31 stuks %i, 19 stuks l, 2 stuks 1% en 2 stuks 1%. Er werden 1 dienstieiding in 34 en 3 stuks in 1 tileenbuis uitgevoerd en 1 dienstleiding wijd 80 mm in gietijzer. Voor diverse bouwwerken werden ten behoeve van de levering van water 15 bouwleidingen gelegd, terwijl i0 bouwleidingen vervielen. 12 Dienstleidingen werden verlegd, verlengd en/of verzwaard. Op verzoek werden bij 27 geabonneerden nieuwe hoofdkranen geplaatst en 2 gerepareerd. Enige keren werden, in het algemeen bij binnenleidingen van grote diameter of van bijzondere constructie, werkzaamheden door ons aan binnenleidingen verricht,