DE GOUDSE WATEBLEIDING MAATSCHAPPIJ N.V. *

Transcriptie

1 DE GOUDSE WATEBLEDNG MAATSCHAPPJ N.V. * 1954

2 1954 DE GOUDSE WATERLEDNG MAATSCHAPPJ N.V. * Raad van Commissarissen: A. GOEDEWAAGEN, Voorzitter, Gouda Mr L. K. E. VAN EJCK, Rotterdam A. DORTLAND, Gouda E. A. POLET, Gouda Een vacature, wegens het overlijden van de Heer H. Knuttel Gecommitteerde van de Gemeente Gouda: Mr Dr K. F. O. James, Burgemeester van Gouda Directeur: C. RODENHUS, Gouda Algemeen Procuratiehouder: G. VEERMAN. Gouda

3 Algerneen overzicht. Ook in dit verslagjaar kwam de aansluiting van een aantal buiten het stadsgebied gelegen percelen tot stand, n woningen en boerderijen aan de Broekweg en Tweede Moordrechtse Tiendeweg, zomede een drietal percelen aan de Willens. Op 24 November werd het water in het perceel Tweede Moordrechtse Tiendeweg nr. 4 geleverd, bij welke gelegenheid de meeste buurtbewoners aanwezig waren. Dit feit werd in een gezellig samenzijn ten huize van de eerste abonné in dit nieuwe gebied beleefd. De in deze gemeente gelegen onrendabele gebieden zijn nu nagenoeg voorzien. Het aantal in de gemeente Gouda niet aangesloten percelen bedraagt nog 7. Het aantal aangesloten percelen vermeerderde met 449. n Gouda waren op 31 December van het verslagjaar percelen aangesloten en buiten Gouda 229. De hoeveelheid door het pompstation afgeleverd water bedroeg m3 tegen m3 in Voor het gemeentelijk uitbreidingsplan,,ouwe Gouwe werd een plan van aanleg van het hoofdleidingnet ontworpen. Dit plan omvat de aanleg van in totaal m 100, 150, 200 en 250 mm gietijzeren hoofdleiding, inbegrepen de verzwaring van de 150 mm leiding tussen de Kattensingel en het Albert Plesmanplein. De aanlegkosten daarvan zullen, berekend naar de lonen en materiaalprijzen van begin 1954, f ,-- bedragen. Met de aanleg van een klein gedeelte van de hoofdleidingen, n m, was eind 1952 en in 1953 een begin gemaakt. n het verslagjaar werden in enkele gereed gekomen straten in dit uitbreidingsplan hoofdleidingen aangelegd tot een gezamenlijke lengte van 699 m. Te verwachten is, dat in 1955 en 1956 dit plan grotendeels tot uitvoering zal komen, n enkele verspreid liggende straten werden hoofdleidingen aangelegd tot een gezamenlijke lengte van 504 m, terwijl voor de aansluiting van de percelen langs de Broekweg, de Tweede Moordrechtse Tiendeweg en de Willens een uitbreiding van het hoofdleidingnet ter lengte van m nodig was. Door deze uitbreidingen, waarvoor verder verwezen moge worden naar het betreffende hoofdstuk, vermeerderde in het verslagjaar de lengte van het hoofdleidingnet met m. Wegens vernieuwingen vermeerderde de lengte van het hoofdleidingnet met 478 m, doch wegens wijzigingen verminderde deze met 751 m. Bij besluit van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland van 9 December 1954, B nr , le afd., G.S. nr. 40/1, werd vergunning verleend tot uitbreiding van het voorzieningsgebied van de Vennootschap door de aansluiting van de percelen 04 tjm 106, 108, 110 t/m i 13 en een blokpost van de N.V. Nederlandse Spoorwegen gelegen aan de Henegouwerweg in de gemeente Waddinxveen. De hieruit

4 6 voortvloeiende werken zullen in het begin van 1955 tot uitvoering komen. Aan hoofd- en dienstleidingen vond het gewone onderhoud plaats. Het leidingnet verkeert in een uitstekende staat van onderhoud. Het bijzondere onderhoud was - in verband met het vrij grote aantal straten dat door de gemeente werd herstraat, zomede wegens de verhoging, c.q. verzwaring, van de Goejanverwellendijk, waardoor vele wijzigingen in het ter plaatse liggende leidingnet moesten worden aangebracht d belangrijk groter dan in n tegenstelling met 1953 toen aan de terreinen en gebouwen van de waterwinning, pompstation en watertoren veel onderhoudswerk werd besteed - bleef het onderhoud van deze objecten in het algemeen tot het normale beperkt. Een uitzondering hierop vormen de dienstwoningen, waaraan door inwendige verbouwing en schilderwerk vrij veel onderhoudswerk besteed werd. De terreinen, gebouwen en installaties verkeren in een goede staat van onderhoud. Aan het tekenwerk werd bijzondere zorg besteed. Het in het vorige verslag jaar in bewerking genomen revisie-tekenwerk kwam in het verslagjaar gereed, Van het dienst- en hoofdleidingnet werden overzichtskaarten gemaakt op schaal 1 à 1.000, terwijl de details daarvan getekend werden op kaartjes van 12 X 25 cm, welke gebundeld zijn in boekjes. De prijsstop van water werd eind 1953 opgeheven, waarmede aan de beperkende bepalingen ten aanzien van de toepassing van onze tarieven een einde kon komen. Bij besluit van 12 October 1953, nr (afd. Handel en Nijverheid) van de Minister van Economische Zaken is de Prijzenbeschikking,,Waterleidingtarieven 1952" ingetrokken. Ten aanzien van de tarieven voor levering van water treedt buiten werking de Prijzenbeschikking,,Verbod verhoging gas-, water- en electriciteitstarieven" wegens hogere huurprijzen. Alle prijsvaststellingen van de Directeur-Generaal van de Prijzen betreffende de prijzen voor water zijn bij hetzelfde besluit ingetrokken. ngaande 1 Januari van het verslag jaar werden de tarieven, conform het in de concessie bepaalde, toegepast. De gemiddelde prijs van de kolen bedroeg over 1953 f 61,20 per ton, in verband waarmede in 1954 op de basistarieven 10 verhogingen werden toegepast. De toeslag voor meervoudige bewoning werd, eveneens ingaande 1 Januari, niet meer berekend. n verband met de beide loonronden, welke in het verslagjaar plaats vonden, werden de lonen en salarissen van het personeel dienovereenkomstig verhoogd. n het verslagjaar werd veel aandacht besteed aan de Statuten en het Huishoudelijk Reglement van de Stichting Pensioen- en Ondersteuningsfonds Goudsche Waterleiding Mij., zulks in verband met de aanpassing daarvan aan de Pensioen- en Spaarfondsenwet. De nieuwe Statuten en Reglement kwamen nagenoeg gereed. Bij deze

5 7 gelegenheid werd het weduwe- en wezenpensioen aanzienlijk verbeterd. Deze pensioenen zijn opgetrokken, ingaande 1 Januari 1955, tot het niveau van de Pensioenwet Bestuur. n de vacature van Commissaris, ontstaan door het overlijden op 5 December 1953 van de Heer H. Knuttel, werd nog niet voorzien. De Heer A. Goedewaagen werd in de algemene vergadering van aandeelhouders van 23 April 1954 als Commissaris herbenoemd. De Gecommitteerde der gemeente Gouda, de Heer Mr Dr K. F. O. James, burgemeester van Gouda, werd bij besluit van de Raad van Gouda van 21 December 1953 als zodanig herbenoemd en de wethouder van Financiën als zijn plaatsvervanger. De aandeelhouders vergaderden éénmaal. Het College van Commissarissen en Gecommitteerde kwam viermaal in vergadering bijeen. n verband met ziekte van de Gecommitteerde nam diens plaatsvervanger nagenoeg het gehele jaar zijn werkzaamheden waar. Personeel. Ook in dit verslagjaar hadden wij het verlies van een van onze medewerkers te betreuren. Op 31 Januari overleed plotseling de hulpfitter H. Koster. Hij was sedert 23 Juni 1949 bij onze Vennootschap werkzaam als grondwerker en per 1 Januari bevorderd tot hulpfitter. Koster was een energieke, stoere werker, een veelbelovende kracht voor het bedrijf. Wij bewaren aan deze jong gestorven medewerker een goede herinnering. De fitter le klas A. Slaman herdacht op 21 Mei zijn 25-jarig dienstverband bij de Vennootschap en de incasseerder-meteropnemer J. de Knegt op 4 Augustus. Teneinde het in het algemeen overzicht genoemde tekenwerk spoediger gereed te hebben, dan zulks met de eigen bezetting mogelijk geweest zou zijn, werd een gedeelte van dit tekenwerk door derden uitgevoerd, Een groot gedeelte van het personeel maakte dit jaar weer een uitstapje. Op 9 Juli werd een excursie gemaakt naar de N.V. Machinefabriek en Jzergieterij,,Holland-Bergen op Zoom" en de N.V. Machinefabriek en Jzergieterij v/h Rogier, Nerincx, Richter, beide te Bergen op Zoom, waarna een gezellig uitstapje naar Antwerpen volgde. De lonen en salarissen werden in het verslagjaar in verband met twee loonronden met ingang van 1 Januari met 5 "/o en 1 October met 6 % verhoogd, waarbij gelijktijdig met de 5 "/o verhoging voor enige werknemers het salaris gedenivelleerd werd. Het personeel droeg aan het Comité Vluchtelingenhulp 1954 per man i uur loon af. Het daarmee verkregen bedrag werd door het bedrijf verdubbeld. Het personeel heeft met toewijding en ijver zich van zijn taak ge-

6 kweten, waarvoor op deze plaats gaarne een woord van erkentelijkheid wordt uitgesproken. Waterzuivering, Het water in de putten vertoonde geen temperatuursverandering. De temperatuur aan het pompstation van het afgeleverde water was het laagst op 4 en 5 Februari met + 4,2" C en het hoogst op 28 Mei met + 166" C. De temperatuur van de buitenlucht varieerde van - 12" C overdag (30 Januari) en - 12" C des nachts (26, 27, 30 Januari en 1 en 2 Februari) tot + 27" C overdag (i 1 Mei) en + 19" C des nachts (3 en 4 Augustus). De ontharding van het ruwe water met Duitse ringoven-kluitkalk blijft uitstekend voldoen. Het verbruik lag hoger dan in Verbruikt werden kg tegen kg in het vorig verslagjaar. Per m3 afgeleverd water was 261,8 gram nodig (vorig jaar 245,5 gram). n de periode van 22 Maart t/m 21 Mei werd kopersulfaat aan het water toegevoegd, teneinde planktonvorming tegen te gaan. Gebruikt werden 685 kg, hetgeen neerkomt op 0,318 gram CuS04 per afgeleverde m3 water( vorig jaar 0,31 gram). De snelfilters deden 365 dagen dienst. Elke snelfilter werd 182 maal, gedurende 0,30 uur, gereinigd. De langzame, biologische zandfilters waren in bedrijf: Filter : 354 dagen en werd 7 maal gereinigd,, 11: 354 t, >t, 8,,,, 111: 348,,,,,, 8,, Pompbedrijf. De bronnenpompen gebruikten gemiddeld Wjm3 opgepompt water, de pomp die het water van de reactiebassins naar de bezinkbassins pompt 30,7 W/m3 en de reinwaterpompen 147,51 W/m3 (vorig jaar resp. 975; 32,98 en 145,79 W/m3). Voor het afpompen van filters, voor hulpwerktuigen en verlichting in de machinekamer, werkplaatsen en op terreinen, is verbruikt kwh (vorig jaar kwh). De grootste afname van het water per etmaal bedroeg m3 op 10 Mei (vorig jaar m3 op 22 Juni): de kleinste afname per etmaal bedroeg m3 en geschiedde op 1 Januari (vorig jaar m3 eveneens op 1 Januari) en de gemiddelde etmaalafname bedroeg m3 (vorig jaar m'). Het gemiddelde nachtverbruik van 20 tot 7 uur steeg van m3 in 1953 tot m3 in het verslagjaar. De lagedrukpompen van de bronputten, bassins en filters en hogedrukpompen waren de navolgende uren in bedrijf met het daarachter vermelde energieverbruik.

7 9 Lagedrukpompen Pomp voor put 2 t/m 6 4" 7 pk motor..,,,,,, 8 onderwaterpomp 7+ pk motor...,,,,,, 10 t/m 13 4" 7 pk motor.,,,,,, 15 t/m 18, 21, 27 t/m 30 7" 20 pk motor.....,,,, 31 3" 64 pk motor....,,,, " 6; pk motor....,,,,,, 33 3" 6& pk motor....,,,,,, 34 3" 64 pk motor.. +. Kalkpomp 2;" 3 pk motor.... Voor het oppompen van het water uit de reactiebassins naar de bezinkbassins 10" pomp 19 pk motor Reserve-bassinpomp 4" 11 pk motor. Reserve-bassinpomp 8" 40 pk motor Voedingspomp snelfilters 10" 19 pk motor.. Reserve-voedingspomp snelfilters 6" 15 pk motor., Spoelpomp snelfilters 8" 30 pk motor Kalkslibpomp 6" 15 pk motor... Aantal uren in bedrijf Energieverbruik kwh pk ff tt Electro- 15 pk voor hoge druk motor nachtpomp..,, 20 pk hogedrukpomp,, 50 pk hogedr. stadsp. tt 65 Pk ff?y,, 75pk voor pomp reinwaterkelder.. Oliemotor 52 pk voor hoge druk ctadspomp Energieverbruik kwh Gasolie liters Afgeleverd in m

8 10 Gebouwen, terreinen en afrasteringen. De strook grond langs de in het vorige verslagjaar gemaakte betonnen waterkerende muur, gelegen tussen de Hoge Schielandse Zeedijk en de reinwaterkelder, werd met heesters beplant en verschillende delen van de dijk langs de ingedijkte uiterwaard met graszaad ingezaaid. Op het merendeel van de paden op het terrein werd nieuw grint gebracht, bij welke gelegenheid de paden werden bijgewerkt. Om het terrein waarop het kalkslib geborgen wordt + dit wordt van de gemeente Gouda gehuurd - werd een nieuw dijkje aangebracht, teneinde meer slib te kunnen bergen. De afrastering langs de Hoge Schielandse Zeedijk werd gedeeltelijk nagezien. Daarbij werden de draaihekken, waar nodig, vernieuwd en voorzien van nieuw hang- en sluitwerk. De drie lantaarns langs de Jsseldijk en langzame zandfilters werden van nieuwe draden voorzien en de krachtstopcontacten verbeterd. Van de dienstwoning nr. 19 werd het interieur gemoderniseerd. De tussen de voor- en achterkamer liggende alkoof werd uitgebroken en een lichtraam in de buitenmuur, dienende voor verlichting van dit vertrek, verwijderd. De opening werd dicht gemetseld. Door het verwijderen van deze alkoof kregen de beide kamers een aanzienlijk grotere oppervlakte. Zij zijn gescheiden door schuifdeuren, waarbij aan de kant van de achterkamer ter weerszijden van de schuifdeuren kasten werden aangebracht. Beide kamers werden in een lichte tint geschilderd en van nieuw behang voorzien. Op de overloop van de dienstwoning nr. 21 werd een slaapkamer gebouwd, zodat thans in deze woning drie slaapkamers zijn. De nieuwe slaapkamer werd geschilderd, de andere twee en een gedeelte van de overloop, bijgeschilderd. Alle drie slaapkamers werden van nieuw behang voorzien. De electrische lichtinstallatie op de verdieping van deze woning werd uitgebreid en overigens grotendeels vernieuwd. Beide dienstwoningen werden van buiten geschilderd en de aangebouwde houten bijkeukens eveneens van binnen. Voor de timmerwerkplaats werden een zestal banken gemaakt, een en ander voor bezoek van excursisten aan het bedrijf. n de werkplaats werd een krachtstopcontact aangebracht voor het gebruik van een boorstel, slijpsteen, e.d. Voorts werd in de werkplaats vanaf de aanzetluchtketels van de Kromhout gloeikopmotor in de watertoren een persluchtleiding aangelegd ten behoeve van het schoonblazen van electromotoren, etc. De lichtleiding in de schachtput in de watertoren werd vernieuwd. De wanden van de schachtput in de watertoren, waaruit een hoge drukpomp met leidingen werden verwijderd, werden bijgewerkt met specie en daarna, zomede het ijzerwerk en de enige daarin nog aanwezige pomp c.a., geschilderd.

9 1 RJKS NSTTUUT VOOR DE VOLKSGEZONDHED UTRECHT Sterrenbos 1 Telefoon Postrekening No Herkomst van het monster water: Waterleiding Gouda Genomen: Ontvangen: Omschrijving Helderheid (voor ruw water bij monsterneming)... Kleur... Reuk.... Geleidingsvermogen bij 18' C ( x 106). Chloor-ion (Cl-)... Nitriet-ion (NO,-)... Nitraat-ion (NO,-)... Sulfaat-ion (SO,=).... Hydrocarb.-ion (HCO,-).... Vrij Koolzuur (CO,)... Carbonaat-ion (CO,=)... PH berekend.... Ammonium-ion (NH,+).... Jzer (Fe)... Mangaan (Mn)... Vrije Zuurstof (O,)... Temp. in graden Celsius bij de zuurstofbepaling.... Permanganaatverbruik (alkal. opl. gefiltr. water).... Alkalibicarbonaat berekend als NaHCO,.... Hardheid in D.gr volgens Versenaatmethode... Opmerkingen Ruw water helder; uitgevl. ijzerhydr. na filtr. geel naar H.S O O ,O O 7,08 15,6 2O,3 1, ,2 Rein water helder geel geen O,13 9, ,5 O > 8,0 10,O <O,1 O 3?5 8, ,2 Utrecht, 7 Mei 1954 Het hoofd v. d. Chem. Pharm. afd., (mg.) onleesbaar.

10 12 Prise d Eau, De in 1935 geboorde putten nr. 15 t/m 18 gaven nagenoeg geen water meer. Ze zijn gedurende 19 jaren ongeveer 16 uren per etmaal in gebruik geweest. De filterbuizen, c.q. de omstorting daarvan, zullen wel verstopt zijn. Aan een firma werd het regenereren van deze putten opgedragen. Aan het eind van het verslagjaar waren twee putten gereed, zij het dan dat deze -- zodra de andere twee putten zover zijn - nog een nabehandeling zullen krijgen. De opbrengst van de putten is door deze behandeling opgevoerd tot rond 25 m3 per uur per put. ndien alle vier putten gereed zijn, zo laat het zich aanzien, is de ruwwater-capaciteit met rond 100 m3 per uur vergroot. Dit is echter relatief, want meerdere oude putten lopen in opbrengst terug. De in 1953 geboorde nieuwe putten nr. 33 en 34 voldoen uitstekend, de opbrengst blijft dezelfde als ten tijde van de proefpomping. Het door het pompstation afgeleverde water werd gemiddeld eenmaal per maand door onze chemicus-bacterioloog Dr P. Schlemper te Vught onderzocht. Bovendien werden monsters water, hier en daar in de gemeente genomen en van de putten, onderzocht. Bij de verschillende fasen van behandeling op het pompstation, zomede op verschillende punten van het leidingnet, werd een onderzoek ingesteld naar het zuurstofgehalte. Dit is laag. Blijkens de rapporten voldoet het water aan de te stellen normen; de bacteriologische hoedanigheid was als regel onverdeeld gunstig. De samenstelling van het water moge blijken uit de op blz. 11 voorkomende analyse van het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid te Utrecht. Machines, Pompen en Leidingen Pompstation. Wijziging van installaties. Besloten werd de 450 m3 pompinstallatie van de reinwaterkelder van handbedrijf te veranderen in automatisch bedrijf. Deze installatie komt te werken op het reservoir in de watertoren. De handbediende sterdriehoekcontroller moet in een automatisch bediende controller worden omgebouwd. Hiervoor werd opdracht aan een fabriek gegeven. Aan het einde van het verslagjaar was een en ander in bewerking. De nodige kastenbatterij, railkasten, magnetische schakelaars, kabels, etc. waren aan het einde van het verslagjaar geleverd en gedeeltelijk geïnstalleerd. De installatie werdiwordt in eigen beheer gemonteerd (hetgeen intussen is geschied), waaromtrent in het verslag over het boekjaar 1955 nadere bijzonderheden volgen. n aansluiting aan de werkzaamheden met betrekking tot de in het vorige verslagjaar geplaatste nieuwe 450 m3 pompinstallatie voor het doorpompen van het water van de bezinkbassins naar de snelfilters, waarbij de 200 mm persleiding naar de 7 snelfilters tot voorbij het vierde filter verzwaard werd tot 300 mm, werd in het verslagjaar de 200 mm voedingsleiding van het bezinkbassin nr. 2 naar deze pomp eveneens tot 300 mm verzwaard. De 200 mm voedingsleiding

11 3 van bezinkbassin nr. 3 werd niet verzwaard. Deze werd op de 300 mm voedingsleiding aangesloten, zomede de 200 mm voedingsleiding naar de thans als reserve dienstdoende voedingspomp met 15 pk motor. De reeds sedert jaren buiten gebruik zijnde 4 hogedrukpomp in de schachtput in de watertoren werd, met inbegrip van de zuig- en persleidingen, verwijderd. Het betreft hier de z.g.,,gouderak - pomp, waarvoor sedert de buiten bedrijfstelling een nieuwe pompinstallatie, geplaatst in een afzonderlijke kelder, in de plaats is gekomen. Onderhoud leidingen. Op de spindels van de afsluiters van de snelfilters werden verlengspindels gemaakt en op de hierom in het vorige verslagjaar gemaakte houten kastjes, ter beveiliging tegen vorst, afdekplaatjes van ijzer. De 200 mm persleiding voor de afvoer van kalkslib werd in het terrein van de kalkslib-berging gelicht, in verband met de aanleg van nieuwe dijkjes om dat terrein. Van de 10 afsluiter van de 19-pk voedingspomp van de snelfilters werden de leibanen van de schuif vernieuwd. Onderhoud putten, lagedrukpompen en motoren. De 150 mm stalen zuigleidingen van de putten nr. 15, 16 en 17 werden gemiddeld 1,45 m verlengd en op i0 m gebracht. De 100 mm stalen zuigleiding van put nr. 33 is wegens corrosie over een lengte van 4,17 rn vernieuwd. De 3 pompen van de putten 33 en 34 werden schoongemaakt, bij welke gelegenheid de stopbussen vernieuwd en gewijzigd werden. De 4 reserve bronnerspomp werd gerepareerd. Op 4 putten of groepen van putten werden proefkraantjes aangebracht om daaruit gemakkelijk monsters water te kunnen nemen. De 19 pk motor van de voedingspomp van de snelfilters werd nagezien, daarbij werden nieuwe draden ingetrokken, zomede de 15 pk motor van de reservevoedingspomp van deze filters. n deze laatste pomp werd een nieuwe as aangebracht. n de 7 pk motor van de pomp voor de putten 10 t/m 13 werd een nieuw lager gemonteerd. Het vacuumpompje van de bronnengroep 15 t/m 18, 21 en 27 t/m 30 werd gerepareerd, waarbij o.m. een nieuwe as werd aangebracht. Onderhoud hogedrukpompen en motoren. De 450 m3 pomp in de reinwaterkelder werd schoongemaakt en nagezien, daarbij werd een nieuw dubbelrijig hoekcontact-kogellager aangebracht. De 50 pk motor van de reinwaterpomp in de watertoren werd gedemonteerd en schoongemaakt. De 52 pk Kromhout gloeikopmotor werd gedemonteerd en schoongemaakt, waarbij twee nieuwe zuigerveren werden aangebracht. Het brandstofpompje werd gereviseerd en voorzien van nieuwe plunjers Op de aanzetluchtketels van deze motor werden aftappen gemaakt.

12 14 Onderhoud diversen. n het spoelpompje van de kalkinstallatie werden een nieuwe as en dichtingsringen aangebracht. De kalkslibpomp werd gerepareerd, daarbij werden twee nieuwe dekplaten aangebracht. Voor de aëratie-inrichting werden 50 nieuwe (reserve) sproeiers aangeschaft, teneinde de installatie sneller te kunnen schoonmaken. De vacuumketel van de puttengroep 2 t/m 6 werd grondig nagezien en geschilderd, Filters, bassins en rein waterkelders. Het bedrijf beschikt over 2 reactiebassins, waar het door de aëratieinrichting beluchte water in valt en waarin de toevoeging van kalkwater plaats vindt. Voorts 3 bezinkbassins, 7 snelfilters, 3 langzame biologische zandfilters, 2 reinwaterkelders (laagreservoirs) en 1 hoogreservoir. De oppervlakte van de vroeger gebouwde drie ronde plaatijzeren snelfilters bedraagt gezamenlijk 57 m2, die van de in 1951 gebouwde vier rechthoekig gewapend betonnen snelfilters gezamenlijk 80 m2. Deze laatste filters zijn op en tegen de dijk gebouwd, welke ligt tussen ons terrein en het terrein, bij ons in gebruik, van de gemeente Gouda. Deze filters zijn op staal gefundeerd. De zakking tussen 1 Maart 1951 en 21 December 1954 bedroeg gemiddeld 935 mm. n verband met de wijze van bouwen, n.1. op- en tegen de dijk, waarlangs een sloot loopt, was het te voorzien, dat de filters scheef zouden zakken. Dit is inderdaad het geval. Tussen bovengenoemde datums zijn de filters gemiddeld 109 mm scheef - in de richting van de sloot - gezakt, Tussen 1 Maart 1954 en 21 December 1954 bedroeg de zakking gemiddeld 5,9 mm en het scheefzakken gemiddeld 2,25 mm. De zakking heeft een min of meer onregelmatig verloop maar wordt beduidend minder. Het spoelwater van de snelfilters wordt opgevangen in een gewapend betonnen bezinkbak, gelijktijdig met de laatstgenoemde snelfilters gebouwd, Het spoelwater wordt na bezinking weer op de filters gebracht. Deze bezinkbak is eveneens op staal gefundeerd. De zakking bedroeg tussen 14 April 1951 en 21 December 1954 gemiddeld 395 mm en tussen l Maart 1954 en 21 December 1954 gemiddeld 6 mm. De bak zakt ook iets scheef in de richting van de evengenoemde sloot en wel gedurende de periode 14 April 1951 en 21 December 1954 gemiddeld 25 mm en tussen 1 Maart 1954 en 21 December 1954 gemiddeld 2 mm. De drie langzame biologische zandfilters hebben een gezamenlijke oppervlakte van m2* Zowel bij de snelfilters als bij de langzame zandfilters vond geen aanvulling van de uit scherp zand bestaande filterbedden plaats. De filters functionneerden goed. n de wand van een der langzame zandfilters werd een scheur hersteld. De totale bergruimte van reinwater bedraagt m3, te weten:

13 15 Hoogreservoir in de watertoren, waarvan de bodem op 27,85 m -t N.A.P. ligt, 300 m3; laagreservoir beneden in de watertoren, waarvan de bodem op 0,71 m -N.A.P. ligt, eveneens 300 m3 en een afzonderlijke reinwaterkelder ten Noorden van het pompstation, waarvan de bodem op 0.86 m -N.A.P. ligt, m3. De in 1949/1950 gebouwde reinwaterkelder is op staal gefundeerd. De zakking vanaf de bouw tot 21 December 1954 bedroeg gemiddeld 122 mm en tussen 1 Maart 1954 en 21 December 1954 gemiddeld 3,5 mm. De kelder zakt een weinig scheef en wel in de richting van de Hoge Schielandse Zeedijk gedurende de eerstgenoemde periode gemiddeld 15 mm en tussen 1 Maart 1954 en 21 December 1954 gemiddeld 2 mm, echter in de richting van de Hollandse Jssel. De zakking wordt belangrijk minder. Het bouwwerk bevindt zich in uitstekende conditie. De plaatijzeren verdeelbak voor de aanvoergoten van de bezinkbassins werd geheel vernieuwd, waarbij de bak van een kap werd voorzien, zodat deze gesloten is. De goten werden schoongemaakt en met de nieuwe verdeelbak opnieuw geschilderd. Eveneens werd het hekwerk om deze bassins, zomede het hekwerk langs het middenpad van de reactiebassins, geschilderd. Aanleg. Hoof leidingnet en zinkers. n het gemeentelijk uitbreidingsplan,,ouwe Gouwe werden in vijf straten, althans voorzover dat in verband met het gereedkomen van de straten en de bebouwing mogelijk en nodig was, gietijzeren hoofdleidingen aangelegd en voorts in enkele verspreid liggende straten, t.w.: Verspreide straten. Da Costakade N.Z. tussen 2e Potgieterstraat en Jac. Cats- straat 100 mm, lang... ndustriestraat 100 mm, lang... Jac. Catsstraat 100 mm, lang... Kon, Wilhelminaweg W.Z. tussen Jac. van Lennepkade en 38 m 55 m 156 m Da Costakade N.Z., 100 mm, lang m Vossenburchkade 100 mm, lang m De hoofdleiding in de Kon. Wilhelminaweg W.Z., tussen de Jac. van Lennepkade en Da Costakade is nu doorverbonden aan de leiding in de Da Costakade N.Z. en voorts is door de aanleg van de bovengenoemde 38 m hoofdleiding in de Da Costakade de nieuwe hoofdleiding in de Jac. Catsstraat in ringsysteem gebracht met de leidingen in die kade enerzijds en de Kon. Wilhelminaweg W.Z. en 0.2. en 2e Potgieterstraat anderzijds. Totaal 504 m

14 16 Straten in het uitbreidingsplan,.ouwe Gouwe Domela Nieuwenhuisstraat 100 mm, lang... Frederik Hendrikstraat 100 mm, lang... Prins Mauritsstraat 100 mm, lang... Vliegenstraat 100 mm, lang... Wibautstraat in aansluiting aan de 150 mm hoofdleiding in de Bodegraafse Straatweg 200 mm, lang m i94 m 96 m 127 m 155 m Totaal 699 m Voor de voorziening van het onrendabele gebied Broekweg en Tweede Moordrechtse Tiendeweg werd een minimumplan ontworpen. n dit waterrijke gebied was de aanleg van verscheidene zinkers nodig, waarbij o.m. een zinker door het Verbindingskanaal tussen de Hollandse Jssel en Gouwe. Voor de hoofdleiding werd een diameter van 80 mm gekozen, als materiaal asbest-cement, behoudens het gedeelte tussen het eindpunt van de bestaande hoofdleiding in de Eerste Moordrechtse Tiendeweg en het Verbindingskanaal, de leiding in een dam, enkele uitlopers en de zinkers. ndien de zinkers in dezefde diameter als de hoofdleiding zouden zijn gehouden, dan zou het nodig geweest zijn deze in gietijzer, staal of asbest-cement uit te voeren. Met uitzondering van de zinker door de wetering, vlak bij het beginpunt van de uitbreiding, welke in 80 mm stalen buis werd uitgevoerd, is voor alle zinkers Draka-tileenbuis gebruikt. Daardoor bleven de aanlegkosten rond f ,-- lager. De zinkerbuizen hebben weliswaar een kleinere doorlaat dan de nominale doorlaat van de 80 mm hoofdleiding, maar het daardoor ontstane grotere drukverlies speelt voor deze uitbreiding geen rol. De gebruikswaarde van de uitbreiding wordt er niet door beïnvloed. Door het Verbindingskanaal, de Westelijk kanaaldijk en de daaraan grenzende Alpherwatering werd een bundel van 3 stuks 514 tileenbuizen gelegd, lang 3 X 144 m. n andere weteringen werden 5/4, 1 en % tileenbuizen gelegd, waarbij één zinker in een bundel van 2 X 1. Enkele,,uitlopers werden tevens in Draka-tileenbuis uitgevoerd. De zinkerbuizen tot 1 werden, voor wat het gedeelte betreft dat in het kanaal of de weteringen kwam te liggen, met 12 ponds bladlood omwikkeld, dat in stroken van 5 cm breedte spiraalsgewijze om de buizen werd gebracht en met een zodanige spoed, dat per meter buis een gewicht van 1,2 kg verkregen werd. Om de einden van elke strook lood werd een gegalvaniseerd patent-beugeltje aangebracht. De strengen tileenbuis van 3 X 5/4 en 2 X 1 werden onderling met t.8 beugels, geplaatst op 1,50 m afstand, aan elkaar verbonden, waardoor een stijf geheel werd verkregen en de zekerheid dat de buizen netjes naast elkaar op de bodem van de vooraf gebaggerde sleuf zouden komen te liggen. De hierna volgende foto geeft het moment te zien waarop de bundel van 3 X 514 tileenbuizen door

15 17 het Verbindingskanaal wordt geschoven en getrokken. Daarop is tevens de wijze van omwikkeling met bladlood duidelijk te zien. De gemeente Gouda droeg f 9,000,- bij in de onrendabele aanlegkosten van deze uitbreiding, zijnde rond f ,-.

16 18 Aan het einde van het verslagjaar waren alle 18 percelen, welke voor aansluiting in aanmerking kwamen, aangesloten. De lengte van deze $:breiding is als volgt: Eerste Moordrechtse Tiendeweg gietijzeren buis 80 mm m stalen zinker 80 mm m bundel van 3 X 5/4 tileen zinkerbuis m Tweede Moordrechtse Tiendeweg stalen buis 80 mm m asbest-cementbuis 80 mm m tileenbuis m tileenbuis met zinker % m Broek weg asbest-cementbuis 80 mm m tileen zinkerbuis 5/ m bundel van 2 X 1 tileen zinkerbuis m 58 m tileenbuis met zinker 1... tileenbuis met zinker % Totaal 2034 rn Op de volgende foto steekt de bundel van 3 X 5/14! tileenbuizen, nadat de overtocht over het 55 m brede Verbindingskanaal bijna voltooid was, de kop boven water. n de Willens werden drie percelen aangesloten op een 1 en % tileenleiding, waardoor alle langs deze weg gelegen percelen aan de waterleiding zijn aangesloten. Gelegd zijn: tileenbuis m tileenbuis % m Totaal 200 m De gemeente Gouda garandeert voor deze onrendabele uitbreiding gedurende drie jaren een opbrengst van van de aanlegkosten. Wijzigingen en vernieuwingen. n aansluiting aan de in het vorige verslagjaar begonnen werkzaamheden aan de leidingen in de Goejanverwellendijk wegens verhoging, c.q. verzwaring, van deze dijk en verbreding van de rijweg daarop met op- en afritten naar de Fluwelensingel en Krugerlaan werden ter plaatse diverse werkzaamheden uitgevoerd, welke bestonden uit het verleggen naar de binnenkant van de dijk (in het voetpad) van de 200 mm hoofdleiding tussen perceel Nieuwe Veerstal nr. 7 en de Fluwelensingel, de aanleg van een 200 mm leiding vanaf perceel

17 19 Fluwelensingel nr. 106 tot de kruin van de Goejanverwellendijk, de aanleg van een 200 mm leiding tussen de zinker bij de oude Haastrechtse brug en de nieuwe Haastrechtse brug, zomede voor tijdelijk een 150 mm stalen leiding tussen de zoëven genoemde 200 mm

18 20 leiding en de 200 mm hoofdleiding in de Krugerlaan ter lengte van 252 m. Dit gedeelte kon wegens verzakking van het dijklichaam nog niet definitief worden aangelegd. De definitieve aanleg zal in 200 mm buiszwaarte geschieden, waardoor tussen de transportleiding in de Oosthaven en de Krugerlaan een doorgaande 200 mm hoofdleiding tot stand zal zijn gekomen. Aangezien de verbinding tussen de hoofdleiding in de Goejanverwellendijk en de Krugerlaan in de zomermaanden van het verslagjaar niet gemist kon worden was het noodzakelijk om deze provisorisch te maken. Het definitief afwerken van het leidingstelsel in de Goejanverwellendijk en de afrit naar de Krugerlaan zal eerst kunnen plaats vinden als het dijklichaam is tot rust gekomen, een en ander in samenwerking met het programma van verdere uitvoering van werkzaamheden aan de dijk door gemeentewerken. n verband met verzakking van het opgehoogde dijklichaam moesten een viertal woningen in de Cronjéstraat ontruimd worden, De hoofdleiding ter plaatse werd door afkapping buiten gebruik gesteld. Onder de Boompjes werd wegens wijziging van de straat de 80 mm parallelleiding over een lengte van 46 m verwijderd. T.z.t. wordt dit gedeelte weer aangelegd. Van de 80 mm hoofdleiding in de Winterdijk was sedert jaren een gedeelte ter lengte van 395 m buiten gebruik. n het verslagjaar werd daarvan 92 m weder in gebruik genomen en met een 514" tileenleiding, lang 58 m, aan de hoofdleiding in het van Bergen Jzendoornpark verbonden, waardoor 5 percelen uit de leiding in die dijk gevoed worden. Hierdoor beschikken deze percelen over een behoorlijke druk, terwijl het leidingnet in de Noorderstraat ontlast werd. De situatie ter plaatse is daardoor aanzienlijk verbeterd. De 80 mm hoofdleiding in de Zuidelijke Burgvlietkade werd wegens verplaatsing van de aansluiting voor het slachthuis 5 m ingekort. n verband met het maken van een gewapend betonnen duiker in de wetering langs de Eerste Moordrechtse Tiendeweg, bij de toegang naar de Goudkade, werd aldaar een 80 mm stalen zinker, lang 4 m, gelegd. Met het oog op de uitvoering van het werk kon de bestaande hoofdleiding daar nog niet op worden aangesloten. Tijdelijk werd een 1 t.2" loden doorverbinding gemaakt. Wegens verlegging van de weg werd het eindpunt van de 100 mm hoofdleiding in de Goudseweg 18 m ingekort en de spuikraan aldaar weggenomen. Als slotstuk van de in het vorige jaar uitgevoerde werkzaamheden in de Naaierstraat en Achter de Vismarkt werd de 100 mm hoofdleiding in de Naaierstraat weder doorverbonden aan de hoofdleiding in de Blauwstraat-Turfmarkt, waarvoor 11 m leiding gelegd werd. Aangelegd werden wegens vernieuwing of wijziging van de gietijzeren hoofdleidingen in de Goejanverwellendijk: tussen het perceel Nieuwe Veerstal nr. 7 en de Fluwelensingel 200 mm, lang m

19 21 in de oprit tussen het perceel Fluwelensingel nr. 106 en de kruin van de dijk 200 mm, lang... tussen de zinker bij de voormalige brug en de nieuwe Haastrechtse brug (rubberverbindingen) 200 mm, lang... Voorts werden wegens vernieuwing of wijziging aangelegd in de Winterdijk tileenbuis 5/4", lang... in de Blauwstraat-Turfmarkt gietijzeren buis 100 mm, lang en onder de duiker bij toegang Goudkade een stalen zinker 80 mm, lang... Totaal Verwijderd werden de volgende gietijzeren hoofdleidingen uit de Goejanverwelledijk: tussen het perceel Nieuwe Veerstal nr, 7 en de Fluwelensingel 200 mm, lang... in de oprit tussen het perceel Fluwelensingel nr. 106, zomede in de dijk tot de zinker, 200 mm, lang... Voorts werden wegens vernieuwing of wijziging verwijderd, of buiten gebruik gesteld: in de Winterdijk gietijzeren buis 80 mm, lang... in de Burgvlietkade gietijzeren buis 80 mm, lang... in de Goudseweg stalen buis 100 mm, lang... en onder de Boompjes-Goudkade gietijzeren buis 80 mm, lang m 10 m 58 m 11 m 4 m 478 m 213 m 208 m 303 m 5 m 18 m 4 m Totaal 751 m De lengte van het hoofdleidingnet bedroeg aan het einde van het vorige verslagjaar... Aanleg in diverse nieuwe straten... Aanleg in nieuwe straten in het uitbreidingsplan,,ouwe Gouwe... Uitbreiding Broekweg en Tweede Moordrechtse Tiendeweg... Uitbreiding Willens... Aangelegd wegens vernieuwing of wijziging... Verwijderd of buiten gebruik gesteld... Lengte van het hoofdleidingnet op 31 December m 504 m 699 m m 200 m 478 m m 751 n? m Lichten van leidingen. n verband met het ophogen van vele straten in de Korte Akkeren moesten in dit stadsdeel verschillende hoofdleidingen gelicht worden. a. Lichten, waarvan de kosten per straat, of gedeelte daarvan, de f 100,- niet te boven gingen: 1. J. P. Heijestraat;

20 22 2. Oranjeplein; 3. Willem en Marialaan (uitbreiding,,ouwe Gouwe ) ; 6. Lichten, waarvan de kosten per straat, of gedeelte daarvan, meer dan f 100,-, doch minder dan f 300,- bedroegen: 4. Da Costakade N.2, tussen Burg. Gaarlandtsingel en Kon. Wilhelminaweg; 5. Leeuwerikstraat; 6. Nachtegaalstraat; 7. 1 e Potgieterstraat; c. Lichten, waarvan de kosten per straat, of gedeelte daarvan, meer dan f 300,-, doch minder dan f 600,- bedroegen: 8. Burg. Gaarlandtsingel tussen Nachtegaalstraat en Jac. van Lennepkade; 9. Gansstraat; 10. Karekietstraat, vanaf de Kievitstraat tot nr. 66; 11. Jac. van Lennepkade 2.2. tussen Burg. Gaarlandtsingel, Kon. Wilhelminaweg en Emmastraat; 12. Roerdompstraat; 13. Kievitstraat, van de Karekietstraat af tot de Koekoekstraat; d. Lichten, waarvan de kosten per straat, of gedeelte daarvan, meer dan f 600,-, doch minder dan f 1000,+ bedroegen: 14. Uiverplein; 15. Kon. Wilhelminaweg W.Z. bij Uiverplein en W.Z. en 0.2. tussen Oranjeplein en Jac. van Lennepkade en in W.Z. van deze kade af over een lengte van 68 m in de richting van de Da Costakade. Onderhoud. De aan het eind van het vorige verslagjaar buiten gebruik gestelde 125 mm zinker bij de Wachtelstraat werd definitief van het leidingnet afgeschakeld, waarbij de aan weerszijden geplaatste afsluiters werden verwijderd en de A-stukken van blindlenzen voorzien. n de gietijzeren hoofdleiding in de Willens kwamen 55 lekkages voor tegen 62 in n de Bodegraafse Straatweg kwamen 113 lekkages voor tegen 82 in n toenemende mate wordt hinder ondervonden van het loswerken van de loodverbindingen tengevolge van sterke trillingen in de slappe bodem door het verkeer. Het ligt in het voornemen om in 1955 een groot gedeelte van de 150 mm buisleiding met loodmofverbindingen in de Bodegraafse Straatweg te vervangen door buizen met een beweeglijke verbinding. Het euvel van lekke verbindingen behoort dan althans over het te vervangen gedeelte + tot het verleden. De vrij komende buizen kunnen gebruikt worden in het uitbreidingsplan,,ouwe Gouwe. n de Achterwillen5 moesten in een 1 loden leiding, dienende als hoofdleiding, 7 lekkages hersteld worden (vorig jaar 3). Ook deze lekkages zullen zich spoedig niet meer voordoen. De capaciteit van deze leiding is in ver-