Landschapsbeheer Groningen

Transcriptie

1 Landschapsbeheer Groningen Jaarverslag 24

2 Wat 24 kleurde Inhoud Inleiding 3 Balans 6 Exploitatierekening 7 Begroting 25 9 Continuïteit Realisatie projecten Sociaal en Arbojaarverslag 4 Vrijwilligersbeleid 6 Bestuurssamenstelling 7 Controleverklaring 8 Verantwoording CBF Keur 9 Voor Landschapsbeheer Groningen stond 24 in het teken van het uitvoeren van de toekomstvisie die we eind 23 vaststelden. In deze visie neemt samenwerken een centrale plaats in. Dit kwam terug in onze werkzaamheden in het verslagjaar. Zo was 24 het eerste jaar van het Routebureau Groningen, waarvoor wij de uitvoeringsorganisatie zijn. Ook hebben we weer nauw samengewerkt met de Stichting Iepenwacht Groningen. Maar samenwerking was ook de rode draad in projecten als Levend Landschap en in ons werk in gebieden, waaronder de deelname aan de gebiedscoöperatie Westerkwartier, die eind 23 van start ging. Eind 23 liep een groot aantal projecten af. Daarmee was 24 voor Landschapsbeheer Groningen ook een jaar van nieuwe plannen, ideeën en initiatieven. We hebben onder meer een start gemaakt met een aantal nieuwe projecten, waaronder de twee door het Waddenfonds gehonoreerde projecten Kongsi van de Kooi eend en Terpen- en wierdenland, een verhaal in ontwikkeling en de projecten Herstel molenbiotopen en Samen actief in het Groen. Veel energie is gestoken in overleg met veertien (groene) maatschappelijke organisaties en de provincie Groningen om tot het in maart van dit jaar getekende landschapsconvenant Landschap goed voor elkaar te komen. In dit convenant hebben alle partijen afspraken vastgelegd over de samenwerking voor behoud, herstel en ontwikkeling van het landschap in de provincie. We zijn er trots op dat dit is gelukt. Het is van grote betekenis voor de kwaliteit van het cultuurlandschap, zeker nu het ook prominent is opgenomen in het nieuwe collegeprogramma van Gedeputeerde Staten. We houden de vinger aan de pols om ervoor te zorgen dat het convenant ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd. In de ondersteuning van vrijwilligers en burgerparticipatie liet 24 een verschuiving zien. Door het afronden van projecten als B(l)oeiende Bosranden en Waddenwandelen werkten de ruim honderd vrijwilligers van deze projecten zelfstandiger verder, door ons ondersteund met kennis en, waar gewenst, met gereedschap. Alle vrijwilligers samen hebben in 24 meer uren werk verzet dan in 23. Dit resultaat kan onder meer worden toegeschreven aan de recorddeelname aan de Natuurwerkdag. Colofon Redactie: Joke Schaapman Jacqueline de Milliano Vooral dankzij het programma Groen en Doen van het ministerie van EZ, hebben daarnaast in 24 veel vrijwilligers en betrokken burgers cursussen, lezingen en workshop van Landschapsbeheer Groningen gevolgd. Uit de scholing van vrijwilligers kwam een aantal nieuwe brigades voort die zelfstandig werken aan onderhoud en beheer van bepaalde landschapselementen, zoals de zeis- en de fruitboombrigade. Uiteraard hebben we in 24 ook weer veel gewerkt op en aan cultuurhistorische waardevolle (particuliere) terreinen, waarmee we niet alleen de kwaliteit van het landschap versterken, maar ook een groot aantal mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de mogelijkheid bieden om zich te ontwikkelen en buitengewoon zinvol bezig te zijn. Eindredactie: Joke Schaapman Vormgeving en DTP: Heleen ten Kate He!leen, Foto s: archief Landschapsbeheer Groningen, tenzij anders vermeld. Landschapsbeheer Groningen Roderwolderdijk TH Groningen (Hoogkerk) tel , fax info@landschapsbeheergroningen.nl website: Voor overname van tekst en beeldmateriaal is toestemming vereist van de uitgever. Aan de informatie in dit jaarverslag kunnen geen rechten worden ontleend. Landschapsbeheer Groningen is erkend als kansspel begunstigde door het Centraal Bureau Fondsenwerving. 2 3

3 RESULTATEN 24 LANDSCHAPSBEHEER GRONINGEN PROJECTEN OP DE KAART VRIJWILLIGERSINZET RE-INTEGRATIE Actieve vrijwilligers fte s,42 In uren In geld medewerkers 4 uur ,- kinderen t/m 2 jaar 2 jaar en ouder fte s 8,6 fte s 2,9 Kerken in het Groen Groene Knopen Rode Draden UP Reitdiepgebied Herstel hagen en houtwallen Haren VORMEN VAN VRIJWILLIGERSWERK 24 organisatievrijwilligers 33 Landschapsonderhouds-vrijwilligers Vrijwilligersgroepen 88 Overige vrijwilligers 28 Basisschoolleerlingen 32 uur per week 37 uur per week GEREALISEERD PARTICULIER WERK (inrichting, herstel en beheer) Kleinschalige natuurontwikkeling op eigen initiatief met Postcodeloterijmiddelen. 9.5 uur werkinzet 2 Terreinen van gemeenten Levend Landschap Samen Actief in het Groen Stadsweg Damsterdiepproject Natte landschapselementen Groningen zoemt Boerenervenprojecten incl. slingertuinen Groene Linten Ommetjes Wierdenherstel Molenbiotoop 8 Soortenvrijwilligers-beheer 55 groepen 7 Middelbare scholieren (MAS ea) 35 Onderhoud Landschappelijke beplanting op eigen initiatief met Postcodeloterijmiddelen. 82 locaties 2 Schansen Waddenfondsprojecten Boerderijen langs de Waddenkust, Particuliere projecten Borgen 5 Wandelpadvrijwilligers 77 Vrijwilligers Natuurwerkdag Herplant Iepen, Waddenwandelen controles, Vleermuizenbunkers Kongsi van de Kooi-eend, Terpen en wierdenland 7 Borgen 26 Boerenerven ELEMENTAIR WERK 3 Kerkterreinen hersteld 3 Wierden herstel in voorbereiding 573 Vruchtbomen 95 Locaties beheerd 625 Meter houtwal hersteld, 5 stuks 275 Bomen aangepland (incl. iepen) 3 Eendenkooien in voorbereiding voor herstel 4 In beheer 6 In voorbereiding 2 Wierden hersteld 944 Meter houtwal in voorbereiding, 2 stuks Meter jaarlijks beheer 443 Meter meidoornhagen hersteld, 4 stuks Groen lint hersteld 2 Natte landschapselementen hersteld 5 Molenbiotopen in voorbereiding 5 Ha boselementen omgevormd Meter beheerd.566 Meter grootonderhoud 89 Meter in voorbereiding, 9 stuks Meter Houtsingels hersteld

4 Een volledige jaarrekening is op verzoek opvraagbaar bij Landschapsbeheer Groningen. Balans per 3 december 24 in euro Activa 3 december 24 3 december 23 Vaste activa Gebouwen en terreinen Machines en transportmiddelen Andere vaste bedrijfsmiddelen Vlottende activa Debiteuren Subsidiepositie Overige vorderingen Liquide middelen Totaal activa Passiva Eigen vermogen Continuïteitsreserve Voorzieningen Onderhoud gebouwen Langlopende schulden Hypothecaire lening Middellange lening Kortlopende schulden Belastingen en premies Bankier Crediteuren Overige schulden Totaal passiva Exploitatierekening 24 in euro, categorale weergave Baten Realisatie 24 Begroting 24 Realisatie 23 Subsidies en bijdrages projecten Af: directe projectkosten Dekkingsbijdrage uit projecten Subsidies maatwerkbanen Kosten Personeel Organisatie Kapitaalslasten Resultaat geplande activiteiten Overige baten Overige lasten Resultaat boekjaar Exploitatierekening 24 in euro, functionele weergave Baten Realisatie 24 Begroting 24 Realisatie 23 Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Overige baten Lasten Besteed aan landschapselementen Werving baten Administratie en beheer Resultaat boekjaar LANDSCHAPSBEHEER GRONINGEN 7

5 Toelichting begroting 24 Toelichting begroting 25 Baten Het totaal van de baten is het saldo van de individuele projectbudgetten en de budgetten bestemd voor werving baten en administratie en beheer. De baten uit acties van derden betreft de Nationale Postcode Loterij gelden. Begroting 25 in euro Toelichting tabel lastenverdeling Directe projectkosten: Hieronder worden de direct aan de projecten toe te rekenen kosten van inzet derden, plantmateriaal en overige kosten verantwoord. De kosten van de stichting bestaan uit personeelskosten, kapitaalslasten en organisatiekosten en worden aan de projecten toegerekend op basis van de inzet van personeel en materieel tegen tarieven voorvloeiend uit het kostprijssysteem van de stichting. Personeelskosten: deze zijn berekend op basis van de voor 25 te verwachten salarissen en de op het moment van opstellen van de begroting geldende percentages voor werkgeverslasten. De salariskosten worden bepaald conform de CAO Bos en Natuur, ondernemingsdeel De Landschappen. De bezoldiging van de directeur is bepaald volgens schaal 2. Baten Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Overige baten Totaal baten Lasten Besteed aan landschapselementen Werving baten Administratie en beheer Totaal lasten ,46 67,72 28,82, 88,4,62,33 99,99 Kapitaalslasten: dit betreft de kosten van het vermogens beslag in vaste activa (rente + afschrijving) en het werkkapitaal (rente). Organisatiekosten: deze zijn geraamd op basis van enerzijds de werkelijke kosten 23 en de werkelijke kosten 24 t/m juni en anderzijds de begrote kosten over 24 en de hierin te verwachten kostenstijgingen. RESULTAAT 4.86,, Voorlopige norm administratie en beheer + werving baten: maximaal 2,5% van totaal baten. Toelichting lastenverdeling Lasten Landschapselementen Werving baten Administratie en beheer Totaal Directe projectkosten Personeelskosten Organisatiekosten Kapitaalslasten Totaal Doelstelling: herstel, onderhoud en beheer van cultuurhistorische landschapselementen. 8 LANDSCHAPSBEHEER GRONINGEN 9

6 Realisatie projecten Continuïteit Voor het borgen van de continuïteit van de stichting is door het bestuur het volgende beleid vastgesteld voor de gewenste omvang van de continuïteitsreserve en het bereiken van deze gewenste omvang: Waddenfonds Waddenfondsprojecten Boerderijen langs de waddenkust Herplant Iepen in de waddenregio Waddenwandelen Resultaat... erven.275 geplant 2 controles. De continuïteitsreserve is een vrije reserve en dient als buffer voor eventuele exploitatieverliezen in enig boekjaar, alsmede ter financiering van de vaste activa en het werkkapitaal van de stichting. 2. De huidige kredietfaciliteit in rekening-courant, ad 25., moet geheel benut worden voor het opvangen van schommelingen in de omvang van het werkkapitaal. 3. De genormeerde omvang van het werkkapitaal bestaat uit een subsidiepositie van maximaal 2% van de invloed van de subsidies op de exploitatie van enig boekjaar. Het saldo van de overige componenten van het werkkapitaal wordt hierbij gesteld op nihil. 4. Het onderhoudsfonds voor het gebouw moet in principe in liquide middelen beschikbaar zijn en kan dus slechts tijdelijk als financieringsbron dienen. Aan de hand van de jaarcijfers 24 en de hiervoor geformuleerde uitgangspunten kan de gewenste minimale omvang van de continuïteitsreserve als volgt worden berekend: Minimale continuïteitsreserve Vaste activa: boekwaarde per 3 december 24 Subsidiepositie: 2% van Totaal te financieren Af: langlopende schulden Benodigde minimale continuïteitsreserve Beschikbare continuïteitsreserve per 3 december 24 Nog te realiseren toevoeging Uit dit overzicht en de begroting 25 blijkt dat de nog te realiseren toevoeging slechts beperkt in het komend boekjaar gerealiseerd kan worden, voor zover het totaal te financieren bedrag niet in belangrijke mate toeneemt in 25. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat de jaarlijkse aflossing op de langlopende schulden van uit de afschrijvingen op vaste activa gefinancierd wordt. Uitvoering in het veld Activiteit projecten Element Wandel- en fietspaden/elementen tbv recreatie (lijn) 5 Boselementen 3 Houtwallen en singels herstel Houtwallen en singels onderhoud Knotbomen Fruitbomen Fruitbomen 95 Solitaire bomen Solitaire bomen Overige cultuurhistorische elementen (natte elementen) 4 Overige cultuurhistorische en aardkundige elementen 2 Advies en onderzoek MAC inventarisaties Onderzoek/inspecties/controles (Flora en faunascans) Iepziekte (excl. veldiep) Controle routes Controle bewegwijzering Advies landschapselementen (singelherstel) 43.5 meter Ommetjes 5 ha NAM-bosjes meter Elzensingels.566 Elzensingels 45 Knotbomen, leibomen 69 Vruchtbomen op erven 573 Vruchtbomenwacht 3 Onderhoud.275 Aanplant brug en 3 grachten gebaggerd Wierdenherstel Resultaat 747 ha deelnemers 5 deelnemers 8 LANDSCHAPSBEHEER GRONINGEN

7 Realisatie projecten Participatie en beleving Burgerparticipatieprojecten projecten Deelnemers Vrijwilligersinzet personen t/m 2 jaar uren t/m 2 jaar personen ouder dan 2 uren ouder dan 2 Groepen Kerken in het Groen 6 85 Basisschoolleerlingen Samen actief in het groen Middelbare scholieren (MAS e.a.) Westerkwartier 6 24 Natuurwerkdag Routebureau (ondersteuning Wandelpadvrijwilligers burgerinitiatieven) 2 7 Soortenvrijwilligers-beheer Landschapsonderhouds-vrijwilligers 33 7 Organisatievrijwilligers Overige vrijwilligers 88.6 Evenementen zelf georganiseerd Totaal Bezoekers Lekker Landschap 4... Afsluiting Damsterdiepproject in Garrelsweer Waarde vrijwilligersinzet Waarde uren <2 uren x Waarde uren >2 uren x 22 fte s 2 jaar fte s >2 jaar Evenementen meegedaan Basisschoolleerlingen Middelbare scholieren (MAS e.a.) 2.64,-,4,,,7 Bezoekers Natuurwerkdag 65.76,-,99,76 Gronings Groen Natuurwerkdag 3 77 Wandelpadvrijwilligers Soortenvrijwilligers-beheer Landschapsonderhouds-vrijwilligers 2.66,- 9.4,- 37.4,-,2,,,33,52, Organisatievrijwilligers ,-, 3,76 Overige vrijwilligers ,-,,63 Cursussen en lezingen Totaal ,-,42 8,6 Cursussen en lezingen Cursisten Cursus Hoogstamvruchtbomen snoeien Lezing biodiversiteit Lezing over bijen Cursussen/lezingen Kerken in het Groen Presentaties over kerkhofterreinen Cursus Arbo en veiligheid Cursus boerenerven Lezing amfibieën Workshops zeisen Totaal LANDSCHAPSBEHEER GRONINGEN 3

8 Sociaal en Arbojaarverslag In 24 heeft het managementteam een Strategische Personeelsplanning opgesteld waarin o.a. inzichtelijk is gemaakt welke personele bezetting en behoefte noodzakelijk is bij Landschapsbeheer Groningen op zowel korte als op langer termijn. Landschapsbeheer vindt het belangrijk dat haar medewerkers goed zijn toegerust voor hun functie en dat zij hun werk met plezier doen. Daaraan is ook in 24 op verschillende manieren gewerkt. Personeelssamenstelling totale organisatie Inzetbaarheid In 24 heeft de inzetbaarheid van de medewerkers bij Landschapsbeheer Groningen prioriteit gekregen. Voor het bevorderen van de inzetbaarheid zijn diverse HR instrumenten ingezet, waaronder het Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP), Planning-, Functionerings- en Beoordelingsgesprekken en een Scholingsplan. Re-integratie Landschapsbeheer Groningen biedt medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt, leer- en werkplekken aan. Deze medewerkers, 28% van het medewerkersbestand, hebben overwegend een WAJONG of WSW-indicatie. Zij worden veelal begeleid door een jobcoach of re-integratieconsulent. Bij Landschapsbeheer Groningen kunnen zij zich in een beschermde werkomgeving ontwikkelen tot vakkrachten. Hiermee vergroten zij hun kansen op (re-)integratie in de reguliere arbeidsmarkt. Opbouw naar leeftijd Verzuim Medewerkers gezond en vitaal te laten en blijven werken was ook in 24 een aandachtspunt voor Landschapsbeheer Groningen. Het gemiddelde verzuimpercentage daalde van 9,44 in 23 naar 7,9 in 24. In 24 heeft de organisatie zich onder andere gefocust op de verzuimduur van de medewerkers. De organisatie heeft geprobeerd te voorkomen dat kort verzuim ( tot 8 dagen) overging in middellang verzuim (8 tot 42 dagen). Hier is echter toch een lichte stijging opgetreden. Bij middellang verzuim wordt een re-integratietraject ingezet. In 24 liet het langdurig verzuimpercentage een daling zien ten opzichte van voorgaande jaren. Risicoinventarisatie & -evaluatie (RI&E) Aan de hand van de RI&E van 23 heeft Landschapsbeheer Groningen in 24 verder gewerkt aan acties op het gebied van arbo en veiligheid. Er is een start gemaakt om aan de hand van instructiebladen medewerkers te informeren over het gebruik van machines. De instructies zijn met name gericht op de veiligheid. Samenstelling arbeidsovereenkomsten per jaar Personeelsvertegenwoordiging (PVT) De PVT is het medezeggenschapsorgaan dat medewerkers van Landschapsbeheer Groningen vertegenwoordigt in het overleg met de directeur. De PVT heeft in 24 2 keer vergaderd met de directeur en keer met de voorzitter van het bestuur van Landschapsbeheer Groningen. De PVT bestaat uit drie leden en heeft zowel adviesrecht als instemmingsrecht op bepaalde onderwerpen. medewerkers Dienstjaren per jaar 4 LANDSCHAPSBEHEER GRONINGEN 5

9 Vrijwilligersbeleid Bestuurssamenstelling In 24 heeft Landschapsbeheer Groningen haar vrijwilligersbeleid op papier gezet. Eerder had zij haar ambitie op dit gebied al geformuleerd. Het beleidsplan zorgt ervoor dat ook echt stappen worden genomen om die ambitie te realiseren. Daarmee draagt het bij aan de professionalisering die Landschapsbeheer nastreeft in de begeleiding en ondersteuning van vrijwilligers en burgerinitiatieven. Een aantal punten uit het plan is direct opgepakt. Vrijwilligers zijn ingedeeld in een aantal categorieën waaraan vergoedingen zijn gekoppeld. Sommige vrijwilligers krijgen een dagvergoeding, andere alleen een kilometervergoeding. Ook is getoetst of alle vrijwilligers goed zijn verzekerd. Veiligheid Landschapsbeheer heeft in 24 veel aandacht besteed aan veilig werken door vrijwilligers. Er zijn instructieformulieren gemaakt voor verschillende werkzaamheden die vrijwilligers overzichtelijk laten zien hoe ze veilig werken en welke beschermingsmiddelen ze daarvoor nodig hebben. Groepen kunnen geen gereedschappen meer lenen, zonder dat ze kennis hebben genomen van deze formulieren. Ook in de kennis van vrijwilligers is veel geïnvesteerd. Landschapsbeheer vindt het belangrijk dat vrijwilligers hun werk met kennis van zaken kunnen doen, zodat ze echt bijdragen aan de kwaliteit van het landschap. -Albert Rodenboog -Henk Menninga -Gert Machiels -Johannes Lindenbergh -Frank Broersma -Annet van Velde -Harm Evert Waalkens Jack Bosgraaf voorzitter adviseur *Het bestuur bestaat uit leden die op persoonlijke titel en vanuit persoonlijke affiniteit, in relatie met hun maatschappelijke positie een bijdrage leveren aan de stichtingsdoelen. Bestuursleden worden benoemd voor een termijn van vier jaar en kunnen maximaal twee keer worden herbenoemd. Relevante nevenfuncties bestuursleden -Albert Rodenboog Lid Comité van Aanbevelingen Kronkels door Fivelingo, Plv. vz. CDA Bestuur Provincie Groningen, Lid Programmaraad RTV Noord, Lid Comité van Aanbevelingen Vliegende Hollander, Bestuurslid Veiligheidszorg Groningen. -Henk Menninga Voorzitter Kunstcircuit, Secretaris Stichting Landgoed Fraeylemaborg. -Johannes Lindenbergh Voorzitter Raad van Toezicht OHM Agriver, Voorzitter bestuur vereniging HZPC, DB-lid waterschap Noorderzijlvest. -Frank Broersma Bestuurslid Stichting Vrienden van de luchthaven Eelde, Voorzitter Nederlandse Bijenhoudersvereniging afd. Groningen. -Annet van Velde Bestuurslid LTO-Noord provincie Groningen, Penningmeester European Dairy Farmers, lid RvC Abiant. -Harm Evert Waalkens Lid Raad van Toezicht Wageningen University & Research centre, Voorzitter St. Getijdenatelier, Voorzitter St. Waddengroep, Voorzitter St. Muziektheater Oost-Groningen, Voorzitter St. Mansholtprijs, Voorzitter jury Streektaalprijs Dagblad van het Noorden, Bestuurslid Vlinderstichting, Lid van de Worldconnectors, Penningmeester Stichting vrienden van Dignis, Lid van Raad van Advies St. Streekproducten Nederland. 6 LANDSCHAPSBEHEER GRONINGEN 7

10 Controleverklaring Verantwoordingsverklaring CBF-Keur Het opstellen van een verantwoordingsverklaring vloeit voort uit de vervlechting van de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen met het Centraal Bureau Fondsenwerving-Keur. Deze vervlechting heeft geleid tot een nieuw Reglement CBF-Keur met drie hoofdprincipes waarover verantwoording moet worden afgelegd. Deze drie hoofdprincipes zijn: -Het onderscheiden van de functies toezichthouden, besturen en uitvoeren. -Het optimaliseren van de effectiviteit en efficiency en de bestedingen. -Het optimaliseren van de omgang met belanghebbenden. Van belang hierbij is dat Stichting Landschapsbeheer Groningen geen fondsenwervende instelling is, maar een kansspelbegunstigde van de Nationale Postcode Loterij. Door laatsgenoemde is het verkrijgen en behouden van het CBF-Keur als voorwaarde gesteld voor de jaarlijkse bijdrage aan het samenwerkingsverband van de provinciale zusterinstellingen voor landschapsbeheer en landschapsbeheer Nederland. Het aandeel van de stichting in de jaarlijkse bijdrage van de Nationale Postcode Loterij bedraagt 87.5 en dat is circa 4,5% van de totale baten. De overige baten hebben betrekking op subsidies en de bijdrages inzake projecten voor het behoud, beheer en herstel van de landschappelijke en natuurlijke en cultuurhistorische waarden in de provincie Groningen. In een aantal van deze projecten worden de middelen van de Nationale Postcode Loterij ingezet als cofinanciering. In deze context kan het volgende worden vermeld over de hiervoor genoemde hoofdprincipes: De functies toezichthouden, besturen en uitvoeren zijn bij de stichting belegd bij respectievelijk het bestuur, de directeur en de werkorganisatie onder leiding van de hoofden van dienst. Basis voor de verdeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden tussen bestuur en directeur is het directiestatuur. Hierin is ondermeer geregeld dat de dagelijkse leiding van de organisatie berust op de directeur, binnen het taakstellende kader van de door het bestuur vastgestelde jaarlijkse begroting. Over de begrotingsuitvoering wordt verslag gedaan via de kwartaalrapportages. Door middel van het aan de begroting gekoppelde kostprijssysteem wordt de inzet van eigen personeel door het MT (directeur en hoofden van dienst) gepland op de onderscheiden projecten. Uitvoering van de projecten geschiedt onder leiding van de hoofden van dienst, geassisteerd door seniorprojectleiders, projectleiders, voorlieden en assistent-voorlieden, door de werkorganisatie. De bestede tijd van alle personeelsleden wordt tegen de kostprijstarieven geregistreerd in de projectenadministratie. Het functioneren van het bestuur en directie wordt jaarlijks geëvalueerd aan de hand van de jaarverslaggeving van het afgelopen boekjaar. Hierbij wordt tevens gekeken naar het rooster van aftreden van de bestuursleden, de samenstelling van het bestuur en termen van competenties en relevante netwerken en worden eventuele manco s in beeld gebracht en van eventuele acties voorzien. Het merendeel van de projecten is gebaseerd op een door subsidieverstrekkers goedgekeurd projectplan en projectbegroting en worden, voorzien van een controleverklaring, afgerekend op basis van door subsidieverstrekkers goedgekeurde kostprijstarieven voor de inzet van eigen personeel en gefactureerde kosten van derden. Veelal zijn bij de projecten meetbare, kwantitatieve prestatie-indicatoren van toepassing. Bestedingen in het kader van de projecten zijn derhalve ingekaderd in de beschikbare budgetten, waarbij overbesteding voor rekening is van de stichting en onderbesteding leidt tot terugbetaling van niet benutte budgetten, evenals het niet (volledig) voldoen aan de overeengekomen prestatie-indicatoren. Bij alle projecten zijn en worden de belanghebbenden al in de planfase betrokken en waar nodig bij de uitvoering, omdat dit essentieel is voor het welslagen van de projecten en daarmee voor de continuiteit van de stichting. Belanghebbenden zijn naast subsidieverstrekkers en afhankelijk van aard van de projecten, ondermeer eigenaren en omwonenden, vrijwilligers, terreinbeherende organisaties, belangenorganisaties, sociale werkvoorzieningsorganisaties en organisaties met aanpalende werkvelden en taken. 8 LANDSCHAPSBEHEER GRONINGEN 9

11 Het werk van Landschapsbeheer is mogelijk gemaakt door: EU, rijk, provincie, gemeenten, particulieren, vrijwilligers, Nationale Postcode Loterij en diverse fondsen.