Sector Bloed, Ademhaling en Spijsvertering GASTRO-ENTEROLOGIE 3K12B. Studentenbrochure

Transcriptie

1 Sector Bloed, Ademhaling en Spijsvertering GASTRO-ENTEROLOGIE 3K12B Studentenbrochure

2 1 Inleiding Beste student, Met deze brochure willen wij je graag laten kennismaken met de afdeling Gastro- Enterologie. We rekenen erop dat jullie de brochure grondig doornemen en de doelstellingen evenwichtig afstemmen op de gastro-enterologische ziektebeelden en de zorg die daarbij noodzakelijk is. De mentor die je krijgt toegewezen zal je begeleiden in dit proces. We hopen dat jullie een leerrijke en verhelderende stage tegemoet gaan. Met vriendelijke groeten, Tania Helleputte en team 2 Voorstelling van de afdeling 2.1 Architectonisch De afdeling bevindt zich in het gebouw K12 op de 3de verdieping, kant B De kamers Er zijn 18 patiëntenkamers waarvan 12 tweepersoons- en 5 eenpersoonskamers. De kamers zijn genummerd van 1321 tot 1338 en hebben een afzonderlijke badkamer met lavabo en toilet. Er is overal radio, een koelkast, telefoon en een tv met afstandsbediening beschikbaar voor elke patiënt. Op het UZ-infokanaal vinden patiënten heel wat praktische info over de uren van verzorging en onderzoeken, het menu van de week, de bezoekuren, Elke patiënt die opgenomen wordt (ook voor een dagopname) krijgt automatisch internettoegang via het draadloos netwerk van het UZ Gent. De internettoegang geldt voor de volledige duur van de hospitalisatie en is gratis De dienstruimtes - keuken

3 - linnenkamer - spoelruimte - verpleegpost - verpleeglabo / receptie - doktersbureau - bergruimte - lokaal schoonmaak / douche - vergaderzaal - lounge - badkamer - bureau hoofdverpleegkundige 2.2 Organisatorisch Medisch team Medisch diensthoofd: Prof. dr. Martine De Vos Supervisor assistenten afdeling: Prof. dr. Anja Geerts Gastro-enterologie Prof. dr. Martine De Vos Dr. Pieter Hyndryckx De zaalronde gebeurt op maandagvoormiddag Oncologie Prof. dr. Stéphanie Laurent Prof. dr. Karen Geboes Dr. Marc De Man De zaalronde en multidisciplinair overleg vinden plaats op woensdag Hepatologie Prof. dr. Hans Van Vlierberghe

4 Prof. dr. Anja Geerts Dr. Xavier Verhelst De zaalronde is op maandag en vrijdagochtend Proctologie Prof. dr. Danny Delooze De medische begeleiding van patiënten op de afdeling Die is in handen van 3 doktersassistenten in opleiding, meestal voor de periode van 6 maand. De artsen kunnen worden bijgestaan door 2 dokter-stagiairs. De doktersassistent(e) werkt dagelijks op de afdeling. Zij heeft ook nog andere taken buiten de afdeling, bv. consultaties aan bed op andere afdelingen. Tijdens het weekend verzorgt een assistent(e) of gastroloog van wacht de zaalronde Het verpleegkundig team Het verpleegkundig team bestaat uit: - hoofdverpleegkundige, mevr. Tania Helleputte - bachelors in de verpleegkunde - gediplomeerde verpleegkundigen De hoofdverpleegkundige draagt de eindverantwoordelijkheid voor de volledige organisatie en efficiënte werking van de afdeling. De verpleegkundigen zijn verantwoordelijk voor de opstelling en uitvoering van het verpleegkundig zorgplan. De verpleegkundige taak is gebaseerd op geïntegreerde verpleging (Grijpdonck) en brengen wij via patiëntentoewijzing in de praktijk Administratief personeel Het secretariaatswerk omvat: - in - en uitschrijven van patiënten - beantwoorden van telefoon - info geven aan de bezoekers

5 - administratieve regeling via pc - afspraken en onderzoeken plannen voor de gehospitaliseerde patiënt De logistieke medewerker De logistieke medewerker staat in voor de organisatie en werkverdeling van de keukenactiviteiten: - voorbereiden, opdienen en afdienen van de maaltijden - aandacht voor patiënten die nuchter moeten zijn voor onderzoek en NPO - orde en netheid op de afdeling - het opruimen van de spoelruimte - afvoer van afval en linnen Bij afwezigheid van de logistieke medewerker wordt deze taak overgenomen door de verpleegkundigen. We verwachten van de studenten dat jullie aandachtig zijn bij het opdienen van de maaltijd. Als de patiënt nuchter moet zijn voor een onderzoek, wordt een zichtbare herinnering NUCHTER aan het bed gehangen Onderhoudspersoneel Zij staan in voor de netheid en het onderhoud op de afdeling Sociale dienst De sociaal verpleegkundige staat in voor de opvang, begeleiding en advies van/aan patiënten met een sociale problematiek. We kunnen hen in het EPD een consultaanvraag sturen voor: - psychosociale hulpverlening (thuissituatie inschatten en eventuele ondersteuning aanbieden) - sociaal administratieve hulpverlening (ziekenfonds, invaliditeit, tegemoetkoming, ) - financiële juridische hulpverlening ( lening, bewindvoerder, ) - zorgcoördinatie (regelen van praktische zaken bij ontslag, vervoer, plaatsing in zorginstelling, ziekenhuisbed, )

6 2.2.7 Psychologen De psychologen staan in voor de opvang en begeleiding van patiënten bij: - acute problemen en crisisinterventies - ondersteuning bij slechtnieuwsgesprek - bespreking over levenseinde - opvolging na overlijden Kinesisten De kinesisten ondersteunen de patiënten in hun ziekteproces, onder andere voor - gangrevalidatie - mobilisatie - ademhalingskiné Verpleegkundig consulenten De verpleegkundige consulenten staan onder andere in voor - het verpleegkundig spreekuur - begeleiding van patiënten met allerhande thuisproblematiek 3 Afdelingsgerelateerde informatie 3.1 Medisch patiëntenprofiel Oncologie - maligne slokdarmtumoren - maligne maagtumoren - maligne tumoren van de dikke darm of rectum

7 - maligne galwegtumoren - maligne tumoren van de alvleesklier Elke woensdag tussen 11 tot 12u houden wij een interdisciplinaire patiëntenbespreking. Wij verwachten van de studenten dat ze daarbij aansluiten en zo een algemeen beeld krijgen over hoe het interdisciplinair team werkt Hepatologie - varices ontstaan bij leveraandoeningen door verhoogde druk in het poortaderstelsel - levercirrose - pre-levertransplant onderzoeken - post-levertransplant met lange termijncomplicaties - ontsteking in de lever: oorzaken (viraal, alcoholisch, toxisch, bacterieel [soms abcesvorming]) - maligne levertumoren Gastro-enterologie - Ziekte van Crohn - Colitis Ulcerosa - aandoeningen van het maag-darmstelsel Proctologie - hemorroïden - fissuur - anaalabces

8 3.2 Verpleegkundige zorgen Dienstgebonden verpleegkundige aandachtspunten De studenten hebben een belangrijke rol in de observatie en behandeling van patiënten. Het is belangrijk dat jullie elk detail opmerken en rapporteren aan de verpleegkundige Bij de oncologische patiënt aandacht voor: - voeding - gewicht - mondhygiëne - nausea en braken - pijnklachten: frequent gebruik van pijnmedicatie van de 2de en 3de trap - constipatie - lasertherapie - screening ondervoeding We schenken ook veel aandacht aan de psyche. De diagnose kanker is een ingrijpende verandering in het leven van de patiënt en zijn omgeving. Binnen een multidisciplinair team zorgen wij ervoor dat de patiënt en zijn omgeving zowel psychisch, fysisch en sociaal optimaal begeleid wordt Bij de patiënt met levercirrose (hepatologie) aandacht voor: - neusbloedingen, nadrukken bij labo-afname (stollingsstoornissen) - oedemen ledematen - ascites (gewicht) - diurese - hematemesis (slokdarmbloeding) - wondjes (zeer vatbaar voor infecties)

9 - screening ondervoeding - sociale status Patiënten met terminale levercirrose zijn zwaar ziek en vragen zeer veel verzorging. Onder de patiënten met levercirrose zijn veel alcoholici. Ze moeten goed opgevangen en begeleid worden. Neem daarbij altijd een rustige en correcte houding aan. Bij dreigend delier wordt een Valium -oplaadschema opgestart. Dat schema vind je via intranet bij de verpleegkundige standaarden. 4 Stage-informatie 4.1 Dienstgebonden informatie Eerste stagedag: meld je om 8 uur aan bij het studentenloket (S-loket) op 11K12 om je badge en sleutel op te halen Onthaal op de afdeling: Verwelkoming door de hoofdverpleegkundige. Als student word je aan een of meerdere mentoren toegewezen. Zij zullen je doorheen de stageperiode begeleiden, ondersteunen en evalueren. Je krijgt een rondleiding en we stellen de patiëntenpopulatie aan je voor. Introductie en informatie - je hebt de studentenbrochure geraadpleegd vóór het begin van je stage, zodat je al enigszins weet wat je bij ons mag verwachten - je doelstellingen worden met de hoofdverpleegkundige en de mentor besproken. Ze moeten vanaf de eerste dag realiseerbaar zijn. Het is geen waslijst, maar correct geformuleerde doelen in functie van de dienst - bij interesse voor bepaalde onderzoeken op de polikliniek kan je dit bespreken met de hoofdverpleegkundige of je mentor

10 - je neemt contact op met de hoofdverpleegkundige of je mentor voor informatie over de geplande technieken die in de loop van de dag voorzien zijn (bv. puncties, sondages, ) - als je een bepaald ziektebeeld wil opvolgen, laat dat dan zeker weten aan de hoofdverpleegkundige of je mentor Medische kaart De medische kaart wordt voorgelegd. Feedbackfiche - evaluatieformulier - de feedbackfiche wordt in de studentenmap bewaard - vóór het beëindigen van een shift schrijf je altijd eerst een zelfreflectie en laat daarna je feedbackfiche invullen. We verwachten dat je hierbij voldoende assertief bent (ook bij problemen!) Pauzes - voormiddag: 15 minuten (tijdens je pauze heb je recht op 1 yoghurt) - vroegdienst en late dienst: half uur pauze, in overleg met de verpleegkundigen en andere studenten Verpleegmodel/verpleegdossier - uitleg rond patiënttoewijzing - het elektronisch patiëntendossier Het volledig medisch en verpleegkundig dossier is elektronisch. Alle studenten hebben leesrecht. Pas als tweedejaars- of derdejaarsstudent kan je schrijfrecht krijgen als je een e-learning voor EPD voor studenten volgt én slaagt voor de bijbehorende test. Je kan inloggen met je LDAP-code die je kreeg in het S-Loket. Er wordt niets uitgeprint vanuit het EPD. Je kan intranet gebruiken om o.a. een protocol op te zoeken.

11 Patiëntenoverdracht We nodigen jullie uitdrukkelijk uit om hier actief aan deel te nemen. Voor derdejaarsstudenten is het zelfs een doelstelling i.v.m. zelfstandigheid (leren correct mondeling te rapporteren). We verwachten van alle studenten (zelfs eerstejaarsstudenten) dat ze op de hoogte van hun patiëntenzone. Je kan aan de verpleegkundigen altijd een overdrachtlijst vragen van de patiëntenzones. Ziekenhuishygiëne Handhygiëne is het belangrijkste wapen in de strijd tegen zorggerelateerde infecties. Geef aandacht voor de 5 momenten van handhygiëne! 4.2 Specifieke leerpunten van de afdeling Basiszorgen en observatie moeten tot in detail gebeuren. Er volgt een nauwkeurige verslaggeving aan de verantwoordelijke verpleegkundige en rapportage in het verpleegplan. Bedbad - aandacht voor intertrigo of andere huidletsels - hulp bij het toilet - zelfzorg stimuleren Decubituspreventie - wisselhouding waar nodig - gebruik antidecubitusmatras, aandacht voor zwevende hielen - traagfoamkussen bij opzetten - 30 kussen ter ondersteuning bij zijlig

12 Houding van de patiënt - comfortabel en aangepast aan de behoeften van de patiënt - in bed een half- tot rechtzittende houding, gesteund door kussens of met een verplaatsbaar hoofdeinde - zonder tegenindicatie worden bedlegerige patiënten 2x per dag rechtop gezet - bel binnen handbereik - bij woelige of verwarde patiënten worden bedsponden aangebracht. Het fixeren van patiënten gebeurt enkel na een grondige analyse van alle alternatieven Detailzorgen - mondtoilet - scheren - nagelverzorging: aanvraag pedicure in EPD - lasertherapie bij oncopatiënten Incontinentieproblemen - gebruik incontinentiemateriaal - intermittent sonderen - verblijfskatheter: plaatsen, toezicht, verwijderen - gebruik condoomkatheter - cystofix - stomazorg (bij problemen: vraag een consult van de stomaverpleegkundige aan in EPD) Zuurstoftherapie - aandacht voor de reservoirs met steriel water - zuurstofbril en -masker worden om de 3 dagen vernieuwd Wondzorg - volgens voorschrift in het parameterblad - observaties moeten worden gerapporteerd Controle infusen en aanprikplaats - perifeer infuus, centraal infuus, poortkatheter - toezicht infuus, verbandwissel indien nat, bevuild of losgekomen verband,

13 leidingen om de 72 uur vernieuwen. Bij de toediening van TPN worden de leidingen dagelijks vernieuwd - PAC-naald wekelijks heraanprikken, leidingen om de 72 u vernieuwen, behalve bij toediening chemotherapie - PAC moeten een heparineslot krijgen als patiënt ontslagen wordt. - dagelijks reflux controleren bij de toedienen van chemotherapie: bij begin en einde van elke shift en bij de start van de chemotoediening - opmerkingen in verband met ontstekingen en zwellingen doorgeven aan de verpleegkundige. Hulp bij de maaltijden - voorbereiden, opdienen, afruimen - hulp bieden aan patiënten bij het eten - opvolgen dieet, bijhouden vocht- en voedingslijst - toezicht op de correcte medicatie-inname - observatie slikproblemen, eetlust, braken - rapportage Isolatie van patiënten Om kruisinfectie te voorkomen worden besmette patiënten geïsoleerd volgens de richtlijnen van ziekenhuishygiëne. Informatie over indicatie, doel, algemene principes en praktische toepassingen zijn terug te vinden op intranet of bij de referentieverpleegkundige ziekenhuishygiëne. Een poster met de meest specifieke isolaties op de afdeling hangt uit in de spoelruimte en het staflokaal. Chemotherapie (cytostatica) De toediening gebeurt altijd onder toezicht van een verpleegkundige. Het is belangrijk dat je op de hoogte bent van de voorzorgsmaatregelen of het chemoprotocol. Binnen het UZ Gent gebruiken we het krabsymbool. Het cytostaticum is na de toediening terug te vinden in de uitscheidingsproducten zoals urine, stoelgang, braaksel en anderen. Daarom is het cruciaal om de nodige bescherming te nemen bij het omgaan met chemo- en uitscheidingsproducten tot zeven dagen na de laatste chemotoediening. - gebruik altijd handschoenen bij het verversen van bedlinnen - gebruik handschoenen bij het verwijderen van uitscheidingsproducten

14 Het is belangrijk dat je student weet wat de mogelijke complicaties en bijwerkingen voor de patiënt zijn, bv. gevaar voor necrose van de omliggende weefsels bij extravasatie, misselijkheid. haaruitval, steriliteit, Maagsonde/microsonde - plaatsen, herplaatsen, verwijderen, toezicht - sondevoeding - drainage: passief, intermittent Fixatie van patiënten We passen fixatie toe als een patiënt zijn maagsonde, blaassonde, infuus zou uittrekken of woelig en agressief gedrag vertoont. Een juiste toepassing is belangrijk om complicaties te voorkomen. Speciale fixeergordels en trippelhoezen zijn op de afdeling in voorraad. Vraag uitleg aan de verantwoordelijke verpleegkundige. Je mag het fixatiesysteem alleen losmaken in overleg met de verpleegkundige. Om de 2 uur moet je de patiënt controleren. Fixatie gebeurt op meerdere punten, bv. buik, rechterpols en linkervoet. Een protocol vind je op intranet. FIXATIE GEBEURT ALLEEN NA GRONDIGE ANALYSE VAN DE ALTERNATIEVEN De perfusie - plaatsen perifere katheter - aanprikken PAC - toezicht infuustherapie, controle complicaties (extravasatie, flebitis, ) - voorbereiden IV-medicatie, bereiding en toediening - controle reflux Verpleegkundige handelingen en puncties Als student mag je alle puncties op de afdeling bijwonen. De studenten van het tweede jaar mogen bij puncties assisteren, op voorwaarde dat ze het al inoefenden met de praktijklector. De meest voorkomende puncties op de afdeling zijn: - ascitespunctie - sternale punctie - pleurapunctie

15 Staalafname - urinekweek/sediment - kathetertip (centraal infuus) - ascitesvocht - sputumkweek - maagsap - keelsecreet - wondvocht of fistelkweek - hemocultuur - faeceskweek - MRSA, CPE Stalen dienen zo vlug mogelijk met de juiste aanvraag en het patiëntenidentificatienummer aan de respectievelijke labo's bezorgd worden via de buizenpost. Onderzoeken Je kan als student ook onderzoeken bijwonen (na toelating en als het mogelijk is). De procedures kan je consulteren in de verpleegkundige standaarden. Van ieder medisch technisch onderzoek is er een patiëntenbrochure beschikbaar - gastroscopie - rectoscopie - coloscopie - ERCP - echo-endoscopie - videocapsule - manometrie: anaal en slokdarm - dubbelballoon -.. Naast de specifieke gastro-enterologische onderzoeken zijn er nog andere onderzoeken zoals RX-foto s, echografie, angiografie isotopenscanning, longfunctietesten, leverpunctie,

16 Educatie van patiënten - kwaliteitsvolle informatie geven, toegespitst op de patiënt en aangeboden op een begrijpelijke en logisch opgebouwde manier, is een belangrijke taak voor een verpleegkundige - educatie van een patiënt i.v.m. voorzorgsmaatregelen tijdens en na een behandeling met cytostatica en gelijkgestelden. Er is een ontslagbrochure over chemotherapie op de afdeling ter beschikking - educatie i.v.m. goede mondhygiëne; aandacht voor lasertherapie - voorbereiden ontslag - info geven over geplande onderzoeken. Voor elk onderzoek op de medisch technische dienst gastro is een patiëntenbrochure ter beschikking 5 Contactgegevens Afdeling 3K12IB: Hoofdverpleegkundige: Tania Helleputte: tania.helleputte@uzgent.be Het voltallige team wenst je een leerrijke stage toe!

17