de sluis gesloten. voldaan. De techniek en faalkanseisen vormen de bron Rijkswaterstaat werkt aan de Maas: naast de

Transcriptie

1 KEERSLUIS HEUMEN

2 OMSCHRIJVING PROJECT KEERSLUIS HEUMEN In het kader van de Maaswerken is bij Heumen een nieuwe keersluis gerealiseerd. Een helder baken in het herstelde open kanaallandschap verbetert de doorgang voor de scheepvaart, creëert een ecologische verbinding en beschermt wordt met de nieuwe keersluis opgelost. Een hefdeur als hoogwaterbescherming is een veilig en beproefd principe, bij calamiteiten helpt immers altijd de zwaartekracht nog. Maar enkele tussen adviserende en uitvoerende mensen. De teamgeest, ontstaan tijdens de ontwerpcompetitie, heeft de organisatie en het project positief beïnvloed, evenals de vroegtijdige keuze het project als BIM project uit te werken. het achterland. De samenwerking tussen weken per jaar wordt als het waterpeil van het Problemen werden vroegtijdig gesignaleerd architect, adviseurs en aannemer heeft geleid Maas-Waalkanaal en de Maas te veel verschilt waardoor op efficiënte wijze aan de hoge eisen tot een integraal, energieneutraal civiel de sluis gesloten. van kwaliteit en vormgeving kon worden kunstwerk. voldaan. De techniek en faalkanseisen vormen de bron Rijkswaterstaat werkt aan de Maas: naast de van het ontwerp. Het mechaniek wordt Samen met de opdrachtgever is het gelukt om verbetering van de vaarroute wordt de zichtbaar gemaakt door grote keerwielen en zes weken voor de contractuele einddatum een hoogwaterbescherming versterkt. Het werk staalkabels te tonen in transparante lantaarns. veilige, functionerende keersluis op te leveren. biedt kansen voor de natuur en de ecologische Opslag van reservemateriaal en elektronica Het project is overgedragen aan een tevreden hoofdstructuur. Na een Design&Build competitie gebeurt veilig in het basement onder maaiveld. vaarwegbeheerder en de vaarweg is opengesteld is het project begin 2010 gegund. voor het scheepvaartverkeer. De betonnen heftorens staan in een ruime De keersluis is een uitbereiding van de groene omgeving tussen grote schaalelementen; bestaande schutsluis, die is gebouwd in het de Nijmeegse stuwwal, de bestaande sluis en begin van de jaren twintig van de vorige eeuw, een betonnen brug. Het gebouw vormt de poort gelijktijdig met de aanleg van het Maas- naar het Maas-Waalkanaal, een baken in het Waalkanaal. Het kanaal behoort tot het hoofd- landschap. Helder bij dag, mystiek verlicht bij vaarwegennet en maakt onderdeel uit van de nevel en nacht. ecologische hoofdstructuur. Een extra vaarweg was nodig, omdat er in de oude sluis enkel Op alle fronten is deze betonnen sculptuur het eenrichtingsvaart mogelijk was. Deze bottleneck resultaat van de intensieve open samenwerking TECHNISCHE GEGEVENS Project Keersluis en dienstgebouw Locatie Oplevering December 2012 Fotografie Heumen Inge Hondebrink Opdrachtgever Rijkswaterstaat Dienst Infrastructuur Projectbureau Maaswerken Hoofdaannemer BESIX Nederland Branch

3

4 Maas-Waal kanaal bij Heumen Het project omvat veel meer dan het feitelijke keermiddel. Over een lengte van bijna anderhalve kilometer is het kanaal en sluisgebied aangepast. Voorheen vormde de sluis in functionele zin maar ook in landschappelijke zin een obstakel. Het ooit open kanaallandschap was door de tijd dichtgegroeid. Door het weer openen van het hele gebied, het visueel versterken van de kanaaloevers en de daarbij behorende ecologische plas-draszone is het open kanaallandschap hersteld. Project Keersluis Heumen Opdrachtgever Rijkswaterstaat Maaswerken Onderdeel Situatie Datum Schaal ~1:1500/1 De keersluis vanuit het zuiden, gezien vanaf de Maas. De functionele, in het werk gestorte betonnen sculptuur vormt de poort naar het Maas-Waalkanaal.

5 plattegrond maaiveldniveau NAP langsdoorsnede sluiskolk lantaarn 1 grote keerwiel 2 traverse 3 hefdeur 4 wrijfgordingen 5 geleidewerk 6 uitkijk 7 plas-dras zone 8 Project Keersluis Heumen Opdrachtgever Rijkswaterstaat Maaswerken Onderdeel Plattegrond en langsdoorsnede sluiskolk Datum Schaal ~1: m

6 De eisen met betrekking tot veiligheid, levensduur, duurzaamheid en de werking van het keermiddel bepalen de vorm en materialisatie van het kunstwerk. Beton is vanwege deze eisen gekozen als basement dak dak 2 1 dak niveau niveau niveau 6 2 niveau 6 niveau niveau 5 niveau 5 3 hoog water niveau 2 niveau 2 beheerspeil niveau 0 laag water niveau 0 3 niveau hoog water lantaarn 1 keerwiel 2 cilinderkop 3 cil hydraulische cilinder 4 hydraulische reserve cilinder 5 beheerspeil laag water reserve 54 Project Keersluis Heumen Opdrachtgever Rijkswaterstaat Maaswerken Onderdeel Plattegronden en doorsnede Datum Schaal ~1:150 0 Project Keersluis Heumen Opdrachtgever Rijkswaterstaat Maaswerken Onderdeel Plattegronden en doorsnede Datum Schaal ~1:150 Keersluis Heumen Plattegronden en doorsnede voor vorm en functie ,5m niveau ,5m Wessel van Geffen architecten We arc

7 Het kunstwerk heeft ogenschijnlijk eenvoudige detaillering. Plaatpatronen, centergaten en de vlakke stortnaden hebben veel aandacht gekregen tijdens ontwerp en uitvoering. Door de inzet van de werkvoorbereiding, maar zeer zeker ook van de stortploeg, is het gewenste resultaat behaald. Er is gewerkt met een paneelbekisting. De ronde hoeken van de torens zijn gestort met speciaal gefabriceerde bekistingshoeken, uitgevoerd met een dunne staalplaat om het bedoelde strakke uiterlijk te verkrijgen.

8 Na anderhalf jaar intensieve voorbereiding is op 5 juli 2012 de 50 ton zware hefdeur op zijn plaats gezet. De hefdeur is over water vanuit Gent (B) naar Heumen vervoerd. Door een gespecialiseerde hijsfirma is de deur op zijn plaats gemanouvreerd en met een tolerantie van minder dan 5cm op zijn definitieve plaats gezet.

9 Door samenwerking tussen procesingenieurs, werkvoorbereiding, uitvoering en onderaannemer voor het betonwerk is de aannemer in staat gebleken een nagenoeg foutloze uitvoering te realiseren. Voor afstemming van raakvlakken tussen de verschillende disciplines van werktuigbouwkunde, besturingstechniek en vormgeving is door ontwerpende partijen gebruik gemaakt van BIM (Building Information Model). In kritische doorsnedes is zelfs de wapening driedimensionaal tot in detail uitgewerkt in dit model. BIM is een zeer krachtige tool gebleken, waardoor veel knelpunten vroegtijdig zijn onderkend.

10 De keersluis dag en nacht als baken in het landschap. De techniek van het mechaniek, de keerwielen, worden bij schemer aangelicht.