De dikke darm als droogbuis

Transcriptie

1 Klachten Prikkelbare darmsyndroom Buikpijn OpzeIng Wisselende eetlust Wisselende stoelgang F. ter Borg MDL- arts, Deventer Ziekenhuis 12 maart 2015 Wat is er mis TransporLuncMe TransporLuncMe Maaginhoud Ingeslikte lucht Poep: snel - > dun, langzaam - > dik Abnormale pijn bij uitzeing van maag/darm Abnormale pijn slokdarm bij zuur De dikke darm als droogbuis Vloeibaar afval uit de dunne darm Alle nuige stoffen zijn er uit behalve water Water wordt opgenomen Tegelijk een enorme groei aan bacteriën: 95% van de ontlasmng bestaat uit bacteriën Naar het einde toe wordt de inhoud steeds vaster Hier kan het gaan stagneren 1

2 De uitgang is belangrijk Juiste samenwerking van de anusspieren bij aandrang om het deurtje te openen Als dit niet goed werkt gaat het er heel moeilijk uit Het blij] langer in de droogbuis Het wordt steeds moeilijker Persen - > aambeien, verzakking Volle darm - > buikpijn Vele oorzaken en invloeden GeneMsch InfecMe / ontsteking Trauma Psychologische factoren Eetgedrag Omgevingsfactoren GeneMsch Bepaalde genemsche variames geven meer PDS Vaak in families Rol opvoeding als klein kind? Bij racen is dit aangetoond. InfecMe / ontsteking Na buikgriep kan PDS ontstaan of langdurig verergeren, vooral tropische infecmes Er zijn aanwijzingen in proefdieren dat na een ernsmge maagdarminfecme als baby levenslange overgevoeligheid overblij] Ook infecmes elders (kies, blaas) geven vaak verergering van klachten Na / bij Crohn en colims ulcerosa Psychologische factoren Stress zet de stoplichten op groen voor pijn Stress veroorzaakt vatbaarheid voor infecmes Stress = angst dat iets niet goed gaat, mis gaat, sommigen weten niet meer waar de angst vandaan komt Stress gee] energieverlies Stress verstoort de transporluncme Het liep hem dun door de broek Zij kreeg geen hap door haar keel Het ligt mij als een steen op de maag 2

3 Soms samen met Chronisch vermoeidheidssyndroom Fibromyalgie Eetgedrag Weinig eten = desastreus voor de transporluncme Vaak langdurige verergering van klachten na lijnen Té gezond willen eten (ons eten is nog nooit zó veelzijdig geweest) Trauma Berucht is de Whiplash Ook andere trauma s Post- traumamsche stress stoornis? Onderzoek OntlasMng: Parasieten (giardia lamblia) Ontsteking (faecaal calprotecmne) Bloed: AnM- TT (gluten) Schildklier Algemeen bloedonderzoek: bloedarmoede, lever- en nierfuncmes Giardia lamblia Triple faeces test Drie dagen achtereen Uitscheiding van parasieten varieert van dag tot dag Veruit de meest voorkomende dunne darm parasiet Aan de Amsterdamse grachten Vit B12 tekort Chronische buikklachten, braken, diarree PredisposiMe: hyper IgM syndroom IgA deficiënme Duodenumbiopen: mogelijk gevoeliger dan faecesonderzoek maar eigenlijk geen enkele literatuur over 1 d 2 gram metronidazol x 3 dagen. 3

4 Diëntamoeba fragilis Coloscopie Lee] in coecum en colon ascendens, is niet invasief maar zit wel in de crypten Vaak coïnfecme met enterobius vermicularis Bij 20% klachten (diarree, slijm, buikpijn)? Onduidelijk of het bij volwassenen een pathogeen is en of behandeling blijvend klachtenverlichmng gee]. Bij kinderen zijn er retrospecmeve studies die en posimef effect bij chronische buikklachten tonen. Er wordt nu een RCT in het AMC opgestart (kinderen). Clioquinol: puur amoebicide 3 d 250 mg x 10 dagen Paromomycine 3 d 500 mg x 5 dagen (hiervoor is een artsenverklaring nodig) Gastroscopie NuIg? Belastend Levert hoogst zelden iets op. Darmkanker doet geen pijn De kans dat het iets oplevert is iets groter naarmate Er meer diarree is De klachten pas kort geleden zijn ontstaan FCP posimef is Er minder pijn is Als de klachten al vele jaren soms het hele leven bestaan is de kans dat het iets oplevert bijzonder klein Soms toch ter geruststelling en bevesmging van het vermoeden van PDS Therapie Aandacht Serieus nemen: het zit niet tussen de oren Life- style maatregelen Eventueel: medicame Life style maatregelen Rust en regelmaat, zowel qua leefsmjl als qua eetpatroon Goed slapen is heel belangrijk, ook voor de darm Enige lichaamsbeweging doet goed, maar té fanamek sporten is weer minder Praat je veel? Dan slik je vaak ook veel lucht in. Zoek de stressfactoren 4

5 Dieet: darmvriendelijk Eet gezond en afwisselend, niet overdreven vezelrijk of vezelarm Vermijdt producten met zoete melk (waaronder ook ijsjes, kwark, ontbijtdrankjes) Pas op met light- producten Vermijdt te veel vet, kruiden, zuur en suikerstoffen (babydarm), chocolade Eet niet meer dan twee stuks fruit per dag (m.n. mild fruit) Drink niet teveel fris en fruitsappen Gasvormende producten Melk Koolsoorten Bonen Uien Knoflook Pruimen Fodmaps Fermenteerbare oligo-, di-, monosacchariden en (and) polyolen Worden mogelijk niet goed opgenomen Een feestmaal voor de bacteriën - > gassen en krampen Probleem van Fodmap dieet Het is niet echt goed bewezen werkzaam Het is ingewikkeld en belastend Het is een glutenvrij dieet met daarbij ook een verbod op veel soorten groente en fruit, o.a. Selderij, appels, champignon, perzik, mango, kers, noten, alle siropen, roomboter, sausjes, alles waar ui en knoflook in zit. Bekkenbodemontspanning Bij obsmpame, het er niet goed uit geperst krijgen kan dit heel waardevol zijn Moet via een speciaal opgeleide fysiotherapeute Veel pamënten met PDS hebben baat bij een glutenvrij dieet! 5

6 Hypnotherapie Netwerk van hypnotherapeuten die gespecialiseerd zijn in PDS. Laxeermiddelen De ontlasmng moet zacht zijn, harde ontlasmng gee] bij PDS veel problemen. Als de ontlasmng al zacht is hee] laxeren geen zin Darmvriendelijke laxeermiddelen Waterbindende vezels: vlozaad bastjes Metamucil Volcolon Psyllium Dan hebben we het over Volume en vochtgehalte van de ontlasmng neemt toe Reguleert de transporluncme Met weinig water: tegen diarree- PDS Geen gasvorming Een zakje kost circa 30 cent Andere waterbinders Macrogol: polymeer van ethyleenoxide Macrogol wordt veel gebruikt Movicolon Forlax Molaxol En vele anderen Nadeel: kan gasvorming geven. Een zakje kost 13 cent 6

7 Magnesiumhydroxide Mineraal Ongeveer 25% wordt opgenomen en uitgeplast Dosering 1-2 per maalmjd Mag Mjdens de maalmjd ingenomen Hoe] niet gekauwd te worden Gee] geen gasvorming Gee] soms problemen met andere medicijnen Een tablet kost 5 cent Lactulose Gee] veel gasvorming en zuur Veel gebruikt, in huisartsenstandaard nog steeds eerste keus naast macrogol Kost cent per dag Middelen die de darmspier smmuleren Deze kunnen gewenning en een luie darm geven Voorbeelden zijn X- Praep (sennoside) 45 Cent per dag Senna vindt je ook veel in natuurwinkels Je kunt er thee van trekken Men noemt dit antrachinon- derivaten Antrachinon- achmge stoffen komen ook voor in de gewone vuilboom, (sporkelhout) en rabarber Ze worden in verband gebracht met een donkere pigmentame van het slijmvlies van de darm Ze veroorzaken een luie darm Niet langer dan 2 weken gebruiken 7

8 Bisacodyl (dulcolax) Blokkeert het slijmvlies, zodat het slechter water kan opnemen SMmuleert de darmbeweging Op den duur ook een luie darm Prucalopride SMmuleert de peristalmek Groot armkel in toonaangevend blad: 1 op de drie pamënten had baat (1 op de 10 met een nepmiddel (2008) Rol is nog onduidelijk. Andere studie (2013): niet effecmever dan macrogol Het is relamef uitermate duur: 2,51 per dag Lange termijn effect is onduidelijk Na weken stoppen als het niet helpt ProbioMca Er zijn posimeve en negameve berichten over In het algemeen geldt dat een klein deel van deze bacteriën de tocht door maag en dunne darm overlee] In een flesje zicen miljard bacteriën. De dikke darm bevat echter een miljoen miljard bacteriën AnMbioMca Bij pamënten zonder obsmpame Veel last van gasvorming, opgeblazen Rifaximine (wordt niet vergoed). 40% baat (30% placebo). Pepermuntolie Al een jaartje of 10 bekend De eerste 4 weken zijn er verbeteringen Daarna lijken de pamënten terug te zijn bij af. Mebeverine (Duspatal) Hee] krampen op Kan schelen in de pijn De studies zijn klein en de follow- up kort, maar het lijkt nu veelbelovend Er begint een nieuwe studie in Maastricht 8

9 Amitriptylline Acupunctuur Ouderwets anmdepressivum Aangetoonde vermindering van de pijn die ontstaat bij normale uitrekking van de darm Als pijn een belangrijke klacht is valt het zeker te overwegen Ook van andere anmdepressiva zijn posimeve studies. Een lage dosering voor het slapen gaan wordt heel goed verdragen Goed onderzoek Effecten in Sham en echte acupunctuurgroep even groot en beter dan in de groep die de standaard behandeling kreeg Verklevingen losmaken? Grote studie gepubliceerd in the Lancet 2003 Er werd een kijkoperame gedaan om verklevingen los te maken of er werd alleen gekeken en niets gedaan (pt wist dit niet) Beide groepen ervoeren evenveel verbetering na de ingreep Na een jaar was iedereen terug op het oude niveau Conclusie De behandeling van PDS vergt een analyse met een holismsche benadering Het is steeds maatwerk om samen met de hulpverlener tot een acceptabele situame te komen Met geduld en aandacht lukt dat gelukkig meestal wel. Pas op met operames! Soms is de hoop gevesmgd op een operame om van de klachten af te komen Blinde darm Galblaas Baarmoeder Losmaken van verklevingen HELAAS: meestal keren de klachten na verloop van Mjd weer terug en soms erger dan daarvoor. 9

10 Dank u voor uw aandacht! Zijn Er Vragen? 10