Collectief akkervogelbeheerplan Steenbergen. Actualisatie 2016

Transcriptie

1 Collectief akkervogelbeheerplan Steenbergen Actualisatie 2016 Maart 2016 Opgesteld namens: In samenwerking met: 1

2 Collectief akkervogelbeheerplan Steenbergen Actualisatie 2016 Gebiedscoördinator Eric-Jan van Trijen Slikkenburgseweg PW Halsteren Samenwerkingsverband Coördinatiepunt Landschapsbeheer Jochem Sloothaak Cyrille Larosch ZLTO Wico Dieleman 2

3 Inhoud 1 Inleiding Omstandigheden seizoen Wijzigingen beheer Ambities... 7 Bijlage 1 Kaarten met beheer... 8 Bijlage 2 Overzicht beheerpakketten en tarieven... 9 Bijlage 3 Deelnemerslijst Bijlage 4 Nieuwsbrieven

4 1 Inleiding In 2015 werd voor het vijfde jaar uitvoering gegeven aan het collectief weide- en akkervogelbeheer. De Agrarische Natuurvereniging speelde hierin een centrale rol. Het Samenwerkingsverband Coördinatiepunt Landschapsbeheer ZLTO zorgde, in opdracht van de, voor de provinciale coördinatie. De akkerranden werden in 2015 beheerd conform de pakketvoorwaarden. De graanranden werden opnieuw ingezaaid en de gras-kruidenranden werden gefaseerd gemaaid. De akkerranden in de collectieve beheerplannen werden helaas niet, zoals andere jaren, gemonitoord conform de zogenaamde MAS-telling (Meetnet Agrarische Soorten) omdat hiervoor geen budget beschikbaar werd gesteld vanuit de Provincie. Na afloop van het seizoen ontstonden er wensen vanuit deelnemers om het beheer binnen dit collectief plan te wijzigen. De wijzigingen zijn aan de hand van keukentafelgesprekken en/of zitdagen geïnventariseerd en ingetekend op A0-kaarten. Het Samenwerkingsverband heeft de financiële consequenties van alle wijzigingen op provinciaal niveau doorgerekend en besproken met de Provincie. Vervolgens is voor 15 februari door de gebiedscoördinator het definitieve beheer voor 2016 ingetekend in de SNL-applicatie. In deze rapportage wordt het geactualiseerde beheerplan beschreven en zijn de voornaamste wijzigingen op een rij gezet. Ook wordt er kort ingegaan op de weersomstandigheden van afgelopen seizoen. Afbeelding 1: Ook de patrijs profiteert van de aanleg van onbespoten akkerranden. Het is een lastig waarneembare soort. 4

5 2 Omstandigheden seizoen 2015 Na de uitzonderlijke zachte winter van , volgde ook in een zachte winter. De lente-temperaturen weken echter niet af van het langjarig gemiddelde. De eerste maand van het jaar was nat, maar in de maanden maart tot en met juni viel weinig neerslag. Hierdoor is 2015 toch een droog weidevogelseizoen te noemen. De winter van was nat. Januari zorgde met 104 mm voor de meeste neerslag. Dit is 31 mm meer dan normaal! Februari was ietsje natter dan het langjarige gemiddelde, maar in de maanden maart tot en met juni viel landelijk minder neerslag dan normaal. Een neerslagtekort in de maanden maart en april lijkt de laatste tijd jaarlijks terug te keren (zie figuur 1). Wel viel op 30 maart in Brabant plaatselijk veel neerslag (36,2 mm in Nuland, 22,2 mm in Tilburg, 21,4 mm in Mill en 19,5 mm in Chaam). Veel neerslag in korte tijd kan invloed hebben op broedende vogels of kuikens die net uit het ei kruipen. Als de grond droog is, zakt het water niet altijd makkelijk de grond in, waardoor water op het land blijft staan. Figuur 1: In 2015 een extreem natte maand januari en een extreem droge maand juni. De kiem- en groeiomstandigheden voor de ingezaaide graanranden (A ) waren door het zachte voorjaar goed. De graskruidenranden (A ) krijgen een steeds betere vegetatiesamenstelling. Ongewenste kruiden zijn grotendeels verdwenen door het gefaseerde maaibeheer. Steeds meer deelnemers voeren het maaisel bovendien af. Hierdoor treedt enige verschraling op en verruigd de rand niet door een verstikkend pakket maaisel dat anders blijft liggen. 5

6 3 Wijzigingen beheer Voor het beheerjaar 2016 is het mogelijk om wijzigingen in de beheereenheden aan te brengen. Dit gebeurd deels op basis van aanpassingen die wenselijk geacht worden om het beheer van de akkervogels te optimaliseren en deels vanwege wensen van deelnemers. In principe ligt de akkerrand voor broedende akkervogels voor 6 jaar vast en mag de akkerrand voor overwinterende akkervogels (graanrand) op bedrijfsniveau rouleren. Steenbergen Wijziging (ha) Wijziging ( ) Bouwland br. akkervogels (klei) 32,7 32,2 0, ,86 Bouwland overw. akkervogels (klei) 25,1 24,6 0, ,81 Totaal 57,8 56,8 1, ,68 Tabel 1: Overzicht wijzigingen per beheerpakket In het kerngebied Nieuw Vossemeer is er een graanrand verplaatst en in oppervlakte gegroeid. In het kerngebied Steenbergen zijn een aantal graanranden verplaatst en in oppervlakte toegenomen en is een grasrand toegenomen in oppervlak. Het resterende verschil in oppervlakte t.o.v valt te verklaren doordat RVO de kaarten met gewaspercelen voortdurend aanpast. Deze snijacties leiden tot aangepaste beheereenheden, waardoor er kleine verschillen ontstaan. De totale verandering in de jaarlijkse beheerkosten is een toename van 2.243,68. Afbeelding 2: Op de graskruidenranden wordt het trio-randen beheer toegepast. Drie meter van de rand wordt braak gehouden, drie meter wordt meerdere keren gemaaid en zes meter bestaat uit langere kruidenrijke vegetatie. 6

7 4 Ambities De effectiviteit van de akkervogelbeheerplannen wordt vergroot door een betere dooradering en een goed mozaïek van verschillende typen randen en gewassen in het collectief beheergebied. Op het laatste (gewaskeuze) heeft het collectief beheerplan weinig tot geen invloed. Uit onderzoeken blijkt wel dat een hoge gewasdiversificatie met teelt van zomergraan en luzerne een positief effect heeft op akkervogels. Verder is van groot belang dat de deelnemers juist beheer voeren op de afgesloten akkerranden. Goede instructies, door de agrarische natuurvereniging, hoe beheer moet worden gevoerd zijn hierbij essentieel. Ook de positionering van akkerranden is belangrijk voor succes. Graskruidenranden (broedbiotoop) bij voorkeur in het open veld, niet gelegen langs wegen of hoge opgaande begroeiing. Graanranden (wintervoedsel) bij voorkeur juist nabij struweel of solitaire bomen. De ambities voor 2016 op een rij: aandeel agrarisch natuurbeheer binnen kerngebieden vergroten tot minimaal 5% gunstigere verdeling tussen graanranden (wintervoedsel) en graskruidenranden (broed- en foerageermogelijkheden): streven naar 60% graan- (A ), 40% graskruidenranden (A ); betere ligging van beheermaatregelen voor een hoger ecologisch rendement; deelnemers adviseren over goed beheer van de akkerranden; deelnemers stimuleren meer gewasdiversiteit te realiseren; kennis uitwisseling tussen deelnemers stimuleren d.m.v. (infoavond, excursie). 7

8 Bijlage 1 Kaarten met beheer 8

9 Ligging beheer Collectief weide- en akkervogelbeheer Kerngebied Steenbergen Meter Legenda Steenbergen_ Akkerrand voor broedvogels Akkerrand voor overwinterende akkervogels C. Larosch

10 Ligging beheer 2016 Collectief weide- en akkervogelbeheer Kerngebied Nieuw Vossemeer Legenda Steenbergen_ Akkerrand voor broedvogels Akkerrand voor overwinterende akkervogels Meter C. Larosch

11 Bijlage 2 Overzicht beheerpakketten en tarieven Pakketcode Pakketnaam Tarieven 2015 Bouwland br. akkervogels (klei) 2.138,73 A b2 Bouwland br. akkervogels (zand) 1.652,31 Bouwland overw. akkervogels (klei) 2.028,24 A b Bouwland overw. akkervogels (zand) 1.744,97 Bron: 9

12 /01 CBP: Steenbergen BRS Nummer: pty_eenheid_naa 1,638 hectare 3.503,51 4,969 hectare 2, , ,68 BRS Nummer: ,435 hectare 2, ,65 BRS Nummer: ,65 0,925 hectare 1.978,47 BRS Nummer: ,47 3,830 hectare 8.191,84 BRS Nummer: ,84 2,329 hectare 4.980,22 BRS Nummer: ,22 0,699 hectare 1.495,84 BRS Nummer: ,84 1,038 hectare 2, ,02 BRS Nummer: ,02 0,488 hectare 2, ,29 BRS Nummer: ,29 2,463 hectare 5.268,38 BRS Nummer: 5.268,38 11,806 hectare 2, ,45 BRS Nummer: ,45 0,756 hectare 1.617,57 BRS Nummer: ,57 1,231 hectare 2.633,50 BRS Nummer: ,50 0,767 hectare 1.639,96 BRS Nummer: ,96 0,682 hectare 1.459,58 BRS Nummer: ,58 2,430 hectare 5.196, ,61 Pagina 22 van 23 Gegenereerd op: :29

13 /01 CBP: Steenbergen pty_eenheid_naa BRS Nummer: ,663 hectare 2, , ,76 BRS Nummer: ,573 hectare 3.364, ,99 BRS Nummer: ,122 hectare 2.398,90 1,218 hectare 2, , ,14 BRS Nummer: 11,299 hectare , ,96 BRS Nummer: ,975 hectare 2.084, ,53 BRS Nummer: ,504 hectare 2, , ,45 Totaal voor Steenbergen: 57,841ha ,90 Pagina 23 van 23 Gegenereerd op: :29

14 Bijlage 3 Deelnemerslijst brsnr. Achternaam Voorlet. Bedrijfsvorm Straat Huisnr. Toevoeging Postcode Woonplaats van Dijk C.J.M. Heense Molenweg SX De Heen J.C.J.M en M.J.M Perdaems Rijksweg RC Nieuw-Vossemeer Gebr. S en T Dingemans Brugweg SM Kruisland Hage C.S. Grote Bolspolder TW Kruisland Van Meir-Adriaansen vof V.O.F. Boonhil VW Steenbergen NB Lely van der J en JBM en Bergman-Lely van der J J. Smallendijk TX Dinteloord Brooymans A.W.J. Kruislandsedijk RD Steenbergen NB Mts. Brooymans MTS Rijksweg RC Nieuw-Vossemeer J.M. Brooymans-Adriaansen PAEM Mts. MTS Oude Heijdijk 53 A 4681 SC Nieuw-Vossemeer Mts. Van der Spelt MTS Oostgroeneweg 3 A 4651 VX Steenbergen NB V.O.F. vd Riet H. / M. Riet-de Ruiter V.O.F. Mariaweg PP Dinteloord Gebr. Visser Zeelandweg Oost TS De Heen Otte E.A. en N en Otte-Rasenberg P.C. Heensedijk SW De Heen Moors-Nouwen vof V.O.F. Zeelandweg-Oost SG Steenbergen NB De Winter - van Haperen MTS Grote Bolspolder TW Kruisland Landbouwbedrijf de Witte CV Kruislandsedijk RH Steenbergen NB Geluk M.A. V.O.F. Annaweg TC Dinteloord van Loon P. Zuid Groeneweg SN De Heen Akkerbouw en pluimveebedrijf Maris Steenbergseweg PC Dinteloord Derksen Agrarische Bedrijven BV Mariaweg PP Dinteloord Huijsmans J.C.H.M. Beneden Sasweg ST De Heen 10

15 Bijlage 4 Nieuwsbrieven 11

16 Collectief weide- en akkervogelbeheer Noord-Brabant Nieuwsbrief, nr.12 Collectief weide- en akkervogelbeheer Brabant Nieuwsbrief 12 april 2015 Inleiding Inmiddels is het nieuwe beheerseizoen al van start gegaan en zijn vele broedvogels al weer teruggekeerd in onze provincie. De meeste collectieve beheerplannen gaan nu het vijfde jaar in en voor de eerste groep met een collectief beheercontract in de Beerse Overlaet breekt al zelfs het laatste beheerjaar aan. De gecombineerde opgave staat voor de deur, en er komen al vragen binnen over de te gebruiken gewascodes bij de randen. In deze nieuwsbrief vindt u de uitleg zoals deze door RVO is verstrekt. Op 14 April zijn de beheerplannen voor 2015 en daarmee het voorgenomen beheer - door Gedeputeerde Staten goedgekeurd. Vanuit het Samenwerkingsverband zijn we erg tevreden met het huidige verloop en we hopen op uw betrokkenheid in het komend jaar. In deze nieuwsbrief belichten we de volgende onderwerpen; 1. Uw afgesproken beheer online raadplegen 2. Gewijzigde gewascodes akkerranden bij de gecombineerde opgave 3. Levering zaaigoed en zaaiadvies 4. Agrarische collectieven en toekomstige beheercontracten 1. Uw afgesproken beheer online raadplegen Om de administratieve lasten te beperken, ontvangt u geen brief met kaarten per post, maar kunt u de ligging van het afgesproken beheer voor 2015, net zoals vorig jaar, gemakkelijk online raadplegen. Ga hiervoor naar: Zoek vervolgens onder het collectieve beheerplan op waaraan u deelneemt. Klik achter dit beheerplan op het icoontje voor de beheereenheden. Knop om beheereenheden in te zien Zoek vervolgens in de kolom BRS uw brs.nummer op. Daarna kunt u met het vergrootglas achter de beheereenheid inzoomen naar de beheereenheid. De ligging van de beheereenheid wordt dan op kaart weergegeven. 1/4

17 Collectief weide- en akkervogelbeheer Noord-Brabant Nieuwsbrief, nr.12 Knop om BRS-nummer op te zoeken In de legenda van de kaart (rechts op het scherm) kunt naar eigen voorkeur kaartlagen en labels aan- en uitzetten. 2. Gewijzigde gewascodes akkerranden bij de gecombineerde opgave In de periode van 1 april t/m 15 mei kunnen de gegevens voor de landbouwtelling, de mestwetgeving, betalingsrechten en subsidie voor agrarisch natuurbeheer aangevraagd worden via de gecombineerde opgave. Allereerst is het belangrijk om alle gewaspercelen en landschapselementen die u op 15 mei in gebruik of beheer had, op te geven in het onderdeel Opgave Percelen. In de toelichting welke door RVO is opgesteld vind u de volgende gewascodes: Code 3720 (Faunarand, grasland) van vorig jaar wordt één van de volgende codes: Gewascode 333 Gewascode 370 Gewascode 334 Gewascode 372 Rand grenzend aan blijvend grasland of een blijvende teelt, hoofdzakelijk bestaande uit blijvend grasland [Opbrengst van de rand meer dan 5 ton droge stof per ha per jaar] Rand grenzend aan blijvend grasland of een blijvende teelt, hoofdzakelijk bestaand uit tijdelijk grasland [rand jonger dan 4 jaar] Rand grenzend aan bouwland, hoofdzakelijk bestaand uit blijvend grasland [Opbrengst rand meer dan 5 ton droge stof per ha per jaar] Rand grenzend aan bouwland, hoofdzakelijk bestaand uit tijdelijk gras. Code 3721 (Faunarand, bouwland) van vorig jaar wordt één van de volgende codes: Gewascode 344 Gewascode 345 Rand grenzend aan blijvend grasland of een blijvende teelt, hoofdzakelijk bestaand uit een ander gewas dan gras. Rand grenzend aan bouwland, hoofdzakelijk bestaand uit een ander gewas dan gras. 2/4

18 Collectief weide- en akkervogelbeheer Noord-Brabant Nieuwsbrief, nr.12 Vervolgens kunt u in de SNL-a laag een betaalverzoek indienen voor de subsidie agrarisch natuurbeheer, waar het weide- en akkervogelbeheer onder valt. Controleer hier goed of alle beheereenheden ook daadwerkelijk staan ingetekend. Ontbreekt er iets? Neem dan direct contact op met uw gebiedscoördinator. 3. Levering zaaigoed en zaaiadvies Deze week worden de mengsels voor de akkerranden bij u afgeleverd. Deze mengsels zijn collectief ingekocht om de laagste prijs te garanderen. Dit jaar is de prijs van het zaaigoed gelijk aan vorig jaar. De levering zal, net als vorig jaar, worden gedaan door Neutkens BV uit Vessem. Het zaaiadvies is te verkrijgen via uw gebiedscoördinator. Zorg er vast voor dat de zaaibedbereiding is uitgevoerd. Deelnemers die een nieuwe overeenkomst hebben afgesloten voor het pakket A b (Bouwland met broedende akkervogels) moeten tussen 16 maart en 30 april 2015 de beheereenheid eenmalig inzaaien met een voorgeschreven mengsel (graskruiden). Deelnemers met het pakket A (Bouwland met doortrekkende en overwinterende akkervogels) moeten de beheereenheid tussen 16 maart en 30 april 2015 opnieuw inzaaien. Nadat de zaaibedbereiding is uitgevoerd kan het zaaigoed de grond in. Pakket Eerste jaar Tweede jaar Mengsel Zaaidichtheid A b Inzaai 16 mrt 30 apr 20-70% maaien & 20-50% ploegen Grassen en kruiden Klei: 10 kg/ha Zand: 10 kg/ha A Inzaai 16 mrt 30 apr Herinzaai 16 mrt 30 apr Granen en flora Klei: 75 kg/ha Zand: 50 kg/ha 4. Agrarische collectieven en toekomstige beheercontracten De agrarische collectieven gaan een belangrijke rol spelen in het nieuwe subsidiestelsel voor de agrarische natuur- en landschapsbeheer vanaf in Noord-Brabant. In Noord-Brabant komen 3 agrarische collectieven, te weten: Collectief West-Brabant, Collectief Midden-Brabant en Collectief Oost-Brabant. Jaarlijks is 2.8 mln beschikbaar aan de 3 agrarische collectieven gezamenlijk. Er wordt invulling gegeven aan de prioritaire soorten (met name akker- en weidevogels, maar ook botanisch beheer) zoals die voor Noord-Brabant zijn vastgesteld. De ANV s zijn bestuurlijk nadrukkelijk betrokken bij de vorming van de collectieven. Momenteel wordt na een gedegen voortraject gewerkt aan de beheerstrategie, als basis voor het gebiedsaanbod dat voor de zomer bij de provincie zal worden ingediend. 3/4

19 Collectief weide- en akkervogelbeheer Noord-Brabant Nieuwsbrief, nr.12 In het ANLb is het vanaf 2016 alleen nog mogelijk om deel te nemen aan collectief weidevogelbeheer in de gebieden Beerse Overlaet en Land van Heusden en Altena, omdat dit nog grote aaneengesloten gebieden zijn waar voldoende kritische weidevogels broedden en de populatie gestaag toeneemt. In de andere weidevogelgebieden (Made Drimmelen, Vughtse Gement, Schijndelse Heide en Rielsche Heide) is het mogelijk om via andere maatregelen (Rustzone Regeling, randenbeheer, etc.) gunstige omstandigheden te creëren voor weide- en akkervogels en dus niet meer via vlakdekkend beheer. In de collectieve akkervogelgebieden (Steenbergen, Bergen op Zoom, Biesbosch en Moerdijk) is vanaf 2016 een intensievere dooradering met akkerranden en wintervoedselveldjes gewenst binnen een aantal kerngebieden. Lopende collectieve beheercontracten kunnen wel worden uitgediend. Namens het Samenwerkingsverband, Coördinatiepunt Landschapsbeheer ZLTO Projecten Jochem Sloothaak Peter van Rijsingen Tel: Tel: Cyrille Larosch Wico Dieleman Tel: Tel: /4