1 Operatiecentrum CLSK week

Transcriptie

1 WOENSDAG 20 FEBRUARI 2019 NR. 7 1 Operatiecentrum CLSK week PagIna 1 van 15

2 2. Kalender en media-items PagIna 2 van 15

3 3 Samenvatting social media Topper van de week Volg ons op zijn de snelste berichtenbron Like ons op facebook.com/luchtmacht PagIna 3 van 15

4 4 Samenvatting intranet Weekoverzicht Defensieoperaties 20 februari :15 Nederlandse genisten oefenden in Litouwen het opwerpen van hindernissen. Dat gaat in de Litouwse vrieskou even anders dan in Nederland. Het ijs is er dik genoeg om vrachtwagens of zelfs pantserwagens te dragen. Daarom werden er ook hindernissen op het ijs aangelegd en gekeken welk materiaal daarvoor het beste bruikbaar is. Een overzicht van Defensieoperaties van 13 tot en met 19 februari. Daarnaast verkenden militairen van 13 Geneeskundige Compagnie het oefenterrein in Pabrade. Mocht er een ongeluk gebeuren dan kunnen zij gewonden zo snel mogelijk afvoeren. Ongeveer 220 Nederlandse militairen leveren een bijdrage aan de enhanced Forward Presence. De NAVO-aanwezigheid in Litouwen onderstreept de solidariteit met de Baltische Staten en Polen. Mogelijk nucleair materiaal in oud schroot Specialistische Defensie-eenheden ondersteunden het onderzoek naar (medisch) nucleair materiaal in een partij schroot/oud ijzer uit het buitenland. Dit gebeurt voorafgaand aan de ontmanteling en verspreiding ervan. Betrokken waren het Centrum Expertise Arbeidsomstandigheden en Gezondheid, de Straling Beschermingsdienst, stralingsdeskundigen van het CBRN-centrum en de explosievenopruimingsdienst met een robot. Ze troffen geen specifieke kenmerken aan op de locatie in de omgeving van Rotterdam. Defensie hielp de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Straling op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Patrouilles Mali Afgelopen week patrouilleerden de langeafstandverkenners in Gao en tussen Ansongo en Labezanga, een grensplaats van Niger. Zij spraken er met de lokale bevolking. Een lokaal radiostation informeerde de bevolking over de Nederlandse aanwezigheid. De informatie is ook verspreid via flyers en posters. Die verduidelijken de intenties van de Nederlanders. PagIna 4 van 15

5 Lopende operaties buitenland: Nederland neemt in Afghanistan met ongeveer 145 militairen deel aan de NAVO-missie Resolute Support. Vanuit Mazar-e-Sharif en Kaboel verstevigen ze de Afghaanse politie en het leger. Een Nederlands chirurgisch team werkt ook in Mazar-e-Sharif. Een AWACS-vliegtuig (airborne warning and control system) met aan boord Nederlandse bemanningsleden, helpt vanuit Turkije bij de strijd tegen ISIS. Het radarvliegtuig zorgt voor een actueel luchtbeeld. De operators helpen ook met de coördinatie van het militaire luchtverkeer. Luchtverdedigings- en commandofregat Zr. Ms. Evertsen is tot medio juni stafschip voor de Standing NATO Maritime Group 2. Zr. Ms. Zeeland fungeert als stationsschip in het Caribisch Gebied. Hier voert het schip kustwachttaken en counter-drugs operaties uit. Analisten van 306 Squadron op Vliegbasis Leeuwarden onderzoeken beelden uit het Midden-Oosten. Deze zijn gemaakt door een onbemand vliegtuig. De eenheid maakt met de informatie inlichtingenrapporten voor de coalitie die strijdt tegen ISIS. In Jordanië maakt een redeployment-team van 65 militairen de spullen van het F-16-detachement, dat begin januari terugkeerde, verhuis gereed. De gevechtsvliegtuigen maakten deel uit van de anti-isis-coalitie. Nederlandse trainers ondersteunen het Speciale Operaties Trainings Centrum in de omgeving van Bagdad. Bij Erbil geven Nederlanders in samenwerking met partnerlanden trainingen, onder meer in leiderschap en het beveiligen van grote gebieden. 2 Nederlandse militaire adviseurs vervullen een functie binnen de NAVO-capaciteitsopbouwmissie in Irak. Er nemen ook 4 Nederlandse civiele experts aan deel. Nederlandse militairen ondersteunen in het Midden-Oosten missies die het vredesproces bewaken. Ze doen mee aan Unifil, Undof, Untso en USSC. Het Forward Support Element Mirage in het Midden-Oosten levert onder meer (logistieke) ondersteuning aan beveiligingsteams van mariniers. Deze vessel protection detachments (VPD s) beschermen in de Golf van Aden Nederlandse koopvaardijschepen tegen piraterij. Daarnaast wordt regelmatig de bemanning van het KDC-10-transportvliegtuig voor een nacht opgevangen. Nederlandse militairen helpen voor de United Nations Mission in South Soedan (Unmiss) mee de burgerbevolking in Zuid-Soedan te beschermen. Nederland stopt per 1 september met deze missie. Nederlandse instructeurs leveren in Oeganda een bijdrage aan het Africa Contingency Operations Training and Assistance (Acota)- programma. Dat vergroot via instructie en training de militaire capaciteit van Afrikaanse landen. Die leveren op hun beurt een bijdrage aan vredesmissies op het Afrikaanse continent. Operaties/acties binnenland: De Explosieven Opruimingsdienst Defensie ruimde 35 explosieven. Mijnenjager Zr. Ms. Vlaardingen ruimde een explosief in de Noordzee. De bewaking van het Nederlandse luchtruim gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding op het Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging wordt gebruik gemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische F-16 s. PagIna 5 van 15

6 Luchtmacht en Tilburgs ziekenhuis wisselen personeel uit 20 februari :00 Medisch personeel van de luchtmacht kan bij schaarste of calamiteiten bijspringen in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg. Dat maken de Koninklijke Luchtmacht en het hospitaal mogelijk met de ondertekening vandaag van een intentieverklaring. "De intensievere samenwerking draagt bij aan een bredere ervaringsopbouw van medisch personeel van Defensie en civiel personeel van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis", aldus Hoofd Afdeling Gezondheidszorg Operaties en vliegerarts kolonel Derk Blikman. "Daarnaast toont deze samenwerking bereidheid om werk en organisatie tussen beide partijen te flexibiliseren. Het ETZ is een relatieziekenhuis van defensie, dus samenwerking civiel en militair is niet onbekend." In de praktijk zorgt de samenwerking ervoor dat medisch luchtmachtpersoneel vaker en in een andere omgeving ervaring kan opdoen. Dat betekent een verbreding van de zogeheten 'klinische exposure', stelt Blikman. De Defensieartsen en verpleegkundigen kunnen op hun beurt kennis delen met civiele artsen van het ETZ. Vakkennis over uiteenlopende medische ervaringen wordt door de samenwerking beter uitgewisseld. Vergroting capaciteit Het initiatief maakt mogelijk dat het militaire personeel en dat van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis elkaar kunnen versterken. Dit vergroot niet alleen de capaciteit bij beide partijen, maar ook de afwisseling en kwaliteit. Zo kan civiel personeel praktisch aan de slag bij de luchtmacht, bijvoorbeeld via stages en tijdelijke functies. Ook kunnen langduriger uitwisselingsovereenkomsten tussen personeel op termijn een mogelijkheid zijn, bijvoorbeeld tijdens opleidingen en cursussen. Blikman noemt de samenwerking een voorbeeld van de gewenste adaptieve krijgsmacht. PagIna 6 van 15

7 Update bouw motorenhal en testcel op vliegbasis Woensdrecht 19 februari :21 De werkzaamheden voor de nieuwe F-135 werkplaats zijn, ondanks wat vorst en sneeuw, goed van start gegaan. Op dit moment is de stalen constructie voor de motorenhal vrijwel afgerond. Deze week wordt gestart met de stalen constructie voor de overige gedeeltes van het gebouw, en wordt al begonnen met de wanden en het dak van de motorenhal. Volgens planning levert aannemer BredaBouw de hal per eind oktober 2019 op. Vanaf dat moment wordt de hal ingericht met werkplaatsuitrusting en worden de computernetwerken aangesloten. Nog voor de jaarwisseling start Pratt & Whitney een on-the-job training voor de eerste groep medewerkers van StandardAero en Defensie. Tegelijkertijd rondt BredaBouw dan de werkzaamheden af aan de overige gedeeltes van het gebouw, zoals de kantoren, de vergaderruimtes en de logistieke ruimte. Volgens planning is het gebouw dan eind februari 2020 gereed voor oplevering. In de zomer van 2020 is de training van de medewerkers ten einde en kan gestart worden met onderhoud aan de F-135 motor. Test Cell PagIna 7 van 15

8 Vanaf deze week is eveneens een start gemaakt met de voorbereidingen voor de bouw van de nieuwe F-135 Test Cell, waar we de F-135 motor kunnen testen na reparatie. Het bouwterrein is door zorg van het Rijksvastgoedbedrijf voorbereid. De aannemer neemt het bouwterrein nu over, en zal allereerst een bouwhek plaatsen en de bouwketen installeren. Half maart vangt dan de daadwerkelijke bouw van de Test Cell aan, waarbij allereerst de palenfundering wordt aangebracht en aansluitend de vloer wordt gestort. Dit gebouw zal in de zomer van 2020 gereed zijn, en zal in het najaar van 2020 in gebruik worden genomen. Nieuw KLu-veteranentenue maakt zijn intrede 19 februari :10 Voor postactieve Klu-veteranen en aspirant dienstverlaters (dienst verlaten in 2019 en status veteraan) heeft maandag 11 februari j.l. het nieuw KLu veteranentenue te Amsterdam zijn intrede gemaakt. Een mooi kostuum van de Fa Moorman te Amsterdam, wat niet alleen als veteranentenue kan worden gedragen (na aanbrengen onderscheidingen) maar ook in eigen tijd. Na 6 kleed-en meetmomenten (Amsterdam, Oirschot, Hoogerheide, Ermelo, Losser, Leeuwarden) kan het tenue daarna regulier worden besteld middels (internet). Het unieke aan het kostuum is dat de eigen missie in de kraag kan worden aangebracht en er een enorme keuze is in de kleur van de binnenvoering. Bovendien wordt door KPU een aanvullend pakket verstrekt, t.w. 2x overhemd, cap, 2x stropdas en riem. Het tenue is leverbaar voor zowel heren als dames (broek en rok). Het kostuum kost 395 euro, maar kan tot 300 euro worden terugverdiend. PagIna 8 van 15

9 Op Onze Vleugels 1 jaar 19 februari :35 Het welzijnsinitiatief van de Luchtmacht, genaamd Op Onze Vleugels (OOV), bestaat 1 jaar. Het afgelopen jaar is de basis gelegd voor de inrichting van OOV dat als primaire doel heeft: Kinderen van luchtmachtmedewerkers met een bijzonder verhaal, een steuntje in de rug te geven of in het zonnetje te zetten. De initiatiefgroep is trots dat er een goed gedragen fundament ligt en met een handtekening van de Commandant Luchtstrijdkrachten op het oprichtingscertificaat is de organisatie nu ook intern formeel erkend binnen de luchtmacht. Op Onze Vleugels past binnen de nieuwe koers van de Koninklijk Luchtmacht, waarbij de focus ligt op het eigen personeel. De gezinsleden van luchtmachtmedewerkers en medewerkers op CLSK-onderdelen doen ertoe, zij maken deel uit van het warme luchtmachtnest en zijn de backbone van de organisatie., aldus generaal Luyt bij de ondertekening van het oprichtingscertificaat. Tijdens het eerste startjaar heeft de initiatiefgroep ook al de eerste bezoeken mogen vormgeven en dus hebben de eerste OOV-gezinnen een bijzondere dag gehad op een luchtmachtonderdeel. Heb jij ook iemand binnen je luchtmacht-omgeving wiens kinderen door omstandigheden wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken? Of misschien verdienen je eigen kinderen het wel om een dag in het zonnetje te worden gezet. Twijfel niet langer, kijk hier voor meer informatie en mail de initiatiefgroep op oov@mindef.nl We nemen dan spoedig contact met je op. Team Op Onze Vleugels Koninklijke Luchtmacht Correctie en uitleg bij loonstrook februari februari :13 Bij een aantal defensiemedewerkers stonden fouten op de loonstrook van januari Deze zijn hersteld en de correcties staan op de loonstrook van februari. Hierbij zit een uitgebreide toelichting op de correcties en hoe deze te herkennen op de loonstrook. Voor wie geldt dit? 1. Militairen die in januari een toelage ontvingen die ten onrechte is meegenomen in het jaarinkomen ABP Defensiemedewerkers die geplaatst zijn in het buitenland en daar ook wonen. Welke fouten worden hersteld? 1. Te hoog jaarinkomen ABP Bij een aantal militairen is een incidentele toelage die zij in januari ontvingen, ten onrechte meegenomen bij het vaststellen van het jaarinkomen ABP Hierdoor was het jaarinkomen ABP te hoog en is er te veel pensioenpremie ingehouden. Bij cumulatieven staat nu een ander, correct, jaarinkomen ABP dan in januari. Dit jaarinkomen wordt ook verwerkt door het ABP. Bij het bericht zit naast de loonstrook ook een bijlage waarin wordt uitgelegd hoe het jaarinkomen ABP wordt vastgesteld. 2. Te veel loonheffing ingehouden bij medewerkers wonend in het buitenland Per 1 januari 2019 gelden er andere loonheffingen voor werknemers die in het buitenland wonen. In januari zijn die toegepast voor Defensiemedewerkers die in het buitenland zijn geplaatst én daar ook wonen. Maar voor deze groep geldt een uitzondering. Zij moeten worden behandeld als inwoner van Nederland. Dat betekent dat zij te veel loonheffing hebben betaald. Wie teveel heeft betaald, krijgt dat deze maand terug. Het is mogelijk dat bij een aantal medewerkers zowel de correctie van het jaarinkomen ABP als de correctie op het woonland uitgevoerd worden. In de toelichting staat tot in detail hoe de correcties zijn terug te vinden op de loonstrook. PagIna 9 van 15

10 Belastingtarief incidentele toelagen De vergoeding van incidentele toelagen als TOD (onregelmatige dienst), VVHO (uitzending) en waarneming staan sinds 2019 onder het kopje 'incidenteel'. Deze inkomsten worden belast volgens bijzonder tarief. Op de loonstrook van januari is deze verandering mogelijk samengevallen met teveel ingehouden pensioenpremie. Dat leidde tot een netto lagere uitbetaling. Op de loonstrook van februari is dat aangepast. Deze correcties vallen onder het bijzondere tarief. In maart worden geen aanpassingen meer verwacht. Meer informatie Meer informatie staat op de pagina Salaris en Toelagen. Groen licht voor invoering Gedragscode Defensie 15 februari :04 De Gedragscode Defensie wordt vanaf vandaag formeel ingevoerd. Dat gebeurt op verzoek van secretaris-generaal Wim Geerts. De geactualiseerde gedragscode is op 4 december vorig jaar al aangeboden aan de Defensietop en geldt voor de hele organisatie. De gedragscode bestond al sinds 2007, maar is nu weer up-to-date. De inhoud is niet totaal veranderd, maar accenten liggen anders. Veiligheid is nu een van de 4 kernwaarden. Elkaar aanspreken op gedrag en ongewenst of onveilig gedrag melden, horen daarbij. De gedragscode is dan een belangrijke leidraad. Voor en door medewerkers Heel 2018 is aan de actuele gedragscode gewerkt. Medewerkers verwoordden zelf waar de organisatie voor staat en hoe we bij Defensie met elkaar omgaan. Ruim 250 mannen en vrouwen uit alle geledingen van de organisatie stelden de code samen. Na alle inspanningen gaat de gedragscode nu verder de organisatie in. Hij komt terug in relevante processen, opleidingen en trainingen. Op veel locaties is al een goede start gemaakt met de implementatie, na de aanbieding in december. De 4 kernwaarden kennen en kunnen Het doel is dat iedereen bij Defensie de 4 kernwaarden kent en kan vertalen naar het dagelijks werk. Met andere woorden, wat houden 'verbondenheid, veiligheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid' voor jou in? De manier waarop dit doel wordt gehaald bepalen de commandanten en directeuren. Hierbij kunnen ze worden ondersteund door de directie Veiligheid, de integriteitsorganisatie en de communicatieafdelingen. Periodiek wordt over de voortgang gerapporteerd. PagIna 10 van 15

11 Toolbox Om de leiding te ondersteunen bij het bekend maken van de gedragscode stelt de directie Communicatie een toolbox beschikbaar met communicatiemiddelen en een teamtool van de COID. De kracht zit m in het onderlinge gesprek. De toolbox kan helpen om de gedragscode bespreekbaar te maken. Voor 1 mei 2019 worden ook de gedragsregels bekendgemaakt. Dit aanvullende document verduidelijkt welk gedrag we bij Defensie waarderen en welk gedrag we niet accepteren. Klik hier voor de intranetpagina van de COID met de gedragscode en de toolbox. De gedragscode is ook voor iedereen te vinden op Defensie.nl/gedragscode. EMVO vliegt weer 14 februari :54 Vanaf donderdagmiddag wordt er weer gevlogen door de EMVO. Komende weken worden gebruikt om de bedrijfsvoering te herstructureren. Bijleveld: Stabiele situatie Afghanistan leidend: samen erin, samen eruit 14 februari :28 Nederland blijft betrokken bij de missies in Afghanistan en Irak. Dat zei minister Ank Bijleveld-Schouten vandaag tijdens de vergadering van NAVO-ministers in Brussel. Daar kwamen onder meer de onderhandelingen tussen de Amerikanen en de Taliban aan de orde. Die moeten leiden tot vrede. Nederland hoopt dat het in Afghanistan komt tot een duurzame vredesovereenkomst. Daarmee stopt dan niet alleen het geweld, maar zal Afghanistan ook nooit meer een veilige haven voor terroristen worden. Bijleveld is wel van mening dat een duurzame vrede in Afghanistan meer vereist dan een vredesdeal tussen de Verenigde Staten en de Taliban. Dit zijn, net als een staakt het vuren, cruciale stappen. Maar een veilig en stabiel Afghanistan behelst meer. Volgens de minister draait het ook om vooruitgang op het gebied van democratie, rechtsstaat, de positie van vrouwen en mensenrechten en functionerend veiligheidsapparaat. PagIna 11 van 15

12 Ze drukte de Amerikanen ook op het hart de bondgenoten op de hoogte te houden van de inspanningen van de Afghaanse regering en de geallieerden in het land. We kunnen niet zonder de steun van de Amerikanen, wat ons betreft is het samen erin, samen eruit. Bijleveld vindt dat gesprekken over eventuele troepenvermindering rechtstreeks verband moeten houden met de vredesbesprekingen. Wat haar betreft is de vredesovereenkomst inclusief. Nederland zet zich al sinds 2002 in voor Afghanistan. Op dit moment nemen er zo n 160 militairen deel aan de Resolute Support Mission. Die is bedoeld ter ondersteuning met training, advies en begeleiding van het Afghaanse leger, de politie en de special forces. De Nederlandse militairen leveren hun bijdrage grotendeels vanuit het hoofdkwartier in Mazar-e-Sharif in het noorden van het land. Irak PagIna 12 van 15

13 De Iraakse veiligheidstroepen hebben ook nog steeds hulp van buitenaf nodig. Met training, advies en begeleiding moeten de Irakezen uiteindelijk zelf in staat zijn dreigingen op het gebied van de veiligheid aan te pakken. Bijleveld: Willen we ons militaire succes bij de bestrijding van ISIS serieus nemen, dan hebben we geen andere keus dan ons te blijven inzetten voor de stabilisatie van de regio. Naast de bestrijding van terreurorganisatie ISIS, helpt de NAVO bij de opbouw van een duurzame, inclusieve veiligheidssector. Vanavond reist Bijleveld door naar München voor een bijeenkomst met de ministers van Defensie van de anti-isis coalitie en de München Security Conference. Staatshoofden, ministers en experts uit de hele wereld discussiëren er onder meer over toekomstige wapenbeheersing en samenwerking op het gebied van defensiebeleid. Ook zaken als het belang van internationale veiligheid voor de handel, effecten van klimaatverandering en innovaties die effect hebben op internationale veiligheid komen aan de orde. Weerberichten meteogroep voldoen aan internationale eisen 14 februari :17 De meteorologische informatie aan luchtvarenden van de Joint Meteorologische Groep (JMG) voldoet aan de internationale regels. Directeur Militaire Luchtvaart Autoriteit commodore Jan Paul Apon reikte gisteren het certificaat MLE-ANS uit. Hij deed dat aan Commandant JMG luitenant-kolonel Douwe Minnema. "Door de wil om gecertificeerd te worden is de bedrijfsvoering onder de loep genomen en daar waar nodig aangepast", aldus Minnema. "De bedrijfsvoering is transparanter, de risico s beter in beeld gebracht. Dit resulteert uiteindelijk in een veilige manier van werken. Ook onze afnemers zijn ervan verzekerd dat de dienstverlening is geborgd en van de voorgeschreven kwaliteit." Bedrijfsvoering aanpassen Na een lange periode van voorbereiding vond in oktober 2018 de certificeringsaudit plaats. De JMG sloot die met goed gevolg af. In het verlengde van het aanpassen van de bedrijfsvoering werkt de JMG aan standaardisatie van producten. "Een goed voorbeeld daarvan is de invoer van de zogenoemde auto cross-sectie sinds 1 februari", zei Minnema. "Die gebruiken we in de briefings aan vliegers. Door de standaardisatie en gedeeltelijke automatisering ziet deze er voor iedere vlieger vertrouwd uit. Hij/zij weet wat er is te verwachten. Dat betekent minder kans op interpretatiefouten. Ook kost het maken minder tijd en zijn de cross-secties van alle velden inzichtelijk voor iedere vlieger en meteoroloog. Dat is winst voor iedereen." PagIna 13 van 15

14 Aftrap uitwisselingsprogramma voor medewerkers Defensie 13 februari :47 Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten luitenant-generaal Martin Wijnen wisselde vandaag voor 1 dag zijn baan. Dat deed hij met Ineke Dezentjé Hamming, voorzitter van de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie FME. Daarmee trapten zij officieel het Civiel-Militair Professional Uitwisselingsprogramma voor Defensie en het bedrijfsleven af. PagIna 14 van 15

15 Ik wil leidinggevenden aanmoedigen medewerkers te laten deelnemen aan het uitwisselingsprogramma, stelt Wijnen. Zelf was hij ooit gedetacheerd bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV). Toen heb ik ervaren welke impuls dat gaf aan mijn ontwikkeling op professioneel en persoonlijk vlak. Ik kwam terug bij Defensie met meer inhoudelijke kennis en ervaring en bovendien als een rijker mens. Techwijs Vandaag sprak Wijnen bij de FME mee over hun Artificial Intelligence platform en over het programma UpgradeNL, dat heel Nederland techwijs wil maken. Daarnaast heeft hij onder meer een bezoek gebracht aan het Smart Industry Fieldlab Dutch Optics Center in Delft. Generaalsberaad Dezentjé werkte op haar beurt bij de krijgsmacht en zat onder meer het generaalsberaad voor. Ook sloot ze aan bij de Directie Operaties, voor een briefing over de lopende inzet van de krijgsmacht. Dezentjé: Defensie en de technologische industrie staan voor soortgelijke uitdagingen. Digitalisering, tekort aan personeel en behoefte aan wendbaarheid. Hoe blijven we innovatief en vernieuwen we met technologie? Door samen te werken en kennis te delen kunnen we elkaar echt versterken. Ze bracht 's middags met luitenant-admiraal Bauer een bezoek aan het Dienstencentrum Personeelslogistiek van het DOSCO om met elkaar te spreken over de gezamenlijke uitdaging technisch personeel te werven en te behouden en hoe de organisaties elkaar daarin kunnen versterken. Samenwerken Het uitwisselingsprogramma is een initiatief van het Platform Defensie Bedrijfsleven (PDB-NL) waarvan Wijnen en Dezentjé voorzitter zijn. Defensie en het bedrijfsleven vissen vaak in dezelfde vijver bij de zoektocht naar (technisch) personeel. Door samen te werken, personeel uit te wisselen en te streven naar duaal werkgeverschap, is het schaarse personeel beter te benutten. Meedoen aan het programma Deelnemen aan het uitwisselingsprogramma? Kijk voor beschikbare uitwisselingsplaatsen bij het bedrijfsleven op de REP-pagina. PagIna 15 van 15