Stiemer Valleipark. Een nieuwe manier van leven met water en natuur in de stad. TRACTEBEL ADR Architectes DESCOMBES in opdracht van STAD GENK

Transcriptie

1 Stiemer Valleipark Een nieuwe manier van leven met water en natuur in de stad Bart Van Gassen Presentatie VRP CONGRES 24 april 2018 TRACTEBEL ADR Architectes DESCOMBES in opdracht van STAD GENK

2

3

4

5

6 MASTERPLAN STIEMER VALLEIPARK Een flexibel en strategisch ruimtelijk kader dat richting geeft aan een stapsgewijze transformatie van de vallei van de Stiemer

7 Werken in twee richtingen van de vallei: langs en dwars.

8 Werken volgens het principe van maken met : werken met de natuurlijke en sociale krachten die aanwezig zijn in het gebied.

9 Werken volgens verschillende thema s: water machtigen, ecologie stimuleren, trajecten verbinden en publieke cultuur activeren. water ecologie trajecten publieke cultuur

10 DRIE COMPLEMENTAIRE ENTITEITEN de lineaire tuin, de natuurplek en de stedelijke valleirand Ruimtelijke en programmatorische articulaties die vorm geven aan een vitaal en robuust Valleipark Stiemerbeek

11 MASTERPLAN Sequentie van lineaire tuinen, natuurplekken, stedelijke valleiranden en een verbindende valleiroute.

12 LINEAIRE TUINEN Publieke plekken in de vallei waar een divers gebruik op maat van de wijken kan plaatsvinden. Een verbindende ruimte tussen de twee valleiflanken.

13 Referentie lineaire tuin

14 Referentie lineaire tuin

15 NATUURPLEKKEN Plekken waar de nadruk ligt op natuurontwikkeling die voortbouwt op de specifieke biotische en abiotische condities. Toegankelijkheid wordt hier beperkt.

16 Referentie natuurplek

17 Referentie natuurplek

18 STEDELIJKE VALLEIRANDEN Plekken in de valleiflanken waar ruimtelijkfunctionele relaties tussen vallei en stad kunnen ontstaan. Plekken waar de publieke ruimte, stedelijke ontwikkeling en programmatie zich richten tot de vallei.

19 Referentie stedelijke valleirand

20 Referentie stedelijke valleirand

21 Tyopologie aan valleiranden Orientatie op vallei Doorsteken naar vallei Voetprint in vallei

22 Stapsgewijze ontwikkeling van een stedelijke valleirand Tijdsperspectief afhankelijk van project tot project Bestaande situatie: Geen relatie tussen bebouwing en vallei Korte termijn: Introductie publieke route Middenlange termijn: Doorsteken en programmatie valleirand Lange termijn: Oriëntatie bebouwing naar de vallei

23 THEMATISCHE STRATEGIEËN Ontwikkelingsrichtingen binnen de vier sleutelthema s voor de evolutie van het Stiemer Valleipark

24 WATER MACHTIGEN

25 Basisdebiet: verpompt bronwater

26 Basisdebiet: kwelwater meanders sportpark

27 Debiet: neerslagafvoer

28 Debiet: overstortwater

29 Strategie 1: de parallelle beek Zet in op lange termijn herstel van de natuurlijke vallei dynamiek Te ontwikkelen in een zone van 10m-30m uit de as van de huidige Stiemer Wordt gevoed door kwelwater/grondwater (30cm onder maaiveld), oppervlaktewater (grachten) en hemelwater (RWA/DWA en SUDS) Gedimensioneerd voor buffering van hemelwater uit omliggende wijken (inspelen op toename SUDS)

30 Strategie 1: de parallelle beek een drager voor te ontwikkelen SUDS in de wijken SUDS zijn Sustainable Urban Drainage Systems: Individuele afkoppeling (privaat) Regentuinen Wadi s/bermen Verticale infiltratie (Vflow) Genk heeft geschikte ondergrond voor infiltratie en ruimte voor infiltratie SUDS voorkomen overstort werking op lange termijn.

31 Strategie 2: het zuiverend kanaal Zet in op korte termijn mitigatie van negatieve effecten overstortwerking Maakt gebruik van (tijdelijke) end-of-pipe oplossingen en nature-based solutions Per afzonderlijke overstort dient een juiste strategie, oplossing en uitvoeringstermijn worden bepaald om slimme investeringen te doen. Voor het bepalen van deze stategie is een vallei-brede geïntegreerde systeembenadering noodzakelijk

32 Strategie 2: het zuiverend kanaal End-of-pipe oplossingen: Bergbezinkbekken(BBB) Voorbehandelingen (roosters of netten in overstorten), Fysico-chemische behandelingen (modulaire filters en zeven) Nature-based-oplossingen: Zuiverend rietveld Drijvende vegetatiematten Cascades/dammen

33 ECOLOGIE STIMULEREN

34 Risico op verbossing natte graslanden

35 Risico op verlanding rietveld

36 Beeksegment zonder relatie met komgronden:

37 Beeksegment met beperkte relatie tot komgronden

38 Strategie 1: de diverse vallei Zet in op het creëren van een divers landschapsbeeld door stimuleren van de ontwikkeling van open (graslanden/heides) en besloten (bossen) ecotypes doorheen de vallei Abiotisch en biotische omstandigheden zijn, samen met het type beheer, bepalend voor de ontwikkeling van een bepaald ecotype Er wordt gestreefd naar de ontwikkeling aaneengesloten beheersblokken

39 Strategie 1: de diverse vallei ecotypes Huidige vallei sterk verbost, ontwikkeling van graslanden en moerassen creeërt meer biodiversiteit in de vallei en een gevarieerder landschapsbeeld. Juist beheer van deze meer open ecotypes is noodzakelijk.

40 Strategie 2: de ecologische beek Zet in op het creëren van een ecologisch waardevolle beekloop doorheen de vallei Verbindt oude meanders en oppervlaktewater met een goede water- en ecologische kwaliteit. Er wordt, op lange termijn, gestreefd naar de ontwikkeling van 3 type van beeklopen: Moerasbeek Doorstroommoeras gesloten type Doorstroommoeras open type

41 Strategie 1: de ecologische beek - moerasbeek Duidelijk herkenbare beekloop, flauwe oevers worden beekmoeras Naast beek natte graslanden met perceelsrandbegroeing Beheer: extensief (maaien oever om de 3-5 jaar) Flora: Riet, Grote zeggevegetatie, Dotterbloem, Borstelbies, Pinksterbloem Fauna: Hermelijn, Oranjetipje, IJsvogel, Moerassprinkhaan

42

43 Strategie 2: de ecologische beek doorstroommoeras open Uitwaaierende beekloop, weinig gedefineerde waterpartijen Weinig beschaduwing, op hogere/drogere delen natte graslanden Beheer: extensief (maaien moerasvegetatie om de 3-5 jaar, gefaseerd en afvoeren) Flora: Riet, Lisdodde, Wateraardbei, Zompzegge, Moerasvergeet-me-nietje Fauna: Watersnip, Kleine karekiet, Bosrietzanger, Vuurjuffer

44

45 Strategie 1: de ecologische beek doorstroommoeras gesloten Geen duidelijke beekloop, hoge grondwaterstanden Beschaduwing % Beheer: exotenbestrijding Flora: Zwarte els, Kruipend zenegroen, Slanke sleutelbloem, Holpijp, Gele lis Fauna: Matkop, Boomkever, Boswitje, Bosbeekjuffer, Bunzing

46

47 TRAJECTEN VERBINDEN

48 Verplaatsen door vallei: Missing link

49 Eentonige beleving

50 Beperkte verbinding strategische sites

51 Trage wegen

52 Strategie 1: de valleiroute Valleiroute (7.3 km) verbindt strategische stadssites Valleiroute sluit aan op bovenregionaal netwerk en bestaand lokaal netwerk Valleiroute zet in op de beleving van de diverse condities in de vallei Traject ter hoogte van kruising E314 via Stalenstraat (1.2km), niet via een tunnel langs motruïne (0.75km)

53 Strategie 1: de valleiroute beleven en verbinden

54 Strategie 2: de buurtwandelingen Buurtwandelingen vormen lussen doorheen de vallei en verbinden buurten Buurtwandelingen leiden langs de verschillende condities/bijzondere plekken in- en rond de vallei Buurtwandelingen hebben een lengte die varieert tussen de km Buurtwandelingen kunnen, met medegebruik van valleiroute, geschakeld worden in een langere (dag-)wandeling

55 Strategie 2: de buurtwandelingen

56 PUBLIEKE CULTUUR ACTIVEREN

57 Publiek domein gericht op passage

58 Verbreding publiek domein aan kruisingen

59 Private functies in vallei

60 Collectieve functies in valleiflank

61 Strategie 1: punctuele interventies Kunnen verspreid door vallei worden ontwikkeld, gekoppeld aan routes Hebben als doel het creëren van kleinschalige verblijfsplekken en de ervaring van het valleilandschap te versterken Vormen verrassingen` langs trajecten die uitnodigen tot gebruik, verblijf of observatie. Kunnen een blijvend of tijdelijk karakter hebben.

62

63 Strategie 2: de ontwikkeling van Tuinen Worden voorgesteld in segmenten waar Stiemer een sterk articifieel karakter heeft en waar ruimtelijk-functionele relaties tussen stad en vallei denkbaar zijn. Hebben als doel het articuleren en definiëren van ruimtes in de vallei die open zijn voor een breed en meervoudig gebruik. Vormen plekken waar diverse bevolkingsgroepen in Genk met elkaar in contact kunnen komen door ze in samenspraak met de bewoners te programmeren.

64

65 Strategie 3: Programmatie vanuit de randen Worden voorgesteld op plaatsen waar verdichting van stedelijk weefsel kansrijk is en publiek domein een relatie tussen stedelijk en valleilandschap denkbaar is. Hebben als doel overgangsruimtes tussen stedelijk en valleilandschap te vormen elke ingericht kunnen worden als publiek domein voor dagelijk meervoudig gebruik. Vormen plekken die vanuit de omliggende stedelijke functies kunnen worden geprogrammeerd.

66

67 UITWERKINGEN STRATEGISCHE ZONES Eerste verkenningen van een mogelijke ruimtelijke vertaling van de entiteiten en stratgieën voor waterschei en winterslag

68 De verbinding Thor-Stalenstraat

69 De Tuin van Waterschei

70 Het rietveld

71 De Tuin van Winterslag

72 BEDANKT!