>>LopendVuur08. Bekijk de dit sportjaar geleverde prestaties zo objectief mogelijk Q&A. Jaap Eden. Oproep van juryvoorzitter Bas van de Goor

Transcriptie

1 >>LopendVuur08 De krant van de Nederlandse Topsport >> december 2017 Nieuw uitkeringsreglement voor topsporters > 2 Nominaties NOS NOC*NSF Sportgala 2017 > 4 Yasemin Smit en Jiske Griffioen zwaaien af > 6 Het Talent: Ruby Huisman knalt door de bochten > 8 Oproep van juryvoorzitter Bas van de Goor Bekijk de dit sportjaar geleverde prestaties zo objectief mogelijk Wie wordt de Sportman, Sportvrouw, Paralympische sporter, Sportploeg en Coach van het jaar 2017? Wie wint de Young Talent Award en wie gaat naar huis met de Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs? Dinsdagavond 19 december is de Amsterdam RAI het decor van het 67 ste NOS NOC*NSF Sportgala, dat rechtstreeks wordt uitgezonden door de NOS. FOTO: NOC*NSF >> Voor de vijf eerstgenoemde categorieën presenteerden de NOS, NOC*NSF en de vakjury eind november de shortlists met kanshebbers. Hieruit heeft de vakjury per categorie inmiddels drie genomineerden gedistilleerd (zie pagina s 4 en 5). Sporters, coaches, vakjury Uit die nominaties worden direct voorafgaand aan de uitzending van de Sportgalaverkiezingen op tv de winnaars gekozen. Sporters die uitgenodigd zijn voor het Sportgala brengen hun stem uit op de sporters, net als de genodigde bondscoaches dat doen voor de coachprijs. Stemgerechtigden krijgen vooraf het juryrapport toegezonden, zodat ze een weloverwogen keuze kunnen maken. De stemmen van de sporters en coaches hebben samen een gewicht van vijftig procent. Jaap Eden De overige vijftig procent komt van de vakjury. De vakjury beoordeelt de prestaties van de sporters en coaches aan de hand van enkele vastgestelde criteria. Zo wordt er gekeken naar de prestatiedichtheid: Hoeveel concurrentie is er? Hoe breed is de top? Verder spelen de impact van de sport op het Nederlands publiek en het niveau van het evenement een belangrijke rol. En: Hoe mondiaal is de sport en gaat het om een hoofd- of bijnummer? Bij de coachcategorie wordt uiteraard gekeken in >> lees verder op pagina 2 In 1972 werd de kristallen bokaal, die tot dan toe werd uitgereikt aan sporters van het jaar, vervangen door de huidige prijs: de Jaap Eden. Het destijds door schilder-beeldhouwer Jits Bakker ( ) uit Bilthoven ontworpen kunstwerk is gebaseerd op de Nederlandse sportman Jaap Eden, die aan het eind van de negentiende eeuw als wielrenner én schaatser furore maakte. In vier jaar tijd werd hij driemaal wereldkampioen op de schaats en tweemaal op de fiets. Absoluut hoogtepunt was het jaar 1895, toen hij zowel op de fiets als op de schaats de wereldtitel veroverde, een prestatie die niemand hem ooit nadeed. De winnaars van vorig jaar. V.l.n.r. Ilse Paulis, Maaike Head, Jan Lammers (namens Max Verstappen), Liesette Bruinsma, Eythora Thorsdottir, Sanne Wevers, Esther Vergeer en Vincent Wevers. Q&A Wanneer is de stemming? Op de avond van het Sportgala, bij binnenkomst in de RAI. Wat nu als ik dan een training of wedstrijd heb? Genodigde sporters, coaches en vakjuryleden die niet aanwezig kunnen zijn bij het Sportgala, kunnen in de dagen voorafgaand aan het gala hun stem digitaal uitbrengen. Waarom wordt er niet live, tijdens de uitzending, gestemd? Sporters willen niet beïnvloed worden door leuke filmpjes, maar willen hun keuze bepalen op basis van sportieve prestaties. Hoe wordt er gestemd? In een stemhokje, met een rood potlood. Is er nog controle op de telling van de stemmen? Er is een notaris aanwezig die let op de procedure bij het stemmen en die de tellers controleert. HET LOPEND VUUR DECEMBER 2017 NOC*NSF 1

2 Vervolg pagina 1: hoeverre hij/zij invloed en controle heeft op de prestatie van de sporter. Eerst objectief, dan gevoel Bas van de Goor, de debuterende voorzitter van de vakjury, weet dat het een heel lastige klus is om de beste te kiezen. Daarom roep ik alle sporters op om net als de vakjury heel goed te kijken naar de geleverde prestaties. Zo objectief mogelijk. Bedenk voor jezelf welke criteria je belangrijk vindt en schaal daarop de genomineerden in. Eerst de punten waarop je objectief kan meten, laat daarna je gevoel spreken. Dan kom je in elk geval tot een gegronde, doordachte keuze. Ik wens alle stemmers heel veel succes met deze uitdagende opdracht. FOTO: NOC*NSF Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs Winnaar van 2016: Esther Vergeer. Om de allergrootste sportlegendes uit de Nederlandse geschiedenis te eren, is de Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs ingesteld, de Nobelprijs voor de Nederlandse sport. De vijf laatste winnaars bepalen samen wie de Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs dit jaar toebedeeld krijgt. De volgende oud-topsporters wonnen de prijs reeds: 2016 Esther Vergeer 2015 Joop Zoetemelk 2014 Rintje Ritsma 2013 Teun de Nooijer 2012 Anky van Grunsven 2011 Edwin van der Sar 2010 Pieter van den Hoogenband 2009 Inge de Bruijn 2007 Peter Blangé 2006 Leontien Zijlaard-van Moorsel 2005 Anton Geesink 2005 Ard Schenk 2005 Johan Cruijff 2005 Nico Rienks 2005 Sjoukje Dijkstra Nuttige coachreis naar Tokio Het onderlinge contact is goud waard Onlangs reisde een gezelschap van 25 Nederlandse coaches en NOC*NSFafgevaardigen naar Tokio om alvast kennis te maken met de stad waar in 2020 de Zomerspelen worden gehouden. Heel nuttig, vindt Gertjan van der Linden, bondscoach van de rolstoelbasketbalsters. >> Van der Linden was tien jaar geleden al eens in de Japanse hoofdstad, maar moest toch weer wennen aan de drukte in de megastad. Er komt veel op je af, vertelt de coach, die toevoegt dat alles in Tokio erg gestructureerd verloopt. Bestel je een taxi om tien uur, dan is die er ook echt om tien uur. Op het programma stond onder andere het inspecteren van het in aanbouw zijnde olympische dorp en van bestaande en nieuwe sportaccommodaties. Van der Linden: Ze zijn al ver. We hoeven niet bang te zijn dat de faciliteiten in Tokio niet op tijd af komen. Punt van kritiek Van der Linden had ook een punt van kritiek. Een van de twee hallen waar zijn team straks gaat spelen, is onlangs opgeleverd. Toen hij daar een kijkje ging nemen, bleek dat de accommodatie niet geschikt is voor sporters in een rolstoel. Van der Linden: Er zijn wel aangepaste toiletten hoor, maar de kleedkamers zijn bijvoorbeeld veel te klein. Daar kunnen we maximaal met zes speelsters in een rolstoel in. Dat is niet handig voor teambesprekingen. Ook de douches bij de kleedkamers zijn niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Er zijn maar twee aangepaste douches in het hele gebouw. Als je daar met een heel team moet douchen, ben je wel even bezig. Bij de bezoeken was iemand van het plaatselijke organisatiecomité aanwezig. Dat was allemaal keurig verzorgd. De kritiek vonden ze niet leuk, maar ze hebben wel gezegd er wat mee te zullen doen. Het tweede stadion is nog in aanbouw, dus ik hoop dat ze onze punten daar meteen meenemen. Onderling contact Over het contact met de andere Nederlandse coaches en de aanwezige prestatiemanager en technisch directeur is Van der Linden heel positief. Het onderlinge contact is goud waard. We hadden intervisie en een aantal coachsessies. Uiteindelijk zijn we daar allemaal met hetzelfde doel: winnen in Onder de coaches waren vijf paralympische coaches. Dat wij daar met een gezamenlijke delegatie waren, is een voorbeeld voor de rest van de wereld. De olympische coaches waren ook heel erg geïnteresseerd in onze bevindingen. Van der Linden hoopt een jaar voor de Spelen met zijn hele team een oefentoernooi in Tokio te kunnen spelen. Dan kunnen de speelsters ook beleven hoe het daar is. Ik kan het ze wel vertellen, maar zelf ondervinden is veel beter. Een voorbeeld: er zijn wel liften, maar die staan alleen in Japanse tekens aangegeven. Ik moest overal flink zoeken. Het is fijn om zulke zaken al eens te hebben ervaren voordat je hier voor de Spelen komt. Ik realiseer me dat dit een luxe is en het moet ook financieel kunnen, maar uiteindelijk zijn dit dingen waar je je winst uit kunt halen. Zorg als topsporter dat je je zaakjes op orde hebt Nieuw uitkeringsreglement voor topsporters Als topsporter wil je vooral bezig zijn met sport. Tegelijkertijd: topsport is ook gewoon een beroep. En neem je dat beroep serieus, dan moet je ook je financiële zaken op orde hebben. Dat zegt Nienke Kingma, coördinator van het Fonds voor de Topsporter. Vanaf 1 januari 2018 heeft dit Fonds verantwoordelijk voor stipendia en kostenvergoedingen een nieuw uitkeringsreglement. >> Kingma maakte voorheen als roeister zelf gebruik van de regelingen. Vergeleken met toen hebben we nu veel betere regels, vertelt ze. Van 18 tot 27+ jaar loopt het stipendium op van minimumloon naar een modaal inkomen; echt bedoeld voor sporters die zelf niet rond kunnen komen van hun sport. Het uiteindelijke doel is dat sporters hun keuze om wel of niet door te gaan, nu kunnen maken op sportinhoudelijke gronden en niet meer om financiële redenen stoppen. Dat is een mooie ontwikkeling. De belangrijkste reden voor de nieuwe reglementen per 1 januari 2018 is om beide systemen stipendium en kostenvergoeding beter op elkaar aan te laten sluiten. Kingma legt uit: We zijn constant bezig met het verbeteren van het reglement om het nog beter te maken voor de sporters met een topsportstatus. Belangrijkste wijziging Om het hele nieuwe reglement in dit artikel helemaal uit te leggen, gaat volgens Kingma te ver. De belangrijkste wijziging is wel dat er tot nu toe aparte reglementen waren voor het stipendium en de kostenvergoeding. Daar zat veel overlap in, waardoor het logisch was dit samen te voegen. Dat maakt Colofon Colofon Lopend Vuur is een uitgave van NOC*NSF, Ontwerp Diep Arnhem, Opmaak Studiorvg, Rotterdam, Druk Edauw & Johannissen BV, Den Haag, Hoofdredactie Roelof Jan Vochteloo/NOC*NSF, Eindredactie Karlijn de Jonge, Medewerkers Joost Hanewinkel, Erik Riemens, Joyce Smits, Nick Tol, Tessa de Wekker, Robin Wubben, Redactieadres NOC*NSF: Lopend Vuur T.a.v. Annemiek van der Meer, Postbus 302, 6800 AH ARNHEM, Tel.: , lopendvuur@nocnsf.nl, 2 NOC*NSF HET LOPEND VUUR DECEMBER 2017

3 Meer geld naar topsport Eind oktober werd het kabinet Rutte III beëdigd. VVD, D66, CDA en ChristenUnie geven in hun regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst aan de sport in Nederland te willen versterken. Wat zijn de belangrijkste punten? Sportakkoord Het kabinet wil met sportbonden, sportverenigingen, sporters met een beperking en gemeenten een sportakkoord sluiten. Dit akkoord heeft als doel de organisatie en financiën van de sport toekomstbestendig te maken. Er komt structureel 10 miljoen euro om de positie van sportbonden te versterken en de regeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties wordt verlengd. Topsport De vorig jaar afgesproken structurele intensivering voor de topsport wordt verdubbeld naar 20 miljoen euro per jaar. Het kabinet belooft meer ruimte voor talenten om onderwijs en topsport te combineren. Sportevenementen Er komt structureel 5 miljoen euro extra voor de organisatie van grote sportevenementen in Nederland en het kabinet Gerard Dielessen, algemeen directeur NOC*NSF: Om meer medailles te winnen in meer sporten gaan we met de 10 miljoen voor topsport zowel succesvolle als kansrijke programma s versterken. Ook zullen we het huidige topsportsysteem verder verbeteren, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van het beroep van topsporter en het opleiden van Nederlandse topcoaches. We zijn blij dat er naast deze extra investeringen direct op topsportniveau, ook ruimte wordt gemaakt voor topsporttalenten om topsport en onderwijs te combineren. Samen met VWS zullen we er alles aan doen om het effect van deze extra middelen direct in 2018 al merkbaar te laten zijn. gaat steviger inzetten op de aanpak van dopinggebruik, matchfixing, corruptie en misbruik in de sport. Het kabinet wil met veel partijen, waaronder sportbonden en -verenigingen, komen tot een nationaal preventieakkoord. Prestatiegedrag vast onderdeel binnen paralympische topsportprogramma s Prestatiemanagers van NOC*NSF adviseren en ondersteunen de sportbonden bij de ontwikkeling en uitvoering van hoogwaardige sporttechnische programma s. Ook dienen zij als klankbord voor de coaches en signaleren zij de behoeften uit de dagelijkse coachpraktijk. Dat geldt niet alleen voor de olympische sporters, ook de paralympiërs hebben een prestatiemanager tot hun beschikking. Voormalig langebaanschaatser Ralf van der Rijst is sinds 1 juni 2017 prestatiemanager voor de paralympische takken van sport. >> In mijn eerste maanden als prestatiemanager heb ik vooral gekeken en geluisterd hoe de paralympische sport in Nederland er op dit moment voor staat, aldus Van der Rijst. Door veel vragen te stellen en daarbij niet direct een oordeel te vormen heb ik inmiddels een goed beeld gekregen. het makkelijker en beter toetsbaar. De inkomenstoets wordt hierdoor ook makkelijker uitvoerbaar. Daarnaast is de hoogte van het stipendium gebaseerd op het in 2018 geldende minimumloon. Dit pakt voor een aantal leeftijdsgroepen gunstig uit. De kostenvergoeding was tot nu toe bovendien een alles-of-niets-regeling wie 1 euro teveel verdiende, had helemaal geen recht meer op vergoeding, vanaf 1 januari 2018 gaat elke euro die je teveel verdient af van de maximale kostenvergoeding. Die maximale vergoeding is 200 euro per maand op basis van gemaakte reis- en verblijfskosten voor het uitoefenen van je beroep als topsporter. Inloopdagen Kingma: Met deze regels proberen we het voor de sporter zo goed mogelijk te doen. Het blijft belangrijk dat je de regels goed snapt, zoals de verplichting de belastingaangifte en -aanslag binnen de gestelde termijn aan te leveren voor Gelukkig zijn de meeste programma s op een dusdanig niveau dat het aanscherpen van de details het verschil maakt. De inzet van de verschillende experts die voor TeamNL werken, zorgt ook bij de paralympische sporten voor een kwantiteitsimpuls. Hierdoor zijn de verschillen tussen olympisch en de inkomenstoets. Hiermee lever je als sporter het bewijs aan dat je rechtmatig gebruikt maakt van de financiële voorzieningen. Om sporters te helpen bij deze, toch soms lastige, materie organiseert het Fonds inloopdagen, waar sporters al hun vragen kunnen stellen. We doen dit voor fiscaal advies, als je hulp nodig hebt bij je belastingaangifte. Kortgeleden zijn we ook begonnen met inloopdagen om te helpen bij de inkomenstoets van het Fonds. Volgend jaar gaan we dat nog meer doen. Dus: Heb je hulp nodig? Kom bij ons langs! >> Meer info: of fonds paralympisch weer een stukje kleiner geworden. Prestatiegedrag Over prestatiegedrag zegt Van der Rijst: De inzet van expertise op het gebied van prestatiegedrag gaat de komende periode een grote rol spelen. Sporters en coaches uit de paralympische programma s lopen veelal tegen dezelfde uitdagingen aan als hun olympische collega s. In de laatste maanden van 2017 proberen we uit te diepen op welke gebieden de meeste winst is te behalen en op welke manier we de oplossingen gaan proberen aan te bieden. Dit kan zijn door een een-op-eentraject met een bepaalde sporter of coach te starten, maar ook door ondersteuning in te bedden binnen programma s. Daarnaast is ook de ontsluiting van de kennis op het gebied van prestatiegedrag richting de prestatiemanagers van grote waarde. In de directe voorbereiding en tijdens de Paralympische Spelen is er extra aandacht voor het thema prestatiegedrag. Naast veel overeenkomsten tussen olympisch en paralympisch zijn er FOTO: HUUB SNOEP toch ook nog wel enkele verschillen te benoemen, geeft Van der Rijst aan. Zo is het voor sommige paralympische sporters tijdens de Spelen het eerste moment dat ze in de schijnwerpers staan. Een olympische sporter is hier meestal al wat aan gewend door het voortraject, dat vaak over vele jaren verloopt. Het is van grote waarde sporters en coaches voor te bereiden op de impact die deze extra aandacht met zich mee kan brengen en hoe ze hiermee om kunnen gaan. PyeongChang Het eerste prestatiemoment voor de paralympische sporters komt snel dichterbij. Begin maart zal TeamNL met rond de tien sporters deelnemen aan de Winterspelen van PyeongChang. De voorbereiding hierop is in volle gang. Er is een heel prettige samenwerking met de debutant-chef de mission Esther Vergeer. Wanneer ik tevreden ben? Dat zit hem niet alleen in het aantal medailles. Het gaat mij er ook om dat we met mooie medailles terugkeren. Medailles waarvoor veel strijd is geleverd, medailles met een verhaal, medailles met impact. KPN verbindt zich tot en met eind 2018 aan TeamNL. Belangrijk onderdeel van het partnership is de samenwerking op weg naar en tijdens de Winterspelen van PyeongChang. Naast de Nederlandse Loterij, Rabobank en Heineken wordt de marktleider in ICT en telecom de vierde partner van TeamNL en daarmee partner van de Nederlandse Sport. Samen dragen deze partners bij aan de successen van TeamNL op EK s, WK s en de Spelen. HET LOPEND VUUR DECEMBER 2017 NOC*NSF 3

4 Nominaties NOS NOC* In de honderdste editie van de Giro d Italia schrijft Tom Dumoulin de individuele tijdrit en een bergetappe op zijn naam. Hij heeft de roze leiderstrui stevig om zijn schouders als hij in de koninginnenrit met darmproblemen Tom Dumoulin wordt door de internationale zeilfederatie ISAF uitgeroepen tot zeilster van het jaar. sterkste op de vijf en tien kilometer en pakt hij brons op de 1500 meter. Voor zijn winnende tien kilometer in Gangneung 12.38,89 is een wereldrecord op een laaglandbaan wordt Kramer onderscheiden met de Oscar Mathisen Award voor de meest bijzondere schaatsprestatie van het seizoen. Sportman van het Max Verstappen start bij de grand prix van China vanaf de zestiende plaats, maar weet in de eerste ronde negen man te passeren en als derde te finishen. Na een periode vol pech boekt hij in Maleisië zijn tweede Formule 1-zege; een dag na zijn twintigste verjaardag start de Limburger als tweede achter de Brit Hamilton, die hij al snel inhaalt en vervolgens voorblijft. In Japan vertrekt de coureur van Red Begin dit jaar wordt Sven Kramer voor de negende keer in zijn loopbaan Europees kampioen allround. In het Heerenveense Thialf wint hij de vijf en tien kilometer, op de 500 en 1500 meter wordt de Fries respectievelijk achtste en tweede. Met dezelfde klasseringen verovert Kramer twee maanden later in Hamar ook zijn negende wereldtitel allround. Tussendoor is de kopman van Team LottoNL-Jumbo bij de WK afstanden in Gangneung de 4 NOC*NSF HET LOPEND VUUR DECEMBER 2017 Bull Racing als vierde en moet hij uiteindelijk alleen diezelfde Hamilton voor zich dulden. Een week nadat Verstappen in de VS door een straf zijn derde positie kwijtraakt, zegeviert hij in de Grote Prijs van Mexico. Als nummer twee stuurt hij zijn RB13 direct langs de Duitser Vettel, waarna hij met een ruime voorsprong zijn tweede zege van het seizoen behaalt. Sportvrouw van het Marit Bouwmeester Ze begint de WK in Medemblik met een zestigste plaats, maar Marit Bouwmeester herpakt zich en voert na de voorlaatste dag het algemeen klassement aan. Vanwege een gebrek aan wind gaan de laatste twee races niet door en Bouwmeester laat zich voor de derde keer kronen tot wereldkampioene in de Laser Radial-klasse. Op de eerste dag van het EK in Barcelona grijpt de Team Delta Lloyd-zeilster direct de koppositie. Twee dagen later moet ze de Deense Rindom voorbij laten gaan, maar de Friezin stelt opnieuw orde op zaken en prolongeert haar Europese titel. De regerend olympisch, wereld- en Europees kampioene Paralympische sporter van het Diede de Groot Diede de Groot reikt bij haar debuut op Wimbledon tot de finale door de Britse Whiley en landgenote Aniek van Koot te verslaan. In de eindstrijd rekent ze af met de Duitse Ellerbrock (6-0, 6-4) om zo haar eerste grandslamtitel in de wacht te slepen. Op haar eerste US Open verschalkt De Groot diezelfde Ellerbrock en landgenote Marjolein Buis, waarna de nummer twee van de wereld in de finale Sven Kramer In het voorjaar is Anna van der Breggen de koningin van de klassiekers, met zeges in de Amstel Gold Race, de Waalse Pijl en Luik-Bastenaken-Luik. Op de EK in Herning verovert ze brons op de individuele tijdrit. Op het 31,5 kilometer lange parcours zijn alleen de Belgische Duyck en landgenote Ellen van Dijk (winnares) sneller. Net als in 2015 wint Van der Breggen de Giro Donne. Na twee etappes krijgt ze het roze en geeft dat de resterende acht etappes niet meer weg. Nadat de Overijsselse ook het World Tourklassement op haar naam schrijft, van zijn fiets moet. Hierdoor komen er weer kansen voor de Colombiaan Quintana, die twee dagen voor het einde de leiding overneemt. In de laatste bergetappe houdt Dumoulin de schade beperkt en met een tweede plaats in de allesbeslissende tijdrit verzekert hij zich als eerste Nederlandse man van de Giro-eindzege. Dat tijdrijden zijn specialiteit is, bewijst de winnaar van olympisch zilver in 2016 ook op het WK in Bergen. De Limburger wint met Team Sunweb de ploegentijdrit en wordt als eerste Nederlandse man wereldkampioen op de individuele tijdrit. daarmee alleen Ta Lou (10,86) en de Amerikaanse winnares Bowie (10,85) voor zich dulden. Anna van der Breggen Max Verstappen spurt ze op de WK in Bergen tweemaal naar zilver. Op de ploegentijdrit finisht ze met Boels-Dolmans achter Team Sunweb en op de 21,1 kilometer lange individuele tijdrit moet Van der Breggen alleen landgenote Annemiek van Vleuten voor zich dulden. Dafne Schippers Net als twee jaar eerder in Peking wordt Dafne Schippers in Londen wereldkampioen op de 200 meter. In de finale komt de winnares van olympisch zilver in Rio goed de bocht door, waarna ze een spannend duel met de Ivoriaanse Ta Lou in haar voordeel weet te beslissen: om Na de Jamaicaanse Merlene Ottey en de Amerikaanse Allyson Felix is Schippers de derde atlete die erin slaagt om de WK-titel op de 200 meter te prolongeren. Vijf dagen eerder pakt Schippers al het brons op de honderd meter. De Utrechtse finisht in 10,96 en moet buigt voor de Japanse nummer één; Kamiji (5-7, 2-6). Ook in het dubbelspel is De Groot succesvol. Met Kamiji aan haar zijde wordt ze tweede op de Australian Open en met Buis wordt ze tweede op Wimbledon, wint ze de US Open en pakt ze de officieuze wereldtitel op de Doubles Masters. Met het Nederlands vrouwenteam haalt ze de finale van de World Team Cup. Jeroen Kampschreur Op de WK paraskiën in Tarvisio behaalt Jeroen Kampschreur in vier dagen tijd drie wereldtitels. De WK-debutant start het toernooi met een zege op de supercombinatie door op de Super

5 *NSF Sportgala 2017 Met een 3-0-zege op Engeland plaatsen de voetbalvrouwen zich in eigen land voor het eerst in de historie voor de EK-finale. Eerder in het toernooi hebben de Oranje Leeuwinnen al TeamNL mannen hockey In het Amstelveense Wagenerstadion leggen de hockeymannen voor de tweede keer op rij beslag op de Europese titel. Net als de vrouwen een dag eerder, rekent de ploeg van Max Caldas in de finale af met België. Nederland kijkt bij rust tegen een 0-2-achterstand aan, maar buigt FOTO: MATHILDE DUSOL FOTOGRAFIE Sportploeg van het Oranje Leeuwinnen voetbalelftal toont Kampschreur zich de sterkste op de reuzenslalom; in de eerste run finisht hij als tweede en in de tweede run komt hij als snelste over de meet. Met hetzelfde scenario volbrengt de Zuid-Hollander ook de slalom en wint hij zijn derde gouden medaille. Kampschreur besluit het seizoen met de eindzege in de wereldbeker slalom, op de Super G wordt hij derde in het eindklassement. deze met doelpunten van Robbert Kemperman, Mirco Pruyser (tweemaal) en Mink van der Weerden om in een 4-2-overwinning. In de poulefase zijn de Belgen nog met 0-5 te sterk geweest voor Oranje, dat verder afrekent met Spanje (7-1), Oostenrijk (6-0) en Engeland (3-1) en zo voor de vijfde maal in de historie Europees kampioen wordt. Jetze Plat In Kitzbühel behaalt Jetze Plat zijn vierde Europese paratriatlontitel op rij. Na 750 meter zwemmen en twintig kilometer handbiken weet hij in de afsluitende vijf kilometer wheelen de Oostenrijkse koploper Frühwirth te achterhalen. Op de WK in Rotterdam prolongeert de inwoner van Vrouwenakker zijn wereldtitel door ruim voor nummer twee Geert Schipper te finishen en in Hawaii wordt hij wereldkampioen Iron Man. Daarnaast is Plat ook succesvol bij het handbiken. Op de WK in Pietermaritzburg wint hij zijn eerste twee wereldtitels door zowel op de tijdrit als in de wegwedstrijd voor de Poolse nummer twee over de streep te komen. Ook wint hij het wereldbekerklassement. Op de EK in Turijn prolongeert de Nederlandse mannenploeg de Europese aflossingstitel. In de finale verslaan Daan Breeuwsma, Dylan Hoogerwerf, Sjinkie Knegt en Itzhak de Laat Rusland, Italië en Hongarije. Knegt dicht in de slotronden het gat met de Russische koploper Semjon Jelistratov, passeert hem in de laatste buitenbocht en bezorgt de Nederlandse mannen de vierde EK-titel op dit onderdeel. Ook de WK in het Rotterdamse Ahoy eindigen met een overwinning van Oranje, nu met Dennis Visser in plaats van Hoogerwerf. Nederland ligt vierde als Knegt in zijn een-na-laatste beurt de Rus, Hongaar en Chinees passeert. In zijn slotronde durft Knegt al vroeg te juichen: de zesde WK-aflossingstitel is binnen. Coach van het Onder de vleugels van Jac Orie wordt Sven Kramer wederom Europees en wereldkampioen allround. Op de WK afstanden wint Kramer de vijf en tien kilometer en Team LottoNL-Jumbo grijpt in Gangneung ook de macht op de overige individuele afstanden; iets wat nooit eerder een ploeg gelukt is. Jan Smeekens wordt wereldkampioen op de 500 meter, Kjeld Nuis op de 1000 en 1500 meter en Douwe de Vries maakt dan nog deel uit van de winnende achtervolgingsploeg. Voor Kjeld Nuis is er nog de tweede plek op de EK en derde plek op de WK sprint, terwijl Patrick Roest in het kielzog van Kramer naar WK allround-zilver schaatst. Onder leiding van bondscoach Jeroen Otter wint Nederland op de EK shorttrack in Turijn zes medailles, waarvan drie gouden. Rianne de Vries en Sjinkie Knegt zegevieren op de 500 meter, de mannenploeg op de aflossing. Op de WK in Rotterdam bedraagt de score vier medailles, waarvan er twee van goud zijn. Knegt wordt wereldkampioen op de 500 meter en de mannen tonen zich op de aflossing wederom de sterkste. Op de lange baan schaatst Otters pupil Jorien ter Mors naar zilver op de EK sprint en brons op de WK afstanden (1000 meter) en WK sprint. Otter bezorgt Nederland zowel bij de mannen als de vrouwen vijf startplaatsen voor de komende Olympische Winterspelen. Sarina Wiegman Jac Orie FOTO: MATHILDE DUSOL FOTOGRAFIE TeamNL mannen shorttrack Jeroen Otter afgerekend met Noorwegen (1-0), Denemarken (1-0), België (2-1) en Zweden (2-0). In de finale tegen Denemarken buigen Vivianne Miedema en Lieke Martens een 1-0-achterstand om in een 2-1-voorsprong, waarna beide ploegen met een 2-2-ruststand de kleedkamers van de Enschedese Grolsch Veste opzoeken. In de tweede helft brengt Sherida Spitse Nederland weer op voorsprong, waarna Miedema de bevrijdende 4-2 maakt en de Oranje Leeuwinnen hun eerste grote hoofdprijs pakken. Na al als assistent- en interimbondscoach te hebben gefungeerd, wordt Sarina Wiegman begin dit jaar door de KNVB aangesteld als bondscoach van het vrouwenvoetbalelftal. Op het EK in eigen land presteert ze wat nog geen enkele coach van de Oranje Leeuwinnen gelukt is: Nederland haalt de finale en wint die door Denemarken met 4-2 de baas te zijn. Reden voor de FIFA om Wiegman, G-afdaling de derde tijd te klokken en het op de slalom af te maken. Het is de eerste wereldtitel ooit voor een Nederlandse zitskiër. Twee dagen later die met Oranje voornamelijk overwinningen boekt, uit te roepen tot beste coach van een vrouwenelftal. Een dag na die verkiezing wint Nederland de eerste WK-kwalificatiewedstrijd van Noorwegen (1-0). Ook Slowakije (0-5) moet eraan geloven en de laatste wedstrijd van het jaar tegen Ierland eindigt in 0-0. HET LOPEND VUUR DECEMBER 2017 NOC*NSF 5

6 NL Sporter zorgt dat de sporter wordt gehoord Juridische kwesties, getouwtrek over contracten of gedoe met toelages: het kan allemaal afleiden in de jacht op goud. Daarom behartigt NL Sporter al zestien jaar de belangen van de Nederlandse topsporters. De organisatie heeft ruim driehonderd leden, maar dat mogen er volgens directeur Adam Bakker zeker meer worden. We moeten onze zichtbaarheid vergroten. >> Terwijl de Nederlandse sporters dag in dag uit keihard werken op weg naar nieuwe topprestaties, staat NL Sporter op de achtergrond paraat. Bakker: We zitten overal aan tafel waar het gaat over topsportbeleid en zorgen dat de stem van de sporter wordt gehoord. Is er onvrede over het stipendium, dan kaarten wij dat aan. Wij bieden tegenwicht, anders dendert iedereen over de sporters heen. Zij zijn vooral druk met trainen en wedstrijden en hebben vaak minder tijd voor complexe materie als contracten, portretrechten of andere regels. Ze willen zich niet laten afleiden. Een advocaat kan dan een oplossing zijn, maar dat kost veel geld. Wij kunnen sporters beter en voordeliger helpen bij juridische vraagstukken. Trots Van de vele honderden zaken die NL Sporter al behandelde, gaat met name de nieuwe overbruggingsregeling haast iedereen aan. Jaren streden Bakker en zijn team voor een goede transitie van topsportcarrière naar maatschappelijke loopbaan. Uiteindelijk is er nu geld van het Ministerie van VWS om sporters ook na hun carrière te begeleiden. Ik ben trots dat we dat samen met NOC*NSF voor elkaar hebben gekregen. Om in de toekomst nog veel meer te bewerkstelligen, is een groot ledenbestand belangrijk. Een forse achterban versterkt onze positie, zegt Bakker. Bovendien kunnen wij alleen maar bestaan als we leden hebben. Vaak worden sporters pas lid als ze ons nodig hebben. Maar dat is hetzelfde als een brandverzekering afsluiten als je huis al in lichterlaaie staat. Zo kunnen wij niet bestaan en lage tarieven hanteren. Kosteloos Momenteel zijn er ruim driehonderd sporters officieel aangesloten. Aangevuld met alle statussporters die kosteloos gebruikmaken van de diensten van NL Sporter, komt dat aantal op ongeveer Maar als zij hun status verliezen, verdwijnen ze uit ons systeem. En we willen juist zo graag het contact met de sporter houden, zodat we ze ook zelf kunnen benaderen. Geen fysiek kantoor Sociale media zijn daarvoor een belangrijk middel. NL Sporter werkt aan vergroting van de zichtbaarheid en daar horen ook de online kanalen bij. Het liefst hebben we dat sporters zich als lid aanmelden, maar ook linken via Facebook en Twitter vinden we ontzettend fijn. Daar kunnen we peilen wat er leeft onder de sporters en daarop inspringen. Dat is heel belangrijk voor ons. >> Meer info: Sinds november heeft NL Sporter geen fysiek kantoor meer. Vanwege de smalle organisatie en kleine begroting is er alleen nog een postadres. Bakker: Meestal werken we in het land, bij sporters, op Papendal of bij de bonden. NL Sporter is te allen tijde per telefoon of mail te bereiken. Smit en Griffioen zwaaien af Twee Nederlandse sporticonen namen in november afscheid. Waterpoloster Yasemin Smit stopt als international bij Oranje, rolstoeltennisster Jiske Griffioen hangt haar racket aan de wilgen. Waarom stoppen ze en hoe kijken de beide 33-jarigen terug op meer dan vijftien jaar topsport? Hoe komen jullie tot het besluit om te stoppen? Smit: Ik dacht dat ik op een dag wakker zou worden en het zou weten, maar dat was niet het geval. Ik wist dat ik niet door wilde tot Tokyo 2020 en wilde het per jaar bekijken, maar ik merkte dat ik steeds meer naar buiten ging kijken. Griffioen: Ik vond het na de Paralympische Spelen van vorig jaar moeilijk nieuwe doelen te stellen was voor mij ook te ver. Ik had daar gesprekken over met mijn team en op een gegeven moment viel alles op zijn plaats. Smit: Precies! Mij was het in gesprekken met de bondscoach ook ineens duidelijk: ik had andere doelstellingen dan het team. En dat kan niet, zeker niet als aanvoerster. Griffioen: Ik was enthousiaster om nieuwe dingen te gaan doen dan om door te gaan met tennissen. Dit is het goede moment om te stoppen. Zijn jullie niet bang dat jullie de sport gaan missen? Griffioen: Dat was ik wel. Daarom heeft het ook even geduurd voor ik de knoop had doorgehakt. Ik wilde zeker weten dat tennis klaar was. Smit: Bang niet, maar ik ga het zeker missen. Wat helpt is dat ik bij mijn club Het Ravijn blijf spelen, dus het is niet helemaal afgelopen. Het groepsproces, de toernooien, de adrenaline; dat ga ik zeker missen. Griffioen: De trainingen, het werken met een team, de ontlading van een overwinning; dat komt nooit meer terug. Maar altijd leven uit een koffer ga ik niet missen. Paralympisch en olympisch goud, was dat jullie hoogtepunt? Griffioen: Eén moment uit mijn hele loopbaan kiezen, vind ik lastig. Er zijn meer momenten die me bijblijven. De winst op Roland Garros, in 2015, waardoor ik nummer één van de wereld werd, FOTO: ORANGE PICTURES Smit (links) en Griffioen zetten een punt achter hun (interland)carrière. 6 NOC*NSF HET LOPEND VUUR DECEMBER 2017

7 Eind december: het altijd spraakmakende OKT schaatsen Het systeem heeft zich bewezen Het Olympisch kwalificatietoernooi schaatsen is in Nederland uniek in zijn soort. Je móet op een bepaalde dag in topvorm zijn. Ben je dat niet, dan is de kans heel groot dat je niet naar de Winterspelen gaat. Tussen 26 en 30 december worden de altijd spraakmakende wedstrijden weer verreden in Thialf, Heerenveen. >> Het systeem van het Olympisch kwalificatietoernooi (OKT) is vrij hard, vergelijkbaar met de olympische trials in de Verenigde Staten. Het is in die zin net als de echte Winterspelen, vertelt Arie Koops, technisch directeur van de KNSB. Ook dáár moet je goed zijn op een bepaald moment. Dat moet je kunnen, dat is een vaardigheid. Met het OKT filteren we dat eruit. Het is do or die. In tegenstelling tot de olympische trials in de VS heeft Nederland nog wel een klein achterdeurtje voor calamiteiten. Dat wil zeggen: stel dat een wereldtopper tijdens het OKT ziek is en zich daardoor niet kan kwalificeren voor de de titel op Wimbledon in 2016, waar ik de eerste was die het enkelspel won. En ja, natuurlijk ook die twee gouden plakken in Rio de Janeiro. Smit: Natuurlijk is het goud in 2008 een hoogtepunt. Maar de serie die wij in 2014, 2015 en 2016 hebben neergezet zilver op twee EK s en een WK daar ben ik net zo trots op. We kwamen na mindere jaren langdurig terug aan de top. En nu? Smit: Tot nu toe had ik altijd de slag om de arm dat ik ook nog waterpolode. Winterspelen, dan heeft de KNSB nog drie aanwijsplekken over. Die worden bewust bewaard voor dat soort gevallen. Want, zegt Koops: Het uiteindelijke doel van deze selectieprocedure is wel dat je de allerbesten naar de Spelen kunt sturen. Hamvraag De hamvraag is: Wat moet je op het OKT doen om jezelf te kwalificeren? Speciaal daarvoor heeft de KNSB een zogeheten kansenmatrix laten ontwikkelen. Koops legt uit: Dit is een rekenkundig hulpmiddel, om te kijken op welke afstanden wij de meeste kans maken op een gouden medaille. Daarbij tellen de World Cups van vorige winter één keer mee. De WK afstanden van vorig seizoen en wereldbekers van dit seizoen tellen twee keer. Op basis van die cijfers wordt een selectievolgorde gemaakt voor het OKT. Dat is een schema waarin staat op welke afstanden en startpositie Nederland de grootste kans op een medaille maakt. Koops: Hoe groter de kans, hoe hoger de afstand in het schema komt te staan en hoe hoger de prioriteit. Wat ik precies ga doen, moet ik nog uitzoeken. Ik heb communicatiewetenschap gestudeerd, daarin wil ik ook verder. Het is wel spannend; je begint helemaal opnieuw. Griffioen: Ja, onder aan de ladder. Ik wil iets met sport en media doen en volg het TeamNL@Work-traject van NOC*NSF. Ik moet nu ontdekken wie Jiske zonder tennis is. FOTO: MATHILDE DUSOLF FOTOGRAFIE Discussie Dit seizoen mogen er maximaal tien vrouwen en tien mannen naar de Winterspelen van PyeongChang in februari. Per afstand zijn er maximaal drie startplaatsen per land beschikbaar. Behalve bij de langste afstand bij de vrouwen (vijf kilometer) en mannen (tien kilometer) en bij de massastart mogen per geslacht twee namen worden ingevuld. De tien vrouwen en mannen die naar de Spelen gaan, mogen dus samen maximaal zestien startplekken verdelen. Koops: Verder is het belangrijk te weten dat er bij het OKT geen massastart of een ploegenachtervolging wordt gereden. Bondscoach Geert Kuiper wijst voor het kwalificatietoernooi zijn rijders aan, op basis van de drie massastarts bij de World Cups. Die twee zijn dan nog niet zeker van de Spelen, want het zou ook kunnen dat de massastart te laag in de selectievolgorde komt te staan. Het mooiste zou zijn als de gekozen >> Niet alleen sporters moeten zich aan de dopingregels houden. De regels gelden namelijk ook voor alle andere leden van de sportbond. Denk hierbij aan coaches, managers, bestuursleden, artsen, fysiotherapeuten of verzorgers. Ze zullen niet snel positief testen als gevolg van een dopingcontrole, maar handelen ze bijvoorbeeld in doping, dienen ze doping toe of helpen ze sporters om een dopingcontrole te ontwijken? Dan kunnen ze net als sporters een jarenlange schorsing krijgen. Lijst van geschorste begeleiders Het is binnen de sport verboden om met geschorste sportbegeleiders samen te werken. Het Wereld Anti-Doping Agentschap (WADA) noemt deze dopingovertreding prohibited association oftewel verboden samenwerking. WADA maakt om deze reden elk kwartaal een internationale lijst van alle sportbegeleiders die een dopingschorsing uitzitten. Deze prohibited association list vind je op de website van WADA. Op de website van de Dopingautoriteit is de lijst te vinden via geschorstebegeleiders. Doorlopende Leerlijn Dopingvrije Sport voor coaches Maar natuurlijk voorkomen we liever dat sportbegeleiders een dopingovertreding massastartrijders en gewenste ploegenachtervolgers zich op een individuele afstand kwalificeren voor de Spelen. Dan is er verder geen discussie. Bewijs Het OKT voor schaatsers bestaat sinds begin Dat was vóór de tijd van Koops, die inmiddels twaalf jaar technisch directeur is en na dit seizoen vertrekt bij de KNSB. Vroeger had je bij de mannen en vrouwen maar vijf, zes echt goede schaatsers. Die konden dan op basis van internationale wedstrijden hun kwalificatie voor de Spelen afdwingen. De laatste jaren is het niveau enorm omhooggegaan, waardoor er meer goede schaatsers zijn dan startplaatsen. Het systeem van een interne selectiewedstrijd als het OKT is wat ons betreft ideaal. Dat heeft het tot dusver ook bewezen, doelt de technisch directeur onder meer op de 24 medailles die Nederland in 2014 in Sotsji veroverde. Coach negatief! Zetten sporters een prachtige prestatie neer? Dan krijgen ze zelf vaak de meeste aandacht. Logisch! Toch is de rol van de sportbegeleiders vaak minstens zo belangrijk. Dit geldt ook als het gaat om een schone sport. Want met de juiste begeleiding kunnen we een hoop dopinggevallen voorkomen. maken. Daarom hebben we met NOC*NSF de Doorlopende Leerlijn Dopingvrije Sport (DLDS) voor coaches ontwikkeld. Deze leerlijn houdt in dat we dopingvoorlichting kunnen verzorgen binnen trainer-coachopleidingen op niveau s 3, 4 en 5. Daarmee krijgt de trainer of coach automatisch de kennis, vaardigheden en houding op dopinggebied die horen bij het specifieke niveau van de betreffende opleiding. Er komt telkens een stapje bij. Aan de slag Ben je betrokken bij de opleidingsstructuur van een sportbond? Ga dan na of dopingvoorlichting hier onderdeel van is. Is dit niet het geval? Neem dan contact op met de Dopingautoriteit (l.spruijt@ dopingautoriteit.nl) voor meer informatie, of om voorlichtingen aan te vragen. Samen staan we immers sterker voor een schone sport. >> Meer info: HET LOPEND VUUR DECEMBER 2017 NOC*NSF 7

8 AGENDA 2017/ december: NOS NOC*NSF Sportgala, Amsterdam RAI december: Olympisch kwalificatietoernooi langebaanschaatsen, Heerenveen 2 januari: Teampresentatie TeamNL 9-25 februari: Olympische Spelen PyeongChang 27 februari: Terugkomst TeamNL 9-18 maart: Paralympische Spelen PyeongChang 9-11 maart: WK allround schaatsen 20 maart: Terugkomst Paralympic TeamNL 22 maart: Golden Clinic, Thialf Heerenveen 23 maart: Huldiging Olympic en Paralympic TeamNL, Den Haag HET TALENT RUBY HUISMAN Ruby Huisman knalt door de bochten Ze begon op vijfjarige leeftijd met karate, maar stapte in het kielzog van haar twee broers al snel op de BMX-fiets. Inmiddels is de negentienjarige Ruby Huisman fullprof en streeft ze haar droom na: actief zijn op de Olympische Spelen. >> Iedere automobilist kent de fietscrossbaan van Baarn, gelegen langs de A1. Huisman: We woonden daar heel dichtbij en ik wilde net als mijn broers ook een keer op die baan fietsen. In 2003 werd ze lid van The Wheely s. Het ging eigenlijk meteen best goed en snel. Op een gegeven moment ben ik wat wedstrijdjes gaan fietsen bij de club en toen ik ook de jongens die al langer aan BMX deden inhaalde, werd tegen mijn ouders gezegd dat ik wat grotere wedstrijden moest gaan rijden. En zo geschiedde. Huisman werd zes keer nationaal kampioen in haar klasse en behaalde haar grootste succes toen ze vorig jaar in Colombia wereldkampioen werd bij de junioren. Geen twijfel Die titel pakte ze mede door haar scherpe versnelling en het gedurfde bochtenwerk. Dat zijn mijn sterkste punten. Ik ben niet de snelste starter, daar train ik heel veel op. Het lastige van de start is dat er veel bij komt kijken. Je moet mentaal echt sterk zijn op het moment dat je daar met zeven andere meiden staat. Je moet geen twijfel kennen. En de beweging uit het hek is natuurlijk heel belangrijk. Die is nog niet constant genoeg, maar het gaat wel steeds beter. Dat trainen gebeurt van maandag tot en met vrijdag op Papendal, waar ze onderdeel uitmaakt van het talententeam. Meestal twee keer per dag, waaronder kracht- en sprinttrainingen en in het weekend is het thuis in Hierden tijd voor core-oefeningen, wat herstel en haar vriend. Huisman is dus fullprof en heeft inmiddels, op basis van haar prestaties, ook de A-status gekregen. Zo behaalde ze afgelopen zomer een vierde plaats op het EK in de klasse elite vrouwen, waar ze dit seizoen voor het eerst in opereert. Eigenlijk voel ik mij zeer vereerd. Ik heb die status sinds oktober en heb nu de beschikking over wat financiële middelen om mijn sport te kunnen beoefenen. Ruby Huisman traint doordeweeks twee keer per dag op Papendal. Afkloppen Wie het over BMX heeft, ontkomt niet aan de lichamelijke aanslag die het fietsen inhoudt. Met snelheden rond of boven de vijftig kilometer per uur, startend van een acht meter hoge heuvel, bulten bestrijdend die wel bijna tien meter hoog kunnen zijn en dat allemaal in 45 seconden; het leidt tot de nodige valpartijen en ongemak. Ik ben een paar keer op mijn hoofd gevallen en heb inmiddels een motorcrosshelm aangeschaft om de klappen op te vangen. Verder heb ik mijn elleboog een keer gebroken en het nodige gescheurd. Maar echt grote blessures laat ik afkloppen heb ik gelukkig nog nooit gehad. NIEUWS TeamNL gaat samenwerken met Introdans NIEUWS Skateboarders treden toe tot NOC*NSF Eind november werden de topsporters op Papendal getrakteerd op een verrassingsoptreden van het Arnhemse dansgezelschap Introdans. De performance symboliseerde het begin van een samenwerking tussen Introdans en TeamNL. Zowel dansers als topsporters staan non-stop in een excellerende stand en het kan veel opleveren om beide werelden bij elkaar te brengen. Maurits Hendriks, technisch directeur NOC*NSF: Het is mooi dat we de kans hebben om bij elkaar in de keuken te kijken. En dan gaat het niet alleen over de sporters en dansers zelf, ook de staf gaat in gesprek over thema s waar we tegenaan lopen. Sportcoaches en danscoaches, maar ook experts op het gebied van fysiotherapie, voeding en prestatiegedrag verkennen overeenkomsten en leren van elkaars verschillen. Kennisuitwisseling is het doel. Tijdens de algemene vergadering van NOC*NSF is de Skateboard Federatie Nederland (SFN) als aspirant-lid toegetreden tot de sportkoepel. Twee disciplines van het skateboarden (street en park) verkregen in 2016 de olympische status en dus bestaat dat kans dat Nederland bij de Olympische Spelen van 2020 in Tokyo bij deze sport vertegenwoordigd is. Er is sinds 2004 contact geweest over mogelijke aansluiting. De Skateboard Federatie heeft een lang traject doorlopen en voldoet inmiddels aan de eisen. We heten ze van harte welkom, aldus NOC*NSFvoorzitter André Bolhuis, die van de SFN-penningmeester een skateboard kreeg overhandigd. Zoals de reglementen voorschrijven krijgt de SFN eerst de status van aspirant-lid, zonder stemrecht. Dat kan na twee jaar worden omgezet in een lidmaatschap.