Hoe houd ik mijn paard vitaal? 5 Praktische Tips! Wat u zelf kunt doen om direct het welzijn van uw paard te verbeteren. door Jannemarie Frowijn
|
|
- Gerarda Edith van Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Hoe houd ik mijn paard vitaal? 5 Praktische Tips! Wat u zelf kunt doen om direct het welzijn van uw paard te verbeteren. door Jannemarie Frowijn
2 E-book versie 2.0 Download de nieuwste versie van dit e-book via: Verspreiding Voelt u zich vrij om dit e-book in ongewijzigde vorm te delen met wie u maar wilt (bijv. door de link door te sturen, op uw website te plaatsen of een uitgeprinte copy aan iemand te geven). Disclaimer De Praktijk voor Paardenosteopathie, Jannemarie Frowijn, kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor welke negatieve consequentie dan ook die in verband gebracht wordt met de interpretatie van de informatie in dit ebook. Belangrijk Bij twijfel over de acute gezondheidstoestand van uw paard raad ik u aan zo spoedig nodig contact op te nemen met uw dierenarts. Wanneer u advies wilt van een paardenosteopaat kunt u de dichtstbijzijnde paardenosteopaat vinden op (onder therapeutenlijst).
3 Inleiding Beste paardenhouder, beste lezer, Goed dat u geïnteresseerd bent in: Hoe houd ik mijn paard vitaal? 5 Praktische Tips! In mijn dagelijkse werkzaamheden als paardenosteopaat kom ik onderweg veel mensen en paarden tegen waarbij iedere probleemsituatie een eigen oplossing vraagt. Na het behandelen van het paard geef ik tips en adviezen om het welzijn van het paard te vergroten en het terugkeren van klachten te voorkomen. Ik ben ervan overtuigd dat het welzijn van paard en paardenhouder aanzienlijk bevordert kan worden, zodat beide beter van elkaar kunnen genieten en de combinatie meer vitaal wordt wat tot betere prestaties zal leiden. Mijn ervaring is dat er veel dingen zijn die u als paardenhouder zelf zou kunnen doen (checken en indien nodig verbeteren) om direct het welzijn van het paard te verbeteren en het paard vitaal te houden. Mensen vragen daar ook geregeld om. Vandaar dat ik in de digitale pen geklommen ben om mijn kennis met u te delen. In dit boek krijgt u in 5 hoofdstukken kennis over een bepaald onderwerp om zo meer inzichten in de verschillende onderwerpen te krijgen. Hierbij ben ik uitgegaan van de anatomie, neurologie en fysiologie van het paard. Vervolgens geef ik u voor ieder onderwerp een door u zelf uitvoerbare check en/of praktische tip waarmee u met uw eigen paard aan de gang kunt. Veel plezier en succes ermee! Vriendelijke groet, Jannemarie Frowijn, Paardenosteopaat, ICREO-gecertificeerd
4 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Rug & Zadel 5 Hoofdstuk 2: Kaakgewricht & Gebit 7 Hoofdstuk 3: Meten is weten 9 Hoofdstuk 4: Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren 11 Hoofdstuk 5: Heeft mijn paard blokkades? 13 Dankwoord Per hoofdstuk volgt de indeling A B C D, waarbij de letters staan voor: A. Waarom? B. Kennis C. Praktische Tip D. Advies
5 1. Rug & Zadel A. Waarom: Rug & Zadel Om een rijpaard gezond te houden is het noodzakelijk dat een paard zijn rug goed kan bewegen. Voor een goed gebruik van de rug van het paard is een goed passend zadel een vereiste. B. Kennis: Rug & Zadel De wervelkolom van het paard heeft, om vrij te kunnen bewegen, ruimte nodig. Deze ruimte wordt geleverd door verschillende onderdelen waaruit een zadel is opgebouwd (waaronder de kamer en de boom van een zadel). Daarnaast zorgt een zadel ervoor dat de druk van de ruiter goed verdeeld wordt, hiervoor zijn de kussen van het zadel verantwoordelijk. De kussen rusten op de paardenrug. Wanneer een ruiter zonder zadel rijdt is er meer sprake van puntbelasting. Wat is een goed zadel? Een goed zadel is een goed passend zadel. Dit is niet merkafhankelijk, wel is het zo dat je per discipline (dressuur/springen/endurance/gangenpaarden/recreatie) voor jezelf verschillende eisen aan het zadel zult stellen. C. Praktische Tip: Rug & Zadel Als grote gemene deler heeft het zadel verschillende basiscriteria waaraan het moet voldoen: het zadel moet goed aansluiten aan de paardenrug, maar ook dienen de wervelkolom (inclusief de schoft) vrij te liggen! Het totale zadel moet in balans liggen (mag niet voor of achterover hellen) en het dragende deel van het zadel mag niet verder richting staart eindigen dan de laatste borstwervel. Op laatstgenoemde criteria ga ik wat uitgebreider in. De 18 borstwervels en de bijbehorende ribben vormen, samen met het borstbeen, een soort van ton die veerkracht heeft. Dit is het gedeelte waar het ruitergewicht gedragen kan worden. Na de laatste borstwervel beginnen de lendenen. Dit gedeelte van de rug van het paard is niet geschikt om te dragen. 05
6 1. Rug & Zadel Praktische Tip: het lokaliseren van 18e borstwervel! Bekijk het filmpje (het filmpje wordt geopend in uw browser) D. Advies: Rug & Zadel Met een goed passend en goed bijgehouden zadel (ieder half jaar even laten nakijken en evt. opnieuw vullen) kunt u heel veel problemen voorkomen! Een niet goed passend zadel heeft (zoals je inmiddels kunt vermoeden) meer gevolgen dan bijv. alleen een lokale drukplek. Uw paard zal met een slecht passend zadel gaan compenseren in zijn hele biomechanica. Ook zal een slecht passend zadel consequenties hebben voor het functioneren van verschillende organen (zie hoofdstuk 5: Heeft mijn paard blokkades? ). Let op! Als u twijfels heeft of uw zadel (nog) passend is voor uw paard, raad ik u echt aan om een deskundige te raadplegen! 06
7 2. Kaakgewricht & Gebit A. Waarom: Kaakgewricht & Gebit Een gezond gebit is van essentieel belang voor het gehele functioneren van het paard. Natuurlijk is het sowieso prettig dat een paard geen last heeft van tand- of kiespijn. Ook voor het rijden met een bit is het belangrijk dat de paardenmond in orde is. Voor de spijsvertering is het ook van essentieel belang dat het voedsel goed gekauwd en van speeksel voorzien wordt in de mond, waardoor de maag en darmen hun werk optimaal kunnen doen. B. Kennis: Kaakgewricht & Gebit Wat zijn tekenen van gebitsproblemen bij uw paard? Wanneer er een ontsteking in de mond zit of wanneer er bijv. voedsel achterblijft tussen de kiezen van het paard, kun je dit ruiken door zelf de lucht in te ademen dichtbij de mond van het paard! Het kauwen van proppen : tijdens of na het eten van hooi laat het paard kleine propjes samen gekauwd hooi uit zijn mond vallen. Het paard is in die situatie onvoldoende in staat om het hooi goed te kauwen en door te slikken. Ook het vinden van onverteerd voedsel (granen) in de mest kan op een gebitsprobleem duiden.bij de anatomische vorming van het gebit, steken de kiezen van de bovenkaak aan de buitenzijde wat verder naar buiten dan de kiezen van de onderkaak (voor check: zie C) Het paard maakt normaliter, bij het kauwen van voer, een beweging met zijn onderkaak die de vorm heeft van een liggende 8 (voor check: zie C). Door te kijken of er grote verschillen zitten tussen de spierontwikkeling van de kauwspieren aan de linker zijde t.o.v. de kauwspieren aan de rechter zijde van het paard kun je bepalen of het paard een bepaalde voorkeur van kauwen heeft. Bijv. bij sterk ontwikkelde kauwspieren aan de linkerzijde en slecht ontwikkelde kauwspieren aan de rechterzijde kan er een probleem zijn in het gebit aan de rechter zijde (het paard geeft dan de voorkeur aan kauwen met de linker zijde van zijn gebit). 07
8 2. Kaakgewricht & Gebit C. Praktische Tip: Kaakgewricht & Gebit Check Aan de bovenkaak kun je voorzichtig vanaf de buitenkant met je vingers langs de kiezenrij voelen. Je drukt daarbij het wangslijmvlies van het paard tegen de kiezen aan. Wanneer er scherpe haken zitten, zal het paard op jouw druk tegen de buitenkant reageren (pijn reactie). Check Door met 1 hand de bovenkaak van het paard vast te houden en met je andere hand de onderkaak van het paard zachtjes heen en weer te bewegen krijg je een indruk van de zijwaartse beweging van de onderkaak. Wanneer er haken aan de kiezen zitten, zul je dit waarnemen door een afwijkend geluid (scherp, raspend). Let op: het hoofd van het paard laag houden, zodat hij kan ontspannen in zijn kaken. Bekijk het filmpje (het filmpje wordt geopend in uw browser) 08
9 2. Kaakgewricht & Gebit D. Kaakgewricht & Gebit Door bovenstaande checks regelmatig uit te voeren, krijgt u een indruk van de gezondheid van het gebit van uw paard. U kunt hiermee vroegtijdig misstanden herkennen en erger voorkomen. Het neemt niet weg dat een jaarlijkse controle en evt. behandeling van een goede gebitsverzorger op zijn plaats is. Bij jonge paarden, wanneer het gebit nog in ontwikkeling is, zal er vaker wat hulp geboden kunnen worden. Maar ook bij de wat oudere paarden is het goed om te blijven checken! Bij het werken als osteopaat is het van groot belang dat er een goede balans is in het gebit, de kaak en het hele hoofd. Dit is van groot belang voor de vitalitet en het zelfgenezend vermogen van het paard! Let op! Raadpleeg bij twijfel en vragen een gespecialiseerde gebitsverzorger! 09
10 3. Meten is weten A. Waarom: Meten is weten De hartslag, ademhaling, lichaamstemperatuur en gewicht van het paard zijn maatstaven voor het welbevinden van uw paard. B. Kennis: Meten is weten Wanneer uw paard rustig in de wei of op stal staat, bijv. tijdens het eten van ruwvoer, zal de hartslag keer per minuut zijn en de ademhaling 8 14 keer per minuut. Een veulen ademt 15 keer per minuut. De lichaamstemperatuur van een paard bedraagt 37,5 38,2 graden celcius (rectaal gemeten). De lichaamstemperatuur schommelt een beetje over de 24 uur. s Avonds is de temperatuur zo n 0,5 graad hoger dan s ochtends. Over het gewicht van uw paard vindt u meer informatie in hoofdstuk 4 Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren. C. Praktische tip: Meten is weten Check: waar kan ik de hartslag van mijn paard het beste voelen? Het hart van het paard bevindt zich net achter de linker elleboog. Hier is de hartslag voelbaar en (met een stethoscoop) hoorbaar. Aan het hoofd kun je gemakkelijker de hartslagfrequentie in de halsslagader voelen. De halsslagader ligt oppervlakkig in een groeve tegen de onderkaak. Door zacht met je duim te voelen krijg je een indruk over de hartslagfrequentie van uw paard. 10
11 3. Meten is weten Tip om hartslagfrequentie per minuut uit te rekenen: tel 15 seconden en vermenigvuldig het getal met 4. De hartslag in rust mag nooit hoger zijn dan 40 x per minuut. Check: waar kan ik de ademhaling van mijn paard het beste voelen? De longen van het paard lopen in de lengte richting door het lijf. In de flanken, in het gebied waar de ribbenboog eindigt, is de meeste bewegingsuitslag zichtbaar en voelbaar. Check: hoe kan ik de temperatuur van mijn paard in kaart brengen? Meet de temperatuur meerdere keren op, op verschillende tijden van de dag (bijv uur, uur en uur). Een goede manier om dit te meten is door simpelweg bij de drogist een digitale 11
12 3. Meten is weten humane thermometer te kopen. Van belang bij het meten zijn 2 zaken: Zorg dat je, wanneer je de thermometer anaal hebt ingebracht, een kleine hoek maakt, zodat de punt van de thermometer de temperatuur van de darmwand meet en niet de temperatuur van de mest Houd de thermometer goed vast of maak (zoals men vroeger deed) met een strotouwtje een wasknijper vast aan het achterste deel van de thermometer, zodat deze niet in het paard kan verdwijnen. Bekijk het filmpje (het filmpje wordt geopend in uw browser) D. Advies: Meten is weten Wanneer u de hartslag, ademhaling, lichaamstemperatuur het gewicht van uw paard in kaart heeft gebracht, kunnen deze waardes gelden als referentiewaarde in geval van niet welbevinden of dreigende ziekte en daardoor heel nuttige informatie zijn! 12
13 3. Meten is weten Afwijkende waarden in ademhalings- en hartslagfrequentie en lichaamstemperatuur kunnen o.a. een teken zijn van pijn, bijv. bij koliek. Let op! De mogelijkheden zijn uitgebreider dan hierboven beschreven. Neem bij twijfel en gemeten afwijkende waarden bij uw paard contact op met een dierenarts! 13
14 4.Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren A. Waarom: Organen, Stofwisseling en wijze van Voeren Verschillende buikorganen zijn verantwoordelijk voor de stofwisseling van het paard. In het traject tussen de opname van het voer tot het uitscheiden van restproducten in de vorm van mest en urine zorgen de organen van het spijsverteringsstelsel er voor dat het paard het voer zo goed mogelijk verteerd en zodoende zoveel mogelijk de beschikbare voedingsstoffen uit het aangeboden voer te halen. In combinatie met een bewust beleid op het gebied van de wijze van voeren komt dit het welzijn van het paard ten goede. B. Kennis: Organen, Stofwisseling en wijze van Voeren Wanneer je het idee hebt dat je paard last heeft van een inwendig probleem m.b.t. de spijsvertering is het handig om zijn mest en urine te controleren op veranderingen. Ook tijdens het rijden kunnen er aanwijzingen vanuit het paard komen dat de stofwisseling niet optimaal functioneert.bovendien kan gewichtstoename of afname van het paard een indicatie zijn dat er iets aan de hand is. Het is goed om te weten hoe de mest en urine van je paard er uit zien wanneer het paard zich gezond voelt. Ook het mest- en plasgedrag is hierbij van belang. Vragen die u zichzelf kunt stellen om de gezonde situatie in kaart te brengen zijn: Hoe vaak en hoeveel mest en plast mijn paard? Welke lichaamshouding neemt mijn paard daarbij precies aan (mate van bolling van de rug, beenzetting, evt. kreunen) Hoe ziet de mest er uit? (kleur, geur, vorm en samenstelling van de mestballen) 14
15 4.Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren Hoe ziet de urine er uit? (kleur, geur, hoeveelheid) N.b. Veel paarden die uit het weiland gehaald worden om te gaan rijden vinden het prettig om voor het rijden te plassen op stal. Ook handig om dan even te kijken hoe de urine er uit ziet. Voeren Bij het opnemen van voer tijdens het voeren is het voor het kauwen, doorslikken en daardoor voor de rest van het spijsverteringsproces van belang dat aan de manier van voeren aandacht wordt besteed. Voermomenten: Het is van belang de meerdere voermomenten zo goed mogelijk over de dag te spreiden. Zorg vooral ook voor een late voerbeurt met ruwvoer (zodat de spijsvertering ook s nachts door kan gaan). Wat kunt u zelf doen om de spijsvertering van uw paard te optimaliseren? Tips voor het voeren van hooi Zorg bij het voeren van hooi dat het paard er lekker lang over kan doen om het op te eten. Je kunt dit bereiken door het hooi te voeren in een bak met een rooster er op, of bijv. een fijnmazig hooinet, of 2 hooinetten over elkaar, te gebruiken. Van belang is dat het hooinet niet te hoog hangt. Er zitten vaak stoffen en schimmels in het hooi die niet altijd schadelijk zijn wanneer zij opgegeten worden, maar wel in de luchtwegen van het paard terecht kunnen komen en daar voor irritatie zorgen. 15
16 4.Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren Tips voor het voeren van krachtvoer Voer krachtvoer nooit op een lege maag. (het is van belang dat een paard regelmatig eet, zie voermomenten, en dat, wanneer er krachtvoer wordt gevoerd, dit gebeurt na het voeren van het ruwvoer, het hooi. Je zorgt er zodoende voor dat het spijsverteringsproces langzaam op gang komt en er geen overmatige prikkeling van maag en darmen ontstaat. voer krachtvoer in een ondiepe bak of teil die op de grond staat (zo eet een paard van nature ook, het paard kan dan de noodzakelijke maalbeweging met zijn onderkaak goed maken en het gemalen voedsel goed doorslikken) Het voeren van veel wortels, appels, brood en/of paardensnoepjes is nooit een optie. Veranderingen van lichaamsgewicht bij het paard Toename van lichaamsgewicht (en vetopslag op specifieke plaatsen), zonder verandering in het voer- en bewegingsaanbod, kan duiden op stofwisselingsproblemen. Afname van lichaamsgewicht kan duiden op: wormen, koude (bijv. door te weinig ruwvoer) en pijn. C. Praktische Tip: Organen, Stofwisseling en wijze van Voeren Tips bij twijfel of er iets aan de hand is: Check: zijn er veranderingen in de MEST? Kleur Geur Vorm van de mestballen 16
17 4.Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren resten van onverteerd voer gutsje vocht voorafgaand aan de daadwerkelijke mest Check: zijn er veranderingen in de Urine? kleur (waterig of juist geconcentreerd?, troebele urine?) geur (geconcentreerder dan anders) hoeveelheid (plast je paard goed uit, gaat je paard in de plashouding staan en komt er geen plas of duurt het erg lang voordat er plas komt?) Stelt U zich de volgende vragen: Vragen die U zich kunt stellen om de evt. directe oorzaak te achterhalen: zijn er veranderingen geweest in het voeren en/of het voeraanbod? krachtvoer: ander merk, bijv. na verhuizing? hooi: andere kwaliteit van aangebroken pak hooi? gestart met supplementen en of ondersteunende middelen in welke vorm dan ook? Net weer op de weide of juist minder weidegang en meer op stal? Ander weiland (bepaalde plantjes erop? Eikels? Recent bemest op het weiland?) 17
18 4.Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren Wat u kunt merken bij het rijden? kuchje bij aan het begin van de training, bij de eerste keer aan draven (zonder dat het paard verkouden is of andere luchtwegklachten heeft) snelle verzuring van de spieren slechte concentratie conditionele achteruitgang verminderde beweeglijkheid van de wervelkolom van het paard (zie hoofdstuk 5: Heeft mijn paard blokkades ). Check: hoe kan ik het lichaamsgewicht van mijn paard in kaart brengen? Als u de mogelijkheid heeft (bijv. bij bezoek aan een kliniek) laat uw paard dan wegen, zodat u zijn gewicht weet. Een alternatief is het meten van uw paard met een specifiek daarvoor ontworpen meetlint. Voor een algemeen inzicht in het gewicht van het paard kunt u zelf kijken naar en voelen ter hoogte van de ribben. De ribben mogen een beetje zichtbaar en goed voelbaar zijn. 18
19 4.Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren Check Door regelmatig de losheid van de manenkam van uw paard te checken krijgt u inzicht in de mate van suikeropslag hierin. Dit betekent dat er teveel suikers in het paardenlijf aanwezig zijn. Check Door de spanning in het caecum van het paard te voelen krijgt u een indruk van de mate waarin het ruwvoer goed verteerd kan worden. 19
20 4.Organen, Stofwisseling & wijze van Voeren Check Door met uw handen te voelen op de plek zoals op de foto te zien is krijgt u een indruk van de spanning in de regio waar de nieren gelokaliseerd zijn. Bekijk het filmpje (het filmpje wordt geopend in uw browser) D. Advies: Organen, Stofwisseling en wijze van Voeren Wanneer u de hartslag, ademhaling, lichaamstemperatuur het gewicht van uw paard in kaart heeft gebracht, kunnen deze waardes gelden als referentiewaarde in geval van niet welbevinden of dreigende ziekte en daardoor heel nuttige informatie zijn! 20
21 5. Heeft mijn paard blokkades? A. Waarom: Heeft mijn paard blokkades? Leven is bewegen (citaat van Dr. A.T. Still, grondlegger van de osteopathie). Zolang de structuren en vloeistofstromen in het paardenlijf hun optimale beweeglijkheid hebben, krijgt ziekte geen kans. M.a.w.: iedere blessure (in de breedste zin van het woord) begint met een verminderde beweeglijkheid ergens in het lichaam. B. Kennis: Heeft mijn paard blokkades? Bij een osteopathische blokkade is er een verminderde start van de beweeglijkheid van een structuur. Dit kan een wervel zijn, maar ook een orgaan of bijv. niet optimaal stromend vocht (hersenvocht, bloed of lymfe). Zoals gezegd: deze verminderde beweeglijkheid, deze blokkade, kan ziekte en disfunctioneren tot gevolg hebben. In de osteopathie richt je je hierin met name op de relatie tussen de wervelkolom (als drager van het zenuwstelsel) en de organen. Hierbij wordt uitgegaan van anatomie en neurofysiologie enerzijds en het kunnen voelen anderzijds. Vanzelfsprekend is het interessant om de oorzaak van een blokkade te achterhalen. Maar denk ook eens na over de volgende vraag: Waarom heeft het zelfgenezend vermogen van het paard deze blokkade niet opgelost? Waardoor is de totale balans binnen in mijn paard verstoord geraakt? 21
22 5. Heeft mijn paard blokkades? C. Praktische tip: Heeft mijn paard blokkades? Wanneer een paard last heeft van blokkades in zijn lijf zal hij dit door veranderingen op verschillende gebieden aan u laten zien. Emotie en gedrag: Uw paard wordt lusteloos of juist gestrest. Dagelijkse omgang: Uw paard komt niet meer naar u toe in de weide, paard geeft moeilijk zijn achterbeen bij de smid. Training: Uw paard laat zich slecht trainen (paard wordt minder beweeglijk, krijgt minder uithoudingsvermogen, paard kan gaan staken, paard gaat onregelmatig lopen, etc.) Check: Observeren en voelen Door goed naar uw paard te kijken krijgt u veel informatie: Stand van de benen: Probeert het paard zijn rug of buik te ontlasten? De huid: kale plek, korstjes, slechte kwaliteit van de vacht Temperatuurverschillen in de wervelkolom (een hete plek of juist een koude regio?) 22
23 5. Heeft mijn paard blokkades? Praktische tip: Het voelen naar temperatuur verschillen op de rug van het Bekijk het filmpje (het filmpje wordt geopend in uw browser) D. Advies: Heeft mijn paard blokkades? Door bovenstaande checks regelmatig uit te voeren krijgt u een indruk van de belastbaarheid van uw paard. U kunt hiermee vroegtijdig misstanden herkennen. Goede momenten om een paard sowieso te checken zijn: na uitglijden en/of een val (bijv. bij gladheid of in de trailer) nadat het paard gehangen heeft aan het halster vóór het zadelmakmaken van een jong paard nadat een merrie bevallen is. Temperatuurverschillen zijn niet de enige manier om blokkades in de wervelkolom van uw paard op te sporen. Het wil dus niet zeggen dat, wanneer u geen temperatuurverschillen waarneemt, uw paard per definitie blokkadevrij is. 23
24 Dankwoord Ter afsluiting van mijn eerste e-book wil ik graag een dankwoord schrijven. Mijn eerste gedachten hierin gaan uit naar Ivor. Door Ivor ben ik mij van zoveel dingen meer bewust geworden dat ik niet anders kon doen dan mijn hart volgen en van mijn passie, de liefde voor paarden, mijn beroep maken. Dankjewel! Voor het concreet maken van dit e-book heb ik directe hulp gehad van Monique Buursma en Chance s Song of Jake (euh.. zeg maar Jake ), de prachtige 9 jarige Tennessee Walking Horse die op de foto s en filmpjes te zien is. De m.i. zeer verhelderende foto s en filmpjes zijn met geduld en veel enthousiasme gemaakt door Marlou Verbeek. Last but not least dank ik u als lezer van dit boek voor het tonen van interesse in de gezondheid en het welzijn van uw paard. Ik hoop dat de informatie in dit boek u weer een stukje op pad heeft geholpen. Ik ben erg benieuwd naar uw reacties en suggesties over onderwerpen die u interesseren, zodat ik daaraan in een volgende e-book aandacht kan besteden. Jannemarie Frowijn, Havelte, 1 mei
Gezond voeren van het (Friese) paard
Gezond voeren van het (Friese) paard Het Friesch Paard Limburg 17 januari 2011 Machteld Oudshoorn in samenwerking met Programma Introductie Spijsvertering van het paard Gewenste conditie Basistips goed
Nadere informatieVoeding voor paarden. Achterhoekse paardendagen. 23 mei 2010 ing. N.A. Slijkerman
Achterhoekse paardendagen 23 mei 2010 ing. N.A. Slijkerman Inhoud Natuurlijke eetpatroon Spijsvertering Voeding recreatiepaard Conditie Voeding sportpaard Karakter Vragen Natuurlijke eetpatroon 14 16 uur
Nadere informatieDorine Erkens. Guasha Therapie voor Paarden VOORWOORD
VOORWOORD In dit e-book leg ik uit wat Guasha Therapie is en wat het voor je paard kan betekenen. Guasha Therapie is nog erg onbekend in Nederland. Met het schrijven en delen van dit e-book wil ik laten
Nadere informatieAanleuningsproblemen
Aanleuningsproblemen De weg naar een betere communicatie Een aanleuningsprobleem kan diverse oorzaken hebben waarvan er hier een aantal wordt toegelicht. Stel je eens voor dat je een bit in je mond zou
Nadere informatie1 Gezondheidskenmerken 9 1.1 Waarneming 9 1.2 Meten van gezondheidskenmerken 11 1.3 Afsluiting 13
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Gezondheidskenmerken 9 1.1 Waarneming 9 1.2 Meten van gezondheidskenmerken 11 1.3 Afsluiting 13 2 Anatomie en fysiologie 14 2.1 Het skelet 14 2.2 Spijsverteringsstelsel
Nadere informatieIk ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen.
Oefening 1: Nodig: 2 personen en een boom of een huisdier: Zoek een plek op bij een boom of in de buurt bij je paard of ander huisdier waar je even niet gestoord wordt en veilig even je ogen dicht kunt
Nadere informatieVoeding. Bevroren voedsel Pas op met wortelen en bieten. Bewaar ze vorstvrij want. Jonge paarden en krachtvoer
Voeding 1. Schimmelvrij hooi Strooi bij het opslaan van het hooi telkens wat keukenzout tussen de balen, de paarden vinden dit lekker, het beschermt tegen schimmels en het haalt nog wat vocht uit het hooi.
Nadere informatieLaura heeft een blaasontsteking
Laura heeft een blaasontsteking PIPO-poli voor kinderen met plas- en poepproblemen Dit is Laura. Laura moet heel vaak plassen en dan komt er maar een klein beetje. Laura wil niet zo vaak plassen. Eigenlijk
Nadere informatie1Wat is examenvrees eigenlijk?
8 1Wat is examenvrees eigenlijk? Lars is bang voor spinnen. Toen hij de foto op dit werkboek zag, kreeg hij kippenvel en ging hij anders ademhalen. Toen we Lars vroegen of de spin hem kon bijten, riep
Nadere informatieOsteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen.
Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen. Een osteopaat gaat uit van de visie dat de mens biologisch één geheel is en dat alle afzonderlijke delen (systemen)
Nadere informatieKaakchirurgie. Overbelasting van het kaakgewricht
Kaakchirurgie Overbelasting van het kaakgewricht Inleiding U bent bij de kaakchirurg onder behandeling vanwege klachten aan de kaken. Het kaakgewricht zit vlak voor het oor. Het is een gewricht dat gemakkelijk
Nadere informatieIN DRIE EENVOUDIGE STAPPEN CHECKEN OF JOUW PAARD IN BALANS IS. (1)Foto's maken. (3)Paard Checken. Uitslag
IN DRIE EENVOUDIGE STAPPEN CHECKEN OF JOUW PAARD IN BALANS IS (2) Uitprinten (1)Foto's maken (3)Paard Checken Uitslag Speciaal voor jou heb ik, Janneke Zijderveld van Ruiterbewust, deze checklist opgesteld
Nadere informatieSTUDENTENGEZONDHEIDSCENTRUM
STUDENTENGEZONDHEIDSCENTRUM Hyperventilatie Hyperventilatie betekent een te snelle en/of een te diepe ademhaling. Wat is ademhalen? Door middel van de borstkas en de buikspieren ademen wij lucht in en
Nadere informatieBeginnen met mediteren
Elke reis begint met een eerste stap Beginnen met mediteren Zwany Huiting 1 Inhoud 1. Iedereen kan mediteren 2. Waarom mediteren? 3. Ademen 4. Zitten 5. Klassieke zithoudingen 6. Zitten op een bankje,
Nadere informatiehttp://www.dieetwijzer.com/gezondegewoontes
Door Jesse van der Velde http://www.dieetwijzer.com/gezondegewoontes Disclaimer De oefeningen, trainingen, adviezen en instructies in deze PDF zijn gemaakt voor gezonde en blessurevrije mensen. Wanneer
Nadere informatiePaardrijles. Inleiding. Inhoud. Spullen die je nodig hebt
Paardrijles Inleiding Ik doe mijn spreekbeurt over paard rijlessen, omdat ik zelf op paardrijden zit. Ik wil hier graag iets over vertellen, omdat paardrijden erg leuk is. Ik leer erg veel over paarden
Nadere informatieMaximale inspanningstest
Maximale inspanningstest Je komt bij ons in het ziekenhuis voor een test. Die test heet maximale inspanningstest. Het is een onderzoek waarbij de dokter onderzoekt: Hoe jouw conditie is. Hoe je longen,
Nadere informatieSpanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia
Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanningen in de hals, de schouders en het hoofd. De hoofdpijn is vaak
Nadere informatievan delen tot het geheel. Hij kan bijvoorbeeld zijn kleding binnenstebuiten aantrekken, of zijn kopje naast de tafel zetten.
Afasie Als iemand een beroerte krijgt gebeurt dat bijna altijd plotseling. De schok is groot. Men heeft zich niet kunnen voorbereiden en men weet niet wat hen overkomt. Het dagelijkse leven wordt verstoord.
Nadere informatieEboek Reiki zelfbehandeling
1 Eboek Reiki zelfbehandeling 2 De Reiki zelfbehandeling Voel je je onrustig? Ben je overprikkeld? Heb je een opkomende verkoudheid? Of je een klacht hebt, of geen klachten, een dagelijkse Reiki behandeling
Nadere informatieDoor Jesse van der Velde. www.jessevandervelde.com. Copyright 2011 Jesse van der Velde (Online Personal Trainer) www.jessevandervelde.
Door Jesse van der Velde www.jessevandervelde.com Disclaimer De oefeningen, trainingen, adviezen en instructies in deze PDF zijn gemaakt voor gezonde en blessurevrije mensen. Wanneer u een fysieke beperking,
Nadere informatieHerhalingsles Het lichaam. Ademhaling. Benoem de aangeduide delen op onderstaande tekeningen aan.
Herhalingsles Het lichaam Ademhaling Benoem de aangeduide delen op onderstaande tekeningen aan. Als we ademen, stroomt er lucht binnen in ons lichaam. Welke weg legt deze lucht af? Vul het schema aan.
Nadere informatieDoor medicijnen Deze kunnen bijvoorbeeld sufheid, verminderde spierkracht of een droge mond veroorzaken.
Slikstoornissen 2 Deze folder is bedoeld voor patiënten met slikproblemen en hun omgeving. Er wordt uitleg gegeven over hoe het komt dat iemand zich verslikt. Ook wordt aangegeven wat de risico s zijn
Nadere informatieDorine Erkens. GuashaTherapeut.nl VOORWOORD
VOORWOORD In dit e-book leg ik uit wat Guasha Therapie is en wat het voor je kan betekenen. Guasha Therapie is nog onbekend in Nederland. Met het schrijven en delen van dit e- book wil ik laten zien hoe
Nadere informatieAdvies van de kurkdroogpoli
Advies van de kurkdroogpoli Voor kinderen en jongeren met blaasproblemen Ziekenhuis Gelderse Vallei In dit boekje staan adviezen over drinken, plassen en poepen. Zo kun je zien wat je zelf al kunt doen
Nadere informatieRöntgenonderzoek van je blaas en urinewegen (mictiecystogram)
Röntgenonderzoek van je blaas en urinewegen (mictiecystogram) De afspraak voor de mictiecystogram Het onderzoek van je blaas en urinewegen vindt plaats op: Datum:.. Dag/tijdstip: dag. uur Je wordt verwacht
Nadere informatieHet gebit. Globaal bestaat iedere kaakhelft (uitgaand van vier kaakhelften, namelijk rechtsboven, linksboven, rechtsonder en linksonder) uit:
Het gebit Tanden en kiezen De voortanden van het paard worden snijtanden genoemd. Zij worden gebruikt om tijdens het grazen voedsel te pakken en af te snijden. De kiezen worden premolaren en molaren genoemd.
Nadere informatieThema 'Kolieken' Izzy had koliek
Thema 'Kolieken' Het vorige thema was gezondheid, en alsof de duvel er mee speelt..nog geen week later is Izzy erg ziek geweest. Maar gelukkig ook op tijd behandeld en weer helemaal opgeknapt. Daarom heb
Nadere informatieHet vak biologie kennis MN001 Een biologische tekening maken praktijk MN005 Werken met een loep praktijk MN008
Biologie Over Bloqs Wie is Bloqs? Bloqs is een educatieve uitgeverij die innovatieve producten en diensten aanbiedt. Bloqs staat voor bouwen aan leren. Onze visie is dat u als docent of school zelf het
Nadere informatieAdvies van de kurkdroogpoli
Advies van de kurkdroogpoli Voor kinderen en jongeren met blaasproblemen Ziekenhuis Gelderse Vallei In dit boekje staan adviezen over drinken, plassen en poepen. Zo kun je zien wat je zelf al kunt doen
Nadere informatieen waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je
en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je baby Verwachtingen Wordt dit jullie eerste, tweede, volgende kindje? Weet je al hoe je je baby gaat voeden? Als je al een kind hebt:
Nadere informatieMEDISCH CENTRUM Hyperventilatie
MEDISCH CENTRUM Hyperventilatie Dit kan ook geen kwaad, maar kan wel leiden tot een aantal verschijnselen als: Benauwd gevoel, kortademigheid; krop in de keel; droge mond; strak gevoel rond de mond; prikkelingen
Nadere informatieIN TOPVORM TIJDENS YEAR_END
IN TOPVORM TIJDENS YEAR_END 4 TIPS voor een TOP jaarafsluiting 2014 Anja Lefeber Vit4Life 2 Dank je voor je interesse in dit e-book! Hartelijk bedankt voor het downloaden van mijn e-book In topvorm tijdens
Nadere informatieKaakgewrichtsklachten
Kaakgewrichtsklachten U bent bij de polikliniek mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie in behandeling voor kaakgewrichtsklachten. Deze folder beschrijft een aantal oefeningen en adviezen voor patiënten
Nadere informatieErgonomie van het zitten
Ergonomie van het zitten In de oudheid was het een privilege om te mogen zitten, tegenwoordig is het in sommige beroepen eerder regel dan uitzondering en zitten we meer dan 8 uur per dag. Nog nooit heeft
Nadere informatiePijn op de borst Wel of niet van het hart?
Pijn op de borst Wel of niet van het hart? Albert Schweitzer ziekenhuis Cardiologie november 2014 pavo 0610 Pijn op de borst, wel of niet van het hart? Gelukkig wordt niet alle pijn op de borst veroorzaakt
Nadere informatieMassage Flow. Delen is vermenigvuldigen
Massagepraktijk In2flow / 2015 Massagepraktijk In2flow / 2015 Massage. Steeds meer mensen ontdekken wat massage voor hen betekent. Je regelmatig laten masseren helpt om lekker in je vel te blijven zitten.
Nadere informatieSpecifieke vragen over het maag-darm systeem
Specifieke vragen over het maag-darm systeem Hieronder volgt een aantal specifieke vragen die gaan over uw maag-darm systeem. Kruist U het antwoord dat het beste bij U past. Slaat U alstublieft geen enkele
Nadere informatieBehandeling van kaakgewrichtsklachten
Behandeling van kaakgewrichtsklachten U bent bij de polikliniek mondziekten en kaakchirurgie in behandeling voor kaakgewrichtsklachten. Deze brochure beschrijft een aantal oefeningen en adviezen voor patiënten
Nadere informatieEnergiek de lente in!
Miniboekje Energiek de lente in! 10 tips voor meer balans & energie Beste lezer, Dit boekje is een klein cadeautje voor u! De lente is weer begonnen en de bomen staan te popelen om uit te lopen. Koeien
Nadere informatieZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt)
ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt) Naam:.. Datum: - - Kruis bij elke vraag het antwoord aan dat de afgelopen zeven dagen
Nadere informatieStemwerkschrift. Inhoud
Stemwerkschrift Inhoud Allerlei dingen, die slecht zijn voor je stem Schreeuwen Voor je ouders Schreeuwen Schrapen en kuchen Voor je ouders Schrapen en kuchen Gekke stemmetjes nadoen Voor je ouders Gekke
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatiemijn wetenschappelijke experimenten
naam Datum werkblaadje 3 mijn wetenschappelijke experimenten het spijsverteringsstelsel werkblaadje 3 b experiment 1: het SpeekSel citroensap of azijn onderzoeksvraag: water in de mond krijgen, bestaat
Nadere informatieUse it or lose it Inside Out Health www.jenaidavanwijk.com
1 Disclaimer De oefeningen, trainingen, adviezen en instructies in deze PDF zijn gemaakt voor gezonde en blessurevrije mensen. Wanneer je een fysieke beperking, een blessure of klachten hebt van welke
Nadere informatieSpelregels voor de plas training thuis
00 Spelregels voor de plas training thuis Ploeppoli poli Kindergeneeskunde route 49 1 De plasfabriek Je blaas zit onder in de buik. In je blaas word je plas bewaard. Je nieren maken plas. Als je je handen
Nadere informatiehttp://www.nietbangvoorangst.nl Stress en Overmatige Stress wat kun je er aan doen? Stress alleen is niet slecht en kan je helpen goed te presteren. Zolang stress wordt afgewisseld door voldoende perioden
Nadere informatieHyperventilatie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Hyperventilatie Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Hyperventilatie Hyperventilatie wordt veroorzaakt door verkeerde manier van ademhalen. Hyper betekent
Nadere informatieHet houden van een spreekbeurt
Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat
Nadere informatie3D Voeding paard. 10 min bespreken opdracht 20 min lezen opdracht en maken zelftoets 45 min maken praktijkopdracht 15 min nabespreken opdracht
Naam: Klas:.. Datum: Ruimte voor schoolstempel en paraaf docent 3D Voeding paard Je weet hoeveel voer een paard mag krijgen Je weet wat voor soort voer een paard moet krijgen Je weet waar de voerbehoefte
Nadere informatieLaat uw ogen elk deel grondig verkennen, alsof u nog nooit zoiets heeft gezien.
MINDFULNESS Tips en oefeningen voor thuis Mindfulness leert mensen te leven met aandacht en bewust met handelingen en gedachten in het hier en nu om te gaan. Dit kan sommige mensen wat zweverig in de oren
Nadere informatieBijvoeding. Gezond aan de slag met de eerste hapjes. Eigenwijs in Voeding en Gezondheid. www.groenevrouw.nl
De Groene Vrouw Eigenwijs in Voeding en Gezondheid www.groenevrouw.nl Bijvoeding Gezond aan de slag met de eerste hapjes Wanneer starten? Wat geef ik? Voeren of zelf eten? Alle antwoorden! 1 Inhoud 2 Inhoud
Nadere informatieIn dit e-book geef ik je een aantal tips en oefeningen die je heel gemakkelijk kunt toepassen in jouw dagelijks leven. Probeer ze maar snel uit!
In dit e-book geef ik je een aantal tips en oefeningen die je heel gemakkelijk kunt toepassen in jouw dagelijks leven. Probeer ze maar snel uit! Hartelijke groeten, Petra Melkert Ergotherapeut en mindfulnesstrainer
Nadere informatieSTRESS EN HARTCOHERENTIE
Dendermondsesteenweg 29 9270 LAARNE-KALKEN 0474 30 85 84 www.dekrachtbron.be info@dekrachtbron.be MASSAGECENTRUM DE KRACHTBRON STRESS EN HARTCOHERENTIE Het autonome zenuwstelsel is verantwoordelijk voor
Nadere informatieMaatschap Gynaecologie. (sub)totaalruptuur
Maatschap Gynaecologie (sub)totaalruptuur Algemeen Tijdens de bevalling is er een totaalruptuur of een subtotaal ruptuur ontstaan. Deze folder geeft u informatie over wat een (sub)totaalruptuur is en wat
Nadere informatieDe trap op of aflopen: Probeer uw lichaam rechtop te houden en niet voorover te kantelen.
GEBRUIKSAANWIJZING Welkom! Een gezonde wervelkolom: Stress en de dagelijkse bezigheden dragen bij aan het ontwikkelen van slechte gewoontes als het gaat om de zorg voor onze wervelkolom. Er zijn bijvoorbeeld
Nadere informatieVEEL GESTELDE VRAGEN
VEEL GESTELDE VRAGEN Wat is Back2Life? De Back2Life is een revolutionair apparaat dat de behandelwijze voor rugpijn voor altijd verandert. U gaat gewoon plat op de grond liggen en legt uw benen over het
Nadere informatieMoeite met slikken van medicijnen
400047 Moeite met slikken van geneesmiddelen_400003 Antibiotica 21-12-10 05:54 Pagina 4 Medicijnen: sommige medicijnen kunnen sufheid of een droge mond veroorzaken. Als iemand suf is, kan hij vergeten
Nadere informatieInformatie voor ouders
Informatie voor ouders Kinderfolder plastraining 20150109 Kinderfolder plastraining.indd 1 02-10-15 09:37 Kinderfolder plastraining Plaspoli, Polikliniek Kindergeneeskunde, route 2.2 Telefoon (050) 524
Nadere informatieRuik nu aan de rozijn. Houd de rozijn onder je neus en merk bij elke inademing de geur ervan op. En kijk er nu nog eens naar.
Tips en oefeningen voor thuis Mindfulness leert mensen te leven met aandacht en bewust met handelingen en gedachten in het hier en nu om te gaan. Dit kan sommige mensen wat zweverig in de oren klinken,
Nadere informatie(Chronische) Nierfalen
(Chronische) Nierfalen Algemene gegevens 1. Gegevens eigenaar: Wat is uw achternaam? Wat is de naam van uw huisdier, dat gezondheidsproblemen heeft? Gegevens huisdier met gezondheidsproblemen: Opmerking
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieNiet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid. Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek
Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat is ongeveer een derde van ons hele leven. Er zijn wel verschillen in de behoefte aan slaap. Waar de
Nadere informatieHANDIG BUIKPIJN BIJ KONIJNEN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG BUIKPIJN BIJ KONIJNEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER BUIKPIJN BIJ KONIJNEN.
Nadere informatieLESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/MEDIA/ORGANISATIE TIJD LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/MEDIA/ORGANISATIE TIJD
Wat gebeurt er in het spijsverteringsstelsel. De organen van het spijsverteringsstelsel kunnen opnoemen. Beschrijving kunnen geven van wat er met het voedsel in de mond gebeurt. 1. LESBEGIN Korte herhaling
Nadere informatieRekoefeningen voor de Gehandicapte schutter
Rekoefeningen voor de Gehandicapte schutter Rekken is een essentieel onderdeel van een evenwichtig trainingsprogramma. Het dagelijks uitvoeren van rekoefeningen kan de flexibiliteit en gezonde gewrichten
Nadere informatieBelangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint:
Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Rek/Strek oefeningen mogen nooit pijn veroorzaken. Mocht u pijn krijgen stop dan onmiddellijk met de oefening. Het is belangrijk om de rek niet
Nadere informatieSpijsvertering. Voorwoord. Mijn spreekbeurt gaat over de reis van het voedsel. Met een moeilijk woord heet dat Spijsvertering.
Spijsvertering Voorwoord Mijn spreekbeurt gaat over de reis van het voedsel. Met een moeilijk woord heet dat Spijsvertering. Spijsvertering betekent: "Het verteren van het voedsel tot stoffen die door
Nadere informatieGefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is:
Gefeliciteerd. Je bent zwanger en je hebt één of meerdere honden. Het wordt jullie eerste kind. Je bent net bij de verloskundige geweest, het gaat goed met je kindje, en je hebt deze folder meegekregen.
Nadere informatiemindfulness workshop
mindfulness workshop 1 mindfulness workshop Deze workshop wordt gegeven om een indruk te krijgen wat mindfulness inhoudt. Ook kan worden gekeken in welke training de workshop als onderdeel kan worden ingezet,
Nadere informatieDe bekkenbodem. De bekkenbodem bij sport en bewegen; wie, wat, waarom?
De bekkenbodem bij sport en bewegen; wie, wat, waarom? Voor je lichaam kan sporten een zware klus zijn. Zeker bij sporten waarbij je sprongvormen uitvoert is de belasting op je rug, bekken en bekkenbodemspieren
Nadere informatieDeze training bestaat uit 5 onderdelen
Het ENERGY 5.5 Programme GezondFit heeft een 5 daagse training ontwikkeld om personen meer energie te geven. Deze training bestaat uit 5 onderdelen 1. Verbeteren van de bloedsomloop 2. Verbeteren van de
Nadere informatie- 21 INSPIRERENDE QUOTES VOOR LEERKRACHTEN -
Beste collega, Ik houd van quotes. Zoals je misschien wel weet, plaats ik dagelijks waardevolle tips, verhalen, video s en quotes op mijn Facebookpagina: www.fb.com/positiefleren.nl Ik merk dat ik veel
Nadere informatieChronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen?
Chronisch Hartfalen Wat is chronisch hartfalen? Omschrijving Hartfalen Hartfalen is een aandoening van het hart waarbij het hart niet meer in staat is om voldoende bloed uit te pompen en rond te pompen.
Nadere informatieaffirmaties voor een gelukshuis
affirmaties voor een gelukshuis affirmeer de verkoop van je huidige huis affirmeer de aankoop van je droomhuis Edith Hagenaar Affirmeren Weet je niet wat affirmaties zijn? Lees dan dit artikel: http://www.palaysia.com/affirmatie/index.html#aff
Nadere informatieregio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl
regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat
Nadere informatieBonus Rapport : Lichaam en geest in balans
Bonus Rapport : Lichaam en geest in balans Lichaam en geest weer in bala ans Wil je echt ontspannen, plof dan niet op de bank maar ontspan actief! Katjaa Callens Denk aub eventjes aan het milieu voor je
Nadere informatieWilhelmina Kinderziekenhuis. Zorg na spraakverbeterende operatie. Schisiscentrum Utrecht
Wilhelmina Kinderziekenhuis Zorg na spraakverbeterende operatie Schisiscentrum Utrecht Zorg na spraakverbeterende operatie (pharyngoplastiek ) Uw kind heeft een spraakverbeterende operatie (pharyngoplastiek)
Nadere informatieAPPENDIX II. Mogelijke verbanden tussen lichaam en geest
APPENDIX II Mogelijke verbanden tussen lichaam en geest In hoofdstuk 7 werd Toevoeging van de START&GO-methode uitgelicht. Bij alle ijsbergen die ik in mijn werk en persoonlijk leven ben tegengekomen bleek
Nadere informatieOntspannen met progressieve relaxatie
www.psychfysio.nl Ontspannen met Progressieve Relaxatie 1 Ontspannen met progressieve relaxatie De progressieve relaxatie van Edmund Jacobson is een bekende ontspanningsmethode in het westen. In deze hand-out
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd
Nadere informatiePatiënteninformatie. Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel. Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval?
Patiënteninformatie Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval? Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Wat is hyperventilatie,
Nadere informatieWA A NZINNIGE BOEK OVER JE LICHA AM
Het WA A NZINNIGE BOEK OVER JE LICHA AM 99% NONSENS 100% HUMOR ANDY GRIFFITHS TERRY DENTON en Vertaald door EDWARD VAN DE VENDEL INHOUD over de auteurs 8 Inleiding 9 Je lichaam: een korte wegwijzer 10
Nadere informatieTandheelkunde. Knaagdieren en konijnen
Tandheelkunde Knaagdieren en konijnen Inhoud Verschil knaagdieren en konijnen Anatomie van het gebit Symptomen Afwijkingen Oorzaken afwijkingen Behandeling gebitsproblemen - tanden Behandeling gebitsproblemen
Nadere informatieGefeliciteerd! Een kennismaking met de bijzondere techniek EFT.
Je bent zwanger! Gefeliciteerd! Een bijzondere tijd. Vol verwachting kijk je uit naar het moment dat je je kind in je armen kan sluiten. Alleen nog even bevallen. Tja, en dat is nu precies waar je misschien
Nadere informatieThema Gezondheid. Lesbrief 5. De tandarts
Thema Gezondheid Lesbrief 5. De tandarts Inleiding Deze les gaat over praten bij de tandarts. Meneer Wong komt voor controle bij de tandarts. De tandarts kijkt of alle tanden en kiezen goed zijn. Wat leert
Nadere informatieKOLIEK Op veler verzoek zullen we in een artikel ingaan op koliek.
KOLIEK Op veler verzoek zullen we in een artikel ingaan op koliek. Allereerst zullen we in gaan op de bouw van het maagdarmstelsel van het paard, de verschijnselen behorende bij koliek en de eerste hulp
Nadere informatiePaarden. Het bestaan van paarden. Gebruik
Paarden Het bestaan van paarden Het paard bestaat al zo'n 70 miljoen jaar. De paarden van toen hadden een heel ander uiterlijk. Vele oersoorten zijn reeds uitgestorven. Toch heeft de mens het paard veel
Nadere informatieThema Gezondheid. Lesbrief 5. De tandarts
Thema Gezondheid Lesbrief 5. De tandarts Inleiding Deze les gaat over praten bij de tandarts. De man (meneer Onuso / Bashir) komt voor controle bij de tandarts. De tandarts kijkt of alle tanden en kiezen
Nadere informatieDierenArtsenCentrum Noordwolde Najaar 2011
DierenArtsenCentrum Noordwolde Najaar 2011 Beste paardeneigenaar, De avonden zijn alweer langer, dat betekent dat het hoognodig tijd is voor de paarden najaarsnieuwsbrief van DAC Noordwolde. Afgelopen
Nadere informatieWERKING EN PROBLEMEN VAN HET PAARDENGEBIT
WERKING EN PROBLEMEN VAN HET PAARDENGEBIT woensdag 20 januari 2016 Team paard, Dap De Driehoek PROGRAMMA 20:00 Ontvangst 20:15 Inleiding Jan Willem Versteegt 20:20 Hoe werkt een normaal paarden gebit?
Nadere informatieLibra R&A locatie AC Tilburg/Breda. Mondademen en mondmotoriek
Libra R&A locatie AC Tilburg/Breda Mondademen en mondmotoriek Mondademen en mondmotoriek Bevorderen van neusademhaling en verbetering van de mondmotoriek bij kinderen Er zijn veel kinderen die door de
Nadere informatieNA JE TRAINING. Met deze 6-daagse challenge haal je alles uit je training!
Optimaal herstellen NA JE TRAINING Met deze -daagse challenge haal je alles uit je training! Je bent net klaar met sporten en je voelt je geweldig! Niet vergeten: het geheim van een goede workout zit hem
Nadere informatieHallo ik hou mijn spreekbeurt over beugels omdat ik zelf ook een beugel heb.
Hallo ik hou mijn spreekbeurt over beugels omdat ik zelf ook een beugel heb. Indeling 1)reden van een beugel 2)wie plaatst de beugel 3)soorten beugels 4)hoe lang draag je een beugel 5)onderhoud van een
Nadere informatieIk wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst
Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst omdat mijn maagje niet groter dan een knikker is; omdat ik vaak kleine beetjes voedsel beter kan verteren; hoe meer en hoe vaker ik drink, hoe meer melk
Nadere informatie