De belangrijkste informatie over IPv6 en de gebeurtenissen rond IP in 2011: pagina 1 en 2.

Transcriptie

1 Briefing IPv6 In 2011 worden de laatste IPv4-adressen toegekend, waarna het belang van de nieuwe versie van het Internet Protocol, IPv6, snel toe zal nemen. NederHost informeert u in deze briefing over de achtergrond van deze wijzing en de praktische gevolgen die dit voor u heeft. De belangrijkste informatie over IPv6 en de gebeurtenissen rond IP in 2011: pagina 1 en 2. Algemene informatie over de transitie naar IPv6: pagina 3. Specifiekere technische informatie, bijvoorbeeld met betrekking tot uw website: pagina 4 en 5. Wat is IPv6? Het internet is gebaseerd op het idee dat iedere host (computer of ander apparaat) contact kan leggen met iedere andere host via het Internet Protocol (IP) op basis van een uniek (IP-)adres. Hierbij is geen informatie over de opbouw van het netwerk nodig. De versie van het Internet Protocol die sinds 1981 in gebruik is, IPv4, gebruikt IP-adressen met een lengte van 32 bits. Deze adressen worden meestal genoteerd als vier groepen van maximaal drie cijfers, bijvoorbeeld Dit adres kan in theorie worden gebruikt om 2 32 (ruim vier miljard) hosts te benaderen. Het totaal aantal mogelijke adressen wordt adresruimte genoemd. Omgaan met een beperkte adresruimte Oorspronkelijk werd de IP-adresruimte opgedeeld in blokken van een vaste grootte ( classes ). Omdat de verdeling van de adressen hierdoor niet erg efficient was en het internet al snel dreigde vol te lopen, werd in 1993 Classless Inter-Domain Routing (CIDR) geïntroduceerd. U herkent CIDRnetwerken aan de, nu gangbare, notatie met een slash na een netwerkadres; zo is het netwerk van NederHost bekend als /24. Een andere veelgebruikte oplossing om de beperkte adresuimte efficient te gebruiken is om computers op een netwerk geen algemeen IPadres te geven, maar een prive-adres. Vervolgens zorgt een apparaat op het netwerk (veelal een eenvoudige router) voor de vertaling van IPadressen als er contact wordt gezocht met hosts buiten het eigen netwerk. Deze Network Address Translation (NAT) breekt echter één van de basisideeën achter het internet en werkt ook niet goed samen met protocollen als FTP. Van 32 naar 128 bits In 1992 werd begonnen met het ontwerpen van een nieuwe versie van het Internet Protocol om o.a. het tekort aan IP-adressen definitief op te lossen. In 1998 werd deze nieuwe versie, IPv6, geïntroduceerd. IPv6-adressen zijn vier keer zo lang als IPv4- adressen, en bieden daarmee een adresruimte die 2 96 maal groter is dan de IPv4-adresruimte. Ruim voldoende om iedere korrel zand op aarde ca IP-adressen te geven. Na 4 komt... 6 U vraagt zich misschien af wat er met IPv5 is gebeurd. Het versienummer van het Internet Protocol wordt opgenomen in de netwerkpakketjes; zo kunnen routers de gebruikte IP-versie herkennen. Versienummer 5 is in 1979 gebruikt voor het ontwikkelen van het Internet Streaming Protocol, in feite een soort TCP. Dit protocol is nooit in gebruik genomen, maar het versienummer kan niet worden hergebruikt. Men heeft daarom de opvolger van IPv4 het versienummer 6 meegegeven. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag alleen in zijn geheel en ongewijzigd worden verspreid. 1

2 Wat gaat er in 2011 gebeuren? In het eerste kwartaal van 2011 zullen de laatste blokken met IPv4-adressen worden toegekend, waarmee de IPv4-adresruimte officieel in zijn geheel is verbruikt. Om precies te begrijpen hoe dit in zijn werk gaat is het van belang om iets te weten over de manier waarop IP-adressen worden verdeeld. / Free /8 IANA RIR pool Voor het toekennen van zaken als IP-adressen en domeinnamen wordt gebruik gemaakt van een hierarchische structuur. Op het hoogste niveau wordt de uitgifte van IP-adressen verzorgd door de Internet Assigned Numbers Authority (IANA), tegenwoordig een onderdeel van ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) die ook domeinnamen op het hoogste niveau (top level domains) beheren. IANA is geen grote organisatie; tot zijn dood in 1998 werd IANA in feite alleen draaiend gehouden door Jon Postel, één van de grondleggers van het internet. IANA verdeelt IP-adressen onder een vijftal Regional Internet Registries (RIRs) die ieder ruwweg zijn verbonden aan een continent. De RIR waar we in Nederland mee te maken hebben is Résaux IP Européens, kortweg RIPE. Deze organisatie, gevestigd in Amsterdam, beheert de adresruimte voor Europa, het Midden-Oosten en een deel van Centraal-Azië. De adresruimte wordt verdeeld onder Local Internet Registries (LIRs, meestal internetproviders). Als RIPE geen adresruimte meer heeft om te verdelen dan wordt IANA gevraagd om een nieuw blok toe te wijzen. Omdat er meer adressen worden toegewezen dan vrijgegeven wordt de hoeveelheid beschikbare IP-adressen steeds kleiner. In de grafiek rechtsboven is de hoeveelheid bij IANA en de RIRs beschikbare IPv4- adresblokken vanaf 1995 weergegeven bij IANA en de RIRs. In 2011, naar verwachting in februari of maart, zal IANA de laatste adresblokken toewijzen. Voor de toewijzing van deze laatste blokken wordt een speciale procedure gebruikt. Zodra er nog vijf blokken beschikbaar zijn worden deze in één keer toegewezen, waarbij iedere RIR één blok krijgt. Omdat er een zekere voorraad IP-adressen aanwezig is bij RIPE en de overige RIRs zal het hierna nog zes tot twaalf maanden duren voor internetproviders geen nieuwe IPv4-adressen meer kunnen krijgen. Het kan dus tot zeker 2012 duren voor eindgebruikers iets merken van het opraken van IPv4-adressen. Na 2011 zullen nieuwe internetaansluitingen mogelijk niet meer met volledige IPv4-toegang worden geleverd. IPv4 en IPv6 zullen waarschijnlijk nog jaren naast elkaar bestaan. Afbeelding door Mro, Date uitgebracht onder een Creative Commons 2.5 Generic Attribution-Share Alike-licentie. Mythe: overgaan naar IPv6 is duur en complex Deze mythe is waar als u blijft wachten. Na 2011 zal IPv6 uiteindelijk een absolute noodzaak worden; als u op dat moment hard- en software moet vervangen dan is dat inderdaad een kostbare operatie. Als u reguliere vervanging en upgrades benut om de ondersteuning van IPv6 in orde te maken dan zijn de kosten minimaal. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag alleen in zijn geheel en ongewijzigd worden verspreid. 2

3 Waarom overstappen? Het lijkt dus vooralsnog niet nodig te zijn om u druk te maken over IPv6. Schijn bedriegt. Eén van de veelvoorkomende misverstanden over IPv6 is dat het probleemloos samenwerkt met het bestaande IPv4-internet. Dit is echter niet het geval. De overgangsmechnismen zijn complex en meestal niet perfect. Als u communiceert met andere delen van het internet die straks gebruik gaan maken van IPv6 dan is het nodig om u daarop aan te passen. De beste reden om u nu al voor te bereiden op IPv6 is dat u hiermee veel geld kunt besparen. IPv6 is onontkoombaar, maar als u bij het doen van nieuwe investeringen alvast rekening houdt met IPv6 dan zijn de kosten voor een overstap minimaal. Vervangt u afgeschreven apparatuur? Controleer of de nieuwe apparatuur IPv6 ondersteunt, u hoeft deze dan in 2012 niet nogmaals te vervangen. Neemt u nieuwe software in gebruik? Controleer of IPv6-ondersteuning hierin werkt en voorkom een tweede, onnodige, migratie naar weer een nieuwe versie in Ontwikkelt u een applicatie die IP-adressen opslaat en verwerkt? Houd alvast rekening met IPv6, u hoeft dan straks uw database niet meer aan te passen (met alle risico s van dien). Mythe: bij overstappen op IPv6 wordt het IPv4-internet onbereikbaar IPv6 is ontwikkeld om naast IPv4 te functioneren. Uw computer kiest, mits goed geconfigureerd, automatisch welk protocol moet worden gebruikt voor het benaderen van een specifieke site. IPv4 en IPv6-packets die over het netwerk reizen zitten elkaar niet in de weg; het Internet Protocol is juist ontworpen om dit toe te staan. Mythe: IPv6-hosts kunnen mijn IPv4-adres zonder problemen benaderen Dit is helaas niet waar. Er bestaat een aantal mechanismen om IPv4-hosts bereikbaar te maken vanaf IPv6 maar deze zijn niet perfect. Niet alleen zijn de extra schakels foutgevoelig, ook een aantal fundamentele verschillen tussen IPv4 en IPv6 kan niet zondermeer worden overbrugd. Daarom is het ook voor hosting van belang om tijdig IPv6 te ondersteunen. NederHost en IPv6 Bij NederHost is in 2010 hard gewerkt aan het IPv6-gereed maken van het hostingplatform. Op dit moment zijn alle diensten bereikbaar via IPv6. Niet in een tijdelijke constructie, maar gewoon via loadbalancing en net zo stabiel als onze diensten op IPv4. Het dual stack-probleem Een zeer klein aantal hosts heeft een gedeeltelijk ingestelde maar niet of slecht functionerende IPv6- verbinding. Als deze hosts een server proberen te benaderen die zowel via IPv4 als IPv6 te bereiken is dan wordt in sommige gevallen onterecht IPv6 gekozen als communicatiemedium, resulterend in een server die down lijkt. Naarmate IPv6-connectivity verbetert en het belang van IPv6 toeneemt zal het dual stackprobleem zichzelf oplossen. Tot die tijd is het raadzaam om voorzichtig te zijn met het daadwerkelijk in gebruik nemen van IPv6- adressen. Om deze reden zijn de meeste NederHost-servers op dit moment nog niet standaard via IPv6 te benaderen. Om de IPv6-equivalent aan te spreken plaatst u een 6 achter het eerste deel van de naam. Zo kunt u uw over IPv6 ophalen door in te loggen op mail6.nederhost.nl. Deze namen worden in de loop van 2011 uitgefaseerd. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag alleen in zijn geheel en ongewijzigd worden verspreid. 3

4 IPv6 en uw website NederHost zorgt ervoor dat uw website over IPv6 bereikbaar is; u hoeft zich daar dus geen zorgen over te maken. O.a. vanwege het dual stackprobleem zijn er nog geen verwijzingen gemaakt naar het IPv6-adres van uw site. U kunt via Mijn NederHost zelf aangeven als dit wel moet gebeuren. Een andere kwestie is de software die op uw website draait; deze moet mogelijk wel worden aangepast om te kunnen werken met IPv6. Het gaat dan om situaties waarin IP-adressen van uw bezoekers opgeslagen, gebruikt of gecontroleerd worden. Maakt u gebruik van session cookies die zijn gekoppeld aan het IP-adres van de websitebezoeker? Slaat u het IP-adres van de websitebezoeker op als deze een bestelling doet of een reactie plaatst? Gebruikt u het IP-adres van de websitebezoeker om gelokaliseerde content aan te bieden? Als één van de hierboven vermelde vragen met ja kan worden beantwoord dan zult u zeker moeten kijken naar IPv6-compatibiliteit. In de loop van 2011 zal NederHost een lijst publiceren met software die goed samenwerkt met IPv6. Houd onze website in de gaten voor meer informatie. Notatie IPv6-adressen Als u IP-adressen opslaat of controleert dan is het van belang om te weten dat de tekstuele representatie van IPv6-adressen verschilt van die van IPv4-adressen. Omdat IPv6-adressen een stuk langer zijn werd het onpraktisch geacht om de oude notatie te handhaven. De IPv6-notatie is als volgt opgebouwd: Er wordt gebruik gemaakt van het hexadecimale (16-tallige) talstelsel. Hierbij worden de cijfers Mythe: er wordt al tien jaar geroepen dat IP-adressen op raken; het zal dus nog wel even goed gaan De beperkte adresruimte is al sinds de jaren 90 een bron van zorg. Door toepassing van een aantal lapmiddelen zoals CIDR is het moment waarop de IP-adressen op zijn wel verschoven maar niet voorkomen. Sinds 2007 werd algemeen aangenomen dat IPv4-adressen na 2010 zeer schaars zouden worden; inmiddels wordt aangenomen dat het exhaustion -moment in maart of zelfs februari 2011 zal plaatsvinden. In november 2010 was 97% van de beschikbare adresruimte door IANA toegewezen. boven de 9 weergegeven met de letters A t/m F. Ieder cijfer of letter representeert vier bits. De bits worden in groepen van 16 bits (oftewel vier hexadecimale cijfers) genoteerd, gescheiden door een dubbele punt (:). Voorloopnullen binnen een groep worden doorgaans weggelaten (dus 0012 wordt 12, en 0000 wordt 0). IP-adressen die u van bijvoorbeeld de webserver of andere software krijgt aangeboden voldoen aan bovenstaande lijst. Zo wordt het IPv6-adres van ns1.nederhost.nl geschreven als 2001:828:105:10:1:0:0:1. In aanvulling op bovenstaande regels is het toegestaan om op maximaal één plaats binnen het adres één of meerdere groepen die enkel bestaan uit het cijfer 0 weg te laten. Op de plaats waar de groepen zijn weggelaten wordt tweemaal een dubbele punt gezet (::). Zo kan bovenstaand adres ook worden geschreven als 2001:828:105:10:1::1. Als u IPv6-adressen niet door gebruikers laat invoeren dan zult u deze verkorte adressen normaliter niet tegenkomen. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag alleen in zijn geheel en ongewijzigd worden verspreid. 4

5 IPv6 in DNS Voor het koppelen van namen aan IP-adressen wordt gebruik gemaakt van het Domain Name System (DNS). Dit is een gedistribueerde database waar aan de hand van een naam en een type record een bepaald stukje informatie wordt geretourneerd. In geval van IPv4 wordt gebruik gemaakt van A-records voor het opvragen van IPadressen. Het IPv6-adres van een bepaalde naam wordt opgeslagen in een AAAA-record. Deze records worden gelukkig ook wel quad A -records genoemd. U heeft normaalgesproken weinig te maken met A en AAAA-records. NederHost stelt alle DNSrecords die voor uw hosting van belang zijn automatisch voor u in. Als u in Mijn NederHost aangeeft dat IPv6 voor uw website moet worden ingeschakeld dan maken we automatisch een AAAA-record aan dat naast het bestaande A- record wordt geplaatst. Als u een verwijzing wilt maken naar een IPv6-host dan kan dat natuurlijk. Het DNS-beheer van NederHost ondersteunt al jaren AAAA-records. Zelf testen met IPv6 NederHost heeft in november 2010 voor alle websites een testadres gemaakt om de sites te benaderen via IPv6. Dit tijdelijke adres is webxxxxx.webhost6.nederhost.net waarbij webxxxxx de gebruikersnaam is die bij uw website hoort. Let op: om het testen te vereenvoudigen is dit adres alleen bereikbaar via IPv6. Als uw internetprovider nog geen IPv6- verbindingen aanbiedt dan kunt u gebruik maken van IPv6-tunneling. Hierbij is het mogelijk om IPv6- verkeer uit te wisselen over het IPv4-internet; het eindpunt van de tunnel zorgt ervoor dat uw IPv6- verkeer op het IPv6-internet terecht komt. Een dergelijke tunnel kunt u gratis aanvragen bij een zogenaamde tunnelbroker, bijvoorbeeld: Hurricane Electric, SixXS, Beide tunnelbrokers beschikken over een POP (point of presence) in Nederland. De extra latency als gevolg van de tunneling is minimaal en geldt uiteraard alleen voor het IPv6-verkeer. Let op: voor het configureren van de tunnel is enige handigheid met Linux, Windows of de Mac vereist. NederHost kan helaas geen ondersteuning leveren op het instellen van IPv6-tunnels. Verder lezen In deze briefing zijn de voor u belangrijkste aspecten van IPv6 aangestipt. Voor meer informatie over de technische aspecten van IPv6 verwijzen we u door naar: Wikipedia, Silvia Hagen, IPv6 Essentials (second edition). Sebastopol, CA (USA) O Reilly Media, Inc. Meer informatie over beleidsmatige zaken en de invoering van IPv6 in Nederland kunt u vinden op: De Stichting IPv6 controleert de honderd in Nederland meestgebruikte websites op IPv6- ondersteuning. U kunt de lijst bekijken op: Alle links uit deze briefing zijn terug te vinden op: Heeft u nog vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze briefing? Stuur dan een naar contact@nederhost.nl. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag alleen in zijn geheel en ongewijzigd worden verspreid. 5