Dierenbescherming GECONSOLIDEERDE JA ARREKENING 2009

Transcriptie

1 Dierenbescherming GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2009

2 Colofon Tekst Verenigingsbureau Dierenbescherming Vormgeving Marcia Maûl, Haarlem 2010, Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren

3 Inhoud Financieel verslag Begroting 2010 Balans Staat van baten en lasten Kasstroomoverzicht (indirecte methode) Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de balans Toelichting bestemmingsreserves Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Toelichting baten en lasten Overige gegevens Voorstel tot verwerking exploitatiesaldo Accountantsverklaring

4 Financieel verslag Algemeen De Dierenbescherming is een naar Nederlands recht opgerichte vereniging met volledige rechtsbevoegdheid die realisering van haar charitatieve doelstellingen door middel van fondsenwerving een beroep doet op de publieke offervaardigheid. De Dierenbescherming heeft een ANBIstatus en draagt het CBF-keurmerk. Daarom legt de Dierenbescherming financiële verantwoording af in haar jaarverslag, waarbij zij rekening houdt met de richtlijnen voor fondsenwervende instellingen, de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 en van het CBF-keur waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede doelen opgenomen zijn. Beloningsbeleid De VFI heeft als onderdeel van de Code Goed Bestuur de Adviesregeling voor Beloning Directeuren van Goede Doelen opgesteld, waarmee wordt beoogd de beloning voor directeuren bij goede doelen transparant te maken en te normeren. In 2009 heeft de remuneratiecommissie van de Dierenbescherming onderzoek gedaan en een voorstel uitgebracht voor het toepassen van de Adviesregeling voor Beloning Directeuren van Goede Doelen van de VFI. Dit advies is in 2009 toegepast. Vermogensbeleid en beleggingsbeleid In het verslagjaar in 2008 is het vermogensbeleid goedgekeurd. Hierin is het beleggingsbeleid van de Dierenbescherming geïntegreerd. Het vermogensbeleid dient als uitgangsdocument en is in 2009 deels toegepast. In ons vermogensbeleid en beleggingsbeleid is rekening gehouden met uitgangspunten Reserves en Beleggingsbeleid, ontleend aan de VFI-code Reserves Goede doelen die in de eisen van het CBF-keur opgenomen zijn. De formulering voor een bestemmingsreserve of een bestemmingsfonds is volledig overgenomen en toegepast. De continuïteitsreserve dient voor dekking van risico s voor de korte termijn en als buffer om zeker te stellen dat onze instelling ook in de toekomst aan haar verplichtingen ten opzichte van het doel en de kerntaken kan voldoen. De omvang van de continuïteitsreserve is door de Raad van Toezicht conform de CBF-norm vastgesteld op maximaal 1,5 keer de begrote jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Bij de doorrekening in ons meerjarenbeleidplan wordt uitgegaan van een maximale besteding van middelen aan de kerntaken en gerekend met een ambitieuze factor van circa 1 maal de jaarlijkse kosten werkorganisatie. De wijze waarop wij het vermogen beleggen, wordt voor een groot deel bepaald door het te bestemmen vermogen voor onze doelstellingen, activiteiten en de continuïteit van de organisatie. Tussen bestemmen en daadwerkelijk besteden van reserves en fondsen kan enige tijd verstrijken. Uitgaande van het in stand houden van de waarde van de hoofdsom en bescherming tegen inflatie, worden de gelden voor langere of kortere tijd beheerd. 4

5 De andere belangrijke elementen uit ons beleggingsbeleid zijn: diervriendelijk beleggen; duurzaam beleggen uitgaande van de fasering van de realisatie van onze doelstelling in het meerjarenbeleidplan; ten minste de waarde van de hoofdsom in stand houden en beschermen tegen inflatie; streven naar een jaarlijks positief totaal rendement van tussen de 3 en 5 procent; de opbrengst van de rendementen gebruiken ter dekking van exploitatielasten; in jaren waarbij een hoger rendement wordt behaald, een egalisatiereserve opbouwen ter dekking van incidentele lagere rendementen; bij de verdeling van de portefeuille over de beleggingscategorieën aandelen, obligatie en liquiditeiten, ter bekostiging van de doelstellingsactiviteiten flexibiliteit inbouwen door rekening te houden met de termijn waarin over de beleggingen beschikt dient te worden; Treasury en Cashmanagement als een integraal onderdeel nemen in ons handboek Administratieve organisatie en Interne controle. 5

6 Begroting 2010 (x E 1.000) In 2009 had het bestuur op het niveau van het Verenigingsbureau besloten om E extra uit te geven (uit de reserves) aan het professionaliseren van de Dierenbescherming. De gestelde doelen zijn gehaald en hebben tevens geleid tot een toename in de baten eigen fondsenwerving, met name bij nalatenschappen en legaten zien wij E meer dan begroot. Hierdoor zien we dat met actief beleid en door concrete resultaten meer aanspraak gemaakt kan worden op geldelijke bijdragen uit de samenleving. Om de grote professionaliseringsslag in 2010 voort te zetten is aan de AV voorgesteld om naast de goedgekeurde begroting voor 2010 een groot deel van het herbestemde resultaat 2009 in 2010 aan te wenden voor: PRO DIER: ondersteuning en deskundigheidsbevordering afdelingen; nieuwbouw Dierenbeschermingscentra: afdelingen vragen ondersteuning; upgrade telemarketing; gebleken is dat dit wordt terugverdiend; kwaliteitsslag bestuursrecht LID: het gaat om het verhalen van kosten op de eigenaren; dit moet procedureel goed lopen; kwaliteitsverbetering van werkprocessen bij het Verenigingsbureau ter verbeteringen en uitbreidingen ICT infrastructuur, Personeel & Organisatie, Ledenadministratie en Finance & Control. Op landelijk niveau is in 2009 in kader van PRO DIER gestart met de vorming van Nieuwe Stijl Afdelingen (NSA s). Er zal geïnvesteerd worden in meerdere nieuwbouwprojecten en verbetering van huisvesting waarbij rekening gehouden is met personeelsuitbreiding. Het is met name taak dat op beleidsniveau bepaalde cruciale functiegebieden gaan bestaan uit betaalde krachten. De stijging van ruim 17% aan personeelskosten en 52% stijging aan huisvestingskosten die toegespitst worden aan de kerntaak dierennoodhulp verklaart de 20% stijging t.o.v. het jaar In 2009 zijn investeringen ter verbetering op het gebied van fondsenwerving gedaan. Door het bundelen van krachten/samenwerking binnen de Dierenbescherming in 2010 wordt verwacht dat de inspanningen gehandhaafd blijven en dat de baten met ca. 3% zullen stijgen t.o.v

7 X E Begroting 2010 Begroting 2009 Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoedingen wettelijke taken Baten uit beleggingen Opbrengsten DA en DOC s Overige baten Totale Baten Lasten Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen

8 Balans (Per 31 december; x E 1.000) ACTIVA Materiële vaste activa Doelstellingen Bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa Doelstellingen Overige leningen 9 14 Beleggingen Voorraden Doelstellingen Bedrijfsmiddelen Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen TOTAAL ACTIVA PASSIVA Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Fondsen 7 Bestemmingsfondsen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva TOTAAL PASSIVA

9 Staat van baten en lasten (Per 31 december; x E 1.000) Realisatie Begroting Realisatie BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoeding wettelijke taken Baten uit beleggingen Opbrengsten uit DA en DOC s* Overige baten Totale Baten LASTEN Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen * DA = Dierenambulances * DOC = Dierenopvangentra 9

10 Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (Per 31 december; x E 1.000) Operationele activiteiten Exploitatieresultaat Aanpassingen: afschrijvingen mutaties voorzieningen schattingswijzigingen ongerealiseerde koersresultaten desinvesteringen materiële vaste activa Veranderingen in vlottende middelen: voorraden vorderingen beleggingen (exclusief ongerealiseerde koersres.) kortlopende schulden A. Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa B. Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten C. Mutatie langlopende schulden MUTATIE LIQUIDE MIDDELEN (A, B EN C) Liquide middelen Mutatie 2009 Mutatie 2008 Rekeningen-courant Kortlopend deposito Kas Totaal liquide middelen

11 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening Algemeen Het doel van de geconsolideerde jaarrekening is het verschaffen van inzicht in de financiële positie van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren en de rechtspersonen die tot haar economische eenheid behoren. Deze jaarverslaggeving is ingericht conform de Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Het gebruik van schattingen Voor het opstellen van de jaarrekening moeten er door de leiding van de Vereniging beoordelingen, schattingen en veronderstellingen worden gemaakt die van invloed zijn op de bedragen die in de geconsolideerde jaarrekening worden verantwoord. De schattingen en veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen en diverse andere factoren die onder de omstandigheden realistisch geacht worden, en deze worden aangewend om de boekwaarde van de activa en passiva vast te stellen als dit niet op andere wijze duidelijk wordt. De werkelijke resultaten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en de onderliggende aannames worden voortdurend beoordeeld. Schattingswijzigingen worden verwerkt in de periode waarin de schatting wordt herzien of in deze en toekomstige perioden indien de gewijzigde schattingen van invloed zijn op zowel de huidige als de toekomstige perioden. Begroting 2009 De begroting voor 2009, zoals opgenomen in de staat van baten en lasten, is de begroting die gepresenteerd en goedgekeurd is tijdens de Algemene Vergadering van de Landelijke Vereniging in november Realisaties 2008 en 2009 Voor een toelichting op de belangrijkste verschillen tussen de realisatie 2009 en de realisatie van 2008 wordt verwezen naar het jaarverslag. 11

12 Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de rechtspersonen die organisatorisch met elkaar verbonden zijn en die een zodanige relatie met de Vereniging hebben dat zij als onderdeel van de economische eenheid worden beschouwd. Tot de economische eenheid behoren in ieder geval: de rechtspersoon die zich met de fondsenwerving bezighoudt; de instellingen waarop de rechtspersoon een zodanige invloed kan uitoefenen dat zij aanwijzingen kan geven omtrent de besteding van de gelden van deze instellingen; de instellingen waarop de hiervoor vermelde rechtspersoon en instellingen - al dan niet gezamenlijk - op basis van statutaire bepalingen de meerderheid van het bestuur kan benoemen; de instellingen die gezamenlijk onder één naam in de publiciteit treden. In het geval een rechtspersoon in de loop van een boekjaar gaat voldoen aan één van deze criteria, wordt deze rechtspersoon vanaf 1 januari van dat boekjaar tot de economische eenheid gerekend. De rechtspersonen, waarvan de financiële gegevens zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening, staan op de volgende pagina vermeld. Mutaties consolidatiekring 2009 Per 1 januari zijn de Stichtingen Dierenambulance VPGO, Hondenschool Rijnmond en Stichting Dierengoed toegetreden tot de consolidatiekring. Deze stichtingen zijn opgericht om de organisatie en besturing van de kerntaken van de Dierenbescherming goed in te vullen en te beheren. Uittreders zijn Stichting Ida Zilverschoon, wegens opheffing, en Stichting Dierenambulance s-hertogenbosch wegens het niet voldoen aan de liëringseisen binnen de consolidatiekring. In de toelichting op de financiële verantwoording zijn de mutaties op de beginbalans gesaldeerd verantwoord. 12

13 Afdnr. A01 A02 A02 A03 A04 A05 A06 A07 A09 A10 A11 A12 A13 A14 A15 A16 A17 A20 A21 A24 A26 A27 A28 A29 A30 A31 A34 A35 A38 A39 A41 A42 A43 A46 A53 A58 A60 A62 A63 A64 A66 A67 A69 A70 A72 A73 A74 A78 A79 A81 A82 A83 A84 A86 A88 A89 A90 A92 A93 A93 A93 A93 A94 A94 A94 A95 A95 A95 naam afdeling Aalsmeer e.o. Alkmaar e.o.: Alkmaar e.o Almelo e.o. Almere Alphen aan de Rijn e.o. Amstelveen/Ouder Amstel Amsterdam Arnhem e.o. Assen e.o. 3B-Hoek Bodegraven Bommelerwaard Brabant ZO Delfland s-hertogenbosch Den Haag Doetinchem e.o. Dordrecht Eemland Flevoland en Noord Veluwe Gooi & Vechtstreek Gorinchem Gouda e.o. Groningen e.o. Haarlem e.o. Harlingen Hazerswoude Hoeksche Waard Kampen, NO polder Urk Leerdam, Vianen, Culemborg Leeuwarden Limburg Midden Betuwe Papendrecht Rijnmond Rivierenland Schiedam Sliedrecht Sneek Tilburg Utrecht-Amersfoort Vlaardingen- Maassluis Waalwijk e.o. Waterland West-Alblasserwaard West -Brabant Ijmond Zaanstreek Zeist e.o. Zoetermeer ZO Drenthe ZW Drenthe Zwijndrecht/Hendrik IA Rozenburg Overgelder Friesland Zuid-oost Nijmegen e.o. Rijnland e.o.: Rijnland Katwijk Oegstgeest Zeeland: Noord + Midden Zeeland Zeeuws Vlaanderen Kop van Noord-Holland: Den Helder Schagen Afdnr. A95 A96 A96 A96 A96 A96 A96 A97 A97 A97 A97 A97 A97 A98 A98 A98 A99 A99 A99 B01 B02 B03 B04 B05 B06 B07 B08 B09 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B19 B20 B21 B22 B23 B24 B25 B26 B27 B28 B29 B30 B31 B32 B33 B34 B36 B37 B38 B39 B40 B41 B42 B43 B44 B45 B46 B47 L1 L2 L3 naam afdeling West-Friesland Twente: Rijssen Enschede Hengelo Oost Twente Almelo en Rijssen asiel RijnVallei WestVeluwe: Ede DB Rhenen-Veenendaal Renkum Wageningen West-Veluwerand Noord Overijssel: Steenwijk Noord-Overijssel Lisse/Hillegom: Haarlemmermeer Lisse/Hillegom Stg. Dierenasiel Alkmaar Stg. Knaagdierencentrum Stg. Van Leeuwendierezorg Stg. Dierenopvang DB Regio Almelo Stg. Dierenambulance Almere Stg. Asiel De Kuipershoek Stg. Gebouwen Kuipershoek Stg. Dierentehuis Arnhem e.o. Stg. het Gerhard Beauveser Steunfonds Stg. Streekdierentehuis t Julialaantje Stg. Dierenambulance s-hertogenbosch Stg. Provinciaal Drents Dierentehuis Stg. Hof van Ede Stg steunfonds NVBD, afdeling Ede Stg. DOC Enschede Stg. Reg. DVC De Ark Stg. Dierentehuis Midden Holland Stg. Dierenthuis Oost-Groningen Stg. Beheer DTH in Kennemerland Stg. Dierenopvang Hengelo Stg. steunfonds DTH Edo Hammers Stg. Dierenambulance Kampen Stg. Dierentehuis Leerdam Stg. Thomassen-Verkouter Stg. SDTH De Reddingsboei Stg. Dierenopvang Rotterdam Streekdierentehuis Spijk. VPGO Stg. Dierenambulance VPGO Stg. Hondenschool Rijnmond Stg. Zwerfkatten Rijnmond Stg. Registraties v. Dieren Rotterdam Stg. Dierenwelzijn Rijnmond e.o. Stg. Dierenasiel Tiel Stg. DOC Doornakker Stg. Laetitiahoeve Stg. Dierenopvang Schagen e.o. Stg. Nomadenhof Sneek Stg. Dierentehuis Amersfoort bv Stg. Dierentehuis Nieuwe Waterweg Stg. Dierenopvangcentrum Waterland Stg. regionale dierenopvang t Honderdak Stg. Dierenasiel Breda e.o. Stg. tot expolitatie vandoc kerbertasyl Haags Dierencentrum Stg. Dierenasiel de Swing Stg. Ambulance DB OverGelder Verenigingsbureau LID S.B. Criellaertstichting 13

14 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen De activa en passiva zijn gewaardeerd op de nominale waarde, tenzij hierna anders vermeld. Alle genoemde bedragen luiden in duizenden euro s, tenzij anders vermeld. Financiële Instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten (activa en verplichtingen) die worden aangehouden voor handelsdoeleinden worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigingen in die reële waarde worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. In de eerste periode van waardering worden toerekenbare transactiekosten als last in de winst- en verliesrekening verwerkt. Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: Gebouwen 2-3% Verbouwingen 10% Inventaris 20% Automatisering 20% Leningen in het kader van de doelstelling De leningen verstrekt in het kader van de doelstelling worden op kostprijs gewaardeerd, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd op verkrijgingprijs, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor incourante voorraden. De verkrijgingprijs omvat de inkoopprijs en bijkomende kosten. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op hetzij nominale waarde van de uitgave die naar verwachting noodzakelijk zijn om verplichtingen en verliezen af te wikkelen, hetzij de contante waarde van die uitgaven. Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake is van: een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; en waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is. 14

15 Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Contributies worden als baten toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Giften en donaties worden verantwoord in het jaar waarin deze zijn ontvangen. De baten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang ervan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorlopige uitbetalingen op nalatenschappen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen, voor zover deze niet eerder als baten zijn verantwoord. Voor een deel van de baten is een specifieke bestemming aangewezen door de geldgever. In die situaties wordt een bestemmingsfonds gecreëerd om aan deze wens tegemoet te kunnen komen. De kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Vergoedingen voor overheidstaken komen ten gunste van het jaar waarin de verplichting is aangegaan. 15

16 Toelichting op de balans (Activa x E 1.000) 1. Materiële vaste activa Doelstellingen Bedrijfsmiddelen Aanschafwaarde per 1 januari Mutatie consolidatiekring per 1 januari Investeringen Desinvesteringen Reclassificatie Aanschafwaarde per 31 december Afschrijvingen t/m vorig boekjaar Mutatie consolidatiekring per 1 januari Afschrijvingen Desinvesteringen Reclassificatie Afschrijvingen t/m boekjaar Boekwaarde per 31 december Bestaande uit Gebouwen en terreinen Inventaris Vervoermiddelen Boekwaarde per 31 december Investeringen In 2009 hebben Dierentehuis Nieuw Waterweg (E 2.100), Afdeling Leeuwarden (E1.196) Stichting Nomadenhof Sneek (E 900) en Knaagdierencentrum Ridderkerk (E 500) een nieuw pand gebouwd. In totaal heeft dit E gekost. De overige E is besteed aan diverse verbouwingen en aanschaf inventaris. 16

17 2. Financiële vaste activa Leningen doelstellingen Overige leningen Totaal 2009 Totaal 2008 Stand per 1 januari Consolidatieaanpassing Verstrekte leningen Ontvangen aflossingen/kwijtscheldingen Voorziening Stand per 31 december In 2009 zijn er geen nieuwe leningen verstrekt aan entiteiten. Over de uitstaande leningen wordt interest berekend. Het gemiddelde percentage over 2009 bedraagt 3%. 3. Beleggingen Gebouwen Aandelen Obligaties Beleggingsfondsen Beleggingsrekeningen Langlopende deposito s In 2009 zijn de beleggingsfondsen en beleggingsrekeningen verkocht en hiervoor obligaties aangeschaft. De beleggingen vinden plaats conform ons beleggingsstatuut. In dit beleggingsstatuut zijn voorwaarden opgenomen met betrekking tot het risicoprofiel, de samenstelling van de portefeuille evenals duurzaamheidcriteria. In 2009 is met de Rabobank een meerjaren arrangement afgesloten voor het beheer van de effectenportefeuille, reguliere bankzaken en verzekeringen. Onderdeel van het arrangement is een efficiënt en effectief treasurybeheer. De effectenportefeuilles van het Verenigingsbureau bij andere banken zijn in 2009 overgeheveld naar de Rabobank. Per kwartaal wordt het beheer van de portefeuille aan de hand van overzichten van de beheerders getoetst aan het beleggingsbeleid. Op het effectendepot geadministreerd bij de Rabobank rust geen pandrecht. 17

18 Overzicht van de effectenportefeuille Aandelen Obligaties/ inflation notes Beleggingsfondsen Totaal 2009 Totaal 2008 Beurswaarde per 1 januari Aankopen en nalatenschappen Verkopen / aflossingen Gerealiseerde koersresultaten Mutatie ongerealiseerde koersverschillen Beurswaarde per 31 december Vorderingen en overlopende activa Debiteuren Te ontvangen rente Nationale Postcode Loterij Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen Overige vorderingen en overlopende activa De vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan 1 jaar. Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen is met E toegenomen ten opzichte van In 2009 is een nalatenschap van E toegewezen. Deze is in maart 2010 ontvangen. Er is een voorziening opgenomen van E 840. De richtlijn van 30% voorziening opnemen in het stadium nalatenschap geaccepteerd is gehandhaafd. De stijging van de vordering wordt voornamelijk veroorzaakt door de nalatenschap van netto E De toename overige vorderingen en overlopende activa is voor E 400 veroorzaakt doordat de Afdeling Limburg dit bedrag nog zal ontvangen van de hoofdsponsoren voor het nieuw te bouwen DierenWelzijnsCentrum. Daarnaast hebben de entiteiten die in 2009 in nieuwbouw geïnvesteerd hebben een vordering omzetbelasting. Dit speelt zich vooral af bij Dierentehuis Nieuwe Waterweg. Verder bestaat de overige vorderingen voornamelijk uit vorderingen op gemeenten voor wat betreft vergoedingen voor wettelijke taken. 18

19 5. Liquide middelen Rekeningen-courant Kortlopende deposito s Kassaldi De liquide middelen zijn gedaald met E Deze daling zit vooral in de afname van kortlopende deposito s. De deposito is met E gedaald. Hiervan is E toe te rekenen aan het VB. Het VB heeft de deposito s verkocht en hiervan E aan obligaties gekocht. De overige is besteed aan de kerntaken. (Passiva x E 1.000) 6. Reserves Continuïteits -reserve Bestemmings -reserves* Totaal 2009 Totaal 2008 Stand per 1 januari Mutatie consolidatiekring Toevoeging uit verwerking saldo Onttrekking uit verwerking saldo Stand per 31 december * inclusief Reserve Financiering Activa Continuïteitsreserve: De continuïteitsreserve van de Dierenbescherming heeft ten doel om de kosten werkorganisatie te kunnen dekken. De hoogte van de continuïteitsreserve mag maximaal 1,5 maal deze kosten bedragen. Ultimo 2009 is de geconsolideerde verhouding: 0,75 (Continuïteitsreserve (E ) / kosten werkorganisatie (E )). In 2008 was de geconsolideerde verhouding: 0,75 (Continuïteitsreserve (E ) / kosten werkorganisatie (E )). 19

20 Bestemmingsreserves (incl. reserves fin. activa) Stand per 1 januari Mutatie Cons. Kring Dotaties Onttrekkingen Standper 31 december 1.1 Actueel dierenleed Campagne ledenwerving- en behoud Eigen bijdrage klimaatproject HIER II Nieuwbouw DWZ centra Nieuwe ledenadministratie Regionalisering/ professionalisering Zwerfkatten Congres Upgrade Actie Telemarketing Kwaliteitsslag Bestuursrecht LID Kwaliteitsverb. Dienstverl. landelijk Financiering Activa doelstellingen Financiering Activa bedrijfsvoering Diverse afdelingen

21 Toelichting bestemmingsreserves Reserves financiering activa bedrijfsvoering c.q. doelstelling De reserve financiering activa doelstelling en reserve financiering activa bedrijfsvoering zijn conform de Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen onder de bestemmingsreserves verantwoord. Actueel dierenleed (projectfonds dierennoodhulp) Deze reserve is opgezet om daar waar dierennoodhulporganisaties acuut moeten investeren in dierenwelzijn en dat buiten hun schuld niet zelf kunnen realiseren (gedeeltelijk) financieel te ondersteunen. Dit op voorwaarde dat de organisatie een noodzakelijke positie heeft in een regionale keten dierennoodhulp. Campagne ledenwerving en -behoud De in 2008 gevormde bestemmingsreserve is in het verslagjaar volledig ingezet en aangewend resulterend in een netto-stijging van het ledenaantal (incl. introductieleden) van ca. 2%. Eigen bijdrage klimaatproject HIER II In 2010 zal het klimaatproject HIER II verder uitgevoerd worden. De Dierenbescherming realiseert in negen extra asielen energiebesparende maatregelen. Ter hoogte van de eigen bijdrage aan dit project is een bestemmingsreserve gevormd. Nieuwbouw dierenwelzijncentra Er ontstaan steeds meer initiatieven voor het bouwen van (multifunctionele) dierenbeschermingcentra. Om deze initiatieven, mits passend binnen ons regionalisering- & professionaliseringbeleid, te ondersteunen is een bestemmingsreserve gevormd. In 2008 en 2009 zijn de voorbereidingen voor een dierenbeschermingcentrum in Limburg, Amersfoort, Vlaardingen, Eindhoven en Breda gestart, de kosten hiervoor zijn ten laste van de reserve gebracht. Nieuwe ledenadministratie In 2009 heeft investering en implementatie van de nieuwe leden- en donateuradministratie cq. CRM-systeem plaatsgevonden. De investeringen in 2009 zijn volledig ten laste van deze reserve gebracht. Regionalisering en professionalisering De kosten in 2009 met betrekking tot het project Regionalisering en professionalisering zijn door middel van resultaatbestemming ten laste van de reserve gebracht. In 2010 en 2011 zal het programma van regionaliseren, fuseren en professionaliseren voortvarend voortgezet worden om eind 2011 te komen tot een DB bestaande uit 20 Nieuwe Stijl Afdelingen (NSA s) ondersteund door het Verenigingsbureau, de Landelijke Inspectiedienst en een Beheerstichting voor nieuwbouw. 21

22 Bij deze vernieuwingsslag zal een beroep gedaan worden op ondersteuning voor betaalde krachten reden waarom het fonds wordt vergroot met een extra toevoeging van E in Het project zal tot 2012 doorlopen. Deze toevoeging is ten behoeve van het fonds PRO DIER, dat bestemd is voor ondersteuning afdelingen in het kader van de regionalisering en professionalisering. Uit dit fonds zijn in 2008 en 2009 al verschillende afdelingen ondersteund. Toegezegd is dat afdelingen een vervolgaanvraag kunnen indienen. Aanvragen van regionale afdelingen die geen middelen hebben om zelf beroepskrachten te betalen worden uit het fonds gefinancierd. Het fonds is een tijdelijke voorziening. Bekostiging van beroepskrachten van NSA s zal vanaf 1 januari 2012 structureel geregeld moeten worden. Een voorstel daartoe zal op de AV van november 2010 gepresenteerd worden. Uit het fonds worden voorts twee kwartiermakers gefinancierd die afdelingen die gefuseerd zijn tot regionale afdeling of de intentieverklaring daartoe hebben ondertekend daadwerkelijk gedurende langere tijd ondersteunen met het maken van een concreet plan voor bestuurlijke en organisatorische inrichting, beleid- en activiteitenplan en meerjarenbegroting. Zwerfkatten Deze reserve is gevormd om initiatieven van verschillende afdelingen te kunnen ondersteunen, betreffende projecten voor vangen, steriliseren en terugzetten van zwerfkatten volgens de TNR-methode. In 2008 is voor de laatste keer (max. 5 jaren) vanuit de giften E 75 toegerekend aan zwerfkatten. Gedurende 2009 zijn er geen gelden besteed, maar zijn er wel toezeggingen gedaan. Na het afwikkelen van de jaarcijfers 2009 kan middels een verdeelsleutel een uitkering plaatsvinden naar de betrokken partijen. Congres 2010 In mei van 2010 heeft de Dierenbescherming voor het eerst een congres georganiseerd voor iedereen die zich als bestuurder, beroepskracht of vrijwilliger heeft ingezet voor de Dierenbescherming. Upgrade Actie Telemarketing Eind 2009 is een pilotproject uitgevoerd waarbij leden via telemarketing is gevraagd om hun contributiebijdrage te verhogen. Deze pilot is enorm succesvol geweest en als we dit uitrollen over een groter deel van ons ledenbestand, dan kan een extra investering van E 100 bovenop het al gebudgetteerde bedrag van E 60 ons ca. E 350 aan extra contributie-inkomsten opleveren en zo n drieduizend extra jeugd(introductie)leden. Kwaliteitsslag Bestuursrecht LID Bestuursrecht is een nieuw fenomeen in de uitvoering van werkzaamheden van de LID. Belang van bestuursrecht is erg groot. Bestuursrecht maakt het mogelijk om snel iets feitelijk te doen aan verbetering van dierenwelzijn, vaak onder bestuursdwang. Bestuursrecht betekent vooral anders denken en doen voor de collega s, die al jaren gewend zijn strafrechtelijk op te treden. Bestuursrecht vraagt nog meer verantwoording van de collega s. Het valt of staat met de kwaliteit van het te leveren werk, rapporten en processen-verbaal. In 2009 is vanuit het management een theoretische en praktisch kwaliteitsslag ingezet, welke in 2010 zal doorgaan. Om de kwaliteitsslag compleet te maken zal een ingehuurde medewerker zich vooral richten op de kwaliteitsslag met betrekking tot de feitelijk op te leveren producten, zoals verklaringen, rapportages, werkinstructies. Daarvoor zullen ook diverse communicatie- en ondersteu ningsmiddelen ingezet worden als, nieuwe (beleid-)richtlijnen, standaard documenten, hulpmiddelen, waaronder bijvoorbeeld videoapparatuur, fotoapparatuur (beelden ondersteunen veelal in bestuurszaken). Maar ook een persoonlijk begeleiding- dan wel opleidingstraject voor de medewerkers die gericht ondersteuning behoeven is essentieel. Tevens zullen nog diverse nascholingscursussen plaatsvinden, omdat op gebied van bestuursrecht het een en ander ook continu in beweging is. 22

23 De LID is een particuliere, private organisatie, belast met uitvoering van publieke taken. Dat betekent dat alle ogen vanuit de overheid gericht zijn op de LID en diens taakuitvoering. Het niet voldoen aan de standaard geeft een groot afbreukrisico. De LID moet het beste presteren om zo ook het laatste traject in bestuursrecht, namelijk het verkrijgen van toezichthoudende bevoegdheden in het kader van bestuursrecht, succesvol af te ronden. Het Ministerie van LNV, in het bijzonder de dienst Regelingen, volgt de LID met meer dan gemiddelde interesse op het gebied van kwaliteit. Na de kwaliteitsslag is het de verwachting dat de LID ook aangewezen wordt als toezichthouder in het kader van bestuursrecht en dat alle bestuursrechtszaken leiden tot een beter dierenwelzijn, waarbij de intrinsieke waarde van het dier zoveel mogelijk gewaarborgd wordt. Kwaliteitsverbetering dienstverlening landelijk De laatste tijd is er veel gesproken over de beschikbaarheid en kwaliteit van de dienstverlening vanuit het Verenigingsbureau naar de afdelingen. Hoe professioneler de Dierenbescherming wordt, hoe meer (verborgen) tekortkomingen uit het verleden zichtbaar worden. Teneinde de NSA s en het Verenigingsbureau op een kwalitatief verantwoord niveau te brengen, is een impuls nodig op een aantal essentiële ondersteunende terreinen. Te denken valt aan taken op het gebied van financiële controle, HRM beleid, ledenadministratie en automatisering. Met deze impulsen zal de mate en kwaliteit van ondersteuning vanuit het Verenigingsbureau naar de afdelingen/nsa worden verbeterd zodat wij beter in staat zullen zijn om onze taken op een verantwoorde wijze uit te voeren. 7. Fondsen Bestemmingsfondsen Stand per 1 januari Dotaties Onttrekkingen Stand per 31 december 4.1 Fonds Asielen Fonds Inspectie Fonds Pedigree Asielhonden Fonds Utrecht/ Amersfoort (NPL) Fonds klimaatproject HIER II (NPL) Fonds Mulder van de Meer Fonds S.B. Criellaertstichting Overige fondsen Afdelingen

24 Onder de bestemmingsfondsen is opgenomen dat deel van het eigen vermogen dat een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft doordat of een derde (de gever) deze beperking heeft aangegeven of doordat het geld is ingezameld voor een specifiek doel. Fonds asielen Het fonds asielen wordt gevormd door middel van collectes en specifieke fondsenwervende acties ten behoeve van asielwerk. In 2009 is totaal E 368 besteed aan de uitvoering van erkenningsregelingen, kwaliteitsverbeteringen, platform erkende asielen, aanspraak op dierennood- en projectfondsen, chip je dier actie en financiële ondersteuning aan afdeling Utrecht Amersfoort. Samengevat betreft het kosten in het kader van de nieuwe Notitie Asielbeleid. Fonds inspectie Het fonds inspectie wordt gevormd door middel van collectes en specifiek gerichte fondsenwervende acties ten behoeve van inspectiewerk, of uit geoormerkte nalatenschappen. Dit fonds wordt aangewend ter dekking van de exploitatie van het LID. In 2009 is E 251 uit nalatenschappen toegevoegd aan het inspectiefonds en anders dan voor 2009 begroot het restant van de exploitatielasten ad. E ten laste van dit fonds gebracht. Per 31/12/2009 resteert nog een klein saldo van ca. E 10. Fonds Pedigree asielhonden In 2008 heeft Pedigree bij de verkoop van hondenvoer een actie ten behoeve van asielhonden georganiseerd. De opbrengst in 2008 was E 104 en is opgenomen in het bestemmingsfonds. In 2009 is aanvullend E 35 aan opbrengsten toegevoegd aan dit bestemmingsfonds. In 2010 zal dit bedrag besteed worden aan de aanleg van speelweides voor asielhonden in 20 door de Dierenbescherming erkende asielen. Fonds DWC Utrecht / Amersfoort Voor de bouw van een dierenbeschermingcentrum, een zeer modern dierenasiel dat voldoet aan alle thans geldende wettelijk regels en normen, heeft in 2007 en 2008 fondsenwerving plaatsgevonden. De ontvangen bedragen zijn ondergebracht in een fonds bij het Verenigingsbureau dat gevraagd is als uitvoerder van het nieuwbouwproject op te treden. In 2009 is ten laste van het fonds totaal E 223 gebracht voor onderzoek, architecten voor een definitief ontwerp, projectmanagement en voor de benodigde vergunningen. Het niet bestede deel van de fondsen is rentedragend. Op basis hiervan is voor 2009 E 48 bijgeschreven. Ten tijde van de bestuurswisseling in 2009 waren de nieuwbouw-plannen al ingezet en het nieuw aangetreden bestuur heeft het VB gevraagd bij gebrek aan eigen mogelijkheden zowel de stuurgroep nieuwbouw als het projectmanagement over te nemen. Het nieuwe bestuur is kort na aanstelling weer afgetreden waardoor de door het VB overgenomen rol moest worden voortgezet. Inmiddels is bij de afdeling zowel een nieuw bestuur aangetreden als een nieuwe beheerder die actief deelnemen in de stuurgroep nieuwbouw. Fonds klimaatproject HIER II De Nationale Postcode Loterij heeft in 2008 een bedrag uitgekeerd van E 360 ten behoeve van het klimaatproject HIER II. Voor dit bedrag is een bestemmingsfonds gecreëerd. In 2009 is begonnen met uitvoering van dit project waarbij de kosten ten laste van dit fonds zijn gebracht. Kosten in 2009 waren E

25 Fonds Mulder van der Meer In aanvulling op de bestaande materialen en kanalen van de jeugdclub van de Dierenbescherming (Kids for Animals), is gezocht naar financiering voor een demonstratie dierenambulance. Deze ambulance kan in combinatie met de al bestaande educatieve show overal in het land worden ingezet om kinderen op een in het oog springende manier voorlichting te geven over het werk van de Dierenbescherming. Vanuit het fonds Mulder van der Meer is er voor dit project E 60 bedrag uitgekeerd en in 2010 wordt dit project uitgevoerd. De promotiedierenambulance is een aanvullend middel om vanuit het merk Kids for Animals contact te maken met kinderen om vanuit dat contact kinderen voor te lichten over dieren. Hierin worden meerdere educatieve activiteiten gecombineerd in een aantrekkelijk jasje, met promotionele uitingen van Kids for Animals, uitvoerbaar op diverse plaatsen en in verschillende context. Een dierenambulance staat symbool voor hulp aan dieren. Dierennoodhulp is een van de kerntaken van de Dierenbescherming. Een ambulance heeft daarnaast een spannende uitstraling. Afhankelijk van de locatie en omstandigheden wordt de dierenambulance op de volgende locaties ingezet: Dieren-, en attractieparken, Basisscholen, Clubdagen, Regionale afdelingen, Buurtfestivals, Bibliotheken, Landelijke evenementen, Kinderboerderijen. Net als alle andere middelen, zal deze dierenambulance beschikbaar worden gesteld aan alle jeugdclubs in het land, ter ondersteuning van de clubactiviteiten, van de afdelingsactiviteiten en ter ondersteuning van de voorlichting op scholen. Kinderen kunnen een kijkje nemen in de ambulance en krijgen een demonstratie of workshop dieren EHBO. 8. Voorzieningen Stand per 1 januari Toevoeging Vrijval/ onttrekking Stand per 31 december Arbeidsongeschiktheid Onderhoud Afvloeiing en re-integratie personeel Overige Totaal In 2009 is een voorziening opgenomen voor verplichte doorbetaling bij arbeidsongeschiktheid van E 30. Verder bestaat de helft van de totale voorziening uit de voorziening groot onderhoud gebouwen. Dit heeft betrekking op de panden die in eigendom zijn, zoals de dierenasielen c.q dierenopvangcentra.. 25

26 De voorziening afvloeiing en re-integratie personeel betreft kosten i.v.m. coaching en re-integratie van personeelsleden voor herplaatsing binnen de organisatie. De voorbereidingsfase is gereed, maar de uitvoer en de daarmee gemoeide kosten vindt plaats in Verder betreft deze voorziening de voorziene beëindiging van arbeidscontracten waarvoor een voorziening nodig geacht wordt ten behoeve van afkoopsommen zijn nog niet afgerond. Op basis van actuele gegevens heeft herberekening plaatsgevonden en resulteert in een vrijval van E 56. De post overige voorzieningen betreft de voorzieningen die zijn gevormd bij de afdelingen en niet onder één van de bovenstaande categorieën kunnen worden geclassificeerd. De grootste post die hieronder valt is een voorziening wegens verwachte oninbaarheid van gelden op een deposito bij de DSB-bank (E 166). 9. Langlopende schulden Leningen o/g in het kader van doelstellingen Overige leningen o/g De post overige leningen is toegenomen. Stichting Nomadenhof heeft een hypotheek (E 400) bij de ING Bank afgesloten. Stichting Dierentehuis Nieuwe Waterweg heeft een lening (E 360) ontvangen van de gemeente Vlaardingen. Beide leningen zijn afgesloten ter financiering van de nieuwbouw panden. 10. Kortlopende schulden en overlopende passiva Vooruit ontvangen contributies Belastingen en sociale lasten Overige schulden en overlopende passiva De toename aan belastingen en sociale lasten is te verklaren door de toename van het aantal vaste krachten in het kader van regionalisering en professionalisering. In totaal zijn er 52 meer FTE s vergeleken met Dit zorgt dat er in 2009 onder andere E 166 meer aan sociale lasten zijn. Daarnaast is het saldo af te dragen btw E 131 hoger dan in

27 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Met de Stichting Nationale Postcode Loterij is door de Landelijke Vereniging een overeenkomst gesloten met een looptijd tot en met 31 december 2010, waarin de Dierenbescherming als beneficiant wordt aangemerkt. Per 31 december 2009 waren bij de Landelijke Vereniging 211 dossiers van nalatenschappen in behandeling, die financieel nog niet (volledig) waren afgewikkeld. De Landelijke Vereniging heeft een huurovereenkomst afgesloten voor het pand Scheveningseweg 58 in Den Haag. De huurverplichting 2009 bedraagt E 252 (inclusief servicekosten van E 73). De looptijd van het contract bedraagt 5 jaar en loopt tot eind Vanaf 2005 zijn autolease-verplichtingen aangegaan. Per 31 december 2009 bestaat ten behoeve van de Landelijke Vereniging (VB) en Stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) een resterende verplichting aan de leasemaatschappij van E 283. Op jaarbasis heeft het VB een leaseverplichting van E 22 aan kopieerapparatuur. De Vereniging is lid van het Europese Eurogroup For Animals dat zich vooral richt op het leggen van contacten met en informeren van Europarlementariërs. De kosten van het lidmaatschap bedragen circa 1,5% van de vaste lasten van de Landelijke Vereniging per jaar (de contributie over 2010 bedraagt E 175). Eurogroup hanteert conform haar statuten een opzegtermijn aan van 6 maanden vóór het daaropvolgend jaar. De gezamenlijke afdelingen/asielen zijn op jaarbasis verplichtingen aangegaan voor wat betreft huurovereenkomsten (E 1.126), leasecontracten apparatuur (E 38). 27

28 Toelichting baten en lasten (x E 1.000) 11. Baten eigen fondsenwerving Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Contributies Nalatenschappen en legaten Giften en fondsenwervende acties Overige baten uit eigen fondsenwerving Contributies* Contributies leden Contributies jeugdleden Contributie voorgaande jaren Aantal leden per jaareinde Volwassen leden Jeugdleden *De contributies in het jaar 2009 zijn gestegen door enerzijds een stijging in het aantal leden en anderzijds door een stijging in de gemiddelde bijdrage. 28

29 Nalatenschappen en legaten Inspectiewerk Landelijke Vereniging Afdelingen en Asielen Giften en fondsenwervende acties Giften en periodieke schenkingen Landelijke Vereniging Giften en periodieke schenkingen afdelingen/asielen Acties Landelijke Vereniging Acties via Stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming Acties afdelingen/asielen De giften en periodieke schenkingen Landelijke Vereniging zijn gedaald doordat er voor het nieuwbouwproject Utrecht/Amersfoort eenmalig in 2008 een gift van E werd toegekend. De giften en periodieke schenkingen van afdelingen/asielen zijn toegenomen door een gift van E aan Stichting Nieuwe Waterweg t.b.v. nieuwbouw. De acties Landelijke Vereniging zijn gedaald, doordat er door Pedigree eenmalig in 2008 een bedrag van E 368 is toegekend. Overige fondsenwerving Collecten Verkoop goederen Overige baten fondsenwerving Brutowinst

30 Verkoop goederen Netto omzet Kostprijs Brutowinst Aandeel acties van derden Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Nationale Postcode Loterij Reguliere Bijdrage Nationale Postcode Loterij Bijdrage klimaatproject HIER II Nationale Postcode Loterij Belopbrengsten Sponsor Bingo Loterij Pedigree actie asielhonden Overige acties derden Vergoedingen wettelijke taken Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Centrale overheid (inspectiewerk) Bijdragen lokale overheden (asielwerk) Bijdragen overige instellingen (asielwerk)

31 14. Baten uit beleggingen Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Dividenden Rente obligaties Gerealiseerde koersverschillen effecten Mutatie ongerealiseerde koersverschillen Overige rentebaten Overige baten Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Rente leningen u/g Overige baten De overige baten zijn toegenomen doordat de afdelingen Limburg, West-Alblasserwaard en Stichting Dierenopvangcentrum Waterland extra inkomsten hebben ontvangen voor nog te bouwen dierenasiel/dierenwelzijncentra. 31

32 Lastenverdeling Dierennoodhulp Toezicht Dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Fondsenwerving Kosten Beleggingen Kosten acties derden Kosten Beheer & Admin. Totaal realisatie 2009 Begroting 2009 Totaal realisatie 2008 Directe kosten Personeelskosten Overige personeelskosten Reis- en verblijfskosten Huisvestingskosten Bestuurskosten Overige algemene kosten Totale lasten Kostentoerekening De kosten worden aan de doelstellingen toegerekend op basis van de tijdsbesteding van personeel. Kengetallen % kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten uit eigen fondsenwerving = 15,8% (2008: 11,2%). De CBF-richtlijnen geven een norm aan van maximaal 25%. % lasten Beheer & Administratie ten opzichte van totale lasten = 20,0% (2008: 19,7%). Hiervoor bestaat er nog geen officiële norm. Intern wordt bestudeerd aan de hand van welke criteria een richtlijn vastgelegd kan worden. Doorgaans bevindt deze ratio zich de afgelopen 3 jaren tussen 15% en 23%. Op basis hiervan hanteert de Landelijke Vereniging (VB) als leidraad maximaal 25%. % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale baten = 67,6 % (2008: 76,2%). 32