Dienstgeboden informatiebrochure D503

Transcriptie

1 Dienstgeboden informatiebrochure D503 1 Voorwoord Beste nieuwe medewerker, Beste student, Welkom op onze afdeling D503. Met deze brochure willen we je wegwijs maken. Het is een handleiding over het reilen en zeilen op de dienst, uitleg over pathologie, onderzoeken en behandelingen. We hopen dat je je vlug thuis voelt bij ons. We verzekeren onze goede wil en samenwerking om leerrijke groeimomenten aan te bieden. Vergeet echter onze belangrijkste doelstelling niet: een kwaliteitsvolle, professionele en patiëntgerichte zorg verzekeren aan onze patiënten. Deze brochure kwam tot stand door toedoen van enkele toegewijde medewerkers die het tot hun opdracht nemen jullie op een professionele wijze te begeleiden. We wensen je alvast een leerrijke periode toe waar je met veel voldoening op kan terugblikken. Verpleegkundig team D503 afdeling Gastrologie en Endocrinologie Marijke Verhaeghe en Lukina Hogenberg, onze mentoren Brigitte Cortier, hoofdverpleegkundige 1

2 Inhoud 1 VOORWOORD VOORSTELLING VAN DE AFDELING PATIËNTENPOPULATIE Algemeen Risicovolle patiënten of diensten AFDELINGSSPECIFIEKE GEGEVENS Medisch team Gastro-enterologie Endocrinologie Verpleegkundig team Zorgondersteuning Samenwerking met andere interne disciplines/disciplines: delete wat niet van toepassing is PATHOLOGIE, ONDERZOEKEN EN BEHANDELINGEN Gastro-enterologie Meest voorkomende onderzoeken Meest voorkomende behandelingsmethoden Endocrinologie Meest voorkomende pathologieën Meest voorkomende onderzoeken Meest voorkomende behandelingsmethodes SAMENWERKING MET EXTERNEN VERPLEEGKUNDIGE DAGINDELING OP DE VERPLEEGEENHEID Zorgzones Shiften Dagindeling MEEST VOORKOMENDE VERPLEEGKUNDIGE VERSTREKKINGEN PROCEDURES OVERLEGSTRUCTUREN Verpleegkundig niveau Met artsen Multidisciplinair (met 3 of meer disciplines) AANDACHT VEILIGHEID EN BEPERKEN RISICO S STUDENTSPECIFIEKE INFORMATIE Mentoren Verwachtingen ten aanzien van studenten? Wat wij verwachten van een student Wat kan een student van ons verwachten Mentorschap op de afdeling: de 5 krachtlijnen van het mentorschap

3 2 Voorstelling van de afdeling Naam van de afdeling: D503 Kenletter: D Behorend tot zorgdomein: Zorgdomein 1, Klinische diagnostiek en behandeling Aantal bedden : 30 Naam van de leidinggevende: Brigitte Cortier Contactgegevens afdeling: 09/ Bezoekuren: 14u00-20u00 3 Patiëntenpopulatie 3.1 Algemeen Gehospitaliseerde patiënten Volwassenen 3.2 Risicovolle patiënten of diensten Dialysepatiënten Gefixeerde patiënten Patiënten met immunodeficiëntie Patiënten met een overdraagbare ziekte Chemopatiënten Operatiepatiënten Radiologische patiënten Kwetsbare patiëntengroepen: * Zwakke ouderen * Patiënten met een risico op misbruik en/of verwaarlozing * Patiënten met een valrisico 4 Afdelingsspecifieke gegevens 4.1 Medisch team Gastro-enterologie Medisch diensthoofd: Dr. E. Vanderstraeten Andere artsen * Dr. P. Burvenich * Dr. D. Baert * Dr. K. Rasquin * Dr. G. De Cock * Dr. E. Monsaert * Dr. Chr. Vansteenkiste * Dr. P. Dewint 3

4 4.1.2 Endocrinologie Medisch diensthoofd: Dr. P. Taelman Diabetesconventie (ambulante patiënten). Dit is een overeenkomst tussen het R.I.Z.I.V. (= Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering) en een erkend centrum voor diabetologie. Het centrum verschaft testmateriaal aan diabetespatiënten die aan zelfcontrole doen mits zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. De voornaamste voorwaarde is het feit dat de patiënt zich minimaal 2 insuline-injecties per dag toedient. Samenstelling team diabetesconventie * Veerle Couck (coördinator) * Marleen De Meyer (diabetes verpleegkundige) * Debbie De Paepe (diabetes verpleegkundige) * Gilles De Pourcq (podoloog) * Barbara Van Cauter en Lien Van Remoortere (diëtist) 4.2 Verpleegkundig team Er wordt gewerkt volgens het principe van integrerende verpleegkunde. De verantwoordelijke verpleegkundige krijgt de totaalzorg van een aantal patiënten toegewezen. Deze verpleegkundigen krijgen ondersteuning van de collega s verpleegkundigen. Eveneens worden studenten aan een verpleegkundige toegewezen. Diabetes verpleegkundigen voor gehospitaliseerde patiënten Annie Simkens Katrijn Roggeman 4.3 Zorgondersteuning In aanvulling op het verpleegkundig team werken wij met een aantal centraal aangestuurde ondersteunende diensten, nl. een team Broodbuffetwagen (BBW) en een team centraal patiëntenvervoer (CPV). Het team BBW staat in voor het ontbijt en het avondmaal op de verpleegafdelingen. Ook tijdens het weekend (behalve s zaterdag en zondagavond). Aanvullend verzorgen zij ook een aantal logistieke taken op de verpleegafdelingen (bestellingen, bergingen, keuken,..) Het team CPV staat in voor het vervoer van patiënten naar radiologie, revalidatie, OK en polikliniek, Het vervoer tussen verpleegafdelingen gebeurt door de verpleegkundigen van de ontvangende afdeling. 4.4 Samenwerking met andere interne disciplines/disciplines: delete wat niet van toepassing is Kinesitherapie Logopedie Ergotherapie Diëtiek Radiologie Spoed Operatiekwartier Labo Polikliniek 4

5 Dialyse DZH oncologie Dienst Patiëntenbegeleiding * PST * Sociale dienst * Pastorale dienst * Oncocoaches * Dienst Psychologie 5 Pathologie, onderzoeken en behandelingen 5.1 Gastro-enterologie Gastro-enterologie omvat alles wat met de maag, darmen en omliggende organen te maken kan hebben Meest voorkomende onderzoeken Ascitespunctie: evacuerende of diagnostische afname van ascitesvocht. Afhankelijk van de hoeveelheid geëvacueerd ascitesvocht beslist de arts humane albumines intraveneus toe te dienen. Coloscopie: onderzoek van de dikke darm, veelal onder algemene verdoving, waarbij de dokter via de anus met een flexibele buis in de dikke darm kijkt. - Patiënt moet nuchter zijn + patiënt voorbereiden (zie protocol intranet. Moviprep drinken, vloeibare voeding daags voordien en medicatie laten toedienen om 5 uur). - Patiënt wordt altijd met bed naar het endoscopielokaal gebracht - Patiënt heeft een infuus - Procedure ter voorbereiding is terug te vinden op intranet CT abdomen: scanneronderzoek van de buik waarbij een contraststof via een infuus wordt ingespoten. Tijdens het onderzoek wordt een lavement met contrast gegeven. Bij de inspuiting van de contrastvloeistof via het infuus kan de patiënt een warmteopwelling krijgen. - De patiënt moet nuchter zijn - De patiënt heeft een infuus Dunne Darm Transit (DDT): onderzoek van het traject tussen de slokdarm en de endeldarm, waarbij een contraststof wordt gedronken. Dit onderzoek kan verschillende uren in beslag nemen. Op geregelde tijdstippen wordt een foto genomen om de evolutie van het contrast op te volgen in de gastro-intestinale tractus. - De patiënt moet nuchter zijn - De patiënt verwittigen met betrekking tot de lange duur van het onderzoek CT van de cervicale/thoracale/lumbale wervelzuil: scanneronderzoek van het skelet zonder contrast. - De patiënt moet niet nuchter zijn 5

6 CT thorax: scanner van de longen met of zonder contrast (hoge resolutiescan). - De patiënt moet nuchter zijn ingeval dat contraststof wordt gebruikt - De patiënt heeft een infuus Duplex arterieel/veneus: onderzoek van de bloedvaten (carotis, femoralis, poplitea, ) door middel van ultrasone geluiden (= geluidstrillingen, die door hun hoge frequentie niet meer hoorbaar zijn voor het menselijk oor). Duplex van de abdominale vaten: - De patiënt moet nuchter zijn Echografie: onderzoek op basis van ultrasone geluiden. Echo-endoscopie: onderzoek door middel van een endoscoop met echosonde waarbij een echografie inwendig wordt uitgevoerd. Dit gebeurt meestal onder een lichte algemene verdoving. - De patiënt moet nuchter zijn Echografie van het abdomen: - De patiënt moet nuchter zijn ERCP: endoscopische retrograde cholangio-pancreaticografie Therapeutisch en/of diagnostisch onderzoek van de galwegen waarbij de dokter een flexibele buis via de maag naar de twaalfvingerige darm voert. Hier bevinden zich de uitgangen van de galwegen en de alvleesklier. De arts brengt contrastvloeistof in de galwegen. Vervolgens maakt de arts foto s van de galwegen en de alvleesklier. - De patiënt moet nuchter zijn - De patiënt heeft een infuus - Eventuele tandprothesen moeten uit - De patiënt wordt altijd met bed naar de afdeling radiologie gebracht Gastroscopie: maagonderzoek in het endoscopielokaal waarbij de dokter met een flexibele buis tot in de maag kijkt. Dit onderzoek duurt ongeveer 15 min. Het onderzoek is niet pijnlijk maar kan wel ongemakken geven. - De patiënt moet steeds nuchter zijn - Tandprothesen moeten altijd uit Isotopenscan: dit is een onderzoek waarbij een scan wordt gemaakt met behulp van een licht radioactieve stof. Dit onderzoek wordt vaak gedaan om onder andere uitzaaiingen in het skelet op te sporen. De radioactieve stof wordt met een injectie via een ader in het bloed gebracht. Na enkele uren is die stof in het skelet en worden er foto s gemaakt. Hierop ziet men de mate waarin op bepaalde plaatsen in het skelet radioactieve stof wordt gecapteerd. Dit geeft de arts informatie over de mogelijke aanwezigheid van bijvoorbeeld uitzaaiingen. Na twee dagen is de radioactieve stof via de urine en ontlasting weer uit het lichaam. - Duidelijke uitleg aan patiënt over toiletbezoek en incontinentiemateriaal na onderzoek Leverbiopsie: een biopt wordt genomen van de lever waardoor eventuele afwijkingen t.h.v. de lever door middel van microscopisch onderzoek kunnen worden vastgesteld. 6

7 - Patiënt moet nuchter zijn * Postpunctie: observatie parameters (aandacht voor bloeding) - Patiënt mag niet opstaan gedurende 4 uren NMR (MRI, MR): nucleaire magnetische resonantie Scanner op basis van magnetisatie, beeldinformatie wordt bekomen door het maken van doorsneden van het menselijk lichaam d.m.v. de registratie van verdeling en dynamische eigenschappen van in trilling gebrachte waterstofkernen in de weefsels en lichaamsvloeistoffen. - Patiënt mag geen juwelen, pacemaker, dragen. - Opgepast met holter, steeds vermelden. Rectoscopie: onderzoek waarbij het rectum ( = laatste gedeelte van de dikke darm) onderzocht wordt met een endoscoop. - Patiënt moet een fleet krijgen vlak voor het onderzoek Meest voorkomende behandelingsmethoden Pathologie Behandeling Onderzoek Maagpathologie Radiologie: echo Pancreatitis CT soms Chirurgische abdomen Hepatitis Abdomen Duplex Levercirrose Abdominale vaten Acitespunctie Reflux RX Diverticullitis Gastro-intestinale bloed Colorectale kanker Colitits ulcerosa Ziekte van Chron Anorexia Chirurgische abdomen Chirurgische abdomen Chirurgische abdomen Chirurgische abdomen Chirurgische abdomen Dieet Patiënten begeleiding Psychotherapie Voedingstherapie CT Gastroscopie Coloscopie ERCP, echo Endoscopie Bloedafname Gastroscopie Coloscopie Terminale patiënten Palliatief en/of chemotherapie Bloedafname 7

8 5.2 Endocrinologie Endocrinologie omvat alles wat te maken heeft met Diabetes Mellitus. Op de afdeling verblijven verschillende groepen diabeten. Er zijn patiënten opgenomen bij wie de diagnose diabetes recent werd vastgesteld. Een aangepaste behandeling per patiënt wordt opgesteld met als doel de normoglycemische waarden te bereiken en het voorkomen van complicaties. Vervolgens worden vaak patiënten opgenomen bij wie reeds de diagnose diabetes werd vastgesteld maar die door één of andere oorzaak zijn ontregeld. Een laatste groep patiënten is deze waarbij complicaties optreden en verdere behandeling noodzakelijk is Meest voorkomende pathologieën Wat is diabetes mellitus? Diabetes mellitus is een chronische stofwisselingsziekte die wordt veroorzaakt door een absoluut of relatief tekort aan insuline, hetzij door een auto-immune destructie van de bètacellen van de pancreas, hetzij door een combinatie van een defect van de insulinesecretie door de bètacellen en van een insulineresistentie ter hoogte van de spiercellen en de lever Classificatie van diabetes mellitus Type 1 diabetes Insuline wordt aangemaakt in bepaalde cellen, namelijk de eilandjes van Langerhans in de alvleesklier. Bij mensen met type 1 diabetes zijn deze cellen vernietigd door het eigen afweersysteem. De alvleesklier maakt dus geen insuline meer aan. Omdat insuline nodig is om suikers uit het bloed naar de lichaamscellen te brengen, moeten diabeten met deze vorm iedere dag zelf insuline inspuiten. Anders blijft het glucosegehalte in het bloed veel te hoog. Type 1 diabetes ontstaat in korte tijd en meestal bij mensen onder de dertig jaar Type 2 diabetes Bij type 2 diabetes maakt het lichaam meestal nog wel zelf insuline aan, maar niet genoeg. Of de insuline kan zijn werk niet meer goed doen. Door jarenlang te veel en ongezond eten, weinig beweging en overgewicht kan het lichaam ongevoelig worden voor insuline. Er wordt dan onvoldoende glucose uit het bloed gehaald. Ook de vetstofwisseling is vaak ontregeld Gevolgen van diabetes mellitus Micro- en macro-angiopatische verwikkelingen De wanden van de kleinere bloedvaten worden het snelst beschadigd, dit geeft voornamelijk schade aan de bloedvaten in de ogen en nieren. Ook grote bloedvaten kunnen worden aangetast, dit geeft een grotere kans op hart- en vaatziekten. Hartinfarcten, hersenbloedingen, verhoogde bloeddruk en verkalkingen ter hoogte van bloedvaten komen daarom bij diabetespatiënten meer voor Retinopathie De bloedvaten kunnen dunner worden in het netvlies van het oog, zodat er lekkage van bloed kan optreden door de bloedvaatjes heen. Stukjes netvlies kunnen afsterven met als ergste gevolg blindheid. Daarom moet de diabeet geregeld worden gecontroleerd door een oogarts Nefropathie Stoornissen in de kleine bloedvaatjes van de nier veroorzaken afwijkingen (nefropathie). Dit levert in het beginstadium nog geen klachten op. Hoe langer de afwijkingen bestaan, hoe slechter de nieren hun zuiverende functie kunnen uitoefenen. Afbraakproducten van eiwitten en andere stoffen kunnen niet meer door de nieren worden verwerkt en komen daardoor in het bloed terecht. De 8

9 patiënt ondervindt hier oorspronkelijk weinig klachten van, maar het is wel te meten in het bloed en de urine. Op lange termijn kan ernstige nierbeschadiging optreden Neuropathie Een verhoogd glucosegehalte in het bloed tast ook de verschillende zenuwen aan. Hierbij kunnen gevoelsstoornissen, tintelingen, spierzwakte en kuitkrampen voorkomen. De stoornissen aan de zenuwen zorgen er uiteindelijk voor dat het pijngevoel minder wordt. Met het gevolg dat eventuele beschadigingen en/of infecties in de voet niet meer gevoeld worden. Daarom is een goede voetverzorging van groot belang Hypo- en hyperglycaemie Onderstaande tekeningen vatten de verschillende symptomen van hypo- en hyperglycaemie samen Meest voorkomende onderzoeken Glycemiemeting Bloedafname Klinisch onderzoek op wondjes (vooral voet en onderbenen) Oogonderzoek: dit onderzoek is belangrijk op de afdeling want een verminderd zicht komt vaak voor bij diabeten. 9

10 5.2.3 Meest voorkomende behandelingsmethodes Pathologie Behandeling Onderzoek Diabetes Ontregelde diabetes Zwangerschapsdiabetes Aanpassing van de voeding Ziekenhuisopname Diabeteseducatie Aanpassing van de voeding Ziekenhuisopname Diabeteseducatie Aanpassing van de voeding Bloedafname Bloedafname Bloedafname Controle kind Diabetes complicaties Diabetes aanhangende pathologie (ogen, voeten, ) Ziekenhuisopname Diabeteseducatie Chirurgisch Aanpassing van de voeding Consult specialiserende arts Diabeteseducatie Aanpassing van de voeding Bloedafname Klinisch Monitoring patiënt Klinische onderzoek Onderzoek specialiserende arts Bloedafname 6 Samenwerking met externen Rust- en verzorgingstehuizen (RVT) Woon-en zorgcentra Revalidatiecentra Ziekenhuizen (Zorgprogramma gebonden) Huisartsen Thuiszorg Scholen Vervoerdiensten 7 Verpleegkundige dagindeling op de verpleegeenheid 7.1 Zorgzones De afdeling wordt opgedeeld in verschillende zorgzones, per zorg zone is telkens één verpleegkundige verantwoordelijk. 10

11 7.2 Shiften We werken volgens drie shiften: Vroegdienst : 6u30 tot 15u Laatdienst: 13u30 tot 22u Nachtdienst: 21u45 tot 6u Dagindeling uur: Start vroegdienst. * Overdracht + medicatiecontrole + klaarmaken van IV-medicatie. * Bijloopverpleegkundige en studenten nemen EWS af uur: * Toedienen van medicatie en de patiënten overlopen met BBW uur: * Overdracht vroegdienst naar dagdienst (hoofdverpleegkundige en mobiele equipe). * Ochtendverzorging. * Toeren met de artsen à uur: * Medicatiecontrole + klaarmaken van IV-medicatie. * Afnemen van glycemies. * Toedienen van medicatie. * Patiënten installeren voor middagrust. * Medicatiecontrole + klaarmaken van IV-medicatie van 14 uur. * Invullen van dossiers uur: Start laatdienst. * Overdracht vroegdienst naar laatdienst * medicatiecontrole + klaarmaken van IV- medicatie tot 06 uur uur: * Toedienen van medicatie. * Beantwoorden van de bellen. * EWS afnemen uur: * Start namiddagverzorging uur: * Afnemen van glycemies. * Toedienen medicatie. * Patiënten eten geven uur: * Avondronde. * Eventueel patiënten installeren in bed. * Invullen van dossiers uur: * Overdracht van laatdienst naar nachtdienst. 11

12 8 Meest voorkomende verpleegkundige verstrekkingen procedures Er zijn heel wat verpleegkundige procedures uitgewerkt om de uniformiteit en kwaliteit van zorg te garanderen. Je vindt deze terug op de intranetsite van ons ziekenhuis. Hygiënische verzorging. Bloedafnames door veneuze of capillaire punctie. Plaatsen infuus. SC + IM inspuitingen. Blaassondage. Correcte observatie (melena, anaal rood bloedverlies, bloeddruk, pols, ademhaling, ) + rapporteren (mondeling en schriftelijk aan de verpleegkundige). Plaatsen maagsonde + kennis pegsonde. Enterale vocht- en voedseltoediening en parenterale vocht- en voedseltoediening. Toedieningen van lavementen en Rectale touche = manuele verwijdering van faecalomen Verzorging centraal infuus. Medicamenteuze toedieningen: oraal, rectaal, vaginaal, subcutaan, intramusculair, intraveneus, via luchtweg, via hypodermoclyse, via gastro-intestinale katheter, via drain, via oogindruppeling, via percutane weg. Inzicht en werking van de meest voorkomende geneesmiddelen. Preventie decubitus. O2 toediening + aërosoltherapie. Wondverzorging. Aanbrengen van anti- trombose kousen of drukverbanden. Een adequate multidisciplinaire samenwerking en multidisciplinaire patiëntenbesprekingen. Gebruik van en toezicht op thoraxdrainagesysteem. Verzorging en spoeling van stoma s (colostomie, ileostomie, urostomie, cystostomie) Invullen, opvolgen en in evenwicht houden van de vochtbalans. Staal afname en collectie van secreties en excreties. Voorbereiding, assistentie en instrumenteren bij medische ingrepen (bv. ascitespunctie) die gebeuren op de kamer. Intraveneuze toedieningen via poortkatheters. Patiënten voorbereiden op onderzoeken. 9 Overlegstructuren 9.1 Verpleegkundig niveau Patiëntenoverdracht: dagelijks, bij aanvang van iedere shift Teamvergaderingen: 2x per jaar Verplichte werkgroepen * Ziekenhuishygiëne * Pijn * Diabetes * Mentoren * VTO voor starters Dienstgebonden 12

13 Evaluatiegesprekken voor medewerkers eigen aan de afdeling * Starter: 3 6 en 12 maanden * > 1 jaar op de afdeling: jaarlijks 9.2 Met artsen Zaalrondes Elektronisch patiëntendossier 6-maandelijks overleg hoofdverpleegkundige /medisch diensthoofd 9.3 Multidisciplinair (met 3 of meer disciplines) 10 Aandacht veiligheid en beperken risico s 11 Studentspecifieke informatie 11.1 Mentoren Marijke Verhaeghe Lukina Hogenberg 11.2 Verwachtingen ten aanzien van studenten? Wat wij verwachten van een student Haalbare en aangepaste leerdoelstellingen. Vriendelijkheid, stiptheid, inzet, initiatief nemen, motivatie en enthousiasme. Inzicht krijgen in de pathologie (tegen einde 1e stageweek) en de werking van onze afdeling. Observeren en rapporteren. Respect voor privacy en beroepsgeheim. Samenwerking met het team. Medewerking aan een goede sfeer op de afdeling. Bied dagelijks zelf je feedbackformulier aan en noteer de naam van de verpleegkundige waarmee je hebt samengewerkt. Noteer eveneens dat je feedback aangeboden hebt. Bij ziekte: steeds de afdeling verwittigen (tel.: 09/ ) Het invullen van een studentenenquête via PC op het einde van de stage (vóór de eindevaluatie) Wat kan een student van ons verwachten Vriendelijke en behulpzame verpleegkundigen. Ingevulde feedback. Mogelijkheid tot inzage van literatuur (bijvoorbeeld het intranet en internet raadplegen) in onderlinge afspraak met de (hoofd) verpleegkundige. Bijkomende uitleg omtrent pathologie, behandeling, Op uw vraag trachten we u enkele onderzoeken te laten bijwonen. 13

14 De laatstejaarsstudenten wordt de kans geboden om een hartoperatie bij te wonen. Mogelijkheid tot inoefenen van aangeleerde technieken. Bijwonen van de patiëntenoverdracht. Goede multidisciplinaire samenwerking. Informatiebrochures Mentorschap op de afdeling: de 5 krachtlijnen van het mentorschap Binnen het verpleegkundig-paramedisch departement heeft de Werkgroep Mentorschap Beleidslijnen een visie over mentorschap uitgeschreven. Deze visie kan worden samengevat in 5 krachtlijnen. De mentor is een aanspreekpunt, contactpersoon voor de student op de eenheid; Iedere verpleegkundige wordt beschouwd te kunnen functioneren als begeleidende verpleegkundige voor de student verpleegkunde; De taak van de hoofdverpleegkundige in studentenbegeleiding wordt beperkt tot het uit werken van een organisatorisch kader; De student is verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces, de verpleegeenheid is medeverantwoordelijk voor het creëren van een boeiende leeromgeving; De stagebegeleider en het opleidingsinstituut participeren daadwerkelijk in het mentorschapproject. De volledig uitgewerkte visietekst kan je terugvinden op commpas. 14