Advies. Insteek beleidsbrief Landbouw Brussel, 12 juli 2016

Transcriptie

1 Advies Insteek beleidsbrief Landbouw 2017 Brussel, 12 juli 2016 Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T info@salv.be

2 De Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij adviseert de beleidsmakers, in hoofdzaak de Vlaamse Regering en het Vlaams Parlement, over landbouw en visserij in de brede zin van het woord. De adviezen, zoals vastgesteld door de belanghebbenden vertegenwoordigd in de adviesraad, passen in een gedragen politieke besluitvorming. Adviesvraag: (eigen initiatief) Advies aan: Joke Schauvliege - Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Ontvangst adviesvraag: niet van toepassing Adviestermijn: niet van toepassing Goedkeuring raad: 12 juli 2016 Adviesnummer: Contactpersoon: Kris Van Nieuwenhove - kvnieuwenhove@serv.be 2

3 Inhoud Inhoud... 3 Inleiding Van regeerakkoord tot beleidsbrief De beleidsnota Landbouw en Visserij Beleidsbrieven SALV Advies over de beleidsnota Toelichting beleidsbrief Doel van het voorliggende advies... 9 Advies Flanders Agrofood Valley Opleiding en vorming Samenwerking binnen en tussen overheden Landbouw als schakel in de keten Betrokkenheid van de stakeholders Ruimte voor landbouw Generatiewissel en nieuw ondernemerschap Zet ook in op een groen landbouwbeleid Landbouwonderzoek Plattelandsbeleid Bibliografie Afkortingen

4 Inleiding Op de zitting van 29 april 2016 stelde de SALV vast dat zijn adviezen over een beleidsnota of een beleidsbrief tot nu toe in het najaar uitgebracht werden, op het moment dat de beleidsbrief of de beleidsnota reeds gepubliceerd zijn. De SALV besloot om voor het werkjaar 2017 op een meer proactieve manier te werk te gaan en reeds voor het zomerreces en op eigen initiatief een advies uit te brengen dat kan dienen als insteek voor de beleidsbrief Voor dit advies vertrekt de Raad vanuit zijn advies over de beleidsnota Landbouw en Visserij , landbouw en platteland (1). De SALV wil daarmee in eerste instantie nagaan in hoeverre de aandachtspunten uit dit advies zijn meegenomen in het beleid en op welke manier ze de komende jaren nog uitgevoerd kunnen worden. Daarnaast kunnen ook nog andere concrete elementen aan bod komen die de SALV relevant acht voor 2017 en die binnen het kader van de beleidsnota en de beleidsbrief 2017 zouden kunnen gevat worden. Het advies kwam tot stand op basis van een bevraging van de SALV-ledenorganisaties naar belangrijke punten voor het beleid in De Raad koos er bovendien voor om geen uitspraken te doen over nieuwe dossiers of lopende dossiers waarrond momenteel discussies plaatsvinden en waarover binnen het tijdsbestek en het kader van dit advies geen consensus zou kunnen gevonden worden. Het ontwerpadvies werd besproken op een ad hoc werkcommissie en via een schiftelijke procedure goedgekeurd door de SALV op 12 juli Dit advies gaat enkel in op de aspecten landbouw en platteland, en niet op de visserij. Hoogachtend Hendrik Vandamme Voorzitter SALV 4

5 Krachtlijnen Flanders Agrofood Valley Verduidelijk het concept Flanders Agrofood Valley. Ondersteun de initiatieven die op het terrein ontstaan. Maak werk van transparantie in de agrovoedingsketen. Opleiding en vorming Zet in op de professionalisering van leerkrachten in het landbouwonderwijs. Om de duurzaamheid en het innovatiepotentieel van de landbouwsector te versterken, dient te worden ingezet op breed landbouwonderwijs. Voorzie de mogelijkheid voor landbouwers om zo veel mogelijk competenties te verwerven. Zet verder in op de ondersteuning van land- en tuinbouwers in de naschoolse vorming. Samenwerking binnen en tussen overheden Werk aan de gebruiksvriendelijkheid van het e-loket. Stem de controles op elkaar af. Zorg voor een vlotte wisselwerking en afstemming tussen de verschillende overheden in binnen- en buitenland. Ook wat risicobeheer betreft is samenwerking tussen de verschillende overheden noodzakelijk. Voer een algemene impactstudie uit naar het effect van de kilometerheffing. Zorg voor de snelle installatie en start van een Vlaams Landbouwrampenfonds. Landbouw als schakel in de keten Blijf het merk Food.be Small country. Great food. ondersteunen. Ondersteun ook de inhoudelijke werking van producentenorganisaties. Zet volop in op het concept Lekker van bij ons. Wat consumptie betreft meent de Raad dat deze meer lokaal, duurzamer en evenwichtiger en met minder verspilling kan. Betrokkenheid van de stakeholders Draag als Vlaamse overheid het grote maatschappelijke belang van de Vlaamse land- en tuinbouwsector mee uit. Betrek alle stakeholders bij de uitvoering van het landbouwbeleid en het aan landbouw gerelateerde beleid. Ruimte voor landbouw Zet in op integrale gebiedsontwikkeling en het vrijwaren van ruimte voor landbouw. Generatiewissel en nieuw ondernemerschap Aandacht voor opvolging en instroom in de sector blijft belangrijk. Geef land- en tuinbouwers een vlotte start. Monitor de evolutie van het aantal startende en stoppende landbouwers. Evalueer de dialoogdagen voor jonge land- en tuinbouwers uit 2006 en geef dit initiatief een doorstart in de huidige context. 5

6 Zet ook in op een groen landbouwbeleid Betrek landbouw bij het klimaatbeleid. Ook wilde bestuivers spelen een rol in de productiviteit van land- en tuinbouw. Voer een effectiviteits- en efficiëntieanalyse uit van het erosiebeleid. Maak een analyse van de ecologische doelmatigheid en de praktische uitvoerbaarheid van de vergroening. Landbouwonderzoek Zet in op coördinatie van het landbouwonderzoek in Vlaanderen. Plattelandsbeleid Werk aan het sluimerend probleem van psychologische problemen op het platteland. Geef kans aan kleine en innovatieve plattelandsprojecten. Informeer gemeenten en provincies over de mogelijkheden van een dorpenbeleid. 6

7 Situering 1 Van regeerakkoord tot beleidsbrief 1.1 De beleidsnota Landbouw en Visserij Een beleidsnota is een tekst waarin een minister aangeeft hoe hij of zij het regeerakkoord zal realiseren in de loop van de volgende vijf jaar. De beleidsnota Landbouw en Visserij 1 werd opgebouwd rond het thema Flanders Agrofood Valley binnen een leefbaar platteland. De beleidsnota gaat met zeven strategische en dertig operationele doelstellingen in op vier beleidsvelden: land- en tuinbouw, visserij (en aquacultuur), agrovoedingssector en plattelandsbeleid. 1.2 Beleidsbrieven Als de begroting wordt ingediend, voegt elke Vlaamse minister één of meer beleidsbrieven bij over de domeinen waarover hij bevoegd is. In de beleidsbrief geeft de minister een overzicht van: De manier waarop de begroting uitgevoerd werd tijdens het lopende jaar; Het beleid dat de minister tijdens het volgende jaar wil voeren; Hoe de regering het regeerakkoord, de beleidsnota s, en de resoluties en moties van het Vlaams Parlement heeft uitgevoerd; De nieuwe decreten die de minister in het volgende jaar wil voorstellen; De manier waarop de regering de belangrijkste bestaande decreten heeft uitgevoerd; Hoe de minister en de regering de aanbevelingen van het Rekenhof heeft uitgevoerd. Beleidsbrieven worden besproken in de bevoegde commissie, samen met het stuk van de begroting waarover de commissie bevoegd is. Na de bespreking in de commissie kan elke volksvertegenwoordiger een motie indienen. De plenaire vergadering stemt in een volgende vergadering over die moties. 2 SALV 2.1 Advies over de beleidsnota De SALV gaf begin 2015 een advies (1) over de beleidsnota Landbouw en Visserij Dit advies was opgebouwd uit tien hoofdstukken, waarvan negen over landbouw en één over platteland. De hoofdlijnen van dit advies waren: 1. Flanders Agrofood Valley 1 7

8 a. De Raad onderschrijft het concept Flanders Agrofood Valley als geschikt kader waarbinnen het Vlaamse landbouwbeleid de komende 5 jaren op een evenwichtige manier kan geconcretiseerd worden. De Raad mist echter voldoende concrete engagementen om andere vormen van landbouw (biolandbouw en nichemarkten) te stimuleren en verder te ontwikkelen. 2. Opleiding en vorming a. Opleiding, vorming, demoprojecten, bedrijfsbegeleiding en advisering zijn cruciaal voor de verdere professionalisering en innovatie in de sector. b. Daarnaast wijst de SALV ook op de belangrijke rol van het landbouwonderwijs als motor voor de toekomst van de sector. 3. Samenwerking binnen en tussen overheden a. Samenwerking met de federale overheid en binnen de Vlaamse overheid is noodzakelijk. 4. Landbouw als schakel in de keten a. De Raad wijst op het belang van het ketenoverleg voor de ondersteuning van duurzame relaties tussen de verschillende schakels van het agrovoedingscomplex. b. De Raad meent dat de overheid ook het oprichten van producentenorganisaties (PO s) dient te faciliteren. c. Bijkomend meent de Raad dat de Vlaamse overheid een actieve rol moet spelen om de bestaande sectorale systemen te promoten. d. Tenslotte vraagt de Raad dat de Vlaamse overheid het Food.be concept met de slogan small country, great food zou ondersteunen. 5. Betrokkenheid van de stakeholders a. Betrek alle stakeholders bij de uitvoering van het landbouwbeleid en het aan landbouw gerelateerde beleid 6. Ruimte voor landbouw a. Zet in op integrale gebiedsontwikkeling en het vrijwaren van ruimte voor landbouw. b. In dit kader wijst de SALV ook op het belang van de uitwerking van de programmatische aanpak stikstof (PAS) de volgende jaren. c. De SALV wijst er op dat landbouw en natuur elkaar wederzijds kunnen versterken en de Raad vraagt dan ook om potentiële win-wins voor ogen houden in het omgevings-, natuur- en landbouwbeleid. 7. Generatiewissel en nieuw ondernemerschap a. Maak de landbouwsector aantrekkelijk voor jonge en startende ondernemers 8. Zet ook in op een groen landbouwbeleid a. Implementeer het principe investeringssteun mag, in zijn geheel, geen stijging van de milieudruk veroorzaken zoals gevraagd in het SALV-advies over de maatregelenfiches voor PDPO III b. De Raad meent dat de land- en tuinbouwsector al een aanzienlijke bijdrage heeft geleverd in het kader van de klimaatdoelstellingen. c. De Raad vraagt een actief stimulerings- en ondersteuningsbeleid voor het collectief uitvoeren van de maatregel ecologische focusgebieden d. De Raad vraagt een brede en tijdige betrokkenheid van alle plattelandsactoren bij het evalueren van de vergroeningsmaatregelen e. De Raad steunt het streven naar een kringloopeconomie 8

9 9. Landbouwonderzoek a. Onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek is essentieel b. De SALV onderschrijft het belang van nauwere samenwerking en goede afspraken tussen alle betrokken spelers c. De Raad verwelkomt het openstellen van de Food Pilot voor landbouwers d. De SALV onderschrijft het belang van agro-ecologisch onderzoek e. Er is nood aan een goede balans tussen projectmatige en structurele financiering. 10. Plattelandsbeleid a. De Raad is tevreden met de aandacht voor het platteland in de beleidsnota, maar heeft enkele aandachtspunten. b. Werk samen armoedebestrijding op een structurele manier aan te pakken. c. Zet in op een verjonging van het platteland. 2.2 Toelichting beleidsbrief Op de SALV-raadszitting van 27 november 2015 stelde mevrouw Patricia De Clercq, adjunctkabinetschef Landbouw, de beleidsbrief Landbouw en Visserij voor. 2.3 Doel van het voorliggende advies Voor dit advies vertrekt de Raad vanuit zijn advies over de beleidsnota Landbouw en Visserij , landbouw en platteland (1). De SALV wil daarmee in eerste instantie nagaan in hoeverre de aandachtspunten uit dit advies reeds zijn meegenomen in het beleid en op welke manier ze de komende jaren nog uitgevoerd kunnen worden. Daarnaast kunnen ook nog andere concrete elementen aan bod komen die de SALV relevant acht voor 2017 en die binnen het kader van de beleidsnota in de beleidsbrief 2017 zouden kunnen gevat worden. Dit advies gaat enkel in op de aspecten landbouw en platteland, en niet op de visserij. 9

10 Advies 1 Flanders Agrofood Valley [1] Verduidelijk het concept Flanders Agrofood Valley. De beleidsnota is opgebouwd rond Flanders Agrofood Valley, met als bedoeling de bredere land- en tuinbouwsector in al zijn facetten op de kaart te zetten en weerbaar te maken. In zijn advies over de beleidsnota (1) onderschreef de SALV dit concept als een geschikt kader waarbinnen het Vlaamse landbouwbeleid op een evenwichtige manier kan geconcretiseerd worden. [2] Ondersteun de initiatieven die op het terrein ontstaan. De Vlaamse voedingsketen wordt geconfronteerd met een aantal zeer grote uitdagingen, niet in het minst in het kader van een verdere verduurzaming van het landbouw- en voedingssysteem. De actoren van de voedingsketen zijn zich ervan bewust dat het verder verduurzamen een noodzaak is om de verdere ontwikkeling van de landbouw- en voedingssector te handhaven. De actoren binnen de voedingsketen willen deze transformatie van het Vlaamse landbouw- en voedingssysteem realiseren. Er is ook een noodzaak om de positieve evolutie naar meer duurzaamheid zichtbaar te maken. Een gecoördineerde aanpak, samenwerking en een keten overspannende aanpak is cruciaal. In die context is het van belang dat de initiatieven op het terrein om deze aanpak in de praktijk te brengen verder ondersteund worden. De SALV vraagt verdere ondersteuning van de gecoördineerde aanpak om een snellere transformatie naar een duurzamer landbouw- en voedingssysteem te realiseren. [3] Maak werk van transparantie in de agrovoedingsketen. De SALV is bijvoorbeeld verheugd over de nieuwe regelgeving zoals de zogenoemde Black Box op de diverse slachtlijnen. De SALV vraagt de minister om voldoende menskracht en middelen te voorzien om de transparantie in de agrovoedingsketen te faciliteren. 2 Opleiding en vorming [4] Zet in op de professionalisering van leerkrachten in het landbouwonderwijs. Leerkrachten uit het landbouwonderwijs hebben nood aan een goede kennis van de huidige stand van zaken van het landbouwonderzoek, de landbouwpraktijk in al zijn diversiteit en de maatschappelijke verwachtingen. De SALV vraagt om de samenwerking tussen het landbouwonderwijs en de land- en tuinbouwsector te faciliteren en te versterken. [5] Om de duurzaamheid en het innovatiepotentieel van de landbouwsector te versterken, dient te worden ingezet op breed landbouwonderwijs. Alle landbouwpraktijken verdienen een plaats in alle onderwijsvormen. [6] Voorzie de mogelijkheid voor landbouwers om zo veel mogelijk competenties te verwerven. Geef hierbij in het bijzonder vorm aan de intentie uit de beleidsbrief: Mogelijk bieden internationale stages ook een kans aan bepaalde jongeren om hun inzichten verder te verbreden alvorens ze een bedrijf overnemen. Een netwerk rond buitenlandse stages kan hen 10

11 de kans geven om elders in de wereld vormen van landbouw te ervaren en laat hen toe zichzelf te ontwikkelen op verschillende vlakken. [7] Zet verder in op de ondersteuning van land- en tuinbouwers in de naschoolse vorming. Daarbij is het van belang dat er blijvend voldoende middelen voorzien worden om deze intensief gebruikte vorm van bijscholing en van opstap naar de sector de nodige ruggensteun te geven. Door een kwalitatieve opleiding aan te bieden kan invulling gegeven worden aan de toenemende diversiteit en evoluties in de sector. 3 Samenwerking binnen en tussen overheden [8] Werk aan de gebruiksvriendelijkheid van het e-loket. Het e-loket is een zeer belangrijk instrument geworden in de communicatie tussen de landbouwer en de overheid. Het is dan ook noodzakelijk dat dit instrument zo optimaal mogelijk werkt. De SALV beveelt aan om volgende acties te ondernemen: Maak werk van een communicatieplan met aandacht voor het verschil in IT-kennis tussen de verschillende gebruikers; Maak duidelijk wie actie moet ondernemen en wie de eindverantwoordelijke is voor de opvolging van de dossiers. Zeker wanneer er gewerkt wordt met volmachthouders blijkt er hierrond verwarring te bestaan; Heractiveer het oefen-e-loket. In het verleden bewees dit e-loket zijn nut bij opleiding en onderwijs en ter opfrissing vóór een definitieve aangifte. [9] Stem de controles op elkaar af. De interpretatie van checklists van controles door de verschillende bevoegde overheden moet op elkaar afgestemd worden, om disproportionele penalisaties te voorkomen. [10] Zorg voor een vlotte wisselwerking en afstemming tussen de verschillende overheden in binnen- en buitenland om de belangen van land- en tuinbouwers en het agrobusinesscomplex maximaal te ondersteunen. De Raad wijst hier onder meer op: de nood aan een betere coördinatie tussen overheidsentiteiten in geval van crisis. Coördinatie tussen verschillende diensten, tussen en binnen de Europese, Vlaamse en federale overheid, is cruciaal bij het stimuleren en verbreden van de export een werkbare regelgeving in de korte keten. [11] Ook wat risicobeheer betreft is samenwerking tussen de verschillende overheden noodzakelijk. Het is een uitdaging om de instrumenten, die op zich bij verschillende overheden situeren, goed op elkaar af te stemmen. De SALV denkt onder andere aan verzekeringssystemen, contractualisering, termijnmarkten, diversificatie, producenten- en brancheorganisaties. [12] Voer een algemene impactstudie uit naar het effect van de kilometerheffing. De SALV herhaalt daarmee zijn standpunt uit het advies over de beleidsnota (1), waarin een passage uit het advies van de MORA onderschreven werd: Zo ontbreekt in het voorliggende dossier een overzicht van de totale impact van de invoering van de kilometerheffing. De MORA verwacht minstens zicht op de volledige mobiliteits-, milieu- en sociaal-economische aspecten. 11

12 [13] Zorg voor de snelle installatie en start van een Vlaams Landbouwrampenfonds. 4 Landbouw als schakel in de keten [14] Blijf het merk Food.be Small country. Great food. ondersteunen. Het merk Food.be wordt gebruikt om de kwaliteit, de diversiteit en het innovatief karakter van de Belgische, en dus ook de Vlaamse, agrovoedingsketen op een generieke manier te promoten in binnen- en buitenland. De SALV vraagt om dit merkt te blijven ondersteunen en het mee te helpen uitbouwen tot hét merk van de Belgische agrovoedingsketen in binnen- en buitenland. [15] Ondersteun ook de inhoudelijke werking van producentenorganisaties. Producentenorganisaties (PO s) kunnen een belangrijke rol spelen in het crisisbestendiger maken van sectoren. Uit de praktijk blijkt echter dat de PO s, naast opstartsteun, ook inhoudelijke ondersteuning kunnen gebruiken om hun werking uit te bouwen. [16] Zet volop in op het concept Lekker van bij ons van VLAM en gebruik daarbij ook bestaande kwaliteitslabels ter versterking van de communicatie naar de consument. [17] Wat consumptie betreft meent de Raad dat deze meer lokaal, duurzamer en evenwichtiger en met minder verspilling kan. (2) 5 Betrokkenheid van de stakeholders [18] Draag als Vlaamse overheid het grote maatschappelijke belang van de Vlaamse land- en tuinbouwsector mee uit. [19] Betrek alle stakeholders bij de uitvoering van het landbouwbeleid en het aan landbouw gerelateerde beleid. De SALV herhaalt zijn vraag (1) om steeds na te gaan welke belanghebbenden betrokken moeten worden om een gedragen beleid mogelijk te maken. Daarnaast vraagt de SALV om ook het maatschappelijk debat rond een gezond voedingspatroon en landbouw, daar waar gewenst, te faciliteren op basis van wetenschappelijke kennis. De nakende discussie over het GLB na 2020 biedt hiervoor een concrete aanleiding. 6 Ruimte voor landbouw [20] Zet in op integrale gebiedsontwikkeling en het vrijwaren van ruimte voor landbouw. De Raad ondersteunt de aandacht die uitgaat naar het vrijwaren van landbouwgebieden. Hierbij zijn volgens de Raad het realiseren van de ruimteboekhouding, het uitwerken van flankerend beleid, voldoende grondmobiliteit en het verzekeren van de betrokkenheid van de sector en de goede samenwerking tussen overheidsentiteiten essentieel. 12

13 Het is immers noodzakelijk dat de overheid voldoende rechtszekerheid biedt voor de bedrijfsuitbating en voldoende perspectief biedt op lange termijn. Neem deze bezorgdheid mee in de uitwerking van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. (1) 7 Generatiewissel en nieuw ondernemerschap [21] Aandacht voor opvolging en instroom in de sector blijft belangrijk. De gemiddelde leeftijd van land- en tuinbouwers ligt in 2013 op 52 jaar. Er moet bijgevolg aandacht besteed worden aan de instroom, zowel via opvolging als van personen van buiten de sector. Een verfijning en afstemming van het beleid op die evolutie is noodzakelijk, zonder afbreuk te doen aan het faciliteren van de generatiewissel voor jonge landbouwers. [22] Geef land- en tuinbouwers een vlotte start. Toegang tot productiefactoren als grond, productierechten en financiering blijft moeilijk, in het bijzonder voor jonge landbouwers. Blijvende aandacht in wet- en regelgeving voor deze groep blijft noodzakelijk. Het adviessysteem KRATOS kan beter afgestemd worden op de noden van jonge en startende landbouwers. [23] Monitor de evolutie van het aantal startende en stoppende landbouwers. Om een proactief beleid te kunnen voeren is het noodzakelijk om een goed zicht te hebben op het aantal nieuwe, maar ook op het aantal stoppende, landbouwers. [24] Evalueer de dialoogdagen voor jonge land- en tuinbouwers uit 2006 en geef dit initiatief een doorstart in de huidige context. De dialoogdagen brachten een dynamiek rond de jonge land- en tuinbouwer op gang. Vandaag, 10 jaar later, is het volgens de SALV nuttig om een stand van zaken op te maken. Wat is er uitgevoerd? Wat moet nog opgenomen worden? Waar is nieuw initiatief nodig? 8 Zet ook in op een groen landbouwbeleid [25] Betrek landbouw bij het klimaatbeleid. Momenteel worden op Vlaams niveau diverse initiatieven genomen in het kader van het klimaatbeleid, zowel door het Vlaams Parlement als door de Vlaamse Regering. De SALV verwijst inzake klimaat naar zijn advies van 27 mei 2016 (2). [26] Ook wilde bestuivers spelen een rol in de productiviteit van land- en tuinbouw. Steeds meer studies tonen aan dat hun complementaire rol als bestuiver naast honingbijen belangrijk kan zijn voor de kwaliteit en de opbrengst van heel wat landbouwproducten zoals peren, appels en aardbeien. Hun achteruitgang is dan ook een aandachtspunt. In het Vlaams actieplan bij ligt de focus alleen op honingbijen. De Raad erkent dat de imkerij als productiesector versterkt moet worden, maar binnen de context van de bestuivingsproblematiek dient het actieplan wel opgewaardeerd te worden tot een geïntegreerd bijenplan waarbij de aandacht op zowel honing- als wilde bijen ligt. 13

14 [27] Voer een effectiviteits- en efficiëntieanalyse uit van het erosiebeleid. De bodem is één van de productiemiddelen van de landbouw. Bodemkwaliteit en bodemstructuur zijn bijgevolg zeer belangrijk. Vanuit een zorg voor een daadkrachtig erosiebeleid, en gezien de nieuwe maatregelen nog niet geëvalueerd werden, vraagt de SALV om een effectiviteits- en efficiëntieanalyse in [28] Maak een analyse van de ecologische doelmatigheid en de praktische uitvoerbaarheid van de vergroening. Vanuit een zorg voor een breed draagvlak voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid is het volgens de SALV noodzakelijk om de Vlaamse implementatie van de vergroeningsmaatregelen nauwgezet te monitoren en te analyseren op de ecologische doelmatigheid, inconsistenties en de praktische uitvoerbaarheid. De SALV vraagt om daarbij ook rekening te houden de elementen 2 uit het SALV-advies over Pijler 1 van het GLB (3). 9 Landbouwonderzoek [29] Zet in op coördinatie van het landbouwonderzoek in Vlaanderen. Vlaanderen kent verschillende onderzoeksinstellingen, universiteiten en praktijkcentra waar landbouwonderzoek wordt uitgevoerd. De Raad meent dat dergelijk onderzoek zeer belangrijk is voor de sector maar vraagt om het onderzoek en de bijhorende instrumenten en middelen meer gecoördineerd in te zetten. 10 Plattelandsbeleid [30] Werk aan het sluimerend probleem van psychologische problemen op het platteland. Sociale armoede bij plattelandsbewoners, bij landbouwers soms ook in combinatie met de moeilijke economische situatie, kan leiden tot psychologische problemen. Bestaande structuren, zoals het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW), het Centrum Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) en Sociaal Huis, zijn op het platteland minder gekend en minder toegankelijk. Bovendien zijn deze structuren minder vertrouwd met de plattelands- en landbouwproblematiek. Een goede ondersteuning van de bestaande structuren, in samenwerking met het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, kan tegemoet komen aan deze problematiek. [31] Geef kans aan kleine en innovatieve plattelandsprojecten. De Vlaamse overheid heeft de uitvoering van de plattelandsprojecten aan de provincies gedelegeerd, maar blijft wel de eindverantwoordelijke. De SALV vraagt om vanuit die positie aandacht te vragen voor kleine, innovatieve projecten. LEADER was in het verleden gericht op experimenteren en het zoeken 2 Zie paragrafen [3], [4] en [22] van het advies over Pijler 1 (3). 14

15 naar vernieuwing, vandaag is deze focus veel minder aanwezig. De Raad vraagt hierrond sensibiliserende acties, zoals bijvoorbeeld het organiseren van een studiedag. [32] Informeer gemeenten en provincies over de mogelijkheden van een dorpenbeleid. Een dorpenbeleid is een wezenlijk onderdeel van het plattelandsbeleid. Het is aangewezen om gemeenten te ondersteunen in de zoektocht naar het juiste beleid. Een eerste stap is hen inzicht te geven in de evolutie van hun dorpen en de positie die ze innemen. De gemeenten, maar ook de provincies, moeten hierbij informatie krijgen over de instrumenten waarover ze kunnen beschikken om een dorpenbeleid te voeren 15

16 Bibliografie 1. SALV. Advies over de beleidsnota Landbouw en Visserij , landbouw en platteland Advies. Landbouw, visserij en klimaat. Brussel : SALV, Advies Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de voorschriften voor rechtstreekse betalingen aan de landbouwers in het kader van het GLB. Brussel : SALV,

17 Afkortingen GLB LEADER MORA PO SALV VLAM Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Liaison Entre Actions de Développement de L Economie Rurale Mobiliteitsraad van Vlaanderen Producentenorganisatie Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing 17