Breda Laan van Mecklenburg 30

Transcriptie

1 Breda Laan van Mecklenburg 30 Archeologische begeleiding Elisabeth de Nes MA Erfgoedrapport Breda 123 OM-nummer ISSN:

2 Inhoud 1 Inleiding Ligging en aard van het terrein Landschappelijke gegevens en historische context Archeologische achtergronden Doelstelling Werkwijze en resultaten Conclusie en aanbeveling Literatuur Bijlage 1. Sporenlijst Bijlage 2. Allesporenkaart Bijlage 3. Projectie plangebied op kadastrale minuut 1824 Bijlage 4: Kaart selectiebesluit 2

3 1 Inleiding In opdracht van de Stichting Nutsscholen Breda heeft de Afdeling Ruimte van de gemeente Breda een archeologische begeleiding uitgevoerd in oktober en november 2013 aan de Laan van Mecklenburg 30 te Breda. Aanleiding voor het onderzoek is de realisatie van een aanbouw aan het bestaande schoolgebouw, waarbij bodemverstorende werkzaamheden dieper dan 0,30 meter onder maaiveld zullen plaatsvinden. De locatie van de werkzaamheden ligt in een zone van hoge archeologische verwachting op de Archeologische Beleidskaart Breda. Bij de werkzaamheden kunnen eventuele archeologische sporen of vondsten verstoord worden. Het is dan ook van belang dat de werkzaamheden archeologisch begeleid worden om eventuele archeologische sporen en vondsten in kaart te brengen. Administratieve gegevens Provincie Noord-Brabant Gemeente Breda Plaats Breda Toponiem Laan van Mecklenburg 30 Objectcode BR Centrumcoördinaten RD / Kaartblad 50 B Onderzoeksmeldingsnr Opdrachtgever Stichting Nutsscholen Breda Bevoegd gezag Gemeente Breda Uitvoerder Gemeente Breda, Afdeling Ruimte Senior archeoloog drs. Erik Peters en drs. Joeske Nollen Veldarcheoloog Lina de Jonge MA Veldtechnici John Harmanus, Alex Schut 3

4 2 Ligging en aard van het terrein Het plangebied ligt ten zuidoosten van het centrum van de gemeente Breda. Het is gelegen aan de Laan van Mecklenburg 30 en wordt in het noordwesten, noorden en zuidoosten omgeven door bebouwing. Het plangebied ligt op het perceel van de Dirk van Veen basisschool. Dit perceel wordt in het noorden begrensd door de Zandberglaan en in het westen door de Laan van Mecklenburg. De overige grenzen zijn perceelsgrenzen. Het terrein was voor aanvang van de graafwerkzaamheden deels in gebruik als schoolplein en deels als groenstrook. Het totale oppervlakte van het plangebied bedraagt circa 300 vierkante meter. In het gehele plangebied zijn de graafwerkzaamheden ten behoeve van de toekomstige aanbouw begeleid. Afbeelding 1. Links het plangebied op de huidige topografie, rechts het plangebied op de luchtfoto van

5 3 Landschappelijke gegevens en historische context Het plangebied ligt binnen de bebouwde kom van Breda en is daarom niet gekarteerd op de geomorfologische kaart in Archis2. Leenders (2006) heeft het gebied echter wel gekarteerd en situeert het op een lage dekzandrug ( bij de Zandbergen ). Direct ten zuidoosten van het plangebied ligt volgens Leenders de voorloper-beek van de Molenlei, een beekje aan de oostkant van de Zandbergen. Vóór 1280 werd een kanaal van IJpelaar naar deze beek gegraven om de watermolen bij de Zandbergen te voeden. Het plangebied is ook niet op de bodemkaart in Archis2 gekarteerd vanwege de ligging in de bebouwde kom van de gemeente Breda. Op kadastrale kaart uit het begin van de negentiende eeuw is het plangebied onbebouwd. Dit is zo gebleven tot vermoedelijk halverwege de twintigste eeuw. De Nutsbasisschool Dirk van Veen bestaat op deze locatie sinds In 1979 werd het gebouw uitgebreid met een noodgebouw, dat in 1998 werd vervangen door nieuwbouw. Van 1996 tot 1998 en in 2009 is het hoofdgebouw gerenoveerd. In 2011 en 2012 hebben er nog meer aanpassingen plaatsgevonden. In 2013 is ten slotte begonnen met de nieuwste aanbouw. Afbeelding 2. Een foto uit 1977 van werkzaamheden in de schooltuin van Nutsschool Dirk van Veen. 5

6 Afbeelding 3. Het fysisch landschap volgens Leenders (2006), met het plangebied aangegeven in blauw. Plangebied Laan van Mecklenburg 30 is gesitueerd op een lage dekzandrug. 6

7 4 Archeologische achtergronden Direct grenzend aan het huidige plangebied, op het perceel van de school, is in 2013 een bureauonderzoek uitgevoerd (onderzoeksmelding 57128; Schutte 2013). Op basis van de landschappelijke ligging en archeologische waarnemingen en onderzoeken in de omgeving van het plangebied, geldt voor het plangebied een middelhoge verwachting voor resten vanaf het paleolithicum tot en met de bronstijd en een hoge archeologische verwachting voor archeologische resten vanaf de ijzertijd. Naar aanleiding van dit bureauonderzoek werd vervolgonderzoek binnen het plangebied geadviseerd (Schutte 2013). In de directe omgeving van het plangebied zijn geen archeologische onderzoeken uitgevoerd. Binnen een straal van circa 500 meter rondom de school zijn enkele onderzoeken en waarnemingen bekend. Zo n 350 meter naar het westen, aan de Minister Nelissenstraat, zijn in 2009 proefsleuven gegraven (onderzoeksmelding 32933). Er werd echter geen behoudenswaardige archeologische vindplaats aangetroffen. De bijbehorende waarneming (waarneming ) bestaat uit roodbakkend aardewerk en een fragment van een kleipijp. Circa 400 meter ten zuidwesten van het plangebied, op de hoek van de Zandberglaan en de Ginnekenweg, stuitte men bij een archeologische begeleiding op een stenen waterput en bouwmaterialen uit de nieuwe tijd (waarneming ). Circa 400 meter ten noordoosten van het plangebied is een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd aan de Achillesstraat (onderzoeksmelding 2380). Tijdens het onderzoek zijn enkele oost-west georiënteerde greppels en een kuil aangetroffen. In deze sporen werd uitsluitend aardewerk uit de nieuwe tijd aangetroffen (waarneming 45571). Onderzoeksmelding 56325, zo n 430 meter ten oosten van het plangebied, is een proefsleuvenonderzoek uit Tijdens dit onderzoek aan de Poolseweg zijn een gracht daterend uit de zestiende eeuw en een depressie zijn blootgelegd. Het verzamelde vondstmateriaal dateert vanaf de late middeleeuwen B tot en met de nieuwe tijd C (waarneming ). Tot slot is er circa 450 meter ten zuidoosten van het plangebied in 2008 een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd aan de Viveslaan (onderzoeksmelding 31790). De bodem bleek verstoord. Er werden twee paalgaten gedocumenteerd en enkele vondsten gedaan. De vondsten dateren vanaf de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd (waarneming ). Afbeelding 4. Onderzoeksmeldingen en waarnemingen in de omgeving het plangebied (onderzoeksmelding 58775) zoals vermeld in Archis2. 7

8 5 Doelstelling Archeologisch onderzoek in West-Brabant is tot voor kort vrijwel uitsluitend gericht geweest op de ontwikkeling van de laatmiddeleeuwse stadskernen. Onderzoek naar de plattelandsbewoning uit het verleden is pas sinds 1995 van de grond gekomen. Ten westen van Breda is sinds 1998 archeologisch onderzoek uitgevoerd waarbij de bewoning in relatie tot het landschap centraal staat. Er wordt gekeken naar nederzettingsdynamiek en het ontstaan van het cultuurlandschap. In de omgeving van Breda kunnen archeologische sporen en vondsten worden aangetroffen uit het paleolithicum tot en met het neolithicum, maar deze worden niet op grote schaal aangetroffen. Archeologisch onderzoek in de nabije omgeving heeft uitgewezen dat het dekzandlandschap van Breda-West vanaf de bronstijd (circa 2000 v.chr.) vrij intensief bewoond is geweest. Hierbij is tevens een nieuw beeld ontstaan van de bewoning in de ijzertijd (500 v. Chr. tot begin van de jaartelling), Romeinse tijd (begin van de jaartelling tot circa 400 na Chr.) en vroege middeleeuwen ( na Chr.). Achterliggend doel van het onderzoek is het zo compleet mogelijk onderzoeken van enkele dekzandruggen in het landschap waardoor een duidelijk beeld gevormd kan worden van de bewoningsgeschiedenis, de ontwikkeling van de bewoning in de regio en het gebruik van de ruimte in al zijn aspecten op deze landschappelijke eenheden. In de late middeleeuwen en nieuwe tijd neemt de hoeveelheid activiteiten en de archeologische overblijfselen daarvan toe. Voor de gemeente Breda zijn naast de sporen uit de bronstijd tot en met de vroege middeleeuwen ook de sporen uit de late middeleeuwen (de periode van stadsontwikkeling), de sporen verbonden aan de Nassaus en de sporen uit de Spaanse tijd van groot belang. Het landschap waarin de mensen gedurende de bewoningsperiode woonden is op diverse wijzen ingericht en gebruikt. De nalatenschap van deze inrichting en het gebruik daarvan geeft ons weer de mogelijkheid inzicht te krijgen in het leef- en denkpatroon van de bewoners gedurende de late prehistorie en de middeleeuwen. De vraagstellingen bij dit thema beslaan een breed geheel, van nederzetting tot begravingen. Het doel is een beeld te creëren van het leven in de regio Breda. De aandacht bij het onderzoek naar het natuurlijke landschap is met name gericht op de niet door de mens beïnvloede omgeving c.q. die aspecten van de natuur die uiteindelijk het menselijk handelen hebben beïnvloed. Bij dit onderzoeksthema staat de ontstaanswijze van het gebied centraal. Er kan namelijk naast de landschappelijke ligging van de vindplaatsen ook een beeld verkregen worden van de ruimere regio. De archeologische begeleiding heeft tot doel gehad om de aangetroffen archeologische sporen te documenteren voordat ze vernietigd zouden worden bij de grondwerkzaamheden. Daarbij dient zoveel mogelijk inzicht te worden gegeven in de aard, ouderdom, omvang, gaafheid, en conservering van de archeologische sporen. Bovendien moet erop toegezien worden dat er niet meer archeologie vernietigd wordt dan dat strikt noodzakelijk is. Er is geen PvE opgesteld voor de archeologische begeleiding en er zijn vooraf dan ook geen gebiedsspecifieke onderzoeksvragen geformuleerd. Er dient echter aandacht te worden besteed aan onderstaande onderzoeksthema s en vraagstellingen die vanuit het totale archeologisch onderzoek in Breda-West zijn vertaald. Het onderzoek betreft een archeologische begeleiding ter plaatse van de voorgenomen zone met bodemingrepen. Bij het onderzoek zijn de volgende onderzoeksvragen richtinggevend: Hoe is de bodemopbouw in het gebied (tevens eventueel door middel van boringen in kaart te brengen)? Zijn er sporen uit het paleolithicum/mesolithicum aanwezig? Zijn er sporen uit (het neolithicum,) de bronstijd, ijzertijd of Romeinse tijd aanwezig? Zijn er sporen van ontginning aanwezig? Is er sprake van een esdek en wat is de ontwikkeling en datering hiervan? Zijn er sporen die wijzen op middeleeuwse oorsprong van de bewoning? Zijn er sporen van oudere infrastructuur aanwezig? Is er bebouwing aanwezig? Zijn er aanwijzingen voor activiteiten uit de Spaanse tijd? Zijn er sporen van een legerkamp, of omwalling? Zijn er nog andere (bewonings)sporen? 8

9 Wat is de aard, omvang (begrenzing vaststellen), datering, context, gaafheid, kwaliteit van de aangetroffen sporen? Wat is de waarde van de aangetroffen sporen? Naast deze gebiedsgerichte onderzoeksvragen dient aandacht te worden besteed aan onderstaande onderzoeksthema s en vraagstellingen die vanuit het totale archeologisch onderzoek in Breda-West zijn vertaald. Landschap Hoe zag de paleogeografie er uit? Wat is de geomorfologische achtergrond van het huidige landschap? Wat is de hydrologische ontwikkeling in het gebied? Welke ontwikkelingen van het landschap en het milieu vonden gedurende deze periode plaats en welke invloeden hadden deze op het leefmilieu van de mens? Bodem Tot op heden bestaat nog geen compleet beeld van de bodemopbouw in het centrum van Breda. Dit is onder andere het gevolg van het feit dat in de loop van de late middeleeuwen de mens op grote schaal het natuurlijk landschap heeft aangepast door middel van ophogingen. Enerzijds lijkt het landschap een belangrijke rol gespeeld te hebben bij het uitkiezen van de oudste nederzettingskern van Breda, anderzijds heeft men aan het eind van de 13e eeuw en het begin van de 14e eeuw op grote schaal de natuurlijke loop van de Mark teruggedrongen ten behoeve van uitbreiding en verdichting van de middeleeuwse kern. Ook bij de aanleg van de stadsverdediging lijkt het reliëf en landschap een belangrijke rol gespeeld te hebben. Informatie over de exacte wisselwerking tussen het natuurlijk landschap en de ontwikkeling en inrichting ligt op veel plaatsen in het bodemarchief opgeslagen. Archeologisch onderzoek naar het gebruik en de functie van beekdalen in het verleden heeft tot nu toe op kleine schaal plaats gevonden. Om beter inzicht te verkrijgen in de relatie en interactie tussen mens en beekdalen is het van belang de bodemopbouw en processen van bodemvorming in beekdalen beter in kaart te brengen. De hoger gelegen dekzandruggen zijn van oudsher geliefde plaatsen voor de mens om zich te vestigen. De ontwikkeling van cultuurlagen en esdekken is een belangrijk onderdeel van het archeologisch onderzoek. Op basis van deze ontwikkelingen kan een beter inzicht worden verkregen in het gebruik, de functie en betekenis van het landschap voor de mens. In Breda komen niet alleen pleistocene zandgronden voor die worden aangeduid als het Hoge, in het noordelijke deel van Breda komen holocene afzettingen voor, het Lage. In dit deel van Breda komen moeren (veengebieden), dalletjes, dijken, beemden en donken voor. Vooral de beemden zijn een kenmerkend onderdeel van het Lage en werden als grasland werden in het verleden extensief gebruikt als hooilanden en voor het weiden van vee. De functie van en de relatie tussen het Lage en de mens is nog niet intensief onderzocht. Flora/fauna Wat was de aard van de begroeiing van het landschap gedurende de periode late prehistorie tot en met de middeleeuwen en welke invloeden had deze op de leefwijze van de mens? Welke wilde dieren kwamen in de vrije natuur in de omgeving van de nederzetting en de nederzetting zelf voor, zowel op het land als in het water en welke invloed hadden deze op de leefwijze van de mens? Welke gedomesticeerde dieren kwamen in de omgeving van de nederzetting en in de nederzetting zelf voor, zowel op het land als in het water en welke invloed hadden deze op de leefwijze van de mens? Het verkrijgen van informatie over de lange termijnontwikkeling van de vegetatie in de regio; de verhouding tussen de gebruikte en niet-gebruikte ruimte; de agrarische economie; de voedseleconomie; het gebruik van ruimte in huizen en op erven. Bewoning / Nederzetting Zijn er nederzettingssporen op het terrein aanwezig en welke datering hebben zij? Geef, indien mogelijk, een fasering binnen de nederzetting. Hoe is de bewoning gestructureerd losse erven of geconcentreerde bewoning? Is het mogelijk complete erven op dit terrein uit enige periode te onderzoeken? Wat is de verklaring voor de locatiekeuze ten opzichte van het natuurlijke landschap en indien mogelijk het cultuurlandschap? 9

10 Welke relatie is er te leggen tussen eventueel in tijd opvolgende elementen in het landschap (bv nederzettingssporen en begravingen uit uiteenlopende perioden)? Is er een koppeling mogelijk tussen de archeologische en de historische gegevens en archieven en welke relevantie of betekenis heeft dit? Verkaveling Zijn er sporen van verkaveling in het terrein, en zo ja wat is de aard en de wijze van aanleg van de verkaveling (sloten, greppels, afrastering, etc.)? Wat is de vorm van de verkaveling en omvang van de omgrensde percelen, zowel binnen als buiten een eventuele nederzetting? Welke relatie is er te leggen tussen de perceelgrenzen en de vroegste kadasterkaarten? Waarvoor zijn de kavels gebruikt? Infrastructuur Komen er in het gebied sporen van paden, wegen en voorden voor en welke relatie hebben deze tot het onderzoeksgebied? Komen er in het gebied waterbeheerstructuren voor zoals dijken, gemalen, stuwen en (afwatering)sloten en welke relatie hebben deze tot het onderzoeksgebied? Wat is de relatie tussen de gebouwen en de diverse elementen van de infrastructuur? Wat is de relatie tussen de vormen van infrastructuur en de historische gegevens over paden en wegen? Vestingbouw Zijn in het onderzoeksgebied sporen van vestingbouw of linies (onverstoord) aanwezig? Welke fasen uit de vestingbouw zijn op het terrein aanwezig? Zijn de sporen van vestingbouw te koppelen aan de vestingkaarten (uitgave gemeente Breda 2008)? Complextype/Ensemble Hoe kan de locatie beschreven worden in termen van ensembles van sporentypen en - clusters? Het gaat erom ensembles te typeren opgebouwd vanuit de meest enkelvoudige vorm tot de meest samengestelde vorm. Deze getypeerde (representatieve of juist uitzonderlijke) ensembles hebben de functie van bouwsteen in de beschrijving van de aard van het gehele complextype. Het verkrijgen van inzicht in de lange termijnontwikkeling van de bewoning in de regio en daaraan gerelateerd het gebruik van de ruimte. Inzicht krijgen in de begrenzing en het karakter van de bewoningssporen; inzicht krijgen in de ruimtelijke en chronologische relatie tussen bewoningssporen uit verschillende perioden; vraagstukken omtrent continuïteit en discontinuïteit in bewoning beantwoorden; inzicht krijgen in de functie en het gebruik van zones in het landschap, bijvoorbeeld de situering van site en off-site, nederzetting en grafvelden, dekzandrug en beekdal. Op basis van de archeologische begeleiding dient uitspraak te worden gedaan over de eventuele aanwezigheid van archeologische relicten in het plangebied. Daarbij dient voldoende inzicht te worden gegeven in de inhoudelijke en fysieke kwaliteit van de mogelijk aanwezige bewoningssporen op de betreffende locatie (aard, ouderdom, omvang, gaafheid, conservering) teneinde tot een waardestelling te kunnen komen, op basis waarvan vervolgens een selectieadvies opgesteld wordt. In dit advies kunnen maatregelen voor vervolgonderzoek en eventueel behoud worden opgenomen. Het definitieve selectiebesluit is voorbehouden aan het bevoegd gezag, de afdeling Ruimte van de gemeente Breda. 10

11 6 Werkzaamheden en resultaten Alle graafwerkzaamheden ten behoeve van de nieuwbouw in het plangebied zijn archeologisch begeleid. De begeleiding vond plaats op 21 en 28 oktober en 26 november Allereerst is de vervanging van het riool begeleid. Hiervoor werd een lange smalle sleuf gegraven, deze is werkput 3 genoemd. In deze rioleringssleuf is één profielkolom gedocumenteerd. Vervolgens is de ondiepe ontgraving van de rest van het plangebied begeleid in twee delen, werkputten 1 en 2 genoemd. In werkput 1 zijn betonpalen geplaatst voor de geplande nieuwbouw. Er zijn foto s genomen van de graafwerkzaamheden en werkput 1, met daarin greppel S 001, is schetsmatig getekend in het veld. De greppel S 001 is gecoupeerd en gefotografeerd. Aan de hand van de bouwplannen is het ontgraven deel van het plangebied getekend. Alle werkzaamheden zijn uitgevoerd conform het Programma van Eisen (Schutte 2013a) en de KNA 3.2. Afbeelding 5. Werkput 1, de zuidelijke helft links en de noordelijke helft rechts op de foto. Geheel links is greppel S 001 in een hoek onverstoorde C-horizont (S 950) te zien. In de gehele werkput zijn betonpalen ten behoeve van de fundering van de nieuwbouw aanwezig. 6.1 Resultaten Het overgrote deel van het ontgraven oppervlak bleek verstoord. Het vlak in de werkputten 2 en 3 bestaat geheel uit geroerde grond (S 999), enkel in werkput 1 is nog een hoek met onverstoord dekzand (S 950) vrijgelegd. Hierin was een smalle greppel zichtbaar (S 001). De greppel was circa centimeter breed in het vlak en maakte een rechte hoek. Na couperen bleek de greppel 20 centimeter diep te zijn. Het spoor bevatte geen vondstmateriaal en is zodoende lastig te dateren. Op basis van de vulling, goede conservering en scherpe begrenzing van het spoor kan gesteld worden dat de greppel vermoedelijk uit de nieuwe tijd dateert. Mogelijk is het een oude funderingsgreppel. De greppel is op basis van zijn ligging en afmetingen echter niet te relateren aan voormalige gebouwen binnen het plangebied, maar ook andere activiteiten in het plangebied zijn niet uitgesloten. Het blijft vooralsnog onbekend wat de aard en ouderdom van deze greppel is. 11

12 Afbeelding 6. Profielkolom 1, opgenomen in de rioleringssleuf (werkput 3). De bodemopbouw in het gehele profiel is verstoord. Er zijn twee verstoorde lagen zichtbaar: het pakket donkerbruin iets geel gevlekt zand (Zs2) met daaronder geel zand (Zs2) met grijze en bruine vlekken erin. Afbeelding 7. Ligging van de werkputten. 12

13 7 Conclusie en aanbeveling In het kader van de bouw van een nieuwe aanbouw aan het bestaande schoolgebouw is in oktober en november 2013 een archeologische begeleiding uitgevoerd van de graafwerkzaamheden. Het overgrote deel van het ontgraven oppervlak bleek verstoord. Het vlak in de werkputten 2 en 3 bestaat geheel uit geroerde grond (S 999), enkel in werkput 1 is nog een hoek met onverstoord dekzand (S 950) vrijgelegd. Hierin is een smalle greppel van centimeter breed en 20 centimeter diep aangetroffen (S 001). De aard en ouderdom van de greppel zijn door het ontbreken van vondstmateriaal in het spoor niet nader te duiden. Op basis van de vulling, goede conservering en scherpe begrenzing van het spoor kan gesteld worden dat de greppel vermoedelijk recent van aard is. De greppel kan samenhangen met eerdere (bouw)activiteiten aan de Nutsschool. De school had, zoals te zien is op historische foto s, in het verleden een schooltuin met moestuin. Zelfs daarmee zou de greppel nog verband kunnen houden. Tijdens de archeologische begeleiding zijn geen vondsten gedaan. Er is geen sprake van een behoudenswaardige archeologische vindplaats. 7.1 Beantwoording onderzoeksvragen De gebiedsspecifieke vragen zullen hieronder, voor zover dit mogelijk is, beantwoord worden. Doordat er nauwelijks archeologische waarden binnen het plangebied zijn aangetroffen, kunnen de algemene onderzoeksvragen niet worden beantwoord. Hoe is de bodemopbouw in het gebied (tevens eventueel door middel van boringen in kaart te brengen)? De bodemopbouw is grotendeels verstoord. In profielkolom 1 zijn in de verstoring (S 999) twee vullingen gedefinieerd. De eerste, bovenste, bestond uit donkerbruin matig grof zand, iets geel gevlekt. Daaronder bevond zich geroerd, iets grijs en bruin gevlekt, matig grof geel zand. Laatstgenoemde laag lijkt geroerd oorspronkelijk materiaal te zijn. Alleen in werkput 1 is in een klein deel van het vlak onverstoorde C-horizont bestaande uit dekzand aangetroffen. Zijn er sporen uit het paleolithicum/mesolithicum aanwezig? Nee. Er zijn geen sporen uit het paleolithicum/mesolithicum in het plangebied aangetroffen. Zijn er sporen uit het neolithicum, de bronstijd, ijzertijd of Romeinse tijd aanwezig? Nee. Er zijn geen sporen uit het neolithicum, de bronstijd, ijzertijd of Romeinse tijd in het plangebied aangetroffen. Zijn er sporen van ontginning aanwezig? Nee. Er zijn geen sporen van ontginning in het plangebied aangetroffen. Is er sprake van een esdek en wat is de ontwikkeling en datering hiervan? Er is geen esdek aangetroffen. Zijn er sporen die wijzen op middeleeuwse oorsprong van de bewoning? Er zijn geen sporen aangetroffen die aan de middeleeuwen gerelateerd kunnen worden. Zijn er sporen van oudere infrastructuur aanwezig? Nee. Er zijn geen sporen van oudere infrastructuur in het plangebied aangetroffen. Is er bebouwing aanwezig? Er is geen bebouwing aangetroffen. Zijn er aanwijzingen voor activiteiten uit de Spaanse tijd? Zijn er sporen van een legerkamp, of omwalling? Nee, dergelijke sporen zijn niet aangetroffen in het plangebied. Zijn er nog andere (bewonings)sporen? Er was slechts één spoor in het plangebied; een smalle greppel (S 001). 13

14 Wat is de aard, omvang (begrenzing vaststellen), datering, context, gaafheid, kwaliteit van de aangetroffen sporen? Er is één spoor aangetroffen. Het gaat om een smalle greppel die een rechte hoek vormt. De begrenzing, datering en context van het spoor is niet vast te stellen. Het spoor bevatte geen vondsten. Mogelijk gaat het om een oude funderingssleuf, of hangt de greppel samen met activiteiten rondom de Nutsschool, zoals de schooltuin. Andere activiteiten in het plangebied zijn echter niet uitgesloten. De gaafheid en conservering waren hoog, wat een geringe ouderdom van het spoor doet vermoeden. Wat is de waarde van de aangetroffen sporen? Het aangetroffen spoor heeft een lage waarde, aangezien de aard en datering ervan niet bekend zijn en het spoor een lage informatiewaarde heeft. De waardering van de vindplaats voor in paragraaf 7.2 nader toegelicht. 7.2 Waardering en aanbeveling Conform de criteria van de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie 3.2 (KNA 3.2) is de vindplaats gewaardeerd (tabel 1). De criteria schoonheid en herinneringswaarde zijn alleen van toepassing op archeologische vindplaatsen die nog zichtbaar zijn in het landschap. Hier is dat niet het geval daarom is de belevingswaarde niet van toepassing op het onderzochte terrein. De criteria gaafheid en conservering krijgen een middelhoge score. Het spoor dat tijdens de archeologische begeleiding is aangetroffen was goed geconserveerd. Dit komt vermoedelijk door de geringe ouderdom ervan. De criteria zeldzaamheid en informatiewaarde scoren laag. Er was geen vondstmateriaal aanwezig in de greppel dat een datering mogelijk maakt en de greppel kan ook niet in een context worden gezien. Er is geen behoudenswaardige archeologische vindplaats aangetroffen, waardoor wordt geadviseerd het plangebied wat betreft archeologie vrij te geven. Op 11 december 2013 is een selectiebesluit genomen door de gemeente Breda (Craane & Peters 2013). Op basis van de onderzoeksresultaten is het plangebied, zoals aangegeven middels een geel vlak bijlage 4, vrijgegeven voor wat betreft archeologie. De directe omgeving van het plangebied kent onverminderd een hoge archeologische verwachting en dient bij voorgenomen bodemingrepen archeologisch onderzocht te worden. Archeologische waarderingstabel Laan van Mecklenburg 30 Waarden Criteria Scores Beleving Schoonheid nee Herinneringswaarde Hoog Midden Laag Fysieke kwaliteit Gaafheid 2 nee Conservering 2 Inhoudelijke kwaliteit Zeldzaamheid 1 Informatiewaarde 1 Ensemblewaarde Representativiteit n.v.t. n.v.t. Tabel 1. Archeologische waarderingstabel voor plangebied Laan van Mecklenburg

15 8 Literatuur Craane, M.L. & Peters, F.J.C., Selectiebesluit archeologie Laan van Mecklenburg 30 (ErfgoedBesluit ), Breda. Leenders, K.A.H.W., Cultuurhistorische landschapsinventarisatie gemeente Breda, Breda. Schutte, A.H., Archeologisch bureauonderzoek Laan van Mecklenburg 30 te Breda in de gemeente Breda, Econsultancy bv, Swalmen. Schutte, A.H., 2013a. Programma van eisen: Laan van Mecklenburg 30 te Breda in de gemeente Breda, Econsultancy bv, Swalmen. Websites

16 Bijlage 1. Sporenlijst PUT SPOOR SPOORAARD BEGIN_PER EIND_PER NAP_ONDER NAP_BOVEN SPOORDIEPTE OPMERKING 1 1 GR C VERST VERST VERST 16

17 Bijlage 2. Projectie plangebied op kadastrale minuut

18 Bijlage 3. Allesporenkaart 18

19 Bijlage 4. Kaart selectiebesluit 19