HET VERRUIMDE (?) TOEPASSINGSGEBIED ALS GEVOLG VAN RICHTLIJN NR. 2015/2302/EU

Transcriptie

1 VOORWOORD Bert Wyseur HET VERRUIMDE (?) TOEPASSINGSGEBIED ALS GEVOLG VAN RICHTLIJN NR. 2015/2302/EU Bert Wyseur Deel 1. Ontstaan van reiswetgeving 3 Deel 2. Toepassingsgebied uit Richtlijn nr. 90/314/EEG 6 Deel 3. Gewijzigde marktomstandigheden nopen tot nieuwe regelgeving 10 Deel 4. Toepassingsgebied uit Richtlijn nr. 2015/2302/EU Algemeen kader Pakketreis Gekoppeld reisarrangement Belang van het onderscheid Evaluatie en kritieken 26 Deel 5. Conclusie 28 NIEUWE SPELERS OP DE MARKT Gevolgen van Richtlijn 2015/2302 voor aanbieders en platformen in de deeleconomie 29 Bram Devolder I. Inleiding 31 II. Economische en juridische achtergrond 32 A. Begrip deeleconomie 32 B. Economisch perspectief: disruptieve innovatie 33 C. Juridisch perspectief: regulatory disruption 37 III. Aanbieder in de deeleconomie als organisator 38 IV. Platform in de deeleconomie als doorverkoper 45 V. Platform in de deeleconomie als organisator 49 VI. Platform in de deeleconomie als facilitator 52 VII. Besluit 56 THE IMPLEMENTATION OF THE NEW PACKAGE TRAVEL DIRECTIVE INTO GERMAN LAW Klaus Tonner I. From the Directive to the sections of the BGB The German law making process Transposition into the Civil Code 62 II. Liability of travel agents as tour operators 63 III. Linked travel arrangements 65 IV. Options of the Directive Stand-alone contracts Packages of less than 24 hours 68 V. Conciliation 68 VI. Conclusion 69 BREDER PERSPECTIEF: VERHOUDING MET VERORDENING 2004/261 Niels Van Campenhout en Ecem Gostek Inleiding problematiek Aansprakelijkheid van de luchtvaartmaatschappij Passagiersverordening Moeilijkheden en ongemakken in het luchtvervoer 74 A. Instapweigering 74 B. Annulering 75 C. Vertraging Tegemoetkomingen door de luchtvaartmaatschappijen ten gevolge van de moeilijkheden en ongemakken in het luchtvervoer 76

2 A. Recht op compensatie 76 B. Recht op terugbetaling of een andere vlucht 77 C. Recht op verzorging Tussentijds besluit Interpretaties van de Passagiersverordening door rechterlijke instanties Interpretaties door het Europees Hof van Justitie 78 A. Sturgeon-arrest 79 B. Wallentin-Hermann-arrest 82 C. Siewert-arrest 84 D. Van Der Lans-arrest 84 E. Pešková-arrest Interpretaties door Belgische rechtbanken Beperkt toepassingsgebied van de Passagiersverordening Aansprakelijkheid van de reisorganisator Reiscontractenwet Wet van 21 november 2017 betreffende de verkoop van pakketreizen, gekoppelde reisarrangementen en reisdiensten Verhouding tussen Verordening 2004/261, Reiscontractenwet en de nieuwe wet van 21 november Besluit 96 PRIJSAANDUIDING IN DE REISSECTOR Reinhard Steennot Inleiding 101 Hoofdstuk I. Voorafgaande opmerkingen omtrent het personeel toepassingsgebied van de verschillende relevante bepalingen 101 Afdeling 1. Bepalingen in Boek VI WER 102 Afdeling 2. Verordening 1008/ Afdeling 3. Richtlijn Pakketreizen 103 Hoofdstuk II. Prijsaanduiding 103 Afdeling 1. De verplichting om de prijs schriftelijk en ondubbelzinnig aan te duiden 104 Afdeling 2. De verplichting om de totale prijs aan te duiden Wetboek Economisch Recht KB betreffende prijsaanduiding in de reizensector 108 a) Algemeen 108 b) Toepassingsgebied 109 c) Beoogde taksen 109 d) Verenigbaarheden met de Europese regelgeving 110 e) Als het KB niet meer van toepassing is Verordening 1008/ a) Toepassingsgebied 112 b) Verplichting om steeds de definitieve prijs te vermelden 113 c) Afzonderlijke vermelding van verschillende bestanddelen van de definitieve prijs 114 d) Facultatieve prijstoeslagen 115 e) Additionele toepassing regelen onrechtmatige bedingen 117 Hoofdstuk III. Misleidende handelspraktijken 118 Afdeling 1. Algemeen 118 Afdeling 2. Misleiding door omissie en uitnodiging tot aankoop 118 Afdeling 3. Misleiding door het verstrekken van onjuiste informatie 120 Afdeling 4. Dynamische prijsstelling 121 Afdeling 5. Zwarte lijst van misleidende handelspraktijken 122 Afdeling 6. Sanctionering van misleidende handelspraktijken 122

3 Hoofdstuk IV. Individuele informatieverplichtingen 123 Afdeling 1. Boek VI WER 123 Afdeling 2. Richtlijn Pakketreizen Precontractuele informatie Bindend karakter van precontractuele informatie 125 Hoofdstuk V. Prijswijzigingen na het sluiten van de overeenkomst 125 Besluit 127 ONRECHTMATIGE BEDINGEN EN PRAKTIJKEN BIJ BOEKINGSPLATFORMEN Sofie De Pourcq en Evelyne Terryn 1. Inleiding Boekingsplatform versus hoteluitbater: gelijkstellingsclausules Bescherming via mededingingsrecht Verbod op kartelafspraken Verbod op misbruik van machtspositie Verbod op misbruik van economische afhankelijkheid Bescherming via recht over oneerlijke bedingen Bescherming via specifieke regelgeving Besluit Boekingsplatform versus consument Misleidende praktijken Niet-transparante en onrechtmatige algemene voorwaarden Besluit 180 NIET-CONFORMITEIT VAN DE PAKKETREIS Bernard Tilleman I. Algemene begripsvorming 185 II. Niet-conformiteit van het reistype 189 A. Jongeren-, rond- en groepsreizen Omvang Kwalitatieve samenstelling groep 192 a. Uitdrukkelijke omschrijving kwaliteiten leden groep 192 b. Uitsluiting medereizigers 195 B. All-inclusive-reizen Omvang van aanbod Hinder inherent verbonden aan de aard van all-inclusive-reizen 198 C. Reizen met een bepaalde bestemming/activiteit 198 III. Niet-conformiteit van de accommodatie 200 A. Niet-beschikbaarheid van hotel door (onafgewerkte) bouwwerken of overboeking 200 B. Hotelbeschrijving 202 C. Hotelcategorie 202 D. Kamer/appartement/bungalow Grootte Standing 207 E. Geschiktheid voor personen met beperkingen 207 F. Airco Ontbreken van airco Defecte airconditioning 211 G. Balkon/terras 212 H. Uitzicht Ontbreken zeezicht Draagwijdte zeezicht 213 I. Ongedierte 214 J. Zwembad Afwezigheid of niet-beschikbaarheid Klachten over niet-conformiteit zwembad 218

4 K. Strand Toestand van het strand Afstand van het strand 219 L. Lawaai Algemeen Cruiseschepen Bouw- en renovatiewerken Lawaai van kinderen Verkeerslawaai (Lawaai)hinder door medereizigers Lawaaihinder door muziek (Lawaai)hinder door dieren 231 AANSPRAAK OP REISALTERNATIEVEN BIJ NON-CONFORMITEIT Schadeherstel in natura bij niet-nakoming door de reisorganisator 233 Sébastien De Rey Inleiding Primaire verplichting van de reisorganisator 235 A. Tijdens de reis (art. 13 Richtl. 2015/2302; art. 33 e.v. Wet Pakketreizen) Principe: verplicht alternatief Voorwaarden 237 a) Non-conformiteit 237 b) Tijdens de reis 238 c) Aanzienlijk deel of niet? 238 d) Gelijkwaardigheid Gevolgen 241 a) Aanvaarding 241 b) Weigering Remedies indien reisorganisator niet (tijdig) verhelpt 243 a) Ontbinding c.q. opzegging bij non-conformiteit met aanzienlijke gevolgen 243 b) Schadevergoeding en/of prijsvermindering 245 c) Eenzijdig buitengerechtelijke vervanging 245 B. Vóór afreis (art. 11 Richtl. 2015/2302; art. 24 e.v. Wet Pakketreizen) Principe: facultatief alternatief Beëindigingsvoorwaarden (art. 11, lid 2 Richtl. 2015/2302; art. 25 Wet Pakketreizen) 249 a) (On)toerekenbare wijziging 249 b) Vóór afreis 249 c) Een van de voornaamste kenmerken, bijzondere wensen of prijs 250 d) Gelijkwaardigheid van facultatief reisalternatief Gevolgen 252 a) Kennisgeving door reisorganisator 252 b) Aanvaarding 253 c) Weigering Subsidiaire uitwerking door de reiziger zelf 256 A. Principe: eenzijdig buitengerechtelijke vervanging 256 B. Voorwaarden (art. 13, lid 4 Richtl. 2015/2302; art. 36 Wet Pakketreizen) Non-conformiteit Vruchteloze afloop van redelijke termijn na ingebrekestelling 259 a) Principe 259 b) Redelijk karakter 260 c) Uitzonderingen 261

5 3. Gelijkwaardigheid 263 C. Gevolgen Beoordeling van gelijkwaardigheid reisalternatieven 266 A. Algemeen 266 B. Concrete criteria Tijd Plaats Inhoud Bijzondere wensen Besluit 272 SCHADEVERGOEDING IN HET REISRECHT Brecht Verkempinck A. Schadevergoeding Doelstellingen 278 a. Compensatie en genoegdoening 278 b. Neveneffecten 279 c. Integrale schadevergoeding Suprematie van nakomingsbelang Verhaal van immateriële schade 284 a. Nationale benadering 284 b. Unierechtelijke benadering 285 c. Leitner-rechtspraak 285 d. Nationale impact 286 e. Unierechtelijke impact Begrotingsmethoden 289 a. Billijkheidsbegroting 289 b. Gevalsvergelijking 290 c. Bagateldrempel 292 B. Schadebeperking Nationale inbedding Unierechtelijke inbedding Basisregels 296 a. Onvergoedbaarheid van vermeden en vermijdbare schade 296 b. Vergoedbaarheid van bereddingskosten 299 c. Meldingsplicht Eigen schuld voorafgaand aan wanprestatie 301 C. Conclusie 302