IK HOU MIJN CHOLESTEROL ONDER CONTROLE

Transcriptie

1 IK HOU MIJN CHOLESTEROL ONDER CONTROLE Een te hoge cholesterol is één van de belangrijkste risicofactoren voor hart- en vaatziekten. 1,2,7 Door tijdig maatregelen te nemen om uw slechte cholesterol (LDL-C) te doen dalen, kan u uw risico op een hartaanval of een beroerte verlagen. 1 VERSION FRANÇAISE DE L AUTRE CÔTÉ

2 IK HOU MIJN CHOLESTEROL ONDER CONTROLE Of u nu pas bent te weten gekomen dat u een hoge cholesterol hebt of u er al jaren tegen vecht, u bent niet alleen. Wereldwijd zijn hart- en vaatziekten de voornaamste doodsoorzaak. 3 Nochtans kan het risico op deze aandoeningen verminderd worden door grote risicofactoren, zoals cholesterol, onder controle te houden. Door enkele proactieve maatregelen te nemen en/of het juiste behandelingsplan te volgen, kan u erin slagen om uw hoge cholesterol onder controle te houden. 4 Deze brochure zal u meer leren over een hoge cholesterol en zijn oorzaken, de invloed ervan op uw lichaam en de verschillende manieren waarop u uw cholesterol kan helpen verlagen. U zal ook leren dat het belangrijk is om uw arts regelmatig te raadplegen om er zeker van te zijn dat uw behandelingsplan doeltreffend is. 1,5 Lees verder om meer te leren over wat u vandaag kan doen om uw cholesterol te verlagen. 2 3

3 HOE KOM IK AAN EEN TE HOGE CHOLESTEROL?17-18 Het kan worden veroorzaakt door een genetisch defect (erfelijk) WAT U MOET WETEN OVER FAMILIALE HYPERCHOLESTEROLEMIE10-14 Wat is familiale hypercholesterolemie (FH)? FH wordt veroorzaakt door een genetische afwijking die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Personen met FH hebben reeds vanaf hun geboorte zeer hoge spiegels van slechte cholesterol (LDL-C) FH wordt gekenmerkt door een aanzienlijk verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het kan worden veroorzaakt door een andere onderliggende ziekte zoals: suikerziekte, zwaarlijvigheid, nierlijden of een traag werkende schildklier. Het kan worden veroorzaakt door inname van bepaalde medicatie, overmatig alcohol gebruik, inname van producten die veel verzadigde vetten bevatten etc. Als u heterozygote familiale hypercholesterolemie hebt, He FH heeft uw kind 50% kans om ook deze ziekte te hebben. Twee verschillende vormen van familiale hypercholesterolemie. Bij de mens bestaat elk gen in de vorm van twee kopieën. Er zijn dus twee vormen van FH mogelijk: De heterozygote vorm (meest gebruikelijke) > In dit geval is slechts één kopie aangetast De homozygote vorm (zeldzamer) > In dit geval zijn beide kopieën aangetast 6 ; He: heterozygote 7

4 WAT IS CHOLESTEROL? Cholesterol is een vetachtige stof (een lipide), die afkomstig is van twee bronnen: uw lichaam en uw voeding. 4 Uw lichaam produceert zelf alle cholesterol die het nodig heeft, hoofdzakelijk in de lever. Het gebruikt hiervan een deel voor de aanmaak van gezonde cellen en weefsels. Hoeveel cholesterol heb ik? 1 Uw arts kan de cholesterolwaarde in uw bloed meten met behulp van een eenvoudig bloedonderzoek. De resultaten van dit onderzoek tonen uw waarde van: WAT KAN ER GEBEUREN ALS MIJN SLECHTE CHOLESTEROL (LDL-C) HOOG IS? De slechte cholesterol (LDL-C) kan zich, samen met andere stoffen, ophopen in uw slagaders onder de vorm van vetafzettingen, aderverkalking genoemd. 2,4 Na verloop van tijd kan deze aderverkalking (plaques) uw slagaders vernauwen of afsluiten, wat de bloedstroom kan vertragen of blokkeren. Soms kunnen de plaques scheuren; dit kan een bloedvat plotseling volledig blokkeren en zo een hartaanval of een beroerte veroorzaken. ADERVERKALKING OP LANGE TERMIJN LDL-C Slechte cholesterol (LDL-C) kan hart- en vaatziekten veroorzaken. 4 HDL-C Goede cholesterol (HDL-C) kan beschermen tegen hart- en vaatziekten. 4 HET IS BELANGRIJK DAT U UW CHOLESTEROLWAARDE KENT, ZODAT U EN UW ARTS KUNNEN NAGAAN OF UW BEHANDELINGSPLAN DOELTREFFEND IS. 1 Slagaderwand Plaque Heeft u met uw arts gesproken over uw cholesterolwaarde en een behandelingsplan? Ken uw slechte cholesterolwaarde (LDL-C) en bepaal uw risico op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten HDL-C: high-density lipoproteïne cholesterol

5 WAT U MOET WETEN OVER FAMILIALE HYPERCHOLESTEROLEMIE Hoe vaak komt het voor? De heterozygote vorm treft 1 op 200 tot 1 op 500 personen*. De homozygote vorm treft ongeveer 1 persoon op Wat zijn de mogelijke klinische tekens van familiale hypercholesterolemie? Xanthomen: Afzettingen van cholesterol in de pezen, vaak van de handrug en/of de achillespezen Xanthelasmata: Afzettingen van cholesterol rond de ogen Corneale ring: Witte (vaak onvolledige) cirkel op de rand van het regenboogvlies (het gekleurde deel van het oog) Moet mijn familie ook worden gescreend? In een gezin waar één van de ouders deze aandoening heeft, heeft een kind 50% kans om ook deze ziekte te hebben. 10 Het is belangrijk om deze ziekte vanaf zeer jonge leeftijd te diagnosticeren en te behandelen. 10 Belchol: een actieve patiëntenvereniging 14 FH is een veel voorkomende aandoening en nochtans nauwelijks bekend bij het grote publiek, vooral door laattijdig opduiken van symptomen. Belchol wil daarom deze problematiek onder de aandacht brengen bij het publiek, de professionals in de gezondheidszorg en de overheidsinstanties 8 9 *De exacte gegevens zijn echter niet bekend omdat veel patiënten nog niet zijn gediagnosticeerd.

6 KAN IK MIJN RISICO OP EEN HARTAANVAL OF EEN BEROERTE VERLAGEN? Het verlagen van slechte cholesterol (LDL-C) vermindert het risico op hart- en vaatziekten HOE KAN IK MIJN RISICO OP HART-EN VAATZIEKTEN DOEN DALEN? U kan uw risico op hart- en vaatziekten verlagen door gezonde keuzes te maken en eventuele ziekten waaraan u lijdt onder controle te houden. 4 Per daling met 39 mg/dl van LDL-C, verlaagt uw jaarlijks risico op hart- en vaatziekten met 28%. DE SLECHTE CHOLESTEROL (LDL-C) VERLAGEN LAGERE SLECHTE CHOLESTEROL (LDL-C) LAGER RISICO OP EEN HARTAANVAL OF EEN BEROERTE MAAK GEZONDE KEUZES: Eet voedingsmiddelen die goed zijn voor het hart: vis (aanwezigheid van omega 3), look, granen, fruit en groenten (aanwezigheid van antioxidanten en vezels). 14 Vermijd overgewicht Beweeg regelmatig Rook niet Beperk uw alcoholverbruik BEHEERS EN BEHANDEL UW ZIEKTEN: Raadpleeg regelmatig uw arts voor een goede opvolging van uw behandelingsplan Controleer uw bloeddruk Indien u lijdt aan diabetes, zorg dat u deze onder controle heeft Praat over een behandelingsplan met uw arts Neem uw geneesmiddelen in zoals voorgeschreven Heeft u uw arts gevraagd of uw slechte cholesterol (LDL-C) hoger is dan de toegelaten norm? Heeft u reeds geprobeerd om uw familie en/of uw vrienden te betrekken om samen deze maatregelen te nemen? 10 11

7 WAT ALS MIJN SLECHTE CHOLESTEROL (LDL-C) HOOG BLIJFT? VERSCHILLENDE TYPES GENEESMIDDELEN OM DE LDL-C TE VERLAGEN Een aangepaste voeding en levensstijl zijn een goede start om uw slechte cholesterol (LDL-C) te verlagen, maar bij sommige personen kunnen ook geneesmiddelen nodig zijn. 4 Cholesterolabsorptieremmers verhinderen dat de darmen de slechte cholesterol (LDL-C) uit de voeding opnemen en helpen ook om de slechte cholesterol (LDL-C) uit het bloed te halen. 8 PCSK9-remmers zijn nieuwe geneesmiddelen die de slechte cholesterol (LDL-C) verlagen. Ze verhogen de hoeveelheid cholesterol die door de lever wordt opgenomen, waardoor de cholesterolwaarde in het bloed wordt verlaagd. 9 Statines zijn het type geneesmiddel dat het vaakst gebruikt wordt om de slechte cholesterol (LDL-C) te doen dalen; er werd aangetoond dat ze het risico op een hartaanval en een beroerte verlagen. Statines blokkeren een stof in het lichaam die noodzakelijk is om cholesterol aan te maken. Hierdoor verminderen ze de cholesterol productie. 8 Afhankelijk van uw risiconiveau, is het mogelijk dat u aanvullende geneesmiddelen nodig hebt om uw slechte cholesterol (LDL-C) nog meer te doen dalen. Het is ook mogelijk dat u geen statines of hoge dosissen van statines kan innemen omwille van ondraaglijke bijwerkingen. In dit geval zal uw arts andere geneesmiddelen overwegen, alleen of in combinatie, totdat hij de juiste behandeling heeft gevonden om uw slechte cholesterol (LDL-C) te doen dalen. 8 Galzuurbindende harsen (anionenuitwisselaars) verhinderen dat de galzuren terug worden opgenomen in het bloed, wat een cholesterolverlagend effect heeft. 8 Fibraten verminderen voornamelijk de hoeveelheid triglyceriden (een ander soort vet) in het bloed en verbeteren de verhouding tussen de goede cholesterol (HDL) en de slechte cholesterol (LDL). 15 Nicotinezuur (en chemische verwanten) wordt gebruikt om de slechte cholesterol (LDL-C) te verlagen en kan ook de goede cholesterol (HDL-C) verhogen. 8 Omega-3 vetzuren (in hoge dosis) verminderen de aanmaak van vetten in de lever en verlagen zodoende het vetgehalte in het bloed. 16 Bespreek met uw arts of een medicamenteuze behandeling nuttig kan zijn om uw slechte cholesterol (LDL-C) te helpen verlagen HDL-C: high-density lipoproteïne cholesterol - PCSK9: Proproteïneconvertase subtilisine/kexine type 9

8 Discutez aujourd hui encore avec votre médecin d un plan de traitement qui soit efficace pour vous. Avoir beaucoup de mauvais cholestérol (LDL-C) est un facteur de risque important pour les maladies cardiovasculaires 2 Avoir beaucoup de mauvais cholestérol (LDL-C) peut donner lieu à des dépôts graisseux dans vos artères, ce qui peut ralentir ou bloquer le flux sanguin 2 Modifier votre alimentation et votre style de vie et prendre des médicaments peut vous aider à contrôler votre mauvais cholestérol (LDL-C) 4 Références : 1. Centers for Disease Control and Prevention. Cholesterol Fact Sheet. data_statistics/fact_sheets/fs_cholesterol.htm. Dernière consultation: ctobre Rader D. Nature. 2008;451: Townsend et al. Eur Hear J. 2016; doi: /eurheartj/ehw334 Dernière consultation: octobre National Heart Lung and Blood Institute. What is Cholesterol? Available at: Dernière consultation: octobre American Heart Association. How to get your cholesterol tested : Conditions/Cholesterol/SymptomsDiagnosisMonitoringofHighCholesterol/How-To-Get-Your- Cholesterol-Tested_UCM_305595_Article.jsp#. Dernière consultation: 5 octobre Sharrett AR, et al. Circulation. 2001;104: A.L. Catapano et al. Eur Heart J 2016; doi: /eurheartj/ehw Reiner Z, et al. Eur Heart J. 2011;32: Stein EA, et al. N Engl J Med. 2012;366(12): Nordestgaard BG, et al. Eur Heart J. 2013;34: Rader DJ, Hobbs HH. Harrison s Principles of Internal Medicine. 18th ed. New York, NY: McGraw-Hill Professional; 2012: Farnier M, et al. Presse Med. 2013;42: Lieberman M, et al. Basic Medical Biochemistry: A Clinical Approach. 4th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2013: Dernière consultation: octobre cholesterolverlagers. Dernière consultation: octobre Dernière consultation: octobre Piepoli et al. Eur Heart J 2016; doi: /eurheartj/ehw Jellinger PS, Smith DA, Mehta AE, et al. Endocr Pract. 2012; 18 (Suppl1): CTT Collaboration. Lancet 2005;366: Cholesterol Treatment Trialists (CTT) Collaborators. Lancet. 2010;376: Cannon CP, et al. N Engl J Med 2015;372: Perk J, et al. Eur Heart J. 2012;33(13): LDL-C: cholestérol des lipoprotéines de basse densité E.R. Amgen s.a. Avenue Ariane 5, 1200 Bruxelles - BL-NP Date de création: 5 octobre 2016 V.U. n.v. Amgen Arianelaan 5, 1200 Brussel - BL-NP Creatiedatum: 5 oktober 2016 Bespreek vandaag nog met uw arts over een behandelingsplan dat doeltreffend is voor u. Een hoge LDL-cholesterolwaarde (slechte cholesterol) is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten 2 Een hoge LDL-cholesterolwaarde (slechte cholesterol) kan leiden tot de vorming van vetafzettingen in uw slagaders, wat de bloedstroom kan vertragen of blokkeren 2 Een aangepaste voeding & levensstijl en de correcte inname van uw geneesmiddelen kunnen u helpen om uw slechte cholesterolwaarde (LDL-C) onder controle te krijgen 4 Referenties : 1. Centers for Disease Control and Prevention. Cholesterol Fact Sheet. dhdsp/data_statistics/fact_sheets/fs_cholesterol.htm. Laatst geconsulteerd: oktober Rader D. Nature. 2008;451: Townsend et al. Eur Hear J. 2016; doi: /eurheartj/ ehw334 Laatst geconsulteerd: oktober National Heart Lung and Blood Institute. What is Cholesterol? : Laatst geconsulteerd: oktober American Heart Association. How to get your cholesterol tested. heart.org/heartorg/conditions/cholesterol/symptomsdiagnosismonitoringofhighcholesterol/ How-To-Get-Your-Cholesterol-Tested_UCM_305595_Article.jsp#. Laatst geconsulteerd: oktober Sharrett AR, et al. Circulation.2001;104: A.L. Catapano et al. Eur Heart J 2016; doi: /eurheartj/ehw Reiner Z, et al. Eur Heart J.2011;32: Stein EA, et al. N Engl J Med. 2012;366(12): Nordestgaard BG, et al. Eur Heart J. 2013;34: Rader DJ, Hobbs HH. Harrison s Principles of Internal Medicine. 18th ed. New York, NY: McGraw- Hill Professional; 2012: Farnier M, et al. Presse Med. 2013;42: Lieberman M, et al. Basic Medical Biochemistry: A Clinical Approach. 4th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2013: Laatst geconsulteerd: oktober Laatst geconsulteerd: oktober www. bcfi.be. Laatst geconsulteerd: oktober Piepoli et al. Eur Heart J 2016; doi: /eurheartj/ ehw Jellinger PS, Smith DA, Mehta AE, et al. Endocr Pract. 2012; 18 (Suppl1): CTT Collaboration. Lancet 2005;366: Cholesterol Treatment Trialists (CTT) Collaborators. Lancet. 2010;376: Cannon CP, et al. N Engl J Med 2015;372: Perk J, et al. Eur Heart J. 2012;33(13):