Ondersteuningsprofiel van OBS Torenven

Transcriptie

1 Ondersteuningsprofiel van OBS Torenven Bestuur: Stichting Surplus, De Verwachting 7, 1761 VM Anna Paulowna Scholengroep Warmenhuizen 1. Functie van het ondersteuningsprofiel In het ondersteuningsprofiel beschrijft de school haar mogelijkheden om leerlingen te ondersteunen wanneer het regulier aanbod van de school onvoldoende aansluit bij de ontwikkeling van de leerling. In het ondersteuningsprofiel zijn de daarvoor relevante gegevens opgenomen zodat voor ouders, samenwerkingsverband en de overige scholen van de scholengroep Warmenhuizen de mogelijkheden van de school duidelijk zijn. Het ondersteuningsprofiel maakt een onderscheid in basisondersteuning en extra 1

2 ondersteuning. De basisondersteuning ligt bij voorkeur bij alle scholen op een gelijk niveau. Afspraken over een minimumniveau worden in het samenwerkingsverband gemaakt en gelden voor alle scholen. Extra ondersteuning kan per school verschillen. Bij extra ondersteuning gaat het om specifieke kwaliteiten van de school gericht op leerlingen die deze vorm van ondersteuning vragen. Extra ondersteuning vertaalt zich in arrangementen die de school kan bieden en waarvoor doorgaans extra middelen worden ingezet. Arrangementen kunnen deels structureel deel uitmaken van het ondersteuningsaanbod en deels een tijdelijk karakter hebben. Een arrangement geeft aan: welke deskundigheid wordt ingezet de tijd die beschikbaar is het programma dat uitgevoerd wordt en de gebruikte materialen het mogelijke specifieke gebruik van het schoolgebouw samenwerking met ouders, onderwijs en mogelijke ketenpartners Het ondersteuningsprofiel geeft eveneens informatie over de basiskwaliteit van de school. Daarom is het oordeel van de inspectie over deze basiskwaliteit opgenomen in het ondersteuningsprofiel. Het ondersteuningsprofiel van de school vormt voor ouders een houvast bij schoolkeuze en voor de scholen/besturen een houvast bij de toelating van leerlingen en het vinden van de meest geschikte plek voor een leerling. De inhoud van dit schoolondersteuningsprofiel (SOP) bestaat uit: gegevens van de school karakteristiek en onderwijsvisie van de school kengetallen oordeel van de onderwijsinspectie organisatie van de ondersteuning ondersteuning sociaal emotionele ontwikkeling ondersteuning lezen en spelling ondersteuning rekenen en wiskunde grenzen aan ondersteuning professionalisering 2. Gegevens van de OBS Torenven te Warmenhuizen Directeur : Marie-José Tinebra Tel. : directie@obstorenven.nl Website school : Website stichting : 3. Karakteristiek en onderwijsvisie van de school 3.1 Algemeen OBS Torenven maakt deel uit van Stichting Surplus. Stichting Surplus is een collectief van openbare en bijzonder neutrale, algemeen toegankelijke scholen in de Kop van Noord-Holland. 2

3 Openbare scholen werken niet vanuit een bepaalde godsdienst of levensovertuiging. Zij staan open voor alle kinderen van welke godsdienst of levensovertuiging dan ook. In de lessen wordt aandacht geschonken aan de geloofsovertuigingen binnen onze multiculturele samenleving. Sinds schooljaar zijn wij gevestigd in de nieuwe Brede school "de Hoge Ven" samen met de Katholieke basisschool de Doorbraak, GGD en Stichting Kinderopvang Harenkarspel (SKH). De Torenven en Doorbraak zullen de komende jaren steeds meer naar elkaar toegroeien met als doel om als één school te functioneren. Daarnaast werken we samen met het bedrijfsleven uit Warmenhuizen. Deze samenwerking zorgt voor extra mogelijkheden op het gebied van techniek-, cultuur-, kook- en natuuronderwijs. In de komende jaren neemt, volgens prognose, het aantal geboortes in Warmenhuizen wat af; uiteindelijk zullen we een school blijven met ca kinderen. Afhankelijk van de groepsgrootte worden de klassen samengesteld. Ieder jaar wordt opnieuw een verdeling van de leerlingen over de groepen gemaakt. 3.2 Visie Op o.b.s. Torenven nemen we tijd voor talent; talent van kinderen en volwassenen. We gaan uit van ieders unieke kwaliteiten en denken in mogelijkheden. Wie bewust is van zijn mogelijkheden, erin gelooft en erom wordt geprezen, zal op onderzoek uitgaan naar wat er nog meer mogelijk is. Missie In Kindcentrum de Hoge Ven dragen wij zorg voor onze kinderen om, in een speelse, gezonde en veilige omgeving, zichzelf en de wereld om hen heen te ontdekken. Visie Het Kindcentrum de Hoge Ven levert een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling, opvoeding en educatie van kinderen 12 jaar in de gemeente Schagen. De Hoge Ven staat voor erkenning en waardering voor jezelf en de ander waarbij de ontwikkelingskansen en talenten voor alle kinderen centraal staan. Wij leveren onze bijdrage aan het vergroten van onderwijskansen en zijn partner van de gemeente Schagen bij de uitvoering van integraal jeugdbeleid. Wij kiezen daarbij voor samenwerking, waarbij de wensen van ouders en professionals in relatie tot ons pedagogisch/didactisch beleid, de belangrijkste uitgangspunten zijn. Vanuit deze gedachten blijven wij verbonden met een voortdurend veranderende samenleving. Kernwaarden - Verbonden met elkaar en de samenleving De Hoge Ven staat in verbinding met de dorpsgemeenschap, het bedrijfsleven en de samenleving. - Ontdekken en nieuwsgierig Op de Hoge Ven stimuleren wij de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen. - Veiligheid en structuur Op de Hoge Ven heerst een veilig klimaat en hebben wij duidelijke regels en afspraken. Veiligheid is een voorwaarde voor de ontwikkeling van kinderen. - Erkenning en waardering voor jezelf en de ander Op de Hoge Ven erkennen wij verschillen en leren wij onszelf en anderen waarderen. - Speels en plezier Betekenisvolle activiteiten, plezier maken en spel in een rijke leeromgeving zorgen voor een grote betrokkenheid van de kinderen en vergroten de motivatie om te leren. 3

4 - Vaardig en talent Iedereen heeft talenten. De Hoge Ven stimuleert het ontdekken en ontwikkelen van talenten en vaardigheden. Voor alle leerlingen streven wij naar: competentie: het kind moet het gevoel hebben dat het tot iets in staat is; relatie: het kind moet het gevoel hebben dat anderen op hem/haar gesteld zijn; onafhankelijkheid: het kind moet het gevoel hebben dat het zelfstandig tot iets in staat is. Daarnaast worden leerlingen: uitgedaagd om creatief te denken in staat gesteld om zelfstandig problemen op te lossen krijgen leerlingen de ruimte om elkaar te helpen (samenwerken) voldoende mogelijkheden geboden om op hun eigen niveau te leren en werken Leerkrachten: Zorgen voor een veilige situatie in de klas Zijn in staat om leerlingen uit te dagen om zelfstandig problemen op te lossen Geven instructie aan de hand van het IGDI-model Geven ruimte aan de verschillen die er zijn tussen de leerlingen onderling Maken naast een methode ook gebruik van andere bronnen om kinderen te inspireren Hebben een goede zorgstructuur in de klas Geven ruimte aan sociale communicatie over en weer Benaderen kinderen positief en bevorderen de humor Concluderend Onze onderwijsvisie sluit aan bij het adaptief onderwijs. Elk kind ontwikkelt zich deels door eigen aanleg en kwaliteiten en deels door milieu. De school speelt binnen deze ontwikkeling een belangrijke rol. Zij streeft ernaar voor de kinderen een inspiratiebron te zijn. Stimuleren en motiveren, maar vooral uitdagen tot leren vormen de sleutelactiviteiten van de leerkracht. De leerkracht is niet alleen degene, die de hele klas stimuleert, maar bovenal de begeleider bij de ontwikkeling van het individuele kind. Buiten het toerusten met kennis en vaardigheden is er veel aandacht voor de creatieve vorming en sportieve ontwikkeling van het kind. Wij vinden, dat een kind alleen goed kan presteren in een veilige en prettige omgeving. Er wordt op de Torenven daarom veel aandacht geschonken aan de sociale en emotionele ontwikkeling. De sociale ontwikkeling bevorderen wij onder meer door kinderen binnen verschillende activiteiten samen te laten werken, tevens werken wij met de sociaal-emotionele methode: Vreedzame School. Daarnaast werken wij sinds het schooljaar met PBS (Positive Behavior Support). Een schoolbrede, preventieve aanpak van gedrag, gericht op alle leerlingen. Voor meer informatie over de uitwerking van bovengenoemde verwijzen we naar de schoolgids. De schoolgids is te vinden op de website van de school 4

5 4. Kengetallen Leerlingaantallen Gewichtenleerlingen,3 1 Gewichtenleerlingen 1, Verwijzingen naar: - SBO - - SO - - Excellentie PK - - Excellentie Eureka Oordeel van de onderwijsinspectie Samenvatting van de belangrijkste oordelen uit het inspectierapport van 24 maart 215: 5

6 obs Torenven heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. De school haalt voldoende eindresultaten Een uitdaging voor de toekomst is het formuleren van een gezamenlijke (nieuwe) visie, die rekening houdt met de mogelijkheden van de leerling populatie en de vaardigheden die zij in de toekomst nodig zullen hebben. Van deze visie kunnen vervolgens schooleigen doelen worden afgeleid. De leraren geven goed les. De lessen spreken de leerlingen aan en de leraren weten hun leerlingen te betrekken bij de lessen. Door het opbrengstgericht leren te versterken, kunnen leraren nog beter aansluiten op wat de leerlingen nodig hebben. Er is sprake van een veilig en prettig schoolklimaat waarin leerlingen worden ondersteund en gestimuleerd in hun leren. De school besteedt veel aandacht aan sociale vaardigheden van leerlingen en dat is terug te zien in de manier waarop leerlingen en leraren met elkaar omgaan. De school kent een professionele kwaliteitscultuur. De directie stuurt de kwaliteitszorg goed aan en er is een breed draagvlak bij de leraren om bij te dragen aan de kwaliteitsverbetering. Voor de complete verslagen van de inspectie kunt u terecht op de website van de inspectie en de website van de school ( Organisatie van de ondersteuning 6.1 Onze zorgstructuur in de praktijk Het systematisch doorlopen van de stappen van planmatig werken (signaleren, analyseren, remediëren en evalueren) wordt de zorgstructuur genoemd. Op onze school wordt deze cyclus doorlopen door middel van de evaluaties van de Cito-toetsgegevens en trendanalyse (in februari/maart en juni/juli), groepsbesprekingen, leerlingbesprekingen en OT bijeenkomsten. De intern begeleider heeft als taak de stappen in dit proces te coördineren. De intern begeleider ondersteunt leerkrachten bij het uitvoeren van een gedifferentieerd onderwijsaanbod. De intern begeleider vervult een coördinerende en begeleidende rol op het terrein van de leerlingenzorg in en buiten de school. Signalering door de leerkrachten De leerkrachten observeren de kinderen continu en nemen de methode gebonden toetsen en Citotoetsen af. De leerkrachten stemmen hun onderwijsaanbod af op de onderwijsbehoeften van kinderen. De leerlingen worden in beeld gebracht middels het zorgoverzicht. Het zorgoverzicht wordt besproken tijdens de groepsbespreking. Groepsbespreking tussen leerkrachten en Intern begeleider Er zijn vier keer per jaar groepsbesprekingen: na de Cito-toetsen (januari-juni) en in oktober en april. Nadat de leerkracht de signaleringsgegevens heeft verzameld vindt de groepsbespreking plaats. Hierin bespreekt de leerkrachten en Intern Begeleider de resultaten van de groep en van elke leerling, hun doelen in vaardigheidsscores en hun onderwijsbehoeften. Tijdens dit gesprek wordt afgesproken welke leerlingen evt. besproken worden tijdens de leerlingbespreking. Tijdens de 6

7 groepsbesprekingen in de herfst en lente worden de evaluaties op groepsniveau, individueel niveau en bijgestelde doelen besproken. Uitvoeren van zorgoverzicht door de leerkracht Na de groepsbespreking past de leerkracht indien nodig het plan aan en start de leerkracht met de uitvoering daarvan. De aanpak wordt tussentijds (herfst en Pasen) geëvalueerd en zonodig bijgesteld. Evaluatie door de leerkracht De leerkracht gaat na of de gegeven hulp effect heeft gehad. Indien de gegeven hulp onvoldoende effect had, wordt de leerling aangemeld voor de leerlingbespreking. Leerlingbespreking De leerkracht meldt de leerling die hij/zij uitgebreid wil bespreken aan via het formulier voorbereiding leerlingbespreking. Hierop staat wat het aandachtsgebied is, wat er tot nu toe gedaan is en wat de hulpvraag van de leerkracht is. De leerkracht en de intern begeleider zijn bij de leerlingbespreking aanwezig. De kracht van deze school is dat er leerkrachten zijn die de Master SEN taal/dyslexie en rekenen hebben afgerond en leerkrachten die Rots en Water trainingen kunnen geven. Wij maken als professionals gebruik van elkaars specifieke kennis, kwaliteiten en expertise. Tijdens de leerlingbespreking wordt besloten of een leerling direct wordt aangemeld bij het ondersteuningsteam, Schoolmaatschappelijk werk en/of nader onderzocht wordt. Of dat eerst wordt afgewacht of het nieuwe plan van aanpak voldoende effect heeft. Uitvoeren van plan van aanpak door de leerkracht naar aanleiding van de leerlingbespreking Na de leerlingbespreking start de leerkracht met de aanbevelingen vanuit de leerlingbespreking. In het plan van aanpak gemaakt door de leerkracht en intern begeleider staat welke acties ondernomen moeten worden en door wie. Evaluatiegesprek tussen leerkracht en intern begeleider Nadat de leerkracht de vorderingen van de leerling heeft geëvalueerd vindt het evaluatiegesprek plaats tussen de leerkracht en intern begeleider. Tijdens dit gesprek wordt nagegaan of de gegeven hulp effect heeft gehad en worden voortgang afspraken gemaakt. De leerkracht informeert de ouders kort na dit gesprek of de ouders zijn tijdens het gesprek aanwezig. Ondersteuningsteam (OT) Als de leerling de gestelde doelen in het plan niet heeft bereikt, of als dit wordt besloten tijdens de leerlingbespreking, wordt een leerling aangemeld bij het ondersteuningsteam (OT). De leerkracht vult samen met de ouders het handelingsgericht groeidocument in. De ouders (indien mogelijk), leerkracht, directeur, intern begeleider en orthopedagoog van OBD Noordwest zijn bij het OT aanwezig. Tijdens het OT wordt besproken wat de onderwijsbehoefte is van de leerling en welke eventuele diagnostiek verder nodig is om deze behoefte in kaart te brengen. Na het OT vinden de eventuele diagnose-activiteiten plaats en wordt de extra hulp geboden die de leerling nodig heeft. De intern begeleider en/of de orthopedagoog onderzoeken leerlingen en werken de onderzoeksgegevens uit. In deze fasen worden ouders ook betrokken. Diagnosegesprek tussen leerkracht, intern begeleider en OBD Noordwest Na de diagnose-activiteiten vindt het diagnosegesprek plaats. Tijdens dit gesprek worden de diagnosegegevens besproken en wordt een handelingsplan of, indien nodig een persoonlijk ontwikkelingsperspectief opgesteld in het groeidocument. Indien mogelijk vindt het gesprek in het bijzijn van de ouders plaats en wordt het groeidocument verder aangevuld. Terugkoppeling Na het evaluatiegesprek vindt er zo nodig een bespreking plaats in de volgende signalerings bespreking of ondersteuningsteam (OT). Rapportagegesprek met de directie Er vindt wekelijks overleg plaats tussen de intern begeleider en directie. De directie blijft zo op de hoogte van de leerlingenzorg op school. Schoolbeleid ten aanzien van de zorgstructuur kan zo nodig aangescherpt worden. 7

8 6.2 Niveaus van Zorg 1. Niveaus van zorg binnen ons onderwijs Niveau 1: Basisondersteuning Algemeen aanbod in de groep De leerkracht geeft kwalitatief goed onderwijs aan haar/zijn groep leerlingen, speelt daarbij in op onderwijsbehoeften van leerlingen. De leerkracht: geeft de leerlingen voldoende tijd en gelegenheid tot leren; draagt zorg voor een betekenisvol onderwijsaanbod; stimuleert de betrokkenheid van leerlingen; gebruikt onderwijskundig verantwoorde methoden; stelt heldere minimumdoelen voor elk kind; geeft effectieve instructie en verwerking (taakgerichte leertijd); draagt zorg voor een gedifferentieerd onderwijsaanbod; voert een goed klassenmanagement; schept een positief werkklimaat en structuur; hanteert een flexibele klassenorganisatie; geeft een eenduidige pedagogische en didactische aanpak; is deskundig met betrekking tot methoden; werkt samen met collega's; evalueert regelmatig de vorderingen van de leerlingen; Analyseert de toetsen en plant vervolgacties. De leerkracht geeft afgestemd aanbod aan alle kinderen en geeft deze begeleiding op basis van de signaleringsgegevens (methode (on)afhankelijke toetsen en observaties die hij/zij met de intern begeleider heeft besproken. Voor de kinderen worden de onderwijsbehoeften en een omschrijving van het aanbod vastgelegd in het zorgoverzicht in de klassenmap, evenals het verloop en de evaluatie. Niveau 2: Basisondersteuning Extra ondersteuning door de leerkracht binnen de groep. Kinderen die niet passen binnen de basisgroep van het zorgoverzicht, krijgen extra begeleiding op basis van de signaleringsgegevens in de klas d.m.v. verlengde instructie (verlengde instructiegroep) of verkorte instructie (plusgroep). Voor deze kinderen worden de onderwijsbehoeften en de onderwijsdoelen door de leerkracht geformuleerd en opgenomen in het zorgoverzicht. De doelen worden geformuleerd n.a.v. de analyse van de toetsen, observatie en mogelijk een leergesprek met de leerling. Een omschrijving van dit aanbod wordt vastgelegd in het zorgoverzicht van de klassenmap, evenals het verloop en de evaluatie. Hierbij wordt o.a. het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie (ERWD) en het protocol leesproblemen en dyslexie en SIDI 3 gebruikt. Het zorgoverzicht beschrijft de activiteiten binnen het speciale aanbod die de leerkracht met de leerling in de klas gaat uitvoeren. Hierbij kan gedacht worden aan didactische aanpassingen (instructiewijze en leertijd), ondersteuning bij het leerproces en/of extra hulpmateriaal. De ouders worden van dit plan op de hoogte gesteld. De leerkracht evalueert de gegeven ondersteuning en gaat na of het aanbod het beoogde effect heeft gehad. Als het eerste niveau van ondersteuning niet genoeg heeft opgeleverd, kan de groepsleerkracht besluiten: de ondersteuning te intensiveren; de intern begeleider of andere specialist van de school te consulteren; de leerling in te brengen in een leerlingbespreking. Doorgaans zal dit leiden tot meer gerichte ondersteuning die verantwoord wordt in het didactisch groepsoverzicht en groepsplan. 8

9 Niveau 3: Basisondersteuning Speciale zorg na intern overleg/onderzoek Leerlingen die ondanks bovengenoemde ondersteuning onvoldoende profiteren van de geboden begeleiding worden besproken binnen het ondersteuningsteam (OT) van de school. Het OT bestaat uit de ouders/verzorgers, directeur, intern begeleider en een orthopedagoog eventueel aangevuld met één of meerdere externe deskundigen. Indien al niet eerder is gestart dan wordt in ieder geval in deze fase het groeidocument van het samenwerkingsverband gehanteerd. Een bespreking in het OT kan leiden tot: een verdere intensivering of aanpassing van de al geboden ondersteuning ; gerichte ondersteuning binnen of buiten de groep door inzet van extra ondersteuningsformatie waarover de Torenven beschikt (onderwijsassistente). het uitvoeren van handelingsgericht / psychologisch onderzoek, overgaan naar niveau 4 Geboden begeleiding wordt beschreven in een plan van aanpak. De leerkracht stelt het plan op, evalueert en analyseert het plan, de Ib ondersteunt. Niveau 4: Extra ondersteuning Extra ondersteuning in samenspraak met OTG Wanneer er door een OT geen mogelijkheden meer in het kader van basisondersteuning gezien worden, wordt in het OTG van de scholengroep een aanvraag gedaan om een arrangement voor extra ondersteuning toe te kennen. Het OTG bestaat uit een ervaren en onafhankelijke orthopedagoog en drie intern begeleiders uit verschillende scholengroepen. Het OTG kan vijf mogelijke arrangementen toekennen: diagnostisch (geen regulier onderzoek maar specialistisch, b.v. logopedie) begeleidingsarrangement (coaching leerkracht) jeugdzorgarrangement combinatie van arrangementen Niveau 5: Diepte ondersteuning Plaatsing op een andere voorziening die past bij de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Op dit niveau geldt een verwijzing naar één van de voorzieningen van het samenwerkingsverband de beste optie lijkt. De Commissie Toelating Onderwijsvoorziening (CTO) geeft in voorkomende gevallen Toelaatbaarheidsverklaringen (TVL) af zonder welke een leerling niet deel kan nemen aan Speciaal Basisonderwijs (SBaO) Speciaal Onderwijs (SO). De mogelijkheid tot deelname aan het Eureka-onderwijs (hoogbegaafden) wordt vastgelegd in een Toelatingsbesluit, ook af te geven door het CTO Aanmeldingsprocedure Schoolniveau Wanneer ouders hun kind aanmelden op de Torenven, waarbij ze aangeven dat hun kind een specifieke ondersteuningsbehoefte heeft, gaan we altijd eerst met hen in gesprek. Samen met de ouders / verzorgers kijken we wat het kind nodig heeft en we bespreken de mogelijkheden die we als school kunnen bieden. We willen een realistisch ontwikkelingsperspectief schetsen op basis van een reële inschatting van de onderwijsbehoeften van het kind. 9

10 Scholengroep Wanneer we tot de conclusie komen dat plaatsing op de Torenven niet haalbaar is, dan gaan we samen met de ouders / verzorgers op zoek naar een beter alternatief binnen de regio (scholengroep). De school neemt hierbij het initiatief, waarbij intensieve communicatie en afstemming essentieel zijn. Samenwerkingsverbandniveau Wanneer plaatsing op een school voor speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs of op de plusvoorziening van het samenwerkingsverband aan de orde lijkt, dienen we deze aanvraag, weer in overleg met de ouders, in bij de CTO. De CTO geeft een toelaatbaarheidsverklaring af die nodig is voor een plaatsing op één van deze voorzieningen. Voor meer informatie over onze zorgstructuur verwijzen we u naar onze schoolgids. 7.Ondersteuning Sociaal Emotionele Ontwikkeling 7.1 Basiskwaliteit Een steeds belangrijker wordend aspect van het onderwijs, is het begeleiden van de kinderen met betrekking tot de sociaal-emotionele ontwikkeling. Voor het aanleren van en versterken van wenselijk gedrag, het leren samenwerken, het leren dragen van verantwoordelijkheid en andere aspecten van sociaal-emotionele ontwikkeling én in het kader van burgerschap gebruiken wij (De Hoge Ven) de basisprincipes van Positieve Behavior Support en werken we met de nieuwe versie van de Vreedzame School. Het team wordt in het schooljaar geschoold in: Pedagogisch Tact Het goede doen, op het juiste moment, ook in de ogen van de leerling Hierbij hanteren wij een helder gestructureerd en op veiligheid gericht klassenmanagement. We hebben dit als volgt geregeld: Door de scholing Vreedzame school werken de leerkrachten vanuit het gedachtegoed Vreedzame School en geven lessen uit de methode Vreedzame School. De leerkrachten zijn geschoold in Grip op de Groep (214/215) en PBS (212/213 t/m 214/215.), Vreedzame School ( ) De leerkrachten benaderen alle leerlingen op een positieve manier (PBS) De leerkrachten bekrachtigen goed gedrag (PBS) De school werkt met een gedrags- en antipestprotocol Rots & Water trainingen voor de groepen 7 en Basisondersteuning Wanneer kinderen door een bepaalde oorzaak zich niet of minder snel ontwikkelen op het gebied van sociaal emotionele ontwikkeling (al dan niet als gevolg van een aanwijsbare aangetoonde oorzaak als bijvoorbeeld ADHD, autisme gerelateerde stoornissen of anderszins), dan is het aan de leerkrachten om de kinderen hierin specifiek te begeleiden, al dan niet in i.s.m de intern begeleider. Met name door de steeds grotere kennis die hierover beschikbaar komt en de steeds hogere eisen die de maatschappij aan de scholen stelt om deze kinderen te begeleiden, is het van belang om hierin continu te blijven scholen en te ontwikkelen De leerkrachten zijn deskundig bij de inzet van effectieve interventies bij beginnende sociaalemotionele (en/of gedrags) problematiek. Echter, begeleiding en ondersteuning kunnen bieden is 1

11 geen vast gegeven, maar zal steeds moeten worden afgestemd op de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Begeleiding zal altijd worden afgestemd met ouders en moet passen binnen de mogelijkheden van de school. Wij kunnen nu de volgende ondersteuning realiseren op het gebied van sociaal emotionele ontwikkeling: ADHD: herkennen, opstellen begeleidingsplan, structurele aanpak in de klas, al dan niet met externe ondersteuning; ASS1 problematiek: herkennen, bieden van veiligheid en een vaste structuur in de reguliere klassensituatie, binnen de dynamiek van de reguliere basisschool; meerkunners en hoogbegaafdheid: herkennen, aansluiten bij hun ontwikkelbehoeften in de klas; faalangst en concentratieproblemen: herkennen, gerichte begeleiding door individuele gesprekken door IB er of leerkracht; pestgedrag: herkennen, aanpak via protocol ter voorkoming en oplossen van pestgedrag; gedragsproblematiek: herkennen, aansluiten bij behoeften, binnen de grenzen van het haalbare, waarbij de grenzen zeker ook bepaald worden door veiligheid en het leerklimaat in de groep. Weerbaarheid verbeteren door het inzetten van het Rots & Water programma. Binnen de organisatie van de school verstaan we onder haalbaar: veiligheid van alle betrokkenen, leerling, groep, leerkracht, school; de ondersteuningsbehoeften mag niet onevenredig veel aanspraak maken op de aandacht en begeleidingsmogelijkheden van de leerkracht/school. 7.3 Extra ondersteuning Indien de ondersteunings- en onderwijsbehoefte van een leerling buiten de mogelijkheden van de school liggen, raakt de school handelingsverlegen. In deze gevallen bestaat er een mogelijkheid beroep te doen op specialistische ondersteuning. In overleg met het OTG kan er vertaling plaatsvinden in de vorm van een extra arrangement Dit wordt opgenomen in het groeidocument. In zeer uitzonderlijke gevallen, bijv. in geval van wachten op plaatsing kan het zo zijn dat we tijdelijk een beroep kunnen doen op hulp van een extern deskundige in onze school. Extra ondersteuning is altijd contextafhankelijk: het betreffende kind, zijn ouders, de klas, de fysieke condities (ruimte, speciale voorzieningen zoals bijv. aangepast meubilair), de leerkracht en het team. Daarmee bedoelen we: extra ondersteuning kan binnen de grenzen van veiligheid en beheersbaarheid. Zodra die in het geding zijn en er bijv. sprake is van een negatieve invloed op het leer- en leefklimaat in een groep, kan dit leiden tot een nieuw, ander besluit. 8 Ondersteuning lezen en spelling 8.1 Basiskwaliteit Onze school streeft ernaar leerlingen voor te bereiden op het leven in een maatschappij waarin geletterdheid een grote rol speelt. Computers, kranten, televisie, boeken en tijdschriften, maar ook bijsluiters, aanvraagformulieren en diverse berichten van de overheid moeten toegankelijk zijn voor de leerling. Daarvoor is het kunnen lezen en begrijpen van de tekst noodzakelijk. Het is belangrijk dat kinderen goed leren lezen en vooral plezier hebben in het lezen van een boek. Forceren heeft over het algemeen weinig zin, uitdagen, het goede voorbeeld geven en stimuleren echter wel. Ontcijferen van een tekst is één, maar snappen wat je leest is natuurlijk minstens zo belangrijk. Daarvoor is, naast de vaardigheid van ontcijferen, nog nodig: Rijke woordenschat 11

12 Een brede algemene kennis Vertrouwd zijn met de structuren van onze taal (spelling, zinsbouw, tekstopbouw e.d.) En de kennis/ het gebruik van strategieën voor lezen met begrip. Technisch lezen De nieuwsgierigheid naar letters en lezen zien we al in de onderbouw (groep 1 en 2) ontstaan. Door leeftijd- en ontwikkelingsverschillen is niet zozeer sprake van een vast moment waarop die nieuwsgierigheid ontstaat maar geven leerlingen op enig moment blijk van hun interesse in letters en woorden. Voor de leerkrachten is het belangrijk deze momenten te signaleren en daar vervolgens hun aanbod op af te stemmen. Dat geldt overigens vooral ook voor leerlingen waarbij de nieuwsgierigheid naar letters en woorden beperkt is of zelfs uitblijft. Een activiteit krijgt vaak extra betekenis als het kind het herkent uit de echte wereld. Vanaf groep 3 gaan we met de leerlingen op een planmatige, gestructureerde manier met lezen aan de gang. Hiervoor gebruiken we de methode Veilig leren lezen. De nadruk ligt met name op het technisch leesproces, daarnaast is aandacht voor tekstbegrip. Ook na groep 3 krijgt het technisch leesproces blijvend aandacht. In groep 4, 5 en 6 blijven we het vlot lezen oefenen. In de groepen 7 en 8 wordt het leesproces ondersteund door het maken van leeskilometers. De werkwijze staat beschreven in het groepsplan. Voor lezen gebruiken we de volgende methode: Fonemisch bewustzijn en SLO doelen, groep 1 en 2 Veilig leren lezen, in groep 3 Estafette voor groep 4 t/m 8 Nieuwsbegrip Spelling en Taal In groep 4 wordt spelling een apart vak. Tijdens de spellingles ligt de nadruk op het goed luisteren naar klanken, het voor jezelf verklanken en dan pas schrijven en controleren van de woorden. Wij maken hierbij gebruik van de Taal in Blokjes methodiek. Voor spelling en taal gebruiken we de volgende methode: Fonemisch bewustzijn en SLO doelen, groep 1 en 2 Veilig leren lezen, in groep 3 Taal Actief voor groep 4 t/m 8 Begrijpend lezen Begrijpend lezen stimuleren wij gedurende dag tijdens diverse vakgebieden. In de kleutergroepen gebruiken wij verschillende teksten en verhalen. In groep 3 is aandacht voor begrijpend lezen in de methode Veilig Leren Lezen. In groep 4 t/m 8 wordt gewerkt met Nieuwsbegrip XL. 8.2 Basisondersteuning De basiskwaliteit van de school is van voldoende niveau om de meeste leerlingen een ruim voldoende lees- en spellingsvaardigheid te laten verwerven. Voor een aantal vraagt dat meer inspanning; van leerling en leerkracht. De door ons gehanteerde toetsen (DMT, AVI, en Cito-spelling) laten zien wanneer een leerling onvoldoende lees- en spellingsvorderingen maakt. Wanneer daar sprake van is krijgen deze leerlingen een verlengde, intensievere instructie van de leerkracht. Daarnaast lezen we met deze 12

13 kinderen in groepen waarin ook ouders kunnen participeren. Zo voorkomen we het risico op verdere uitval. Doel is om de leerling op het gebied van lezen en spelling weer volledig mee te kunnen laten doen met de groep. In het dyslexie protocol staat verder beschreven hoe de signalering en begeleiding in de groep verloopt als het gaat om leerlingen die meer moeite hebben met om tot lezen en/of spellen te komen. De school beschikt over een taal/dyslexie specialist. Zij kan de leerkrachten voorzien van handelingsgerichte adviezen en zorgt voor het taal/lees beleid volgens het protocol. 8.3 Extra ondersteuning Voor leerlingen die ondanks de uitbreiding van de instructie- en oefentijd onvoldoende vorderingen maken, treffen we extra maatregelen. Minimaal drie maal per week krijgt de leerling extra ondersteuning met behulp van de materialen van Connect (groep 3 en 4) of Ralfi (hogere groepen) (in ontwikkeling). In totaal gaat het om tenminste één uur per week. Door een doelgerichte planning in de groep kunnen we deze inzet structureel waarborgen. Afhankelijk van de vooruitgang die de leerling boekt, brengen we door deze werkwijze ook in kaart of er mogelijk sprake is van een ernstig leesprobleem of van een leesstoornis. Afhankelijk van de mate waarin de problemen zich voordoen, schakelen we ouders in voor het regelen van een tijdelijk behandeltraject buiten de school (bijv. logopedie). Het monitoren van kinderen begint al in de kleutergroepen, waarbij we naast observaties en gerichte toetsing ook de signalen van taalachterstanden of een taalvoorsprong vast te leggen. Op het moment dat we signalen krijgen van mogelijke dyslexie, wordt gestart met specifieke ondersteuning, waarbij ook de ouders worden geïnformeerd. Om daadwerkelijk vast te stellen of er sprake is van dyslexie, adviseren we kinderen te laten toetsen en begeleiden, conform het landelijk vastgestelde dyslexieprotocol. 9. Ondersteuning rekenen en wiskunde 9.1 Basiskwaliteit Over het algemeen verwerven de meeste leerlingen met behulp van het onderwijsaanbod uit de methode voldoende vaardigheden in hun ontwikkeling naar functionele rekenvaardigheden. De referentieniveaus geven vulling aan de inhoud en moeilijkheid. Voor het basisonderwijs gelden het streefniveau (1S) en fundamenteel niveau (1F). Bij de kleuters Nieuwsgierigheid naar cijfers, getallen, hoeveelheden en maten zien we al bij kinderen voordat ze naar groep 1-2 gaan. In de onderbouw zijn we alert op deze ontluikende gecijferdheid en bieden we jonge leerlingen allerlei rekenrijke situaties vanuit thema s die aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen, waarin de getallenwereld en de rekentaal op een betekenisvolle wijze aan bod komen.. Door dagelijkse observaties en met hulp van een leerlingvolgsysteem volgen we de ontwikkeling van jonge kinderen en sluiten we aan bij de onderwijsbehoeften door een weloverwogen aanbod van activiteiten. Voor de streefdoelen hanteren we de door de SLO geformuleerde doelen rekenenwiskunde groep 1-2. Om het aanbod vorm te geven maken we gebruik van verschillende materialen en bronnen. Groep 3 t/m 8 Vanaf groep 3 gaat het aanbod over in structurele, methodische opbouw van activiteiten op het vlak van rekenen / wiskunde op basis van onze methode Wereld in Getallen. Deze methode biedt voldoende mogelijkheden voor differentiatie, waarbij drie niveaus worden onderscheiden. De methodegebonden toetsen geven informatie over de vorderingen van kinderen op het vlak van recent aangeboden inhouden. Groep 4 t/m 8 verwerkt de leerstof met Snappet ( tabletonderwijs). 13

14 Met het Cito leerlingvolgsysteem volgen we de ontwikkeling gedurende halfjaarlijkse perioden. Ook de dagelijkse observaties en leergesprekken tijdens het werken met en door kinderen vormen een bron om het onderwijsaanbod beter af te stemmen op de verschillende leerlingen. 9.2 Basisondersteuning Over het algemeen verwerven de meeste leerlingen met behulp van het onderwijsaanbod uit de methode (Wereld in getallen) voldoende rekenvaardigheid in hun ontwikkeling naar functionele gecijferdheid. Het louter volgen van onze methode "Wereld in Getallen" doet een deel van de leerlingen te kort. Het accent ligt op het voorkomen van rekenproblemen door zorgvuldig het onderwijs af te stemmen op de behoefte van de leerlingen. Deze leerlingen zijn gebaat bij extra onderwijstijd, instructie en inoefening die, onder begeleiding van een leerkracht, vanuit het directe instructiemodel, het handelingsmodel en het drieslagmodel gegeven wordt. Onze reken- wiskundemethode biedt voldoende handreiking, aandachtspunten en materiaal om leerlingen alsnog de (minimum)doelen te laten verwerven. De school beschikt over een rekenspecialist die hierbij adviseert. 9.3 Extra ondersteuning Wanneer over een periode van zes maanden een leerling onvoldoende baat heeft bij het afgestemde aanbod (op basis van onze methode en extra rekentijd) is aanvullend (intern) diagnostisch onderzoek nodig om de aard van de problemen beter in kaart te brengen. Problemen kunnen het gevolg zijn van hiaten in de leerlijnen, door niet goed afgestemd onderwijs of liggen in de ontwikkeling van het wiskundig vermogen. Het onderzoek wordt afgenomen door de rekenspecialist, waarbij gekeken wordt naar de rekenwiskundige ontwikkeling ( wat kan een leerling al?) en de manier waarop een leerling rekent. Tevens worden er enkele diagnostische gesprekken gevoerd, waarna samen met de leerkracht een plan van aanpak opgesteld wordt met korte en lange termijn doelen. De leerkracht krijgt tevens adviezen over handelingsgericht en diagnosticerend begeleiden, werkwijze en evaluatie. De leerling krijgt intensieve begeleiding, waarbij aangesloten wordt op kennis, inzichten en vaardigheden die het kind tot dan toe heeft. Er wordt hierbij gebruik gemaakt van de uitgangspunten van het protocol ERWD. Hierbij worden directe instructie ( voordoen, samen doen en nadoen), het handelingsmodel ( Werken van concreet naar abstract niveau) en het drieslagmodel (kijken naar de aanpak van sommen en dit kunnen vertellen). Naast deze manier van aanbieden van leerstof wordt dispensatie aangeboden door vermindering van leerstof of door het werken met eenvoudigere getallen en compensatie de vorm van ondersteunend materiaal zoals bv. Een tafelkaart, getallenlijnen, rekenmachine enz. Als remediërende methode wordt gebruik gemaakt van Maatwerk. Onderzoek wordt ook gedaan bij meerkunners die niet genoeg hebben aan het pluswerk uit de methode. Extra uitdaging aan meerkunners wordt gegeven door het gebruik van rekentijgers en Kien. Een ander leggen we vast in een plan van aanpak. 1. Grenzen aan ondersteuning De Torenven besteedt veel tijd en energie aan het begeleiden van kinderen met een bijzondere ondersteuningsvraag. Ouders worden geïnformeerd en waar kan betrokken. Echter, we blijven een reguliere basisschool die tegen grenzen van ondersteuning kan oplopen. Deze grenzen zijn bereikt wanneer: een leerling niet meer te sturen is en/of zo agressief is dat de veiligheid van andere leerlingen en/of de leerkracht in het geding is; er, ondanks de nodige ondersteuning, stilstand in de ontwikkeling is; 14

15 een leerling zoveel begeleiding van de leerkracht vraagt dat dit teveel ten koste gaat van de aandacht voor de overige leerlingen; een leerling al een groep heeft versneld en nog steeds niet voldoende uitgedaagd kan worden en hierdoor belemmerd wordt in zijn ontwikkeling Wanneer de grens van onze basisondersteuning bereikt is, gaan we, via de scholengroep en het samenwerkingsverband Kop van Noord Holland over naar het niveau van bovenschoolse ondersteuning, zoals eerder is beschreven. 11. Professionalisering De leerkrachten bij ons op school hebben allen minimaal een bevoegdheid als leerkracht. De basiskwaliteit van de leerkracht is op orde. De teamscholing is hier dan ook op gericht en vastgelegd in het jaarlijks Schoolontwikkelingsplan (SOP). Ook door het samenwerkingsverband aangedragen scholing kan hierin worden opgenomen. Iedere leerkracht legt zijn ontwikkelingsbehoeften vast in zijn Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP), dat jaarlijks in overleg met de directie wordt vastgesteld. Door functioneringsgesprekken, eigen behoeften en behoeften vanuit de school krijgt het POP concreet vorm. De leerkrachten zijn zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van hun leerkrachtendossier. Ten slotte, mocht u na het lezen van dit schoolondersteuningsprofiel nog vragen of opmerkingen hebben, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. We gaan graag met u in gesprek. Oktober 217, Marie-José Tinebra (directie), Lisa Boerdijk (IB) & team basisschool Torenven 15