Van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid naar de besloten vennootschap, status questionis

Transcriptie

1 Van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid naar de besloten vennootschap, status questionis Een globaal overzicht van het huidig en het toekomstig recht Aantal woorden: Karen Van den broecke Stamnummer: Promotor: mevrouw Els De Wielemaker Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master of Science in de Handelswetenschappen Academiejaar:

2 Vertrouwelijkheidsclausule Ondergetekende verklaart dat de inhoud van deze masterproef mag geraadpleegd en/of gereproduceerd worden, mits bronvermelding. Karen Van den broecke I

3 Woord vooraf Vandaag is het 3 juni 2018 en mijn masterproef is af. Ik kan het niet geloven. Universiteit Gent, het zit er op, hartelijk dank voor de dingen die je me bijleerde, voor de vrienden die je me leerde kennen, voor het bloed, het zweet en de tranen, niet in het minst tijdens de hete eindspurt van deze masterproef, maar vooral bedankt voor de fantastische herinneringen. Wat deze thesis betreft wil ik eerst mevrouw De Wielemaker bedanken. Ze wees me op het feit dat mijn structuur niet goed zat en op tal van andere verbeterpunten. Op het moment zelf zakte de grond even onder mijn voeten weg, maar vandaag besef ik dat deze versie duizend maal beter is dan de vorige. Het is een cliché, maar bedankt om mijn masterproef naar een hoger niveau te tillen. Graag wil ik ook professor François (VUB) en professor Maresceau (UGent) bedanken voor hun hulp bij de keuze van het onderwerp van deze masterproef. Tijdens de pauze op het colloquium van het BCV op 8 november 2017 in Brussel overspoelden de professoren mij met ideeën voor een onderwerp. Hun enthousiasme werkte aanstekelijk en de kogel was door de kerk, ik zou het orgelpunt van de hervorming van het Wetboek van Vennootschappen bespreken, de hervorming van de BVBA. Enkele maanden later ging ik opnieuw naar een uiteenzetting over het nieuwe Wetboek van Vennootschappen. Ditmaal was het onderwerp minder ruim, enkel de hervorming van de BVBA kwam aan bod. Tijdens deze opleiding wezen professor Maresceau (UGent) en professor Bruloot (UGent) mij op de wijzigingen die zich voordeden sinds de eerste versie van het voorontwerp, uiteengezet op het colloquium op 8 november Dankzij deze uiteenzetting en mijn gesprekken met de professoren achteraf kan ik deze masterproef vandaag accurater indienen. Het kabinet van minister van Justitie Geens wil ik graag bedanken voor het interview dat ik mocht afnemen. Met een actueel thema als dit behandeld in dit werk was het een grote opluchting dat ik daar af en toe iemand kon contacteren om te vragen in welke fase de hervorming zat. De kabinetsmedewerkers die ik daar ontmoette verzochten mij echter om hun namen niet te vermelden in deze masterproef. Last, but not least, gaat meer dank dan ik kan zeggen met woorden uit naar mijn ouders. Voor de onvoorwaardelijke steun van de voorbije vier jaar en niet in het minst tijdens de afgelopen maanden. En aan mijn vrienden, ik beloof dat jullie mij deze zomer meer zullen zien en dat ik vanaf nu wel ga ingaan op de uitnodigingen voor de terrasjes, de zumba lessen en de picknicks. II

4 Inhoudsopgave VERTROUWELIJKHEIDSCLAUSULE I WOORD VOORAF II INHOUDSOPGAVE III LIJST GEBRUIKTE AFKORTINGEN V LIJST TABELLEN, FIGUREN VI 1. INLEIDING SITUERING WAAROM MOET HET WVV HERVORMD WORDEN? Hervorming WVV, echt van kapitaal belang? ALGEMEEN OVERZICHT HERVORMINGEN TIJDLIJN HERVORMING WVV RESULTAAT HERVORMING WVV Overzicht Afschaffing onderscheid burgerlijke- en handelsvennootschappen Beperking van het aantal vennootschapsvormen Integratie van het verenigingsrecht in één WVV Nieuw begrippenkader WVV OPRICHTING VAN DE BV STATUTAIRE ZETEL BESTUUR SAMENSTELLEN EIGEN VERMOGEN Kapitaal wordt ingebracht eigen vermogen Verschillende soorten aandelen in de BV Leeuwenbeding WIJZIGING VAN HET EIGEN VERMOGEN KAPITAALVERHOGING Toegestaan kapitaal Soortrechten Inschrijven op eigen aandelen Voorkeurrecht Inbreng in natura Inbreng van nijverheid KAPITAALVERMINDERING Schuldeisersbescherming: dubbele uitkeringstest Netto-actieftest Liquiditeitstest Uitstapmogelijkheden ten laste van de vennootschap Tussentijds dividend en interimdividend OVERDRACHT VAN AANDELEN Geschillenregeling WIJZIGING STATUTAIRE ZETEL GRENSOVERSCHRIJDENDE OMZETTING EMIGRATIE IMMIGRATIE III

5 6. FAILLISSEMENT ALARMBELPROCEDURE BESTUURSAANSPRAKELIJKHEID Aftoppen bestuursaansprakelijkheid Kennelijk grove fout Wrongful trading SLOT BIBLIOGRAFIE VII 9. BIJLAGEN XI BIJLAGE 1: TIJDLIJN HERVORMING WVV XI BIJLAGE 2: TOTSTANDKOMING VOORWVV XII BIJLAGE 3: MAGER SUCCES S-BVBA XIII IV

6 Lijst gebruikte afkortingen BCV Belgisch Centrum voor Vennootschapsrecht BV besloten vennootschap BVBA besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Comm.VA commanditaire vennootschap op aandelen Comm.V CV CVBA CVOA EBVBA ESV IPR IVZW LV NV S-BVBA SCE SE V.O.F. commanditaire vennootschap coöperatieve vennootschap coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid éénpersoonsvennootschap met beperkte aansprakelijkheid economisch samenwerkingsverband internationaal privaatrecht internationale vereniging zonder winstoogmerk landbouwvennootschap naamloze vennootschap starter besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid europese coöperatieve vennootschap societas europaea vennootschap onder firma VoorWVV voorontwerp van de wet tot invoering van het Wetboek van Vennootschappen en verenigingen VSO VWEU VZW vennootschap met sociaal oogmerk Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie vereniging zonder winstoogmerk W. Kh. Wetboek van Koophandel W. Venn. huidig Wetboek van Vennootschappen WER WIPR WVV Wetboek Economisch Recht Wetboek van Internationaal Privaatrecht toekomstig Wetboek van Vennootschappen en verenigingen V

7 Lijst tabellen, figuren Figuur 1: Oude structuur handels- en economisch recht (eigen werk) Figuur 2: Nieuwe structuur ondernemersrecht (eigen werk) Figuur 3: Overzicht structuur W. Venn. (Hellemans, 2017) Figuur 4: Overzicht structuur WVV (Hellemans, 2017) Figuur 5: Overzicht aantal vennootschapsvormen in W. Venn. en WVV (Peeters, 2018) Figuur 6: Mogelijke structuur NV (eigen werk) Figuur 7: Overzicht kapitaal in balans in BVBA, EBVBA en S-BVBA (eigen werk) Figuur 8: Overzicht kapitaal in balans in BVBA, EBVBA en S-BVBA (eigen werk) Figuur 9: Overzicht maximale schadevergoedingsbedragen (Tas & Steeno, 2018) VI

8 1. Inleiding Toen minister van Justitie Koen Geens in zijn sprong naar het recht van morgen zijn toekomstplannen met het ondernemersrecht uit de doeken deed had hij het duidelijk niet over een peuter die over een plasje water zou springen. Het wereldrecord dat Mike Powell in Tokio vestigde met zijn sprong van maar liefst 8m94 kan beter gebruikt worden om Geens plannen te visualiseren. Het werd namelijk al snel duidelijk dat de hervorming verregaande gevolgen ging hebben. Doordat het nieuwe Wetboek van Vennootschappen hervormingen doorvoert in bijna elke levensfase van een vennootschap werd ervoor gekozen om in deze masterproef de ontwikkeling van een vennootschap als rode draad te gebruiken. De kers op de taart van de hervorming van het Wetboek van Vennootschappen is de hervorming van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, die in het toekomstig recht de besloten vennootschap zal heten. In deze masterproef zal de levensloop van deze vennootschapsvorm doorlopen worden. Telkens zal eerst het huidige recht uitgediept worden, waarna het toekomstig recht aan de beurt is. Waar relevant zullen er hier enkele kritische kanttekeningen aan toegevoegd worden. oprichting statutaire zetel bestuur samenstellen EV wijziging EV kapitaalverhoging kapitaalvermindering overdracht aandelen wijziging statutaire zetel grensoverschrijdende omzetting emigratie immigratie alarmbelprocedure bestuursaansprakelijkheid faillissement De levensloop van de BV(BA) die hier behandeld wordt ziet er als volgt uit. Bij de oprichting is de eerste keuze die de aandeelhouders moeten maken het land waar ze zich gaan vestigen. Vervolgens dienen ze het recht te bepalen waaronder ze zich met de BV(BA) willen organiseren. Nadat ze de statutaire zetel hebben gekozen moet beslist worden hoe ze hun bestuur gaan organiseren. Daarna moeten ze de samenstelling van het eigen vermogen bepalen. Na enige tijd dient het eigen vermogen van de vennootschap gewijzigd te worden. Een kapitaalverhoging dringt zich op. Maar de aandeelhouders willen beloond worden voor het ter beschikking stellen van hun geld, de BV(BA) besluit een kapitaalvermindering door te voeren. Vervolgens worden er aandelen overgedragen. Tijdens de volgende fase van de vennootschap besluiten de aandeelhouders of het bestuur dat ze hun statutaire zetel willen verplaatsen. Er zal nagegaan worden hoe de grensoverschrijdende omzetting, de emigratie en de immigratie plaatsvinden. Het verhaal eindigt echter in mineur, de onderneming belandt in de alarmbelprocedure en moet het faillissement aanvragen. De laatste vraag die gesteld wordt is in hoeverre de bestuurders aansprakelijk gesteld kunnen worden. 1

9 Belangrijk is op te merken dat deze masterproef werd geschreven voor de wetteksten omtrent deze hervorming werden gepubliceerd. Bijgevolg steunt deze tekst voornamelijk op lezingen waar het tot nu toe confidentiële voorontwerp werd besproken. Er moeten derhalve een aantal zaken in het achterhoofd gehouden worden. Ten eerste is het niet zeker in welke mate het voorontwerp omgezet zal worden. Ten tweede is het belangrijk op te merken dat het mogelijk is dat deze masterproef het positieve van de omzetting te veel benadrukt doordat ze omwille van de beschikbaarheid van informatie voor het merendeel gebaseerd is op de publicaties van de experten die meewerkten aan het voorontwerp van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen. Ten derde komen de wetteksten uit het voorontwerp die in deze masterproef vermeld worden voor het merendeel uit de eerste versie van het voorontwerp. Het is bijgevolg dus mogelijk dat de nummers van de wetten en zelfs de inhoud hiervan niet overeenkomen met latere versies van het voorontwerp of van de uiteindelijk gepubliceerde wet. Het kabinet van de minister van justitie koos er voor om het voorontwerp van 20 juli 2017 te bezorgen aan verschillende belangengroepen. Er werd hen echter opgelegd om het voorontwerp niet zelf te verspreiden. Op 8 november 2017 deden de experten van het BCV tijdens een colloquium georganiseerd door Larcier de hervorming van het Vennootschapsrecht uit de doeken. Naar aanleiding van dit event schreven enkele professoren over de aankomende wijzigingen. Tijdens dit colloquium dachten de professoren en de wetgever dat het nieuwe Wetboek van Vennootschappen gestemd zou worden net na de kerstvakantie van Dit bleek echter ijdele hoop te zijn. Vandaag, 3 juni 2018, kunnen zelfs de professoren die meewerkten aan de hervorming niet meer vertellen aan welke versie van het voorontwerp ze aan het sleutelen zijn (persoonlijke communicatie met K. Maresceau, 26 april 2018). Het kabinet van minister Geens koos ervoor om de versies van het voorontwerp, volgende op het eerste van 20 juli 2017, niet langer te verspreiden en ook de professoren werden verzocht om niet langer wetsartikelen te verspreiden (persoonlijke communicatie met kabinetsmedewerkers, 17 april 2018). Dit heeft tot gevolg dat deze masterproef voornamelijk gebaseerd is op de eerste versie van het voorontwerp. Waar er echter toch recentere info weergegeven wordt zal dit duidelijk vermeld zijn. Bij de personen die betrokken waren bij het voorontwerp is de gewoonte ingeburgerd om het toekomstige Wetboek van Vennootschappen en verenigingen af te korten met WVV (Bevers & Van Riel, 2017). Deze paper zal VoorWVV gebruiken om de artikelen uit het voorontwerp te citeren. 2

10 2. Situering 2.1 Waarom moet het WVV hervormd worden? Wij zijn een land met zeer veel ondernemers. Alleen worden ze niet steeds in die zin bekeken. Vrije beroepen, vzw s en landbouwbedrijven runnen ook elke dag hun bedrijf of organisatie. Dat ondernemerschap moeten we blijven ondersteunen en stimuleren. Een aantrekkelijk investeringsland blijven is een absolute vereiste, we mogen niet achterophinken door niet aangepaste wetgeving of rechtspraak. Dat is belangrijk voor de tewerkstelling in ons land. (Geens, 2017b, p.1). In de bovenstaande quote van minister van justitie Koen Geens komen de twee voornaamste beweegredenen voor de hervorming van het vennootschapsrecht aan bod. Ten eerste wil de minister het Belgische vennootschapsrecht internationaal op de kaart zetten. Het Belgische vennootschapsrecht moet opnieuw een attractief geheel worden. Zoals later in dit werk aangekaart zal worden is het vennootschapsrecht niet de sleutel tot het aantrekken van buitenlandse investeerders, maar speelt het wel een belangrijke rol (Wyckaert & Culot, 2017). Ten tweede wil de wetgever de binnenlandse bedrijven een efficiënter werkinstrument aanreiken. Het uitgangspunt van de verandering was het Belgisch vennootschapsrecht minder rigide maken. Indien een dwingende regel niet dient om de belangen van een stakeholder te beschermen werd deze afgeschaft of van suppletief recht gemaakt (Wyckaert & Culot, 2017). Een voorbeeld van een artikel dat vroeger van dwingend recht was en in het voorontwerp van suppletief recht is gemaakt is artikel 249 W.Venn. Dit artikel bepaalt in het kort dat de overdracht van aandelen in een BVBA slechts mogelijk is met een versterkte meerderheid, bovendien kunnen de statuten deze regel enkel verstrengen, versoepeling is niet mogelijk. In het nieuwe Wetboek van Vennootschappen wordt deze dwingende regel van suppletief recht, bijgevolg kunnen de statuten afwijken van deze wet omtrent de aandelenoverdracht bij de BV. Het spreekt voor zich dat er bij de verandering van het vennootschapsrecht rekening moest worden gehouden met de Europese Richtlijnen. Dat is één van de redenen waarom er nauwelijks geraakt werd aan de kapitaalvereisten bij de NV (Richtlijn EU 2017/1132 van het Europees Parlement en de Raad van 14 juni 2017). Bij de opstelling van het voorontwerp waren de experts zich er van bewust dat de flexibilisering er niet voor mocht zorgen dat er lacunes in de wet ontstonden. In het voorontwerp werden dan ook duidelijke default regelingen opgenomen. Deze suppletiefrechtelijke regels bevatten een duidelijke en uitgewerkte regeling voor het geval dat de opstellers van de statuten een bepaalde materie niet geregeld hebben (Bruloot, De Wulf & Maresceau, 2018). 3

11 Bovendien hebben ze gepoogd te vermijden dat ondernemers omwille van de omzetting van het recht kosten moeten maken. Om hun taak nog meer te bemoeilijken keken ze er ook op toe de fiscale impact van de wetswijzigingen zo klein mogelijk te houden (Verslag Kamercommissie, 2015) Hervorming WVV, echt van kapitaal belang? Wanneer ondernemingen bepalen waar ze hun onderneming gaan starten of naar welk land ze gaan uitbreiden is het toepasselijke vennootschapsrecht niet het eerste waar ze rekening mee houden (Geens, 2011). Het ondernemersklimaat wordt bepaald door politieke stabiliteit, de aanwezigheid van de productiefactoren, sociale rust en zo meer. De ondernemer ligt minder wakker van de vraag of de juridisch meest geschikte vennootschapsvorm wel voor handen is in een bepaald land. Bovendien is het vennootschapsrecht zelfs niet één van de belangrijkste factoren die de werking van de onderneming als juridische entiteit bepalen. Het vennootschapsrecht en het boekhoudrecht worden verondersteld als geheel de fiscaliteit aan te sturen, maar in de werkelijkheid lijkt het veelal omgekeerd (BCV, 2015). Ondanks deze twee kritische opmerkingen mag de impact van een logisch en inhoudelijk goed gestructureerd Wetboek van Vennootschappen niet onderschat worden (Geens, 2011). 2.2 Algemeen overzicht hervormingen Figuur 1: Oude structuur handels- en economisch recht (eigen werk): Handels- en economisch recht Wetboek van Koophandel Wetboek van Vennootschappen Wetboek van Economisch recht Het huidige wetboek handels- en economisch recht bestaat uit drie verschillende wetboeken namelijk het Wetboek van Koophandel, het Wetboek van Vennootschappen en het Wetboek van Economisch recht. Het Wetboek van Koophandel is van toepassing op alle handelaars en is eigenlijk een aanvulling van het burgerlijk recht. Het Wetboek van Vennootschappen regelt de handelsactiviteit of burgerrechtelijke activiteit wanneer deze verricht wordt onder de vorm van een vennootschap. Daarentegen is het Wetboek van Economisch recht van toepassing op alle ondernemingen en ordent en stuurt het het economische leven (Dirix, Steennot & Vanhees, 2014). 4

12 Samenvattend is het Wetboek van Koophandel van toepassing op iedereen die daden van koophandel stelt en handelaar is, het Wetboek van Vennootschappen dient gevolgd te worden door alle vennootschappen en het Wetboek van Economisch recht is van kracht voor alle ondernemingen. Artikel 2 en 3 W. Kh. vermeldde wat daden van koophandel zijn. Het ondernemingsbegrip is echter veel ruimer dan het handelaarsbegrip. Landbouwactiviteiten, vrije beroepers, delfstofnijverheid waarbij de grondstof niet verwerkt wordt zijn allen geen daden van koophandel, maar het zijn wel ondernemingen (Dirix, Steennot & Vanhees, 2014). In zijn sprong naar het recht van morgen deed minister Geens (2016) uit de doeken hoe hij het ondernemingsrecht wil moderniseren. Enerzijds wil hij het economisch recht hervormen. De voorbije jaren werd het Wetboek van Koophandel al grotendeels ontmanteld doordat het onderscheid tussen burgerlijke- en handelszaken voorbijgestreefd is. Dit proces zal afgerond zijn wanneer boek II van het Wetboek van Koophandel inzake zeevaart en binnenvaart in de Scheepvaartwetboeken staat en wanneer het verzekeringsrecht in het nieuwe Wetboek verzekeringsrecht is opgenomen. Geens droeg zijn steentje in dit proces bij door de resterende onderdelen van het Boek II Wetboek van Koophandel op te nemen in het WER. Maar niet enkel de laatste onderdelen van het Wetboek van Koophandel werden aan het Wetboek Economisch recht toegevoegd, ook de Wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen en de Faillissementswet van 8 augustus 1997 werden gewijzigd en toegevoegd aan het WER door middel van boek XX. Anderzijds wil minister Geens ook het Wetboek van Vennootschappen herzien. Deze hervorming, en meer specifiek de hervorming van de BVBA zal in dit werk besproken worden. De structuur van het ondernemingsrecht zal er in de toekomst dan ook als volgt uitzien: Figuur 2: Nieuwe structuur ondernemersrecht (eigen werk): Ondernemingsrecht Wetboek van Koophandel Wetboek van Vennootschappen Wetboek van Economisch recht + Boek XX WER Op 11 september 2017 verscheen in het Belgisch Staatsblad de Wet van 11 augustus 2017 die aan het Wetboek van Economisch Recht een nieuw Boek XX toevoegt. Doordat het handelaarsbegrip vervangen werd door het ondernemingsbegrip wordt voortaan elke ontwikkeling van economisch activiteit als onderneming beschouwd en kunnen ze allen failliet verklaard worden. Het nieuwe insolventierecht, beschreven in boek XX, is in werking getreden op 1 mei

13 2.3 Tijdlijn hervorming WVV Op het verloop van de hervorming van het Wetboek van Vennootschappen zal dieper ingegaan worden. Tijdens het schetsen van deze tijdlijn (bijlage 1) zal duidelijk worden waarom de hervorming zo cruciaal is. Op 18 mei 1873 werd boek I titel IX toegevoegd aan het Wetboek van Koophandel, de eerste vennootschapswet was geboren. Dit deel onderging een coördinatie bij het KB van 22 juli 1913 en het KB van 30 november De wet van 7 mei 1999 voerde het Wetboek van Vennootschappen in. Toen werden de samengeschakelde wetten op de handelsvennootschappen vervangen door één wetboek. Een oefening waarbij huidig minister van Justitie Geens overigens één van de vier spilfiguren was. Dit Wetboek van Vennootschappen werd in de loop der jaren aangevuld met tal van vennootschapsrichtlijnen, vennootschapsvormen, innovaties en zo meer waardoor ook in het Wetboek van Vennootschappen vandaag de typisch Belgische neiging tot aanbouw zichtbaar wordt (BCV, 2015). In 2003 liet de Europese wetgever met het Company Law Action Plan duidelijk blijken dat het vennootschapsrecht haar niet langer interesseerde. Dit betekende het startschot voor de lidstaten in de strijd om het aantrekkelijkste vennootschapsrecht (Geens, 2011). België zette bijgevolg de achtervolging in en begon aan het vernieuwen van het hopeloos verouderde Wetboek van Vennootschappen. Het was minister van Justitie Koen Geens die reeds voor zijn politieke carrière pleitte voor een hervorming van het vennootschapsrecht (Geens, 2011). Toen hij minister van financiën en later minister van justitie werd zag hij zijn kans schoon en zette hij alles in het werk om deze hervorming mogelijk te maken. In 2012 richtte hij samen enkele andere professoren van Belgische universiteiten het Belgisch Centrum voor het Vennootschapsrecht, afgekort het BCV, op. Uiteindelijk zouden het BCV, een vierkoppig redactiecomité, 14 andere vennootschapsexperten, de FOD Justitie en het kabinet Geens (bijlage 2) zorgen voor de totstandkoming van het voorontwerp WVV (Bruloot, De Wulf & Maresceau, 2018). Op 28 maart 2014 stelde de leden van het BCV voor hoe de modernisering van het vennootschapsrecht er volgens hen moest uitzien. Na dit colloquium startte het overleg met de belangengroepen. Deze samenwerking resulteerde in de beleidsnota van het moderne Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen die in juli 2015 aan de minister van Justitie werd overhandigd. In oktober werd deze beleidsnota in de Commissie voor handels- en economisch recht van de Kamer van Volksvertegenwoordigers besproken. Op 3 december 6

14 2015 vond uiteindelijk de gedachtewisseling plaats over de modernisering van het vennootschapsrecht tussen de Kamercommissie voor handels- en economisch recht, de minister van justitie en de deskundigen van het BCV (BCV, 2015). Toen ook hier groen licht gegeven werd voor de voorstellen gaf de minister het redactiecomité de opdracht een voorontwerp van de wet uit te schrijven (Verslag Kamercommissie, 2015). Op 20 juli 2017 keurde de Ministerraad het Voorontwerp van wet tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen en houdende diverse bepalingen goed en werd het voor advies naar de Raad van State gezonden. Het is belangrijk om op te merken dat deze masterproef voornamelijk geschreven werd op basis van de uiteenzetting tijdens het colloquium van 8 november 2017 georganiseerd door Larcier, de beleidsnota van oktober 2015 en de gedachtewisseling in de Kamer van december Na deze eerste versie van het voorontwerp WVV zijn er nog veel artikels gewijzigd. De wetgever koos er echter voor om de verdere besprekingen niet meer te publiceren. Het is bijgevolg mogelijk dat om deze reden enkele van de artikels die in deze masterproef vermeld staan in de uiteindelijke wet niet terug te vinden zijn dan wel in een andere vorm. Tijdens de uiteenzetting van hoe het nieuwe BV(BA) recht er zal uitzien vertelde Prof. dr. Bruloot (2018) dat het voorontwerp WVV voltooid is. Aangezien het fiscaal- en het boekhoudrecht nog niet klaar is met de noodzakelijke aanpassingen ingevolge de wijzigingen van het WVV kan het voorontwerp nog niet naar het parlement gestuurd worden. Volgens Prof. dr. Bruloot (2018) laat de wijziging in deze twee aanverwante domeinen zo lang op zich wachten door het gegeven dat de bevoegde minister voor het fiscaal en boekhoudrecht, Johan Van Overtveldt, niet dezelfde minister is die betrokken was bij de hervorming van het WVV. Ook het feit dat minister Van Overtveldt en minister Geens lid zijn van een verschillende partij zal het proces niet versnellen. Prof. dr. Bruloot concludeert dat het beter was geweest om het fiscaal en boekhoudrecht samen met het vennootschapsrecht te hervormen in de plaats van dit proces na elkaar te laten plaatsvinden, met het gelobby van belangengroepen tot gevolg (persoonlijke communicatie, 26 april 2018). Op 25 mei 2018 heeft de ministerraad na een tweede lezing de hervorming goedgekeurd. Het kabinet van de minister van Justitie denkt dat de minister het wetsontwerp in de commissie van handels- en economisch recht zal inleiden op 6 juni. Indien het wetsontwerp ook hier goedgekeurd wordt, wordt het voorgelegd aan het parlement. Indien ook deze hun zegen geven volgt er nog de bekrachtiging en afkondiging door de Koning. De wet treedt dan in werking op de tiende dag na de publicatie in het Belgisch staatsblad (Bpol, 2016). Recent hebben de experten van het BCV beslist dat het nieuw Wetboek van Vennootschappen ingaat op 1 januari 2019 voor nieuwe vennootschappen en op 1 januari 2020 voor bestaande 7

15 vennootschappen, ongeacht wanneer het voorontwerp WVV goedgekeurd wordt (Maresceau & Bruloot, 2018). Er werd echter een opt-in regeling voorzien voor bestaande vennootschappen, verenigingen en stichtingen die voor die datum het nieuwe wetboek al van toepassing willen maken en dit door een statutenwijziging door te voeren. Vennootschappen die hier niet voor kiezen moeten hun statuten toch in overeenstemming brengen met het nieuwe wetboek bij de eerstvolgende statutenwijziging. Deze statutenwijziging moet uiterlijk op 1 januari 2024 plaatsgevonden hebben (Tas & Steeno, 2018). De dwingende regels in de nieuwe wet worden echter van kracht 10 dagen na de publicatie in het Belgisch Staatsblad. Statutaire bepalingen die strijdig zijn met dwingende bepalingen uit het toekomstig recht worden van rechtswege als niet geschreven beschouwd (Nelissen Grade, 2017). Het is opmerkelijk dat minister Geens een nieuwe orgaan creëerde om hem te helpen bij de hervorming van het vennootschaps- en verenigingsrecht terwijl hij de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven zelfs niet om advies heeft gevraagd (CRB, 2017). Volgens artikel XIII:1 Wet houdende invoeging van het boek XIII Overleg, in het Wetboek van economisch recht bestaat hun opdracht nochtans in het uitbrengen aan de Wetgevende Kamers, aan de Ministerraad, aan een of meerdere ministers of aan enige andere federale overheidsinstantie, hetzij uit eigen beweging, hetzij op aanvraag van deze overheidsorganen en onder de vorm van schriftelijke verslagen, van alle adviezen of voorstellen omtrent de vraagstukken die betrekking hebben op 's lands bedrijfsleven. Ondanks de voorkeur van de minister voor de opinie van zijn (ex-) collega s en (ex-) medevennoten vroeg de CRB of ze alsnog hun advies mochten uitbrengen. Op 20 september 2017 bracht de CRB haar advies uit (CRB, 2017). Ze bemerkten in dit advies echter wel dat het betrekken van de CRB in het laatste stadium van het opmaken van het voorontwerp gevolgen zal hebben voor de sociale gesprekspartners. 2.4 Resultaat hervorming WVV Overzicht Drie krachtlijnen vatten de verandering in het vennootschapsrecht samen (François & Hellemans, 2017). Ten eerste wordt het verschil tussen de burgerlijke- en de handelsvennootschap afgeschaft. Ten tweede worden het aantal vennootschapsvormen beperkt en ten derde worden zowel vzw s als stichtingen ook aanzien als ondernemingen. 8

16 Deze drie veranderingen komen ook tot uiting wanneer de structuur van het W. Venn. en dat van het WVV vergeleken wordt. In het toekomstig recht is er nog steeds een boek dat de bepalingen bevat die gemeenschappelijk zijn aan alle rechtspersonen geregeld in het wetboek, maar is er geen gemeenschappelijk boek meer voor alle er in voorkomende vennootschappen. Later in dit werk zal blijken dat er in het toekomstig recht geen boek meer is specifiek voor alle vennootschappen doordat het onderscheid tussen burgerlijke- en handelsvennootschappen niet meer relevant is. Wanneer de twee vennootschapshuizen vergeleken worden valt ook direct op dat er minder aparte boeken zijn doordat er minder vennootschapsvormen zijn, maar dat er wel drie boeken zijn bijgekomen die de wetten van de VZW, IVZW en de Stichting behandelen. Figuur 3: Overzicht structuur W. Venn. (Hellemans, 2017): 9

17 Figuur 4: Overzicht structuur WVV (Hellemans, 2017): Het nieuwe Wetboek van Vennootschappen zal bestaan uit vier delen. Deze vier delen zijn nogmaals opgedeeld in veertien boeken. Bij de nummering van de wetten verwijst het eerste cijfer telkens naar het boek waarin de desbetreffende wet terug gevonden kan worden Afschaffing onderscheid burgerlijke- en handelsvennootschappen Artikel 2 en 3 W. Kh., sommen de daden van koophandel op. Zoals ut supra reeds vermeld vallen landbouwactiviteiten, vrije beroepen, onthaalhouders en zo meer niet onder deze definitie. Een handelaar is iemand die zijn beroep maakt van het verrichten van daden van koophandel. Hierbij is de daad van koophandel die hij stelt een duurzame activiteit die hij uitoefent als zelfstandige en waarmee hij winst nastreeft (Dirix, Steennot & Vanhees, 2014). Het burgerlijke of commerciële karakter van een vennootschap wordt bepaald door het statutaire doel. De burgerlijke vennootschap die geen handelsdaden stelt volgens de statuten moet toch de vorm van een handelsvennootschap aannemen indien die rechtspersoonlijkheid wil verkrijgen (artikel 3 W. Venn.). De fysieke persoon achter de vennootschap wordt slechts handelaar wanneer hij handelsdaden stelt. De voorwaarden en de mogelijkheden verbonden aan de handelsvennootschap worden bepaald door de gekozen vennootschapsvorm (Dirix, Steennot & Vanhees, 2014). In het nieuwe Wetboek van Vennootschappen wordt het onderscheid tussen burgerlijke- en handelsvennootschappen afgeschaft. Enerzijds doet de wetgever dit doordat het onderscheid achterhaald is. Niet alleen de lijn tussen economische- en handelsactiviteiten is heel vaag, ook het winstoogmerk is niet altijd duidelijk. Al in 1973 oordeelde het Hof van Cassatie dat een zwembad geëxploiteerd door een priester ten dienste van de parochie niet beschouwd kon 10

18 worden als een handelsonderneming door het gebrek aan winstoogmerk (Dirix, Steennot & Vanhees, 2014). Anderzijds ligt deze beslissing in het verlengde van de nieuwe verruimde definitie van ondernemingen die teruggevonden wordt in boek XX van het WER. Krachtens artikel XX WER zijn voor de toepassing van Boek XX ondernemingen: iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent, iedere rechtspersoon en iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid tenzij die organisatie geen uitkeringsoogmerk heeft en ook in feite geen uitkeringen verricht aan haar leden of aan personen die een beslissende invloed uitoefenen op het beleid van de organisatie. Voortaan worden alle vennootschappen, alsook verenigingen zonder winstoogmerk (VZW s), internationale verenigingen zonder winstoogmerk (IVZW s) en stichtingen dus aanzien als ondernemingen (François & Hellemans, 2017). Het lijkt dan ook logisch dat al deze ondernemingen indien ze georganiseerd zijn als een vennootschap vallen onder één Wetboek van Vennootschappen. Meer hierover kan terug gevonden worden onder het punt Integratie van het verenigingsrecht in één WVV ut infra. De afschaffing van het onderscheid tussen burgerlijke en handelsvennootschappen heeft enkele consequenties. Ten eerste worden zowel burgerlijke vennootschappen met een economische activiteit als handelsvennootschappen onderworpen aan het ondernemingsrecht, en in het bijzonder aan het insolventierecht. Bijgevolg kunnen in de toekomst ook vrije beroepers failliet verklaard worden. Ten tweede wordt de ondernemingsrechtbank de huisrechtbank in het nieuwe Wetboek van Vennootschappen (François & Hellemans, 2017). 11

19 Beperking van het aantal vennootschapsvormen Figuur 5: Overzicht aantal vennootschapsvormen in W. Venn. en WVV (Peeters, 2018): W. Venn. WVV Maatschap Tijdelijke handelsvennootschap Maatschap Stille handelsvennootschap VOF VOF Comm. V. Comm.V. BVBA S-BVBA BV EBVBA NV NV CVBA CV/BV CVOA afgeschaft --> VOF Comm. VA afgeschaft --> NV 1 bestuurder ESV/EESV afgeschaft --> VOF/EESV SE SE SCE SCE W. Venn. WVV afgeschaft --> VOFLO afgeschaft --> CommVLO LV afgeschaft --> BVLO afgeschaft --> CVLO CVOA-SO afgeschaft --> CVSO CVBA-SO In het huidige Wetboek van Vennootschappen heeft de oprichter van een vennootschap de keuze tussen heel wat verschillende vormen. Artikel 2 W. Venn. lijst ze allen op. De maatschap, de tijdelijke handelsvennootschap en de stille handelsvennootschap hebben geen rechtspersoonlijkheid. Dit wetboek erkent als handelsvennootschap met rechtspersoonlijkheid: de vennootschap onder firma (V.O.F.), de gewone commanditaire vennootschap (Comm.V) de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVBA), de coöperatieve vennootschap, die zowel met beperkte aansprakelijkheid (CVBA), als met onbeperkte aansprakelijkheid, (CVOA), kan zijn, de naamloze vennootschap (NV), de commanditaire vennootschap op aandelen (Comm. VA), het economisch samenwerkingsverband (ESV), de Europese vennootschap (SE.), de Europese Coöperatieve Vennootschap (SCE.). Het erkent als burgerlijke vennootschap met rechtspersoonlijkheid de landbouwvennootschap (LV). Daarnaast voegde artikel 211 en 211bis W. Venn. nog twee varianten van de BVBA toe, namelijk de éénpersoonsvennootschap met beperkte aansprakelijkheid (EBVBA) en de starter besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (S-BVBA). Elk van de vennootschapsvormen vermeld in artikel 2 2 W. Venn, met uitzondering van Societas Europaea (SE) en Societas Cooperativa Europaea (SCE), kunnen gebruikt worden om een 12

20 vennootschap met een sociaal oogmerk (VSO) op te richten (artikel 661 W. Venn.). In de tabel ut supra werd echter enkel de vorm CVOA-SO en CVBA-SO opgenomen omdat dit de meest gebruikte structuren zijn. Wanneer de vergelijking tussen de twee hierboven afgebeelde structuren van de Wetboeken van Vennootschappen gemaakt wordt valt er op dat er in het nieuwe huis slechts vier boeken overblijven die elk een vennootschapsvorm behandelen. In het nieuwe Wetboek van Vennootschappen lijken er op het eerste zicht veel vennootschapsvormen te zijn verdwenen. Doch blijft het meestal toch mogelijk om de oude vennootschapsvormen te construeren. De maatschap wordt de enige personenvennootschap en kan gemoduleerd worden tot een stille handelsvennootschap of een tijdelijke handelsvennootschap. Mits bepaalde formaliteiten kan ze rechtspersoonlijkheid verwerven, zo kan ze een VOF of een Comm. V. worden (BCV, 2015). Een VOF is in se een maatschap met rechtspersoonlijkheid en een Comm. V kan in essentie herleid worden tot een VOF met een stille vennoot. De ESV wordt opgeslorpt door de VOF. De maten blijven wel steeds hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk (Geens, 2011). De NV, de BV en de CVBA zijn de overgebleven kapitaalvennootschappen. De coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid sluit aan bij de BV, maar het coöperatief gedachtegoed werd wettelijk verankerd (BCV, 2015). Vandaag kiezen veel vrije beroepers voor de coöperatieve vennootschap omwille van de statutaire soepelheid en omwille van de mogelijkheid vennoten uit te sluiten en te laten uittreden zonder statutenwijziging en buiten de regels over de inkoop van eigen aandelen om (Bruloot, De Wulf & Maresceau, 2018). De CV is in het voorontwerp echter voorbehouden voor de echte coöperatieven. Vennootschappen die vandaag als CV georganiseerd zijn maar niet voldoen aan de nieuwe definitie ervan zullen moeten omgevormd worden tot een BV. Dit heeft, zoals verder in deze tekst zal blijken, tot gevolg dat de wetgever veel regels uit de CVBA moest overzetten naar de BV. De CV, en enkel de CV, kan zich ook als sociale onderneming laten erkennen, waardoor ook de VSO gemodelleerd kan worden (Van Gerven, 2017). Artikel 8:3 VoorWVV bepaalt: Een CV kan zich laten erkennen indien haar voornaamste doel erin bestaat om haar aandeelhouders een economisch of sociaal voordeel te verschaffen ter bevrediging van hun beroeps- of persoonlijke behoeften. Twee kritische opmerkingen kunnen gemaakt worden omtrent deze definitie. Ten eerste is de vereiste voor een CV om erkend te worden als VSO anders dan de vereiste om een erkende CV te worden. Ten tweede valt het nauwelijks falsifieerbaar karakter van de criteria om als VSO erkend te worden op. Indien een CV tot hoofdzakelijk doel heeft om in het algemeen belang een positieve maatschappelijke impact te bewerkstelligen op de 13

21 mens, het milieu of de samenleving, kan ze namelijk als sociale onderneming erkend worden (De Wulf, 2017a, p.15). Door de afschaffing van de pluraliteitsvereiste wordt de EBVBA overbodig, en door de afschaffing van het kapitaal meteen ook de S-BVBA. De NV, die de dwingende rechtsvorm is voor genoteerde vennootschappen, kan ook bestuurd worden door één persoon waardoor het een volwaardig alternatief vormt voor de commanditaire vennootschap op aandelen (BCV, 2015). De Comm. VA wordt op die manier ingekanteld in de NV (François & Hellemans, 2017). De afschaffing van deze vennootschapsvorm was een uitdrukkelijke wens van de minister (Geens, 2011). Waarom deze vennootschapsvorm moest verdwijnen is Prof. dr. De Wulf (2017a, p.14) echter niet duidelijk, het is een vennootschapsvorm die weinig voorkomt, maar schaadt anderzijds niemand en wordt frequent ingezet in de wereld van de investeringsfondsen. De VOF, Comm. V., BV en CV kunnen erkend worden als landbouwonderneming (François & Hellemans, 2017). Vennootschappen die ten onrechte over het label erkende CV, landbouwonderneming of sociale onderneming beschikken kunnen door de ondernemingsrechtbank, het openbaar ministerie of elke belanghebbende ontbonden worden (artikel 8:5 en 8:6 VoorWVV) Integratie van het verenigingsrecht in één WVV De Wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de stichtingen en de Europese politieke partijen en stichtingen die voorheen te vinden was in het Burgerlijk Wetboek zal voortaan terug te vinden zijn in het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen. In het nieuwe huis kunnen in deel 3 de boeken 9, 10 en 11 teruggevonden worden. Deze bespreken respectievelijk de vereniging zonder winstoogmerk, de internationale vereniging zonder winstoogmerk en de stichtingen. De onduidelijke betekenis van het begrip winstoogmerk zorgde er niet enkel voor dat het verschil tussen burgerlijke- en handelsactiviteiten achterhaald was, ook het verschil tussen vennootschappen en verenigingen vervaagde erdoor (BCV, 2015). De troebele afbakening tussen de hybride VSO en de VZW met hoofdzakelijke dan wel bijkomende handelsactiviteiten is daarvan een goed voorbeeld. Daarnaast ligt de integratie van deze wetboeken in het verlengde van het nieuwe verruimde ondernemersbegrip van het WER (François & Hellemans, 2017). Volgens het voorontwerp is namelijk iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent, iedere rechtspersoon en iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid een onderneming. Alle vennootschappen, VZW s, IVZW s en stichtingen worden dus met andere woorden als ondernemingen aanzien. De integratie van het 14

22 vennootschaps- en verenigingsrecht is eigenlijk logisch. Tot vandaag was het namelijk zowel bij de wetgever als bij de praktijk de gewoonte om bij lacunes in het verenigingsrecht inspiratie te zoeken in het vennootschapsrecht (BCV, 2015). Voortaan mogen zowel de vennootschap als de vereniging winstgevende ondernemingsactiviteiten uitvoeren. Bij de vennootschap mag het economisch voordeel aan de aandeelhouders uitgekeerd worden terwijl dit in de vereniging moet dienen om het ideële doel van de VZW te bereiken (BCV, 2015). Prof. dr. François en Prof. dr. Hellemans (2017, p.14) spreken dan ook van het nieuwe summa divisio: To distribute or not to distribute, that s the question. Dit heeft tot gevolg dat iedereen die ondernemer is failliet kan gaan, ongeacht de gekozen rechtsvorm. Ook hierdoor komt het onderscheid tussen burgerlijke en handelszaken aan zijn einde. In het voorontwerp wordt een inhoudelijke stroomlijning teruggevonden, doch blijft de eigenheid van de vennootschap, de vereniging en de stichting behouden (François & Hellemans, 2017). Daarnaast doet de feitelijke vereniging zijn intrede als vereniging zonder rechtspersoonlijkheid (François & Hellemans, 2017). De VZW, IVZW en de stichting blijven net als in het huidige wetboek rechtspersoonlijkheid genieten Nieuw begrippenkader WVV In het nieuwe WVV werd er gesleuteld aan heel wat definities en begrippen. Hier worden enkel de relevante wijzigingen voor het behandelde onderwerp weergegeven. In haar eerste advies uitte de Raad van State al meteen haar kritiek op de naam besloten vennootschap. Ten eerste hoeft de BV helemaal niet besloten te zijn, zoals later in dit werk zal blijken kan deze vennootschapsvorm zelfs heel open zijn. Ten tweede vindt de Raad van State dat de Nederlandstalige term niet correspondeert met de Franstalige term société à responsabilité limité (Bevers & Van Riel, 2017). Het kabinet van de minister van justitie koos er echter voor om deze kritiek naast zich neer te leggen en de term BV te behouden (persoonlijke communicatie met kabinetsmedewerkers, 17 april 2018). De nieuwe definitie van vennootschap luidt als volgt: Een vennootschap wordt opgericht bij een rechtshandeling door één of meer personen, vennoten genaamd, die een inbreng doen. Zij heeft een vermogen en stelt zich de uitoefening van één of meer welbepaalde activiteiten tot voorwerp. Zij heeft tot doel aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel uit te keren of te bezorgen. (artikel 1:1 VoorWVV). Eénhoofdigheid wordt dus het uitgangspunt, pluraliteit is niet langer een vereiste. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen een natuurlijke persoon of een rechtspersoon als oprichter. Het woord contract dat 15

23 wordt terug gevonden in de definitie van de huidige vennootschap (artikel 1 W. Venn.) werd niet opgenomen in de definitie in het voorontwerp. Bijgevolg werd artikel 3 1 W. Venn. niet hernomen in het VoorWVV, doch blijft het algemeen recht inzake contractuele verbintenissen zijn rol spelen (François & Hellemans, 2017). Het dient opgemerkt te worden dat de gemeenrechtelijke geldigheidsvereisten voor rechtshandelingen vervuld moeten blijven (artikel 1108 e.v. B.W.). Een vennootschap heeft voortaan één of meerdere welbepaalde activiteiten tot voorwerp. De (statutaire) doel-vereiste van het vorige wetboek wordt dus vervangen door een voorwerpvereiste. Het was de minister zelf die het huidige woord doel liet vervangen door voorwerp, wat dichter aanleunt bij objet (De Wulf, 2017a). De vennootschap heeft echter wel tot doel om aan de aandeelhouders, rechtstreeks of onrechtstreeks, een vermogensvoordeel uit te keren. Hier wordt het vroegere oogmerk-vereiste dus vervangen door de doel-vereiste (François & Hellemans, 2017). Ook de definitie van inbreng werd veranderd. Artikel 1:8 1 VoorWVV: De inbreng is de handeling waarbij een persoon iets ter beschikking stelt van een op te richten of een bestaande vennootschap, met het oogmerk vennoot ervan te worden of zijn aandeel in de vennootschap te vergroten, en derhalve deel te nemen in de winst. Er wordt in het voorontwerp benadrukt dat iedere vennootschap een vermogen heeft, ongeacht het hebben van rechtspersoonlijkheid. Het begrip vennootschap die een publiek beroep op het spaarwezen doet of heeft gedaan (artikel 438 W. Venn.) wordt afgeschaft (BCV, 2015). De genoteerde vennootschap zal voortaan als begrip gehanteerd worden. De definitie luidt als volgt: de vennootschap waarvan de aandelen toegelaten zijn tot de verhandeling op een gereglementeerde markt (Geens, 2017b). Indien een vennootschap aandelen of effecten heeft die geen recht geven op de verwerving van aandelen die genoteerd zijn op een gereglementeerde markt wordt ze niet langer aanzien als een genoteerde vennootschap (BCV, 2015). De wetgever formuleerde in bijna alle recente wetten vennootschappen wier aandelen genoteerd zijn in de plaats van het oude begrip publiek beroep op het spaarwezen te gebruiken. Ook FSMA was ervan overtuigd dat het naast elkaar bestaan van de begrippen alleen maar verwarring kon scheppen (Verslag Kamercommissie, 2015). Tot slot wordt een BV voortaan, net zoals de NV vandaag, bestuurd door één of meerdere bestuurders, de term zaakvoerder zal niet langer gebruikt worden (Verslag Kamercommissie, 2015). Ook de term vennoten verdwijnt in de BV en wordt vervangen door aandeelhouders (Tas & Steeno, 2018). Het dient echter opgemerkt te worden dat deze wijziging niet consistent werd toegepast in de eerste versie van het voorontwerp noch in de teksten en slides die er omtrent gepubliceerd werden. In dit werk zal vennoten gebruikt worden wanneer het gaat over 16

24 het huidige recht en aandeelhouders wanneer het toekomstig recht uit de doeken gedaan wordt. 3. Oprichting van de BV 3.1 Statutaire zetel Huidig recht Artikel 110 en volgende WIPR beschrijft de werkelijke zetelleer zoals die vandaag nog steeds van kracht is. Kort gesteld komt het erop neer dat een vennootschap zich moet gedragen naar het recht van de staat waar zij haar statutaire zetel heeft, tenzij er een grensoverschrijdende verplaatsing van de statutaire zetel heeft plaatsgevonden (Verslag Kamercommissie, 2015). Derden werd echter de mogelijkheid geboden om rechters ervan te overtuigen dat de werkelijke zetel van de vennootschap, namelijk de plaats van waaruit de vennootschap daadwerkelijk geleid wordt, zich in een ander land bevindt. Volgens Belgische wetsbepalingen mogen rechters bepalen dat een vennootschap met een statutaire zetel in het buitenland toch aan het Belgische recht onderworpen is doordat blijkt dat haar werkelijke zetel zich in België bevindt. Een reeks uitspraken van het Europees Hof van Justitie heeft er echter voor gezorgd dat de werkelijke zetelleer nadelige gevolgen heeft voor België (Verslag Kamercommissie, 2015). Ten eerste verbiedt Europa de lidstaten zich te verzetten tegen de immigratie van vennootschappen naar vreemd recht. Wanneer een buitenlandse vennootschap haar hoofdzetel naar België verhuist maar ervoor kiest om haar originele nationaliteit te behouden kan België zich daar niet tegen verzetten. De hierboven vermelde regel dat België zijn vennootschapsrecht mag toepassen op een buitenlandse vennootschap die hier haar werkelijke zetel heeft is dus strijdig met deze Europese regel. Artikel 52, lid 1 VWEU bepaalt namelijk dat belemmeringen van de vrijheid van vestiging slechts kunnen gerechtvaardigd worden op grond van de openbare orde, de openbare veiligheid, de volksgezondheid of elke andere dwingende reden van algemeen belang, op voorwaarde dat de maatregel op een niet-discriminatoire manier wordt toegepast, en geschikt en proportioneel is. (CRB, 2017, p.10). In het geval van de werkelijke zetelleer dient een 17