CRP-POCT bij luchtweginfecties in verpleeghuizen. Locatie-geclusterde interventiepilot in twee instellingen
|
|
- Annemie Smit
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Home no. 5 Congresnummer Oud en benauwd - November 2018 Eerdere edities Verenso.nl CRP-POCT bij luchtweginfecties in verpleeghuizen Locatie-geclusterde interventiepilot in twee instellingen Marianne Vos, Tom Starmans, Roland Wetzels vos.mariann@gmail.com Samenvatting Achtergrond en doel Patiënten in verpleeghuizen krijgen vaak behandeling voor infecties op basis van het klinisch beeld zonder aanvullend onderzoek. Wij onderzoeken de toegevoegde waarde van de C-reactive protein point of care test (CRP-POCT) naast de beste gebruikelijk zorg. Het doel van deze studie is te onderzoeken of er bij gebruik van de CRP-POCT-test minder antibioticagebruik is. Ook hebben wij gekeken naar het aantal antibioticavoorschriften en de hoogte van de CRP-waarde. Methode Het betreft een explorerende locatie-geclusterde interventiestudie gehouden in twee Nederlandse verpleeghuisinstellingen. De interventiegroep bestond in beide instellingen uit patiënten die op de hoofdlocatie verblijven. De controlegroep bestond uit patiënten op de overige locaties. Patiënten met verdenking op luchtweginfecties waarbij twijfel was over het geven van antibiotica zijn geïncludeerd. Geëxcludeerd zijn patiënten met dementie. De interventie bestond uit het toevoegen van de CRP-POCT aan de gebruikelijke zorg bij patiënten waarbij twijfel was om met antibiotica te behandelen. Het primaire eindpunt is de hoeveelheid direct en totaal voorgeschreven antibioticavoorschriften in de twee groepen. De secundaire onderzoeksvragen zijn hoe vaak de inschatting van de mate van ziekzijn matig of ernstig is bij verschillende CRP-categorieën en hoe vaak patiënten in de verschillende CRP-categorieën antibiotica kregen.
2 Resultaten Er zijn 19 inclusies geanalyseerd. Elf hiervan bevonden zich in de interventiegroep. Het antibioticagebruik na een week lag op 64% in de interventiegroep en 62% in de controlegroep. Van de patiënten met een CRP >100 mg/ml kreeg na een week 100% een antibioticum, in de groep was dit 75% en in de groep 0-20 was dit 0%. Beschouwing Artsen zijn enthousiast over het gebruik van de CRP-POCT. In deze studie zijn te weinig patiënten geïncludeerd om een uitspraak te kunnen doen over het verminderen van antibioticagebruik middels de CRP sneltest. Meer onderzoek is nodig om gebruik van de CRP-POCT in verpleeghuizen wetenschappelijk te ondersteunen. Introductie Het gebruik van antibiotica ligt hoog in verpleeghuizen. Hier zijn verschillende redenen voor te bedenken: kwetsbare ouderen lijden vaker aan infecties, het meest voorkomend is pneumonie, met een incidentie van tot per 1000 bedden. 1 De mortaliteit is hoog. Bij verpleeghuispatiënten opgenomen in het ziekenhuis wel 26,6% 2 en patiënten ervaren veel klachten, waaronder pijn en kortademigheid. Ook leven kwetsbare ouderen in verpleeghuizen op afdelingen dicht bij elkaar waardoor ze elkaar relatief gemakkelijk besmetten. Negatieve effecten van dit hoge antibioticagebruik zijn duidelijk zichtbaar: resistentie tegen antibiotica is een probleem in deze populatie 3 en dit vermindert de effectiviteit van de behandeling. Het veroorzaakt ook regelmatig onwenselijke bijwerkingen als diarree. 4 Om deze redenen moeten antibioticum met voorzichtigheid voorgeschreven worden. Om te behandelen op basis van een goede indicatie is er logischerwijs een duidelijke diagnose nodig. Bij verpleeghuispatiënten kan het afnemen van een anamnese moeizaam verlopen, zeker bij patiënten met verminderde communicatieve vaardigheden, bijvoorbeeld door verminderd gehoor. Hierdoor kan het moeilijk zijn om een diagnose te stellen en gepast medisch beleid te bepalen. Van Buul et al. bestudeerde het omgaan met infecties in verpleeghuizen en concludeerde dat het voorschrijven van antibiotica niet altijd rationeel is in verpleeghuizen. 5 Een manier om diagnostische zekerheid te verbeteren is door het uitvoeren van gericht aanvullend onderzoek. Echter, bij deze patiëntgroep is niet elke test wenselijk of eenvoudig uitvoerbaar. Aanvullend onderzoek kan lastig zijn vanwege redenen die te maken hebben met logistiek of belastbaarheid van de patiënt. Zo kan de gang naar het ziekenhuis voor een röntgenfoto erg vermoeiend zijn en eenvoudiger aanvullend onderzoek als een veneuze bloedafname kan beangstigend zijn. Daarnaast is bloedonderzoek in de meeste verpleeghuizen niet 24 uur per dag beschikbaar. Hierdoor wordt antibiotica vaak voorgeschreven op basis van de (soms beperkte) anamnese, de voorgeschiedenis en klinische symptomen. Een mogelijke oplossing voor het logistieke probleem van veneuze bloedafname, die tevens goedkoper is en minder belastend is voor de patiënt, zou Point Of Care Testing (POCT) kunnen zijn. Hierbij wordt bloed afgenomen door middel van een vingerprik en dit is binnen vijf minuten geanalyseerd, zonder laboratorium. Dit maakt dat deze afnamemethode geschikt is voor gebruik buiten het ziekenhuis. Deze afnamemethode wordt algemeen gebruikt voor bepaling van bijvoorbeeld de bloedglucose- en INRwaarde. Een C-Reactive Protein (CRP) bepaling kan naast veneus, ook via een vingerprik afgenomen worden. In de huisartsenpraktijk is het gebruik van deze test onderzocht in een randomised controlled trial door Cals et al. Zij vonden minder antibioticagebruik voor luchtweginfecties bij gebruik van de CRP-test in de eerstelijnsgeneeskunde. 6 Momenteel wordt het gebruik van de CRP-POCT beschreven in de huisartsenstandaarden voor acute hoest, 7, COPD 8 en diverticulitis. 9 Ook zijn er aanwijzingen dat deze test zinvol is bij
3 patiënten met verstandelijke beperkingen, 10 net als bij kwetsbare ouderen, een patiëntengroep met beperkte anamnestische mogelijkheden. Het gebruik van de CRP-test voor het evalueren van vermoedens op luchtweginfecties is nog niet onderzocht in verpleeghuizen. In deze studie onderzoeken we de toegevoegde waarde van de CRP-POCT bij somatische en GRZ patiënten in verpleeghuizen. Het doel van deze studie is te bepalen of door implementatie van de CRP-POCT er minder antibiotica gebruikt werd. Secundaire doelen van deze studie zijn: onderzoeken hoe de relatie is tussen het voorschrijven van antibiotica en de hoogte van de CRP-waarde en de relatie tussen de CRP-waarde en tussen de ingeschatte mate van ziekzijn. Ten slotte stelden wij ons nog de vraag hoe vaak bepaalde klinische parameters voorkomen in de verschillende CRP-categorieën. Methode Bij dit onderzoek hebben we gekozen voor een exploratieve locatie-geclusterde interventiestudie, lopend van februari 2017 tot april Deze studie is gesitueerd in twee instellingen voor verpleeghuiszorg. Beide verpleeghuizen bieden psychogeriatrische en somatische zorg en tevens bevatten beide instellingen revalidatieafdelingen en hospicebedden. Een van deze biedt daarnaast gerontopsychiatrische zorg aan patiënten met tevens somatische zorgbehoefte. De keuze voor locatie-clustering was vooral een praktische: het apparaat dient niet verplaatst te worden en een sample moet binnen korte tijd in het apparaat geplaatst worden. Zonder bewijs voor effectiviteit werd gekozen om eerst een proefplaatsing te doen, waarna het gebruik van het apparaat mogelijk kon uitrollen over de rest van de organisaties.
4 Inclusiecriteria Om te kunnen deelnemen aan deze studie moest de patiënt een verdenking hebben op een luchtweginfectie waarvoor de arts gevraagd wordt, gedefinieerd als een of meer symptomen die een risico vormen voor een luchtweginfectie, in afwezigheid van een andere, waarschijnlijkere diagnose, en waarbij mogelijk - maar niet zeker - antibiotica nodig is. De noodzaak voor antibiotica werd bepaald door de arts, met daarbij de vraag om dezelfde criteria aan te houden als gewoonlijk. Deze symptomen worden nagevraagd in een vragenlijst.
5 Wij hebben afkapwaarden aangehouden zoals gebruikelijk is in de ouderengeneeskunde in Nederland. De volgende gegevens werden verzameld: leeftijd, geslacht, afdeling, klachten en klinische symptomen (afwijkende temperatuur, ademfrequentie, saturatie, bloeddruk, pols, hoesten, kortademigheid, slijmvorming), gebruik van paracetamol, corticosteroïden of andere medicamenten die de kans op longontsteking kunnen veranderen, aanwezigheid van COPD, andere longaandoening of dysfagie, inschatting van mate van ziekzijn door de arts, of de arts zonder gebruik van CRP-POCT antibiotica zou geven en bij gebruik van CRP-POCT de uiteindelijke waarde en het antibioticabeleid. Onze hypothese is dat de afkapwaarden voor de CRP-test bij kwetsbare ouderen dezelfde zijn als die van patiënten in de eerstelijnszorg. Daarom gebruikten we dezelfde afkapwaarden als in de NHG standaard, 7 namelijk: ongecompliceerd bij CRP <20 mg/ml, klinisch beeld doorslaggevend bij CRP mg/ml en hoog risico op pneumonie bij >100 mg/ml. Ten tijde van dit onderzoek is gekozen voor deze afkapwaarden, in afwezigheid van een richtlijn specifiek voor de verpleeghuispopulatie. De huidige gouden standaard voor het diagnosticeren van een pneumonie in de klinische praktijk is bloedonderzoek in combinatie met een röntgenfoto. We kiezen ervoor deze niet te gebruiken vanwege de belasting voor de patiënt. In plaats daarvan hebben we gecontroleerd op juistheid van de initiële diagnose door dossieronderzoek op aanvullende en/of gewijzigde diagnostiek, diagnosestelling of behandeling. Een diagnose werd als juist beoordeeld als er bij dossieronderzoek geen wijziging van diagnose of behandeling benoemd werd in de week na de start van de klachten. Procedure In beide organisaties werd de verdenking op een luchtwegprobleem gesignaleerd door verzorgenden. Zij namen contact op met een verpleegkundige om te overleggen over het te volgen beleid, waarbij de verpleegkundige bij verdenking op noodzaak voor medische zorg de arts contacteerde. Dit is gebruikelijke zorg in beide instellingen. Op basis van dit overleg en een daaropvolgend consult, besloot de arts om het onderzoeksprotocol in te zetten. Hierbij werd in de eerste plaats aan de patiënt gevraagd om een informed consent formulier in te vullen. Daarna vulde de arts een vragenlijst in. Deze werd vervolgens verwerkt door de onderzoekers, die ook het dossier controleerden op wijzigingen in de week nadien. Indien de patient zich toch zou verzetten tegen afname, dan werd de procedure afgebroken. Patiënten zouden dan volgens intention to treat in het onderzoek blijven. Analyse In verband met een kwetsbare en multimorbide populatie in verpleeghuizen, schatten wij een incidentie van zowel luchtweginfecties als pneumonie op 200/1000. Gebaseerd op de data van Cals, verwachtten wij vooraf dat 70% van de luchtweginfecties in de controlegroep behandeld worden met antibiotica. Daaruit afgeleid werd een relatief risico van 0,77 gevonden voor antibiotica bij gebruik van de CRP-test. 6 Wij gingen voor de powerberekening uit van ditzelfde relatieve risico van 0,77 in ons onderzoek. Om een verschil in antibioticavoorschriften van 23% te vinden bij een power van 80% en 5% significantie, moesten we in totaal 102 patiënten includeren. Gebaseerd op deze incidentieratio s en eerdere data, verwachtten wij niet dat onze populatiegrootte van ca. 150 patiënten groot genoeg was om voldoende power te behalen. Gebaseerd op een geschatte inclusie van 25 patiënten in een half jaar, hoopten wij wel cijfers te vinden die onze hypothese kunnen ondersteunen, om een basis te kunnen leggen voor meer onderzoek naar gebruik van CRP-POCT in verpleeghuizen. Om deze reden maakten wij alleen gebruik van beschrijvende statistiek. Hiervoor hebben wij gebruik gemaakt van SPSS 22. Hierin zijn de nominale variabelen beschreven met aantallen en percentages en continue variabelen met gemiddelden met een standaard deviatie.
6 Medische toetsing en registratie Dit onderzoek is goedgekeurd door de Medisch-Ethische Toetsingscommissie (METC) regio Arnhem-Nijmegen. Omdat de CRP-POCT nog geen reguliere diagnostiek is voor verpleeghuispatiënten en de belasting mogelijk groot is bij wilsonbekwame patiënten, adviseerde de METCC om patiënten met dementie te excluderen van het onderzoek. Resultaten Patiëntkarakteristieken In beide instellingen zijn er in totaal 22 inclusies geweest onder 20 patiënten, verricht door acht artsen. Twee patiënten werden tweemaal gemeten en één patiënt werd geëxcludeerd omdat er geen twijfel was over het geven van antibiotica. De arts was overtuigd om wel antibiotica te geven op basis van ernstig ziek zijn. Van de patiënten die meermaals gemeten zijn, werd alleen de eerste meting gebruikt in de analyse. In totaal zijn 19 patiënten geïncludeerd. Van de 19 patiënten bevonden zich elf in de interventiegroep. In de interventiegroep verbleef 91% van de patiënten op de GRZ afdeling. Ook is in één instelling 64% geïncludeerd in de interventiegroep en in de andere instelling is 87% geïncludeerd in de controlegroep.
7
8 Missing data Bij drie geïncludeerde patiënten in de interventiegroep ontbraken enkele gegevens. Dit betrof in twee gevallen zowel saturatie als ademfrequentie en in één geval alleen de ademfrequentie. Vanwege de kleine aantallen in deze studie en het feit dat deze ontbrekende data geen invloed hadden op onze primaire of secundaire onderzoeksvraag, werden deze patiënten wel meegenomen in de analyse. Primaire uitkomstmaten In tabel 1 zijn de patiëntkarakteristieken weergegeven. Antibioticagebruik na zeven dagen was 64% in de interventiegroep en 62% in de controlegroep. Aanvullend onderzoek werd in de interventiegroep in 27% verricht, in de controlegroep was dat 71%. Post-hoc analyse In een aanvullende post-hoc analyse werd in de interventiegroep de karakteristieken beschreven tussen de CRP-waarde (verdeeld in de drie categorieën 0-20 mg/l; mg/l en >100 mg/l) en verschillende patiëntkarakteristieken. Bij deze analyse was er in de categorie CRP >100 in 100% van de gevallen de inschatting matig of ernstig ziek, bij was dit 25% en bij 0-20 was dit 33%.
9 Discussie Deze studie laat vergelijkbare percentages zien voor antibioticagebruik in de interventieof de controlegroep. Wel lijkt aannemelijk dat door gebruik van de CRP-POCT de twijfelgroep kleiner te maken is. Mogelijk kunnen we door de CRP-sneltest sneller passende therapie toepassen. Gezien de kleine groepen in dit onderzoek kunnen we niet bewijzen dat CRP-POCT gebruik leidt tot minder antibioticagebruik, maar kan het wel een trend beschrijven. Om dit te onderzoeken zijn er onderzoeken nodig met grotere patiëntenaantallen in meer instellingen. Kracht en zwakte Dit is het eerste onderzoek binnen verpleeghuizen waarin de CRP-POCT werd ingezet om de beslissing te ondersteunen of een patiënt met een mogelijke luchtweginfectie met antibiotica behandeld moet worden of niet. Op basis van incidentiecijfers verwachtten wij al dat we onvoldoende power zouden behalen om een significant resultaat te kunnen presenteren. Helaas was het aantal inclusies bij dit onderzoek lager dan op grond van incidentie werd verwacht. Daarnaast was er sprake van ongelijke inclusie in de controle en de onderzoeksgroep binnen de twee instellingen en was er een onevenredig aantal patiënten geïncludeerd in de GRZ. Locatiebias is niet uit te sluiten in deze studie-opzet. Ook hebben we geen informatie kunnen verzamelen over mogelijk verschil in voorschrijfgedrag tussen de instellingen. Er is gekozen om geen gebruik te maken van een gouden standaard. In plaats hiervan hebben we dossieronderzoek gedaan om wijzigingen in diagnose en/of beleid en verder aanvullend onderzoek te vinden. Door deze manier van controleren hebben we mogelijk diagnose en/of beleidswijzigingen gemist die langer dan één week na de inclusie plaatsvonden. Tenslotte zijn patiënten met dementie geëxcludeerd in deze studie. Er zijn aanwijzingen voor verhoging van de baseline waarde van CRP bij patiënten met Alzheimer, 11 het is echter de vraag of dit een klinisch relevante stijging oplevert die interfereert met de afkapwaarden zoals gebruikt in ons onderzoek of in de nieuwe Verenso richtlijn Lage luchtweginfecties. Op basis van ervaring met het gebruik van de glucosesneltest bij patiënten met dementie denken wij dat de belasting voor de patiënt onvoldoende zou moeten zijn om deze patiënten per definitie te excluderen bij vervolgonderzoek naar CRP-POCT bij luchtweginfecties.
10 Evaluatie van het onderzoek Ter evaluatie hebben we een enquête gehouden over het onderzoek onder artsen en verpleegkundigen. We vroegen naar de bekendheid met het onderzoek, de interesse in het onderwerp, moeilijkheden bij inclusie en naar de ervaring van het gebruiken van de CRP-sneltest. Hieruit bleek vooral dat drukte en moeite met het verkrijgen van informed consent belangrijke redenen waren om niet te includeren. Uit de enquête bleek dat de artsen van de deelnemende instellingen vonden dat het gebruik van de CRP-POCT-test bijdragend is voor de diagnostiek en besluitvorming rondom mogelijke luchtweginfecties, vooral ter uitsluiting en in mindere mate ook om infecties aan te tonen. Verder vonden artsen het jammer dat patiënten met dementie uitgesloten waren van deelname. Ook bleek dat niet iedere verpleegkundige even goed op de hoogte was van het gebruik van de CRP-POCT-meter in het onderzoek. Implicaties voor de praktijk Onderzoek naar het gebruik van de CRP-POCT staat in verpleeghuizen nog in de kinderschoenen. Alhoewel het in dit onderzoek geen aanwijzing oplevert dat het leidt tot minder of passender, more appropriate antibioticagebruik, denken wij wel dat het zinvol is om meer onderzoek te doen naar het gebruik van deze aanvullende test om antibioticagebruik sneller en beter passend te maken voor onze resistente populatie, aangezien de groep waarbij twijfel is over het geven van antibiotica verkleint door het gebruik van deze test. Ook denken wij dat het zinvol is om daarvoor patiënten met dementie ook te includeren. Tot slot Onze analyse laat zien dat gebruik van de CRP-POCT (logischerwijs) zou kunnen leiden tot minder aanvullend onderzoek en mogelijk zou kunnen leiden tot minder frequente wijziging van diagnose en daarmee wijziging van therapie. Auteur(s) Drs. Marianne Vos, specialist ouderengeneeskunde i.o. Voson, werkzaam bij Opella Drs. Tom Starmans, specialist ouderengeneeskunde i.o. VOSON, werkzaam bij RSZK Dr. Roland Wetzels, specialist ouderengeneeskunde bij ZZG Zorggroep Literatuur 1. Zomer TP, Van Der Maaden T, Van Gageldonk-Lafeber AB, De Greeff SC, Van Der Steen JT, Verhoef L. Incidence of pneumonia in nursing home residents with dementia in the Netherlands: an estimation based on three differently designed studies doi: /s Ewig S, Klapdor B, Pletz MW, et al. Nursing-home-acquired pneumonia in Germany: an 8-year prospective multicentre study. Thorax. 2012;67(2): doi: /thoraxjnl Van Buul LW, van der Steen JT, Veenhuizen RB, et al. Antibiotic Use and Resistance in Long Term Care Facilities. J Am Med Dir Assoc. 2012;13(6):568.e1-568.e13. doi: /j.jamda Daneman N, Bronskill SE, Gruneir A, et al. Variability in Antibiotic Use Across Nursing Homes and the Risk of Antibiotic-Related Adverse Outcomes for Individual Residents. JAMA Intern Med. 2015;175(8): doi: /jamainternmed Van Buul LW, Veenhuizen RB, Achterberg WP, et al. Antibiotic Prescribing In Dutch Nursing Homes: How Appropriate Is It? J Am Med Dir Assoc. 2015;16(3): doi: /j.jamda
11 6. Cals JWL, Schot MJC, de Jong SAM, Dinant G-J, Hopstaken RM. Point-of-care C-reactive protein testing and antibiotic prescribing for respiratory tract infections: a randomized controlled trial. Ann Fam Med. 8(2): doi: /afm Verheij ThJM, Hopstaken RM, Prins JM, Salomé PhL, Bindels PJ, Ponsioen BP, Sachs APE, Thiadens HA VE. NHG-Standaard Acuut hoesten NHG. Huisarts en weteschap. 2011;54: Accessed March 19, Snoeck-Stroband JB, Schermer TRJ, Van Schayck CP, Muris JW, Van der Molen T, In t Veen JCCM, Chavannes NH, Broekhuizen BDL, Barnhoorn MJM, Smeele I, Geijer RMM TM. NHG- Standaard COPD NHG. Huisarts Wet. 2015;58: Accessed March 19, Berger MY, De Wit NJ, Vogelenzang R, Wetzels RV, Van Rijn-van Kortenhof NMM OW. NHG- Standaard Diverticulitis NHG. Huisarts en wetenschap. Published Accessed March 19, Peters CM, Schouwenaars FM, Haagsma E, Evenhuis HM, Echteld MA. Antibiotic prescribing and C-reactive protein testing for pulmonary infections in patients with intellectual disabilities. Br J Gen Pract. 2013;63(610):e doi: /bjgp13x Gong C, Wei D, Wang Y, et al. A Meta-Analysis of C-Reactive Protein in Patients With Alzheimer s Disease. Am J Alzheimer s Dis Other Dementiasr. 2016;31(3): doi: /
Introductie van de CRP-meter bij s Koonings Jaght Kwaliteitsproject
Introductie van de CRP-meter bij s Koonings Jaght Kwaliteitsproject AVG opleiding Erasmus MC Willemijn Hensbroek 2014/2015 Inleiding Onderscheid maken tussen een ongecompliceerde en een gecompliceerde
Nadere informatieHome no. 5 Congresnummer Oud en benauwd - November 2018 Eerdere edities Verenso.nl
Home no. 5 Congresnummer Oud en benauwd - November 2018 Eerdere edities Verenso.nl Van de redactie Wetenschappelijke inspiratie Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Oud en benauwd is het thema van ons najaarscongres.
Nadere informatieSneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie
Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Andrea Bruning, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Overzicht Introductie - Point-of-care
Nadere informatieAstrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem
Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieAcetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?
Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Critical Appraisal of Topics Mariëlle Winters mariellewinters@gmail.com Aanleiding
Nadere informatieCRP point of care testen en het voorschrijven van antibiotica op de huisartsenpost Stichting Samenwerkende Huisartsendiensten Rijnland
CRP point of care testen en het voorschrijven van antibiotica op de huisartsenpost Stichting Samenwerkende Huisartsendiensten Rijnland Yvette Weesie Tessa Jansen Robert Verheij Karin Hek Juli 2017 Het
Nadere informatieAmoxicilline/clavulaanzuur bij een pneumonie in het verpleeghuis
Home no. 1 Februari 2016 Themanummer Antibiotica Eerdere edities Verenso.nl Amoxicilline/clavulaanzuur bij een pneumonie in het verpleeghuis Voorgeschreven volgens de richtlijn? Niet altijd. Drs. Daniëlle
Nadere informatieUniversitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Nadere informatieHet beloop van dementie in het verpleeghuis
Home no. 3 Juni 2017 Eerdere edities Verenso.nl Het beloop van dementie in het verpleeghuis Palliatief beleid inzetten vanaf opname? Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Het is een zonnige dag deze 10 april.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieHartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?
Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen? Drs. Mariëlle AMJ van der Velden-Daamen Prof. Dr. Jan PH Hamers Prof. Dr. Hans Peter Brunner la Rocca Dr. Frans ES Tan Prof. Dr. Jos MGA
Nadere informatieLage luchtweg infecties bij kwetsbare ouderen
De nieuwe VERENSO richtlijn Lage luchtweg infecties bij kwetsbare ouderen Jobje Haaijman, SO SZR- Tiel en werkgroepvoorzitter Geen belangenverstrengeling Richtlijn werkgroep drs. J. Haaijman, specialist
Nadere informatieSummary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae
Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae 9 SAMENVATTING Hoofdstuk 1 bevat een korte inleiding over het diagnostische proces en er worden twee van de meest gebruikte diagnostische beeldvormende
Nadere informatieVALKUILEN bij de DIAGNOSTIEK van URINEWEGINFECTIES bij KWETSBARE OUDEREN. Stelling
VALKUILEN bij de DIAGNOSTIEK van URINEWEGINFECTIES bij KWETSBARE OUDEREN Luc Van Houdt specialist ouderengeneeskunde Geneeskundige Dagen van Antwerpen Universiteit Antwerpen - 16 september 2017 Stelling
Nadere informatieAddendum. Nederlandse Samenvatting
Addendum A Nederlandse Samenvatting 164 Addendum Cardiovasculaire ziekten na hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap Hypertensieve aandoeningen zijn een veelvoorkomende complicatie tijdens de zwangerschap.
Nadere informatieGHC Zorgprotocol Point-Of-Care Test (POCT)
GHC Zorgprotocol Point-Of-Care Test (POCT) Groningen, november 2016 CRP metingen De NHG standaard Acuut hoesten adviseert bij het vermoeden op een pneumonie of gecompliceerd luchtweginfect een C-reactieve
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
amenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe. De huisarts speelt een sleutelrol in het (h)erkennen van signalen die op dementie kunnen wijzen en hiermee in het stellen van de diagnose dementie,
Nadere informatiePatient inclusie in de PCPCC trial ( )
Patient inclusie in de PCPCC trial (2014-2016) Onderzoek naar de inzet van een keuzehulp bij de behandelkeuze van prostaatkanker Maarten Cuypers, MSc. Social Psychology, Tilburg University Najaarsvergadering
Nadere informatieWijziging Regeling Farmaceutische Hulp 1996 Overheid
Wijziging Regeling Farmaceutische Hulp 1996 Overheid 1 / 6 2 / 6 3 / 6 Wijziging Regeling Farmaceutische Hulp 1996 Tekst Inhoudstafel Begin; TITEL I. - Algemene bepalingen. Artikel 1.(1) Deze gecoördineerde
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Vallen komt in alle leeftijdsgroepen voor, maar vormt vooral bij ouderen een groot gezondheidsprobleem. Onder een val wordt verstaan een gebeurtenis waarbij de betrokkene onbedoeld op de grond of een lager
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiënten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieContinue palliatieve sedatie
Home no. 4 September 2017 Themanummer Advance care planning Eerdere edities Verenso.nl Continue palliatieve sedatie Aafke Koffeman aafkekoffeman@hotmail.com Met een waardig Hora est verlost de pedel de
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Hoofdstuk 1 Dementie is een progressieve ziekte die de levensverwachting bekort. De ziekte leidt tot een geleidelijke verslechtering van het mentaal functioneren. In Nederland
Nadere informatiePneumonie vaststellen bij onderzoek in verpleeghuizen
Pneumonie vaststellen bij onderzoek in verpleeghuizen dr.ir. Jenny T. van der Steen VU medisch centrum, EMGO+ Instituut Afdeling Verpleeghuisgeneeskunde Definitie pneumonie bij onderzoek Definitie bepaalt
Nadere informatieDiagnostiek en Monitoring. Sanne van Delft Annelijn Goedhart
Diagnostiek en Monitoring Sanne van Delft Annelijn Goedhart 1 Peiling Point of care testing is het uitvoeren van een laboratorium test buiten het laboratorium door iemand die geen analist/laborant is,
Nadere informatie- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?
- Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen
Nadere informatieUpdate research LUMC en trials 20 mei 2017
Update research LUMC en trials 20 mei 2017 Erik Niks, kinderneuroloog Chiara Straathof, neuroloog Nathalie Doorenweerd, onderzoeker DUCHENNE CENTRUM NEDERLAND 2 30-mei-17 Projecten Zorg Leren en gedrag
Nadere informatieRegistratieprotocol incidentiemeting Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV)
Registratieprotocol incidentiemeting Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV) A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl T 030 274 91 11 F 030
Nadere informatieActief meedoen aan de workshop LLWI? Vervolgens kun je een naam van jezelf invullen, maar je kunt ook een fakenaam gebruiken.
Actief meedoen aan de workshop LLWI? Ga op je telefoon naar: www.socrative.com Klik : Login Kies: Student login En vul in: HAAIJMAN Vervolgens kun je een naam van jezelf invullen, maar je kunt ook een
Nadere informatieWondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial
Wondinfecties na colorectale ingrepen: rationale, praktische problemen en geleerde lessen van de PreCaution trial T. Mulder, M.F.Q.Kluytmans-van den Bergh, M.J.M. Bonten, J.A.J.W. Kluytmans Peri-operatieve
Nadere informatieAntibiotica in de huisartspraktijk Less is more. Theo Verheij UMC Utrecht - huisartsgeneeskunde
Antibiotica in de huisartspraktijk Less is more Theo Verheij UMC Utrecht - huisartsgeneeskunde Kwaliteit antibioticaprescriptie luchtweginfecties terughoudend antibioticabeleid voor luchtweginfecties -
Nadere informatieAnneClaire GNM Zaman, MSc. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC - 3 oktober 2017 Amsterdam Public Health research institute
AnneClaire GNM Zaman, MSc Dr. Kristien MAJ Tytgat Dr. Angela GEM de Boer Prof. dr. Jean HG Klinkenbijl Prof. dr. Monique HW Frings-Dresen voor Arbeid en Gezondheid, AMC - 3 oktober 2017 Amsterdam Public
Nadere informatie17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek
Patiënt-empowerment; het individueel zorgplan en de ziektelastmeter bij COPD Onno van Schayck CAHAG 7e conferentie Utrecht, 24 januari 2013 Inhoud De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme
Nadere informatieEVALUATIE REGIONALE TRANSMURALE AFSPRAKEN COPD REGIO UTRECHT
EVALUATIE REGIONALE TRANSMURALE AFSPRAKEN COPD REGIO UTRECHT Mari-Liis Päeva m.paeva@students.uu.nl Introductie De drie Utrechtse ziekenhuizen (UMCU Utrecht, Diakonessenhuis en St Antonius ziekenhuis)
Nadere informatieSamenvatting in. het Nederlands
11 Samenvatting in het Nederlands Chapter Samenvatting 1 in het Nederlands Naast therapeutische effectiviteit zijn kostenbeheersing en het verminderen van onnodig antibioticumgebruik belangrijke aspecten
Nadere informatieDe CRP-sneltest bij lageluchtweginfecties
Marloes Minnaard Beschouwing De CRP-sneltest bij lageluchtweginfecties Samenvatting Minnaard MC. De CRP-sneltest bij lageluchtweginfecties. Huisarts Wet 2017;60(6):268-72. De NHG-Standaard Acuut Hoesten
Nadere informatieCover Page. The following handle holds various files of this Leiden University dissertation:
Cover Page The following handle holds various files of this Leiden University dissertation: http://hdl.handle.net/1887/61127 Author: Hulle, T. van der Title: The diagnostic and therapeutic management of
Nadere informatieValidatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners
Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric
Nadere informatieHOOFDSTUK 1: INLEIDING
168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet
Nadere informatieEen onverwachte draai in het verhaal Over valkuilen en blinde vlekken
Een onverwachte draai in het verhaal Over valkuilen en blinde vlekken dr. Geert-Jan Geersing huisarts-onderzoeker dr. Alfred Sachs huisarts-onderzoeker dr. Janneke Hendriksen aios Huisartsgeneeskunde Introductie
Nadere informatieOntstekingsparameters in de huisartspraktijk. Warffum 2012
Ontstekingsparameters in de huisartspraktijk Warffum 2012 Onderwerpen CRP, bezinking of beide CRP bij acuut hoesten CRP sneltest voor andere indicaties? CRP, bezinking of beide? Indicaties - infectie/ontsteking
Nadere informatieStand van zaken SNIV. Netwerken in ABR-surveillance. Linda Verhoef, Epidemioloog
Stand van zaken SNIV Netwerken in ABR-surveillance Linda Verhoef, Epidemioloog sniv@rivm.nl Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieWERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?
WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE
Nadere informatiePresentatie onderzoek Oncologiedagen 18 november Saskia Verhoeven Verpleegkundig specialist MANP Jeroen Bosch Ziekenhuis
Presentatie onderzoek Oncologiedagen 18 november 2014 Saskia Verhoeven Verpleegkundig specialist MANP Jeroen Bosch Ziekenhuis De acute zorg voor de oncologische patiënt met een verdenking op febriele neutropenie:
Nadere informatiePneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM ( , )
Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM (2007-2010, 2012-2014) Inleiding Dankzij de peilstations bestaat er al vele jaren een goed inzicht in het vóórkomen van influenza-achtig ziektebeeld
Nadere informatieVitamine B12 deficiëntie. Een rapport naar De Incidentie en Prevalentie van vitamine B12 deficiëntie in Nederland
Vitamine B12 deficiëntie Een rapport naar De Incidentie en Prevalentie van vitamine B12 deficiëntie in Nederland In de periode januari 2010 tot en met december 2013 worden er in totaal 261.078 vitamine
Nadere informatieInfluenza de cijfersop eenrij
Influenza de cijfersop eenrij voorlopige schattingen influenza surveillance in Nederland 2017/2018 Rianne van Gageldonk-Lafeber RIVM - Centrum Infectieziektebestrijding Epidemiologie& Surveillance van
Nadere informatiebehandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.
Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan
Nadere informatieHora-Est: Preventie van decubitus Hou het simpel
Home no. 2 Themanummer Huidziekten April 2017 Eerdere edities Verenso.nl Hora-Est: Preventie van decubitus Hou het simpel Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Onze oud-hoofdredacteur en specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatieWetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts
Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts Mede dankzij de steun van Q- support vindt er onderzoek naar Q- koorts plaats. Q- support heeft 2 miljoen van haar budget uitgegeven aan ondersteuning van wetenschappelijk
Nadere informatieVroeginterventie via het internet voor depressie en angst
Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent
Nadere informatieDexamethasone for Cardiac Surgery (DECS) trial (Studie naar dexamethason bij hartchirurgie)
PATIËNTEN INFORMATIE Dexamethasone for Cardiac Surgery (DECS) trial (Studie naar dexamethason bij hartchirurgie) Geachte heer/mevrouw, 1. Inleiding U bent onlangs op de wachtlijst geplaatst voor een open
Nadere informatieTherapeutisch versus niet-therapeutisch onderzoek bij minderjarige en wilsonbekwame proefpersonen
Therapeutisch versus niet-therapeutisch onderzoek bij minderjarige en wilsonbekwame proefpersonen In de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) staat: Het is verboden wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieIn Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015
2015 In Beweging! Lizette Wattel Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc 1-2-2015 IN BEWEGING IMPLEMENTATIE VAN EEN BEST PRACTICE BINNEN HET UNO-VUMC. EINDVERSLAG INLEIDING Ouderen in woonzorgcentra
Nadere informatieDe praktijk van deferred consent bij spoedeisend onderzoek
De praktijk van deferred consent bij spoedeisend onderzoek dr Erwin J.O. Kompanje Universitair docent klinische ethiek Klinisch ethicus Intensive care geneeskunde Het effect van wel/niet gebruik van Deferred
Nadere informatieOnderzoek naar het effect van antibiotica op het beloop van acute milde diverticulitis
DIABOLO studie Onderzoek naar het effect van antibiotica op het beloop van acute milde diverticulitis Geachte heer/mevrouw, Wij doen onderzoek naar het effect van antibiotica op het beloop van milde diverticulitis.
Nadere informatieIndicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met COPD
Indicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met COPD Versie 2.2 1 maart 2017 Het NHG maakt Standaarden voor de huisarts. Voor het interne kwaliteitsbeleid van de huisarts(praktijk) maakt het NHG
Nadere informatieIndicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met COPD
Indicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met COPD Versie 2.1 3 oktober 2016 Het NHG maakt Standaarden voor de huisarts. Voor het interne kwaliteitsbeleid van de huisarts(praktijk) maakt het NHG
Nadere informatieTRANSMURALE SAMENWERKING
TRANSMURALE SAMENWERKING BIJ ONTSLAG nr: 836044008 Drs. Sara Daliri Dr. JG Hugtenburg Dr. BJF van den Bemt Prof. Dr. B Buurman Prof. Dr. W Scholte op Reimer Dr. MC van Buul-Gast Dr. F Karapinar-Çarkit
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatieTRANSMURALE SAMENWERKING
TRANSMURALE SAMENWERKING BIJ ONTSLAG Drs. Sara Daliri Dr. JG Hugtenburg Dr. BJF van den Bemt Prof. Dr. B Buurman Prof. Dr. W Scholte op Reimer Dr. MC van Buul-Gast Dr. F Karapinar-Çarkit WAAR LIGGEN OPLOSSINGEN?
Nadere informatieSwitch therapie goed uitgezocht
Switch therapie goed uitgezocht Klachten verbeterend Temperatuur < 37.8, > 8 uur Vitale functies verbeterend, leukocyten dalend Geschikt oraal middel In staat orale medicatie in te nemen Rhew et al, Arch
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting 195 NEDERLANDSE SAMENVATTING DEEL I Evaluatie van de huidige literatuur De stijgende incidentie van slokdarmkanker zal naar verwachting continueren in
Nadere informatieVEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS
VEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS OVER MIJ Veiligheid & voorschrijven van medicatie 6-11-2014 2 IK ZAL HET VANDAAG HEBBEN OVER Onderzoek doen OF waarom onderzoek doen leuk is en soms
Nadere informatieMAPPING STUDIE. Anne van den Brink. Specialist Ouderengeneeskunde, Junior Onderzoeker
MAPPING STUDIE Anne van den Brink Specialist Ouderengeneeskunde, Junior Onderzoeker UKON symposium 7 april 2016 A study on the characteristics, care needs and quality of life of patients with both Mental
Nadere informatieSCHIJNDISSERTATIE VAN HET PROEFSCHRIFT: Appropriate psychotropic drug use in institutionalized people with dementia.
SCHIJNDISSERTATIE VAN HET PROEFSCHRIFT: Appropriate psychotropic drug use in institutionalized people with dementia. The PROPER-study COLOFON ISBN/EAN 978-94-028-0872-8 Nijmegen, 2018 De studie is uitgevoerd
Nadere informatiehoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Om de herkenning van patiënten met depressieve stoornis in de eerste lijn te verbeteren wordt wel screening aanbevolen. Voorts worden pakketinterventies aanbevolen om de kwaliteit van zorg en de resultaten
Nadere informatieLiteratuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?
HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave
Nadere informatieHoofdstuk 1: Algemene introductie Hoofdstuk 2: Opvattingen over luchtwegklachten van patiënten en dokters
Hoofdstuk 1: Algemene introductie Luchtwegklachten als hoesten, keelpijn en oorpijn komen veelvuldig voor. De overgrote meerderheid van deze klachten wordt veroorzaakt door acute infecties van virale aard
Nadere informatieTabel 1 Overzicht van de aantallen mensen waar we gegevens van hadden
DEMENTIE DIAGNOSE DOCUMENTATIE Hannie Comijs Tessa van den Kommer Febr 2017 In LASA beschikken we over gegevens m.b.t. meerdere cognitieve tests, maar een klinische dementie diagnose op basis van formele
Nadere informatieInleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Inleiding Methodologie Master Hogeschool INHOLLAND 27 november 2003 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp WAT GAAN WE DOEN? Inleiding op Evidence-based Practice (EBP) Diagnostisch onderzoek onderzoek Interventieonderzoek
Nadere informatieSAMENVATTING, DISCUSSIE EN TOEKOMSTPERSPECTIEF
SAMENVATTING, DISCUSSIE EN TOEKOMSTPERSPECTIEF 1 SAMENVATTING EN DISCUSSIE De levensverwachting van patiënten met diabetes type 1 is sterk verbeterd. Korte en lange termijn complicaties zoals hart- en
Nadere informatieVerbetering van therapietrouw. Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde Academisch Ziekenhuis Maastricht
Verbetering van therapietrouw Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde Academisch Ziekenhuis Maastricht Therapietrouw bij hypertensie Vrouw, 47 jaar, bloeddruk 184/102 mm Hg Diagnose: Essentiële hypertensie
Nadere informatie15Niet-pluisgevoel Rubriekhouder: Mw. dr. G. A. Donker, (NIVEL) ( )
15Niet-pluisgevoel Rubriekhouder: Mw. dr. G. A. Donker, (NIVEL) (2010-2012) Inleiding Tijdens de opleiding leren huisartsen systematisch en door middel van vragen en onderzoek tot een diagnose te komen.
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal
Nadere informatieProefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek
Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Bloedonderzoek als voorspeller van de kans op een tekort aan schildklierhormoon na verwijdering van één schildklierhelft Externe
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieNurse versus physician-led care for the management of asthma
TRAM onderzoek Nurse versus physician-led care for the management of asthma Maarten C Kuethe1, Anja A P H Vaessen-Verberne1, Roy G Elbers2, Wim MC Van Aalderen3 1. Paediatrics, AMPHIA Hospital, Breda,
Nadere informatieIndicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met COPD
Indicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met COPD Versie 2.3 16 februari 2018 Het NHG maakt Standaarden voor de huisarts. Voor het interne kwaliteitsbeleid van de huisarts(praktijk) maakt het
Nadere informatieVereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde
Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde SHELLEY METSELAAR AIOS SOZG Achtergrond Incidentie - 5-11 per 1000 per jaar 1 Diagnose - Combinatie kliniek, lab, X-thorax Sensitiviteit X-thorax 2 - Pneumonie +/-
Nadere informatieDe specifieke doelen van dit proefschrift waren het vergaren van kennis en inzicht in:
ACHTERGROND EN DOELEN Zorgverleners werken in een complexe hoog-risico omgeving waarin incidenten ernstige gevolgen kunnen hebben voor patiënten. Hoewel de zorgverlening in Nederland van hoge kwaliteit
Nadere informatieDe patient centraal in de acute zorg
De patient centraal in de acute zorg Drs. Marjolein Kremers, promovenda acute geneeskunde/internist acute geneeskunde i.o. Dr. Prabath Nanayakkara, internist acute geneeskunde, Amsterdam UMC, lok. VU Prof.
Nadere informatieANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN
ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer Definitieve versie 27 oktober 2014 ARGO BV Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Vraagstelling...
Nadere informatieV. Spoorenberg Arts-onderzoeker, AIOS Interne Geneeskunde Afdeling Infectieziekten, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Appropriate antibiotic use for patients with complicated urinary tract infections in 38 Dutch hospital departments: variation and the relation to length of hospital stay V. Spoorenberg Arts-onderzoeker,
Nadere informatieDe relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen.
Samenvatting De relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen. Continentie gaat in de westerse wereld samen met het gebruik van het water closet, in de volksmond
Nadere informatieSamenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO)
Home no. 1 Februari 2018 Themanummer Cardiovasculair Eerdere edities Verenso.nl Samenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO) Geen bewijs voor effectiviteit van preventieve cardiovasculaire medicatie
Nadere informatieDotterbehandeling via de pols. Wetenschappelijk onderzoek naar complicaties
Dotterbehandeling via de pols Wetenschappelijk onderzoek naar complicaties Wetenschappelijk onderzoek Op dit moment doen wij een wetenschappelijk onderzoek naar complicaties (bijkomende problemen) bij
Nadere informatieProefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek
voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Bloedonderzoek als voorspeller van de kans op een tekort aan schildklierhormoon na verwijdering van één schildklierhelft Externe validatie van een risicostratificatie
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Het aantal mensen met een gestoorde nierfunctie is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Dit betekent dat er steeds meer mensen moeten dialyseren of een niertransplantatie moeten
Nadere informatieDe plaats van procalcitonine in de klinische diagnostiek. Supervisor: Apr. Biol. W.
De plaats van procalcitonine in de klinische diagnostiek Inleiding Procalcitonine Biomarker voor bacteriële infecties Geen terugbetaling Inhoud 1. Wat is de meerwaarde van een PCT-bepaling ten opzichte
Nadere informatieBent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek?
Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek? Inhoud Pagina Inleiding... 2 Medisch wetenschappelijk onderzoek... 3 Waarom zou u meedoen... 4 Onderzoeksfasen... 5 Medisch Ethische Commissie...
Nadere informatieGebruik van uw medische gegevens en lichaamsmateriaal
Gebruik van uw medische gegevens en lichaamsmateriaal Voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs: geen bezwaar? U bezoekt Gelre ziekenhuizen voor onderzoek en/of behandeling. Om u zo goed mogelijk te
Nadere informatie(n.a.v. Richtlijn koorts bij kinderen NVK aangepast voor Medisch Centrum Alkmaar)
Koorts bij kinderen van 0 tot 1 maand (0-28 dagen) (n.a.v. Richtlijn koorts bij kinderen NVK aangepast voor Medisch Centrum Alkmaar) Betreft: kinderen (jonger dan 1 maand) met koorts, verdacht van een
Nadere informatieInformatie brief voor patiënten die geopereerd zijn voor vroeg stadium baarmoeder kanker
Informatie brief voor patiënten die geopereerd zijn voor vroeg stadium baarmoeder kanker Titel van het onderzoek Nazorg bij patiënten met baarmoeder kanker [ENdometrial cancer SURvivors follow-up care
Nadere informatieINFORMATIEBRIEF HOSPITAL-ADL STUDIE
INFORMATIEBRIEF HOSPITAL-ADL STUDIE Titel van het onderzoek: Ontrafelen van het mechanisme achter ziekenhuis-gerelateerd functieverlies (Hospital-ADL studie). Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk
Nadere informatieKennislacunes NHG-Standaard Diverticulitis
Kennislacunes Kennislacunes 1. Diagnostische waarde van de CRP bij patiënten met vermoeden van diverticulitis in de voor het aantonen van diverticulitis (noot 13). 2. Diagnostische waarde van ECHO/CT bij
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument.
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 3. Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatie