VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, COM(2015) 360 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD JAARVERSLAG 2014 OVER DE TENUITVOERLEGGING VAN VERORDENING (EG) nr. 300/2008 INZAKE GEMEENSCHAPPELIJKE REGELS OP HET GEBIED VAN DE BEVEILIGING VAN DE BURGERLUCHTVAART NL NL

2 VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD JAARVERSLAG 2014 OVER DE TENUITVOERLEGGING VAN VERORDENING (EG) nr. 300/2008 INZAKE GEMEENSCHAPPELIJKE REGELS OP HET GEBIED VAN DE BEVEILIGING VAN DE BURGERLUCHTVAART Dit verslag heeft betrekking op de periode van 1 januari tot en met 31 december 2014 INLEIDING Het jaar 2014 werd gekenmerkt door de inwerkingtreding van de eerste fase van op technologie gebaseerde controles van vloeistoffen, spuitbussen en gels (LAG s) die passagiers in hun handbagage meenemen, en door het einde van de overgangsperiode voor de toepassing van de EUvoorschriften voor binnenkomende vracht en post. Beide kwesties zijn uitgebreid besproken vóór hun inwerkingtreding en hebben een intensieve voorbereidende fase doorlopen, waardoor ze vlot en tijdig ten uitvoer konden worden gelegd. De Commissie heeft het in 2013 opgestarte consolideringsproces voortgezet door in juni 2014 een wetgevingspakket vast te stellen dat tot doel heeft de bestaande maatregelen op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart te verduidelijken, te harmoniseren en te vereenvoudigen. De lidstaten en de belanghebbenden hebben ingestemd met de wijzigingen die de juridische duidelijkheid verbeteren, teneinde uiteenlopende interpretaties van de wetgeving te vermijden en te zorgen voor een zo goed mogelijke tenuitvoerlegging van de gemeenschappelijke basisnormen inzake luchtvaartbeveiliging. Het pakket omvatte ook een aanpassing van het AEO-programma van de douane en de luchtvaartbeveiligingsregeling voor erkende agenten en bekende afzenders. Deze aanpassing voorziet in wederzijdse erkenning van bepaalde activiteiten van de respectieve autoriteiten, teneinde de activiteiten van de betrokken sector en de overheidsinstanties te vergemakkelijken en tegelijkertijd het huidige beveiligingsniveau te behouden. Op basis van de resultaten van de EU-risicobeoordeling op het gebied van passagiersgerelateerde risico s, is in de loop van 2014 intensief gewerkt aan een verdere versterking van de capaciteit voor de opsporing van explosieven. Deze inspanningen hebben geleid tot wetgeving waarin het gebruik van apparatuur voor de opsporing van explosievensporen (Explosive Trace Detection, ETD) voor beveiligingsonderzoeken van passagiers, bagage en vracht is geregeld. Het gebruik van ETDapparatuur voor beveiligingsonderzoeken van hand- en ruimbagage wordt verplicht vanaf september Parallel hiermee zijn twee aanvullende risicobeoordelingen van luchtvracht uitgevoerd. Op het internationale toneel heeft de Commissie deelgenomen aan alle relevante evenementen en fora van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (de ICAO), waar zij een belangrijke rol is blijven spelen in de coördinatie van het standpunt en de strategie van de EU met betrekking tot het internationale luchtvaartbeveiligingsbeleid. De Commissie heeft nauw samengewerkt met belangrijke partners en regionale organisaties uit derde landen en heeft in de loop van 2014 verschillende bilaterale en multilaterale bijeenkomsten bijgewoond en georganiseerd. Er werd bijzondere nadruk gelegd op bewustmakingsactiviteiten in de regio Afrika, teneinde de eisen voor binnenkomende vracht en post vlot te kunnen toepassen. Het toezicht op de toepassing van luchtvaartbeveiligingsmaatregelen door lidstaten en relevante exploitanten via EU-inspecties is een ander gebied waarop gedurende het hele jaar nauwe samenwerking tussen de lidstaten en de Commissie plaatsvond. De nalevingsniveaus zijn stabiel gebleven en gaven geen aanleiding tot een opschorting van het EU-concept van "one stop security" in

3 DEEL EEN DE INSPECTIES 1. ALGEMEEN Krachtens Verordening (EG) nr. 300/2008 is de Commissie verplicht inspecties uit te voeren van de luchtvaartbeveiligingsinstanties (de "bevoegde autoriteiten") van de lidstaten en van EUluchthavens. Zwitserland is eveneens opgenomen in het EU-programma, terwijl Noorwegen en IJsland door de toezichthoudende autoriteit van de EVA worden geïnspecteerd op basis van parallelle bepalingen. De Commissie beschikt over een team van negen voltijdse luchtvaartbeveiligingsinspecteurs om de inspectiewerkzaamheden uit te voeren. Deze inspectiewerkzaamheden worden ondersteund door een pool van bijna honderd nationale auditeurs die door de lidstaten, IJsland, Noorwegen en Zwitserland zijn aangewezen en die een opleiding hebben gevolgd om te mogen deelnemen aan inspecties van de Commissie. Bijlage 1 bevat een tabel met een overzicht van alle monitoringactiviteiten die de Commissie en de toezichthoudende autoriteit van de EVA tot op heden hebben uitgevoerd. 2. INSPECTIES VAN NATIONALE BEVOEGDE AUTORITEITEN In 2014 heeft de Commissie de derde cyclus van inspecties van bevoegde autoriteiten voltooid en is zij begonnen met de vierde cyclus. Dit verslag heeft betrekking op de resultaten van alle inspecties die in de loop van 2014 zijn uitgevoerd in het kader van beide cycli. In totaal zijn negen bevoegde autoriteiten geïnspecteerd in Voor de meeste lidstaten leverden deze inspecties aanzienlijke verbeteringen op in vergelijking met het verleden. De tekortkomingen die het vaakst werden vastgesteld in 2014 waren vergelijkbaar met die welke tijdens de derde cyclus werden vastgesteld; het ging hoofdzakelijk om kleine tekortkomingen bij de afstemming van de nationale programma's voor de beveiliging van de luchtvaart op de EUregelgeving en om beperkingen bij de tenuitvoerlegging van de nationale kwaliteitscontroleprogramma. Wat dit laatste punt betreft, hebben sommige lidstaten onvoldoende toezicht gehouden op bekende leveranciers van luchthaven- en vluchtbenodigdheden; door de druk op de overheidsbegrotingen en het grote aantal betrokken entiteiten beschikten zij over onvoldoende middelen om deze taak uit te voeren. Uit het regelmatige en passende toezicht op buitenlandse luchtvaartmaatschappijen is ook gebleken dat verbeteringen noodzakelijk zijn in verscheidene geïnspecteerde lidstaten. Ten slotte heeft een klein aantal lidstaten er niet op toegezien dat de minimumfrequentie voor het inspecteren van de beveiligingsmaatregelen op luchthavens volledig wordt nageleefd. Positief is dan weer dat het proces voor de rectificatie van vastgestelde tekortkomingen toereikend was in de meeste lidstaten die in 2014 werden geïnspecteerd en dat alle lidstaten over handhavingsmaatregelen beschikten. 3. EERSTE INSPECTIES VAN LUCHTHAVENS In 2014 zijn 25 luchthavens voor het eerst geïnspecteerd, bijna evenveel als in Alle hoofdstukken werden behandeld (hoewel niet tijdens elke inspectie). Het totale percentage kernmaatregelen die in overeenstemming werden bevonden, bedroeg in %, ongeveer even veel als in de voorgaande jaren. Het merendeel van de geconstateerde tekortkomingen is, net als in het verleden, nog steeds het gevolg van menselijke factoren. Deze komen met name voor op het gebied van 3

4 beveiligingsonderzoeken en beveiliging van luchtvaartuigen en bij de toepassing van de eisen voor de beveiliging van vracht. Deze menselijke factoren kunnen worden verbeterd door opleiding en toezicht. Anderzijds zijn in 2014, in vergelijking met de voorgaande jaren, wel verbeteringen vastgesteld op het gebied van de naleving van de voorschriften inzake de beveiligingscontroles van luchthaven- en vluchtbenodigdheden. Deze verbeteringen kunnen worden verklaard door een toegenomen bewustzijn ten gevolge van voorlichtingscampagnes van de Commissie en door de herziening van de desbetreffende wetgeving, die gezorgd heeft voor meer duidelijkheid en samenhang van de maatregelen. 4. FOLLOW-UPINSPECTIES Overeenkomstig artikel 13 van Verordening (EU) nr. 72/ van de Commissie behoort het tot de gewone taken van de Commissie om een beperkt aantal follow-upinspecties uit te voeren. Er wordt een bezoek gepland wanneer ernstige tekortkomingen zijn vastgesteld tijdens de eerste inspectie, maar ook op willekeurige basis, teneinde de nauwkeurigheid van de nationale activiteiten inzake rapportering en toezicht op de naleving te controleren. In 2014 zijn vier van dergelijke inspecties uitgevoerd; de conclusie luidde dat de meeste vastgestelde tekortkomingen op passende wijze waren rechtgezet. Uit twee follow-upinspecties bleek echter dat nog steeds nauwlettend toezicht moet worden gehouden op het rectificatieproces voor een beperkt aantal aanhoudende tekortkomingen; hieruit blijkt hoe belangrijk dergelijke follow-upactiviteiten wel zijn. 5. BEOORDELINGEN In de loop van het jaar is een beoordeling van een Amerikaanse luchthaven uitgevoerd in het kader van de werkafspraken (Working Arrangement) met de Transportation Security Administration van de VS, die zijn opgesteld in het kader van de EU-VS-luchtvervoersovereenkomst 2. Bovendien zijn de verslagen van de uitgevoerde beoordelingen op Guernsey, Jersey en het eiland Man onderzocht door het Regelgevend Comité voor de luchtvaartbeveiliging; naar aanleiding daarvan zijn de in die gebieden gelegen luchthavens opgenomen in het "one stop security"-systeem van de EU OPENSTAANDE DOSSIERS, "ARTIKEL 15"-GEVALLEN EN JURIDISCHE PROCEDURES Een inspectiedossier wordt pas gesloten wanneer de Commissie ervan overtuigd is dat passende corrigerende maatregelen zijn genomen. In 2014 zijn 35 dossiers (26 luchthavens en 9 bevoegde autoriteiten) gesloten. Dit betekent dat voor elke nieuwe inspectie die in de loop van het jaar is uitgevoerd, een bestaand inspectiedossier werd gesloten; er is dus geen achterstand ontstaan in In totaal stonden negen dossiers over bevoegde autoriteiten en 16 over luchthavens nog steeds open aan het einde van het jaar Verordening (EU) nr. 72/2010 van de Commissie van 26 januari 2010 tot vaststelling van procedures voor de inspecties van de Commissie op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart, PB L 23 van , blz. 1. PB L 134 van , blz. 4. Uitvoeringsverordening (EU) nr. 687/2014 van de Commissie van 20 juni 2014 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 185/2010 voor wat betreft de verduidelijking, harmonisering en vereenvoudiging van maatregelen voor de beveiliging van de luchtvaart, gelijkwaardigheid van beveiligingsnormen en beveiligingsmaatregelen voor vracht en post. 4

5 Als de in een luchthaven vastgestelde tekortkomingen bij de toepassing van beveiligingsmaatregelen zo ernstig worden geacht dat ze een grote invloed hebben op het algemene niveau van de beveiliging van de burgerluchtvaart in de Unie, zal de Commissie artikel 15 van Verordening (EU) nr. 72/2010 van de Commissie toepassen. Dit betekent dat alle andere bevoegde autoriteiten in kennis worden gesteld van de situatie en dat compensatiemaatregelen moeten worden overwogen met betrekking tot vluchten van of naar de luchthaven in kwestie. In 2014 moesten geen "artikel 15"-gevallen worden ingeleid. Ongeacht of artikel 15 wordt toegepast, beschikt de Commissie nog over een andere mogelijkheid, met name in gevallen waarin de tekortkoming langdurig aanhoudt of zich opnieuw voordoet, namelijk het inleiden van een inbreukprocedure. In 2014 is één inbreukprocedure ingeleid naar aanleiding van de inspectie van een nationale autoriteit. Volgens de Commissie had de betrokken lidstaat nagelaten te zorgen voor regelmatig toezicht op de naleving van bepaalde beveiligingsmaatregelen op een aantal luchthavens op zijn grondgebied. Deze zaak was begin 2015 nog steeds lopende. Eén inbreukprocedure, die in 2013 was ingeleid wegens het ontbreken van nationale monitoringactiviteiten ten aanzien van luchtvaartmaatschappijen die actief zijn in de betrokken lidstaat, is in de loop van 2014 gesloten nadat uit controles was gebleken dat de lidstaat het aantal inspecties aanzienlijk had verhoogd. 7. EIGEN BEOORDELINGEN VAN DE LIDSTATEN Krachtens punt 18.1 van bijlage II bij Verordening (EG) nr. 300/2008, zoals gewijzigd bij Verordening (EU) nr. 18/ van de Commissie, moeten de lidstaten jaarlijks vóór eind maart bij de Commissie een rapport indienen over de resultaten van hun nationaal toezicht op de naleving in de periode januari-december van het voorgaande jaar. De rapporten van de lidstaten voor de periode januari-december 2013 werden allemaal op tijd ingediend en volgden allemaal het model van de Commissie. De belangrijkste problemen die tijdens de analyse van deze verslagen zijn vastgesteld, zijn vergelijkbaar met die van de voorgaande jaren en hebben betrekking op het feit dat het in sommige lidstaten moeilijk bleek om alle beveiligingsmaatregelen te controleren, om geheime testen uit te voeren op alle vereiste gebieden en om te zorgen voor passende follow-upactiviteiten. De Commissie is tijdens haar inspecties van bevoegde autoriteiten dan ook bijzondere nadruk blijven leggen op deze kwesties. DEEL TWEE WETGEVING EN AANVULLENDE INSTRUMENTEN 1. WETGEVING De burgerluchtvaart blijft een doelwit voor terroristische groepen; om het hoofd te bieden aan deze bedreiging moeten passende en risicogebaseerde beschermingsmaatregelen ten uitvoer worden gelegd. De Commissie en de lidstaten passen daarom de risicobeperkende maatregelen voortdurend aan om een zo hoog mogelijk beveiligingsniveau te bereiken en tegelijk de nadelige effecten op de activiteiten tot een minimum te beperken. Door nieuwe uitvoeringswetgeving op het gebied van beveiliging van de luchtvaart, die in 2014 is vastgesteld, worden het rechtskader van Verordening (EG) nr. 300/2008 en de uitvoeringsvoorschriften daarvan verder verfijnd. 4 Uitvoeringsverordening (EU) nr. 18/2010 van de Commissie van 8 januari 2010 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 300/2008, PB L 7 van , blz. 3. 5

6 Een van de belangrijkste wijzigingen die in 2014 zijn vastgesteld, heeft betrekking op het gebruik van specifieke middelen voor het opsporen van explosieven die op passagiers zijn verborgen 5. Dit zal worden bereikt door middel van het verplichte gebruik van ETD-apparatuur tijdens de beveiligingscontroles op luchthavens in de EU, teneinde de capaciteit voor de opsporing van explosieven te verbeteren. Bij wijze van alternatief mogen luchthavens gebruik maken van beveiligingsscanners of explosievenspeurhonden om hetzelfde doel te bereiken. De uiterste datum voor het verplichte gebruik van ETD-apparatuur voor beveiligingsonderzoeken van passagiers is vastgesteld op 1 september In deze wijzigingen is ook het gebruik van ETD-apparatuur voor verschillende toepassingen verduidelijkt, bijvoorbeeld voor beveiligingsonderzoeken van passagiers, bagage en vracht, teneinde de doeltreffendheid ervan te waarborgen. In juni 2014 heeft de Commissie ook nieuwe uitvoeringsbepalingen vastgesteld waarin bepaalde regels en maatregelen voor de beveiliging van de luchtvaart verder worden verduidelijkt, geharmoniseerd en vereenvoudigd 6. Uit de ervaring met de toepassing van de EU-regels op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart is gebleken dat het rechtskader moet worden verduidelijkt om de interpretatie van de wetgeving te standaardiseren en te zorgen voor effectieve tenuitvoerlegging van de gemeenschappelijke basisnormen. De wijzigingen hebben hoofdzakelijk betrekking op maatregelen op het gebied van de beveiliging van luchtvaartuigen, vracht, post, vlucht- en luchthavenbenodigdheden en beveiligingsapparatuur. Tegelijkertijd heeft de Commissie ook de luchthavens van Guernsey, het eiland Man en Jersey in de "one stop security"-regeling van de EU opgenomen omdat uit controles was gebleken dat zij beveiligingsnormen toepassen die gelijkwaardig zijn aan de gemeenschappelijke basisnormen van de EU. Een ander belangrijk element van deze wijzigingen is de aanpassing van de voorschriften voor erkende agenten/bekende afzenders en het AEO-programma van de douane. Deze aanpassing zal zorgen voor wederzijdse erkenning, teneinde de werkzaamheden van sector en de overheidsinstanties te vergemakkelijken. Een lijst van alle vastgestelde wetgeving is opgenomen in bijlage 2. De besluiten zijn tot stand gekomen tijdens vijf vergaderingen van het regelgevend comité voor de beveiliging van de luchtvaart, vijf vergaderingen van de adviesgroep van belanghebbenden inzake luchtvaartbeveiliging en een aantal vergaderingen van specifieke werkgroepen, waarbij zowel de lidstaten als het bedrijfsleven waren betrokken. De wijzigingen met betrekking tot luchtvracht die naar de EU wordt vervoerd, zijn ook gebaseerd op twee verdere risicobeoordelingsrondes van luchtvracht. 2. EU-GEGEVENSBANK BETREFFENDE DE BEVEILIGING VAN DE TOELEVERINGSKETEN (UDSCS) Sinds 1 juni 2010 is de gegevensbank van erkende agenten en bekende afzenders 7 het enige wettelijke primaire instrument dat erkende agenten moeten raadplegen bij het aanvaarden van zendingen van een andere erkende agent of bekende afzender. Sinds 1 februari 2012 is deze gegevensbank bovendien uitgebreid met de lijst van luchtvaartmaatschappijen die vracht en post vanaf luchthavens in derde landen naar de EU mogen vervoeren (ACC3). In 2013 is deze gegevensbank bij wet verder uitgebreid met de lijst van EU-luchtvaartbeveiligingsvalidateurs die Uitvoeringsverordening (EU) nr. 278/2014 van de Commissie tot wijziging van Verordening (EU) nr. 185/2010 voor wat betreft de verduidelijking, harmonisatie en vereenvoudiging van het gebruik van apparatuur voor detectie van explosievensporen, PB L 82 van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 687/2014 van de Commissie van 20 juni 2014 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 185/2010 voor wat betreft de verduidelijking, harmonisering en vereenvoudiging van maatregelen voor de beveiliging van de luchtvaart, gelijkwaardigheid van beveiligingsnormen en beveiligingsmaatregelen voor vracht en post. Het gebruik van deze gegevensbank, die door de Commissie is opgezet, is krachtens Verordening (EG) nr. 185/2010 en Besluit C(2010) 774 verplicht voor alle actoren in de toeleveringsketen. 6

7 zijn erkend door de lidstaten. De gegevensbank werd ook omgedoopt tot "EU-gegevensbank betreffende de beveiliging van de toeleveringsketen" 8, omdat dit beter aansluit bij het uitgebreide toepassingsgebied ervan. Eind 2014 bevatte de gegevensbank ongeveer erkende agenten, bekende afzenders, onafhankelijke validateurs en ACC3-entiteiten. De beoogde beschikbaarheid van 99,5 % werd steeds gehaald in INSPECTIES VAN EU-LUCHTHAVENS - HANDBOEKEN Volgens Verordening (EG) nr. 300/2008 en Verordening (EU) nr. 72/2010 moeten inspecties door de diensten van de Commissie op de naleving van de beveiligingseisen voor de burgerluchtvaart objectief en volgens een standaardmethode plaatsvinden. Daarom heeft de Commissie twee uitgebreide handboeken opgesteld met gedetailleerde aanwijzingen en richtsnoeren voor de EU-inspecteurs op het terrein. Het ene handboek heeft betrekking op inspecties van luchtvracht, het andere op inspecties van luchthavens. Beide handboeken zijn in november 2014 herzien om rekening te houden met de laatste wijzigingen van de uitvoeringsbepalingen en om er aanvullende tips en richtsnoeren voor inspecteurs in op te nemen. Om de lidstaten te helpen bij de tenuitvoerlegging van de gemeenschappelijke basisnormen worden deze handboeken ook ter beschikking gesteld van nationale auditeurs. DEEL DRIE TESTS, STUDIES EN NIEUWE INITIATIEVEN 1. TESTS In de zin van de EU-luchtvaartbeveiligingswetgeving wordt een "test" uitgevoerd wanneer een lidstaat met de Commissie overeenkomt dat hij gedurende een beperkte periode bepaalde niet in de wetgeving erkende middelen of methoden zal gebruiken ter vervanging van een erkende beveiligingsmethode, op voorwaarde dat dergelijke tests geen negatieve gevolgen hebben voor het algemene beveiligingsniveau. In juridische zin wordt niet van "test" gesproken wanneer een lidstaat of entiteit een evaluatie uitvoert van een nieuwe beveiligingsmethode die wordt gebruikt naast een of meer methoden die al onder de wetgeving vallen. In de loop van 2014 zijn tests en evaluaties uitgevoerd in Frankrijk, Zweden en Nederland. Deze hadden betrekking op het gebruik van schoenmetaaldetectoren in combinatie met metaaldetectiepoortjes, het gebruik van een nieuwe generatie van apparatuur voor beveiligingsonderzoeken van handbagage waarbij het niet meer nodig is laptops, grote elektrische voorwerpen en vloeistoffen uit de bagage te halen vóór het beveiligingsonderzoek en het gebruik van software in de apparatuur voor beveiligingsonderzoeken die automatisch bagage cleart als deze risicovoorwerpen bevat. Alle tests hebben een positief resultaat opgeleverd en zorgden voor waardevolle input voor toekomstige wetswijzigingen. 2. STUDIES EN VERSLAGEN In mei 2014 ontving de Commissie een studie 9 waarin de effecten van de eerste fase van de uitvoering van beveiligingsonderzoeken van vloeistoffen, die op 31 januari 2014 van start is gegaan, werd beoordeeld. Sinds die datum mogen passagiers belastingvrije vloeistoffen, vloeibare 8 9 Verordening (EU) nr. 1116/2013 van de Commissie 6 november 2013 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 185/2010, PB L 299 van , blz. 1. De studie is uitgevoerd door het adviesbureau Leigh Fisher. 7

8 geneesmiddelen en vloeistoffen die nodig zijn voor speciale voedingsbehoeften meenemen op het vliegtuig, mits ze zijn gescreend met specifieke apparatuur. In de studie werden operationele gegevens geanalyseerd, zoals het aantal gescreende passagiers en het aantal vloeistoffen dat per passagier werd meegenomen, om te zien of de werking van de luchthaven hieronder te lijden had. De conclusie van de studie was dat de eerste fase van de opheffing van de beperkingen op vloeistoffen geen operationele gevolgen had en dat de wetgeving met succes ten uitvoer was gelegd. Eind november 2014 heeft de Commissie de resultaten ontvangen van een aanvullende studie naar een mogelijke tweede fase van de opheffing van de beperkingen op vloeistoffen. Deze studie is uitgevoerd door het adviesbureau ICF International. In de studie werd via een reeks tests in luchthavens onderzocht of het mogelijk was passagiers toe te staan gebotteld water mee te nemen en werden de bevindingen van de vorige studie met betrekking tot de operationele impact van de eerste fase geverifieerd. Deze studie kwam eveneens tot de conclusie dat de eerste fase geen negatieve operationele impact had op de onderzochte EU-luchthavens, zelfs niet tijdens de zomerpiek. Tegelijkertijd werd echter ook geconcludeerd dat er sprake kan zijn van een aanzienlijk effect op de doorstroming en de kosten van luchthavens in de EU als de beperkingen verder worden opgeheven en passagiers ook gebotteld water mogen meenemen. Dit is hoofdzakelijk te wijten aan het hoge aantal flessen die naar verwachting zullen moeten worden gescreend en de extra screeningapparatuur die daarvoor nodig zou zijn. Het resultaat van deze studie heeft de Commissie ertoe aangezet om, in overleg met de lidstaten, de belanghebbenden en de internationale partners, te wachten met de tweede fase van de opheffing van de beperkingen op vloeistoffen. 3. NIEUWE INITIATIEVEN Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt in een van de belangrijkste en moeilijkste dossiers, namelijk het stappenplan voor de ontwikkeling van technologieën voor luchtvaartbeveiliging. Dit stappenplan bevat verschillende activiteiten met betrekking tot alle aspecten van beveiligingstechnologie en -methoden en dient als referentie voor alle Europese belanghebbenden die betrokken zijn bij onderzoek op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart. Wat vracht betreft, blijft de Commissie nauw samenwerken met de lidstaten om te onderhandelen over de uitvoering van een regeling voor voorafgaande analyse van vrachtinformatie (ACI). In deze context is de samenwerking met de douane voortgezet voor wat betreft vroegtijdige uitwisseling van informatie over de lading (pre-loading advance cargo information, PLACI); een gezamenlijke werkgroep binnen de ICAO/WCO is begonnen met een internationale oefening op het gebied van ACI, waarin de Commissie een actieve rol speelt. Het doel van deze oefening is om samen met staten en belanghebbenden te komen tot gemeenschappelijke beginselen en eventueel normen, alsook aanbevolen praktijken die kunnen worden vastgesteld en toegepast als een staat of regio beslist dit concept toe te passen in één of alle bedrijfsmodellen op het gebied van luchtvracht en -post. DEEL VIER OVERLEG MET INTERNATIONALE INSTANTIES EN DERDE LANDEN 1. ALGEMEEN De Commissie werkt nauw samen met internationale instanties en belangrijke partners uit derde landen en is regelmatig vertegenwoordigd op internationale bijeenkomsten, waar zij meestal het standpunt van de EU coördineert en vaak presentaties geeft of documenten indient. Voor zover van 8

9 toepassing worden ook gesprekken gehouden met individuele derde landen en regionale organisaties over lokale kwesties of kwesties van gezamenlijk belang. Door dergelijke contacten blijft de EU op de hoogte, kan zij goede praktijken verspreiden en kan zij wegen op de mondiale besluitvorming. 2. INTERNATIONALE ORGANEN De Commissie heeft deelgenomen aan de jaarlijkse vergadering van het Aviation Security Panel van de ICAO in Montreal van 17 tot en met 21 maart De Commissie heeft drie papers over de beveiliging van de luchtvaart gepresenteerd, waarin de standpunten van de EU worden uiteengezet (twee daarvan hadden betrekking op beveiligingsmaatregelen met betrekking tot vloeistoffen en één op beveiligingsmaatregelen met betrekking tot luchtvracht). Deze papers werden positief onthaald en konden op algemene steun rekenen. De Commissie heeft ook grote inspanningen geleverd om informatie te verstrekken over de EUluchtvaartbeveiligingsvalidering op het gebied van luchtvracht en -post die naar de EU worden vervoerd. Zij deed dit door actief deel te nemen aan diverse internationale fora, ook in het kader van de ICAO en andere internationale en regionale organisaties. In maart 2014 is met name een gezamenlijke EU-AFCAC (Afrikaanse Commissie voor de burgerluchtvaart) workshop over de beveiliging van luchtvracht en -post georganiseerd in Dakar, Senegal. Deze bijeenkomst bood de Commissie de gelegenheid om alle aspecten van de EU-regels voor binnenkomende vracht en post (ACC3) uit te leggen aan Afrikaanse staten, overheden en exploitanten. De vergadering versterkte voorts ook de dialoog en samenwerking tussen beide regio s en ondersteunde een belangrijk initiatief van de Commissie inzake capaciteitsopbouw en bijstand op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart in Afrika en het Midden-Oosten, dat ten uitvoer moet worden gelegd in de periode De Commissie neemt ook regelmatig deel aan vergaderingen van het ECAC Security Forum en de aanverwante taakgroepen. De conclusies van deze groepen vormden de basis voor besprekingen tijdens de vergaderingen van het regelgevend comité voor de beveiliging van de burgerluchtvaart en de bijbehorende werkgroepen. In het kader van een samenwerkingsovereenkomst die eind 2012 is ondertekend, is de samenwerking op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart tussen de ECAC en de Commissie versterkt. In het kader van het memorandum van overeenstemming, dat in 2013 is gesloten tussen de Commissie en de Toezichthoudende Autoriteit van de EVA, welke toezicht houdt op de naleving van de voorschriften inzake luchtvaartbeveiliging in IJsland, Liechtenstein en Noorwegen, zijn de Toezichthoudende Autoriteit en de Commissie hun inspectieverslagen blijven uitwisselen. Ten slotte is een interface tot stand gebracht tussen het IT-platform van Eurocontrol en de "EUgegevensbank betreffende de beveiliging van de toeleveringsketen". Deze interface maakt het mogelijk een waarschuwingssysteem op te zetten om lidstaten tijdig te waarschuwen wanneer vliegtuigen aankomen uit luchthavens in derde landen waar de luchtvaartmaatschappij niet is aangewezen als ACC3. 3. DERDE LANDEN De Commissie heeft op diverse fora actief gesprekken gevoerd met de Verenigde Staten over luchtvaartbeveiligingskwesties, met name in de EU-VS-groep "samenwerking op het gebied van de beveiliging van vervoer" (Transportation Security Cooperation Group, TSCG). De TSCG heeft tot doel de samenwerking te bevorderen op een aantal gebieden van wederzijds belang en te garanderen 9

10 dat de "one-stop security"-regelingen 10 blijven werken en dat de respectieve regelingen van de EU en de VS inzake luchtvracht en -post wederzijds worden erkend. De Commissie is ook een aantal keren tussenbeide gekomen wanneer lidstaten hun bezorgdheid hebben geuit over verzoeken aan hun luchtvaartmaatschappijen om aanvullende veiligheidsmaatregelen toe te passen met betrekking tot vluchten naar bepaalde derde landen. De Commissie en de lidstaten hebben samengewerkt om ervoor te zorgen dat bij de tenuitvoerlegging van deze maatregelen rekening wordt gehouden met de bestaande EU-maatregelen inzake luchtvaartbeveiliging, teneinde de operationele gevolgen te beperken. Een voorbeeld hiervan zijn de aanvullende beveiligingsmaatregelen die door de Verenigde Staten en door Canada zijn uitgevaardigd met betrekking tot de bedreiging van de burgerluchtvaart met geïmproviseerde explosieven die vermomd zijn als elektronische apparaten; de luchtvaartmaatschappijen moesten deze maatregelen op korte termijn en zonder voorafgaand overleg toepassen, vaak met aanzienlijke operationele problemen tot gevolg. CONCLUSIE De EU blijft een hoog niveau van beveiliging van de luchtvaart waarborgen teneinde de burgerluchtvaart te beschermen tegen wederrechtelijke daden. Uit de inspecties van de Commissie blijkt dat het niveau van naleving van de EU-voorschriften op het gebied van beveiliging van de luchtvaart stabiel is gebleven. De geconstateerde tekortkomingen waren meestal het gevolg van menselijke factoren. De door de Commissie aanbevolen corrigerende maatregelen werden in het algemeen goed opgevolgd, maar de bevindingen van de inspecties wijzen niettemin op het belang van een robuuste EU-inspectieregeling en passende kwaliteitsborging op het niveau van de lidstaten. De Commissie zet haar inspanningen voort om te garanderen dat alle juridische eisen volledig en correct worden nageleefd; indien nodig leidt zij inbreukprocedures in. Wat wetgeving betreft, hebben de vaststelling en tenuitvoerlegging van wetgevende uitvoeringshandelingen, onder meer gericht op een verdere verbetering van de samenhang en duidelijkheid van de EU-voorschriften, geleid tot een versterking van de maatregelen inzake de opsporing van explosieven; de versoepeling van het vervoer van bepaalde categorieën van vloeistoffen heeft het gemak voor de passagiers verbeterd, terwijl de negatieve gevolgen voor luchthavens en luchtvaartmaatschappijen tot een minimum beperkt blijven en het hoogste niveau van beveiliging behouden blijft in het licht van veranderende dreigingen voor de burgerluchtvaart. 10 Van toepassing vanaf voor luchtvaartuigen, passagiers en hun handbagage en ruimbagage die aankomen uit de VS Verordening (EU) nr. 983/2010 van de Commissie van 3 november 2010 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 185/2010, PB L 286 van , blz