Essentaksterfte. Deze vestigen zich op oude en zieke bomen en versnellen het proces van afsterven en verrotting van stam en wortels.

Transcriptie

1 ssentaksterfte e situatie in ederland Inmiddels is meer dan 90% van de essen in ederland aangetast. e verwachting is dat hooguit 10% van de essen de ziekte zal overleven, gebaseerd op ervaringen in o.a. Polen en enemarken, waar essentaksterfte al langer voorkomt. Hoe herken je essentaksterfte? e aantasting begint bij de blad- en takaanzet en is te herkennen aan donkere verkleuringen in de bast. ooral jonge takken worden aangetast. anneer de aantasting zich uitbreidt rond de tak, sterft het topdeel van de tak af. e ziekte is daarom ook te herkennen aan het grote aandeel jonge afgestorven takken. e aantasting treedt ieder jaar weer op, waardoor niet resistente bomen steeds verder afsterven en ook de oudere takken na verloop van tijd dood gaan. Uiteindelijk sterft een hoog percentage van de bomen, waarbij ook infecties zoals van de honingzwam een rol kunnen spelen. e es (Fraxinus excelsior) wordt overal in ederland aangetast door essentaksterfte, een agressieve schimmelziekte waarvan de bomen niet herstellen. oor de ziekte verzwakken de bomen, waardoor het risico groot is dat takken afbreken en bomen omvallen. Uiteindelijk sterven de essen af. it proces wordt nog versterkt doordat de zieke essen vatbaarder zijn voor insecten als de essenbastkever en schimmels zoals de honingzwam. eze vestigen zich op oude en zieke bomen en versnellen het proces van afsterven en verrotting van stam en wortels. e toekomst van de es e es is een zeer waardevolle boom voor het ederlandse landschap. Het is een van de belangrijkste boomsoorten in bos op de kleigronden. taatsbosbeheer is daarom in het hele land heel zuinig op de essen die nog gezond zijn. ie zijn er echter helaas zeer weinig. amen met wetenschap en kwekers onderzoeken we of resistente essen gekweekt kunnen worden om de es voor mens en natuur in ederland te behouden. p de korte termijn is dat echter geen oplossing voor de essentaksterfte.

2 Boswerkzaamheden houtoogst age bergse Bos Berkel/odenrijs/Bergschenhoek Berkel/odenrijs/Bergschenhoek U B -ZU I at gaat er gebeuren in het age Bergse Bos? esultaten schouw voorjaar 2018 BU ZI B IC age Bergse Bos F Z IJ B B I I B -Z UI golfterrein Z Beperking van de overlast oor het weghalen van zieke essen met regulier bosonderhoud te combineren, hoeven we maar één keer het gebied in. p die manier beperken we de overlast voor zowel het gebied als de bezoekers ervan. I P volkstuinen tte o arenbrug B I I P I Z BI Z H Y UB U H B H U I U P I J IC I IU CI H ICU JU JX HU H I In de het age Bergse Bos staan veel essen die U zwaar aangetast zijn door de essentaksterfte. eze zieke essen worden weggehaald. H I e maatregelen zijn nodig voor de veiligheid van egenda I bezoekers, omdat zieke essen makkelijk om I P I J P B kunnen vallen. ottemeren_min16 I H aatregel H aarnaast voeren we regulier bosonderhoud uit sportterrein, sportcomplex unning es (mogelijk herplant nodig) in de vorm van dunningen en verjongingskap. F Z unning overige soorten (geen herplant nodig) unning houdt in dat we in dichtbegroeide delen I erjonging (ommige vakken maar 50% verjonging) (herplant duurzame soorten) bomen weghalen om andere bomen meer ruimte U erjonging ( herplant populier) te geven om verder te groeien. erjongingskap Z I J houdt in dat we oude bomen vervangen voor erwijderen es (natuurlijke ontwikkeling) I nieuwe bomen. oor het dunnen en verjongen een maatregel, tijdens deze werkzaamheden H verbetert de bosstructuur. ventuele vitale essen ieuwe terrein manege U worden waar mogelijk gespaard. I

3 Planning en werkwijze oorbeeld van gebleste bomen = Boom blijft staan = Boom wordt gesnoeid Juli - september 2018 In de periode juli september 2018 wordt er geblest. Het blessen betekent dat de bomen worden voorzien van een gekleurde streep of stip. aarbij worden drie kleuren gebruikt. Blauw: Bomen met een blauwe stip blijven staan. it zijn toekomstbomen : bomen met een bijzondere recreatieve of ecologische waarde of essen die we kunnen sparen. it: Bomen met een witte stip blijven ook staan. eze bomen moeten gesnoeid worden, omdat er dode takken in zitten. ood: Bomen met een rode stip of streep worden gekapt. ugustus - oktober 2019 e bomen met een rode stip of streep worden in de periode augustus oktober verwijderd. e werkzaamheden nemen een aantal weken in beslag. anneer dit precies gebeurt, is afhankelijk van het weer, terreinomstandigheden en beschikbaarheid aannemer. = Boom wordt gekapt erkwijze anleg 16 Het omzagen van de bomen vindt handmatig en waar mogelijk met een harvester plaats. en harvester velt en onttakt de bomen en zaagt de stam in stukken van de gewenste lengte. e stammen worden opgestapeld in afwachting van transport. oor de aanleg van de 16 zullen ook werkzaamheden worden uitgevoerd. eze werkzaamheden worden in opdracht van ijkswaterstaat door de aannemerscombinatie e roene Boog uitgevoerd. Het recreatieschap heeft maar beperkt invloed op het werk. oorlichting hierover wordt door de roene Boog gedaan. oegang tijdens werkzaamheden ijdens de werkzaamheden blijft het gebied toegankelijk, maar de paden waar de werkzaamheden plaatsvinden worden tijdelijk afgesloten. a afloop kunnen paden minder goed begaanbaar zijn, doordat ze beschadigd raken door het werkverkeer. e paden worden zo snel mogelijk hersteld, maar dit herstelwerk kan pas uitgevoerd worden als het werk afgerond is en in een periode dat de paden goed droog zijn.

4 Boswerkzaamheden houtoogst age bergse Bos P Berkel/odenrijs/Bergschenhoek I Berkel/odenrijs/Bergschenhoek U B -ZU I Herplant esultaten schouw voorjaar 2018 H BU ZI B IC age Bergse Bos IJ volkstuinen F H arenbrug Het herplanten van bomen gebeurt in en kan plaatsvinden in de maanden november t/m maart. aarna duurt het een aantal jaar tot het er weer uitziet als een bos. In de tussentijd komen er al veel planten en struiken op. Het tijdstip van herplanten kan eventueel iets later uitvallen in verband met de grote vraag naar plantsoen momenteel. B I Planning F I P I Z H Y UB U tte o B BI Z H U unning overige soorten (geen herplant nodig) erjonging (ommigeuvakken maar 50% verjonging) (herplant duurzame soorten) erjonging ( herplant populier) I J erwijderen es (natuurlijke ontwikkeling) een maatregel, tijdens deze werkzaamheden H ieuwe terrein manege I Z I U H Z unning es (mogelijk herplant nodig) P I P H Z aatregel J IC I H ottemeren_min16 I 2 I I oorbeeld van een locatie enkele jaren na herplant, waarbij enkele oude bomen gespaard zijn. ICU sportterrein, sportcomplex JU PIJP egenda U JX I F B JH Z H I U I H I B IU I CI HU aar in het age Bergse open plekken ontstaan, planten we nieuwe bomen. aarbij gebruiken we verschillende soorten loofbomen. elke dat zijn, is afhankelijk van de groeiplaats, de hoeveelheid gekapte bomen en overblijvende soorten per bosvak. e werken daarbij toe naar gemengde bossen met een gevarieerde structuur en leeftijdsopbouw om daarmee de biodiversiteit te vergroten en de kans op ziektes te verkleinen. I U H F B B I I taatsbosbeheer - an deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend B -Z UI 1 oorbeeld van jonge aanplant (in dit geval van esdoorn na kap van populieren). :\I-users\rootC\Zuid-Holland\ottemeren-Bentwoud\chapsgebieden\ottemeren.mxd golfterrein

5 Betrokken partijen en financiën Het age Bergse Bos is een recreatiegebied van ecreatieschap ottemeren, een samenwerkingsverband van de de gemeenten ansingerland, otterdam en Zuidplas. inds 1 januari 2017 beheert taatsbosbeheer de recreatiegebieden van het ecreatieschap ottemeren en ontvangt hiervoor een vergoeding. osten en baten Het verwijderen van zieke essen en het herplanten van nieuwe bomen vormen een onvoorziene kostenpost. Het hout van de gekapte bomen heeft weliswaar nog waarde, maar de kosten van herplant zijn vele malen hoger. pbrengsten houtkap Het hout van de gekapte bomen is door de aantasting niet meer van de beste kwaliteit. esondanks wordt er een zo hoogwaardig mogelijke toepassing voor gezocht. Hout is immers een zeer duurzame grondstof. pbrengsten van houtkap in de recreatiegebieden vallen geheel toe aan het ecreatieschap ottemeren. osten herplant nderdeel van regulier bosonderhoud is, naast dunning, het verwijderen van bomen aan het einde van hun levenscyclus en het herplanten van nieuwe bomen. e herplant op de plaats van de verwijderde essen was op dit moment en op deze grote schaal echter niet voorzien. e kosten hiervan komen voor rekening van het ecreatieschap ottemeren. Het bestuur van het schap heeft ondanks de kosten wel voor de herplant gekozen met het oog op veilige, vitale en gevarieerde recreatiegebieden in de toekomst.