De Essenziekte (Chalara fraxinea ) Arthur DE HAECK

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De Essenziekte (Chalara fraxinea ) Arthur DE HAECK"

Suzanna van der Wolf
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De Essenziekte (Chalara fraxinea ) Arthur DE HAECK

2 VOORSTELLING : INBO : Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (wetenschappelijke instelling van de Vlaamse Overheid) Onderzoek : Fauna, flora, biotopen, milieu, beheer, monitoring en beleid Onderzoeksgroep Milieu en Klimaat Diagnosecentrum voor bomen : praktisch en wetenschappelijk onderbouwd advies en dienstverlening ivm bomen en boomproblemen agv biotische en a-biotische oorzaken; stedelijke en niet-stedelijke omgeving in Vlaanderen; medewerking aan monitoring bosvitaliteit ( Level 1)

3 VOORSTELLING : Diagnosecentrum voor bomen individuele vragen over boomproblemen overzicht : aard problemen, omvang, geografische spreiding, aanvulling eigen observaties databank Feedback aan praktijk / beleid

4 Sterfte van es (Fraxinus excelsior) Begin jaren 1990 : Polen Lithouwen 2010 : België (2007 officieus)

Meldingen van Chalara fraxinea in het Vlaamse Gewest in 2011 (aantal per gemeente) Schade (% afgestorven/beschadigde bomen) 1-10 % 11-25 % 26-50 % > 50 % Totaal Afgestorven bomen Enkel

5 Meldingen van Chalara fraxinea in het Vlaamse Gewest in 2011 (aantal per gemeente) Schade (% afgestorven/beschadigde bomen) 1-10 % % % > 50 % Totaal Afgestorven bomen Enkel beschadigde bomen Aantal meld % 27 % 5 % 2 % 7 % 41 % Aantal meld % 18 % 23 % 5 % 13% 59 % Meldingen van afgestorven en beschadigde bomen en de omvang van de schade.

6 Essenvlieskelkje (Hymenoscyphus albidus) saprofyt (opruimer van afgevallen blad) sterk gelijkende (nieuwe) soort - Hymenoscyphus pseudoalbidus saprofyt ongeslachtelijke vorm = Chalara fraxinea - parasitair op Es (Fraxinus) Essenziekte

7 Vatbare soorten (actuele vaststellingen) : Spontane besmettingen : Fraxinus excelsior, F.angustifolia, F. americana, F. pennsylvanica Geforceerde besmettingen : F. ornus

Mogelijk secundaire aantastingen (type Honingzwam Armillaria..) Verzwakking van de plant, overwintering Chalara in plantweefsel Sterfte (+/- 2-3 jaar) of herstel?

8 Mogelijk secundaire aantastingen (type Honingzwam Armillaria..) Verzwakking van de plant, overwintering Chalara in plantweefsel Sterfte (+/- 2-3 jaar) of herstel? vorming van sporen door Hymenoscyphus pseudoalbidus op afgevallen bladeren (zomer) Twijginfectie en verwelking (lente zomer) Verspreiding van sporen naar levende bladeren (lente) Start van de aseksuele cyclus = Chalara fraxinea en verspreiding van conidiën (aseksuele sporen) (lente) Necrotische vlekken op takken en stam Takinfectie en sterfte Bladinfectie (lente zomer)

9 Symptomen - blad- en scheutverwelking

10 Symptomen - bastnecrosen

11 Symptomen - kroonsterfte

12 Symptomen - Kroonsterfte

14 Symptomen - Kroonsterfte

15 Houtkwaliteit / economisch belang Er worden geen sanitaire maatregelen voorgesteld ivm gekapte bomen / hout; Bij licht tot matig aangetaste bomen treedt weinig tot geen technische houtschade op; Sterk aangetaste bomen (>50% bladverlies) : kappen en verzagen (economisch belang sterk verminderde aanwas); Essenhout is geschikt voor thermische verduurzaming waardoor stabielere marktevolutie (?); Het economisch aandeel van zware essen bedraagt ca. 5%;

16 Nieuwe ziekte weinig ervaring, opbouw natuurlijke resistentie of afweer door de plant (relatief evenwicht tussen de pathogeen en de gastheer)? opvolgen van de schade en van gezonde bomen; de sterkste schade wordt in Vlaanderen voorlopig gezien in jonge aanplantingen; Advies beheer controle van plantgoed op symptomen vóór het aanplanten; geen besmet plantsoen aanplanten; conditie van aanplantingen opvolgen; Es enkel op optimale standplaatsen aanplanten (niet nat, diep profiel); geen grootschalige nieuwe aanplantingen met es (risicospreiding);

17 Andere belangrijke ziekten bij Es meerjarige boomkankers Nectria spp. essenkanker (Pseudomonas syringae sbsp. savastanoi pv. Fraxini)

nog niet formeel vast gesteld in de EU-landen wel in

18 Exotische plagen : Essenprachtkever (Agrilus planipennis) herkomst : Azië, Oost-Rusland Voorlopig nog niet formeel vast gesteld in de EU-landen wel in de U.S.A.; Verhoogde controle in- & export van hout en planten;

19 Merci pour votre attention ~ dank voor uw aandacht! >> Dienstverlening >>> Diagnosecentrum voor bomen arthur.dehaeck@inbo.be peter.roskams@inbo.be

Vergelijkbare documenten

De Essenziekte [Chalara fraxinea]: een nieuwe schimmel, een nieuwe ziekte

8 BOSrevue 39 De Essenziekte [Chalara fraxinea]: een nieuwe schimmel, een nieuwe ziekte Sinds een tiental jaren wordt in een groot deel van Europa ernstige ziektesymptomen en sterfte bij gewone es (Fraxinus