Andreas Vesalius Een schets van zijn leven en werken

Transcriptie

1 Andreas Vesalius Een schets van zijn leven en werken G. A. Lindeboom Haarlem: De Erven F. Bohn nv 1964 **** Index Nominum et Rerum (in Dutch) comp. Maurits Biesbrouck Roeselare 2018

2 Index nominum et rerum Anatomische termen staan in italique A aap 92 Abano Terme 113 abces 133 Acquapendente, Fabricius ab 145 Adam 111, adductoren 116 aderlating 34 Aderlatingsbrief 43, 55-59, 60, 73, 84, 111, 127, 144, 183 Aegina, Paulus van 24 Albinus, B.S. iv, 83, 143, 145, 168, 169, 181 Albius 131 Alcala 166 Alexandrië 17, 81 Alexandrijnse School 175 Al-Mansor 7, 36, 80, 130 Alpen 125, 135 Amatus Lusitanus , 156 Ambrosiana 101 Amerbach 149 Amiens 23 amputatie 137 anatomie 38-39, 43, 60-68, 88, 92, 129, 131, 132, 133, 149 Andel, M.A. van 57 Andernach, Guenther von 2, 13, 16, 19, 20-23, 26, 29, 35, 43, 54, 59, , 142 Anima, de 14 Antwerpen 75 aorta 26, 144 aorta-aneurysma , 177 Apollo 96 apotheker 9-10, 23 Arabische geneeskunde 15-16, 18, 36, 81 Aristoteles 14, 69, 129, 131 Armenterianus, Johannes 33, 54 Arno 131 Arras, zie Atrecht Artelt 90 arteria femoralis 67 a. pulmonalis 26, 144 aa. spermaticae 23, 141 Asclepiades 87 astronomie 6 Atrecht 149 Augsburg 76, 123, 149, 151, 152 auteursrecht 54 Avicenna 4, 18 B Baersdorp, Cornelis van 138, 143, 157 Bagdad 18 balsemen 136 barbier 81, 92, 179 basquine 31 Bazel 18, 38, 54, 72 vv, 93, 114, , 126, 127, 135, 142, 143, 147, 148, 152, 154 beademing België v Belloarmatus 133 Berg, van den 53, 96 Bernardini 54 bio-bibliografie v Bizarrus 172 Blaerstraat 150 bloedsomloop 145 Bochstecherin, Anna 127 Bodleian library 80 boekverbranding 130 Boerhaave, H. iv, 3, 5, 83, 110, 143, 145, 168, 169, 181 Bologna vi, 41, 44, 53, 60-68, 131, 178, 181 bombardement (WO II) 125 Bombergen, van 75 2

3 Bonavera, Dominicus 86 botboor 114 Bourgondië 5-7, 151 Boyle, Robert 145 Brabant 1, 3, 30-37, 171 Bremer Presse 123 Brissot, Pierre 34, 57 Brueghel 11 Brugge 40, 138 Brussel 1, 5, 9, 10, 12, 38, 76, 128, , 149, 150, 151, 164, 170 Buccaferreus 131 Bullinger, Heinrich 78 Buren, graaf van 149 Burggraeve 166 Busleiden, Hieronymus 13 Busquen 138 Colombo, Realdo 70-71, 92, , 134, 145, 155, 156, 169 consilium 177 Copernicus, Nicolaas 31-32, 78 Corsini 130, 134, 143, 149 Corynthe 17 Cosimo de Medici, hertog 131, 134, 142, 143, 146, 149 Crabbe, Isabella 1, 2, 8, 10, 137 Crabs, I 1 Cremona 128, 168 Crespy 137 Cura phlegmonis 47 Curtius, Matth. 45, 60-68, 69, 131 Cushing, H. v, vi, 53, 59, 80, 93, 112, 125, 156 Cyprus 172 C Caius, John 69 Calcar, Johan Stefan van 40, 50, 53, 59, 83-87, 89, 92, 111, 125, 178 Cambridge 12 Campagnola, Domenico 87, 113 Campanus, Francescus 134 Canano 110, 144, 156 Carbo, Gisbertus 14, 33 Cardanus, Hieronymus 2, 146 Carlos, Don cartilago arytaenoidea 66 cartilago cricoidea 116 Caro, Annibale 86 Celsus 87 Cette 171 Châlon 136 Chinawortel 138, 177 Chinawortelbrief 27, 30, 36, 40, 48, 83, 89, , 136, , 147, 180, 181 chirurgijn 27, 137 Cicero 173 Clemens VII 60 cloaca 2 Clusius, Carolus Collège de France 25 Collège de Tréguier 24 Collegium Trilingue 13 D da Carpi, Berengario 101, 175 Danoni 75 Dantiscus 31 Daremberg 176 Daru 43 David 179 da Vinci, Leonardo 101 Daza Chacon 138, 149, 166 de Colines, Simon 16, 21, 110 de Gonzaga, Don Fernando 136 de Hertoghe, Gilles 167 de l Aubespine 165 de le Boë Sylvius, François 23 della Torre, Marc Antonio 101 demiurg 79 demonstrator 26 Denemarken 146 derivatie d Este, Francesco 144 de Tisnacq, Charles 170 Deventer 21 d Halluin 136 Dienst, Lodewijk de 5 Diercx, Anne 11 dolor lateralis Donatello 90 Dordrecht 40 Dryander, Johann 76, 110, 152 du Bois, Jacques, zie Sylvius 3

4 dukaten 41 E Edelstein 175 Egmond, gravin van 30, 132 eivliezen 2 Engeland 101, 135, 149 epiglottis 67 Epistola docens, zie Aderlatingsbrief epitaaf 173 Epitome 78, 84, 89, 93, 111, , 127, 128, 158 Erasistratus 17 Erasmus, Desiderius 13, 38, 114, 184 Ericksson vi, 53, 58, 60-68, 178 Erigius 62 Estienne, Charles 110, 175 Etziony 50 Eugenische heuvels 113 Eugenius IV, paus 6 Eustachius, Bartholomeus 110 Eva Examen 28, 145, 164, experimentele methode 176 F Fabrica 53, 69, , 126, 129, 139, 140, 147, 168, 178, 182, 183 ed , illustraties 82-83, , , 176 initialen , , 154 naam praefatio 80-82, 152 prijs 78 titelplaat Falloppio, G. 145, , 171, 175, 183 Farrington 116, 143 Fernel, Jean 20 Ferrara 110, 142, 144, 167 Feyfer, de vi, 89, 154 Filips II 119, 127, 157, 158, 164, 170, 182 Florenas, Nicolaus 14, 37, 55, 131, 157 Florence 68, 89, 131, 134, 135 Florennes 14, 37 Foreest, Pieter van 177 Frakanzanus 129 Frankfurt 76 Frankrijk 76, 135, 151 Frans I 29, 128, 151 Frederik III 6-8 Frizimelega, Fr. 42 Froben 38 Fuchs, Leon. 34, 134, 147, 155 fysiologie 38, 176 G Gachard 157 Gadaldinus, Augustinus 68, 171 Galenus 16-20, 21, 23, 25, 41, 47, 48, 50, 57-58, 60-67, 68-69, 81, 82, 89, 90, 97, , 129, 130, 131, 133, , 143, 144, 156, 168, 171, , , 182 Galgenberg 10, 181 Gallische ziekte 147 Garamond, Claude 154 Garrison 156 Gast, Joh. 78 Gatenaria 24 Gebweiler 77 Gebwyler, Jerome 73 Geenst / Gheynst, Janneke van der 158 Gelder, Karel van 128 Gemma Frisius 31-32, 182 Gemma, Marcus Antonius 59 Gent 138 Genua 135 Gillespie 117, 176 Giunta 68-69, 72, 171 glossocomion 97 glottis 67 God 62, 80, 184 Goliath 179 Goslar 21 Gothen 80 goudsmid 173 grafmonumenten 3 Granvelle, Antoine Perrenot de 14, 149, 157 Granvelle, Nicolas Perrenot de 149 Gravenwezel, s 3 Gulden Vlies 138 4

5 Gulik 128, 135 Gulik, hertog Willem van 128 H Habsburg 4, 6-7 Hamme, Anna van 137 Hamme, Hieronymus van 137 hart 67 Harvey, William 57, 145 heelkunde 177 Heems, zie Armenterianus Heger 43, 110, 131 Heilbronn 147 Hekscher 80, 128 Helle straetken 10, 150 Hendrik VIII 135 Herophilus 17 hersenen 153 Heseler, Baldasar 60-68, 96, 178, 182 Hessen 151 Hippocrates 18, 24, 25, 34, 41, 57, 61, 65-66, 81, 97 Hoffmann-Laroche 112 Homerus 168 hond 63, 67, 92 horoscoop 2 houtblokken houtsnede 83 Hubertus, Conrad 152 humanisme 175 Hunein 18 Huys van Vesalius hymen 31, 132, 141, 156 I icterus 134 Ingolstadt 34, 123 Innocents, cimetière des 25, 155 Innsbruck 151 Institutiones anatomicae 29, instrumenten, anatomisch 113 Israël 172 Italië 38 vv, 49, 60, 119, , 140, 142, 169, 171 J Jan Dekker-Stichting vi Jericho 172 Jeruzalem 170, 184 jicht 138, 156 Johanna de Waanzinnige 8, 158 Johannes 67 Johannitius 18 Justitiepaleis 11 K kalenderhervorming 6 Karel V, keizer iv, 1, 8-10, 14, 28, 29, 31, 40, 49, 54, 71, 75, 80-82, 119, , 130, 134, , , 151, Karel de Stoute 5-8 Karinthië 151 Karmel, berg 172 Karolinska Institutet 111 Karrer, Jacob 77 kerkhof 132 Keulen 76 Kleef 3, 128, 135 kleppen, veneuze , 156 Knappert 132 kosmos 82 L Lactantius 80 Laganas 172 Lambert, S.M. 123 Lancisi 110 Laredo 164 Latijn 114 Latomus, Barth. 68 Leboucq 116 Legnano 113 Leibowitz 183 Leiden 170 Leuven 5, 12-14, 15, 21, 33-37, 43, 48, 54, 58, 81, 93, 123, 127, 132, 138, 183 Leveling 123 lever 50, 51-53, 63, 133, 141 Liegnitz 61 5

6 Limoges Lind, Th. 122 Lindeboom 75, 80, 156 Livorno 135 Loyola, Ignatius van 40 Lutgardine Bouwman Stichting vi Luther 11 Lyon 171 M Maastricht 139acacus-aap 19 Macrolius 76 Madrid 166, 167, 169, 170 Magnus, Albertus 13 Mainz 127 Malatesta da Rimini 172 Manardus 34 Mander, C. van 40 mandibula, zie onderkaak Manna Manutius, Aldus 18 Marburg 76 Margaretha van Oostenrijk 8, 9 Margaretha van Parma 158 Margarita Philosophica 13 Maria van Bourgondië 6-8 Marne 135 Marseille 135 Marsyas 96 Martellus, Prosperus 134 Maschenbauer 86, 123 Massa, Nic. 39, 129, 130 Maximiliaan van Egmont 149 Maximiliaan van Oostenrijk 7-8 Mechelen , 170 Melser 151 meningitis 166 Metz 54, 151 microkosmos 82 Milaan 75, 101 Milaan, Hertog van 29 milt 133 Miniemenstraat 150 Mondino dei Luzzi 15, 27, 61-62, 101 Montanus, J.B. 39, 138 Montfaucon 25 Montpellier 23, 76, 171 Morgagni 171, 179 München 123, 125 musculus 127 musculus trapezius 116 Myropola, zie apotheker N Nancy 7 Napels 49 Nassau, René van 136 Nassau, Willem van 136 Navagerio, Bernardino 139, 140 Necker, Jobst de 76 Nederland v nervi recurrentes 66, 67 Neurenberg , 172 New York Nice 54 Nijmegen 3, nomenclatuur 116 Noord-Amerika v Noot, van der 183 O Olivares 166 O Malley, Ch. v, 3, 47, 48, 86, 89, 112, 127, 131, 136, 138, 143, 146, 149, 157, 158, 166, 172, 173 onderkaak 19 Opera omnia iv Oporinus, Johannes 72 vv, 78, 92, , 143, 147, 152, 154 Oranje 136 Oranje, Willem van 156 Ortemburg, graaf Gabriël van 59 os 66 os hyoides 21 Osler, W. v osteitis 166 osteomyelitis 138 Oxford 12 P 6

7 Padua 39, 41 vv, 55, 58, 60, 61, 69, 72, 81, 90, 92, 110, 112, 126, , 155, 167, 171, 172, 177, 181, 184 paltsgraaf 3-4 Paracelsus 73 Paraphrasis 14, 35, 38, 59, 73, 127, 130 Paré, Ambroise 137, 170 Parijs 2, 12-14, 15-29, 35, 49, 54, 58, 76, 81, 101, 115, 142, 164, 170, 179 Parthenopeus, see Vertunus Paulus 67 Pauw, Petrus 128 Pedagogium Castri 12 pelgrimage Peloponesos 172 Pergamum 17 Perna 49 Perrenot, zie Granvelle pest 142 Petrus 67 Philips II, koning van Spanje iv, 8 Philips van Bourgondië 9 Philips van Oostenrijk 7 Philips de Schone 8 Pisa , 134, 143 placenta 156 plagiaten 76, 110 Plato 180, 184 Platter, Thomas 73, 77 pleura-empyeem 149 pleuritis 39, 129, 131 pleuropneumonie 39 pneumothorax 117 Provence 29 Pusterthal 151 R rector 5 Regensburg 139, , 144, 146 Reich, Gregor 13 Rescius, Rutgerus 35 resurrectonisten 92 revulsie Rhazes 7, 14, 18, 35, 36, 38, 47, 59, 130 rigorosum 42 Rijnberk, van 116, 118 Roelants, Joachim , 183 Rome 18, 110 Roth, M. v, 1, 12, 22, 26, 28, 29, 34, 36, 41, 45, 47, 48, 59, 75, 77, 84, 96, 114, 115, 123, , 142, 143, 147, 149, 151, 152, 154, 155, 156, 157, 168, 170, 184 Ruch, Balthasar rue de Bucherie 15 Ryff, Walter 76 S Saksen, Maurits van 151 Salamanca 139 San Yuste 147 sarsaparilla 40 Sarton 172 Saunders 86, 89, 136, 138, 143, 146, 149 Scepperus, Johannes 142 schedel 151 Schillinus 70 Schmalkaldische oorlog 146 Schmalkaldisch verbond 151 scholastiek 27 schotwonde Scholz 97 Scotus, Michael 13 sectie, zie anatomie Servetus, Michael 2, 21, 29, 156 Sicilië 49 Siena 133 Sigerist, H. iv, 76, 77, 127 Sinaï 170 Singer, Charles 16, 20, 25, 86, 110, 111 S. Antonio 90, 129 St. Dizier 135, 136, 137 S. Francesco 62 St. Gotthard 76 St. Jacques 115 St. Lazaire 39 S. Marco 67 S. Maria della Salute 172 St. Martin 115 St. Pisanus 132 S. Spirito 39 St. Urbanus 42 skelet 32, 52, 53, 77-78, 84, 96, 111, 132, 143 Sleidanus, Joh. 14 Smilax chinae 40 7

8 Smyrna 17 Solenander 184 Sorbon, Robert 15 Sorbonne Spanje 49, 156, 157, , 183, 184 spiegelbeeld 111 Spielmann 87, 88 spieren, voet 115 spiermannen 84, 111 Spiers 135 stembanden 66 Steudel 116 Stockholm 111 Stopius, Nicolaas 75, 125 Straatsburg 29, 73, 76, 152 Streeter 24 strottenhoofd 66 Sturm, Joh. 14, 35, 143 Sylvius, Jacobus 20, 23-26, 64, 69, 81, 101, , 155, 180 T Tabulae anatomicae sex 47-54, 55, 59, 63, 64, 76, 84 Tagault, Jean 20 tentamen 42 Terminus, Matthaeus 26, 155 theater, anatomisch 86 thermen 113 Thriverius, Hieremias Tiepolo, Paolo 169 Tintoretto 89 Titiaan 39, 40, 83-87, 92, 112, 113, 123 Toledo Torinus, Albanus 122, 127 Toscane 131, 134, 142, 146, 148, 149 trepanatie 166 Tritonius Athesinus, Vitus 43, 45, 46, 48 Tronus, P.M. 131 Tuanus 170 Tübingen 147 Turken 135, 173 Tyrol 151 U Uffizi-galerij 89 Ulm 147 Utrecht 21, 138 V Valladolid 10, 164 Valverde 169 valvula mitralis 116 varken 116 Vasari 84 vasquine 31 vastendispensatie Vecelli, zie Titiaan Vega 166 Velsius, Jodocus 37 vena azygos 56, 58, 64, 65, 141, 144 v. cava 51, 131 v. poplitea 66 v. sacralis 144 venen, thorax 56 Venetië v, 18, 39-41, 54, 67, 68, 70-71, 72, 75, 76, 93, 125, 138, 171 veneuze kleppen, zie kleppen venter 27 ventrikelfibrillatie 118 vertaling , 122 Vertunus, Narcissus Parthenopeus 49, 53 Vesalius, Andreas afkomst 1 geboorte 1 grafschrift 173 huis in Brussel jeugd 1 keizerlijk arts 126 vv, medico de camera 137 medico de familia 137 naam 2-3 paltsgraaf portret professor 43-44, prosector 23 salaris 70-71, 134, 149 sector 64 talenkennis 13 voorouders 3-9 Vesalius, Andreas, vader 1, 8, 9 Vesalius, Anna (dochter) 137, 150, 164 Vesalius, Anna (echtgenote) 137, 178, 183 Vesalius, Franciscus 142 8

9 Vesalius, Nicolaas 9-10 Villach 151 vivisectie 117 Vlaanderen 3 vliegende bladen 50 Vlissingen 157 W Waal 139 wapen 6 Wauters, A. 3, 7, 43, 150, 151, 172 Weber 184 Wechel, Chrestien 76 Wells 96 Wenen 47, 142 Wesalia, Johannes de 5-9 Wesalius 5 Wesel 3, 139 Wesele, van 3, 90 Wesele, Everard van 6-9, 128 Wesele, Jan van 33, 128 Wesele, Pieter van 4-5, 128 wezels 6, 90 Wiegand, Willy 83, 112, 123, 125 Winsor 101 Winter, Robert 38, 59, 73, 127 Winter, Ruprecht 127 Winters, Margaretha s 7 Witincx 4, 9 Witincx, Johannes 5 Witincx, Peter 4, 8 Witing 3 Wittenberg 29, 37 Wolf-Heidegger 77, 78, 147, 148 Würtemberg 125, 147 Wuustwezel 3 Wyting 4, 139 Z Zakynthos , 184 Zasius 149 ziel 34 zijdewee, zie dolor lateralis Zilboorg 180 Zuallart 173 Zwinger, Theodoor 168 9