People Planet Profit P + VVNH 100 Procent zekerheid. Duurzaam hout

Transcriptie

1 People Planet Profit P + VVNH 100 Procent zekerheid Duurzaam hout

2 3 2 P + People, Planet, Profit Dit is een mini-special van P+ People Planet Profit, het tijdschrift over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hoofdredactie: Jan Bom Redactie: Maria Genova Feia Tol Petra Veeneman Fotografie: Anne Hamers Vormgeving: B5, Bolsward: Boudewijn Boer Druk: Senefelder Misset Doetinchem Redactieadres: Rietsnijderslaan LC Nederhorst den Berg T (0) M E editor@p-plus.nl Uitgeverij: Atticus b.v. Postbus AH Alphen aan den Rijn M E Naar de 100 procent Nederland is één van de koplopers in Europa in het gebruik van duurzaam geproduceerd hout. Als het aan de brancheorganisatie VVNH ligt, is volgend jaar 75 procent van al het hout dat de leden op de Nederlandse markt brengen aantoonbaar duurzaam geproduceerd. Het streven van de vereniging is dat de aangesloten bedrijven eind volgend jaar (2009) ook 100 procent zekerheid hebben over de herkomst van het hout dat ze verhandelen. De VVNH is sinds kort partner van MVO Nederland, het kenniscentrum op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. We gaan samenwerken aan de promotie van duurzaam hout, zegt adjunct-directeur Paul van den Heuvel. Het partnerschap verschaft ons toegang tot een breed netwerk van bedrijven en organisaties. We leren van elkaar hoe je knelpunten ombuigt naar positieve oplossingen. Daarnaast werken we natuurlijk nauw samen met buitenlandse collega-brancheorganisaties. Duurzaam hout vanzelfsprekend Maatschappelijk verantwoord ondernemen, oftewel MVO. Duurzaamheid. Ook in de houthandel vragen bedrijven zich af: is het allemaal mode? Of is er een markt? Reken er maar op dat er een markt is. In 2010 gaat de Rijksoverheid voor 100 procent duurzaam inkopen. Gemeenten gaan naar 75 procent, andere overheden naar 50 procent. En ongetwijfeld wordt ook bij hen 100 procent duurzaamheid het doel. Dit heeft consequenties voor elke aanbesteding, waarin om hout wordt gevraagd. Bouwers krijgen straks vragen voorgelegd als: voldoet het hout aan de duurzaamheidscriteria van de overheid? Dan is het zaak om een certificaat te overleggen. Om netjes te kunnen aantonen dat het hout uit duurzaam bos afkomstig is. MVO Nederland werkt nauw met brancheverenigingen samen om bedrijven op deze duurzaamheidscriteria voor te bereiden. De VVNH ligt heel goed op koers. In 2009, in het jaar van het 100-jarig bestaan, geven alle leden elkaar een felbegeerd cadeautje: het bewijs dat er aantoonbaar legaal en duurzaam hout geleverd kan worden. Aan overheden, maar ook aan zakelijke klanten. Daarmee wordt duurzaamheid ook in de houtbranche voor elke ondernemer een vanzelfsprekende zaak. Willem Lageweg Directeur MVO Nederland

3 5 VVNH Naar aantoonbaar duurzaam bosbeheer 4 In 2004 voerde de Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH) een gedragscode in met de bepaling dat haar leden alleen legaal hout op de Nederlandse markt mogen brengen. Dat wil zeggen dat het hout aan de nationale en internationale wetgeving moet voldoen. Het moet bovendien bij voorkeur afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bossen. Dat heeft ons een paar leden gekost. Ze vonden de gedragscode te ver gaan, zegt adjunct-directeur Paul van den Heuvel. We hebben groot belang bij het duurzame beheer, want zonder bossen géén hout en zonder hout géén houthandel. We kiezen niet voor één keurmerk zoals het bekende FSC, maar steunen Keurhout, die als een poortwachter de vele keurmerken beoordeelt en het kaf van het koren scheidt. Jaarlijks wordt er meer dan vijf miljoen kubieke meter hout en plaatmateriaal in Nederland geïmporteerd. Ongeveer daarvan is van tropische herkomst, de stroom waar de branchevereniging zich de grootste zorgen over maakt. Armoede en behoefte aan landbouwgrond leiden immers tot ontbossing. Slechte handhaving van wetgeving leidt tot illegale houtkap, vooral in ontwikkelingslanden als Indonesië en Kongo. Leveranciers zijn wel bereid om de stap naar certificering te zetten, als ze daarvoor betaald krijgen. De klant kijkt vooral naar kwaliteit en prijs en nog niet of nauwelijks naar duurzaamheid, zegt Van den Heuvel. In 2006 was 45 procent van de VVNH-import afkomstig uit aantoonbaar duurzaam beheerde bossen. We zijn er nog niet, maar op de goede weg. We zullen meer leveranciers moeten overtuigen om voor certificering te kiezen, zegt Van den Heuvel. We vinden het positief dat de Rijksoverheid in 2010 duurzaam gaat inkopen. We hopen natuurlijk dat het beleid op Europees niveau wordt gekopieerd. Hoe groter de vraag, des te groter de respons. Binnen het zogeheten Timber Trade Action Plan, dat door de EU en de Nederlandse overheid wordt gesteund, werkt de VVNH samen met buitenlandse collega-organisaties aan het aantoonbaar legaliseren van tropisch hout uit tien landen. Alle relevante leveranciers worden op legaliteit gecontroleerd en tekortkomingen worden weggenomen, aldus Van den Heuvel. De brancheorganisatie publiceert binnenkort de handleiding Verantwoord hout inkopen. Het is een praktisch instrument voor de aangesloten bedrijven, waarmee ze de herkomst van hun hout kunnen bepalen. p.vandenheuvel@vvnh.nl Paul van den Heuvel: Goed dat de overheid duurzaam gaat inkopen.

4 7 Wijma Eigen import uit Kameroen 6 Houthandel G. Wijma & Zonen B.V. bestaat al 111 jaar en draagt het predicaat Koninklijk. Het is één van de weinige Nederlandse bedrijven die zelf bossen in het buitenland beheert, bijvoorbeeld in Kameroen. Nederland is een importland, want nog geen 10 procent van het hout komt van eigen bodem. Jaren geleden hebben we ervoor gekozen om niet afhankelijk te zijn van toeleveranciers en het bedrijf heeft zich vooral daarom in West-Afrika gevestigd, zegt adjunct-directeur Ad Wesselink van Wijma Kampen B.V. De bosconcessies van onze zusteronderneming Wijma Douala S.A.R.L. in Kameroen zijn gecertificeerd op aantoonbare herkomst en legaliteit. Eén concessie is FSC-gecertificeerd. Er wordt hard gewerkt aan de volgende. Al met al was het een hele klus. Als je zo n keus maakt, houdt dat in dat je behalve goed en verantwoord bosbeheer ook sociale verplichtingen hebt tegenover de mensen die in die bossen wonen. Je moet ook voor goede arbeidsomstandigheden in je bedrijf zorgen. Wesselink vervolgt: Als je kaprechten voor dertig jaar verwerft, kan je een beheersplan schrijven en het bos laten certificeren. Maar soms worden kaprechten slechts voor één of twee jaar verstrekt en dan is certificering in zo n korte periode onmogelijk. We hebben overigens niet exact kunnen berekenen hoeveel kosten er met dit certificeringtraject, gestart in 2001, gemoeid zijn. Certificering past gewoon binnen ons beleid. We anticiperen daarmee wel op de almaar stijgende vraag naar duurzame producten in West-Europa en Amerika. De Wijma Groep heeft medewerkers in Kameroen, Ghana, Ivoorkust, Brazilië, Duitsland, Frankrijk, Engeland en Nederland en haalt driekwart van haar omzet buiten Nederland. Wesselink: We kiezen heel bewust voor verantwoord ondernemen, ook al vergt dat veel energie en tijd. We letten niet alleen op de economische aspecten en het milieu, maar ook op het welzijn van onze werknemers in alle landen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is voor ons heel belangrijk. We hebben als één van de weinige bedrijven in de houtbranche een fulltime milieucoördinator in dienst. Het opvragen van legaliteitsverklaringen leidt soms tot onbegrip bij toeleveranciers van Wijma Kampen B.V. Andere afnemers in bijvoorbeeld China vragen niet om informatie of bijvoorbeeld de kaprechten betaald zijn en of de kapconcessie op ordentelijke wijze verkregen is. Maar leveranciers die ons deze informatie onthouden, mogen niet langer hout aan ons leveren, zegt Wesselink. Ad Wesselink: Ook zorgen voor de mensen die in de bossen wonen.

5 PontMeyer Goed voor vrachtwagens naaldhout 8 PontMeyer is de grootste naaldhouthandel in Nederland met 1100 werknemers en een omzet van meer dan vierhonderd miljoen euro. Nederland importeert bijna drie miljoen kubieke meter naaldhout per jaar. Dat zijn zo n vrachtwagens hout en plaatmateriaal. Als je het in vrachtwagens uitrekent, zijn wij goed voor vrachtwagens, zegt Jan Nico Wilkens, directeur strategische inkoop en milieu bij PontMeyer. Maar niet al het hout komt per vrachtwagen aan. We maken ook gebruik van treinen en schepen. Vervoer per schip is beter voor het milieu, maar niet elke leverancier zit dichtbij een haven. PontMeyer heeft een eigen Green Policy Program en vraagt alle leveranciers om een legaliteitsverklaring. Zonder zo n verklaring willen we geen zaken doen. In 2005 hebben we om die reden afscheid genomen van een stuk of tien leveranciers, voornamelijk gevestigd in Zuidoost-Azië, zegt Wilkens. Sinds enige tijd zijn we heel actief in Rusland, maar daar werken we alleen met FSC-gecertificeerde leveranciers. Dit is een bewuste keuze, want dan weet je zeker dat je niet aan louche praktijken meewerkt. We willen bovendien voldoen aan het beleidsplan van onze brancheorganisatie, waarin staat dat naaldhout eind volgend jaar 100 procent aantoonbaar duurzaam moet zijn. Dit is overigens iets waar onze klanten, van aannemers tot timmerfabrieken, zich nog te weinig van bewust zijn. Of ze vragen er niet naar. Het is niet een kwestie van prijs, want als het om naaldhout gaat, zijn er geen grote prijsverschillen tussen duurzaam en niet duurzaam geproduceerd. Het is meer een kwestie van bewustzijn. Zolang de opdrachtgevers zoals gemeenten en woningbouwverenigingen daar niet expliciet naar vragen, vinden de aannemers het geen issue. We zien wel dat er de laatste tijd steeds meer projecten komen waar alleen gecertificeerd hout mag worden gebruikt. Bijvoorbeeld bij de bouw van een ziekenhuis, van een kantorencomplex of op het terrein van Schiphol. Milieu is een hot item, maar het certificeren van bossen is een heel traag proces. Ik vind het treurig hoe langzaam dingen gaan en ook hoe langzaam de vraag naar gecertificeerd hout groeit. Het zijn vaak pilotprojecten, maar op een gegeven moment moet de vraag naar duurzaam hout structureel worden. We zijn ons bewust van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en we benadrukken in al onze publicaties hoe belangrijk duurzaamheid is. Jan Nico Wilkens: Prijsverschil duurzaam hout niet groot. 9

6 Tips Hoe scoort mijn bedrijf op MVO? 1 Houdt u bij de selectie van leveranciers ook rekening met duurzaamheid en arbeidsomstandigheden bij de houtproductie? 2 Bent u actief in de promotie van duurzaam geproduceerd hout onder uw afnemers? 3 Communiceert u over de herkomst van al het hout in uw bedrijf? 4 Heeft u een personeelbeleid waarbij u actief aandacht besteedt aan werknemerstevredenheid en scholing? 5 Let u bij de aanschaf van producten en diensten voor uw interne bedrijfsvoering (bijv. catering) op duurzaamheidsaspecten? 6 Bent u bewust bezig met energiebesparing in uw bedrijf? 7 Recyclet u afval en voorkomt u bewust onnodig verpakkingsmateriaal? 8 Krijgen ook minder kansrijken de mogelijkheid te werken in uw bedrijf? 9 Stimuleert u flexibele werktijden en thuiswerken? 10 Bent u in het bezit van een groen wagenpark en stimuleert u waar mogelijk het gebruik van alternatieve vervoersmiddelen? 11 Meet u regelmatig de tevredenheid van uw klanten over uw onderneming? 12 Bent u op de hoogte van de verwachtingen van partijen in uw omgeving (buren, gemeenten) over uw bedrijf? 13 Heeft uw bedrijf een helder integriteitsbeleid? Met 10 of meer ja antwoorden bent u al goed op weg. Hoe start ik met MVO? Begin met kleine stappen en bouw uw MVO-beleid steeds verder uit. Wees creatief: MVO vergt een innovatieve blik op het bedrijf. Zoek samenwerking met partijen in uw branche en in de keten. Pak MVO niet alleen op; betrek personeel, klanten, buren en collega s erbij. Maak een MVO-stappenplan en betrek uw medewerkers bij de uitvoering ervan. Communiceer over uw MVO-activiteiten, bijvoorbeeld op uw website en in regionale kranten. Direct aan de slag! Voer een MVO-scan uit voor uw bedrijf. Stel een leverancierscode op en informeer naar de mogelijkheden voor certificering. Verlaag het energieverbruik van uw bedrijf. Het VVNH beleidsplan en Geef minder kansrijken een kans in uw bedrijf. de handleiding Verantwoord hout inkopen.te bekijken op Koop duurzame producten en diensten in. Praat met uw medewerkers over hoe zij hun werk ervaren en waar zij verbeteringen zien. Of stel een enquête op. Word partner van MVO Nederland en sluit u aan bij hét MVO-netwerk. Bekijk het VVNH beleidsplan De wortels van hout en word lid van de VVNH Weblinks

7 Over MVO Nederland MVO Nederland is een kennis- en netwerkorganisatie die het bedrijfsleven stimuleert om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. MVO Nederland helpt ondernemers om de kansen die MVO biedt te benutten; kansen die winst opleveren voor bedrijf, milieu en maatschappij. 12 MVO in de branche In iedere sector en in iedere branche spelen verschillende MVO-thema s. MVO Nederland werkt samen met brancheverenigingen om MVO gericht onder de aandacht te brengen bij hun leden. Bijvoorbeeld via branchespecifieke workshops, praktijkvoorbeelden en stappenplannen. Branchedossiers Op zijn voor tientallen branches handige MVO-dossiers opgenomen. Vol met tips, verhalen van collega-ondernemers en organisaties die zich inzetten voor duurzaamheid in de branche. Brancheboekjes Samen met het tijdschrift P+ publiceert MVO Nederland een serie over MVO in de branche. Dit boekje voor ondernemers in de houtbranche is daar één van. Andere brancheboekjes zijn verschenen voor installateurs, reisbureaus, recreatiebedrijven, natuursteenhandelaren en rubber- en kunststofproducenten. Meer informatie? MVO Nederland is hét startpunt voor alle vragen over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Op is alle informatie te vinden over MVO in de branche, in de regio, internationaal en in de keten. Heeft u vragen over MVO? MVO Nederland helpt u graag op weg! MVO hoog in het vaandel? Word partner van MVO Nederland en sluit u aan bij hét MVO-netwerk! Op de hoogte blijven? Meld u aan voor de digitale nieuwsbrief van MVO Nederland op Contact Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH) Westeinde BK Almere Buiten Telefoon Fax MVO Nederland Waterstraat 47 Postbus AA Utrecht Telefoon Fax