Pedagogen in de Centra voor Jeugd en Gezin

Transcriptie

1 Pedagogen in de Centra voor Jeugd en Gezin Jo Hermanns UvA H&S Consult HU

2 Huidige jeugdzorgstelsel (jeugdzorg, GGZ k&j, LVG, Jeugdbescherming) gebaseerd op het schema: Screenen en signaleren Verwijzen Diagnosticeren/indiceren Behandelen Reïntegratie en nazorg

3 Algemeen: Groot geloof in professionals en instituties die ons bij onze levensproblemen zullen helpen Gewone problemen zoals lastige kinderen, bijzondere kinderen, kattekwaad, vlegelgedrag worden niet meer als een opvoedingsopdracht voor de burger gezien, maar als voer voor hulpverleners, psychologen, psychiaters en (otho)pedagogen De overheid wordt gedwongen hierin mee te gaan: de burger wil een rimpelloos bestaan

4 Resultaat: 1 op de 7 kinderen in speciale zorg of speciaal onderwijs (1 op de 11 in Wajong) terwijl naar schatting maar 1 op de 20 echt problemen heeft Bron: Hermanns, J. (2009). Het opvoeden verleerd. Amsterdam: Vossiuspers UvA.

5

6 Werkt het exportmodel? 1. Er is wel een probleem: gespecialiseerde zorg gaat vaak samen met vormen van marginalisatie. Dit varieert van geen zwemdiploma tot thuiszitten en Wajong. 2. Nee, want bewezen effectieve programma s bij problemen zijn community-based

7 Internationale databases van effectieve interventies laten zien dat community-based care veel meer rendement heeft dan institutionele zorg (ook voor de zware doelgroepen) Zie

8 Kenmerken effectieve programma s voor individuele vragen en problemen Partnership ondersteuner en cliënt(systemen) Combinatie van ondersteuning en coördinatie Eén persoon belangrijkste instrument Continuïteit Gericht op concrete smart doelen Multisystemisch A-sectoraal In de eigen leefsituatie

9 Wat is een betere aanpak dan het exportmodel? Pedagogische infrastructuur rond drie opvoedmilieus versterken Oplossingen voor problemen zoeken binnen die structuur op lokaal niveau, ook voor de ernstige problemen Zorg werkt in gezinnen, in scholen en op straat Het werkveld van pedagogen ligt dus primair in gezinnen, scholen en het publieke domein

10 De klassieke pedagogische milieus Gezin Onderwijs Publieke domein (incl www)

11 Op lokaal niveau zagen we de afgelopen jaren ook een zorgstructuur ontstaan rond deze pedagogische milieus (Zie ook de vijf WMO-taken jeugd) Het nieuwe stelsel zou deze lokale structuur als uitgangspunt moeten nemen

12 Opvoedingsondersteuning en opgroeiondersteuning worden dus kerntaken van het nieuwe stelsel Vele evidence-based methodieken en programma s zijn beschikbaar voor gezinnen, scholen, kinderen, en jongeren Zie wederom:

13 Model programs CSPV

14 Promising Programs CPSV

15 Voor ingewikkeldere gevallen: het wraparound care model (variant persoonsgebonden aanpak)

16 Wraparound Care : Een metamethodiek of service delivery model

17 Samenwerking lokale en geïndiceerde voorzieningen in het wraparound care model Eén coördinator; expert in het gewone leven Eén cliënt(systeem), één plan Specialisten dienstbaar en oproepbaar Ad hoc netwerk Eén regie op basis van doelen cliënt(systeem) Verblijf in instelling/pleegzorg is een optionele functie

18

19 Wat zou u morgen willen veranderen? Wat moet er veranderen? Hoe wilt u dat aanpakken? Hoe kan ik u daarbij helpen? Wie hebben we nog meer nodig?

20 Doel: Het herstel van het gewone leven thuis, in school op het werk, in het publieke domein

21 Deze aanpak vraagt om een nieuw soort (professionele en sociale) netwerken: Probleem/vraaggestuurde netwerken, waarin de burger (al dan niet met steun van een generalist) de regie heeft Dus een stervormig netwerk, met de cliënt in het midden

22 Wie is die generalist?

23 Ouder Vrijwilligers IB er SMW er Medewerker CJG (verschillende niveaus) Gezinsvoogd Sociaal psychiatrisch verpleegkundige GGZ-behandelaar

24 Deze uitgangspunten betekenen voor het CJG een intensievere invulling van de WMO-functies 1. Voorlichting en informatie 2. Pedagogische hulp 3. Signalering 4. Toeleiding 5. Coördinatie plus 6. De directe beschikbaarheid van goed opgeleide generalisten opvoedkundigen

25 1. Functie Voorlichting en informatie Blijft zoals die was, maar wordt sterk uitgebreid met internetfuncties zoals pedagogische advisering per

26 2. Functie pedagogische hulp 1. Pedagoog op academisch niveau (vergelijkbaar met jeugdarts) 2. Evidence-based individuele en groepsinterventies 3. Organisatie vrijwiligerswerk en onderlinge steun opvoeders (bijv Big Brothers Big Sisters; Home-Start) 4. Opvoedhulp en opgroeihulp via internet

27 3. Signalering Ook dat kan vraaggestuurd: gesprek in plaats van meetlat (VOBO of SPARK) als optie Toevoegen: analyse problemen en opstellen plan. Ernsttaxatie en onveiligheidstaxatie zijn standaard

28 4. Toeleiding Verwijzen kan niet meer Cliënt adviseren bij de keuze uit het beschikbare aanbod van licht tot zwaar Formele, zonodig geïntegreerde, indicatiestelling Bemiddelen tussen cliënten en instellingen, liefst met warme overdracht

29 CJG RIJNMOND ERNSTTAXATIE ONTWIKKELING EN OPVOEDINGSPROBLEMATIEK CJG Rijnmond, januari Schema gebaseerd op Hermanns 2006, Kousemaker 1996, Belsky 1994, Buma,1958 Enkelvoudige problematiek (80% Meervoudige problematiek (20% casussen) casussen) ERNSTTAXATIE (aandachtsstatus) 1 Vragen 2 Spanning 3 Verhoogde spanning 4 Nood 5 Crisis (5%) Lichamelijk Vragen over Vragen over Zorgen over Zorgen over lichamelijke Lichamelijke lichamelijke lichamelijke lichamelijke ontwikkeling ontwikkeling normaal ontwikkeling ontwikkeling ontwikkeling (1) Hoe gaat het met het functioneren van kind/jongere gelet op zijn mogelijkheden? (2) Hoe zit het met de basiszorg en de veiligheid van kind/jongere? (3) Hoe ervaren opvoeders de opvoeding? (4) Wat zijn de opvoedings-omstandigheden? ZORGBEHOEFTE Cognitief Psychosociaal (gedrag) Psychosociaal (emotioneel) Kwaliteit basiszorg Pedagogisch besef opvoeders Relatie primaire opvoeders Opvoeders beleving van de opvoeding Omstandigheden Kind gaat goed om met cognitieve uitdagingen Kind gedraagt zich overal normaal Kind gaat goed om met eigen emoties Vragen over cognitieve ontwikkeling Er zijn regelmatig gedragsproblemen in een ontwikkeldomein Af en tot vragen over de emotionele ontwikkeling Kind presteert onder zijn cognitief niveau Altijd gedragsproblemen in tenminste een ontwikkeldomein Duidelijke problemen in emotionele ontwikkeling Goede basiszorg Adequate basiszorg Meestal adequate basiszorg Opvoeders spelen Opvoeders spelen Opvoeders spelen goed in op meestal goed in op onvoldoende in op ontwikkelbehoeften ontwikkelbehoeften ontwikkelbehoeften kind kind kind Voldoende saamhorigheid tussen partners Opvoeders voelen zich competent en lossen opvoedingsvragen naar tevredenheid op Omstandigheden vormen geen belemmeren voor de opvoeding Beperkte steun tussen partners Opvoeders vinden de opvoeding vaak moeilijk en voelen zich onzeker Hoogstens een belemmerende omstandigheid Sociaal netwerk Biedt voldoende steun Biedt af en toe steun BEVESTIGING BEVESTIGING EN PERSOONLIJK ADVIES Opvoeders hebben niet veel aan elkaar Opvoeders voelen zich tekort schieten en ervaren chronische opvoedingsstress Enkele belemmerende omstandigheden Biedt geen oplossingen BEVESTIGING EN BEGELEIDING Kind presteert onder zijn cognitief niveau Aaneenschakeling van problemen in alle ontwikkeldomeinen Merkwaardig sociaal gedrag of onbegrijpelijke emoties Gebrekkige basiszorg brengt kind in gevaar Opvoeders hebben weinig pedagogisch besef en ouder kind relatie is ernstig verstoord Opvoeders hebben elkaar niets te bieden Opvoeders voelen zich machteloos en situatie lijkt onoplosbaar Opeenstapeling van belemmerende omstandigheden Functioneert niet meer BEVESTIGING EN INTENSIEVE BEGELEIDING Kind presteert onder zijn cognitief niveau Acute problemen in alle ontwikkeldomeinen Emotionele problematiek brengt kind en/of anderen in gevaar Gebrek aan basiszorg brengt kind in gevaar Opvoeders hebben weinig/geen pedagogisch besef en ouder kind relatie is ernstig verstoord Opvoeders hebben een destructieve relatie Opvoeders hebben geen controle meer en geven het opvoeden op Escalerende aantal belemmerende omstandigheden Zelfs nu springt niet bij ACUTE HULP EN INTENSIEVE BEGELEIDING

30 Taxatie onveiligheid gezinnen Bijvoorbeeld met de California Family Risk Assessment

31 5. Coördinatie Óf (95%) Monitoring op afstand (huidige casemenagement BJZ, gedeeld met leden gezin/sociale netwerk) Óf (5% van de gevallen) Uitvoering wraparound care in samenwerking met tweede en derde compartiment, lokale voorzieningen en sociale netwerken

32 6. De directe beschikbaarheid van goed opgeleide generalisten die in een wraparound model kunnen werken Vraagt om een sterke uitbreiding van menskracht CJG s met HBO-opgeleide hulpverleners

33 Gezien de omvang en aard van deze taken volstaat de gebruikelijke netwerkstructuur van de CJG s straks niet meer Er moet een organisatievorm komen die voor de klant én voor de gemeente overzichtelijk en slagvaardig is

34 De taken van academisch opgeleide pedagogen in CJG Inhoudelijk leiding en afstemming andere voorzieningen Ontwerp en bewaking kwaliteit aanbod Ontwerp en bewaking kwaliteit toeleiding Consultatie en werkbegeleiding overige professionals Pedagogische advisering Eigen casuistiek in toeleiding en zorg

35 Uitvoering bepaalde evidence based methodieken zoals PCIT Advisering beleid over pedagogische context

36 De taken van HBO-opgeleide pedagogen Voorlichting Pedagogische Advisering Uitvoering ebd interventies (incl organiseren onderlinge steun) in gezinnen, scholen en publieke domein Intensieve begeleiding individuele gezinnen in waraparound care model...