Voetenwerk Blarentijd codex civicus Krijg de zenuwen. Een frisse wind. Een goede voorbereiding...

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voetenwerk Blarentijd codex civicus Krijg de zenuwen. Een frisse wind. Een goede voorbereiding..."

Transcriptie

1 Voetenwerk Blarentijd codex civicus Krijg de zenuwen Licht verteerbaar Een frisse wind DE PRAKTIJK Een goede voorbereiding... Nummer 3, juni 2010

2 5 OKTOBER 2010 Podologische inzichten en vaardigheden bij (sport)blessures W W W. I V S O P L E I D I N G E N. N L De voeten zijn het fundament van ons staan en gaan. Een probleem met of aan de voeten heeft welhaast altijd een effect elders in het lichaam. Zo zijn sporters met lichte voetafwijkingen zoals plat- en holvoeten bijvoorbeeld gevoeliger voor overbelastingsblessures aan het onderbeen. Tijdens de cursus komt ondermeer aanbod: de anatomie en het functieonderzoek van de voet, pathologie uitgaande van voetafwijkingen, het maken en interpreteren van een blauwdruk en een aanvullende stimulerende voetmassage. IVS Opleidingen, Spuiweg 105, 3311 GT Dordrecht, telefoon: (078)

3 Colofon BMS Message, jaargang 19, nummer 3 BMS Postbus AA Sliedrecht info@bms-belangenvereniging.nl Redactie Passiebloem AK Rotterdam info@bms-belangenvereniging.nl Leden administratie Postbus AA Sliedrecht info@bms-belangenvereniging.nl Verschijning Februari April Juni September November Drukwerk en vormgeving Romec Designs info@romec-designs.nl Drukkerij de Potter Weg en Land DB Bergschenhoek info@depotter.nl kopijdatum 11 januari 15 maart 10 mei 16 augustus 25 oktober Advertentie-index IVS Opleidingen 2 Romec-designs.nl 14 Ademcentrum 17 SDS 18 Spaarwinkelen.nl 19 Toco Tholin 23 Elements 23 Heathlove 23 IVS Opleidingen 27 Therapeuten-Register.nl 27 Praktijk voor Voeding en Welzijn 27 Meersport 27 Lopharm 28 Adverteren Telefoon: (078) info@bms-belangenvereniging.nl 2010 BMS BELANGENVERENIGING Inhoud Voetenwerk Blarentijd 4 Instructieposters 5 Codex civicus Krijg de zenuwen 6 Alternatief bekeken Neuro emotionele integratie 9 Adem in... Kortjakje 10 Het overtrainingssyndroom 12 Boekbespreking 14, 26 Onderzoeker ontdekt ontstaan bloedvaten 14 Kinderen dragen vaak verkeerde schoenmaat 15 Donorschap op Hyves 15 De praktijk Een goede voorbereiding Licht verteerbaar Een frisse wind 19 Kalender 20 Ter Haar-syndroom 21 Het sporthart 22 Uit de pers 23 Trias 24 1e Nederlands vakschool voor sportmassage verhuist 25 Illegale medicijnen 26 BMS MESSAGE

4 Voetenwerk Blarentijd Het is bijna vakantie. Veel wandelschoenen gaan weer aan, er wordt meer gejogged en de grote wandeltochten worden weer gelopen. Kortom: blarentijd! Wat is een blaar en hoe voorkom je deze? VOETENWERK Gerard Treffers Zoals velen van jullie ongetwijfeld al zullen weten bestaat de huid uit verschillende laagjes cellen, zoals de opperhuid en de onderhuid. De opperhuid bestaat uit deels afgestorven cellen, die wat harder worden, zodat deze stevig genoeg is. Wanneer er gedurende langere tijd iets over de huid wrijft en er tegelijkertijd ook tegenaan wordt geduwt, kan een gedeelte van de opperhuid losraken. Eigenlijk scheurt de bovenste laag dan een beetje los van de laag eronder. Als gevolg hiervan komt er wat vocht vrij en dit vocht zit dan gevangen tussen de twee huidlagen. Dit wordt dan de blaar. Blaren In mijn artikel ga ik voornamelijk in op de preventie en behandeling van blaren. Om gelijk maar een illusie weg te nemen: dé gouden tip bestaat niet. Iedere wandelaar heeft andere voeten en blaren kunnen heel uiteenlopende oorzaken hebben. Wat bij de één goed werkt, zal bij een ander geen of weinig effect hebben. De oplossing zul je dus uiteindelijk zelf moeten vinden. Preventie voor de activiteit Het voorkómen van blaren begint al ver voor de wandeltocht of wandelvakantie. Regelmaat Regelmatig lopen is de enige manier waarop voeten aan schoenen kunnen wennen. Lange afstanden zijn daarbij niet noodzakelijk, sterker nog, Spartaanse trainingsschema s kunnen blaren zelfs bevorderen omdat voeten niet genoeg tijd krijgen om te herstellen. Regelmaat is dus belangrijker dan lange afstanden. BMS MESSAGE

5 Na het volgen van de opleidingen voetverzorging en sportmassage en diverse specialisaties (bij ondermeer sportcentrum Papendal te Arnhem) rondde Gerard Treffers de studie podoorthesiologie en de specialisaties kinderpodo-orthesiologie en sportpodo-orthesiologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) succesvol af. Gerard heeft een eigen praktijk, is docent en geeft lezingen aan ondermeer de Universiteit Leiden en het LUMC. Instructieposters Hoe ziet een goede warming-up eruit? Met welke oefeningen versterk je de buik- en rugspieren? Hoe breng je een preventieve enkeltape aan? Het antwoord op deze vragen vind je, met duidelijke stap-voor-stap aanwijzingen, op de instructieposters van Sportzorg. De posters zijn gratis te downloaden op de website van Sportzorg ( nl/downloads/instructieposters.html) en een papieren set van 8 praktische en verantwoorde A3 instructieposters, inclusief verzendkosten, is er te bestellen voor slechts E 9,95. Passend schoeisel Draag goede en vooral goed passende wandelschoenen. Niet zelden verdwijnen blaren door nieuwe schoenen te kopen bij een goede buitensportwinkel met ervaren medewerkers. Schoenen moeten voldoende steun bieden en voorkomen dat de voeten schuiven, een belangrijke oorzaak van blaren, maar tegelijkertijd moeten de tenen voldoende bewegingsruimte houden. Materiaal Ook materiaal is van belang. Zo ademen leren schoenen beter dan kunststof, wat vooral tijdens warm weer te merken is. Een ander nadeel van kunststof schoenen is dat ze veel minder naar je voeten gaan staan. Koop daarom nooit kunststof schoenen als ze niet meteen perfect zitten. Sokken Draag dikke, naadloze sokken met bij voorkeur ook een dunne binnensok. Deze binnensok houdt de voeten droog en de buitenlaag absorbeert het vocht. Nylon binnensokken voegen zich doorgaans ook beter aan de voet dan gewone sokken, waardoor minder wrijving ontstaat en dus minder blaren. Zalfjes Smeer vanaf vier weken voor een langere trektocht dagelijks de voeten in met speciale zalfjes zoals kamferspiritus, GehWohl of GehFit (voetbalsem van Edelrid). Hierdoor wordt de voethuid stugger en minder blaargevoelig. Wassen Was voeten alleen met koud water en zónder zeep. Zeep maakt de huid (weer) zachter. Eelt Eelt is goed, maar teveel kan ook weer blaren veroorzaken. Overmatig eelt moet worden weggehaald door een gediplomeerd pedicure. Preventie tijdens de wandeltocht Blaargevoelige plaatsen kunnen vlak voor een wandeling preventief worden afgeplakt met leukoplast of sporttape. Leukoplast is goedkoper en vormt zich wat gemakkelijker naar de voet, maar de lijm gaat vaak in de sokken zitten. Sporttape laat minder lijmresten na en levert door zijn stugheid meer bescherming, maar is weer veel duurder. Let er wel op dat er bij het afplakken, vooral van de tenen, geen ribbels ontstaan, want die kunnen juist weer blaren veroorzaken. Gebruik eventueel een nagelschaartje om inkepingen in de tape te maken. Om de eerdergenoemde lijmresten te beperken kun je wat talkpoeder over de tape wrijven. Deze wordt daardoor gladder en minder plakkerig. Sommige wandelaars gebruiken geen tape, maar Second Skin of Compeed om preventief te plakken. Deze producten zijn echter voornamelijk bedoeld voor als je al blaren hebt. Preventief gebruik kan weliswaar in De posters: Algemene warming-up Eerste hulp en revalidatie in de sport Preventieve enkelbandage Preventieve enkeltape Rekken Versterking van buik- en rugspieren Versterking van de beenspieren Versterking van de voet- en enkelspieren BMS MESSAGE

6 bepaalde gevallen soelaas bieden, maar minstens zo vaak werkt het juist averechts. In plaats van afplakken kunnen voeten ook met diverse zalfjes of poeders worden behandeld, bijvoorbeeld: Gehwohl, een voetcrème verkrijgbaar bij de drogist; vaseline of uierzalf (de huid wordt hierdoor gladder, maar minder week, doordat het vet vocht tegenhoudt); talkpoeder (eventueel na de middagstop herhalen, maar gebruik hiervan niet te veel, anders kunnen de klonters juist weer blaarvorming bevorderen); prep, een niet vette menthol crème. Wat het beste werkt? Dat blijft een kwestie van uitproberen. Schone sokken Trek tijdens de middagstop schoenen en sokken even uit. Hierdoor kan overtollig vocht verdampen. Eventueel daarna de sokken verwisselen en/of binnenstebuiten dragen. Of nog beter: neem een extra paar sokken mee. Verkoeling Krijg je tijdens het wandelen last van brandende voeten? Verkoel ze met kamferspiritus of met bier. Wel jammer van het bier natuurlijk! Na de wandeling Trek na de inspanning direct schoenen en sokken uit. Als er een beekje in de buurt is, is het heerlijk om er met de voeten in te staan. Het koude water maakt de voethuid minder zacht. Let wel: dit is dus alleen om blaren te voorkomen - als je ze al hebt, loop je zo de kans een infectie op te lopen en het alleen maar erger te maken. Behandeling Over wat je moet doen als, alle bovenstaande adviezen ten spijt, er toch blaren ontstaan zijn de meningen verdeeld. Doorprikken Was, indien je besluit een blaar door te prikken, allereerst de voeten. Gebruik een schone naald of een blarenprikker en prik in de twee zijkanten van de blaar. Wanneer je daarbij zoveel mogelijk in de looprichting prikt, loopt het achtergebleven of navolgende vocht er vanzelf uit. Je kan de naald eventueel vooraf verhitten (in een blauwe vlam, anders krijg je roet). Zorg ook dat je alleen de bovenhuid doorprikt en niet de onderliggende huid, anders gaat de blaar bloeden. Druk het vocht vervolgens met een schone zakdoek of steriel gaasje door het gaatje uit de blaar. Er zijn wandelaars die gelijk het hele vel weghalen. Dit is riskant vanwege mogelijke infecties. Je kunt eventueel ook nog betadine of jodium (maar dat wordt nog maar weinig verkocht) ter ontsmetting aanbrengen. Sommige EHBO ers gebruiken ook nogboeghemzalf. Dit is een brandzalf, maar verzacht ook bij wandelblaren. Plak een blaar dakpansgewijs af met (liefst brede) leukoplast of sporttape (beslist geen gewone pleisters gebruiken!). Deze laag zorgt voor een tweede huid en daardoor gaat de blaar niet kapot. Afplakken In plaats van doorprikken kun je een blaar ook gewoon met rust laten en afplakken met bijvoorbeeld Compeed, een soort ovale pleister die je over de blaar heen plakt. Eenmaal goed aangebracht kun je er nog dagen of zelfs meer dan een week mee doorlopen, totdat de blaar is verdwenen en er nieuwe huid onder zit. De meningen over Compeed zijn verdeeld. Behalve dat het vrij duur is, blijft het gemakkelijk plakken aan de sokken. Dit is echter te verhelpen door bovenop de Compeed-pleister nog wat extra leukoplast of sporttape aan te brengen. Gebruik Compeed nooit op opengeprikte blaren. De ellende is niet te overzien als je het er later weer af trekt. Wie niet tevreden is over Compeed, kan ook Second Skin of Comfeel eens proberen. Deze pleisters zijn dunner en blijven minder plakken aan de sokken. Second Skin is met name geschikt bij open blaren. Het principe is hetzelfde: plak bovenop de blaar en laat het verder rustig zitten, totdat de blaar genezen is. Zinkzalf Sommige huidartsen schrijven zinkzalf voor. Daardoor droogt de blaar veel sneller in en is het lopen de volgende dag minder pijnlijk. Moerasspirea Wanneer een blaar nog niet zo groot is, kan Moerasspirea soelaas bieden. Kneus een blaadje van dit plantje, smeer het sap op de plek en wacht even tot het is ingetrokken (niet op open blaren gebruiken). Het sap van de blaadjes zorgt ervoor dat de huid bijna meteen stugger wordt en dus meer kan hebben. Vaak zet de blaar dan niet door of trekt sneller weg. Moerasspirea groeit op drassig braakliggend land en bij moerassige slootkanten (niet bij veeweilanden, omdat het giftig is voor koeien wordt het daar vaak weggehaald). Bloedblaren Bij erg slecht zittende wandelschoenen of bij onzorgvuldige behandeling van blaren kunnen bloedblaren ontstaan die vaak erg pijnlijk kunnen zijn. Een bloedblaar behandel je op dezelfde manier als een gewone blaar. Reageren gerard@bms-belangenvereniging.nl Codex civicus Krijg de ze BMS MESSAGE

7 Er zijn bepaalde lichamelijke symptomen, die al snel tot een De Codex Medicus, het handschrift of handboek van de geneeskunde, was de inspiratiebron voor de keuze van de naam van deze rubriek, waarin ik diverse onderwerpen behandel en bekijk door een Westerse en/of een Oosterse bril. redelijke mate van ongerustheid kunnen leiden. Eén van die symptomen is tintelingen of prikkelingen in bijvoorbeeld een (deel van een) arm of een been. Wordt je hier als persoon, of als masseur/therapeut van die persoon, mee geconfronteerd, dan wordt er meestal de diagnose 'beknelde zenuw' aan gekoppeld. Zenuwen zijn voor de meeste mensen (en therapeuten) toch wat vage structuren en als daar wat mee is, is dat meestal niet pluis, is een gangbare opvatting. Hoe zit dat nu precies en is die diagnose altijd terecht? Tijd voor een update. nuwen? CODEX CIVICUS Peter Burger Een zenuw is een structuur die behoort tot het zenuwstelsel. Voor dit artikel zal ik me beperken tot de perifere zenuwen. Deze worden zo genoemd vanaf het moment nadat ze de benige begrenzing van de wervelkolom hebben verlaten en richting de periferie gaan lopen, in bijvoorbeeld de arm of het been. In die extremiteiten moeten ze mee kunnen bewegen met alle bewegingen die in de gewrichten van die extremiteiten mogelijk zijn. Er is dus een bepaald vermogen tot vervorming (rek) aanwezig in de zenuw. In de zenuw verlopen meerdere uitlopers (axonen) van individuele zenuwcellen, zenuwvezels. Dit in meerdere bundels. De organisatie binnen zo n zenuw is eigenlijk vergelijkbaar met die in een skeletspier, die ook uit meerdere bundels spiervezels bestaat. Vezels, bundels en zenuwen Zo n zenuwvezel kan dun zijn of dik, let wel de zenuwvezel en niet de zenuw! Een dikke zenuwvezel is omgeven door een myelineschede. Deze schede is niet zo zeer beschermend, maar maakt het mogelijk de prikkel snel over deze dikke zenuwvezel te geleiden. De dunne vezels hebben geen myelineschede en geleiden de prikkels, dientengevolge, iets langzamer. Over de dikke vezels verloopt, in het algemeen, sensibele informatie met een mild karakter, dus bijvoorbeeld gewone aanraking en temperatuurverschillen, maar ook het normale gevoel van bewegen in gewrichten. Over de dunne vezels verloopt de zogenaamde nocisensorische informatie, dit is informatie over schade of dreigende schade in de periferie. In de hersenen kan dit leiden tot de ervaring van pijn of vermoeidheid. Bloed en lymfevaten Een zenuw is niet zo dik als de optelsom van al die zenuwcellen, maar is nog dikker en wel door de aanwezigheid van bloedvaten en beschermend bindweefsel. Een zenuw is als geheel omgeven door een beschermende laag waarin, onder andere, de bloed- en lymfevaatjes liggen. De bloedvaatjes zijn in de regel afkomstig uit de grotere arteriën die in de buurt van de zenuw meelopen. Takjes daarvan dringen regelmatig de buitenste laag van de zenuw binnen en vormen daar een uitgebreid, voedend vaatnetwerk. Verdere vertakkingen naar het centrum van de zenuw zorgen ervoor dat ieder axon wordt voorzien van haarvaatjes en dus van bloed met daarin zuurstof en alle benodigde voedingsstoffen. Zo wordt op een bijzondere wijze voldaan aan de hoge voedingseisen van de zenuwvezels. Bepaalde voedingsstoffen kunnen dan worden verbrand met die zuurstof (aeroob) en andere voedingsstoffen kunnen worden gebruikt voor herstel- en opbouwprocessen. Dankzij de perfecte aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen kunnen de stofwisselingsprocessen in de zenuwvezel prima plaatsvinden. Deze processen zijn hard nodig om de zenuwvezel zijn functie optimaal te kunnen laten uitvoeren, namelijk de doorgifte van prikkels. Raakt de zuurstof- en voedselvoorziening in het gedrang dan ga je dit merken als een verminderde of vreemde doorgifte van die prikkels over de zenuwvezels. Paraesthesieën (vreemde gevoelens) zoals tintelingen of prikkelingen kunnen dan ontstaan. Wanneer kan dit probleem dan ontstaan? Bij een beknelling van de zenuw of bij een trauma dat op die zenuw inwerkt kan dit BMS MESSAGE

8 probleem ontstaan. Ik zal me hier beperken tot het fenomeen beknelling van de zenuw. Een zenuw ligt vaak iets vrij in het weefsel en kan in een situatie van compressie nog enigszins van de oorzaak van die compressie wegschuiven, voordat de krachten te groot worden, maar dit is niet altijd mogelijk. Als de druk, gedurende een iets langere periode, groter is dan de druk in de haarvaten dan kan de voortgeleiding van de prikkels over de zenuw gaan stagneren of rare vormen gaan aannemen. De doorbloeding van de zenuw raakt dan dus in het gedrang. De zenuw zelf kan op verschillende plaatsen en door verschillende oorzaken bekneld raken. Zo kan, zittend met de arm/oksel over de rugleuning van de stoel, in slaap vallen leiden tot vervelende gevolgen die betrekking hebben op de nervus radialis (bijvoorbeeld uitval van de strekkers van de pols). Ook het carpaal tunnel syndroom, waarbij de nervus medianus, in de pols onder een ligament, gecomprimeerd kan raken, kan leiden tot pijn en tintelingen in de vingers. Bij te strak aangelegd gips om het onderbeen kan de zenuw die achter het kopje van het kuitbeen langs loopt gecomprimeerd worden en kan dit leiden tot een klapvoet. Hernia Bij een hernia is er sprake van compressie in de ruimte waar de zenuw doorheen loopt. Bij een hernia is echter sprake van een iets andere situatie, hier is namelijk (nog) geen sprake van een perifere zenuw, maar van de wortel van de zenuw in de wervelkolom. Deze zenuwwortel is omgeven door een hard, beschermend manchet, de dura mouw (dura is het buitenste hersen- en ruggenmergvlies). De dura zelf is ongevoelig voor druk. De bloedvaten die in dezelfde ruimte verlopen en de zenuwwortel verzorgen zijn echter zeer gevoelig voor druk en het is ook door compressie op die structuren dat de zenuwwortel in de problemen komt en er diepe, elektrische zenuwpijn of oppervlakkige, brandende, pijnlijke tintelingen of zelfs uitval kan voorkomen. Als pijn en tintelingen samen voor komen is er meestal sprake van betrokkenheid van de zenuw. Omringende weefsels Het is niet altijd de zenuw zelf die bekneld is. Ook alle omringende weefsels kunnen verschijnselen van de zenuw veroorzaken. Dit verschijnsel is wel bekend bij een slapende arm nadat men er s-nachts op heeft gelegen. Het slapende gevoel bestaat uit tintelingen, prikkelingen en/of een doof gevoel in de arm. Dit gevoel wordt dan dus veroorzaakt door druk op die arm, waarbij de doorbloeding van de weefsels en de zenuw in het gedrang is gekomen. De klachten verdwijnen doorgaans snel na het ontwaken, als de druk van de arm is afgehaald natuurlijk. Hypertonie Ook een vorm van compressie, die indirect kan leiden tot rare verschijnselen via de zenuw, is de situatie die kan ontstaan bij hypertonie. Een hogere tonus van de spieren, gedurende langere tijd, leidt ook tot een afname van de doorbloeding. Moet je bijvoorbeeld de temperatuur van je muishand eens voelen als je een tijdje hebt zitten computeren. Die hand ligt dan vaak minuten, statisch aangespannen, stil op je muis. Dit doet de doorbloeding behoorlijk afnemen, met een koude hand/arm en mogelijk pijn en tintelingen als gevolg. Een andere vorm die compressie kan geven is hypertonie als gevolg van stress. Langdurig, statisch aangespannen zijn van spieren heeft gevolgen. Een wet uit de neurofysiologie is dat een langer durende verhoging van de tonus (met 5 à 10%) leidt tot een afname van de doorbloeding met zo n 30%. Ook dit fenomeen heeft indirect gevolgen voor het functioneren van de zenuw en kan leiden tot tintelingen. Anamnese Tintelingen en prikkelingen zijn dus niet altijd het gevolg van een beknelling van een zenuw. Meestal is zelfs wel goed in te schatten, via de anamnese, wat het probleem is, maar dan dient het probleem wel goed te worden uitgevraagd. Alleen het symptoom tintelingen horen en dan de diagnose stellen dat er een zenuw beklemd is, is wat erg kort door de bocht. Als de tintelingen of prikkelingen diep, schietend en pijnlijk zijn of als ze gepaard gaan met een schietend gevoel van elektriciteit (zoals bij het stoten van het elektriciteitsdoosje van je elleboog) dan is een niet-pluis gevoel op zijn plaats. De laatste twee vormen die ik beschreven heb over het verschijnsel hypertonie komen ook ontzettend veel voor en dan is er feitelijk, direct niets met de zenuw aan de hand en zullen de tintelingen over het algemeen ook een ander karakter hebben (oppervlakkig, niet pijnlijk). Ook bij de tintelingen als gevolg van hyperventilatie of als gevolg van het komen van de kou in de warmte zijn niet echt als een symptoom van een zenuwaandoening te bestempelen. Dat een tintelend en/of prikkelend gevoel niet altijd een negatief karakter hoeft te hebben moge hierbij duidelijk zijn en wordt verder regelmatig bewezen door de reclamemakers onder ons. Men blijkt bijvoorbeeld meer doucheschuim en frisdrank te verkopen als je er in de reclames aan toevoegt dat ze tintelend en prikkelend zijn. Reageren? peter@bms-belangenvereniging.nl BMS MESSAGE

9 Alternatief bekeken Neuro emotionele integratie Neuro emotionele integratie (NEI) is door de arts Roy Martina in Nederland geïntroduceerd. NEI is een methode waarmee emotioneel onverwerkte incidenten en trauma s op een snelle en eenvoudige manier alsnog opgespoord en verwerkt worden. Onverwerkte incidenten Emotionele incidenten die niet verwerkt zijn kunnen veel invloed uitoefenen op ons dagelijks functioneren. Het gedrag en de emotionele staat waarin wij ons bevinden wordt bepaald door ons onderbewustzijn. Dit onderbewustzijn wordt net als bij een computer, geprogrammeerd door onze ervaringen. Veel van onze programma s dateren van vroeger toen we nog kind waren. Vaak kan zelfs de periode van voor de geboorte hierop van invloed zijn. Bij NEI gaat het om het herkennen, erkennen, accepteren en daarna loslaten van negatieve (onverwerkte) emoties. Door middel van een specifieke vraagstelling gekoppeld aan speciale spiertesten is het mogelijk om met het onderbewuste in contact te treden. Hierdoor komen de oorzaken van het minder goed functioneren (in de vorm van niet volledig verwerkte emoties) aan het licht.via deze vragen kan worden teruggegaan naar het ontstaan van de emotie. Dat is een spannende ontdekkingsreis die leidt tot bewustwording van het feit waarom we bepaald sabotagegedrag vertonen. Nadat dit herkend en erkend is, kunnen alsnog de onverwerkte emoties volledig verwerkt en geïntegreerd worden. Onbewust Kun je onverwerkte emoties hebben zonder dit te weten? Jazeker, iemand die als jong kind van een tafel is gevallen kan daardoor hoogtevrees hebben.veel fysieke klachten zijn emotioneel belast zonder dat we ons hiervan bewust zijn. Door de emotionele ballast weg te nemen zal de klacht sneller genezen. Een NEI-behandeling is niet aan leeftijd gebonden. Er kan al heel jong worden begonnen, zelfs al voor de geboorte. Kinderen onder de 8-10 jaar worden via de ouders getest. Ervaring heeft geleerd dat kinderen met ernstige driftbuien, huilbaby s, allergieën met ondersteuning van specifieke homeopathische middelen snel van hun klachten afkomen. De informatie in deze rubriek wordt u ter kennisgeving aangeboden en mag niet worden gezien als een oordeel over de werkzaamheid door de BMS. BMS MESSAGE

10 Adem in... Kortjakje Heb je wekenlang hard gewerkt om alle cliënten nog voor je vakantie in te plannen, word je na twee dagen geveld door een griepje, algehele malaise of een virus. En als je dan na een weekje weer een beetje bent opgeknapt, is het alweer bijna tijd om je druk te gaan maken over de werkzaamheden Lianne Speelman is docent en initiatiefnemer van het Ademcentrum. Binnen deze praktijk is zij werkzaam als adem- en ontspanningstherapeut. die na je vakantie op je liggen te wachten. Had je dat de vorige vakantie ook al niet, een soort 'omgekeerd Kortjakje'? ADEM IN... Lianne Speelman De periode voor een vakantie is vaak zo hectisch dat je half overspannen in de auto of het vliegtuig stapt. En dan is het lastig om een gevoel van stress onder controle te houden. Wanneer je stress hebt of een hoge werkdruk ervaart, lijkt het steeds moeilijker te worden om uit te rusten en te ontspannen. Vakantie-effect Niet iedereen komt tot rust tijdens een vakantie: zo n 17 procent van de vakantiegangers voelt zich tijdens of na de vakantie slechter dan daarvoor en ben je wel tot rust gekomen dan duurt voor 40 procent het vakantie-effect slechts één week. Je zit al snel weer in je gewone werk- en leefsituatie. Je voelt je prima, maar niet zo gezond en gelukkig als op vakantie. Vrijetijdsziekte Volgens Ad Vingerhoets, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit van Tilburg, lijdt meer dan 3 procent van de Nederlandse bevolking aan vrijetijdsziekte. De overgang van spanning naar ontspanning veroorzaakt toenemende stress. Wat kun je nu doen om de vakantiestress of vrijetijdsstress te beperken? Na inspanning komt ontspanning. Rustpunten in de week en in het jaar ontspannen het lichaam en de geest en geven ons de mogelijkheid om nieuwe energie op te doen. Tijdens ontspanning daalt onze hartslag en bloeddruk en dat zorgt ervoor dat de productie van stresshormonen vermindert. Door het hele jaar door te werken aan ontspanning voorkom je een grote hoeveelheid aan hoge pieken in de spanning die op BMS MESSAGE 10

11 lange termijn kunnen lijden tot overspanning. Stress komt niet uit de lucht vallen; het bouwt zich geleidelijk op. Wanneer spanning of stress vroegtijdig wordt herkend, kunnen lichamelijke en psychische klachten voorkomen worden of sneller worden verholpen. Ontspanningstherapie Naast alle bekende methodes en technieken om te ontspannen is ontspanningstherapie een iets minder bekende. Ontspanningstherapie is een verzamelnaam voor een aantal verschillende soorten interventies, zoals zelfsuggestie (autogene training), spierontspanning (progressieve relaxatie), meditatie, yoga, ademtherapie en biofeedback. Het belangrijkste doel van de therapie is het vaststellen en, wanneer mogelijk, vergroten van het optreden van functionele processen in reactie op de instructie en handgrepen. Wanneer er weinig functionele processen zijn, de deelnemer heeft moeite met de instructies en de reactie is vaak disfunctioneel, dan is er een hoog niveau van overspanning. Een voorbeeld van een proces is aandacht. Wanneer je met ontspanningstherapie aan de slag gaat en je aandacht reageert positief op de therapie dan zijn er een aantal kenmerkende verschillen op te merken. Iemand is bijvoorbeeld minder afgeleid, aandacht bij zaken houden gaat beter, gedachten gaan trager en zijn meer op de achtergrond. Wanneer er een disfunctionele reactie volgt op ontspanningtherapie dan zien we bijvoorbeeld dat er moeite is met concentreren en het regelen van de eigen aandacht. Ontspanningstherapie werkt naast de aandacht met nog meer processen met hun specifieke kenmerken waardoor het duidelijk wordt hoe men reageert op de oefeningen. De mate van stress is daarin een belangrijk element. Het doen van ontspanningsoefeningen heeft het meest effect wanneer deze worden uitgevoerd op een moment dat iemand al relatief ontspannen is. Door de momenten van ontspanning te vergroten worden de pieken van de spanning minder hoog en zo neemt de stress weer af of wordt overspanning voorkomen. Zorg dat je geen omgekeerd Kortjakje wordt! Reageren? 11 BMS MESSAGE

12 Het overtrainingssyndroom Enthousiaste sporters, zowel profs als amateurs, trainen vaak hard, lang en vaak, met als doel hun grenzen, op allerlei vlakken, steeds verder te verleggen. Een fysieke inspanning, zoals sporten verstoord de natuurlijke balans, ofwel de homeostase, en kost veel energie. Het herstellen van die balans en het weer aanvullen van de energievoorraad kost tijd en vereist ook 'herstelgedrag'. Wordt er niet voldaan aan de fysiologische principes van herstel, dan kan het zogenaamde overtrainingssyndroom ontstaan. Ongeveer de helft van alle sporters (vaak langeafstandlopers) krijgt hier op de één of andere manier in zijn sportieve loopbaan mee te maken. Een sporter kan merken dat hij (of zij natuurlijk) in een toestand van overtraining is gekomen als er een situatie is ontstaan waarin er sprake is van een onverklaarbare afname van prestaties en normaal, fysiologisch functioneren. Er is sprake van een disbalans tussen belasting en herstel. Vaak is er sprake van een onhandige opbouw van het trainingsvolume of van de intensiteit. Dit heeft vaak vermoeidheid als gevolg. Normale vermoeidheid gaat natuurlijk gewoon over als je wat rust neemt of wat lichte hersteltrainingsvormen doet. Bij overtraining is dit niet het geval. Oververmoeidheid Het overtrainingssyndroom kan worden voorafgegaan door een periode van oververmoeidheid. Een sporter kan dan een kleine week oververmoeid zijn, een periode BMS MESSAGE 12

13 waarin hij ook niet tot optimale prestaties kan komen. Als aan deze situatie niets veranderd kan de sporter in het overtrainingssyndroom terecht komen, waarin de prestaties verder afnemen en er andere verschijnselen voor het voetlicht treden, zoals andere fysieke problemen en hele persoonlijke gedrags- en emotionele stoornissen. Zenuwstelsel Een belangrijke rol in het ontstaan van het overtrainingssyndroom is weggelegd voor het vegetatieve zenuwstelsel. Dit uit de orthoen parasympaticus bestaande deel van het zenuwstelsel is uitermate belangrijk voor alle processen die met arbeid en herstel te maken hebben. De functie van dit neurale gedeelte wordt ondersteund door verschillende hormonen. Het orthosympatische gedeelte wordt actief tijdens sporten en de parasympaticus overheerst tijdens herstelprocessen. De parasympaticus wordt hormonaal ondersteund door verschillende hormonen, zoals, onder andere, insuline, het groeihormoon, het schildklierhormoon en testosteron. Cortisol is, als het in hoge concentratie aanwezig is, ook wel bekend als het stresshormoon (orthosympaticus). Cortisol kan in lage concentratie echter ook het effect van de hiervoor genoemde herstelhormonen versterken. Verder blijkt dat testosteron erg belangrijk is bij de energievoorziening van de spieren. Ook dit heeft weer zijn invloed op het herstel. Hypothalamus Dit geheel aan processen dient, vanzelfsprekend, optimaal te worden gecoördineerd. De hypothalamus speelt hierin, qua neurale en hormonale aansturing, een cruciale rol. Problemen binnen dit systeem, door bijvoorbeeld emotionele of fysieke stress, kunnen dan ook leiden tot een rare output en dus tot bijvoorbeeld het overtrainingssyndroom. Er worden dan ook twee vormen onderscheiden; de orthosympathische en de parasympathische vorm. De orthosympatische vorm wordt gekenmerkt door een toename van de rustpols, van de ruststofwisseling, van de hartfrequentie tijdens inspanning en van de bloeddruk. Verder is er, onder andere, sprake van slechter slapen, een verlies van eetlust, een afname van het lichaamsgewicht, hartkloppingen, emotionele instabiliteit, huilbuien en van tegenzin in trainen. De parasympathische vorm laat zich kenmerken door een afname van de rustpols, van de bloeddruk en van de hartfrequentie tijdens inspanning, evenals de glucosespiegels tijdens met name duurinspanning. De eetlust is goed en het slapen gaat goed en diep. Wel is er neiging naar depressiviteit en is de sporter traag en onverschillig. Herkennen Kennis van overtraining en het overtrainingssyndroom is voor de (sport)verzorger of therapeut van groot belang ter mogelijke herkenning, waardoor voorlichting en advies eerder kan plaatsvinden. Vermoeidheid bij een sporter, die ook nog slechter herstelt van een blessure zijn in dit opzicht alarmsignalen. Overleg met de sporter en trainer kunnen dan leiden tot aanpassingen in het trainingsschema. Overigens is zelfs een sporter ook maar een mens en heeft hij naast de sportieve activiteiten ook nog een leven waarin hij op allerlei manieren (fysiek, mentaal en emotioneel) wordt belast. Ook in dat leefschema kunnen weleens onhandigheden zitten en kan dientengevolge aanpassingen behoeven. Fysiek Veranderingen in het prestatievermogen. Vermindering fysieke efficiëntie en coördinatie in relatie tot de hartfrequentie tijdens submaximale en maximale inspanningen. Toename van de submaximale hartfrequentie is een aanwijzing voor insufficiënt herstel tijdens een trainingsperiode. Veranderde hartfrequentie na het opstaan. Veranderde lactaatconcentratie: dit moet wel altijd samengaan met een verminderd prestatievermogen. Hartslag variabiliteit (niet genoeg wetenschappelijk bewijs), wordt wel af en toe gebruikt. Verlies van kracht, coördinatie en maximaal inspanningsvermogen. Verandering van eetlust. Verlies van lichaamsgewicht. Slecht slapen. De beste remedie is rust, hoewel bij de metabole overtraining een lagere intensiteit van de training vaak ook voldoende is. Herstel van het overtrainingssyndroom kan maanden duren, en daarom is het goed om de atleet af te leiden door het doen van andere sporten of activiteiten om de stress te verminderen. Het belangrijkste is echter: voorkomen is beter dan genezen. Zorg dat de training goed wordt opgebouwd. 13 BMS MESSAGE

14 Boekbespreking De voetbalvrouwen komen er aan! Vera Pauw, de huidige bondscoach van het Nederlands vrouwenvoetbalelftal startte vijf jaar geleden met een mentaliteitsverandering bij de vrouwenvoetbalsters om in 2007 profclubs enthousiast te krijgen voor een, tot dan toe, ondenkbare Eredivisie voor vrouwen. De definitieve omslag volgde toen de oranjevrouwen zich in oktober 2008 voor het eerst plaatsten voor het EK. In De voetbalvrouwen komen er aan vertelt Vera Pauw het openhartige verhaal over haar strijd, passie, succes en waarom voetballen de sport is voor alle meisjes. De ruim bij de KNVB aangesloten voetbalsters zullen zich in woord en beeld herkennen in dit eerste echte boek over vrouwenvoetbal. Type Paperback Auteur(s) Pauw, W. de Lang Uitgever Tirion Uitgevers ISBN Pagina s 112 Prijs E 17,95 (bol.com) Onderzoeker ontdekt ontstaan bloedvaten Onderzoekers van het Erasmus Medisch Centrum hebben onderzocht hoe nieuwe bloedvaten ontstaan en hebben genen ontdekt die daarbij een rol spelen. De ontdekkingen kunnen helpen bij het bestrijden van veelvoorkomende ziekten als kanker en hart- en vaatziekten. Onderzoeker Robert Herpers promoveerde woensdag 31 maart op de bevindingen. Genen Herpers heeft eerst gekeken welke genen actief zijn in de bloedvatwand. Vervolgens heeft hij onderzocht wat die genen precies doen en welke zorgen voor de groei en aanleg van nieuwe bloedvaten. Zo heeft Herpers onder andere kunnen vastleggen hoe aders en slagaders met elkaar fuseren wanneer bepaalde genen niet goed functioneren. Het onderzoek was vooral bedoeld om meer te weten te komen over het ontstaan van nieuwe bloedvaten. De resultaten kunnen een stap op weg zijn naar een betere behandeling van hart- en vaatziekten. Bij mensen die een hartinfarct hebben gehad stroomt er bijvoorbeeld onvoldoende bloed naar het hart omdat de slagaders beschadigd zijn. Door nieuwe bloedvaten te laten groeien, zijn die problemen mogelijk op te lossen. Kanker De kennis over bloedvaten helpt bij de bestrijding van bepaalde vormen van kanker. Sommige tumoren scheiden namelijk stoffen uit die ervoor zorgen er bloed- en lymfevaten van en naar de tumor groeien. Daardoor krijgen de gezwellen meer voeding, groeien ze sneller en is de kans op uitzaaiingen groter. Herpers heeft gevonden dat een bepaald gen (delta-like 4) regelt hoe gevoelig de bloedvaten zijn voor dergelijke stoffen die de tumor uitscheidt. Ook speelt het gen een rol bij de aanmaak van nieuwe lymfevaten. Herpers: Zulke bevindingen suggereren dat specifieke tumoren een verhoogde respons zullen vertonen na behandeling met remmers voor dit gen. Vidi Het onderzoek van Herpers is onderdeel van het Vidi project van Eric Duckers, hoofd van de afdeling Moleculaire Cardiologie van het Erasmus Medisch Centrum. Vidi is een subsidie uit de Vernieuwingsimpuls van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, bedoeld voor grensverleggend onderzoek. Bron Erasmus Medisch Centrum Website ontwerp, bouw en hosting Huisstijl ontwikkeling Visitekaartjes Advertenties Promotiematerialen Belettering, stands en displays BMS MESSAGE 14

15 Donorschap op Hyves Sinds 12 april 2010 kunnen gebruikers van de netwerksite Hyves via hun pagina laten weten of ze orgaandonor zijn. Ook kunnen Hyvers zich via hun profielpagina online als donor laten registreren. Dat heeft de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) bekendgemaakt. Kinderen dragen vaak foute schoenmaat Alle Hyvers worden op hun persoonlijke pagina ook geconfronteerd met de vraag: 'Als je iemands leven kan redden, zou je dat dan doen?'. Hyves heeft zich met deze actie aangesloten bij de landelijke campagne 'Ja of Nee' die de NTS voert. Volgens de stichting staat driekwart van de mensen die niet geregistreerd staan als orgaandonor wel positief tegenover orgaandonatie. De NTS roept met de campagne mensen op om een keuze te maken over orgaandonatie en deze keuze vast te leggen in het donorregister. Vrijwel alle kinderen tussen drie en tien jaar dragen verkeerde schoenen. Dat is de conclusie van een studie door twee studentes podologie. Verkoopsters zouden de voeten van kinderen op een verkeerde manier meten. Bénédicte Vandendriessche en Sarah Vanoverbeke, twee studentes van de Arteveldehogeschool Gent, hebben de voeten van 119 kinderen uit verschillende West-Vlaamse scholen gemeten. Daarvoor gebruikten ze zowel bestaande als zelf ontworpen meetapparaten. De resultaten zijn opmerkelijk: 94 % van de kinderen draagt een verkeerde lengtepasvorm en 92 % een foutieve breedtepasvorm. Staand meten Volgens de studentes worden er in de schoenenwinkels verkeerde methodes gebruikt. Verkoopsters meten de voeten door de kinderen te laten zitten. Dat is fout omdat zowel de lengte als de breedte van een kindervoet staand al tot één centimeter vergroot. Een andere reden betreft het groeiverloop. De linker- en rechtervoet zijn zelden gelijk en dit geldt zowel voor de breedte als de lengte. Als kinderen ouder worden, vergroot het lengteverschil tussen beide voeten. Zowel verkoopsters als ouders houden daar geen rekening mee. Complicaties Een foute schoenmaat kan tot complicaties leiden. Het kraakbeen vervormt tot het vierde levensjaar, hamertenen, ingegroeide nagels of een verkeerd stappatroon zijn mogelijke gevolgen. Bron ANP Link 15 BMS MESSAGE

16 DE PRAKTIJK Een goede voorbereiding... In de vorige editie van de Message schreef ik over het zoeken van één of meer coaches voor het behoud van een gezonde praktijk. In dit artikel ga ik in op het belang van een goede voorbereiding voordat je start met een eigen praktijk of wanneer je voor een belangrijke zakelijke beslissing staat. Marja van den Ende runt een succesvolle praktijk en is in 2007 afgestudeerd als massagetherapeut. Marja is ervaringsdeskundige in het overwinnen van de angsten en het loslaten van de overtuigingen die haar ooit belemmerden een eigen praktijk te starten of een grote groep mensen toe te spreken. In haar rubriek deelt ze haar ervaring(en). En vooral: hoe kun je voorkomen dat je 'verkeerde' beslissingen neemt en het hoofd niet meer boven water kunt houden. DE PRAKTIJK Marja van der Ende Uit onderzoek blijkt dat binnen 5 jaar na de start van een eigen onderneming, de helft van de ondernemers alweer stopt (bron: Ik ben geschokt door deze cijfers, vooral omdat ik van mening ben dat veel leed voorkomen had kunnen worden wanneer voldoende aandacht aan een goede voorbereiding was besteed. Hieronder vind je een opsomming van de meest genoemde redenen waarom men stopt, met daarbij een aantal tips waarmee je de ondergang van je eigen praktijk kunt voorkomen. Onvoldoende voorbereiding De reden die het meest genoemd wordt door ondernemers die binnen 5 jaar na de start hun bedrijf beëindigd hebben, is onvoldoende voorbereiding. Veel mensen storten zich blijkbaar in een avontuur waar ze van tevoren niet goed over nagedacht hebben. Dan zul je sterk in je schoenen moeten staan om het ondernemerschap te overleven. Hoe kun je voorkomen dat dit de ondergang voor jouw praktijk betekent? Allereerst zijn er allerlei mogelijkheden om jezelf te informeren over alle zaken die bij het hebben van een eigen bedrijf of praktijk komen kijken. De Kamer van Koophandel organiseert regelmatig seminars zoals Ondernemen, iets voor u? of de landelijke Startersdag. Op deze bijeenkomsten kun je veel informatie krijgen. Echter, veel mensen raken gedemotiveerd bij het zien van al die informatie. Veel informatie is ook niet op hen van toepassing. Ze zien door de bomen het bos niet meer en raken of totaal geblokkeerd of starten met de gedachte Ik zie wel hoe het verloopt. Het motiveren van starters die geblokkeerd zijn en het doorgeven van de juiste informatie aan de wilde starter, is nu precies waarom ik een aantal jaren geleden begonnen ben met het geven van de eendaagse cursus Het starten van een eigen praktijk bij IVS Opleidingen. Na het volgen van deze dag kun je beter voorbereid van start gaan. De gulden middenweg dus tussen niet weten waar je aan toe bent en de grote bulk informatie van K.v.K. en Belastingdienst. Op 10 juni staat de eerstvolgende cursus gepland. Te weinig bluf Voordat ik deze reden verder wil bespreken, wil ik het woord bluf graag in lef veranderen. De definitie van bluffen in de Dikke Van Dale is: Meer zeggen dan men kan waarmaken, opschepperij. Ik denk dat wij in deze tijd juist moeten stoppen met ondernemen wanneer we de gevolgen ervaren van teveel bluf. Jezelf anders voordoen dan je bent, is zeker in ons vak vernietigend voor de voortgang van je eigen praktijk. Dus laten we er even vanuit gaan dat de ondernemers die deze reden hebben aangegeven, lef bedoelen. Hoe krijg je meer lef? Is lef aangeboren of kun je lef ontwikkelen? De basisemotie die ervoor zorgt dat je weinig lef hebt, is angst. Een uitspraak van Nelson Mandela: Je bent een dwaas als je nooit angst hebt. En op de coachingskalender las ik vorige week de volgende uitspraak: Moed is bang zijn en toch doen. Dit klinkt allemaal erg tegenstrijdig. Om een goed ondernemer te zijn, heb je lef nodig. Maar lef raakt geblokkeerd door angst. En helemaal geen angst hebben, is ook niet goed. Waar het om gaat, is te leren omgaan met je angst. Angst is een signaal vanuit je innerlijke navigatiesysteem, waar je op kunt leren vertrouwen. De functie van angst is wees op je hoede (bron: De Ontknooping, Marinus Knoope). Als je er aandacht aan besteed, kan het je behoeden voor gevaar. Is het angst voor het onbekende? Zorg dan dat je bekend wordt met de zaken die je moet regelen om bewust van start te gaan. Hoe meer voorwerk je gedaan hebt, hoe minder onbekend alles voor je zal zijn. Is het de financiële onzekerheid die je blokkeert, oftewel angst om iets tekort te komen of kwijt te raken wat je nu hebt? Zorg dan dat je je praktijk gefaseerd opbouwt, eerst in combinatie met een vast inkomen. Zodra je voldoende afspraken hebt, kun je de overstap naar volledige zelfstandigheid maken. Voel je angst om de verkeerde beslissing te nemen? Hoe beter je je voorbereidt, hoe minder je daar bang voor hoeft te zijn. Op dit moment ben ik bezig met het bekijken van de mogelijkheden voor een andere woon/werkplek. Ik heb nu vijf jaar mijn praktijk op de eerste verdieping midden in mijn privé-omgeving. Ik ben daar al die jaren absoluut tevreden mee geweest, maar BMS MESSAGE 16

17 elke keer kriebelt het weer om naar een pand te kijken met praktijkruimte beneden en liefst met uitbreidingsmogelijkheden. Nu lijkt dit zover te gaan komen en ook al heb ik een rotsvast vertrouwen dat het een succes gaat worden, toch steken onzekerheid en angst de kop op. Ik besteed daarom zowel aandacht aan de fantasiekant (het dromen, de tekeningen maken) als aan de realiteit (berekeningen maken, doemscenario s uitwerken) om zeker te weten dat we het financieel kunnen dragen. Het is ontzettend belangrijk om hier voldoende tijd aan te besteden, misschien wel van levensbelang. Gaat het pand vervolgens aan mijn neus voorbij omdat ik veel tijd neem om alles uit te werken? Dan was het gewoon niet voor ons bestemd. Tegenvallende verkoop Veel ondernemers zijn genoodzaakt om hun activiteiten te staken, omdat ze gewoonweg niet voldoende verkopen. De berekening is heel simpel: zijn je kosten hoger dan je opbrengsten, dan is je bedrijf niet levensvatbaar. Maar hoe zorg je er nu voor dat je voldoende omzet binnenhaalt? Over dit onderwerp kan ik hele boeken vol schrijven en uren praten, maar ik zal het kort en simpel houden. De meeste (startend) praktijkhouders zijn heel goed in hun vak, maar zijn gestart vanuit een achtergrond waarin ze nooit geleerd hebben wat marketing is. Bij het woord marketing hebben ze het beeld van de gladde verkoper en dat zijn zij zelf niet. Men denkt dat mond-tot-mondreclame de beste vorm van reclame is en dat men dus alleen maar goed werk hoeft af te leveren om voldoende afspraken te hebben. Maar op een gegeven moment blijkt dat toch niet de juiste strategie te zijn. In mijn optiek mag je juist geen gladde verkoper zijn, wil jouw marketing het meeste resultaat hebben. Jezelf zijn is de enige juiste tactiek. Daarnaast is mondtot-mondreclame helemaal geen vorm van reclame of marketing, maar een resultaat van eerder uitgevoerde activiteiten. Noteren welke activiteiten dat allemaal kunnen zijn en welke voor jou het meest geschikt zijn, daarvoor heb ik niet voldoende ruimte in dit artikel. Daarom heb ik voor IVS Opleidingen de eendaagse cursus PR en Marketing ontwikkeld. De eerstvolgende cursus staat gepland op 17 juni. Schrijf je in en ontdek zelf hoe je tegenvallende verkoop kunt voorkomen! Reageren? marja@bms-belangenvereniging.nl Praktijkadres: Prisma DJ Sliedrecht Telefoon: (0184) Praktijk voor: Adem- en ontspanningstherapie volgens de van Dixhoornmethode Massage Relaxweekends Adem- en stemgebruik Coaching stemgebruik Stemtraining beroepspraters Communicatietrainingen Toegepaste NLP Meer informatie: info@ademcentrum.nl 17 BMS MESSAGE

18 speciaal getraind. Als tijdens het sporten echter koolhydraten worden aangevuld door eten of drinken kunnen de eigen opgeslagen energievoorraden echter zo lang mogelijk worden gespaard. Drinken tijdens het sporten is dus niet alleen belangrijk voor de vocht en lichaamstemperatuur huishouding, maar ook voor het beter en langer volhouden van de inspanning. Drinkadvies tijdens sporten Het menselijk lichaam bestaat voor het grootste deel uit water. Uitdroging van 2 tot 3% kan al leiden tot belangrijk prestatieverlies en meer dan 6% tot ernstige gevolgen. Afhankelijk van de temperatuur, vochtigheid, kleding, acclimatisatie en getraindheid kunnen mensen onder zware omstandigheden meer dan 2 liter zweet per uur kwijtraken. Tijdens hardlopen is dit lastiger bij te drinken dan bijvoorbeeld tijdens het fietsen. Verder zal een hockeykeeper door de beschermende kleding meer vocht verliezen dan de rest van zijn team. Drinkregels Elke specifieke sport heeft daarom zijn eigen drink regels voor het tijdig bijvullen van de juiste hoeveelheden water om geen gevaar te lopen voor uitdroging en oververhitting. Naast het bijvullen van water is het met name bij langer durende activiteiten raadzaam ook extra energie bij te vullen. De suiker oftewel koolhydraat voorraden in het lichaam zijn opgeslagen in met name de spieren en de lever in de vorm van speciale suikerketens, die glycogeen worden genoemd. Deze glycogeen voorraden zijn afhankelijk van de intensiteit van de inspanning binnen minuten opgebruikt. Bij duurinspanningen zal door het lichaam daarom vooral een beroep worden gedaan op de aanwezige vet voorraden. Bij een gemiddelde Nederlander kan hier wel tot 3 dagen lang op worden ingespannen! Hoe intensiever en explosiever de sport, hoe meer het lichaam de glycogeenvoorraden zal aanspreken. Voor duursporters is het dan ook belangrijk om zo snel mogelijk over te gaan op de vetverbranding. Hiervoor wordt Keuze Door de grote verscheidenheid aan sportdranken (hypo- of isotoon, vochtaanvullend of dorstlessend) met de meest fantastische prestatieverbeterende eigenschappen lijkt het steeds moeilijker om het juiste drankje op het juiste moment voor de juiste sport te drinken. Dranken met een samenstelling/concentratie die gelijk is als die van het bloed worden isotoon genoemd. Deze dranken en dranken met een lagere concentratie aan suikers en zouten (hypotoon) worden het snelst door het lichaam opgenomen. Isotoon betekent ongeveer een liter water met gram suikers en een gram zout (of minder). Bij warm weer en heftig zwetende omstandigheden is het dus verstandig om veel volume te drinken en iets zout toe te voegen om het zoutverlies door het zweten aan te vullen. Dit zijn dus de hypotone of isotone dranken (of siroop en een mespuntje zout in een liter water). Bij koudere omstandigheden en zeker na inspanning kan het suiker gedeelte wel twee maal zo groot zijn en is het aanvullen van zout (dit maakt het nl. ook minder lekker) minder belangrijk. Weeg jezelf eens voor en na een training of wedstrijd om na te gaan hoeveel kilo en dus liter vocht je tijdens het sporten bent verloren! Bron M. van der Werve, sportarts Voor solide schaats- of skeelerles kunt u in de winter en/of zomer terecht bij SDS! Skeelerbaan Sliedrecht Schaatsbaan Dordrecht Bel voor meer informatie: BMS MESSAGE 18

19 Licht verteerbaar Een frisse wind Wie heeft er wel eens last van: vermoeidheid, slechte huid, puistjes, opgeblazen gevoel, dunner wordend haar, allergieën, ontlasting die aan de pot blijft plakken, buikkrampen, obstipatie, diarree, zin in zoet na maaltijd, stinkende ontlasting, drijvende ontlasting, onregelmatig stoelgang, winderigheid, sterke adem of depressieve buien? LICHT VERTEERBAAR Margriet Udding Margriet Udding geeft in haar praktijk voor voeding en welzijn in Rotterdam voedingsadviezen, bio- en neurofeedback. Daarnaast is zij parttime docent en verzorgt zij diverse voedingsgerelateerde workshops en cursussen. Deze symptomen lijken zeer divers, maar ze kunnen allemaal een gemeenschappelijke deler hebben, namelijk de darmen. Gerommel in de onderbuik is vaak het ondergeschoven kindje, want wie bespreekt nu graag zijn persoonlijke toiletpottaferelen of de flatulente opvliegers? Wat we wel makkelijker met Jan en alleman bespreken is onze vermoeidheid of slechte huid. Stoelgang Wat betekent het woord stoelgang eigenlijk? Even googelen levert het volgende resultaat op: het proces van zich op gezette tijden ontlasten van fecaliën. Voorafgaand aan het op gezette tijden ontlasten van fecaliën gebeurt er echter heel veel in onze darmen. De darm is regelcentrum van onze gezondheid. Darmen horen de juiste voedingsstoffen binnen te halen en de schadelijke stoffen te weren. De darmen worden bedekt met een vloerbedekking van micro-organismen, ook wel de darmflora genoemd. Deze darmflora is per persoon uniek en kan door bijvoorbeeld een teveel aan junkfood veranderen in een schadelijke vloerbedekking met Koopt u wel eens iets via het internet? Wist u dat u bij de meeste aankopen geld terug kunt ontvangen? Spaarwinkelen of cashback shopping is een nieuwe, slimme manier van winkelen op het internet waarbij u steeds een gedeelte van uw besteding weer terug kunt ontvangen; een soort korting achteraf dus. Als u toch al winkelt op het internet is dat dus makkelijk verdiend! Ontvang geld terug bij: Bol.com, Free Record Shop, Wehkamp, Expedia.nl, Apple Store, Sport-Thieme, Bruna, KLM en nog veel meer BMS MESSAGE

20 ongewenste micro-organismen. Deze microorganismen kunnen bijvoorbeeld stofjes produceren waardoor je winderig wordt en hoofdpijn krijgt. De goede micro-organismen zijn een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem. Je kunt je wel voorstellen wat er met het immuunsysteem gebeurt als de foute micro-organismen de overhand krijgen. Vaak zien we allergieën bij mensen met een slechte darmflora. Er zijn meerdere factoren waardoor onze darmen negatief beïnvloeden: Overmatig suiker-, vet- en dierlijk eiwitgebruik. Emotionele en fysieke stress. Langdurige of frequente obstipatie. Zware metalen, medicijnen, fluor. Vlees uit de bio-industrie met antibiotica. Overmatig alcohol gebruik/misbruik (bijvoorbeeld kaas, vlees, melk). Eten van bedorven voedsel, voedselvergiftiging. Verteringsstoornissen (onvoldoende maagzuur, slechte galfunctie, slechte pancreasenzymen productie, slechte darmperistaltiek). Darmoperatie, bestralingstherapie en chemokuur. Medicijngebruik (antibiotica en NSAID s). Infecties. Gelukkig zijn er ook manieren om je darmen gezond te houden: Meer vezels (groente, fruit en volkoren producten). Minder eiwitten. Minder suiker en alcohol. Biologisch vlees. Suppletie met probiotica en of prebiotica. Pro en pre Probiotica zijn voedingsmiddelen/supplementen met levende bacteriën. Prebiotica zijn de voedingstoffen voor de micro-organismen in de darmen. Verhoog het gehalte aan vezels in je dagelijkse voeding door meer groente te consumeren. Wees voorzichtig met tarwe- en gistproducten, probeer eens (zuurdesem) spelt-en kamutbrood, volkoren kamut- en speltpasta. Van knoflook, geelwortel, koriander, tijm en kokosolie kunnen je darmen ook blij worden. De welbekende probioticadrankjes bevatten vaak onvoldoende micro-organismen om maar enig effect te hebben op de bestaande darmflora. Daarnaast bevatten ze ook vaak suiker, dit is bevorderlijk voor de schadelijke micro-organismen in de darmen. Als je erover denkt om een pro- en/of prebiotica te gaan gebruiken, laat je dan goed voorlichten. Houd er wel rekening mee dat het 2 maanden kan duren voordat je effect merkt. Heb je het vermoeden dat je eigen darmen niet optimaal werken, dan zou je met een levend bloed analyse kunnen checken of er sprake is van een dysbiose. Bij een dysbiose overheersen de schadelijke micro-organismen de goede micro-organismen. Maak je darmen blij en laat een frisse wind waaien door je eetpatroon! Reageren? margriet@bms-belangenvereniging.nl Kalender 1eNVVS Stoelmassage 12 juni Wandelletsel Start 19 juni Open dag 26 juni Kinesiotaping Start 1 september Reanimatie/AED Start 6 september Opfriscursus massage Start 10 september Opfriscursus sportverzorging Start 10 september Ontspanningsmassage Start 15 september Hotstone massage Start 16 september Examenvoorbereiding Start 30 september Stoelmassage Start 7 oktober Reflexzone voetmassage Start 4 november Meer informatie: Kalender IVS Opleidingen Het starten van een eigen praktijk 10 juni PR en marketing 17 juni Workshop: lymftaping by sportblessures 19 juni, 22 juni Workshop: hotstone massage 24 juni Therapeutische basiskennis Start: 6 september Haptonomische ontspanningsmassage Start: 7 september Oefentherapie Start: 7 september Medische kennis HBO-niveau (BATC) Start: 8 en 10 september Gezondheidstherapie Start: 15 september Massagetherapie Start: 21 september Wellness-massage Start: 23 september Coachingsvaardigheden Start: 24 september MLD bij sportblessures Start: 24 september Stoelmassage Start: 25 september Voeding (BATC) Start: 4 oktober Podologsiche inzichten bij (sport)blessures Start: 5 oktober Meer informatie: BMS MESSAGE 20

[Blaren & Teken] NUTTIGE INFORMATIE VOOR MEERDAAGSE PROGRAMMA S

[Blaren & Teken] NUTTIGE INFORMATIE VOOR MEERDAAGSE PROGRAMMA S [Blaren & Teken] NUTTIGE INFORMATIE VOOR MEERDAAGSE PROGRAMMA S Blaren Over blaren wordt soms wat aanmatigend gedaan. Laat je niets wijsmaken door andere wandelaars die menen dat zij dé oplossing hebben

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel. Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval?

Patiënteninformatie. Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel. Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval? Patiënteninformatie Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval? Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Wat is hyperventilatie,

Nadere informatie

Bijwerkingen van chemotherapie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Bijwerkingen van chemotherapie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Bijwerkingen van chemotherapie Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Mondverzorging 3 Huidverzorging 4 Voeding 5 Vermoeidheid 6 Haarverzorging 7 Diarree

Nadere informatie

Sanny van Helden Beoefend al 15 jaar Yoga Is lezing over Yoga wel interessant? Deze lezing is een ontdekkingsreis Lezing én oefeningen Interactie Heb

Sanny van Helden Beoefend al 15 jaar Yoga Is lezing over Yoga wel interessant? Deze lezing is een ontdekkingsreis Lezing én oefeningen Interactie Heb Sanny van Helden Beoefend al 15 jaar Yoga Is lezing over Yoga wel interessant? Deze lezing is een ontdekkingsreis Lezing én oefeningen Interactie Heb je een vraag? Stel deze dan direct! Weet één van jullie

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

Hoe ontstaat hyperventilatie?

Hoe ontstaat hyperventilatie? Hyperventilatie Wat is hyperventilatie? Ademhalen is een handeling die ieder mens verricht zonder er bij na te denken. Het gaat vanzelf en volkomen onbewust. Ademhaling is de basis van onze gezondheid.

Nadere informatie

Bewustsporten.nl. Goed voorbereid aan de start met een sportmedisch onderzoek

Bewustsporten.nl. Goed voorbereid aan de start met een sportmedisch onderzoek Goed voorbereid aan de start met een sportmedisch onderzoek Hardlopen is heerlijk en gezond, maar het is ook belangrijk verantwoord en veilig te sporten. Een goede voorbereiding en training zijn essentieel

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ KANKER 17041

BEWEGEN BIJ KANKER 17041 BEWEGEN BIJ KANKER 17041 Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Maximale inspanningstest

Maximale inspanningstest Maximale inspanningstest Je komt bij ons in het ziekenhuis voor een test. Die test heet maximale inspanningstest. Het is een onderzoek waarbij de dokter onderzoekt: Hoe jouw conditie is. Hoe je longen,

Nadere informatie

COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie)

COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie) COMPLICATIES Lange termijn complicaties Wanneer u al een lange tijd diabetes heeft, kunnen er complicaties optreden. Deze treden zeker niet bij alle mensen met diabetes in dezelfde mate op. Waarom deze

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose Libra R&A locatie Blixembosch MS Multiple Sclerose Deze folder is bedoeld voor mensen met multiple sclerose (MS) die worden behandeld bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch. Tijdens uw

Nadere informatie

Lekker in je vel. Leren omgaan met stress voor kinderen. Uit het boek Ophelia van Ingrid en Dieter Schubert

Lekker in je vel. Leren omgaan met stress voor kinderen. Uit het boek Ophelia van Ingrid en Dieter Schubert Lekker in je vel Leren omgaan met stress voor kinderen Uit het boek Ophelia van Ingrid en Dieter Schubert Heeft uw kind wel eens last van stress? Voelt uw kind zich wel eens niet lekker en weet u niet

Nadere informatie

Voeding voor, tijdens en na het wielrennen

Voeding voor, tijdens en na het wielrennen Voeding voor, tijdens en na het wielrennen Opzet presentatie: wielrennen energie wat doet voeding gezonde voeding/sportvoeding (sport)voeding voor, tijdens, na vragen Goede voeding zorgt voor Prestatieverbetering

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER 1014 Inleiding De ziekte prostaatkanker, maar ook de behandeling, zoals een operatie, bestraling, hormonale therapie en chemotherapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige

Nadere informatie

Herken je 3 of meer van bovenstaande symptomen, dan heb je mogelijk een tekort aan schildklierhormoon.

Herken je 3 of meer van bovenstaande symptomen, dan heb je mogelijk een tekort aan schildklierhormoon. Check je hormonen. Zijn je hormonen in balans? Doe de zelftest en check je hormoonhuishouding. Schildklierhormoon verantwoordelijk voor oa stofwisseling. Symptomen te weinig schildklierhormoon Checklist.

Nadere informatie

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Hyperventilatie Wanneer u gespannen bent of angstig, kunnen verschillende lichamelijke klachten ontstaan. Eén van die klachten is hyperventileren. Hyperventileren wil zeggen dat u te snel of te diep ademt.

Nadere informatie

Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze?

Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze? Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze? Wat doet diabetes met bijvoorbeeld: -> Ogen? -> Hart? -> Nieren? Wat is diabetes? Bij diabetes (suikerziekte) kan het lichaam de bloedsuiker

Nadere informatie

Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel

Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Patiënteninformatie Hyperventilatie, een adembenemend verschijnsel Wat is hyperventilatie, wat zijn symptomen en hoe bestrijd je een aanval? 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Wat zijn

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Alcohol

Gezonde Leefstijl: Alcohol Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim

Nadere informatie

Domino-effect. Gevolgen van diabetes

Domino-effect. Gevolgen van diabetes Domino-effect Het gevaar van complicaties is dat ze pas na jaren optreden. Bovendien heeft diabetes een domino-effect. Vanaf dat je één aandoening hebt, zijn deze een trigger voor meerdere aandoeningen.

Nadere informatie

Diabetes en voetverzorging

Diabetes en voetverzorging Diabetes en voetverzorging Diabetes en voetverzorging Voetverzorging is voor iedereen belangrijk. Wanneer we geen last hebben van voetproblemen, staan we hier eigenlijk niet bij stil. Wanneer u diabetes

Nadere informatie

Timemanagement? Manage jezelf!

Timemanagement? Manage jezelf! Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Stress

Gezonde Leefstijl: Stress Gezonde Leefstijl: Stress 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Wat is stress? Stressoren Gevolgen van teveel stress Tips bij stress Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Jaarlijks worden 30.000 mensen afgekeurd wegens

Nadere informatie

BAAS over uw emoties

BAAS over uw emoties BAAS over uw emoties Vind de werkelijke oorzaak van uw problemen. Verwijder alles wat u tegenhoudt om te groeien als mens. Groei als mens, zonder remmingen, overwin trauma s, angsten en pijn. Word werkelijk

Nadere informatie

Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken

Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken Wat zijn voedingsstoffen Voedingsstoffen zijn stoffen die je nodig hebt om te lopen, te denken enz. Er zijn 6 soorten voedingsstoffen. 1. eiwitten (vlees, peulvruchten.

Nadere informatie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie Onco-Move Bewegen tijdens chemotherapie Introductie De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Hart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Hart- en vaatziekten voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn. Daarna vertellen

Nadere informatie

Hartfalen. Wat is het en hoe herken je het

Hartfalen. Wat is het en hoe herken je het Hartfalen Wat is het en hoe herken je het Hartfalen, onbekend en onderschat Hartfalen is de grote onbekende onder de hartziekten. Hartfalen klinkt misschien bekend in de oren. Het woord doet denken aan

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

1Wat is examenvrees eigenlijk?

1Wat is examenvrees eigenlijk? 8 1Wat is examenvrees eigenlijk? Lars is bang voor spinnen. Toen hij de foto op dit werkboek zag, kreeg hij kippenvel en ging hij anders ademhalen. Toen we Lars vroegen of de spin hem kon bijten, riep

Nadere informatie

Lumbaalpunctie (ruggenprik)

Lumbaalpunctie (ruggenprik) Sophia Kinderziekenhuis Uw kind moet een lumbaalpunctie (ruggenprik) ondergaan. In deze folder geven wij u graag antwoord op de 10 meest gestelde vragen over de puntie. Achter in de folder vindt u ook

Nadere informatie

Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018

Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 1 1 Houd je hart gezond Programma Leefstijl Risicofactoren Meest voorkomende hart- en vaatziekten Gezond bewegen 2 2 Werking van het hart 3 3 Werking van het hart

Nadere informatie

Ik ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen.

Ik ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen. Oefening 1: Nodig: 2 personen en een boom of een huisdier: Zoek een plek op bij een boom of in de buurt bij je paard of ander huisdier waar je even niet gestoord wordt en veilig even je ogen dicht kunt

Nadere informatie

MIND BODY M A S S A G E P R A K T I J K. Ontspanningsmassage

MIND BODY M A S S A G E P R A K T I J K. Ontspanningsmassage BODY & MIND M A S S A G E P R A K T I J K Ontspanningsmassage Ontspanningsmassage De beleving van een heerlijke ontspanningsmassage Een ontspanningsmassage is een algehele lichaamsmassage waarbij lichaam

Nadere informatie

Eerste hulp bij PCOSklachten

Eerste hulp bij PCOSklachten Eerste hulp bij PCOSklachten WIE BEN IK? Ik ben Anita en ik woon in Amersfoort. In 2010 stopte ik met de pil om erachter te komen of mijn cyclus op gang zou komen. Op dat moment was ik 28 jaar. Mijn nicht

Nadere informatie

SLIM een revolutionaire visie

SLIM een revolutionaire visie SLIM een revolutionaire visie Heeft u er wel eens aan gedacht dat uw gewichtstoename niets met te veel eten of te weinig beweging te maken hoeft te hebben? Dat klinkt misschien vreemd, maar recent wetenschappelijk

Nadere informatie

Willen we een blijvend resultaat, wat meestal een verandering van levensstijl betekent, is dit slechts haalbaar door een gedragsverandering.

Willen we een blijvend resultaat, wat meestal een verandering van levensstijl betekent, is dit slechts haalbaar door een gedragsverandering. 1 Patrick van der Weegen Willen we een blijvend resultaat, wat meestal een verandering van levensstijl betekent, is dit slechts haalbaar door een gedragsverandering. Voordelen structureel sporten 1. beïnvloeding

Nadere informatie

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Hart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Hart- en vaatziekten voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn.

Nadere informatie

een bepaalde ziekte, zoals een darmontsteking, het prikkelbare darmsyndroom (IBS), diabetes of een kwaadaardige aandoening.

een bepaalde ziekte, zoals een darmontsteking, het prikkelbare darmsyndroom (IBS), diabetes of een kwaadaardige aandoening. Verstopping Regelmatig ontlasting hebben, is voor veel mensen een teken van goede gezondheid. De regelmaat verschilt van mens tot mens: de een heeft drie keer per dag ontlasting, de ander drie keer per

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag

Nadere informatie

SEH Spoedeisende hulp

SEH Spoedeisende hulp Afdeling: Onderwerp: SEH Spoedeisende hulp 1 Wat is hyperventilatie Wanneer u gespannen of angstig bent, kunnen daardoor verschillende lichamelijke klachten ontstaan. is één van die klachten. wil zeggen

Nadere informatie

http://www.nietbangvoorangst.nl Stress en Overmatige Stress wat kun je er aan doen? Stress alleen is niet slecht en kan je helpen goed te presteren. Zolang stress wordt afgewisseld door voldoende perioden

Nadere informatie

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook

Nadere informatie

Onco-move. Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker. Waarom bewegen tijdens chemotherapie?

Onco-move. Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker. Waarom bewegen tijdens chemotherapie? Onco-move Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS)

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS) Prikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS) MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl U heeft van uw arts gehoord dat u een Prikkelbare Darm heeft. Een andere benaming voor Prikkelbare Darm Syndroom

Nadere informatie

> Relaxatie, ontspanningsbehandeling en AOT

> Relaxatie, ontspanningsbehandeling en AOT > Relaxatie, ontspanningsbehandeling en AOT > Relaxatie, ontspanningsbehandeling en AOT Wil jij beter kunnen omgaan met stress? Ontdekken hoe je ademhaling je kan helpen in stressvolle situaties? Heb je

Nadere informatie

Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie

Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 00 Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 1 Inleiding U heeft MS. Deze woorden veranderen in één keer je leven. Gevoelens van ongeloof, verdriet en angst. Maar misschien ook opluchting, omdat de vage klachten

Nadere informatie

Oorzaken Diagnose stellen Medische behandeling

Oorzaken Diagnose stellen Medische behandeling Prikkelbare darm Een prikkelbare darm is een onschuldige darmaandoening, die wel veel lichamelijke klachten kan geven. Men spreekt niet van een ziekte omdat een prikkelbare darm niet samengaat met zichtbare

Nadere informatie

GIDS. voor een. rustige nacht

GIDS. voor een. rustige nacht GIDS voor een rustige nacht Lekker geslapen? Lekker slapen en uitgerust wakker worden. Voor veel mensen is het een verre droom. Naar schatting één op de vijf mensen in ons land kampt geregeld met slaapproblemen.

Nadere informatie

Trastuzumab (Herceptin )

Trastuzumab (Herceptin ) Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve

Nadere informatie

Oplossingen. voor gezonde voeten. Blaren en likdoorns. Droge, beschadigde of transpirerende voeten

Oplossingen. voor gezonde voeten. Blaren en likdoorns. Droge, beschadigde of transpirerende voeten Oplossingen voor gezonde voeten Blaren en likdoorns Droge, beschadigde of transpirerende voeten Innovatieve en doeltreffende oplossingen voor blaren en likdoorns! Niets houdt je nog tegen! Wat zijn blaren?

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten

Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te gaan. Waarom deze informatie? 2 Gebruiksaanwijzing 3 Cartoon 1 bereid uw ziekenhuisopname

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Denk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie?

Denk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie? Denk jij dat je vastloopt tijdens je studie? Soms loopt het leven niet zoals jij zou willen. Misschien ben je somber, twijfel je erover wie je bent, loopt het niet zo met contacten of worstel je met je

Nadere informatie

Diabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben.

Diabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben. Zorg bij diabetes Inhoud Vormen van diabetes 4 Klachten en symptomen 5 Oorzaken 6 Behandeling 7 Leven met diabetes 8 Meer informatie 9 Wat kan Kring-apotheek voor jou betekenen? 10 Diabetes Diabetes is

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Alles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed?

Alles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed? Alles over de bloedziekten PNH & AA Wat is bloed? Binnenin je lichaam zit een rode vloeistof. Dat is je bloed. Bloed is erg belangrijk voor je lichaam, het zorgt voor vervoer van stoffen, voor de warmte

Nadere informatie

Denkt u. vast te lopen. in uw werk?

Denkt u. vast te lopen. in uw werk? Denkt u vast te lopen in uw werk? Het leven kan veel van u vragen. Soms misschien teveel. Zeker als u langdurig onder druk staat of een tegenslag te verwerken krijgt. U heeft bijvoorbeeld al lange tijd

Nadere informatie

EEN BRANDWOND FRANCISCUS VLIETLAND

EEN BRANDWOND FRANCISCUS VLIETLAND EEN BRANDWOND FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw huid kan redelijk goed tegen warmte, zoals van een warm bad. Maar bij echte hitte, bijvoorbeeld in een te heet bad, kan de huid verbranden. De huid doet

Nadere informatie

Nierfalen en Seksualiteit

Nierfalen en Seksualiteit Nierfalen en Seksualiteit 1 Inhoudsopgave Inleiding Seksuele problemen bij nierfalen Bij mannen en vrouwen Factoren die het seksueel functioneren kunnen beïnvloe- den Bespreekbaar maken Maatschappelijk

Nadere informatie

De Top 10 Dieet Mythen

De Top 10 Dieet Mythen - 1 - De Top 10 Dieet Mythen Een dieet volhouden is nooit makkelijk, zeker niet met de overvloed aan dieet mythen. Het is het vaak moeilijk een onderscheid te maken tussen effectieve afval technieken/strategieën

Nadere informatie

Diarree is een verstoring van het normale ontlastingpatroon. De ontlasting bevat meer water dan gewoonlijk en u moet vaker naar het toilet.

Diarree is een verstoring van het normale ontlastingpatroon. De ontlasting bevat meer water dan gewoonlijk en u moet vaker naar het toilet. DIARREE In het dagelijks leven noemen we het liever buikgriep of voedselvergiftiging. Voor het woord diarree schamen we ons een beetje. Toch heeft iedereen er wel eens last van. Op vakantie of gewoon thuis.

Nadere informatie

http://www.dieetwijzer.com/gezondegewoontes

http://www.dieetwijzer.com/gezondegewoontes Door Jesse van der Velde http://www.dieetwijzer.com/gezondegewoontes Disclaimer De oefeningen, trainingen, adviezen en instructies in deze PDF zijn gemaakt voor gezonde en blessurevrije mensen. Wanneer

Nadere informatie

Ik moet naar de wc! Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn

Ik moet naar de wc! Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn Ik moet naar de wc! Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn Niemand wordt zindelijk geboren. Plas en ontlasting ophouden is iets wat we allemaal hebben moeten leren. De meeste kinderen worden

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Verstopping VRAAG OVER UW MEDICIJNEN! WWW.APOTHEEK.NL

Verstopping VRAAG OVER UW MEDICIJNEN! WWW.APOTHEEK.NL Verstopping WAT IS VERSTOPPING WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN VRAAG OVER UW MEDICIJNEN! WWW.APOTHEEK.NL VERSTOPPING

Nadere informatie

Cardiologie Na een dotterbehandeling

Cardiologie Na een dotterbehandeling Cardiologie Na een dotterbehandeling Inleiding U heeft een dotterbehandeling (P.T.C.A. = Percutane Transluminale Coronaire Angioplastiek) ondergaan. Er kunnen thuis nog vragen ontstaan en mogelijk kunnen

Nadere informatie

Hoe voorkomt of verhelpt u klachten? Welke onderzoeken zijn nodig?

Hoe voorkomt of verhelpt u klachten? Welke onderzoeken zijn nodig? Aambeien Aambeien zijn uitgezakte zwellichamen bij de anus. Deze zwellichamen heeft iedereen. Ze bevinden zich aan de binnenkant op het eind van de endeldarm en het begin van de sluitspier. Zo'n zwellichaam

Nadere informatie

Als er een kleine hoeveelheid vocht uit de wond lekt, kunt u een droog steriel gaas op de wond leggen en deze vastplakken met een

Als er een kleine hoeveelheid vocht uit de wond lekt, kunt u een droog steriel gaas op de wond leggen en deze vastplakken met een Leefregels na PCI U heeft een dotterbehandeling ondergaan. Dit wordt ook wel een PCI genoemd, wat staat voor Percutane Coronaire Interventie. Na ontslag uit het ziekenhuis gaat het herstelproces en de

Nadere informatie

Hyperventilatie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Hyperventilatie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Hyperventilatie Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Hyperventilatie Hyperventilatie wordt veroorzaakt door verkeerde manier van ademhalen. Hyper betekent

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR

Nadere informatie

Strakke Buik Geheimen Marijke Helswieg

Strakke Buik Geheimen Marijke Helswieg Download De Nieuwste Versie! Dit is versie 1.1, download nu direct de nieuwste versie op: http://www.afslankenmetmarijke.nl Stop Met Alleen Je Buik Trainen Als Je Van Je Buik Vet Af Wilt!! Tot nu toe zijn

Nadere informatie

Tips voor een goede spreekbeurt

Tips voor een goede spreekbeurt Diabetes?! Een spreekbeurt die je alles vertelt over diabetes: Wat is het? Hoe ontstaat het? En vooral ook: Wat betekent het voor jou, je broer, zus, vader of moeder. Tips voor een goede spreekbeurt Vertel

Nadere informatie

YOGA LIFESTYLE. verbinding met jezelf. Whatever comes. Let it come. Whatever stays. Let it stay. Whatever goes. Let it go

YOGA LIFESTYLE. verbinding met jezelf. Whatever comes. Let it come. Whatever stays. Let it stay. Whatever goes. Let it go YOGA LIFESTYLE FEBRUARI 2017 YOGA & MEDITATIE Geef jezelf de aandacht en de liefde die je verdient! Maak verbinding met jezelf Ga mee op reis in dit avontuur van zelfontwikkeling en persoonlijke groei!

Nadere informatie

Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het

Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het SUIKERZIEKTE Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het lichaam. U kunt hierbij denken aan slecht functionerende

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid

Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt

Nadere informatie

SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN. eenvoudig snel efficiënt

SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN. eenvoudig snel efficiënt SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN eenvoudig snel efficiënt DIËTEN IS TRAINEN OM DIK TE WORDEN 1Als een beer in een winterslaap is en dus niets meer eet gedurende een lange tijd, doet de natuur iets slims. Het

Nadere informatie

30 dagen een commitment met jezelf aangaan!

30 dagen een commitment met jezelf aangaan! 30 dagen een commitment met jezelf aangaan! 1. Training 2. Voeding 3. Rust 1. Training - Grote spieren trainen benen, borst en rug - Cardio training - Dagelijks middelmatig bewegen Grote spieren trainen:

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Zorg bij maagklachten en misselijkheid

Zorg bij maagklachten en misselijkheid Zorg bij maagklachten en misselijkheid Inhoud Maagklachten 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer moet je een arts raadplegen 5 Voorkomen van maagklachten 6 Wat kun je er zelf aan doen 6 Geneesmiddelen

Nadere informatie

Invulinstructie. Veel succes! v5 1

Invulinstructie. Veel succes! v5 1 Invulinstructie Vóór u ligt een vragenlijst waarmee we een aantal eigenschappen van uw kind in kaart kunnen brengen. We raden aan hiervoor één of meer weken de tijd te nemen. Begin met de lijst op de volgende

Nadere informatie

Hoe ontstaat hyperventilatie? Symptomen

Hoe ontstaat hyperventilatie? Symptomen Hyperventilatie Wanneer u gespannen of angstig bent, kunnen verschillende lichamelijke klachten ontstaan. Die klachten kunnen komen door hyperventilatie. Hyperventilatie wil zeggen dat u te snel of te

Nadere informatie

SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN. eenvoudig snel efficiënt

SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN. eenvoudig snel efficiënt SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN eenvoudig snel efficiënt 1 DIËTEN IS TRAINEN Hongersnood! OM DIK TE WORDEN Als je gaat diëten denkt je lichaam dat het zich moet beschermen tegen een hongersnood. Je lichaam

Nadere informatie

Bewustsporten.nl. Risico op plotse hartdood. M:06-27072969 Info@bewustsporten.nl T:@bewustsporten Fb:Bewustsporten 023-202 303 4

Bewustsporten.nl. Risico op plotse hartdood. M:06-27072969 Info@bewustsporten.nl T:@bewustsporten Fb:Bewustsporten 023-202 303 4 Goed voorbereid aan de start met een sportmedisch onderzoek Hardlopen is heerlijk en gezond, maar het is ook belangrijk verantwoord en veilig te sporten. Een goede voorbereiding en training zijn essentieel

Nadere informatie

Spreekbeurt over ZOUT

Spreekbeurt over ZOUT Wat is zout? Zout zit in bijna alle voedingsmiddelen die we eten. Zelfs in die producten waarin je het helemaal niet verwacht, zoals zoete koeken en zoete drop. Zout geeft smaak aan het eten. En het zorgt

Nadere informatie

Functionele dyspepsie

Functionele dyspepsie Functionele dyspepsie Maag-, darm- en leverziekten Beter voor elkaar 2 Van uw MDL-arts heeft u te horen gekregen dat u een (functionele) dyspepsie heeft. Om te begrijpen wat deze term precies inhoud en

Nadere informatie

Shiatsu en het Prikkelbaar Darm Syndroom. de zoektocht naar een behandeling

Shiatsu en het Prikkelbaar Darm Syndroom. de zoektocht naar een behandeling Shiatsu en het Prikkelbaar Darm Syndroom de zoektocht naar een behandeling Bianca Vollering Dutch Shiatsu Academy Groep 2004 Begeleidend docent Renske de Jong Naaldwijk, oktober 2009 Inleiding Als afsluiting

Nadere informatie

2010 Marco Honkoop NLP coaching & training

2010 Marco Honkoop NLP coaching & training 2010 Marco Honkoop NLP coaching & training Introductie Dit ebook is gemaakt voor mensen die meer geluk in hun leven kunnen gebruiken. We kennen allemaal wel van die momenten dat het even tegen zit. Voor

Nadere informatie

OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker

OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker Supplement informatiewijzer oncologie OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Bewegen tijdens de behandeling van kanker 2.1 Instructie 2.2 Doel 2.3 Bespreking

Nadere informatie

VERANDERINGEN? Hart en bloedvaten. In de zwangerschap wordt er meer bloed aangemaakt en moet het hart harder rond pompen. Dit op zich heeft weinig

VERANDERINGEN? Hart en bloedvaten. In de zwangerschap wordt er meer bloed aangemaakt en moet het hart harder rond pompen. Dit op zich heeft weinig SUCCES VAN EEN LES: Veilig en effectief trainen onder begeleiding Samen trainen, wat motiverend werkt Een goede, positieve en enthousiaste coach Gevarieerde en gepaste muziek die zorgt voor motivatie en

Nadere informatie

Maagklachten en misselijkheid. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Maagklachten en misselijkheid. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Maagklachten en misselijkheid Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Maagklachten 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer arts raadplegen 5 Voorkomen

Nadere informatie

Overzicht Groepsaanbod. Mindfulness Chronische pijn Instapgroep Kerngroep SOVA Weerbaarheid Angst en depressie

Overzicht Groepsaanbod. Mindfulness Chronische pijn Instapgroep Kerngroep SOVA Weerbaarheid Angst en depressie Overzicht Groepsaanbod Mindfulness Chronische pijn Instapgroep Kerngroep SOVA Weerbaarheid Angst en depressie Waarom een groep of cursus? Waarom in een groep? Het kan zijn dat je het zelf prettiger vindt

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen.

Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen. Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen. Dit zijn Kelly en Karim. Zij willen graag een kind. Kelly en Karim willen over een half jaar zwanger zijn. 1. Kelly en Karim willen over

Nadere informatie