Permanent grasland binnen VEN en binnen habitat- en vogelrichtlijngebieden. Testbestand

Transcriptie

1 Instituut voor Natuurbehoud Permanent grasland binnen VEN en binnen habitat- en vogelrichtlijngebieden. Testbestand Wils, C. & Paelinckx, D. Verslag O

2 Wijze van citeren: Wils, C. & Paelinckx, D Permanent grasland binnen VEN en binnen habitat- en vogelrichtlijngebied. Testbestand. Verslag en digitaal bestand Instituut voor Natuurbehoud IN. O Brussel. 11 pp. Colofon Samenstelling Instituut voor Natuurbehoud Wetenschappelijke Instelling van de Vlaamse Gemeenschap In opdracht van AMINAL, Afdeling Natuur Verantwoordelijk uitgever Desiré Paelinckx en Eckhart Kuijken Depotnummer - ISBN - Opmaak Katrien Van Den Broeck 2004 Instituut voor Natuurbehoud, Brussel Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Enkel beschikbaar via digitale verspreiding Instituut voor Natuurbehoud Kliniekstraat 25 B-1070 Brussel Tel.: 02/ Fax.: 02/ bwk@instnat.be Homepage:

3 Inhoudsopgave 1. Onderwerp Algemene werkwijze Digitaal bestand Overzicht Attributen Kwaliteit Referentiesysteem Begrenzing Administratie Ondersteuning Referenties...11

4 1. Onderwerp Dit bestand situeert het permanent grasland binnen VEN en binnen de habitat- en vogelrichtlijngebieden. Het betreft percelen die, zoals gedefinieerd in het BVR houdende maatregelen ter uitvoering van het gebiedsgericht beleid, gedurende minimum vier jaar ononderbroken grasland zijn. Volgende definities zijn hierbij essentieel (BVR , artikel 1): 3 akkerland: gronden die een actueel gebruik hebben als akkerbouwteelt inclusief groenbemesters en tijdelijk raaigrasland, tuinbouwteelt, boomteelt en laagstamfruitteelt en die aangegeven zijn als cultuurgrond bij de Mestbank. 15 permanent grasland: de cultuurgrond die minimum vier jaar ononderbroken grasland is. 12 cultuurgrond: gronden aangegeven bij de mestbank zoals voorzien in het decreet van 23 januari 1991 inzake de bescherming van het leefmilieu tegen de verontreiniging door meststoffen Om verwarring in terminologie te voorkomen wordt de term meerjarig grasland ingevoerd. In de jaarlijks opgemaakte bestanden van de registratie bij de Mestbank wordt bij de aangifte van de landbouwers onderscheid gemaakt tussen permanent grasland en tijdelijk grasland. In het MAP-decreet en de bijhorende uitvoeringsbesluiten worden deze termen niet gedefinieerd en is er enkel sprake van grasland en meerjarig grasland. Vandaar geldt in onderhavige tekst: meerjarig grasland = de term permanent grasland in de bestanden van de registratie bij de Mestbank. De term tijdelijk grasland blijft weerhouden. Op basis van bovenstaande definities worden de graslanden die gedurende minimaal 4 opeenvolgende jaren door de landbouwers als meerjarig grasland aangegeven zijn bij de Mestbank als permanent grasland beschouwd. Binnen VEN geldt een verbod op het scheuren van permanent grasland. Testbestand Door de vele omzettingen tijdens de verwerking is het niet uitgesloten dat er onvolledigheden in het bestand zit of dat er fouten in geslopen zijn. Het bestand is wel via een ad hoc werkwijze gecontroleerd, maar een testperiode in gebruik is essentieel. Hiertoe wordt het bestand aan de opdrachtgever, de Afdeling Natuur, en de dataverstrekker, de VLM Mestbank, in testfase overgemaakt. 2

5 Intermezzo: permanent grasland versus historisch permanent grasland De term permanent grasland mag niet verward worden met historisch permanent grasland. De definitie van het eerste wordt in dit rapport weergegeven. De gecoördineerde versie van het Natuurdecreet definieert historisch permanent grasland in artikel 2, 5 als een halfnatuurlijke vegetatie bestaande uit grasland gekenmerkt door het langdurige grondgebruik als graasweide, hooiland of wisselweide met ofwel cultuurhistorische waarde, ofwel een soortenrijke vegetatie van kruiden en grassoorten waarbij het milieu wordt gekenmerkt door aanwezigheid van sloten, greppels, poelen, uitgesproken microreliëf, bronnen of kwelzones. Het betreft dus een definitie op basis van vegetatiekundige en/of cultuurhistorische waarden. De term historisch permanent grasland is verbonden aan het verbod en de vergunningsplicht op vegetatiewijziging (BVR ). Logischerwijze is een historisch permanent grasland wel een permanent grasland. Het omgekeerde geldt niet: permanente graslanden omvatten ook graslanden die zowel in het perceel als in de randen arm zijn aan natuurwaarden of die natuurwaarden bevatten (bv. bomenrijen, hagen, houtkanten) die niet in aanmerking genomen worden in de definitie van historisch permanent grasland. 3

6 2. Algemene werkwijze Benutte bestanden Dit bestand is een afgeleide van uittreksels van de bestanden van de Mestbankregistratie. Zij werden ons geleverd via het OC-GIS Vlaanderen (2000) en door de VLM, Mestbank (2001, 2002, 2003). Deze laatste betreffen uittreksels van het attribuutveld teelt van alle door de Mestbank geregistreerde percelen voor de betreffende jaartallen. Ook volgende bestanden werden benut: - Habitatrichtlijngebieden, 04/05/ Vogelrichtlijngebieden, 17/07/ VEN-gebieden, toestand 17/10/2003 Bewerkingen Voorbereiding van de verwerking De originele digitale bestanden van de Mestbankregistratie bevatten een groot aantal overlappingen. Vaak gaat het om zogenaamde "slivers" (overlappingen door verschillen in digitalisatie van de individuele percelen). In andere gevallen zijn de overlappingen te wijten aan teeltwijzigingen in de loop van het aangiftejaar. Om de bestanden werkbaar te maken in het GIS waren een aantal bewerkingen noodzakelijk. In de eerste plaats werden de bestanden verkleind door een selectie uit te voeren van enkel die polygonen die zich in de habitat- of vogelrichtlijngebieden of VEN afbakening bevonden. Deze deelbestanden werden dan vereenvoudigd door de niet-graslandteelten te groeperen. Voor de jaartallen 2000 en 2001 werd de volgende vereenvoudiging doorgevoerd: - gras (meerjarig): 61 - gras (tijdelijk): 62 - fruit(bomen): graszoden: braak: 80 - gebouwen: 1 - rest: 20 (maïs, andere gewassen, graangewassen, andere graangewassen, ) Voor de jaartallen 2002 en 2003 werd de volgende vereenvoudiging doorgevoerd: - meerjarig grasland minstens 1 maal begraasd: meerjarig grasland niet begraasd (uitsluitend gemaaid en/of gehooid): tijdelijk grasland minstens 1 maal begraasd: tijdelijk grasland uitsluitend bestemd om te maaien en/of te hooien: graszaad: braak: 80 - graszoden: fruit(bomen): gebouwen: 1 - rest: 20 (maïs, andere gewassen, graangewassen, andere graangewassen, ) Per jaartal en per bovenvermelde vereenvoudigde code werd een deelbestand geëxporteerd. Op al deze afzonderlijke deelbestanden werd een dissolve uitgevoerd. Per jaartal werden deze 4

7 gedissolvde deelbestanden daarna overlayed om een basisbestand te bekomen zonder overlappingen. Vervolgens werden de verschillende attribuutvelden per registratiejaar gecombineerd tot één veld en werd deze informatie verder vereenvoudigd tot een eenduidige code voor het al dan niet grasland zijn. Synthese van de 4 jaarbestanden om het in 1 gespecificeerde doel te bereiken. De vier vereenvoudigde en inmiddels topologisch juiste jaarbestanden (verkregen door bovenvermelde vereenvoudiging) werden samen met de bestanden van de habitat- en vogelrichtlijngebieden en met deze van de afbakening van het VEN overlayed. Combinatie van de attribuutvelden van de jaarbestanden leiden tot het bepalen van het al dan niet permanent grasland zijn. De afbakening van het VEN bepaald of deze permanente graslanden al dan niet onderhevig zijn aan juridische beperkingen ( 1). Verder werden een aantal attribuutvelden van de bestanden van de habitat-, vogelrichtlijngebieden en VEN weerhouden om de gebruikers toe te laten de individuele gebieden te benaderen. Beperkingen Dit bestand bakent enkel het permanent grasland af binnen de bovenvermelde gebieden en geven geen informatie daarbuiten. Gezien de recentst benutte basisbestanden betrekking hebben op 2003 impliceert dit dat het VEN-RUP van 2004 hierin niet vervat is. Door de in vorige paragraaf geschetste problematiek van overlappingen is het voor diverse polygonen niet mogelijk één exacte teelt te geven en was het noodzakelijk categorieën zoals mogelijk permanent grasland in te voeren. Sommige percelen zijn het ene jaar wel aangegeven bij de Mestbank, een ander jaar (of jaren) dan weer niet. Of deze nog voldoen aan de in 1 vermelde definities van cultuurgrond en permanent grasland is niet duidelijk. Alvast is voor de ontbrekende jaren niet geweten of ze al dan niet als meerjarig grasland zouden aangegeven zijn. Indien dergelijke percelen voor de overige jaren wel als meerjarig grasland zijn aangegeven dan worden ze in het bestand ook opgenomen als mogelijk permanent grasland. De gebruiker kan steeds natrekken welke oorzaken aan de basis ligt van mogelijk permanent grasland door de attribuutvelden van de afzonderlijke aangiften (TEELT_2000, TEELT_2001, TEELT_2002, TEELT_2003) te raadplegen. 5

8 3. Digitaal bestand De bestanden hebben de volgende naam: PermGras_ _X (waarbij X = VL voor Vlaanderen en ANT, BRA, LIM, OVL en WVL voor de provincies) Overzicht Doel productie Situering van het permanent grasland binnen VEN en binnen de vogel- en habitatrichtlijngebieden. Het betreft percelen die, zoals gedefinieerd in het BVR houdende maatregelen ter uitvoering van het gebiedsgericht beleid, gedurende minimum vier jaar ononderbroken grasland zijn. Hiertoe worden de als meerjarig grasland (zie 1) aangegeven percelen in de bestanden van de registratie van de Mestbank benut. Binnen VEN geldt een verbod op het scheuren van deze graslanden. Gebruik 1. Organisatie: AMINAL, Afdeling Natuur Doel: gebruik van het bestand als belangrijke informatiebron bij de opmaak van de Natuurrichtplannen. Datamodellen Vlaktopologie Taal Nederlands Verwante datasets Bestanden van de registratie bij de VLM Mestbank 3.2. Attributen Het laatste attribuutveld, vermeld onder punt 13, bevat de eindbeslissing rond permanent grasland of niet en de ligging binnen of buiten VEN (juridische implicatie). Attribuutvelden 2 tot 5 geven voor elk jaar de bij de mestbank geregistreerde teelt voor dat jaar na de eerste vereenvoudiging (alle akkerteelten gebundeld in code 20 ; zie 2). In de attribuutvelden 6 tot 9 wordt deze informatie verder vereenvoudigd voor elk individueel jaar in functie van het al dan niet grasland zijn. 1. Naam: Identificatienummer Code: PG_ID Definitie: Identificatienummer van het bestand 2. Naam: Teeltcode 2000 Code: TEELT_2000 Definitie: Vereenvoudigde code voor de teelt van het gebruiksperceel in

9 Domein: 1, 1/20, 1/61, 1/61/971, 1/62, 1/971, 20, 20/61, 20/61/62, 20/61/80, 20/61/971, 20/62, 20/62/80, 20/699, 20/80, 20/971, 61, 61/62, 61/62/80, 61/699, 61/80, 61/971, 62, 62/80, 699, 80, 80/971, 971 Zie 2 voor de betekenis van de numerieke codes. / staat voor 2 verschillende teelten binnen hetzelfde perceel t.g.v. de in 2 vermelde problematiek van overlappingen (dus ofwel opeenvolging van teelten hetzelfde jaar ofwel slechts één van beide teelten juist). 3. Naam: Teeltcode 2001 Code: TEELT_2001 Definitie: Vereenvoudigde code voor de teelt van het gebruiksperceel in 2001 Domein: 1, 1/20, 1/61, 1/61/62, 1/62, 1/62/971, 1/80, 1/971, 20, 20/61, 20/61/62, 20/61/971, 20/62, 20/62/80, 20/699, 20/80, 20/971, 61, 61/62, 61/699, 61/80, 61/971, 62, 62/699, 62/80, 62/971, 699, 80, 80/971, Naam: Teeltcode 2002 Code: TEELT_2002 Definitie: Vereenvoudigde code voor de teelt van het gebruiksperceel in 2002 Domein: 1, 1/20, 1/20/971, 1/611, 1/611/621, 1/612, 1/621, 1/622, 1/80, 1/971, 20, 20/611, 20/611/612, 20/611/621, 20/611/622, 20/612, 20/612/621, 20/621, 20/621/622, 20/621/699, 20/622, 20/698, 20/699, 20/80, 20/82, 20/971, 611, 611/612, 611/612/621, 611/612/622, 611/621, 611/621/622, 611/622, 611/698, 611/699, 611/971, 612, 612/621, 612/621/622, 612/622, 621, 621/622, 621/698, 621/699, 622, 622/698, 622/699, 622/971, 698, 699, 80, 80/611, 80/612, 80/622, 80/698, 80/82, 80/971, 82, 82/611, 82/611/612, 82/611/621, 82/612, 82/621, 82/622, 82/698, Naam: Teeltcode 2003 Code: TEELT_2003 Definitie: Vereenvoudigde code voor de teelt van het gebruiksperceel in 2003 Domein: 1, 1/20, 1/611, 1/621, 1/622, 20, 20/611, 20/612, 20/621, 20/622, 20/80, 20/82, 20/971, 20/9999, 611, 611/612, 611/621, 611/622, 611/971, 611/9999, 612, 612/621, 612/622, 621, 621/622, 621/9999, 622, 622/698, 698, 699, 80, 80/611, 80/612, 80/82, 82, 82/611, 82/612, 971, Naam: Grasland 2000 Code: GRAS_2000 Definitie: Samenvattende code grasland voor het registratiejaar 2000 Domein: MPG, MTG, NG, PG, TG (betekenis zie onder attribuut 8) 7. Naam: Grasland 2001 Code: GRAS_2001 Definitie: Samenvattende code grasland voor het registratiejaar 2001 Domein: MPG, MTG, NG, PG, TG (betekenis zie onder attribuut 8) 8. Naam: Grasland 2002 Code: GRAS_2002 Definitie: Samenvattende code grasland voor het registratiejaar 2002 Domein: MPG, MTG, NG, PG, TG (betekenis zie onder attribuut 8) 7

10 9. Naam: Grasland 2003 Code: GRAS_2003 Definitie: Samenvattende code grasland voor het registratiejaar 2003 Domein: MPG, MTG, NG, PG, TG, GI - PG: door de landbouwer aangegeven als meerjarig grasland (2000/2001: 61 of 971; 2002/2003: 611, 612 of 971) - TG: door de landbouwer aangegeven als tijdelijk grasland (2000/2001: 62; 2002/2003: 621, 622 of 698) - MPG: door overlappingen en verschillende teelten voor hetzelfde jaar: mogelijk meerjarig grasland (2000/2001: combinatie 61 of 971 met andere codes; 2002/2003: combinatie 611,612 of 971 met andere codes) - MTG: door overlappingen en verschillende teelten voor hetzelfde jaar mogelijk tijdelijk grasland (2000/2001: combinatie 61 of 971 met andere codes; 2002/2003: combinatie 611,612 of 971 met andere codes) - NG: geen grasland - GI: geen informatie 10. Naam: Codes uit het bestand "Habitatrichtlijngebieden, 04/05/2001" Codes: VOLGNR_HRL, GEBCODE_HR, GEBNAAM_HR, DEELGEBIED 11. Naam: Codes uit het bestand "Vogelrichtlijngebieden, 17/07/2000 Codes: GEBCODE_VG, GEBNAAM_VG, BEHOUD 12. Naam: Codes uit het bestand "VEN-gebieden, toestand 17/10/2003 Codes: NAAM_VEN, CATEGORIE, GEBIEDSNR 13. Naam: Grasland 2000, 2001, 2002, 2003 Code: GRAS_00010(203) Definitie: Samenvattende code grasland voor de registratiejaren 2000, 2001, 2002 en 2003 Domein: MG, NG, MPG_NTVEN, MPG_VEN, PG_NTVEN, PG_VEN - PG_VEN: permanent grasland binnen VEN; 4 opeenvolgende jaren door landbouwer als meerjarig gras aangegeven - PG_NTVEN: permanent grasland buiten VEN; 4 opeenvolgende jaren door landbouwer als meerjarig gras aangegeven - MPG_VEN: mogelijk permanent grasland binnen VEN; perceel één of meer jaren niet in de MAP registratie of overlappingen in het bestand van de MAP registratie met tegenstrijdige gegevens; alle overige jaren meerjarig grasland (vaak slivers) - MPG_NTVEN: mogelijk permanent grasland buiten VEN; perceel één of meer jaren niet in de MAP registratie of overlappingen in het bestand van de MAP registratie met tegenstrijdige gegevens; alle overige jaren meerjarig grasland (vaak slivers) - MG: gras; 4 opeenvolgende jaren als grasland aangegeven, waarvan ten minste 1 jaar als tijdelijk grasland of één of meerdere jaren niet in de MAP registratie - NG: niet (altijd) gras als er een of meer jaar geen grasland is 8

11 3.3. Kwaliteit Bewerkingen: 1. Organisatie: Instituut voor Natuurbehoud, via OC GIS Vlaanderen Methode: overdracht van de bestanden van de Landbouwgebruikspercelen (OCproduct 2001) Uitvoering: T. Van Thilborg 2. Organisatie: VLM, Mestbank Methode: overdracht van de teeltgegevens van de Landbouwgebruikspercelen 2001, 2002, Uitvoering: C. Wils 3. Organisatie: Instituut voor Natuurbehoud Methode: Voorbereiding van de bewerking door vereenvoudigingen in Arcgis en Access ( 2) Uitvoering: C. Wils Doel: een topologisch juist bestand verkrijgen en de attribuutgegevens vereenvoudigen i.f.v. het in 1 geschetste doel. 4. Organisatie: Instituut voor Natuurbehoud Methode: integratie van de vereenvoudigde bestanden van de jaarlijkse registratie en de afbakening van habit- en vogelrichtlijngebieden en VEN Uitvoering: C. Wils Doel: einduitspraak formuleren over het al dan niet permanent grasland zijn en de ligging in VEN Referentiesysteem Type Direct Direct ruimtelijk referentiesysteem Ellipsoide: Hayford 24 Geodetische datum: BD 72 Kaartprojectie: Lambert 72/50 Hoogtereferentiesysteem: TAW 3.5. Begrenzing Horizontale begrenzingen (omschrijvende rechthoek) 1. Status: Huidige begrenzing Minimum X: m Minimum Y: m Maximum X: m Maximum Y: m 9

12 Horizontale begrenzingen (geografisch gebied) 1. Status: Huidige begrenzing Indirect referentiesysteem: Vlaanderen 3.6. Administratie Organisaties Nr. Naam Rol 1 Instituut voor Natuurbehoud Beheerder 2 Instituut voor Natuurbehoud Producent 3 Instituut voor Natuurbehoud Verdeler Contact Nr. Naam Organisatie Rol 1 bwk@instnat.be Instituut voor Natuurbehoud Technisch beheerder 2 bwk@instnat.be Instituut voor Natuurbehoud Commercieel beheerder Gebruiksvoorwaarden 1. De ruimtelijke en inhoudelijke informatie is volledig verkrijgbaar op aanvraag. 2. Dit bestand mag uitgeleend worden aan derden mits deze op de hoogte worden gebracht van het auteursrecht en van onderhavige gebruiksvoorwaarden. 3. Van de gegevens mogen papieren werkdocumenten afgeleid worden in kleine hoeveelheden en dit enkel d.m.v. plotten of kopiëren. Voor het produceren van grote hoeveelheden, bvb. door middel van drukpersen, dient de gebruiker de toelating te krijgen van het Instituut voor Natuurbehoud. 4. De gebruiker heeft niet het recht de gegevens te commercialiseren. 5. Noch het Instituut voor Natuurbehoud, noch het Ondersteunend Centrum GIS Vlaanderen kunnen aansprakelijk gesteld worden voor schade ten gevolge van, of naar aanleiding van het gebruik van de gegevens. 6. De gebruiker zal in alle publicaties, rapporten, verslagen en kaartmateriaal waarin gebruik of melding wordt gemaakt van de gegevens refereren zoals vermeld in de colofon (binnenblad kaft) 7. De gebruiker verbindt er zich toe om eventuele fouten of tekortkomingen, die vastgesteld worden in, of in verband staan met de ter beschikking gestelde data, zowel voor wat betreft de inhoud, als voor wat betreft het gebruik, te melden aan het Instituut voor Natuurbehoud. 8. Alle digitale afgeleide bestanden, voorzover er geen wettelijke of commerciële beperkingen gelden, worden gemeld en overgemaakt aan het Instituut voor Natuurbehoud. Auteursrecht De gegevens zijn eigendom van het Instituut voor Natuurbehoud, zijn strikt persoonlijk en zijn beschermd door de wet op de auteursrechten. 10

13 Prijsinformatie, formaten, media Download kan enkel na aanvraag via de ftp-site van het Instituut voor Natuurbehoud. Deze shape-files bevatten enkel een polygonenbestand én dus niet de topografische ondergrond, ortho-foto s, Aanvraag van topografische ondergrond, ortho-foto s, : enkel via het Ondersteunend Centrum GIS Vlaanderen: On-line toegang - Distributie-eenheid Vlaanderen Vlaamse provincies 3.7. Ondersteuning Technische ondersteuning: het Instituut voor Natuurbehoud levert geen technische ondersteuning. Inhoudelijke ondersteuning: bwk@instnat.be 4. Referenties BVR Besluit van de Vlaamse regering tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu. Belgisch Staatsblad BVR Besluit van de Vlaamse regering houdende maatregelen ter uitvoering van het gebiedsgericht beleid. Belgisch Staatsblad VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ Landbouwgebruikspercelen. CD-rom Ondersteunend Centrum GIS Vlaanderen. 11