De Natuurlijke Mentor het wie werkt principe in de jeugdhulp een radicaal relationeel perspectief. Geert Jan Stams, Ellis ter Beek en Levi van Dam

Transcriptie

1 De Natuurlijke Mentor het wie werkt principe in de jeugdhulp een radicaal relationeel perspectief Geert Jan Stams, Ellis ter Beek en Levi van Dam

2 Ieder kind heeft recht op ten minste één persoon die voor hem of haar een veilige basis en haven is

3 drie basisbehoeften Competentie Autonomie Verbondenheid

4 Kritiek op residentiele zorg voor Deviantietraining Traumatiserend kinderen en jongeren Repressie door scheve machtsbalans Generalisatieprobleem Lastig om te werken aan dynamische (i.e., veranderbare) risico- en beschermende factoren De pedagogische relatie staat onder druk Lastig om de residentiele zorg zo te organiseren dat kinderen zich veilig kunnen hechten aan volwassenen

5 Consensus Statement on Group Care for Children and Adolescents: A Statement of Policy of the American Orthopsychiatric Association (Dozier et al., 2014) Group care for children and adolescents is widely used as a rearing environment and sometimes used as a setting in which intensive services can be provided. This consensus statement on group care affirms that children and adolescents have the need and right to grow up in a family with at least one committed, stable, and loving adult caregiver. In principle, group care should never be favored over family care. Group care should be used only when it is the least detrimental alternative, when necessary therapeutic mental health services cannot be delivered in a less restrictive setting.

6 Toename Uithuisplaatsingen CBS Statline & Programma Zorg voor jeugd april 2018

7 What Five Decades of Research Tells Us About the Effects of Youth Psychological Therapy: A Multilevel Meta-Analysis and Implications for Science and Practice (Weisz et al., 2017) Dodo Bird Verdict Everybody has won and all must have prizes (Wampold et al., 1997)

8 Kan informeel mentorschap bijdragen aan effectievere hulp en het voorkomen van uithuisplaatsingen, in het bijzonder residentiele zorg?

9 De mentor als oplossing? A mentoring relationship is generally characterized by a strong connection between an older or more experienced individual who provides guidance and support to a younger or less experienced mentee or protégé over time (Rhodes, 2002).

10 Informele (natuurlijke) en formele mentorrelaties Informele relaties met een mentor ontstaan op natuurlijke wijze tussen een jeugdige en een volwassene en de duur ervan is onbepaald Formele relaties met een mentor ontstaan via matching en zijn gebaseerd op specifieke doelen, met en een vastgestelde duur van het contact

11 Wat maakt dat natuurlijk mentorschap kan helpen? Natuurlijke mentoren geven jongeren het gevoel belangrijk te zijn; jij doet er toe Ze bieden de jongere sociaal emotionele en praktische ondersteuning, fungeren als vertrouwenspersoon en dragen bij hun normen en waarden Natuurlijke mentoren kunnen beschermend zijn voor jongeren die een geschiedenis hebben van negatieve relaties met (belangrijke) anderen In positieve mentorrelaties ervaren jongeren dat constructieve relaties met volwassenen mogelijk zijn en verwerven zij nieuwe sociale en cognitieve ervaringen en vaardigheden die hen ontvankelijker maken voor de inbreng van volwassenen Natuurlijke mentoren kunnen functioneren als secundaire gehechtheidsfiguren, die een veilige basis en haven voor jongeren zijn De natuurlijke mentorrelatie kan de ideeën van jongeren over hun identiteit positief beïnvloeden En het kan de veerkracht vergroten van jongeren

12 Meta-Analyses Mentorschap Levi van Dam Elizabeth Raposa Grotere effecten wanneer de mentor iemand is buiten de familie, met name een volwassene met een beroep in de hulpverlening, zorg of het onderwijs

13 Meta-Analyse Natuurlijk Mentorschap Van Dam, L., Smit, D., Wildschut, B., Branje, S. J. T., Rhodes, J.E., Assink, M., & Stams, G.J.J. M. (in press). Does natural mentoring matter? A multilevel meta-analysis on the association between natural mentoring and youth outcomes. American Journal of Community Psychology. Levi Van Dam Bo Wildschut Dafne Smit Youths were coded at-risk when it was (explicitly) stated that the used sample was an at-risk population. Examples of at risk populations were: youth with learning disabilities, youth with a GPA less than 3.0, Black males, economically disadvantaged youths, Black adolescent mothers, young Latino mothers, homeless youth, youth in foster care, and children of alcoholic parents.

14 De JIM-vraag iemand die je vertrouwt, naar wie je toe kunt voor ondersteuning en advies of iemand die je inspireert om je best te doen

15 Shared Decision Making wat is het? Cli e nt en hulpverlener nemen in een gezamenlijk proces beslissingen over gezondheids- en behandeldoelen. Zij doen dit op basis van wetenschappelijke kennis, expertise van de hulpverlener én ervaringskennis, waarden en wensen van de clie nt (naar Elwyn 2012)

16 SDM Wat is het? voorkeur om als eerste aan te gaan werken CLIËNT VOORKEUR Financiën Drugs Informatie Lichamelijke gezondheid Huisvesting Psychische problemen HULPVERLENER Psychische problemen Lichamelijke gezondheid Drugs Informatie Huisvesting Financiën

17 SDM Waarom is het zo complex? Persoonlijke redenaties en opvattingen van de professionals ten aanzien van kindermishandeling en de uithuisplaatsing van kinderen beïnvloeden de besluitvorming substantieel: ze redeneren naar hun persoonlijke voorkeur toe. Risk dominant denken bij professionals maar ook bij cliënten! Cora Bartelink

18 Programmatheorie JIM Positioneren van een JIM Samen Beslissen Relatiekwaliteit Sociale vindingrijkheid, Vertrouwen Betekenisvolle doelen Behandelmotivatie Therapeutische relatie Veerkracht & Democratisch Burgerschap Continuïteit van passende zorg of behandeling Levi van Dam & Sarah Schwartz

19 Jouw Ingebrachte Mentor 83% informele mentor Binnen 1 jaar 90% ambulant behandeld bij aanvankelijk indicatie uithuisplaatsing

20

21 Effect onderzoek JIM Start in najaar instellingen werkzaam met de JIM-aanpak Meerjarig follow-up onderzoek Natasha Koper

22 .

23 Fasen om vanuit crisis (RISK) tot gezamenlijke besluitvorming te komen 1. WIE? => JIM 2. WAT? krachten / wensen inventariseren en presenteren aan elkaar (met JIM) 3. HOE? gaan we gezamenlijke doelen behalen? Samen kiezen! (met JIM) 4. Uitvoer: Therapie/ Ondersteuning / Thuis? (met JIM) Dus NIET gedwongen behandelen in de residentie. WEL komen tot een gezamenlijk besluit.

24 NU: Praktijkonderzoek Leidt de methode tot Shared Decisions? Hoe lang duurt het komen tot een gezamenlijk besluit? Vermindert de verblijfsduur? Wat wordt er gekozen? Wat zijn werkzame kernelementen? Sophie de Valk

25 It takes a whole village to raise a child?

26 Yvonne van Riemsdijk een verhaal uit de praktijk

27 Discussie Discussie onder leiding van Ellis ter Beek