Literatuurstudie en kritische

Transcriptie

1 Literatuurstudie en kritische bronnenanalyse Vakdidactische sessie 7 februari 2018

2 Inhoud 1. Kritisch denken 2. Kritische bronnenanalyse 3. Literatuurstudie

3 1. Kritisch denken

4 Intro 1 Dit zijn Piet, Jan en Tom. Piet is getrouwd en Tom niet. Over Jan heb je geen informatie gekregen. De drie mannen staan achter elkaar op een rij. Vraag: Kijkt een getrouwde man naar een niet-getrouwde man? A) Ja B) Nee C) Kun je met deze gegevens niet weten.

5 Intro 1 Dit zijn Piet, Jan en Tom. Piet is getrouwd en Tom niet. Over Jan heb je geen informatie gekregen. De drie mannen staan achter elkaar op een rij. Vraag: Kijkt een getrouwde man naar een niet-getrouwde man? A) Ja B) Nee C) Kun je met deze gegevens niet weten.

6 Intro 2 Sommige fruitsoorten zijn goed voor de gezondheid. Niet alles wat aan bomen groeit, is fruit. Conclusie? A) Alle fruit groeit aan bomen. B) Sommige dingen die aan bomen groeien zijn goed voor de gezondheid. C) Geen van bovenstaande conclusies is waar.

7 Intro 2 Sommige fruitsoorten zijn goed voor de gezondheid. Niet alles wat aan bomen groeit, is fruit. Conclusie? A) Alle fruit groeit aan bomen. B) Sommige dingen die aan bomen groeien zijn goed voor de gezondheid. C) Geen van bovenstaande conclusies is waar.

8 Intro 2 Sommige fruitsoorten zijn goed voor de gezondheid. Niet alles wat aan bomen groeit, is fruit. Conclusie? A) Alle fruit groeit aan bomen. Nee, uit tweede zin kan men alleen afleiden dat in ieder geval sommige fruitsoorten aan bomen groeien. Het is ook niet uit te sluiten dat er fruitsoorten zijn die niet aan bomen groeien. B) Sommige dingen die aan bomen groeien zijn goed voor de gezondheid. Nee, het is mogelijk dat alleen de fruitsoorten die niet aan bomen groeien goed voor de gezondheid zijn. Over de uitwerking op de gezondheid van andere dingen die aan bomen groeien, is niets bekend.

9 Intro 3 Bekijk deze grafiek omtrent de armoedecijfers. Welke conclusie kun je hier trekken? A) Er is een trendbreuk te zien in deze armoedecijfers. B) De armoedecijfers dalen niet significant. (deredactie.be, 8 februari 2017)

10 Intro 3 Bekijk deze grafiek omtrent de armoedecijfers. Welke conclusie kun je hier trekken? A) Er is een trendbreuk te zien in deze armoedecijfers. B) De armoedecijfers dalen niet significant.

11 Intro 3 Liesbeth Homans (februari 2017): De armoede in Vlaanderen is aan het dalen, en dat voor het eerst in jaren. - Bron? - Labels van de assen?

12 Kritische houding en vaardigheden? Niet eenvoudig Weinig of niets met intelligentie te maken Iedereen riskeert in de val te lopen Voordeel: iedereen kan zijn kritische vaardigheden trainen

13 Wat maakt iemand tot een kritische denker? Zie werkblad 1

14 Kritische houding en vaardigheden Betrouwbare informatie zoeken Bronnen interpreteren en analyseren Redeneren en reflecteren voordat je een standpunt inneemt of voor je beslist hoe te handelen Verklaren waarop je standpunt of handeling gebaseerd is Onderscheid maken tussen waarschijnlijke en minder waarschijnlijke beweringen Drogredenen herkennen en vermijden

15 2. Kritische bronnenanalyse

16 Opdracht: verschillende soorten bronnen Zie werkblad 2 Individueel voorbereiden Klassikaal overlopen en feedback via Kahoot

17 Eigen checklist Werkvorm: Verdeel de klas in groepjes van 4. Laat de leerlingen op zoek gaan naar een artikel over een actueel onderwerp dat volgens hen al dan niet betrouwbaar is. Waarom is dit volgens hen al dan niet betrouwbaar? Na een signaal van de leerkracht lichten de leerlingen hun bevindingen toe aan de leerling die recht tegenover hen zit. Ze vullen hun conclusies verder aan. Nadien duiden de leerlingen in hun groepje een spion aan. Deze mag in de andere groepjes gaan kijken/luisteren wat zij gevonden hebben. Na 1 minuut vertelt de spion zijn bevindingen in het groepje. De verschillende groepjes proberen een eigen checklist te maken.

18 CRAAP-test

19 CRAAP-test De CRAAP-test onderzoekt de kwaliteit van een website aan de hand van vijf criteria: Currency (actualiteit) Relevance (relevantie) Authority (autoriteit) Accuracy (volledigheid) Purpose (bedoeling)

20 Voorbeeld 1 Wat valt op in dit artikel?

21

22

23 Wat valt op? - Onderzoek uitgevoerd in opdracht van commerciële organisatie (geen gegevens over methodologie onderzoek: aantal deelnemers (M/V)? Representatieve steekproef? Uitvoering onderzoek?) - Artikel suggereert actieve houding van journalist (slechts aantal details aangepast door journalist, nergens vermelding dat het artikel gebaseerd is op een persbericht (lage transparantie)

24 Voorbeeld 2

25

26

27 Voorbeeld 3 ap/leraren-willen-technologieinzetten-maar-ondervindenbeperkingen-bc5df460/ Wat valt op in dit artikel?

28 Aangeboden door Samsung (gesponsord!) Vormelijk look en feel door demorgen.be Herkenbaarheid lezers?

29 Voorbeeld 4

30 Het is waar, want ik heb het gelezen in De Standaard dat is toch een kwaliteitskrant. Televisieprogramma Basta : Kom eens in de krant

31 Bronnenkritiek Auteurskritiek Wie? Intentie van de auteur? Persoonlijke relatie tot de inhoud? Inhoudskritiek Welke info? Betrouwbaar? Vormkritiek Medium? Receptiekritiek Wie is de ontvanger?

32 Opdracht Onderzoek de website:

33 SouthFront: Analysis & Intelligence is a public analytical umbrella project maintained by a team of experts and volunteers from the four corners of the Earth. SouthFront focuses on issues of international relations, armed conflicts and crises. The project provides military operations analysis, military posture of major world powers, and other important data influencing the growth of tensions between countries and nations. We try to dig out the truth on issues which are barely covered by the states concerned and the mainstream media. The SouthFront Team believes that not only well-paid professional journalists, but common people with inquisitive minds are able to produce balanced content in a modern information-oriented society.

34

35 3. Literatuurstudie

36 Voorbereiding Informatie opzoeken Schrijven van de literatuurstudie Literatuurlijst

37 3.1 Voorbereiding Bibliografische databank aanleggen Bv. - Onthouden wat je gelezen hebt - Terugvinden wat je gelezen hebt - Snel relevante referenties terugvinden - Opstellen correct geformuleerde literatuurlijst

38 3.2 Informatie opzoeken

39 Zoektips Onderwerp voldoende afbakenen Gebruik synoniemen Zoek in verschillende talen Google Scholar (enkel wetenschappelijke bronnen) Open acces Universiteitsbibliotheken UGent: PSW:

40 Wikipedia Wikipedia = tertiaire bron NIET aanvaardbaar als referentie WEL goed als startpunt Referenties in artikel opzoeken Gebruik die referenties als bron

41 3.3 Schrijven van de literatuurstudie Lezer inzicht geven in onderwerp Onderzoeksvragen beantwoorden Introductie van begrippen, definities Aanhalen resultaten vorig onderzoek

42 Bronnen vergelijken: Wat met tegenstrijdige informatie? Best verder onderzoeken. Er zijn verschillende mogelijke verklaringen: o Onbewezen of verouderde informatie; o Thema waarover verschillende meningen bestaan (ethische kwesties); o De ene bron is objectief (feitelijk), de andere subjectief (mening); o In veel onderzoeksdomeinen nog heel wat onzekerheid of onvoldoende kennis. Specificiteit sociale wetenschappen

43 Bronnen vergelijken: Bronnen ordenen Voorbeeld: mindmapping

44 Opdracht: Rangschikken van bronnen over #metoo

45 3.4 Literatuurlijst APA-richtlijnen Doel: Gerefereerde bronnen op te zoeken Waarde van bronnen zelf te evalueren