Home Passive Home Seminarie Duurzaam Bouwen. Leefmilieu Brussel. Welke luchtdichtheid bij renovatie? Daniel De Vroey. De VROEY bvba.

Transcriptie

1 1 Home Passive Home Seminarie Duurzaam Bouwen Leefmilieu Brussel Welke luchtdichtheid bij renovatie? Daniel De Vroey De VROEY bvba. 1

2 Doelstelling(en) van de presentatie Zin geven aan luchtdichtheid. De organisatie, de analyse benadrukken. Goede en slechte praktijken illustreren. De reële prestaties hangen af van de kwaliteit van de uitvoering. 3 Plan van de uiteenzetting Visie Analyse Theoretische raming Kwaliteit van de uitvoering Beslissingsrooster Organisatie Wie? Wat? Wnn? Hoe? 4 2

3 Inleiding: lekdebiet grootte n 50 Volume binnenshuis 500 m³ Installatie BlowerDoor Gemeten debiet onder 50 Pa Lekdebiet 1500 m³/h Lekdebiet 1000 m³/h Lekdebiet 500 m³/h Lekdebiet 300 m³/h n 50 = 3 h -1 n 50 = 2 h -1 n 50 = 1 h -1 n 50 = 0,6 h -1 5 Kwantificatie van de debieten Hoe de lekdebieten van elk element evalueren? 3

4 Kwantificatie van de debieten Zelfs gesloten laat het rooster 4 m³/h onder 50 Pa door Kwantificatie van de debieten De trap vormt de grens van de luchtdichte schil. 4

5 Kwantificatie van de debieten Deur op de overloop De zijkanten 30 m³/h De onderkant 130 m³/h!! onder 50 Pa Een spot in een verlaagd plafond 5

6 Kwantificatie van de debieten Een cassette op aardgas, Meer dan 40 m³/h onder -50 Pa Kwantificatie van de debieten De technische koker is niet dicht. De doorboringen veroorzaken luchtdoorstroming. De afsluiting van de aandrijving van het doorspoelsysteem doet het debiet dalen tot 28 m³/h wanneer het gebouw een niveau van 50 Pascal behoudt. 6

7 Analyse Hoe ver? Visie Analyse Beslissingsrooster Uitvoergegevens n 50 : 3 m³/hm³ - 1 m³/hm³ - 0,6 m³/hm³ Kost Organisatie van de werken Keuze van het materiaal (lekdebieten) Enz. Invoergegevens Oorspronkelijke staat Soort ventilatie A - B - C - D Prestaties van het gebouw Milieu-impact Ventilatie: lokaal gecentraliseerd Renovatie: volledig gedeeltelijk Rentabiliteit / kost Comfort Luchtkwaliteit Premie EPB (meerwaarde gebouw) Patrimoniaal Risico naargelang de keuzes Enz. 7

8 Beslissingsrooster Kwantificatie van de debieten Schrijnwerk (nieuw/oud) Technieken (nieuw/oud) afzuigkap, cassette, verwarming, enz Oppervlak: gerenoveerd/ behouden Aansluitingen: gerenoveerd /bestaand Doorboringen (nieuw/oud) Invoergegevens Oorspronkelijke staat Doelstellingen 5 m³/hm³ > n 50 > 3 m³/hm³ gedeeltelijke renovatie 3 m³/hm³ > n 50 > 1,5 m³/hm³ volledige renovatie n 50 < 1,5 m³/hm³ alle elementen in aanmerking genomen. Analyse van de elementen van het rooster Invoergegevens Renovatie: volledig gedeeltelijk Premies? Lening? Gezinsleven? Verhuis? Spreiding van de werken? Enz. 8

9 Analyse van de elementen van het rooster Invoergegevens Rentabiliteit/kost van de luchtdichtheid? Basiswerken - Plaatsen raamwerk - Renovatie dak - Plafonnering - Enz. Naast de werken Vervangen recente raamwerken Vloer gelijkvloers/kelder Plinten Toegang naar de kelder Voordeur Afzuigkap Enz. Analyse van de elementen van het rooster Condensatie in de materialen Luchtstroom Akoestisch Te koude ruimtes Zomerwarmte Ventilatie onder controle Verwijderen van vervuilende stoffen Beheren van de vochtigheid Invoergegevens Comfort luchtkwaliteitveiligheid 9

10 Analyse van de elementen van het rooster Wettelijke verplichtingen? Normatieve aanbeveling Invoergegevens Prestaties Ventilatie vs luchtdichtheid De goede werking van de mechanische ventilatiesystemen houdt in dat naast een correcte berekening en uitwerking de gebouwen voldoende luchtdicht zijn. Voor het systeem D is een maximaal ventilatiegehalte van 3h-1 wenselijk bij een drukverschil van 50 Pa tussen de binnen- en buitenomgeving wanneer alle openingen voor de luchttoevoer en afvoer van het ventilatiesysteem luchtdicht ziin (zie ISO-DP 9972). Bij energieterugwinning via de ventilatielucht is het wenselijk om vanuit een energetisch perspectief het ventilatiegehalte te beperken tot 1h-1 bij een drukverschil van 50 Pa. Dubbele stroom met warmteterugwinning n 50 1 h -1 (2) NBN D : 1991 Analyse van de elementen van het rooster Impact op de efficiëntie van het ventilatiesysteem? Invoergegevens Prestaties Ventilatie vs luchtdichtheid Systeem C Systeem D Warmtestroom in functie van de luchtdichtheid voor een appartement. Bron: Methodologie RELOSO, "Limiter les besoins de chaleur"; MATRIciel voor de Waalse Huisvestingsmaatschappij;

11 Waar staan we? Visie Analyse Theoretische raming Beslissingsrooster Organisatie Wie? Wat? Wnn? Hoe? 21 Organisatie van de werken luchtdichtheid 11

12 Organisatie van de werken luchtdichtheid Wie? Uitvoergegevens Organisatie van de werken Algemene onderneming Globale verantwoordelijkheid voor de luchtdichtheid Gescheiden percelen Gedeeltelijke verantwoordelijkheid voor de luchtdichtheid Organisatie van de werken luchtdichtheid Planning van de werken Wnn? hoe? 12

13 Organisatie van de werken luchtdichtheid Wat? Uitvoeringsdetails aansluitingen doorboringen technische koker installaties soort oppervlak schrijnwerk buitenkant Regenwaterpijpen Ventilatie gasmeter Nutsleidingen Fotovoltaïsche kabel Stopcontacten Verlichtingsarmatuur buiten Alarm- Kabel parlofoon Buizen primaire ventilatie Thermische zonnepanelen Ventilatiebuizen Contactdoosjes voor elektriciteit Trapboom Stut zolderbalken Zolderbalken tegen de muur Muur in kelder Overloop Verbinding tussen de buizen Aansluiting muur vloer Aansluiting wand muur Raamwerk/ muur Doorboringen onder- en bovenkant Plafonnering Afneembaar luik Doorgang kabel en buizen Afzuigkap Verwarming Cassette kachel Balansventilatie Schilderwerk Coating (cement pleisterkalk aarde) Membraan Panelen Zoldergat Verbindingen vast kader/ muur Dichtheid schrijnwerk Ventilatieroosters Dakraam Portaaldeur 13

14 Uitvoeringsdetails aansluitingen doorboringen technische koker installaties Soort oppervlak schrijnwerk buitenkant Regenwaterpijpen Ventilatie gasmeter Nutsleidingen Fotovoltaïsche kabel Stopcontacten Verlichtingsarmatuur buiten Alarm- Kabel parlofoon Buizen primaire ventilatie Thermische zonnepanelen Ventilatiebuizen Contactdoosjes voor elektriciteit Trapboom Stut zolderbalken Zolderbalken tegen de muur Muur in kelder Overloop Verbinding tussen de buizen Aansluiting muur vloer Aansluiting wand muur Raamwerk/ muur Doorboringen onder- en bovenkant Plafonnering Afneembaar luik Doorgang kabel en buizen Afzuigkap Verwarming Cassette kachel Balansventilatie Schilderwerk Coating (cement pleisterkalk aarde) Membraan Panelen Zoldergat Verbindingen vast kader/ muur Dichtheid schrijnwerk Ventilatieroosters Dakraam Portaaldeur Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Wie? doorboringen dakwerker Installateur sanitair schrijnwerker Installateur isolatie elektricien Verwarmingstechnicus metselaar plafondwerker Regenwaterpijpen Ventilatie gasmeter Nutsleidingen Fotovoltaïsche kabel Kabel parlofoon Stopcontacten verlichtingsarmatuur buiten Alarm Buizen primaire ventilatie Thermische zonnepanelen Buizen ventilatie 14

15 dakwerker Inst. Sant. Inst. Isol. schrijnwer ker Uitvoeringsdetails - Voorbeelden doorboringen Regenwaterpijpen Wie? Uitvoeringsdetails - Voorbeelden doorboringen Regenwaterpijpen 15

16 Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Soort oppervlak Schilderwerk Coating (cement pleisterkalk aarde) Membraan Panelen Wat? Herinnering: Diffusie - Convectie - 10 C Dampdiffusie 0,5 gr /m² en 24 h 20 Pa 100 cm Gleuf van 1 mm Damprem Ud = 30 m Binnen T = + 20 C Buiten T = - 10 C Verschil van 20 Pa (wind van 2 à 3 Beaufort) Institut für Bauphysik, Stuttgart + 20 C 100 cm 14 cm Luchtconvectie 800 gr /m in 24 h 16

17 Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Soort oppervlak Membraan Wat? Dikte: 0,05 mm Ud = m Dikte : 0,25 mm Ud = 100 m Dikte : 0,2 mm Ud = 0,25 m à 10 m Dikte : 0,23 mm Ud = 0,6 m à 4 m (2) NBN EN : 2000 (1) Intello + Proclima (1) DB + Proclima Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Soort oppervlak Panelen Wat? < 0,05 m³/u per m² tg 50 Pa (1) Dikte: 18 mm Ud = 6,1 m (1) Soms 1 m³/u per m² tg 50 Pa Dikte: 18 mm Ud (sec) = 0,9 m (2) (1) SpanoTech Naturspan HS Vapourblock (2) NBN EN :

18 Voorbeelden De reële doeltreffendheid hangt af van de uitwerking Voorbeelden De reële doeltreffendheid hangt af van de uitwerking 18

19 Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Technische koker Doorboringen onder- en bovenkant Plafonnering Wegneembaar luik Doorgang kabel en buizen Wnn? Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Technische koker Plafonnering Wnn? 19

20 Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Technische koker Doorgang kabels en buizen Wnn? Wie? Er was eens De drie kleine buizen Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Wnn? 20

21 Voorbeelden Wnn? Uitvoeringsdetails - Voorbeelden Wnn? 21

22 Voorbeelden Uitvoeringsdetails - Voorbeelden aansluitingen hoe? Trapboom Stut zolderbalken Stekers tegen de muur Muur in kelder Overloop Verbinding tussen de buizen Aansluiting muur vloer Aansluiting wand muur Raamwerk / muur 22

23 Uitvoeringsdetails - Voorbeelden aansluitingen Raamwerk/ muur (plafonnering) Uitvoeringsdetails - Voorbeelden aansluitingen Raamwerk/ houten structuur 23

24 Opgelet! Hoe? Wat? Wie? Wnn? En zonder aanpak! Voorbeelden Dakraam 24

25 Voorbeelden Dakraam Voorbeelden Eerst waterdicht! 25

26 Voorbeelden Waarom de dikte niet benutten? Voorbeelden Waarom de dikte niet benutten? 26

27 Voorbeelden Waarom de dikte niet benutten? Voorbeelden Welke dichtheid? 27

28 Voorbeelden Welke dichtheid? Voorbeelden Is dit zo moeilijk? Hoe de beschikbare dikte benutten? 56 28

29 Voorbeelden De dikte van de structuur verhogen Voorbeelden De dikte van de structuur verhogen 29

30 Voorbeelden De dikte van de structuur verhogen Voorbeelden De dikte van de structuur verhogen Autre méthode, avec des voliges 30

31 Voorbeelden De dikte van de structuur verhogen Bijzonder kenmerk: lat aan de muur! Mur de pied de versant Voorbeelden De plank is verbonden met de muur, de isolatie loopt door. 31

32 Analyse van de situatie. VOORZICHTIGHEID Bij een renovatie zal de isolatie langs binnen ervoor zorgen dat de bakstenen van de gevel minder goed drogen. Deze situatie zou schadelijk kunnen worden bij een zeer poreuze baksteen. Een analyse van de gevel is noodzakelijk. 63 Analyse van de situatie Isolatie langs binnen! Karsten-buis 32

33 Analyse van de situatie Karsten-buis Interessante tools, websites, enz : Institut für Bauphysik, Stuttgart Deutsche Bauzeitung : nummer 12/89: pagina 1639 e.v. Publicatie Proclima Savoir 2013/14 Norm NBN EN 12524: 2000 Bouwmaterialen en bouwproducten - Warmte- en vochtwerende eigenschappen Getabelleerde ontwerpwaarden Norm NBN D : 1991 Ventilatievoorzieningen in woongebouwen Technische fiche SpanoTech Naturspan HS Vapourblock Technische fiche Intello + Proclima Technische fiche DB + Proclima

34 Referenties Praktische Gids voor duurzaam bouwen en andere bronnen: Praktische Gids: ENE 10 Een goede luchtdichtheid van gebouwen phvi55ptdvvj45%29%29/guide_nl.aspx Diensten / Instellingen BIM Stadswinkel BR Cluster Ecobuild WTCB Confederatie Bouw PhP 67 Te onthouden uit deze uiteenzetting Zin geven aan luchtdichtheid. De organisatie, de analyse benadrukken. Goede en slechte praktijken illustreren. De reële prestaties hangen af van de kwaliteit van de uitvoering Transversaliteit van luchtdichtheid Delen van ervaringen- Gesprekken tussen professionals Scholing - Evolutie Motivatie - Respect 68 34

35 Conclusie Alles wat de moeite waard is te doen, behoeft en vereist goed gedaan te zijn. van Philip graaf van CHESTERFIELD GB Contact Daniel De Vroey Beheerder vzw De VROEY en lid van de groep Rhizome Gegevens : danieldevroey@skynet.be 70 35