BERK. Gemeente Montferland. Accountantsverslag juni An independent member of Baker Tilly International

Transcriptie

1 ~AKER TILLY Gemeente Montferland Accountantsverslag juni 2017

2 Aan de leden van de gemeenteraad van de gemeente Montferland Postbus BA DIDAM Zwolle, 29 juni 2017 sw _"""'BAKER TILLY Geacht leden van de gemeenteraad, Wij hebben de jaarrekening 2016 van de gemeente Montferland, opgesteld onder verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders, gecontroleerd. Bij deze jaarrekening hebben wij een goedkeurende controleverklaring verstrekt. Hierbij ontvangt u ons accountantsverslag over het boekjaar Daarin zijn onze belangrijkste controlebevindingen samengevat. Wij hebben onze interimcontrole uitgevoerd in november 2016 en de eindejaarscontrole in de periode maart - mei Wij willen u bedanken voor de open en constructieve samenwerking bij het verrichten van onze controlewerkzaamheden de totstandkoming van onze rapportage. en Met vriendelijke groet, Baker Tilly Berk N.V. 2

3 Inhoudsopgave ~AKER TILLY Managementsamenvatting 1. Bevindingen jaarrekening Decentralisatie overheidstaken 3. Overige significante zaken 4. Vermogen en resultaat 5. Interne beheersing en AD/lB 6. Overige onderwerpen Baker Tilly Berk contactpersonen met betrekking tot dit rapport zijn: drs. E.H.J.D. Damman RA Extern accountant O.M. Spekenbrink - Pigge MSc RA Manager d.spekenbrink@bakertillyberk.nl Kantoorgegevens: Baker Tilly Berk N.V. Burg. Roeienweg EV Zwolle Postbus AM Zwolle T +31 (0) Bijlagen 3

4 Managementsamenvatting (1/4) ~AKER TILLY Met de gunning van 25 juni 2015 welke door middel van onze vaktechnische opdrachtbevestiging is bevestigd op 21 december 2016 heeft u ons opdracht gegeven tot het controleren van de jaarrekening De reikwijdte van onze controle staat omschreven in de opdrachtbevestiging Er is gedurende het verloop van de controle op geen enkele wijze sprake geweest van een beperking in de reikwijdte van onze controle. Tijdens de uitvoering van de oorspronkelijke controleplanning hebben zich geen wijzigingen van materieel belang in de reikwijdte voorgedaan. Wij achten de reikwijdte van onze controle voor 2016 voldoende voor de doelstelling van onze controle. Bij de jaarrekening 2016 van uw gemeente hebben wij een goedkeurende controleverklaring verstrekt. Ondanks de goedkeurende verklaring is er nog wel sprake van onzekerheden ten aanzien van de taken op het gebied van het sociale domein inzake de decentralisaties. De geconstateerde onzekerheden zijn terug te herleiden naar de juistheid en levering van de PGB's van de SVB, de levering van de ZIN. Er is geen sprake van niet-gecorrigeerde fouten groter dan de rapporteringstolerantie. Het overzicht van niet-gecorrigeerde fouten en onzekerheden treft u aan in bijlage 1. Pagina 25 De belangrijkste bevindingen ten aanzien van de jaarrekening 2016 betreffen: 1. De door het college van burgemeester en wethouders gemaakte schattingen zijn aanvaardbaar. Wel is naar aanleiding van onze controle een correctie doorgevoerd ad ten aanzien van de bouwgronden in exploitatie aangezien voor het bepalen van de verliesvoorziening niet was gerekend met de voorgeschreven disconteringsvoet. 2. De gekozen waarderingsgrondslagen zijn aanvaardbaar en consistent toegepast. In het verslagjaar 2016 zijn geen wijzigingen doorgevoerd in de keuze of de toepassing van belangrijke verslaggevingsgrondslagen. Pagina 8 en 9 4

5 Managementsamenvatting (2/4) _""""BAKER TILLY 3. De gehanteerde uitgangspunten en parameters voor het maken van schattingen bij het actualiseren van de grondexploitaties zijn aanvaardbaar. 4. Op basis van ontwikkelingen in 2016 alsook huidige ontwikkelingen hebben wij vastgesteld dat de complexen Kerkwijk Didam en DocksNLD op juiste wijze zijn gewaardeerd. 5. Voor de grondexploitatie A18 bedrijvenpark Doetinchem waarin uw gemeente een aandeel heeft van 25% heeft uw gemeente voor dit aandeel voor het verwachte verlies een voorziening gevormd. Wij willen uw gemeente echter gezien de huidige marktomstandigheden wel wijzen op de risico's en onzekerheden samenhangend met het noordelijk deel indien dit deel niet tot ontwikkeling komt. Deze onzekerheid heeft uw gemeente toereikend toegelicht in de jaarrekening. 6. Uw gemeente heeft het Kelrehuus in 2017 verkocht voor een waarde van 1 waarbij is afgesproken dat het Kelrehuus in goede staat zal worden overgedragen. Naar aanleiding van onze controle heeft voorgaande geleid tot een extra afwaardering van , zodat het Kelrehuus is gewaardeerd tegen een waarde van 1. Daarnaast heeft dit geleid tot een presentatiecorrectie voor de gevormde voorziening voor onderhoud aan het Kelrehuus van de voorzieningen naar de overlopende passiva als nog te betalen bijdrage aangezien uw gemeente de verplichting is aangegaan het pand in goede staat over te dragen. Pagina 10 en 11 Decentralisaties Uit onze controle blijken geen fouten. Wel is sprake van onzekerheden voor een bedrag ad (positieve en negatieve bedragen gesaldeerd). Aangezien het bedrag aan onzekerheden < 3% van de goedkeuringstolerantie kan een goedkeurende verklaring worden verstrekt. Pagina 12 tot en met 14 Het resultaat voor mutaties in de reserves laat een negatief saldo zien. Het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten is negatief. Tussentijds is per saldo 3,6 miljoen aan de reserves onttrokken waardoor het gerealiseerde resultaat 3,4 miljoen positief is. Het eigen vermogen van uw gemeente is afgenomen met (conform het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten) en bedraagt ultimo ,4 miljoen ofwel circa 23,2% van het balanstotaal. Pagina 19 en 20 5

6 0,% Managementsamenvatting (3/4) ~BAKER TILLY Als onderdeel van de jaarrekeningcontrole hebben wij tijdens de interimcontrole een analyse en evaluatie uitgevoerd van de interne beheersingsomgeving en de daarin opgenomen maatregelen van interne beheersing. Bij deze controle hebben wij ons primair gericht op de opzet, het bestaan en de werking van maatregelen van administratie organisatie en interne beheersing (AO/IB). Dit voor zover dit van belang is voor onze controle op de betrouwbaarheid van de in de jaarrekening opgenomen gegevens. Pagina 21 De conclusie is dat de interne beheersingsomgeving en de daarin opgenomen maatregelen van interne controle in zijn algemeenheid op orde is, maar dat de PGB's nog steeds gepaard gaan met onzekerheden. De bevindingen voortvloeiend uit de interim controle zijn met een afvaardiging van uw ambtelijke organisatie besproken. Voor onze specifieke bevindingen en aanbevelingen verwijzen wij u naar de door ons uitgebrachte managementletter De materialiteit bij de planning en uitvoering van onze controle is Deze materialiteit sluit aan op het door de gemeenteraad vastgestelde controleprotocol. Pagina 25 Goedkeuringstoleranties Fouten Onzekerheden Conform uw controleprotocol Conform uw controleprotocol Rapporteringstoleranties Fouten Onzekerheden c Er zijn geen geïdentificeerde fouten die de rapporteringstoleranties overstijgen. Wel is sprake van onzekerheden die betrekking hebben op de decentralisaties. De geconstateerde onzekerheden hebben wij opgenomen in het overzicht met niet gecorrigeerde fouten en onzekerheden in bijlage 1. 6

7 Managementsamenvatting (4/4) _"""BAKER TILLY Baker Tilly Berk N.V. is onafhankelijk van de gemeente en voor zover wij weten heeft zich geen inbreuk voorgedaan op de van toepassing zijnde regels en het beleid ten aanzien van onafhankelijkheid. Ons zijn geen relaties bekend tussen Baker Tilly Berk en de gemeente die naar ons professionele oordeel mogelijk van invloed kunnen zijn op onze onafhankelijkheid. In hoofdstuk 6.6 hebben wij een nadere uiteenzetting opgenomen van onze onafhankelijkheid in het kader van de controle van de jaarrekening Pagina 24 7

8 1. Bevindingen jaarrekening 2016 (1/4) ~AKER TILLY Onderwerp Bevinding Afhandeling 1. 'l~ 8

9 1. Bevindingen jaarrekening 2016 (2/4) _"""'-BAKER TILLY Onderwerp Bevinding Afhandeling 2. 9

10 1. Bevindingen jaarrekening 2016 (3/4) Onderwerp 3. _"""BAKER TILLY Bevinding Afhandeling X'll>I~,!~~al:iè:~r'W~r: l el1l'.doqr: h~1i"c:;ollé:gje'si,'h'auing,en, 9em aa kit. 0 it t~;1ji,i,t,gj'~i1l~?ii»jntj;!:rl em J2l~iEf;lrtletE~r:s. W:ij hebben de 'U'it@'q'n;gspuntel1l Belangrijkste schattingen Rentepercentage 1- Kw--a--lif-~ica-t"'-ie-l I Evenwichtig Toelichting Uw gemeente rekent binnen de grondexploitatie voor alle complexen met een rentepercentage van 1,98%. Dit rentepercentage is tot stand gekomen op basis van de begrote rentelasten 2016 en de werkelijke jaarrekeningcijfers 2015 zoals voorgeschreven in de notitie grondexploitaties van de commissie BBV d.d. maart Rentepercentage I Evenwichtig Uw gemeente rekent met een disconteringsvoet van 2,0%. Dit is conform hetgeen is voorgeschreven in de notitie grondexploitaties van de commissie BBV d.d. maart Kostenstijging I Evenwichtig Uw gemeente rekent met een kostenstijging van 1%. Belangrijkste uitzondering hierop betreft het complex DocksNLD; ten aanzien van dit complex is gerekend met een prijsstijging per jaar van 2,50%. Op basis van de huidige marktomstandigheden en stadia waarin de complexen zich bevinden kunnen wij instemmen met deze inschatting. Opbrengstenstijging I Voorzichtig Uw gemeente rekent niet met opbrengstenstijgingen. Op basis van de werkelijke ontwikkelingen en huidige marktomstandigheden lijkt dit - met name ten aanzien van het complex DocksNLD - een voorzichtig, maar wel reëel uitgangspunt. programmering Evenwichtig Gelet op de huidige marktomstandigheden lijkt de gehanteerde programmering voor de complexen te zijn gebaseerd op realistische inschattingen. Ook gezien de huidige ontwikkelingen kunnen wij instemmen met de gehanteerde programmering. 10

11 1. Bevindingen jaarrekening 2016 (4/4) d~aker TILLY Onderwerp Bevinding Afhandeling "ŒT0:n léx:pl~i.~ii!t,i~,~ Oll> ~äsis, \\'iáflf,me 20'l6 net:'idem ç~rnpj~*~fi ~lj!r:i~:~,i~1< wij \!,-gst"ges'1fel'ti!:':d!at ~e'cojl'lpl~*en Kerkwijk r::>'idam Did'àrn.el;:t ~0Gks'~LD er! GQ,ck:;'NlD,,0pl Juiste wijze zijo gewaiilnleercf. pe ~xjili~i;baliie~,p4~rk~l!'kwijk Didam teent een ei<:ji),j 0i~t::ati~0.v. r çh~t'yäiflr ;'~Ql Q,.OOt>. ~e.~i'ell1de pfiitvvi~~el!ir:il@ef!lf' in~:l01;~,aitst'lok201 "'l aelî!tem wij de e,hai;1,t~e'td'e' Plar;ai'*l:eters iri de,explojtatieopzet aanll aar:d!baa.r.. ~. t:mfu~r~m~, 'V~ß,.1F7Jerti'Q9, De ex;plèi!~a,~j:eo:p};etd!t!c:ks();jld t00rt een ej~pi0i)l-ati~0yers,c'h0t v:êr1 11,0 mi:i~~e:hi'.g~ziea dé 'h~j'dii!!!l~ijl;)elan@,stelili:flg;",apr dit ç()lit;)pl!e~achten 'Wij déë'ge'hl'anteè'et:1e u:i~g.ar:jgspl.,jflte,1"l rèal'istisch. N:~gri' g<jllllêi'ßifo@vé;lm,:oj)ze Ci;O,;otrolelsd'l.et kelirelfl:~!ljs<l(f~t w.a~.co.p,geri6ifi_el:'l'on~deli"de matertële yifsli,e;';à!?t!iv'alaf9~w9ali'qeerd naar { 1 en is de v;@~tzjien)h,!1jagl~t: j'8.,q 'ff,cq,m het Kel:reh,u,ws'im lèx/ergm(!!),.wer9,ehev~tc! naerse '?\i'~'rl0.li>'el'1d'eidçi'ssi,vé;i ats,pd:g' te betalen 'WïJ lrag,e. 11

12 2. Decentralisatie Overheidstaken (1/3) 'iaker TILLY Sociaal domein A/gemeen Evenals voorgaand boekjaar heeft uw gemeente ook in 2016 te kampen met de nodige problematiek rondom de nieuwe taken samenhangend met de decentralisaties. Onderstaand gaan wij in op de gevolgen die deze problematiek heeft voor de jaarrekening van uw gemeente. De belangrijkste onzekerheden bestaan voor uw gemeente uit: Onzekerheden ten aanzien van de levering van de zorg en hiermee de lasten PGß's vanuit de Sociale Verzekeringsbank. Onzekerheden ten aanzien van de juistheid en de levering van de zorg en hiermee de lasten PGß's doordat de verantwoording van de Sociale Verzekeringsbank is opgesteld op kasbasis en uw gemeente op grond van het ßßV het baten - en lastensteisei moet toepassen. Controleverklaringen bij productieverantwoordingen van zorgaanbieders die nog niet volledig zijn ontvangen danwel niet goedkeurende oordelen die leiden tot onzekerheden rondom de prestatielevering inzake de ZIN. Onzekerheden voortvloeiende uit voorlopige (boven) regionale vereveningen waarbij ook onzekerheden ten aanzien van de lasten bij andere gemeenten gevolgen hebben voor de onzekerheden in de baten van de gemeente Montferland. De onzekerheden die voortvloeien uit bovenstaande knelpunten werken door in de jaarrekening van uw gemeente en leiden ertoe dat wij voornemens zijn een controleverklaring met beperking af te geven bij de jaarrekening van uw gemeente. Overigens zijn de knelpunten omtrent de verantwoording van zorgkosten van toepassing op nagenoeg alle gemeenten in Nederland. Montfer/and Voor de uitvoering van de zorgtaken heeft uw gemeente inkoopcontracten afgesloten met zorgaanbieders. Ten aanzien van de uitvoering van de zorgtaken op het gebied van Jeugdzorg werkt uw gemeente in belangrijke mate samen met de 7 andere gemeenten in de Achterhoek. In de tabel hiernaast geven wij de lasten van het sociaal domein weer op het gebied van de PGß's (WMO en Jeugd), WMO en Jeugdzorg - ZIN en voorlopige regionale verevening exclusief de uitvoeringskosten zoals deze in de jaarrekening 2016 van de gemeente Montferland zijn verantwoord. Montferland (Bedragen * 1.000) WMO - ZIN PGB WMO Jeugdzorg - ZIN Gerealiseerd 2015 PGB Jeugdzorg 802 Gerealiseerd 2016 Voorlopige regionale verevenin Totaal

13 2. Decentralisatie Overheidstaken (2/3) e~ _""""'BAKER TILLY Sociaal domein (vervolg) In de onderstaande alinea's bespreken wij per cateqorle/soort van de gemeente Montferland. de effecten van de eerder genoemde onzekerheden voor de jaarrekening Jeugdzorg en WMO - ZIN Voor zowel de Jeugdzorg als WMO heeft uw gemeente contraeten afgesloten met de zorgaanbieders. In deze contraeten zijn afspraken gemaakt over de verantwoording van de geleverde zorg in het boekjaar. Met de (grote) zorgaanbieders is afgesproken dat zij op basis van het IZA controleprotocol een controleverklaring verstrekken over de juistheid en volledigheid van de geleverde en gedeclareerde zorg in het boekjaar. Deze (goedkeurende) controleverklaringen heeft de gemeente Montferland nodig om zekerheid te krijgen dat alle gefactureerde zorg conform indicatie is geleverd en gefactureerd, voor de juiste prijs is gefactureerd en aan een inwoner van de gemeente Montferland is verstrekt. Ondanks de tijdige uitvraag van de controleverklaringen heeft uw gemeente nog niet van alle zorgaanbieders een controleverklaring ontvangen. Eveneens is niet bekend wanneer deze controleverklaringen wel beschikbaar zijn voor uw gemeente. Dit zorgt voor onzekerheden op het gebied van de juistheid en volledigheid (getrouwheid en rechtmatigheid) van de kosten inzake de levering van de Jeugdzorg en WMO - ZIN. Daarnaast worden de onzekerheden inzake de WMO - ZIN voor 2 miljoen veroorzaakt door één zorgaanbieder waarvoor uw gemeente wel een controleverklaring en een gewaarmerkte productieverantwoording heeft ontvangen. Deze controleverklaring en productieverantwoording zijn echter getekend respectievelijk gewaarmerkt door een accountant welke is doorgehaald in het accountantsregister en wiens kantoor niet staat ingeschreven bij de AFM. Dit betekent dat deze accountant niet bevoegd is voor ondertekening en wij dientengevolge de productiewaarde van deze zorgaanbieder moeten aanmerken als onzekerheid. Voornoemde onzekerheden werken door in de jaarrekening van de gemeente Montferland. Naast voornoemde onzekerheden hebben wij in de jaarrekening een niet-gecorrigeerde fout geconstateerd ad doordat de verantwoorde lasten van een zorgaanbieder hoger zijn dan de gewaarmerkte productieverantwoording. PGB's De gemeente Montferland heeft de totale kosten inzake de PGB-budgetten gebaseerd op de laatste afgegeven prognose van de SVB inzake de bestedingen. De accountant van de SVB heeft een afkeurende verklaring afgegeven bij zowel de Verantwoording 2016 Trekkingsrecht pgb Jeugdwet als de Verantwoording 2016 Trekkingsrecht pgb Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze verklaringen zijn afgegeven op totaalniveau voor alle Nederlandse gemeenten. De accountant van de SVB heeft geen verklaringen verstrekt inzake de gedeclareerde kosten per gemeente. Door het ontbreken van de evidence over de betrouwbaarheid van de projectie van alleen de materiële fout naar de deelmassa's van gemeenten kunnen wij niet bepalen in hoeverre de geconstateerde fouten bij de SVB doorwerken in de jaarrekening van uw gemeente. Daarnaast is door de SVB geen controle uitgevoerd op de geleverde prestatie. Uitgangspunt in de wetten is dat de gemeente, en niet de SVB, samen met de budgethouder verantwoordelijk is voor de rechtmatige besteding en inhoudelijk materiële controle van het budget inclusief de door de SVB verrichte betalingen. Als gevolg hiervan alsmede het feit dat uw gemeente ook zelfstandig niet in staat is geweest voldoende zekerheid te verkrijgen ten aanzien van de juistheid en levering van de lasten samenhangend met PGB's is sprake van een onzekerheid voor de getrouwheid en rechtmatigheid van de lasten uit hoofde van PGB's. 13

14 2. Decentralisatie Overheidstaken (3/3) Sociaal domein (vervolg) -~BAKER TILLY Verevening Binnen de regio Achterhoek is tussen de 8 gemeenten een verevening afgesproken. Ten tijde van onze jaarrekeningcontrole is de voorlopige verevening aan ons als accountant van uw gemeente afgegeven. Op basis van deze verevening is er voor de gemeente Montferland sprake van een extra bate van circa De afspraak is dat de definitieve verevening over 2016 medio 2017 wordt berekend. Naar onze laatste informatie zal deze niet meer wijzigen. Samenvattend In de tabel hiernaast hebben wij een samenvatting opgenomen van de nietgecorrigeerde fouten en onzekerheden op het gebied van het sociaal domein. Uit de tabel blijkt een totale onzekerheid van absoluut Dit bedrag komt uit onder de 3% grens, waardoor wij een goedkeurende verklaring kunnen verstrekken. SVB (PGB's Jeugd en WMO) WMO - ZIN c Jeugd - ZIN c Totaal: C Legenda: _Niet-gecorrigeerde fouten p;tj;i~~':' Îf t@@onzekerheden _Geen fouten en geen onzekerheden > rapporteringstolerantie 14

15 3. Overige significante zaken (1/4) _""'BAKER TILLY Onderwerp Toelichting.:": Specifieke uitkering Fout of onzekerheid Financiële omvang (in euro's) Toelichting fout/ onzekerheid o Ni:v..f. Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet_gemeentedeel 2016 Geen o N.v.t. 15

16 3. Overige significante zaken (2/4) _""""BAKER TILLY III Onderwerp Toelichting Specifiekeuitkering Fout of onzekerheid Financiële omvang (in euro's) e Toelichting fout/ onzekerheid N..v.t,,. 'l7j 16

17 3. Overige significante zaken (3/4) ~AKER TILLY Onderwerp Toelichting,é!QIHlasten D~~f~0t(:l[IäWi~~igiihg').;..Ç>ew,~rkeliJke Jasten. 17

18 3. Overige significante zaken (4/4) ser? _""BAKER TILLY III Onderwerp Toelichting Betreft kostenoverschrijdingen Overschrijding: 2,7 miljoen die worden I gecompenseerd door extra opbrengsten. Programma Economie en toerisme Betreft kostenoverschrijdingen die deels worden Overschrijding: 10,7 miljoen I gecompenseerd door extra opbrengsten en verder passen binnen het bestaande beleid. Programma Bevordering gezonde Betreft kostenoverschrijleefstijl dingen die deels worden Overschrijding: 61 duizend gecompenseerd door I extra opbrengsten en verder passen binnen het bestaande beleid. Programma Jeugd en onderwijs Betreft kostenoverschrijdingen die deels worden Overschrijding: 900 duizend I gecompenseerd door extra opbrengsten en verder passen binnen het bestaande beleid. I I I I v v v v 18

19 4. Vermogen en resultaat (1/2) _"""BAKER TILLY Het BBV kent een duidelijk onderscheid tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming. Alle baten en lasten dienen via het overzicht van baten en lasten te lopen. Een gemeente dan wel gemeenschappelijke regeling mag geen baten of lasten rechtstreeks in het eigen vermogen muteren. De mutaties in het eigen vermogen vinden plaats door middel van de resultaatbestemming. Het nog te bestemmen jaarresultaat (= gerealiseerde resultaat) bedraagt Dit bedrag is afzonderlijk vermeld onder het eigen vermogen in de balans. In het hierna volgende overzicht hebben wij de mutaties in de reserves schematisch weergegeven (x 1.000): Ontwikkeling eigen vermogen Stand van de reserves per 1 januari Tussentijdse resultaatbestemming tijdens boekjaar Nog te bestemmen resultaat bij jaarrekening (=gerealiseerde resultaat) Totaal (= gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten) Stand van de reserves per 31 december De reserves van uw gemeente zijn in 2016 met een bedrag van afgenomen. De grootste onttrekkingen betreffen de onttrekkingen aan de algemene reserve (per saldo 2,3 miljoen) en de reserves Grondexploitatie ( 1,2 miljoen), Verkoop aandelen Nuon ( 1,0 miljoen) en Ontvlechtingskosten ( 1,9 miljoen). Hiertegenover staan belangrijke toevoegingen aan de reserves Grondexploitatie ( 0,8 miljoen), Masterplan Didam ( 1,0 miljoen) en Egalisatiereserve decentralisaties Sociaal Domein ( 1,3 miljoen). Wij hebben vastgesteld dat deze toevoegingen en onttrekkingen zijn gebaseerd op een raadsbesluit. De totale afname van het eigen vermogen komt overeen met het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten van nadelig. De omvang van uw reserves bedraagt ultimo 2016 circa 23,2% van het balanstotaal (2015: 22,3%). 19

20 4. Vermogen en resultaat (2/2) 'iaker TILLY Hierna geven wij een overzicht van de ontwikkeling van het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten en het gerealiseerde resultaat van 2013 tot en met o Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten Gerealiseerde resultaat Het overzicht van baten en lasten over 2016 toont een nadelig saldo van ten opzichte van een nadelig saldo van 3,6 miljoen over het boekjaar Voor een meer uitgebreide analyse van het resultaat over het jaar 2016 verwijzen wij naar de toelichting op het overzicht van baten en lasten. Het resultaat over 2016 wordt beïnvloed door incidentele baten en lasten (per saldo baten van ). 20

21 5. Interne beheersing en AO/IB ~AKER TILLY Onderwerp Constatering en risico voor gemeente 1+, tj,:it,,ii)'2!e ;jln',te:r;irn-ß0i\îtfdlè"meldli.i:eij W,!] een rnan:ë~g:erfuent:lett H' lnt~~mda' ll'r:i!m' zijn:,j';"',):". f '":_,,,r,oil.,, Geautomatiseerde gegevensverwerking In overeenstemming met artikel 2: 393 van het Burgerlijk Wetboek delen wij u mee dat bij de controle van de jaarrekening geen zaken betreffende de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking zijn op te merken. 21

22 6. Overige onderwerpen (1/3) _"""BAKER TILLY 6.1. Bevestigingen van het college van burgemeester en wethouders Wij zullen het college van burgemeester en wethouders ter confirmatie een schriftelijke bevestiging vragen aangaande haar verantwoordelijkheden inzake de financiële verslaggeving Meningsverschil met management of beperking in reikwijdte van de controle Er zijn geen meningsverschillen met het college van burgemeester en wethouders geweest en er waren geen beperkingen bij de uitvoering van onze controle. Naar onze mening is ons bij de uitvoering van onze controle-opdracht door het college van burgemeester en wethouders en de medewerkers van de gemeente Montferland de volledige medewerking verleend en hebben wij volledige toegang tot de benodigde informatie gehad Normering topinkomens (WNT) De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) is in werking getreden met ingang van 1 januari De WNT regelt niet alleen de openbaarmaking van topinkomens in de publieke en semipublieke sector, maar stelt ook maxima aan de hoogte van de bezoldiging van topfunctionarissen en tevens aan de ontslagvergoedingen. Met ingang van 1 januari 2013 is bij wet vastgelegd dat rechtspersonen of organisaties die volledig of in aanzienlijke mate uit publieke middelen zijn gefinancierd beloningen van topfunctionarissen openbaar dienen te maken, ook als deze de in de wet gestelde maximale bezoldiging niet te boven gaat. In 2015 was de algemene norm het ministersalaris, wat neerkomt op , inclusief belaste onkostenvergoedingen en pensioenbijdrage. Daarnaast dienen gemeenten het salaris openbaar te maken van overige medewerkers (inclusief - wanneer aan bepaalde voorwaarden is voldaan - ingehuurd personeel) die een bezoldiging ontvangen boven deze norm. Ten slotte stelt de WNT een aantaloverige eisen, zoals een maximale ontslagvergoeding voor topfunctionarissen van In 2016 is voor geen van de topfunctionarissen en overige medewerkers sprake van een overschrijding van de grensbedragen. In de toelichting op het overzicht van baten en lasten is de vereiste toelichting opgenomen. Daarmee voldoet de gemeente Montferland aan de vereisten Naleving van overige wet- en regelgeving Wij hebben geen kennis van te rapporteren omstandigheden in verband met het niet-naleven van wet- en regelgeving. 22

23 6. Overige onderwerpen (2/3) 6.5. Fraude G ~BAKER TILLY Bij de uitvoering van de controle hanteren wij onder andere de Nadere Voorschriften Controle- en Overige Standaarden (Standaard 240). "De verantwoordelijkheid van de accountant voor het onderkennen van het risico van fraude in het kader van de controle van financiële overzichten". Het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad zijn primair verantwoordelijk voor de preventie van fraude. Het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad zijn verantwoordelijk voor een cultuur van eerlijkheid en ethisch verantwoordelijk gedrag. Zij dienen zowel preventieve als repressieve beheersingsmaatregelen te nemen om de kans op fraude zo veel mogelijk te beperken, zodat de integriteit van de financiële verslaggeving is gewaarborgd. Als onderdeel van onze controle hebben wij het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad verzocht inzicht te geven in de eigen inschatting van het risico dat de jaarrekening een materiële afwijking zou kunnen bevatten als gevolg van fraude, in de aard, omvang en frequentie van deze inschattingen. Daarnaast hebben wij gevraagd naar het proces dat het college van burgemeester en wethouders daarbij hanteert, alsook de communicatie daarover met het personeel en met de gemeenteraad. Tijdens deze gesprekken heeft het college van burgemeester en wethouders aangegeven zich bewust te zijn van frauderisico's en voorbeelden gegeven van de manier waarop zij deze beheerst. De huidige economische ontwikkelingen kunnen voor organisaties en hun werknemers leiden tot verhoogde prikkels of gelegenheden tot het doen van of meewerken aan fraude. Gelet op het belang van een risicoanalyse die is toegespitst op de huidige economische ontwikkelingen en actuele interne beheersing attenderen wij u op het belang van periodieke frauderisicoanalyses als vast onderdeel van het interne controlesysteem dat erop is gericht bedrijfsrisico's te onderkennen, het belang en de waarschijnlijk daarvan in te schatten en het daarop toespitsen van de interne beheersing. Van de accountant wordt op grond van de regels van de beroepsorganisatie (NBA) een professioneel-kritische houding verwacht ten aanzien van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude in de jaarrekening. Ter invulling van deze professioneel-kritische houding zal de accountant een inschatting moeten maken van de frauderisico's, zich een beeld moeten vormen van de maatregelen van interne beheersing die de organisatie heeft getroffen om mogelijke fraudes van materieel belang te voorkomen, en te bezien of deze maatregelen effectief zijn. Wanneer sprake is van een aanwijzing voor fraude, dan zal de accountant dit moeten communiceren met, afhankelijk van de aard van de fraude, de direct leidinggevende, het college van burgemeester en wethouders en, in sommige gevallen (fraude in de top van de organisatie) en wanneer onvoldoende herstelwerkzaamheden worden ondernomen, de gemeenteraad. 23

24 6. Overige onderwerpen (3/3) ~AKER TILLY Wij merken op dat onze controle niet specifiek is ingericht op het ontdekken van fraude. De accountant is wel verantwoordelijk voor de betrekking van frauderisico's in de planning en uitvoering van zijn controleopdracht. Wij hebben een fraudediscussie gevoerd met het controleteam en met het management van de gemeente Montferland waarbij wij de nadruk hebben gelegd op de vermoedens van materiële onjuistheden als gevolg van fraude in de jaarstukken van de gemeente Montferland. Van het management hebben wij de bevestiging ontvangen dat er geen onregelmatigheden zijn geconstateerd waarbij het management of werknemers, die een belangrijke rol spelen bij de maatregelen van interne beheersing of andere in het geval dat de fraude van materieel belang kan zijn op de jaarrekening, zijn betrokken. Tevens hebben wij zelfstandig werkzaamheden uitgevoerd die gericht waren op het risico van het 'omzeilen' van de interne beheersingsmaatregelen door het management te detecteren. Wij hebben specifieke controles uitgevoerd op memoriaalboekingen, controles van schattingen en hebben significante transacties nader onderzocht. Daar zijn geen bijzonderheden uit naar voren gekomen. Hoewel wij een professioneel kritische houding hebben ten opzichte van risico's van fraude in de jaarrekening, willen wij opmerken dat onze controle niet specifiek is gericht op het ontdekken hiervan. Tijdens de uitvoering van onze controle van de jaarrekening 2016 hebben wij geen aanwijzingen verkregen dat er sprake is geweest van fraude Onafhankelijkheid In het verlengde van de Nadere voorschriften inzake onafhankelijkheid van de openbaar accountant, bevestigen wij dat de, naar ons oordeel, onafhankelijke positie in overeenstemming is met de wettelijke en beroepsvoorschriften. Tevens bevestigen wij dat de objectiviteit gedurende het afgelopen boekjaar niet is aangetast. In onze controleaanpak zijn diverse maatregelen opgenomen die de onafhankelijkheid dienen te waarborgen. Periodiek wordt de naleving van interne en externe onafhankelijkheidsvoorschriften beoordeeld. De leden van ons controleteam moeten jaarlijks hun onafhankelijkheid (schriftelijk) bevestigen. 24

25 Bijlage 1: Niet-gecorrigeerde fouten en onzekerheden Niet-gecorrigeerde fouten en onzekerheden De volgende niet-gecorrigeerde fouten en onzekerheden zijn gedurende onze werkzaamheden vastgesteld: Fouten Effect niet-gecorrigeerde controleverschillen ~BAKER TILLY Getrouwheid Staat van (G) en/of baten en lasten Eigen Rechtmatig- huidige jaar Activa vermogen Passiva heid R) CCC C voorgaande periode G/R o o o o Afwijkingen huidige periode N.v.t. Totaal Onzekerheden G/R G/R o o o o o o o o Effect niet-gecorrigeerde controleverschillen voorgaande periode G/R o o o o Huidige periode Juistheid en levering lasten PGB's WMO en Jeugd Levering Zorg in Natura WMO en Jeugd G/R G/R Totaal G/R o o o Wij rapporteren conform het controleprotocol 2015 tot en met 2017 van uw gemeente in dit rapport alleen fouten en onzekerheden die groter zijn dan Ook als de fouten en onzekerheden samen klein genoeg zijn voor een goedkeurende verklaring. o o o 25

26 Bijlage 2: T.b.v. college/management ~AKER TILLY Bevindingen jaarrekening 2016 In aanvulling op de aan de gemeenteraad gerapporteerde bevindingen groter dan de rapporteringstolerantie ad hebben wij de volgende bevindingen geconstateerd waarmee een bedrag boven de is gemoeid. Deze bevindingen dienen wij aan u te rapporteren op grond van onze interne richtlijnen en hebben wij tevens opgenomen in de bevestiging bij de jaarrekening. 1. Inzake de Jeugdzorg - ZIN hebben wij een niet-gecorrigeerde fout geconstateerd voor een bedrag ad Deze fout wordt veroorzaakt doordat de bij uw gemeente opgenomen last voor een zorgaanbieder hoger is dan de gewaarmerkte productieverantwoording. 26