Citation for published version (APA): Bosker, O. J. (1997). Snelrecht: de generaal en speciaal preventieve effecten van sneller straffen s.n.

Transcriptie

1 University of Groningen Snelrecht Bosker, Okko Jan IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 1997 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Bosker, O. J. (1997). Snelrecht: de generaal en speciaal preventieve effecten van sneller straffen s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date:

2 Hoofdstuk 7 Resultaten speciale preventie In dit hoofdstuk worden de resultaten besproken van het onderzoek naar de speciaal preventieve werking van sneller straffen. 1 De hypothese is dat de recidive vermindert naarmate daders sneller worden gestraft. Om dit te onderzoeken, is een vergelijking gemaakt tussen de recidive van daders die via snelrecht zijn gestraft en de recidive in een controlegroep, waarin de daders volgens een reguliere procedure zijn gestraft. Eerst wordt de snelheid besproken waarmee de zaken in de snelrecht- en de controlegroep zijn afgedaan. Omdat het mogelijk is dat snelrecht bij een bepaald type dader wel effect heeft, maar bij een ander type dader niet, wordt nagegaan of bepaalde daderkenmerken samenhangen met een speciaal preventieve werking van snelrecht. 7.1 Afhandelingssnelheid van strafzaken Door het invoeren van snelrecht in Drenthe is het strafproces op twee manieren versneld. Ten eerste neemt het OM reeds een beslissing over de vervolging op het moment dat de verdachte voor verhoor op het politiebureau is. De tijd tussen de aanhouding door de politie en het moment waarop de verdachte de dagvaarding krijgt uitgereikt met eventueel een transactieaanbod, is daardoor teruggebracht tot nul dagen. Buiten snelrecht verlaat de verdachte, nadat het verhoor is afgesloten, het politiebureau zonder dat een beslissing over de vervolging is genomen en wordt daarmee pas enkele weken of maanden later geconfronteerd. Ten tweede is ook de dagvaardingstermijn verkort. Dit betekent dat minder tijd verloopt tussen de vervolgingsbeslissing en de terechtzitting. De resultaten van deze twee versnellingen zijn te zien in tabel 7.1. In deze tabel is een overzicht gegeven van de snelheid in het strafproces bij de snelrechtgroep en de controlegroep. Weergegeven is het gemiddelde aantal dagen dat verloopt tussen het plegen van het delict en de aanhouding door de politie, tussen het plegen van het delict en het moment waarop het OM over de vervolging beslist en tussen het plegen van het delict en de terechtzitting. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen vermogens-, verkeers- en agressiedelicten. 1. De ruwe data van het onderzoek en de statistische toetsingen staan vermeld in de bijlagen 7 en 8. 91

3 Tabel 7.1: Gemiddeld aantal dagen dat verloopt tussen het delict en de aanhouding door politie (pol), tussen het delict en de vervolgingsbeslissing van het OM en tussen het delict en de terechtzitting (rb). snelrechtgroep controlegroep delict-pol delict-om delict-rb delict-pol delict-om delict-rb vermogensdelicten verkeersdelicten agressiedelicten In de tabel is te zien dat de vervolgingsbeslissing en de terechtzitting in de snelrechtgroep voor alle typen delicten aanzienlijk sneller volgen op het plegen van een delict dan in de controlegroep. De vervolgingsbeslissing wordt in de snelrechtgroep bij de verkeersdelicten gemiddeld 71 dagen, bij vermogensdelicten 82 dagen en bij de agressiedelicten 100 dagen eerder genomen. De terechtzitting volgt in de snelrechtgroep bij verkeersdelicten gemiddeld 120 dagen, bij vermogensdelicten 98 dagen en bij agressiedelicten 90 dagen sneller op het plegen van een delict. 2 De tijd tussen het plegen van het delict en de aanhouding door de politie is in de snelrechtgroep hetzelfde als in de controlegroep. Het is zo goed als onmogelijk om de snelheid waarmee verdachten worden aangehouden te verhogen. Hier moet de kanttekening worden gemaakt dat bij de controlegroep in de loop van 1991 een lik-op-stuk-procedure werd ingevoerd voor rijden onder invloed. Bij de opzet van het onderzoek was de verwachting dat de afhandeling van zaken in de op te zetten snelrechtprocedure een aantal weken sneller zou gaan dan feitelijk na de invoering snelrecht is gerealiseerd. De snelheid in de lik-op-stuk-procedure (68 dagen tussen aanhouding en de terechtzitting) is daardoor vrijwel gelijk aan die in de snelrechtgroep (54 dagen). 3 Door een vergelijking te maken tussen de snelrechtgroep en de groep daders die in de lik-op-stuk-procedure zijn terechtgekomen, kan niet worden onderzocht of een speciaal preventief effect uitgaat van sneller straffen. Deze groep is daarom verder buiten beschouwing gelaten. Als gevolg hiervan is de controlegroep bij de verkeersdelicten relatief klein en moet een verschil tussen de groepen groter zijn om statistisch significant te zijn. Samenvattend kan worden vastgesteld dat bij de snelrechtgroep het OM aanzienlijk sneller een beslissing neemt over de vervolging en dat de terechtzitting aanzienlijk sneller plaatsvindt dan bij de controlegroep. De speciaal preventieve effecten hiervan 2. Alleen de gemiddelden van de vermogens-, verkeers- en agressiedelicten zijn beschreven. Het is niet zinvol om gemiddelden voor de drie type delicten samen te berekenen, omdat de verhoudingen tussen de delicten in het totale daderbestand niet bekend zijn. 3. De tijd tussen de aanhouding en de vervolgingsbeslissing bij lik-op-stuk-zaken is, net als in snelrecht, nul dagen. 92

4 worden in dit hoofdstuk besproken: eerst de effecten van de snellere vervolgingsbeslissing, daarna die van het sneller plaatsvinden van de terechtzitting. 7.2 De snellere vervolgingsbeslissing van het OM Voor de dader begint de justitiële molen te draaien op het moment dat hij door de politie wordt aangehouden voor verhoor. In snelrecht krijgt de verdachte direct na de afsluiting van het verhoor de vervolgingsbeslissing van het OM meegedeeld. Buiten snelrecht wordt de verdachte op een later moment met de vervolgingsbeslissing geconfronteerd. Om vast te stellen of van de snellere vervolgingsbeslissing een speciaal preventieve werking uitgaat, is de recidive in de snelrechtgroep vergeleken met de recidive in de controlegroep. De recidive wordt, gerekend vanaf de aanhouding, op drie manieren gemeten: door het percentage recidivisten, door de snelheid van recidiveren en door de omvang van de recidive. De speciaal preventieve werking van de snellere vervolgingsbeslissing kan strikt genomen alleen worden gemeten bij daders die een transactie hebben betaald. Door het betalen van de transactie eindigt voor hen de vervolging. Een preventief effect is dan uitsluitend toe te schrijven aan de snellere vervolgingsbeslissing. Bij de daders die door de rechter zijn gestraft, is niet alleen de vervolgingsbeslissing versneld, maar is ook de dagvaardingstermijn verkort. Het valt niet uit te sluiten dat de recidive tevens wordt beïnvloed door het sneller straffen door de rechter. Een gevonden preventief effect mag bij deze groep niet uitsluitend aan de snellere vervolgingsbeslissing worden toegeschreven. Daarom wordt eerst een vergelijking gemaakt tussen de snelrecht- en de controlegroep voor alle daders samen en wordt daarna een indeling gemaakt tussen daders die een transactie hebben betaald en daders die door de rechter zijn gestraft Percentage recidivisten Eerst is bij alle daders nagegaan of het percentage recidivisten in de snelrechtgroep verschilt van de controlegroep. Indien snelrecht een speciaal preventieve werking heeft dan zal het percentage recidivisten in de snelrechtgroep lager zijn dan in de controlegroep. In tabel 7.2 staat het percentage daders van vermogens-, verkeers- en agressiedelicten dat heeft gerecidiveerd. Tabel 7.2: Percentage recidivisten per type delict. snelrechtgroep controlegroep

5 In tabel 7.2 is te zien dat in de snelrechtgroep voor alle typen delicten procentueel iets minder daders hebben gerecidiveerd dan in de controlegroep. Statistisch is echter geen van deze verschillen significant. In tabel 7.3 is een indeling gemaakt in daders die een transactie hebben betaald en daders die door de rechter zijn gestraft. Van beide groepen is het percentage recidivisten weergegeven. Tabel 7.3: Percentage recidivisten per type delict bij daders die een transacties hebben betaald en daders die door de rechter zijn gestraft. transactie betaald -snelrechtgroep controlegroep door rechter gestraft -snelrechtgroep controlegroep In de tabel is te zien dat bij de daders die door de rechter zijn gestraft het percentage dat recidiveert twee tot drie keer zo hoog is als bij de daders die een transactie hebben betaald. Bij de daders die een transactie hebben betaald, is het percentage recidivisten bij de vermogensdelicten gelijk gebleven. Bij de verkeers- en agressiedelicten zijn in de snelrechtgroep de recidivepercentages weliswaar hoger, maar deze verschillen zijn statistisch niet significant. Bij de verkeersdelicten zijn in de (kleine) controlegroep geen daders met recidive aangetroffen. Bij de daders die door de rechter zijn gestraft, is het percentage recidivisten voor alle typen delicten in de snelrechtgroep lager dan in de controlegroep, maar ook deze verschillen zijn statistisch niet significant Snelheid van recidiveren Bij daders die hebben gerecidiveerd, is nagegaan hoe lang het gemiddeld duurde, voordat ze opnieuw een misdrijf pleegden. Indien snelrecht een speciaal preventieve werking heeft, zal de recidivesnelheid in de snelrechtgroep geringer zijn dan in de controlegroep. Tabel 7.4 geeft een overzicht van de recidivesnelheid voor de verschillende typen delicten in de snelrechtgroep en de controlegroep. 94

6 Tabel 7.4: Recidivesnelheid in dagen per type delict. snelrechtgroep controlegroep De recidivesnelheid is in de snelrechtgroep voor alle typen delicten gemiddeld groter dan in de controlegroep, maar deze verschillen zijn statistisch niet significant. Ook bij de recidivesnelheid is een indeling gemaakt in daders die een transactie hebben betaald en daders die door de rechter zijn gestraft. Tabel 7.5 geeft een overzicht van de recidivesnelheid voor de verschillende typen delicten in de snelrechtgroep en de controlegroep. Tabel 7.5: Recidivesnelheid in dagen per type delict bij daders die een transactie hebben betaald en daders die door de rechter zijn gestraft. transactie betaald -snelrechtgroep controlegroep door rechter gestraft -snelrechtgroep controlegroep Bij daders die een transactie hebben betaald, is de recidivesnelheid in de snelrechtgroep voor alle typen delicten geringer dan in de controlegroep. Bij de verkeersdelicten zijn in de controlegroep geen recidivisten aangetroffen. Bij daders die door de rechter zijn gestraft, is de recidivesnelheid in de snelrechtgroep daarentegen voor alle typen delicten groter. Maar geen van de gevonden verschillen is statistisch significant Omvang van de recidive Bij daders die hebben gerecidiveerd, is ook de omvang van de recidive vastgesteld. Indien snelrecht een speciaal preventieve werking heeft, zal de omvang van de recidive in de snelrechtgroep kleiner zijn dan in de controlegroep. In tabel 7.6 is de gemiddelde omvang van de recidive in de snelrecht- en de controlegroep weergegeven. 95

7 Tabel 7.6: Gemiddelde omvang van de recidive in aantal delicten per type delict. snelrechtgroep controlegroep In de tabel is te zien dat de gemiddelde omvang van de recidive voor alle typen delicten in de snelrechtgroep slechts in geringe mate verschilt van die in de controlegroep. De verschillen zijn statistisch niet significant. De vergelijking van de omvang van de recidive tussen de snelrecht- en de controlegroep is ook afzonderlijk vastgesteld voor daders die een transactie hebben betaald en voor daders die door de rechter zijn gestraft. De resultaten van deze analyse staan in tabel 7.7. Tabel 7.7: Gemiddelde omvang van de recidive bij daders die een transactie hebben betaald en bij daders die door de rechter zijn gestraft. transactie betaald -snelrechtgroep controlegroep door rechter gestraft -snelrechtgroep controlegroep In de tabel is te zien dat de omvang van de recidive in de snelrecht- en de controlegroep, zowel bij de daders die door de rechter zijn gestraft als bij de daders die een transactie hebben betaald, voor alle typen delicten slechts in geringe mate verschilt. De verschillen zijn statistisch niet significant Conclusie ten aanzien van de snellere vervolgingsbeslissing De conclusie uit de voorgaande analyses is dat van een snellere beslissing van het OM over de vervolging in snelrecht geen speciaal preventief effect uitgaat. Het percentage recidivisten, de snelheid van recidiveren en de omvang van de recidive zijn door de snellere vervolgingsbeslissing niet significant verminderd. Deze conclusie geldt ook afzonderlijk voor vermogens-, verkeers- en agressiedelicten, ongeacht of de daders een transactie hebben betaald of door de rechter zijn gestraft. 96

8 7.3 Het sneller straffen door de rechter Bij de daders die door de rechter zijn gestraft, is nagegaan of de snelheid waarmee de terechtzitting volgt op het plegen van het delict van invloed is op het percentage recidivisten en de recidivesnelheid. De omvang van de recidive blijft buiten beschouwing, omdat de hiervoor benodigde gegevens niet zijn verzameld Percentage recidivisten Indien van sneller straffen door de rechter een preventieve werking uitgaat, zal het percentage recidivisten dalen, gerekend vanaf het moment van de terechtzitting. In tabel 7.8 is het recidivepercentage weergegeven van de daders die door de rechter zijn gestraft. Tabel 7.8: Recidivepercentage per delict in de snelrecht- en controlegroep. snelrechtgroep controlegroep In de tabel is te zien dat in de snelrechtgroep voor alle typen delicten geldt dat procentueel minder daders recidiveren dan in de controlegroep. Vooral bij de vermogensdelicten lijkt de vermindering van het recidivepercentage relatief groot te zijn. Statistisch zijn de verschillen echter niet significant Recidivesnelheid Bij de recidivisten is ook de snelheid van recidiveren vastgesteld. In tabel 7.9 staat de recidivesnelheid van de daders die een straf van de rechter hebben gekregen. Tabel 7.9: Recidivesnelheid in dagen per delict in de snelrecht- en controlegroep. snelrechtgroep controlegroep In hoofdstuk 5 is besproken dat het te veel tijd en moeite zou kosten om van alle in de recidiveperiode gepleegde delicten de pleegdatum te achterhalen. Het gevolg hiervan is dat niet bij alle delicten kan worden bepaald of ze in de recidiveperiode zijn gepleegd. 97

9 In tabel 7.9 is te zien dat de recidivesnelheid bij de vermogens- en de agressiedelicten in de snelrechtgroep in slechts geringe mate verschilt van dat in de controlegroep. Bij de verkeersdelicten is de recidivesnelheid in de snelrechtgroep ongeveer tweeënhalve maanden groter dan in de controlegroep. Maar ook hier geldt dat geen van de verschillen statistisch significant is Conclusie ten aanzien van het sneller straffen door de rechter De voorgaande analyses leiden tot de conclusie dat van het sneller straffen door de rechter in snelrecht geen speciaal preventief effect uitgaat. Het percentage recidivisten en de snelheid waarmee wordt gerecidiveerd, zijn niet significant verminderd doordat de rechter sneller na het plegen van een delict een straf oplegt. Deze conclusie geldt voor daders van zowel vermogens-, verkeers- als agressiedelicten. 7.4 Snelheid en daderkenmerken Uit de tot nu toe besproken resultaten blijkt dat van een snellere vervolgingsbeslissing en van het sneller straffen door de rechter geen speciaal preventief effect uitgaat. Het is in theorie echter mogelijk dat snelrecht bij het ene type dader wel een speciaal preventieve werking heeft, terwijl dat bij een ander type niet het geval is. Om deze mogelijkheid te onderzoeken is gekeken of een preventieve werking van snelrecht afhankelijk is van bepaalde kenmerken van daders. De daderkenmerken waarvoor dit is nagegaan, zijn: sekse, leeftijd en de mate waarin de daders eerder al delicten hebben gepleegd Sekse Omdat de conclusies die tot nu toe over de speciaal preventieve werking in snelrecht zijn getrokken overwegend mannen (83%) betreffen, is nagegaan of snelrecht bij vrouwen hetzelfde effect heeft als bij mannen. 5 Bij vrouwen verschilt het percentage recidivisten in de snelrechtgroep (17%) nauwelijks van het percentage recidivisten in de controlegroep (16%). Dit geringe verschil is statistisch dan ook niet significant. De gemiddelde recidivesnelheid in de snelrechtgroep (265 dagen) is bijna twee maanden lager dan in de controlegroep (323 dagen), maar dit verschil is statistisch niet significant. De gemiddelde omvang van de recidive verschilt in de snelrechtgroep (1,6) 5. In totaal vertonen in beide groepen bij de verkeers- en agressiedelicten slechts vier vrouwen recidive. Daarom blijven deze typen delicten buiten beschouwing en wordt alleen naar de vermogensdelicten gekeken. 98

10 nauwelijks van die in de controlegroep en dit verschil is eveneens statistisch niet significant (1,5). Alles bij elkaar genomen, betekent dit dat snelrecht bij vrouwen even weinig effect op de recidive heeft als bij mannen Leeftijd Het tweede onderzochte daderkenmerk is de leeftijd van de dader. Onderzocht is of de leeftijd van de dader van invloed is op de recidive. Nagegaan is in hoeverre de recidive verschilt in de leeftijdscategorieën: 18 tot 20, 20 tot 25, 25 tot 30, 30 tot 35, 35 tot 40 en ouder dan Bij geen van de leeftijdscategorieën is tussen de snelrechten de controlegroep een significant verschil gevonden in het recidivepercentage, de recidivesnelheid en de recidiveomvang. 7 Dit geldt voor alle typen delicten. Over het geheel genomen, kan worden geconcludeerd dat de leeftijd niet van invloed is op een speciaal preventieve werking van snelrecht First-offenders en daders met voordocumentatie Of daders eerder delicten hebben gepleegd en de mate waarin ze eerder delicten hebben gepleegd, is vastgesteld aan de hand van het aantal misdrijven uit het Wetboek van Strafrecht en de Wegenverkeerswet, dat in de aan het onderzoek voorafgaande periode van vijf tot zes jaar is gepleegd. 8 Op grond van deze voordocumentatie' is een onderscheid gemaakt tussen daders zonder voordocumentatie (first-offenders) en daders met voordocumentatie. In tabel 7.10 is het recidivepercentage van beide groepen weergegeven. In de tabel is te zien dat het percentage recidivisten voor alle typen delicten bij first-offenders in de snelrechtgroep slechts in geringe mate verschilt van het recidivepercentage van first-offenders in de controlegroep. De geringe verschillen zijn statistisch niet significant. Ook bij de daders met voordocumentatie zijn de verschillen in recidivepercentage voor alle typen delicten tussen de snelrechtgroep en de controlegroep gering en niet significant. 6. Bij de recidivesnelheid en recidiveomvang moesten vanwege het lage aantal daders enkele leeftijdscategorieën worden samengevoegd. 7. Alleen bij daders tussen de 35 en de 40 is bij de vermogensdelicten het percentage recidivisten in de controlegroep significant hoger. Aan dit verschil hoeft verder geen aandacht te worden geschonken. 8. De precieze pleegdatum van de eerder gepleegde delicten is niet vastgesteld, omdat dit te veel tijd en moeite zou kosten (zie hoofdstuk 5). Er is gebruik gemaakt van het inschrijfjaar van een zaak op het parket. Het gevolg hiervan is dat de periode waarover de voordocumentatie wordt gemeten niet voor iedere dader even lang is. De periode bedraagt minimaal vijf en maximaal zes jaar. 99

11 Tabel 7.10: Recidivepercentage van first-offenders en van daders met voordocumentatie per type delict. first-offenders -snelrechtgroep controlegroep daders met voordocumentatie -snelrechtgroep controlegroep Om vast te stellen of de mate van voordocumentatie verschil maakt voor de effectiviteit van snelrecht, is het recidivepercentage ook afzonderlijk vastgesteld voor daders, die eerder één delict, twee tot vijf delicten, of zes of meer delicten hebben gepleegd. Ook voor deze afzonderlijke categorieën zijn tussen de snelrecht- en de controlegroep geen statistisch significante verschillen gevonden. 9 Ook is nagegaan of het voor de snelheid van recidiveren verschil maakt of de dader first-offender is of voordocumentatie heeft. De resultaten van deze analyse staan in tabel Tabel 7.11: Recidivesnelheid van de first-offenders en van daders met voordocumentatie per type delict. first-offenders -snelrechtgroep controlegroep daders met voordocumentatie -snelrechtgroep controlegroep In de tabel is te zien dat de recidivesnelheid voor alle typen delicten bij first-offenders in de snelrechtgroep slechts in geringe mate verschilt van de recidivesnelheid van firstoffenders in de controlegroep. De geringe verschillen zijn statistisch niet significant. Ook bij de daders met voordocumentatie zijn de verschillen in recidivesnelheid voor alle typen delicten tussen de snelrechtgroep en de controlegroep gering en niet significant. Nagegaan is ook of er een verband bestaat tussen de recidivesnelheid en de mate van voordocumentatie. Hierbij is weer een indeling gemaakt in daders met één 9. Een uitzondering vormen de agressiedelicten. Bij daders met één delict in de voordocumentatie is in de controlegroep het recidivepercentage significant hoger. Omdat in de recidivecijfers verder geen patroon valt te ontdekken, kan dit verschil worden genegeerd. 100

12 delict, met twee tot vijf delicten, en met zes of meer delicten als voordocumentatie. Ook voor deze afzonderlijke categorieën zijn tussen de snelrecht- en de controlegroep geen statistisch significante verschillen gevonden. 10 Onderzocht is verder of de omvang van de recidive bij first-offenders en daders met voordocumentatie in de snelrecht- en de controlegroep verschilt. De resultaten van deze analyse staan in tabel Tabel 7.12: Omvang van de recidive van de first-offenders en van daders met voordocumentatie per type delict. first-offenders -snelrechtgroep controlegroep daders met voordocumentatie -snelrechtgroep controlegroep In de tabel is te zien dat de omvang van de recidive voor alle typen delicten bij firstoffenders in de snelrechtgroep slechts in geringe mate verschilt van de recidiveomvang van first-offenders in de controlegroep. De geringe verschillen zijn statistisch niet significant. Ook bij de daders met voordocumentatie zijn de verschillen in recidiveomvang voor alle typen delicten tussen de snelrechtgroep en de controlegroep gering en niet significant. Alle resultaten bij elkaar genomen is de conclusie gerechtvaardigd dat de mate van voordocumentatie niet van invloed is op het speciaal preventieve effect van snelrecht Conclusie ten aanzien van de daderkenmerken Uit de resultaten van het onderzoek naar daderkenmerken kan worden geconcludeerd dat sekse, leeftijd en de mate van voordocumentatie van daders niet van invloed zijn op het speciaal preventieve effect van snelrecht. 10. Een uitzondering vormen de agressiedelicten. Bij daders met één delict in de voordocumentatie is de recidivesnelheid in de controlegroep significant lager. Aangezien in de recidivecijfers verder geen patroon valt te ontdekken, kan dit verschil worden genegeerd. 101

13 7.5 Samenvatting en conclusie ten aanzien van de speciale preventie Door de invoering van snelrecht is het strafproces op twee manieren aanzienlijk versneld. In de eerste plaats wordt de vervolgingsbeslissing door het OM genomen op het moment dat de verdachte nog op het politiebureau is. Hierdoor wordt de dader snel geconfronteerd met een dagvaarding en eventueel een transactieaanbod. In de tweede plaats is de dagvaardingstermijn verkort. De tijd tussen de vervolgingsbeslissing en de terechtzitting is hierdoor verkort. Dit heeft tot gevolg dat daders eerder voor de rechter moeten verschijnen. Indien deze versnellingen een speciaal preventief effect hebben, zou dat moeten blijken uit een verminderde recidive. Onderzocht is of het percentage recidivisten, de snelheid van recidiveren en de omvang van de recidive door de invoering van snelrecht zijn verminderd. Dit blijkt niet het geval te zijn, noch bij daders die een transactie hebben betaald, noch bij daders die door de rechter zijn gestraft. Uit het onderzoek blijkt verder dat door het sneller straffen door de rechter de recidive evenmin is verminderd. Voor deze conclusie maakt het niet uit of het gaat om vermogens-, verkeers- of agressiedelicten. Omdat het mogelijk is dat snelrecht bij bepaalde typen daders wel effect heeft en bij andere typen daders niet, is onderzocht of een speciaal preventief effect van snelrecht samenhangt met bepaalde daderkenmerken. Dit blijkt niet het geval te zijn. Van het invoeren van snelrecht is dus geen speciaal preventieve werking uitgegaan. Hierbij moet worden opgemerkt dat niet kan worden uitgesloten dat een speciaal preventief effect zou kunnen optreden, indien de terechtzitting nog sneller zou plaatsvinden dan in het Drenthe het geval was. Om twee redenen is het echter niet waarschijnlijk dat onder die omstandigheden wèl een preventief effect zou optreden. In de eerste plaats is er weinig aanleiding om een effect te verwachten, omdat snelrecht bij de daders die een transactie hebben betaald geen effect heeft. Een snellere sanctie is immers niet mogelijk. In de tweede plaats is het in de praktijk niet mogelijk om op grote schaal de snelheid nog aanzienlijk verder te verhogen. Alleen bij bepaalde type delicten en bij bepaalde categorieën van daders is nog een dergelijke versnelling mogelijk. De conclusie is derhalve dat sneller straffen door het invoeren van snelrecht geen speciaal preventieve werking heeft en dat het niet waarschijnlijk is dat dat wel het geval zal zijn als het strafproces nog verder wordt versneld. 102