SPECIAL INSPIRATIEBIJEENKOMST MAAND VAN DE GESCHIEDENIS 2015

Transcriptie

1 NUMMER 96, 22 MEI 2015 SPECIAL INSPIRATIEBIJEENKOMST MAAND VAN DE GESCHIEDENIS 2015 Deze Erfgoedloper staat helemaal in het teken van de Inspiratiebijeenkomst Maand van de Geschiedenis 2015 op 1 mei in het Auditorium van het Groninger Museum. IN DIT NUMMER Wat is de Maand van de Geschiedenis lees verder De dromen en daden van erfgoedinstellingen lees verder Interview met Thomas von der Dunk lees verder Uit de lezing van Von der Dunk lees verder Het projectteam aan het woord lees verder Tussen droom en daad Tussen Droom & Daad is het thema van de Maand van de Geschiedenis die in oktober van dit jaar plaatsheeft. Een thema dat niet alleen zeer tot de verbeelding spreekt, maar ook goed aansluit bij de kringloop van beleid en bestuur. Als culturele instelling mogen we onze dromen en daden dit jaar op papier zetten, in de hoop dat die worden meegenomen in de nieuwe cultuurnota voor Maar niet alleen de cultuursector is aan zet, ook de politiek heeft dromen verwoord in het nieuwe collegeprogramma en wil die de komende jaren in daden omzetten. De titel Vol vertrouwen schept verwachtingen voor de toekomst. De droom is uitgesproken en het realiseren van de droom kan nu beginnen. Het is hoopgevend dat cultuur en erfgoed een belangrijke plaats houden in het beleid van de provincie en dat er extra geld wordt vrijgemaakt. Niet alleen voor de cultuursector, maar ook voor de economie (toerisme en werkgelegenheid) en de leefbaarheid van onze provincie. Wat is de Maand van de Geschiedenis De Maand van de Geschiedenis is het grootste historische evenement van Nederland en heeft elk jaar plaats in oktober. Media, culturele-, historische-, literaire- en toeristische instellingen slaan deze maand de handen ineen om geschiedenis in de schijnwerpers te zetten, in 2015 rond het thema Tussen Droom & Daad. Jaarlijks organiseren ruim 500 deelnemende instellingen activiteiten voor een breed publiek rond een wisselend thema.

2 De dromen en daden van erfgoedinstellingen Tijdens de inspiratiebijeenkomst vertelde een aantal aanwezigen over hun toekomstdromen en de verwezenlijking daarvan (de daden dus): achtereenvolgens (van links naar rechts) Marjon Edzes, directeur Fraeylemaborg Slochteren (op de foto tweede van rechts), Lenny Bulthuis, artistiek conservator Landgoed Borg Verhildersum Leens, Obby Veenstra, directeur MOW Museum de Oude Wolden in Bellingwolde en Hugo Dokter, hoofd algemene zaken van de Stichting Het Groninger Landschap. Ook Jan Wiebe van Veen, directeur Noordelijk Scheepvaartmuseum lichtte de plannen van zijn museum toe. Follies op de Fraeylemaborg In de loop van dit jaar zullen acht follies worden gebouwd op het terrein van de Fraeylemaborg. Follies zijn rare, romantische bouwsels die in een Engelse landschapspark als dat van de Fraeylemaborg de belevingswaarde verhoogden. Ook deze moderne follies hebben dat doel, maar er moet ook in kunnen worden geëxposeerd. Het is de bedoeling dat de bouwsels minimaal 5 jaar blijven staan. Aan dit project ging een ontwerpwedstrijd vooraf. Uiteindelijk werden 74 ontwerpen ingediend. In het Koetshuis is tot en met 31 mei een tentoonstelling te zien New Follies in ontwerp De tentoonstelling toont de creatieve en gevarieerde ontwerpen in de vorm van ontwerpen, maquettes, bouwtekeningen, foto en film. Het Verhildersum Mysterie Aan de hand van negen fictieve verhalen over Verhildersum, geschreven door studenten van de Schrijversvakschool in Groningen, zijn vijf kunstenaars uit verschillende disciplines aan de slag gegaan. Het Verhildersum Mysterie is een bijzondere manier om spelenderwijs kennis te maken met het verleden en Landgoed Borg Verhildersum. Dwalend over het terrein ontdekt de speurder de fictieve verhalen van oud-bewoners. Dit alles zit in een kleurrijk spel, gericht op kinderen en (groot)ouders. Samen ontdekken ze Verhildersum op een ludieke en bijzondere manier. De jonge Cam en Vinnie rennen over het landgoed op zoek naar de mysterieuze Max en een formule die ze gevonden hebben in de Borg. Onderweg komen ze bijzondere verhalen uit het verleden tegen. MOW Museum de Oude Wolden Het museum in Bellingwolde realiseerde in 2012 een aansprekend en professioneel museumpand als aanvulling op het bestaande gebouw. De nieuwbouw bracht ruimte, licht en uitzicht in het museum waarin zowel artistieke als historische exposities tot hun recht komen. Vanaf september is de historische tentoonstelling Onder Vuur te zien, over Bommen Berend (Bernhard von Galen) en de eerste Münsterse oorlog.

3 Het Groninger Landschap In Warfhuizen bevindt zich de luchtwachttoren 7O1 ( 7 Otto 1 ), een overblijfsel uit de tijd van de Koude Oorlog. Na 1968 verloor het zijn functie. Er is een stichting ter behoud van de toren opgericht met de bedoeling deze op te knappen en open te stellen voor het publiek. Het Groninger Landschap heeft zich bereid verklaard om de luchtwachttoren over te nemen en garant te staan voor de instandhouding, als het gezamenlijk lukt om de financiering voor de restauratie rond te krijgen. In de Vesting Bourtange is onlangs door het Groninger Landschap een informatiecentrum ingericht waar bezoekers worden geïnformeerd over het landschap en over waarom de vesting in het moeras werd gebouwd. Noordelijk Scheepvaartmuseum Als alles meezit gaat volgend jaar zomer een grote wens (droom) van het museum in vervulling: een museumcafé met groot terras aan het water. Het gebouw uit 1870 waar de brasserie in gesitueerd wordt, wordt van binnen helemaal gestript en opgeknapt. Zowel dit gebouw als het jonkheer Rhijnvis Feith huis waar het kantoor van het museum gevestigd is, krijgen een monumentenstatus. Hele geschiedenis een kwestie van droom en daad Geroezemoes van bezoekers begeleidt het gesprek met historicus Thomas von der Dunk: het is vol in het café van het Groninger Museum. Op uitnodiging van de landelijke coördinatie van de Maand van de Geschiedenis bezoekt Von der Dunk een aantal inspiratiebijeenkomsten waaronder dus ook in Groningen. Gezeten in een hoekje achter een glas thee vertelt de historicus dat hij door Ellen Snoep, die hij kent van de Nacht van de Geschiedenis, is gevraagd voor deze inspiratiebijeenkomsten. Al in 2006 was hij betrokken bij, toen nog, de Week van de Geschiedenis, waarvoor hij een boekje schreef rond het thema buren. Het werd een fantasiegeschiedenis over de Duits-Nederlandse betrekkingen. Hoe zou onze geschiedenis er uit hebben gezien als wij bijvoorbeeld een onderdeel van Duitsland zouden zijn geweest? Wat als Willem van Oranje niet was vermoord. De these van Von der Dunk: dan had Nederland niet bestaan, dan zouden wij een erfelijk graafschap zijn geworden, geen republiek en niet soeverein in Tussen Droom en Daad De historicus signaleert dat de thematitels van de afgelopen edities: Land & Water, Arm & Rijk, Vriend & Vijand en nu Tussen Droom & Daad, dus steeds met & ertussen, typisch Duits is. Het gedicht van Willem Elsschot, met de bekende regel want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren, heeft als titel Het huwelijk en gaat over een man die de wens heeft zijn echtgenote te vermoorden: Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand. I have a dream is volgens Von der Dunk weer typisch Amerikaans en vrij modern.

4 Wij associëren droom vaak met een ideaalvoorstelling, terwijl het dikwijls heel verwarrend is. Een droom is niet altijd positief, het kan ook een nachtmerrie zijn. Von der Dunk ziet zichzelf als een mee-ambassadeur van de maand. Verheugend is dat inmiddels een op de vier Nederlanders bekend is met de Maand van de Geschiedenis en dat er steeds meer activiteiten worden ontwikkeld. Als historicus kan Von der Dunk goed uit de voeten met het thema van 2015: de hele geschiedenis is een kwestie van droom en daad! De grote brand van Londen, Lodewijk XIV, de grote sprong voorwaarts en andere voorbeelden Uit de lezing van Thomas von der Dunk Architectuur: dat is het uitgangspunt van de lezing van Thomas von der Dunk waarmee hij in een boeiende uiteenzetting van drie kwartier voorbeelden noemt van historische dromen en daden. Het publiek luistert geboeid naar de toespraak van Thomas von der Dunk In 1666 voltrok zich een ramp in London: een grote brand verwoestte een belangrijk deel van de stad. De brand is waarschijnlijk ontstaan bij een bakker. Het gebeurt bijna altijd bij bakkers of loodgieters. Maar zeker in die tijd, waar de meeste huizen van hout waren, waren de gevolgen catastrofaal. De architect Christopher Wren kreeg de opdracht voor het verwoestte deel een nieuw plan te maken. Dat bleek echter moeilijk uitvoerbaar. Vrijwel iedereen ging weer zijn eigen huis herbouwen en er was geen geld voor onteigening of uitkopen. tussen droom en daad. De zonnekoning Lodewijk IVX had de droom om het Louvre uit te breiden maar zelfs hij stond niet boven de wet. Een moeizaam proces van het uitkopen van mensen begon en ondertussen maakten zowel the king als the pauper gebruik van dezelfde in- en uitgang van het terrein. Al met al heeft het een eeuw geduurd voordat alle hutjes en huisjes weg waren. Hier stonden dus duidelijk wetten in de weg. De 19 e eeuw was de eeuw van de grote sprong voorwaarts waarin veel dromen in daden werden omgezet. Alle belangrijkste elektronische vindingen werden in die eeuw gedaan. Het kenmerkte zich ook door een onverwoestbaar optimisme. Het leven werd, ondanks armoede, gemakkelijker dankzij de techniek. In de twintigste eeuw werd een van de oudste dromen van de mensheid, te kunnen vliegen (een wens die al in de Griekse oudheid Icarus leefde) werkelijkheid. Von der Dunk nam zijn publiek nog mee langs de torenbouw (van Babel e.a.), de Middeleeuwse bouwkunst en vestingen (zoals die van Bourtange). Tegenwoordig krijgen wij een mooi beeld vanuit vogelperspectief van een vesting maar in de tijd van de bouw kon niemand dat natuurlijk zien.

5 In de koffie-/theepauze was er gelegenheid om met elkaar van gedachten te wisselen in de sfeervolle kantine van het Groninger Museum. Het projectteam aan het woord Ellen Snoep, projectleider (foto)en Padmini Kruitwagen, communicatieadviseur van de Maand van de Geschiedenis over de voordelen van meedoen. Ellen lichtte allereerst het thema toe dat dit jaar wat filosofisch is. Het campagnebeeld, een inktpot met veertje, is vriendelijker dan voorgaande (zoals het geweertje mèt hartjes voor Vriend & Vijand)en symboliseert het thema van alweer de twaalfde editie. De slogan is: Ontdek gisteren om vandaag te begrijpen. De resultaten van de campagne van 2014: (onder andere) 500 deelnemers 35 partners 800 activiteiten mediavermeldingen 24% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder kent de Maand van de Geschiedenis meer dan bezoekers 92% tevreden bezoekers Padmini Kruitwagen Er worden drie hoofddoelgroepen onderscheiden: - de scherpzinnige verdiepingszoeker - de sensitieve allesproever - de impulsieve amuseerder (zo n 45% van de bevolking) De voordelen van deelname voor de instelling: Meeliften op een grote landelijke en regionale mediacampagne (krant, tijdschrift, televisie, online) Kans op opname in het programmamagazine (oplage )

6 Voor offline media geldt activiteiten vóór 6 juli aanmelden. Kans op opname in een van de offline en online kanalen van partners (bijvoorbeeld Museumkaartmailing, bijlage VPRO-Gids en regionale kranten) Kans op opname in selecties voor landelijke en regionale pers Gratis promotiepakket (banier, magazines, raamsticker, posters, ansichtkaarten) Mogelijkheid om nieuw publiek te trekken Nieuwe samenwerkingsmogelijkheden Een eigen pagina voor uw activiteit(en) op maandvandegeschiedenis.nl. Voorwaarden voor deelname zijn ondermeer dat de activiteit aan geschiedenis gerelateerd is en dat het raakvlakken heeft met het thema Tussen Droom & Daad. Meer weten: Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS: Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen t. (050) Reacties en kopij: pol@erfgoedpartners.nl. Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht te sturen naar info@erfgoedpartners.nl.