Verslag bijeenkomst procedure cultuurnota s provincie en gemeente Groningen

Transcriptie

1 Verslag bijeenkomst procedure cultuurnota s provincie en gemeente Groningen Groninger Forum, 22 september 2015 Eerste gedeelte interview met cultuurwethouder Paul de Rook en gedeputeerde van cultuur Fleur Gräper-van Koolwijk, door dagvoorzitter Erik Akkermans. Cultuurnota s Cultuurpijlers moeten Groningse cultuursector nog sterker maken De cultuurnota s : stad en provincie Groningen hebben allebei hun eigen kadernota geschreven, maar voor cultuurinstellingen die deel willen uitmaken van de nieuwe cultuurnota is er slechts één digitaal vragenformulier. Het is een praktisch en positief gevolg van de intensieve samenwerking tussen cultuurwethouder Paul de Rook en gedeputeerde van cultuur Fleur Gräper-van Koolwijk. Ook inhoudelijk willen de D66-bestuurders zoveel mogelijk samen optrekken. Wat zijn hun doelstellingen voor het cultuurbeleid in de periode en wat verwachten zij van de culturele instellingen? Een vraaggesprek met twee jonge en ambitieuze bestuurders. Jullie zijn nog niet zo heel lang bestuurder op het gebied van cultuur: Paul sinds mei 2014 en Fleur sinds april Wat is jullie affiniteit met kunst? Ik heb theater gespeeld en dat heeft me veel geleerd, zegt Paul. Zonder theater was ik nooit in de politiek terechtgekomen. Verder ben ik een bijzonder beroerde gitaarspeler. Fleur heeft ook iets met theater. Mijn dochter doet fanatiek aan toneelspelen. We gaan vaak naar voorstellingen. Wat zien jullie als de kracht van cultuur in Groningen? Kunst en cultuur moeten je uitdagen, maar gaan ook over waar je je thuis en vertrouwd voelt, zegt Fleur. In Groningen zijn we in beide heel sterk. Het een zit wat

2 meer in de stad, het ander wat meer in het ommeland. De uitdaging voor de komende jaren is om dat wat meer door elkaar te gooien. Paul: Kunst en cultuur kunnen veel betekenen voor iemand als persoon. Voor de stad als geheel is het ook heel belangrijk. Het is een gigantische economische motor, het is een belangrijke reden waarom mensen hier graag wonen. Met kunst en cultuur kunnen wij onze stad aantrekkelijk houden. Het is vrij uniek dat stad en provincie in zo n mate samen optrekken als nu gebeurt. Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten tussen de beide cultuurnota s? Toen ik begon als gedeputeerde hebben Paul en ik elkaar vrij snel opgezocht. We wilden onze kans grijpen om goede verbindingen te leggen, vertelt Fleur. Resultaat is dat er in vier van de zes lijnen in beide nota s overlap zit. Een hele belangrijke gezamenlijke lijn gaat over een sterke basis en ruimte voor vernieuwing. We constateren met z n tweeën dat je in het veld een aantal sterke pijlers nodig hebt om de cultuursector overeind te houden. In die cultuurpijlers moeten we investeren, zorgen dat ze draagkracht hebben om het cultuurveld te kunnen ondersteunen. Ook moeten we de verbindingen tussen de pijlers opzoeken. Dat kan alleen als stad en provincie samenwerken. De cultuurpijlers zijn een nieuw element in de cultuurnota s. Hoe gaan die onze cultuursector overeind houden? De kracht van Groningen is de breedte die we hebben, zegt Paul. Als je iets breed bouwt, moet je ook zorgen voor fundering. We willen voor alle kunstsectoren dat er een aantal krachtige organisaties zijn die de breedte kunnen dragen en in hun eigen kunstsector tot versteviging kunnen leiden. Daarvoor moeten we gezamenlijk naar een fonds toe voor cultuurpijlers die in samenwerking met anderen tot nieuwe en stevige ideeën willen komen, aldus Paul. Naast dit fonds blijven de structurele en incidentele subsidies natuurlijk gewoon bestaan, zegt Fleur. Waar werken provincie en gemeente nog meer samen? Een mooi voorbeeld van onze samenwerking is ons speerpunt een leven lang cultuur, zegt Fleur. Mensen zouden hun leven lang in aanraking moeten komen met cultuur. Als provincie zijn we verantwoordelijk voor cultuureducatie in het primair onderwijs. Daarnaast richten we een steunfunctie in voor amateurkunst. De stad heeft een rol in talentontwikkeling en -begeleiding en de rijksoverheid heeft een rol in de cultuureducatie in het voortgezet onderwijs. Dat willen we op elkaar laten aansluiten, zodat er voor kinderen een logische lijn ontstaat: van kennismaken met kunst en cultuur op de basisschool naar verder proeven en beleven in de amateurkunst en voor echte talenten zijn er doorstroommogelijkheden. Samen met Leeuwarden, Friesland en Drenthe proberen we te komen tot een Noordelijk cultuurconvenant en we hopen ook het Rijk aan boord te krijgen. En hoe verloopt de samenwerking tussen de provincie en de andere Groningse gemeenten?

3 Fleur: Ik ben samen met Paul bij de Vereniging van Groninger Gemeenten geweest. We zijn met een aantal gemeenten in gesprek om te bezien hoe de kadernota hen kan helpen in hun keuzes. Onze samenwerking met de Stad is goed en dat is van belang, maar tegelijkertijd zijn we ook nadrukkelijk met andere gemeenten in gesprek. Gemeente en provincie leggen ook hun eigen accenten. Hoe onderscheidt de stad zich van andere steden? Groningen is een stad van talent, zegt Paul. Dat geldt niet alleen voor de cultuursector, het hoort bij onze identiteit als stad. We zijn gezegend met een breed aanbod aan kunstopleidingen van een hoog niveau. We willen graag de plek zijn waar kunstenaars de eerste stappen in hun carrière zetten. Met een nieuw en groot programma voor talentontwikkeling willen we een zodanig aanbod creëren dat we kunstenaars vasthouden. Ik wil dat we over vijf tot tien jaar bekend staan als dé stad waar culturele talenten zich kunnen ontwikkelen. En waarmee onderscheidt de provincie zich? Een van de belangrijkste taken van kunst en cultuur in de provincie is het laten beleven door mensen van onze culturele identiteit, zegt Fleur. Wat maakt dat wij ons thuis voelen in onze omgeving, ons landschap? Erfgoed is daarin belangrijk. Een object krijgt voor mensen waarde als ze het verhaal ervan kennen. Het vertellen van die verhalen voedt voor een belangrijk deel onze culturele identiteit. Een mooi voorbeeld is Aduard. Daar wordt sinds kort met 3D-zuilen en een app op je smartphone inzichtelijk gemaakt hoe het klooster er in de Middeleeuwen uitzag. Een schitterend project dat de identiteit van het dorp versterkt en tegelijkertijd kansen biedt voor toerisme en recreatie. Tot slot: de kadernota s liggen er, nu zijn de instellingen aan zet. Wat verwachten jullie van hen? Dat ze zichzelf, hun omgeving én ons uitdagen. Durf scherp te zijn naar jezelf toe, bepaal waarin je wilt excelleren, zegt Fleur. Paul vult aan: Gemeente en provincie investeren fors. Organiseer het zo dat je als instelling je doelstelling haalt en dat wij dit ook kunnen doen. De kadernota s van gemeente en provincie en meer informatie over de aanvraagprocedure vind je vanaf 15 oktober op Een kortere versie van dit artikel verschijnt op 13 oktober in het tijdschrift Kunst & Stad, een uitgave van CBK Groningen.

4 Tweede gedeelte - samenvatting van de vragen uit de zaal en de antwoorden hierop door gedeputeerde Fleur Gräper-van Koolwijk en wethouder Paul de Rook. Cultuurpijlers De cultuurpijlers zijn mij niet duidelijk, zegt Marjon Edzes van de Fraeylemaborg. Kunnen jullie die droom schetsen? In mijn ogen zijn dat organisaties die niet alleen verbindingen leggen binnen hun eigen kunstdiscipline maar ook tussen de disciplines onderling, zegt Fleur Gräpervan Koolwijk. Organisaties die op zoek gaan naar raakvlakken tussen disciplines om te ontdekken welke nieuwe vormen van kunst en cultuur daar zouden kunnen ontstaan. Denk ook aan het zoeken van samenwerking met partijen buiten de kunstsector. Of aan samenwerking tussen publiek en privaat en tussen cultuur en sport bijvoorbeeld. Cultuurpijlers zijn ook organisaties die niet alleen bezig zijn met hun eigen bestaan maar ook met de vraag hoe hun omgeving mee kan groeien in hun existentie. Hoeveel cultuurpijlers komen er?, vraagt Ton Kee van het Luthers Bach Ensemble. En in welke sectoren? Paul de Rook: We hebben in Groningen een brede vloer aan kunst en cultuur. Elke sector zou een pijler moeten hebben die dat draagt. Welke sectoren we gaan benoemen, dat is nog niet uitgekristalliseerd. Daarover vragen we advies aan de Kunstraad. Rol van de Kunstraad Is de rol van de Kunstraad veranderd, nu gemeente en provincie meer samenwerken?, vraagt een vertegenwoordiger van het Cultuurhistorisch Centrum Oldambt. We hebben gezamenlijk aan de Kunstraad gevraagd om de plannen die straks binnenkomen te beoordelen en ons daarover te adviseren, zegt Fleur Gräper-van Koolwijk. Ook hebben we de Kunstraad verteld dat de instellingen wat ons betreft niet aan alle eisen hoeven te voldoen, maar dat er uiteindelijk wel een compleet palet moet ontstaan. Zo hopen we maximale synergie te halen uit de samenwerking. Paul de Rook vult aan: Deels hebben we de opdracht aan de Kunstraad wel wat ingewikkelder gemaakt. De raad moet niet voor elke organisatie een checklist afvinken. Neem bijvoorbeeld cultuureducatie. Wat ons betreft hoeft niet meer iedereen aan cultuureducatie te doen. Dat is niet ons belang. Maar ons belang is wel dat er een samenhangend en logisch aanbod van cultuureducatie overblijft. Mediafonds Het landsdeel Noord gaat zich ontfermen over een in te stellen Mediafonds, lees ik in de provinciale cultuurnota. Wat betekent dit concreet?, vraagt Lejo Siepe van Stichting Beeldlijn.

5 Fleur Gräper-van Koolwijk: De provincie Groningen praat met Drenthe en Friesland over het instellen van een mediafonds. Lukt dit, dan kan het een Noordelijk mediafonds worden. Lukt het niet, dan houden we het bij een Gronings mediafonds. Met zo n fonds willen we mediaproducties mogelijk maken. Bij veel regionale media staat de onderzoeksjournalistiek onder druk. Cultuur kan mij als individu kritisch prikkelen. Maar ook als politicus ben ik gebaat bij een kritische tegenhanger. Fonds voor Noordelijke cultuur Zien jullie een verband tussen de samenwerking met het bedrijfsleven en talentontwikkeling?, vraagt Berend Vis van Station Noord. Want startende kunstenaars hebben niet alleen behoefte aan inhoudelijke ontwikkeling, maar ook aan kopers en opdrachten. Paul de Rook: VNO-NCW Noord is bezig met het opzetten van een fonds om de Noordelijke cultuur te stimuleren. We willen deze inzet van het bedrijfsleven aanwenden om gezamenlijk een aantal programma s te ondersteunen. We onderzoeken nu wat voor programma s we zouden kunnen ontwikkelen en hoe de culturele instellingen daar een goede plek in kunnen krijgen. Het bedrijfsleven moet nu eerst zelf bepalen wat zij hierin willen doen. Daar moeten wij ons als overheid nu even niet mee bemoeien. Ons idee is wel om dit samen te voegen in een convenant met het ministerie. Waarbij we zeggen: dit zijn de plannen, en nu boter bij de vis. De suggestie om talentontwikkeling hierbij te betrekken neem ik mee. Fleur Gräper-van Koolwijk vult aan: Het fonds moet zodanig groot worden dat het rendement geïnvesteerd kan worden in de regio. Daarmee behouden bedrijven een levendige en dynamische omgeving waar de mensen die zij nodig hebben zich willen vestigen. Bedrijven geven aan dat ze ons willen ondersteunen en versterken. Ze zien dat wij als overheden samenwerken in Noordelijk verband. Dat maakt het voor hen aantrekkelijker om hierin een rol te spelen. Blij met samenwerking Tenslotte zegt Ebrien den Engelsman van de Kunstraad Groningen blij te zijn met de samenwerking tussen provincie en gemeente. Omdat het onze opdrachtgevers zijn. Er is nu één procedure. Voor de instellingen in het veld werkt dat veel beter.