Concept Ontwerpbeheerplan 2015

Transcriptie

1 Concept Ontwerpbeheerplan 2015

2

3 Concept Ontwerpbeheerplan 2015

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding en hoofdlijnen 4 2 Beleidsprioriteiten Naar een betrouwbare operatie Verbetering kwaliteit en beschikbaarheid infrastructuur Professionaliseringsopdracht Samenwerking en transparantie Transparant inzicht in prestaties en processen 9 3 Beter en Meer Inleiding Maatregelen onder de noemer Beter Be- en bijsturen in de toekomst Terugdringen spreiding in de uitvoering van de treindienst Verhogen beschikbaarheid infrastructuur Aanpassen planningsnormen Verbeteren reizigerspunctualiteit Maatregelen onder de noemer Meer 14 4 Verdere Professionalisering Inleiding De capaciteit van de hoofdspoorweginfrastructuur Stations Beheer van stations Grote stationsprojecten Spoorvernieuwing en stationsprojecten Stallingen, toegankelijkheid en outillage in Goederenvervoer Kwaliteit van beheer en vervoer Kwaliteit van beheer en vervoer: betrouwbaarheid Onderhoudsprojecten Kwaliteit van beheer en vervoer: veiligheid Kwaliteit van beheer en vervoer: duurzaamheid en milieu Programma Hoogfrequent Spoor Capaciteitsvergroting in nieuwe dienstregeling 24 5 Prestaties & Financiën Inleiding Prestaties Financiën 27

5 Bijlagen A Beleidsprioriteitenbrief 28 B Samenwerking stakeholders 33 C Aanleg- en Stationsprojecten 39 D Regionale projecten 41 E Onderhoudsprojecten 42 F Maatregelen veiligheid 43 G Maatregelen duurzaamheid en milieu 45 H ICT-middelen 46 I Informatie-indicatoren 48 J Definities en meetsystemen prestatie-indicatoren 49 K Overzicht belangrijkste sectorbrede overleggen met spoorwegondernemingen 52 Toelichting foto voorpagina: Vernieuwingswerkzaamheden op het emplacement van station Enschede.

6 1 Inleiding en hoofdlijnen Voor u ligt het ontwerp beheerplan voor Het eerste beheerplan dat geschreven is in de geest van de Lange Termijn Spooragenda (LTSA) en gericht op de inhoud van de beleidsprioriteitenbrief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De intensieve samenwerking tussen ProRail en NS heeft mede op verzoek van het ministerie geleid tot een aanpak Beter en Meer om de doelen van de Lange Termijn Spooragenda te behalen. Vanzelfsprekend is die aanpak ook uitvoerig besproken en afgestemd met alle andere vervoerders op het spoor. Beter en Meer geeft derhalve voor een belangrijk deel richting aan de vele activiteiten die ProRail in 2015 onderneemt. Het spoorproduct is een resultaat van verschillende partijen die samenwerken dat is altijd al zo geweest. Samen met de vele vervoerders, aannemers en ingenieursbureaus bedienen we als infrastructuurbeheerder immers de reizigers, verladers en concessieverleners. Decentrale overheden en omwonenden zijn gesprekspartner wanneer het spoor van invloed is op de leefomgeving. Als staatsbedrijf met een belangrijke maatschappelijke functie heeft ProRail het onderhouden van haar relaties altijd van groot belang geacht. De Lange Termijn Spooragenda positioneert ProRail sterker dan voorheen als uitvoeringsorganisatie van het ministerie. Dat creëert ook een andere verwachting naar de stakeholders om ons heen, en de wens tot een nog intensievere relatie en een hogere mate van transparantie. Transparantie over prestaties en financiën, maar ook over beslissingen en maatregelen. ProRail is zich bewust van haar rol in de maatschappij en is gemotiveerd om op deze manier te gaan werken. ProRail loopt daarom vooruit op de nog vast te stellen toekomstige concessie door reeds dit beheerplan breed te consulteren bij alle relevante stakeholders is de start van de nieuwe beheerconcessie. Randvoorwaardelijk voor het bereiken van de doelen van de LTSA staat de eerste periode van de concessie in het teken van het verhogen van de betrouwbaarheid van het spoorproduct. Zowel de LTSA als Beter en Meer concludeert dat de betrouwbaarheid van het spoorproduct beter kan daar waar het product gemiddeld reeds goed is, moet het product verbeteren waar prestaties onder maat zijn en veel reizigers of goederenstromen geraakt worden. Het verbeteren van de betrouwbaarheid is daarmee niet zozeer het streven naar betere technische cijfers en KPI s, maar het streven om te verbeteren op plekken waar onevenredig veel reizigers of goederenstromen te maken hebben met te lage prestaties. De oproep in de beleidsprioriteitenbrief tot meer transparantie en betere samenwerking zien wij ook in het licht van het verhogen van betrouwbaarheid. Samenwerking met partners en stakeholders en transparantie over onze prestaties en beweegredenen zijn nodig om in ons handelen en het sturen op onze prestatie beter aan te sluiten bij verwachtingen die de omgeving van ons heeft. Voor ProRail betekent dit een verandering van gedrag. Het betekent een verandering van sturing op punctualiteit van de treindienst naar sturing op prestaties voor reizigers en verladers, waarin bijvoorbeeld opgeheven treinen en gemiste overstappen ook een belangrijke rol spelen. Het betekent een verandering van sturing op vermindering van technische storingen naar sturing op minder storingen met de meeste reizigershinder. Het betekent niet dat we onze overwegingen en besluiten verdedigen of uitleggen aan onze stakeholders, wel dat we onze overwegingen eerder delen en samen met onze stakeholders tot meer begrepen en gedragen oplossingen komen staat daarmee in het teken van het inrichten van deze nieuwe sturing. We realiseren dit jaar (samen met NS) een nieuwe KPI voor het meten van reizigerspunctualiteit, inclusief een gezamenlijk sturingsmechanisme om structureel te verbeteren op plekken waar de dienstverlening voor de reiziger onder de maat is. Ook werken we aan een online dashboard om Inleiding en hoofdlijnen 4

7 transparant te zijn over het al dan niet behalen van prestaties. Samen met goederenvervoerders werken we samen aan het operationeel spoorconcept voor het spoorgoederenvervoer. Enthousiast zijn we over door IenM geïnstigeerde landsdelige en landelijke spoortafels. In 2015 start ProRail met een veiligheidsdialoog om veiligheidsdilemma s reeds vroegtijdig breed te bespreken alvorens tot maatregelen of oplossingen te besluiten hiermee beogen we zowel de veilige berijdbaarheid van het spoor te borgen alsook de perspectieven van andere belangen mee te wegen. ProRail heeft reeds in 2014 een begin gemaakt met actievere deelname aan het overleg met reizigersorganisaties, verenigd in het Locov. Op deze tafels verwachten wij te spreken over de wijze waarop grote buitendienststellingen tot stand komen, over onze prestaties en over de toekomstige ontwikkelingen op het spoor. Het vertalen van de opbrengsten van meer overleg naar een goede respons door onze organisatie kost tijd. Het vergt het veranderen van werkprocessen, interne afspraken en externe contracten. Het jaar 2015 staat daarom voor ons in het teken van het inrichten van onze organisatie om beter in te springen op de veranderende eisen die de omgeving aan ons stelt. Wij rekenen op onze stakeholders om ons op een constructieve wijze te helpen veranderen is ook een cruciaal jaar in het toewerken naar de dienstregeling Voor de be- en bijsturing betekent dit concreet het invoeren van een Centraal Besluitvormings- en Monitorings- Orgaan en het maken van Voorgedefinieerde Bijsturingsscenario s voor dit traject, voor de infrastructuur betekent het intensiveren van preventief onderhoud en monitoring voor de cruciale onderdelen van de infrastructuur. Hierbij maken we dankbaar gebruik van de mooie resultaten van eerder gestarte projecten, zoals de Systeemsprong Wissels in de regio Amsterdam/Schiphol/Utrecht. Samen met vervoerders werken we aan het strakker hanteren van plannormen hetgeen zowel de reizigerspunctualiteit als de veiligheid bevordert. In 2015 zullen nog nadrukkelijker dan voorheen afwegingen moeten worden gemaakt tussen ambitie, maatschappelijke wensen en beschikbare middelen. De uitdaging voor ProRail is om zo efficiënt mogelijk om te gaan met de beperktere overheidsmiddelen en toch de gevraagde sprong naar een beter product te leveren zal derhalve ook een jaar van keuzes worden wat doen we wel, en wat doen we niet (meer). Dit beheerplan tracht inzicht te verschaffen in hoe ProRail wil voldoen aan de beleidsprioriteiten zoals gesteld door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het geeft geen volledig en uitvoerig beeld van alle werkzaamheden en projecten die ProRail uitvoert in het kader van de beheerconcessie. De nadrukt ligt daarmee op die zaken waarvan het ministerie vindt dat er meer aandacht voor nodig is en minder op de zaken die reeds goed verlopen. Inleiding en hoofdlijnen 5

8 2 Beleidsprioriteiten 2015 In de nieuwe Beheerconcessie gaat het ministerie van IenM jaarlijks de beleidsprioriteiten voor ProRail bepalen. Daardoor krijgt het ministerie meer mogelijkheden om de samenwerking en de effectiviteit in de spoorsector te stimuleren. Belangrijke aandachtspunten voor 2015 zijn minder hinder voor reizigers, meer transparantie en meer structureel overleg met stakeholders. Als afgesproken resultaten niet worden gehaald kan het ministerie sancties opleggen. Het beheerplan 2015 is de concretisering van de voorschriften uit de nieuwe, nog vast te stellen, beheerconcessie en de prioriteiten in de beleidsprioriteitenbrief voor De beleidsprioriteitenbrief staat in bijlage A. Door de intensievere sturing krijgen de concessieverlener en ProRail een nog actievere relatie. ProRail gaat het ministerie bijvoorbeeld vaker informeren over voorgenomen activiteiten, wijzigingen of risico s en vooraf instemming of goedkeuring vragen voor bepaalde activiteiten. In 2014 is een beheerprotocol vastgesteld waarin afspraken zijn gemaakt over informatieuitwisseling. Het ministerie en ProRail gaan ervan uit dat dit ertoe bijdraagt dat we elkaar goed aangesloten houden. Naast dit contact blijven verschillende reguliere overleggen bestaan zoals het kwartaaloverleg en het directeurenoverleg. De bezuinigingen die de overheid de laatste jaren doorvoert, hebben ook voor ProRail gevolgen gehad in de vorm van structurele kortingen op de subsidie. Wij hebben deze kortingen opgevangen met bezuinigingen op onze apparaatskosten en het budget voor beheer en onderhoud van het spoorsysteem. De komende jaren vraagt de beperkte financiële speelruimte om nog strakkere keuzes. Zo kunnen wij uit het beschikbare budget geen ambities meer bekostigen die verder reiken dan de kerntaken van ProRail. Als er investeringen nodig zijn om nieuwe ambities te realiseren, maken we samen met onze stakeholders en het ministerie een business case die we ter besluitvorming aan het ministerie voorleggen. In 2015 wordt gestuurd op prestatie indicatoren die bijdragen aan de ambities en doelen uit de Lange Termijn Spooragenda. Deze prestatie-indicatoren zijn afgesproken met IenM in de Beheerconcessie Een aantal indicatoren is in gezamenlijkheid met NS opgesteld. Door het gezamenlijk met NS opnemen van de indicatoren borgen we een samenwerking op de sturing binnen de operatie. Hierdoor wordt de reiziger zo goed mogelijk gefaciliteerd. Naast de punctualiteitsindicatoren is er specifieke aandacht voor de negatieve uitschieters waar reizigers tijdens het reizen mee te maken krijgen. Door op deze negatieve uitschieters te sturen worden spoorlijnen met de grootste negatieve impact voor onze reizigers als eerste onderwerp van een actieplan. NS en ProRail sturen gezamenlijk op de voortgang van maatregelen, zowel landelijk als regionaal, en nemen gezamenlijk besluiten over escalaties een maatregelen ter verbetering. 2.1 Naar een betrouwbare operatie Het programma Beter en Meer is een belangrijk instrument om in de komende jaren invulling te geven aan een betrouwbaardere operatie. Beter en Meer is de operationele basis van ProRail en NS die erop gericht is om eerst structureel de betrouwbaarheid van het spoor te verbeteren alvorens hogere frequenties te realiseren om zo de toekomstige klantvraag te kunnen accommoderen. De structurele betrouwbaarheid richt zich niet zozeer op de gemiddelde prestaties, maar met name op verstoringen die veel reizigers raken zoals de zogenaamde zwarte dagen en verstoringen op drukke trajecten op drukke tijdstippen. Beleidsprioriteiten

9 Ook het spoorgoederenvervoer in Nederland vraagt om ongehinderde treinritten en korte doorlooptijden van goederen. Daarmee kan het spoor zijn belangrijke economische functie behouden. Daartoe hebben ministerie, goederenvervoerders en ProRail het operationeel spoorconcept voor het spoorgoederenvervoer ontwikkeld en een goederen-spoortafel ingericht. De vergroting van de betrouwbaarheid, kwaliteit en beschikbaarheid die wij willen realiseren zijn voorwaardelijk om vanaf 2017 onder meer de frequentie van reizigerstreinen op de A2-corridor te kunnen verhogen. In 2015 en de jaren daarna zal de aanleg van het derde spoor Duitsland een behoorlijke impact hebben op het treinverkeer in Nederland. Dit stuk spoor is nodig om de capaciteit voor het goederenvervoer op de Betuweroute beter te kunnen benutten en het Europese netwerk van goederencorridors zoals Rotterdam Genua te versterken. Tijdens de aanleg van dit spoor is de Betuweroute beperkt beschikbaar. De Brabantroute op het gemengde net zal in die periode extra goederenverkeer te verwerken krijgen. Om dit extra aanbod straks goed te kunnen verwerken en vanwege de mogelijke impact op het reizigersverkeer en de leefomgeving is een corridorteam opgericht dat de hinder voor verlader en reiziger binnen de wettelijke bepalingen ten aanzien van leefomgeving zo klein mogelijk te houden. 2.2 Verbetering kwaliteit en beschikbaarheid infrastructuur In aanvulling op maatregelen uit het programma Beter en Meer verhoogt ProRail in 2015 de betrouwbaarheid van de spoorinfra verder door de uitrol van Prestatie Gericht Onderhoud voort te zetten en de seizoensaanpak te intensiveren. Daarnaast investeren ProRail en aan nemers in 2015 samen verder op de gezamenlijke ontwikkeling van kennis en opleiding en op een integraal datamanagement. Het programma Spoordata.nl is erop gericht om voor alle betrokkenen in de spoorbranche de informatie over de infraconfiguratie, de bijbehorende conditie, onderhouds- en prestatiegegevens beter, op één locatie en digitaal te ontsluiten. De verwachte doorlooptijd is 3 jaar, waarbij doorlopend nieuwe ICT projecten worden toegevoegd. In 2015 stellen we aannemers via PGO 3.0 en Spoordata.nl dan ook in staat om hun rol nog beter te vervullen. De voortgang van PGO rapporteert ProRail aan het ministerie. Nederland scoort internationaal hoog op de veiligheid op en rond het spoor. Samen met vervoerders en onderhoudsaannemers werken we aan de continue borging en verdere verbetering van de veiligheid en het versterken van de veiligheidscultuur in de sector. Samen werken we onder meer aan het beperken van het aantal riskante overwegen, het terugdringen van STS-passages en betere voorwaarden voor veilig werken. ProRail gaat met diverse stakeholders in gesprek over de veiligheidsnormen- en maatregelen om zo te komen tot een gedragen aanpak. In 2015 bereikt de grote vernieuwing van het spoor en enkele grote knooppunten een voorlopig hoogtepunt met de oplevering van station Delft en station Den Haag. Naast deze vernieuwingen vindt er in 2015 uiteraard ook regulier onderhoud plaats om de veiligheid en betrouwbaarheid van de infrastructuur te waarborgen. Een overzicht van de belangrijkste regionale projecten staan in bijlage D. Beleidsprioriteiten

10 2.3 Professionaliseringsopdracht Om de gestelde doelen te verwezenlijken ten behoeve van het beste product voor reizigers en verladers werkt ProRail aan continue verbetering van de interne processen. Zo is de gemiddelde tijd die reizigers vastzitten in een gestrande trein na een aanrijding met een persoon teruggebracht van 120 minuten naar 90 minuten en is de tijd dat een storingsploeg naast het spoor staat te wachten totdat ze erin mogen om een urgente storing op te lossen in Gelre verkort van gemiddeld 47 minuten eind 2013 naar gemiddeld 7 minuten in juli De systematiek om vanaf de werkvloer alle operationele processen kritisch tegen het licht te houden zet ProRail in 2015 onverminderd voort. Gelijktijdig verminderen we de kosten voor de bedrijfsvoering (apparaatskosten) conform de taakstelling die we daarvoor van het Rijk kregen. Het gaat om een vermindering van 48,4 miljoen euro structurele kosten per jaar in 2018, ten opzichte van In 2013 heeft ProRail EUR 7,2 miljoen op de apparaatskosten bezuinigd. De overige besparingen worden met name bereikt door een geleidelijke personeelsreductie van circa 600 arbeidsplaatsen. Ook in 2015 vindt de implementatie van deze besparing plaats. 2.4 Samenwerking en transparantie In ons streven naar continue verbetering van de prestaties van het Nederlandse spoor hebben wij onze spoorpartners en stakeholders hard nodig. We streven daarom naar intensieve samenwerking en een constante dialoog met onze omgeving. Desondanks slagen wij er niet altijd in om onze stakeholders en klanten voldoende (tijdig) deelgenoot te maken van onze afwegingen en voornemens, waardoor soms het gevoel ontstaat dat wij onvoldoende inspelen op hun wensen en verwachtingen. Dat willen we graag veranderen, gezien het belang dat we hechten aan een goede samenwerking en transparantie. Onze aanwezigheid in het Locov is daarom in 2014 reeds geïntensiveerd om de dialoog met de reiziger te verbeteren. Om diezelfde reden gaat ProRail in gesprek met de verladers teneinde het treinproduct dat we samen met de goederenvervoerders leveren te kunnen verbeteren. Het thema veiligheid heeft ProRail de afgelopen jaren tot speerpunt gemaakt met een interne cultuuromslag als gevolg. In 2015 gaat ProRail op dit thema de dialoog met de stakeholders intensiveren om veiligheidsdilemma s eerder en beter te bespreken alvorens te komen tot maatregelen die effect kunnen hebben op het treinproduct. Kortgezegd betekent de beoogde beweging dat we onze overwegingen en besluiten niet verdedigen of uitleggen, maar het voorliggende probleem of dilemma eerder delen en met onze stakeholders om tot meer begrepen en gedragen oplossingen te komen. Met de decentrale overheden zijn we in overleg over een transparante werkwijze bij de projecten die we voor hen uitvoeren of die plaatsvinden in hun regio. Aan de landsdelige en landelijke spoortafels worden programma s, projecten, wensen en ambities besproken door deze decentrale overheden, onder meer in aanwezigheid van het ministerie, vervoerders en ProRail als uitvoeringsorganisatie. ProRail wil graag de ramen en deuren openzetten en de relatie met haar stakeholders verder uitbouwen zodat er meer vertrouwen ontstaat dat ProRail de bereidheid heeft om vanuit een Beleidsprioriteiten

11 klantgerichte houding issues te helpen oplossen. Spoorvervoerders hebben een afhankelijkheid van ProRail om hun klanten te bedienen met een zo goed mogelijk vervoerproduct. Om hen zo goed mogelijk te faciliteren zijn we voortdurend in gesprek over verdere verbetering, en is ProRail ingericht ten behoeve van non-discriminatoire behandeling van alle spoorwegondernemingen. Zie bijlage K voor een overzicht van overleggen. ProRail vindt openheid en transparantie belangrijk. Hiermee komen we vanuit dialoog tot gerichte acties die gezamenlijk worden gemonitord, zodat tijdig bijsturing kan plaatsvinden als dat nodig is. 2.5 Transparant inzicht in prestaties en processen Teneinde de dialoog met onze stakeholders te kunnen intensiveren, is het waardevol als ProRail meer inzicht kan bieden in haar prestaties en processen. De behoefte bestaat aan meer, actueel beschikbare en geobjectiveerde informatie over de prestaties, ook samen met de vervoerders. In 2015 introduceren we daartoe als eerste een online dashboard met actuele gegevens. Ook ontwikkelt ProRail in 2015 een portaal waar stakeholders en reizigers terecht kunnen met vragen, klachten, adviezen en ideeën de bestaande loketten waaronder het loket Publiekscontacten dat reeds 24 uur per dag bereikbaar is worden hiertoe verder ingericht. Beleidsprioriteiten

12 Betrekken van stakeholders in onze processen en in ons afwegingskader In bijlage B lichten wij toe hoe wij de relatie per stakeholder hebben ingericht en verder wil verbeteren. Wij zijn ervan overtuigd dat wij alleen samen met onze stakeholders in staat zijn om de prestaties op het Nederlandse spoor continue te verbeteren. De gesprekken op maat en per stakeholdergroep gebruiken we om de opinies en suggesties van de stakeholders op te halen en met hun van gedachten te wisselen over onze strategie en de wijze waarop we hun belangen betrekken bij onze afwegingen. ProRail wil open en transparant zijn over de wijze waarop we omgaan gaan met gemaakte opmerkingen of gestelde vragen en daar solide onderbouwing bij geven. Online concessiedashboard ProRail streeft als uitvoeringsorganisatie met een publieke taak naar een zo groot mogelijke transparantie ten aanzien van onze prestaties en processen. Daartoe willen we geïnteresseerden inzicht geven in onze resultaten en de dialoog versterken over mogelijke verbeteringen hiervan. In overleg met het Ministerie van IenM start ProRail in 2015 de ontwikkeling van een online concessiedashboard. Dit dashboard geeft inzicht in de informatie- en prestatie indicatoren van ProRail en zal voor het publiek toegankelijk zijn. ProRail hanteert onder meer de volgende uitgangspunten bij het ontwerp en de invullingen van het dashboard: Het dashboard is toegankelijk en krijgt een duidelijke plek op de website van ProRail; Het dashboard is informatief en kent daarom geen grote hoeveelheden data, maar begrijpelijke en gemakkelijk leesbare informatie; Het dashboard is zo ontworpen dat de aangeboden informatie in goed overleg tussen ProRail en haar stakeholders geoptimaliseerd kan worden; ProRail onderzoekt in overleg met vervoerders de mogelijkheden voor een integraal en sectorbreed online dashboard. Beleidsprioriteiten

13 3 Beter en Meer 3.1 Inleiding Het spoor moet aantrekkelijker worden voor reizigers en verladers. Dat is de ambitie die spreekt uit de Lange Termijn Spoor Agenda (LTSA). NS en ProRail werken samen aan de operationele uitwerking van die ambitie onder de noemer Beter en Meer. In 2015 concentreren we ons vooral op beter. Beter omvat: de betrouwbaarheid van het spoorsysteem verhogen, vooral op de tijden en plaatsen waar we nog veel reizigers een betere productkwaliteit kunnen aanbieden. Het realiseren van een betere betrouwbaarheid geldt verder als harde randvoorwaarde voor meer treinen en reizigers. en Meer omvat: op drukke routes rijden met minimaal zes Intercitytreinen per uur, zoveel mogelijk rechtstreekse treinverbindingen zonder overstap en gemakkelijk reizen van deur tot deur door soepele aansluiting op andere vormen van vervoer via aantrekkelijke stations. De uitwerking van deze ambities vindt plaats in drie deelprojecten: de Verbeteraanpak Trein, de Verbeteraanpak Veiligheid de Verbeteraanpak Stations de herijking van programma s en projecten/geïntegreerde aanpak. In de Verbeteraanpak Trein ligt de nadruk tot 2018 op de betrouwbaarheid van de treindienst. Door deze verder te verhogen, scheppen wij in deze periode de voorwaarden om op termijn hoogfrequent te kunnen rijden op enkele drukke corridors. De Verbeteraanpak Veiligheid is gericht op het verbeteren van de gezamenlijke veiligheidscultuur en wordt in de tweede helft van 2014 verder uitgewerkt. De Verbeteraanpak Stations moet leiden tot een betere positie voor vervoerders en concessieverleners, betere samenwerking op en rond stations en betere voorzieningen voor reizigers, onder meer in het voor- en natransport. Om de gewenste resultaten te kunnen bereiken werken we nauw samen met NS, in het gezamenlijke programma Beter en Meer en aan de hand van prestatie-indicatoren die we onderling en met het ministerie van IenM in de Beheerconcessie afstemmen. De voorstellen uit het programma Beter en Meer bespreken we met onze medezeggenschapsorganen waar ze gevolgen kunnen hebben voor de medewerkers en delen we met al onze spoorpartners, waaronder uiteraard de regionale en goederenvervoerders en betrokken decentrale overheden. Beter en Meer sluit zoveel mogelijk aan op bestaande programma s van ministerie, NS en ProRail zoals de winteraanpak, Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) en de ontwikkeling van het uniform Europees beveiligingssysteem ERTMS. Deze programma s en onze gezamenlijke analyse van de bediening van spitsreizigers in de Randstad vormen de basis voor de geïntegreerde aanpak welke onder regie van het ministerie binnen de huidige budgettaire kaders gaat leiden tot een optimaal spoorsysteem. Om het ministerie te ondersteunen bij het komen tot een geïntegreerde aanpak voert NS met ProRail nader onderzoek uit naar de bediening van spitsreizigers in de belangrijkste economische centra en regionale en internationale knooppunten. Beter en Meer 11

14 3.2 Maatregelen onder de noemer Beter Be- en bijsturen in de toekomst In het deelprogramma Be- en bijsturing in de toekomst van Beter en Meer concentreren we ons op het terugdringen van de hinder die reizigers en verladers ondervinden van verstoringen. Tevens richten we de be- en bijsturing zo in dat deze is voorbereid op een treindienst met meer treinen. In de eindsituatie moet de be- en bijsturing op vier vlakken zijn verbeterd: continue toetsing op uitvoerbaarheid van de planning bijsturing via vooraf gedefinieerde procedures en maatregelen die gegarandeerd uitvoerbaar zijn, met de beschikbare medewerkers, treinen en infrastructuur een eenduidige besluitvormings- en commandostructuur via een Centraal Monitor- en Beslisorgaan dat wordt belegd bij ProRail rolvastheid en een permanente verbetercyclus. De tijdshorizon voor de realisatie van alle verbeteringen is vijf jaar. Die periode is grofweg verdeeld in drie stappen: 1. Eerst wordt het Centraal Monitor- en Beslisorgaan geïntroduceerd. Daarnaast begint op een nader te bepalen corridor een proef met vooraf gedefinieerde bijsturing en de verbeterde werkwijzen bij versperringen en vertragingen. In de loop van 2015 en 2016 wordt de besluitvorming over de treindienst op de dag volledig bij ProRail belegd. 2. Aan de hand van de ervaringen uit de proef in stap 1 volgt corridor voor corridor de landelijke invoering. In 2016 leggen we de uitvoeringscriteria voor de dienstregeling van 2017 vast. 3. Het Centraal Monitor- en Beslisorgaan is doorontwikkeld, de vooraf gedefinieerde bijsturing is onderdeel van de operatie en alle bijbehorende werkwijzen zijn geïmplementeerd. In 2015 richten we een duidelijke commandostructuur en integraal voorbereide scenario s in, en maken we afspraken over de prestaties van alle betrokken partijen. In 2018 moet de be- en bijsturing van de toekomst volledig ingevoerd zijn Terugdringen spreiding in de uitvoering van de treindienst Om de geplande frequentieverhoging vanaf 2017 mogelijk te maken, minimaliseren we in 2015 met name op de A2-corridor de spreiding van treinseries (reeksen treindiensten met een vaste route, volgens een vast patroon). De bevindingen op de A2-corridor kunnen in een later stadium van dienst zijn in de rest van het land. Bij het terugdringen van de spreiding concentreren we ons op de belangrijkste deelprocessen: Halteertijd: het aantal geplande of gerealiseerde seconden dat een trein stopt op een station om reizigers in- en uit te laten stappen Rijtijd: het aantal geplande of gerealiseerde minuten dat een trein heeft om van A naar B te komen Spreiding: het verschil in gerealiseerde halteer- en rijtijden van een x-aantal treinen van een treinserie. Hoe minder spreiding, hoe beter de treinen volgens het boekje rijden. Beter en Meer 12

15 Over het algemeen is de spreiding reeds beperkt genoeg om een punctuele treindienst mogelijk te maken, maar op specifieke plekken is het een bron van dispunctualiteit en vertraging voor reizigers. De maatregelen zijn in veel gevallen maatwerk, kleine aanpassingen in de dienstregeling om de treindienst beter te laten verlopen. Waar mogelijk zetten we ook nieuwe technieken in zoals gedetailleerde snelheidsinformatie voor machinisten, informatie op het perron over plek waar de trein gaat stoppen en de drukte in de trein en een afteller op het perron die de seconden aftelt tot het moment waarop een trein veilig kan vertrekken, zodat de conducteur op het juiste moment de deuren kan sluiten. De bevindingen op de A2-corridor kunnen in een later stadium van dienst zijn in de rest van het land Verhogen beschikbaarheid infrastructuur ProRail werkt samen met de onderhoudsaannemers intensief aan de beschikbaarheid van de infrastructuur. Om in 2017 meer treinen te kunnen rijden op de A2-corridor besteden we de komende jaren specifieke aandacht aan de infrabeschikbaarheid op deze corridor. Nieuwe en succesvolle werkwijzen die we hier opdoen, voeren we vervolgens breder in. De Verbeteraanpak Trein van Beter en Meer is dan ook specifiek gericht op de infrabeschikbaarheid op het traject Amsterdam Eindhoven. Wij willen daar langs drie wegen zorgen voor minder hinder als gevolg van storingen aan de infrastructuur: 1. preventief onderhoud 2. monitoring van de infra om storingen vroegtijdig te signaleren 3. monitoring en directe analyse van storingen op de corridor. In 2014 is begonnen met nadere analyses, voorbereiding van maatregelen en de inrichting van de samenwerking met de betrokken onderhoudsaannemers. Zo wordt onder meer een lijst met kritische assets vastgesteld, assets die niet mogen storen om een goede afhandeling van het treinverkeer te kunnen garanderen. In 2015 moeten verbeteringen van de beschikbaarheid van de kritische assets op de A2-corridor meetbaar zijn om de verhoging van de beschikbaarheid en daarmee de dienstregeling 2017 te kunnen realiseren Aanpassen planningsnormen De dienstregeling kan robuuster. Dat kunnen we realiseren met onder meer nieuwe planningsnormen. Samen met de vervoerders zoeken we daarom uit wat in de praktijk een haalbare en wenselijke dienstregeling is. De nieuwe planningsnormen moeten ervoor zorgen dat de beloofde dienstregeling en de gerealiseerde uitvoering beter op elkaar aansluiten. De komende jaren zetten we alle noodzakelijke kennis en middelen in om te komen tot een solide expert judgement en grondige praktijkanalyses die gaan leiden tot verdere aanscherping van de planningsnormen. NS en ProRail zetten daarbij in op een continue leercyclus, ondersteund met gaming en simulatie. Bij het ontwerp van de dienstregeling 2015 zijn voor het eerst aangepaste planningsnormen gebruikt. Hierdoor hebben we 85 knelpunten voor de reizigers in de dienstregeling tijdig kunnen oplossen. Beter en Meer 13

16 3.2.5 Verbeteren reizigerspunctualiteit Maatregelen om de punctualiteit te verbeteren spitsen we toe op delen van het spoorwegnet waar reizigers meer dan gemiddeld te maken hebben met vertragingen, door verstoringen maar ook in de normale treindienst. Deze trajecten worden als eerste aangepakt. Het palet aan maatregelen is divers, van het aanpassen van de planning tot meer (preventief) onderhoud en monitoring van kritische assets. Mocht dit soort maatregelen onvoldoende helpen dan behoren aanpassing van de treindienst of aansluitingen tot de mogelijkheden. Zodra de betrouwbaarheid voor de reiziger is verbeterd, wordt de focus verlegd naar een volgend traject of knooppunt. Om beter te kunnen aansluiten bij wat reizigers belangrijk vinden ontwikkelen we een definitie van reizigerspunctualiteit die beter aansluit bij de beleving van reizigers. We baseren deze nieuwe definitie op de ervaringen van reizigers op de duizend belangrijkste (deel)trajecten. 3.3 Maatregelen onder de noemer Meer Om vanaf 2017 meer treinen te kunnen laten rijden is het nodig dat aan de hierboven beschreven randvoorwaarden is voldaan. In 2015 zijn onze inspanningen dan ook vooral gericht op Beter. Tegelijkertijd creëren we meer capaciteit op het spoor met diverse maatregelen. Door de uitvoering van het programma Hoogfrequent Spoor (PHS) en projecten als Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (SAA(L)) en Doorstroming Station Utrecht (DSSU) ontstaat in 2015 al ruimte om meer treinen op deze trajecten te laten rijden. De invoering van het beveiligingssysteem ERTMS draagt eveneens bij aan capaciteitsvergroting en een veilige reis. In hoofdstuk 4 Continu Verbeteren staan we stil bij onze inspanningen voor PHS en ERTMS in ProRail en NS benoemen in het rapport Beter en Meer de uitrol van 3kV energievoorziening als een randvoorwaarde om alle ambities ten aanzien van Meer te realiseren. Op verzoek van het ministerie wordt ter onderbouwing van die randvoorwaarde een business case en maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) uitgewerkt. Het ministerie beoogt de uitkomsten hiervan mee te nemen in de geïntegreerde aanpak. Beter en Meer 14

17 4 Verdere Professionalisering 4.1 Inleiding Onze organisatie dient zo veel mogelijk gericht te zijn op de prestatiegebieden in de beheerconcessie: een aantrekkelijk product voor de reizigersvervoerders/reizigers en de goederenvervoerders/verladers in de vorm van een spoorinfrastructuur die zich kenmerkt door een zo hoog mogelijke betrouwbaarheid, beschikbaarheid, veiligheid en duurzaamheid. ProRail wil continu verbeteren door haar organisatie nog strakker in te richten zodat alle operationele processen zo efficiënt mogelijk en optimaal bijdragen aan de producten die wij onze klanten bieden. De producten die onze klanten van ons vragen zijn een goed functionerende spoorinfrastructuur (assets) en de logistiek voor de treinen die daar gebruik van maken. De afgelopen tijd zijn door een systematische methodiek reeds diverse deelprocessen opnieuw ontworpen en indrukwekkende verbeteringen gerealiseerd. Zo is de gemiddelde tijd die reizigers vastzitten in een gestrande trein na een aanrijding met een persoon teruggebracht van 120 minuten naar 90 minuten. Ook is de tijd dat een storingsploeg dient te wachten op toestemming om het spoor te betreden om een urgente storing op te lossen in het PGOonderhoudsgebied Gelre verkort van gemiddeld 47 minuten eind 2013 naar gemiddeld 7 minuten in juli In 2015 gaat ProRail verder met het stroomlijnen van haar organisatie langs twee ketens: een logistieke keten gericht op het vergroten van capaciteit voor treinen en een goede afhandeling van het treinverkeer, en een assetketen gericht op een goed functionerende infrastructuur. Beide ketens worden ingericht vanuit de vraag van onze klanten, met nog meer focus op een adequate en spoedige verwerking van klantwensen die gerelateerd zijn aan reizigers- en verladersbelangen. Reguliere afstemming met onze klanten is onderdeel van dit proces. 4.2 De capaciteit van de hoofdspoorweginfrastructuur ProRail werkt continu aan een efficiënte benutting van en voldoende capaciteit voor treinverkeer op de hoofdspoorweginfrastructuur. Dat doen we vanuit grote programma s als Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) maar ook in verschillende grote en kleine spoor- en stationsprojecten. Momenteel ondergaat het spoor de grootste vernieuwing in het 175-jarig bestaan van de spoorwegen. Een overzicht van regionale projecten staat in bijlage D. Omdat het systeem tijdens de vernieuwingen in dienst blijft, hebben deze werkzaamheden regelmatig gevolgen voor reizigers en verladers. Het is onze uitdaging om deze gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Goede en actuele informatie over de gevolgen van deze werkzaamheden speelt daarin een belangrijke rol. Daarom zijn we in 2014 de campagne ProRail Vernieuwt begonnen, een aanpak waarin reizigers snel een actueel overzicht kunnen krijgen van de werkzaamheden aan het spoor in heel Nederland. Omdat we beseffen dat buitendienststellingen veel hinder veroorzaken bij reizigers betrekken ProRail en NS actief de consumentenorganisaties bij grote buitendienststellingen. Zo hebben we verschillende themasessies gehad in het Locov over de geplande grote buitendienststellingen en presenteren we er onze jaarplanningen. Aan grote buitendienststellingen besteden Verdere Professionalisering 15

18 we extra aandacht, bijvoorbeeld door ook de aannemers actief te betrekken bij deze overleggen. Bij een grote buitendienststelling in Eindhoven is het Locov bij wijze van pilot gevraagd om eerder in het proces mee te kijken in de afwegingen die we als spoorsector maken. ProRail wil in 2015 op verzoek en met het Locov naar aanleiding van de aanbevelingen van de Commissie Döbken om een extra norm rondom buitendienststellingen ontwikkelen: de erm (extra reizigersminuten). Behalve het spoor, vernieuwen we ook de ICT-middelen die ons ondersteunen bij de uitvoering van de treindienst, om zo meer capaciteit en een betere benutting te realiseren. Een overzicht van de belangrijkste ICT-middelen is opgenomen in bijlage G. 4.3 Stations Reizigersvervoerders op het spoor willen hun klanten een zorgeloze reis bieden. Om dit doel te kunnen bereiken zijn zij op verschillende gebieden aangewezen op ProRail. Als infrastructuurbeheerder biedt ProRail reizigers schone, betrouwbare, duurzame en comfortabele stations en goede transfervoorzieningen die een comfortabele reis van deur tot deur mogelijk maken Beheer van stations ProRail is op stations verantwoordelijk voor de transfervoorzieningen als perrons, passages, (rol)trappen en de transferdelen van de stationshal, die we schoon, veilig en beschikbaar houden. Daarnaast verzorgen we het meerjarig onderhoud van deze delen van het station inclusief de informatiefaciliteiten. NS Stations voert in opdracht van ProRail het dagelijks beheer uit. Met NS Stations zijn afspraken gemaakt over gezamenlijke besturing van het beheer van stations en op het terrein van duurzaam stationsbeheer. De afspraken zijn gericht op een nog hogere waardering van reizigers van de stationsomgeving. Deze samenwerking is recent op diverse terreinen al uitgewerkt en beproefd. In 2015 wordt deze verstevigde samenwerking volledig ingevoerd. Onderdeel van de aanpak betreft het gezamenlijk sluiten van integrale beheerovereenkomsten met de grote gemeentes voor stations met een landelijke functie. Een mooi voorbeeld is Rotterdam Centraal ProRail organiseert hier samen met NS Stations en de gemeente het beheer vanuit één visie, gericht op de klantbeleving. In onze realtie met regionale vervoerders en decentrale concessieverleners staat 2015 in het teken van (vernieuwde) afspraken over stationsbeheer op basis van de producten- en dienstenportfolio voor de betreffende stations. Daarnaast worden de 6 beloften gericht op vervoerders en overheden in het kader van de LTSA geïmplementeerd. Zo zal er bijvoorbeeld 1 servicedesk actief zijn, zal de klachtenregeling operationeel zijn, kunnen andere vervoerders zich beter profileren op die stations waar NS niet rijdt en zal de stationsverklaring het levenslicht zien. Deze maatregelen vloeien voort uit de verbeteraanpak Stations binnen het kader van het programma Beter en Meer (hoofdstuk 5). Verdere Professionalisering 16

19 De verdere professionalisering in gezamenlijkheid met NS richt zich in 2015 vooral op: nieuwe afspraken op het gebied van veiligheid en incidentmanagement bundeling van informatiebronnen en systemen waar dat mogelijk is outputsturing m.b.t. onder meer schoonmaak en toiletvoorzieningen gecombineerde aanbestedingen en waar mogelijk gezamenlijke opdrachtverlening. Met de Stationsbelevingsmonitor meten en sturen ProRail en NS Stations de waardering van reizigers per station. Zo zetten we op basis van klant-oordelen rondom het thema reinheid op de stations de middelen in waar deze het best worden gewaardeerd door de reizigers Grote stationsprojecten Samen met bouwbedrijven en spoorpartners werkt ProRail momenteel aan de metamorfose van een groot aantal stations. De stationsverbouwingen kenmerken zich door het feit dat er volledig met de winkel open wordt gebouwd. Veiligheid en klanttevredenheid voor reizigers hebben tijdens de realisatie hoogste prioriteit, een en ander in goede en nauwe samenwerking met NS Stations, lokale overheden en vervoerders. Na de (ver)bouw van deze stations zijn ze toegerust voor de toenemende reizigersaantallen. In 2014 is het nieuwe Rotterdam Centraal geopend en eind 2014 wordt de eerste fase van het vernieuwde station Breda in gebruik genomen. In 2015 worden de stations van Den Haag en Arnhem opgeleverd en wordt ook het nieuwe station in Delft inclusief de spoortunnel in gebruik genomen. Ook zal in Utrecht een belangrijke bouwfase worden afgesloten met openstelling van de westzijde van de stationshal. Verdere Professionalisering 17

20 4.3.3 Spoorvernieuwing en stationsprojecten Er is nog nooit zo intensief aan het spoor gewerkt als op dit moment. Aangezien wij zo mogelijk werken met de winkel open hebben deze werkzaamheden regelmatig gevolgen voor reizigers en verladers. Om reizigers zo goed mogelijk te blijven informeren introduceerden we in 2014 de campagne ProRail Vernieuwt die reizigers actuele informatie biedt over werkzaamheden aan het spoor in heel Nederland. Om de hinder daadwerkelijk in te dammen stemt ProRail geplande werkzaamheden steeds vaker af met Rijkswaterstaat en andere betrokken partijen. We stellen vooraf de gevolgen van werkzaamheden voor reizigers vast en stemmen werkzaamheden op elkaar af zodat reizigers bij werkzaamheden altijd een acceptabele reismogelijkheid overhouden. De kaart in bijlage C biedt een overzicht van de verwachte grote treinvrije periodes in Stallingen, toegankelijkheid en outillage in 2015 Actieplan Fietsparkeren Vergroting kwaliteit en kwantiteit van fietsparkeervoorzieningen bij stations. Voor 2015 staan circa nieuwe stallingsplaatsen op de rol in onder meer Zutphen, Zwolle, Deventer en Alkmaar. Stationsoutillage Vergroting kwaliteit van het verblijf op stations en perrons door de inrichting en nieuw perronmeubilair. In 2015 komt nieuwe outillage op onder meer Amersfoort, Amsterdam Centraal, Tilburg, de decentrale lijnen Arnhem Winterswijk en Groningen Nieuweschans en de Maaslijn. Toegankelijkheid In uiterlijk 2030 moeten mensen met een functiebeperking vanaf alle stations zelfstandig met de trein kunnen reizen. In 2015 worden opnieuw landelijk diverse maatregelen gerealiseerd, van liften en braille op trapleuningen tot geleidelijnen. 4.4 Goederenvervoer Het spoorgoederenvervoer in Nederland vraagt om ongehinderde treinritten en korte doorlooptijden van goederen. Alleen hiermee kan het spoor zijn belangrijke economische functie behouden. ProRail doet er alles aan om de goederenvervoerders te voorzien van goede voorzieningen, aansluiting met de hoofdspoorweginfrastructuur en informatie. Om de concurrentiepositie van het Nederlandse spoorgoederenvervoer te versterken en invulling te geven aan de Lange Termijn Spoor Agenda (LTSA) hebben vertegenwoordigers van de spoorgoederensector, IenM, Keyrail en ProRail een Aanvalsplan Goederen opgesteld waarin de strategie en ambitie van de spoorgoederensector is verwoord. Het Aanvalsplan Goederen richt zich op het vergroten van de aantrekkelijkheid van het Nederlandse goederenvervoer per spoor. De sector heeft de ambitie de voorziene groei van de goederenstromen duurzaam te accommoderen met een kwalitatief goed treinproduct, gekenmerkt door een concurrerend kostenniveau en voldoende resources om volume af te wikkelen. De concrete acties die daaruit voortvloeien worden duidelijk nadat het Operationeel Spoorconcept Goederen gereed is (najaar 2014) en worden zo mogelijk in het definitieve Beheerplan 2015 opgenomen. Verdere Professionalisering 18

21 In 2015 en de jaren daarna zal de aanleg van het derde spoor Duitsland een behoorlijke impact hebben op het treinverkeer in Nederland. Dit stuk spoor tussen Emmerich en Oberhausen is nodig om de capaciteit voor het goederenvervoer op de Betuweroute beter te kunnen benutten en het Europese netwerk van goederencorridors zoals Rotterdam Genua te versterken. Tijdens de aanleg van dit spoor is de Betuweroute beperkt beschikbaar. Het ministerie werkt met ProRail en vervoerders samen aan een aanpak hiervoor. De Brabantroute op het gemengde net zal in die periode extra goederenverkeer te verwerken krijgen. Om dit extra aanbod straks goed te kunnen verwerken en vanwege de mogelijke impact op het reizigersverkeer is een corridorteam opgericht dat de hinder voor verlader en reiziger binnen de wettelijke bepalingen ten aanzien van leefomgeving zo klein mogelijk moet houden. Onder regie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu zoeken alle partijen samen naar de juiste oplossingen voor een ongehinderd spoorgoederenvervoer gedurende de bouw van het derde spoor. Zo inventariseert ProRail momenteel met de ketenpartners welke aanvullende maatregelen nodig zijn om de omleidingen goed te laten verlopen. Een deel van deze afspraken wordt vastgelegd in de Toegangsovereenkomst Daarnaast vereenvoudigen we het bestellen en teruggeven van capaciteit zodat vervoerders flexibeler kunnen werken. 4.5 Kwaliteit van beheer en vervoer Kwaliteit van beheer en vervoer: betrouwbaarheid In aanvulling op maatregelen uit het programma Beter en Meer (zie hoofdstuk 3) richt ProRail zich in 2015 op het verder terugdringen van verstoringen door de uitrol van Prestatie Gericht Onderhoud (PGO) en het intensiveren van de seizoenaanpak. Onderhoud Zoals gemeld aan de Tweede Kamer in de brief Resultaten van de audit naar prestatiegerichte onderhoudscontracten van 6 september 2013 heeft ProRail met de spooraannemers het convenant Prestatie Gericht Onderhoud Spoor naar een toekomstbestendig model getekend. Onderdeel van dit convenant vormt de startnotitie waarin uitgangspunten, structuur en het transitieproces van het verbeterprogramma zijn uiteengezet. Dit programma wordt aangestuurd en uitgevoerd door respectievelijk een stuurgroep en programmaraad waarin ProRail en de aannemers zitting hebben. Na de voorbereidende activiteiten is de uitvoering van het programma gestart met de daarbij horende resultaten: Kennis en opleiding opleidingsprogramma en voorstellen voor kennis uitwisseling en innovatie Datamanagement het inrichten en invullen van configuratie- en conditie-data Contractering een nieuw PGO 3.0 contract en een wijze van prestatiegericht aanbesteden Operationele samenwerking een statement of companionship (leidraad voor samenwerking) en een plan voor de begeleiding van de operationele teams in de gebieden (na gunning). Verdere Professionalisering 19

22 In de eerste helft van 2014 heeft de aanbesteding van de eerste vier gebieden plaatsgevonden. In deze periode zijn een zevental ingewikkelde onderwerpen (zoals de incentives, de meet- en de slijptrein en de risico verdeling) van inhoud voorzien en ingebracht in de contracten. Voorts zijn meerdere contractvoorwaarden verduidelijkt. Naar aanleiding van een grootschalig onderzoek in 2013, concludeert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dat PGO kan dienen voor de uitbesteding van kleinschalig onderhoud, maar zij wenst op een aantal punten verbetering in de wijze waarop ProRail de veilige berijdbaarheid aantoonbaar borgt in de aansturing van kleinschalig onderhoud. ProRail herkent zich in deze verbeterpunten en geeft hier invulling aan middels een opgesteld plan van aanpak. Het plan van ProRail is om te komen tot één transparant overzicht van veiligheidswaarden voor infra-elementen die kritisch zijn ten aan zien van de veilige berijdbaarheid. Deze set van veiligheidswaarden is altijd van toepassing voor de Nederlandse hoofdspoorweginfrastructuur. Overschrijding van een van deze veiligheidkritische normen leidt onherroepelijk tot direct ingrijpen. ProRail heeft aangegeven in 2014 heel specifiek te bepalen welke onderdelen van de infra kritisch zijn ten aanzien van veilige berijdbaarheid, middels een uniforme en transparante risicoanalysemethodiek. Als vervolgstap worden in 2015, op basis van bestaande kennis en documentatie, de bijbehorende veiligheidswaarden geduid en indien mogelijk aangescherpt op basis van de laatste inzichten. Met het beschikbare PGO-instrumentarium wordt de uitvoering van het kleinschalig onderhoud zodanig gestuurd en bewaakt dat de feitelijke conditie van de infra-elementen (waarvoor veiligheidswaarden zijn vastgesteld) altijd ver daarboven blijft. Deze benadering laat de opdrachtnemer optimale vrijheid om zijn onderhoudssystematiek zo slim en efficiënt mogelijk in te richten. Seizoensmaatregelen Vanwege de zeer zachte winter van 2013/14 hebben NS en ProRail de effectiviteit van de afgesproken seizoensmaatregelen slechts in beperkte mate kunnen vaststellen. De doelstelling voor de winter 2014/2015 is daarom vergelijkbaar met die van de vorige winter. We zullen ons concentreren op: 1. Het verder terugdringen van het aantal primaire verstoringen in de infrastructuur 2. Sneller herstel van defecte infrastructuur en defect materieel 3. Op dagen met een aangepaste dienstregeling een beter product bieden aan de reizigers. Verdere Professionalisering 20

23 De maatregelen gelden voor het hele land, al kunnen onderlinge afspraken over logistieke consequenties van winterweer verschillen per vervoerder. ProRail evalueert de winter jaarlijks met (vertegenwoordigers van) alle spoorvervoerders. De treindienst laat in de herfst jaarlijks een dispunctualiteit zien van 3 procentpunt tot ruim 7 procentpunt ten opzichte van het voortschrijdend gemiddelde. Deze dispunctualiteit moet verminderen omdat reizigers er last van hebben en met zicht op het verhogen van de treinfrequentie vanaf Om deze structurele dispunctualiteit in de herfst terug te dringen, nemen we diverse maatregelen, waaronder kappen en snoeien om de hoeveelheid bladafval te verminderen, het Sandite-programma tegen gladde sporen en een herfstdienstregeling. In 2015 komen daar mogelijk twee maatregelen bij: een trein met een Laser Railhead Cleaner (LRC). Dit is een trein die voorzien is van een laserinstallatie die de spoorstaven door middel van een laserstraal schoonmaakt. een pilot met een Water Sproei Installatie (WSI). Deze sproei installatie houdt het spoor nat waardoor vuil zich niet kan hechten. In het najaar van 2014 worden beide maatregelen door middel van een pilot getest. Als ze effectief blijken, worden ze in 2015 breder ingezet Onderhoudsprojecten Regulier spooronderhoud wordt zo ingepland dat het zo weinig mogelijk hinder oplevert voor reizigers en verladers. Waar mogelijk wordt onderhoud uitgevoerd in de nacht of op momenten dat minder reizigers gebruik van het spoor maken. De impact op het treinverkeer is iets groter als het gaat om vernieuwing van bijvoorbeeld dwarsliggers of rijdraden of het slijpen van de spoorstaven. De kaart in bijlage E biedt een overzicht van de onderhoud- en vervangingsprojecten in 2015 met de meeste impact voor de reiziger. Om de treindienst zo min mogelijk te hinderen is met ingang van de dienstregeling 2014 de tijdsduur van het nachtelijk onderhoud teruggebracht van 5,5 uur naar 4 uur. Maatregelen om de veiligheid te verhogen leveren in sommige gevallen toch hinder op voor de reiziger op de nachtdienstregeling. In de nieuwe dienstregeling 2015 is deze hinder teruggebracht tot enkel één nacht met acht treinen die niet kunnen rijden, in plaats van de drie nachten in Rondom Schiphol zijn veel projectwerkzaamheden. Deze hebben met name te maken met het project OV SAAL, waardoor er uiteindelijk meer sporen beschikbaar komen tussen Schiphol en Lelystad. Om de hinder voor de reiziger te beperken worden zoveel mogelijk voorbereidende werkzaamheden in de slots van het reguliere onderhoud uitgevoerd Kwaliteit van beheer en vervoer: veiligheid ProRail stuurt continue op verhoging van het veiligheidsniveau op het spoor, het veiligheidsbewustzijn van medewerkers en beheersing van de belangrijkste veiligheidsrisico s van het spoorwegsysteem. Verdere Professionalisering 21