U, hoef ik de betekenis van deze Architectuurbiënnale in Venetië niet. duidelijk te maken. Toch ben ik bijzonder blij en trots dat de

Transcriptie

1 Dinsdag 28 augustus 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR 13 de Architectuurbiënnale Venetië (het gesproken woord telt) Dames en heren, Beste aanwezigen, U, hoef ik de betekenis van deze Architectuurbiënnale in Venetië niet duidelijk te maken. Toch ben ik bijzonder blij en trots dat de aanwezigheid van architecten uit Vlaanderen en Brussel op deze 13 de editie van de Biënnale nooit zo groot was. In de hoofdtentoonstelling in het Arsenale wordt werk gepresenteerd van de architectenbureaus Robbrecht-Daem-Van Hee uit Gent; 1

2 Bovenbouw van Dirk Somers uit Antwerpen en Office van Kersten Geers en David van Severen uit Brussel. De eersten (Paul Robbrecht, Hilde Daem en Marie-José Van Hee) tonen met hun geselecteerde werken een groot gevoel voor ambachtelijkheid en nuance. Bovenbouw, het bureau van Dirk Somers, speurt altijd het ongewone op in de dingen die ons dagelijks omgeven en Kersten Geers en David van Severen (Office) verrassen door de kracht van eenvoud en door de nauwkeurigheid van verhoudingen. Ik vestig ook uw aandacht op de presentaties van Martine De Maeseneer hier in de Giardini. Zij staat hier in het Australische paviljoen met haar ontwerp voor het jeugdtheater Bronks in Brussel. Zij was daarmee één van de zes finalisten voor de Mies van der Rohe prijs voor architectuur in Als docente begeleidde zij ook studenten van de Sint Lucas Hogeschool voor stedelijke projecten in Slovenië die hier elders in de stad te zien zijn. 2

3 Ook de Brusselse organisatie Rotor is door een ander land ingeschakeld. Rotor is curator voor de Architectuurtriënnale in Oslo 2013 en presenteert zich in het Scandinavische paviljoen. Maar nu zijn we hier om de tentoonstelling in ons eigen paviljoen te openen en het 10 Architectuurboek Vlaanderen 2012 voor te stellen. Het Vlaams Architectuurinstituut schreef in 2011 een wedstrijd uit voor de selectie van een ontwerpteam voor de inhoudelijke en vormelijke uitwerking van een tentoonstelling in het landenpaviljoen. De opdracht was niet simpel: ontwikkel een concept dat de essentie blootlegt van de ViA Ruimte. ViA Ruimte vertrekt vanuit de vraag wat de Vlaamse regio qua ruimtelijke en architecturale ontwikkeling kan betekenen binnen een Europese context. Een internationale jury selecteerde het project The Ambition of the Territory van het projectteam bestaande uit de kunstenwerkplaats Architecture Workroom Brussels, architecten De Vylder-Vinck- 3

4 Taillieu, kunstenaar Ante Timmermans, grafisch ontwerper Joost Grootens en het stedenbouwkundig bureau GRAU. Zij presenteren het Vlaamse territorium als een laboratorium voor de transitie naar het metropolitane Europa. Curator Joachim Declerck vertelt er u straks meer over. We zijn ook trots om hier op dit internationale podium het gloednieuwe 10 de Architectuurboek Vlaanderen (NL/E: Architectural Review Flanders titel: Radicale Gemeenplaatsen. Europese architectuur uit Vlaanderen) in primeur te kunnen presenteren. Dit boek toont de recente architectuurproductie in Vlaanderen, kritisch gewogen en geselecteerd door een internationale redactieraad. Ik dank het Vlaams Architectuurinstituut voor de realisatie van dit boek. Het laat potentiële opdrachtgevers een sterk staaltje van ons kunnen zien. 4

5 Dames en heren, Onze architectuur oogst op dit moment veel belangstelling. Het toonaangevende Duitse tijdschrift Bauwelt spreekt in zijn themanummer over Vlaanderen over een opmerkelijke Aufbruch in Flandern, en over een architectuurcultuur die onorthodox, kritisch en de crisis altijd een stapje voor is. Het tijdschrift wijdt binnenkort zelfs nog een tweede themanummer aan onze regio. Buitenstaanders beschouwen Vlaamse architectuur als eigenzinnig, open en met een bijzondere aandacht voor de context - ik hoef u niet te verklappen dat dat voor ons klein gebied een gigantische uitdaging is. Het succes heeft vele vaders. Het Vlaams Architectuurinstituut, het Team Vlaams Bouwmeester en de Dag van de Architectuur, hebben voor een levendige architectuurcultuur gezorgd in een krachtenveld van cultuur, economie en wetenschap. We moeten het culturele aspect erin koesteren. Daarom steun ik het ook vanuit mijn kunstenbeleid. Goede architectuur is, net als andere vormen van 5

6 cultuur, een permanente opdracht. Architectuur werkt op verschillende niveaus en doorheen verschillende domeinen. Architectuur gaat daarbij veel verder dan de kwaliteit van de afzonderlijke gebouwen. Als minister van Cultuur maar ook van Leefmilieu is die schakel zeer tastbaar. De presentaties van de Vlaamse architecten hier in Venetië bewijzen dat architectuur uit Vlaanderen zich engageert in een integrale benadering van de ruimte - de ontwikkeling van stadsvernieuwingsprojecten, de slimme omgang met het Vlaamse woonlandschap, de integratie van sociale voorzieningen en publieke gebouwen. Zo is architectuur ook een motor voor transitie. Complexe kwesties als het energieprobleem, wateroverlast, demografische veranderingen denk aan de verdunning en de versnippering van de gezinnen, het mobiliteitsvraagstuk en de omgang met ons cultureel erfgoed moeten een eigentijdse vertaling krijgen bij ruimtelijke ingrepen. Dierbaar is duurzaam, zoals het vlugschrift van het VAi afgelopen jaar stelde. 6

7 Architectuur heeft de kracht om deze kwesties ruimer dan puur technisch aan te pakken. Ruimtelijke kwaliteit kan voor levenskwaliteit zorgen. Common Ground, het thema van deze Biënnale, sluit perfect aan bij de doelstellingen van Vlaanderen in Actie waarmee we Vlaanderen tegen 2020 naar de top vijf van Europese regio s willen leiden. Van Vlaanderen een Groen en dynamisch stedengewest maken, is een van de zeven ViAdoorbraken. Om dat te realiseren, rekenen wij ook op u. Want ik noteer wat directeur David Chipperfield in zijn mission statement voor deze Biënnale schrijft: While architects can provide ideas, the relevance and importance of these ideas depends on an engagement with society. Dames en heren, Een van de speerpunten van mijn nota Internationaal Cultuurbeleid is om te komen tot een sterkere en doelgerichte aanwezigheid op de internationale scene. De Biënnale van Venetië met alternerend een presentatie van de Franse en de Vlaamse Gemeenschap op zowel de 7

8 architectuur- als de beeldende kunstenbiënnale, is hiervoor een uitgelezen plek. Maar morgen opent ook het 69 ste Internationaal Filmfestival van Venetië. Met Het Vijfde Seizoen van Peter Brosens en Jessica Woodworth haalt hier voor het eerst in meer dan tien jaar nog eens een Vlaamse langspeelfilm de Officiële Competitie. We staren ons niet blind op enkele successen maar de weerklank van onze kunstenaars over heel de wereld kan jong talent extra motiveren. Ook het eeuwenoude en actuele succes van onze Vlaamse architecten is daartoe een aansporing. Wij beschouwen de Vlaamse architectuur lang niet meer als de couveusebaby zoals een criticus onlangs schreef, maar als een uit de kluiten gewassen knaap met een potentieel waar velen ons in het buitenland voor benijden. Ik dank u. Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur 8