PROJECT 2 (UM-PR-TT) Tuinhuisje. Vrij Technisch Instituut. T Seyen T. Kruisbogenhofstraat Lier. Tel.:

Transcriptie

1 Vrij Technisch Instituut Kruisbogenhofstraat Lier Tel.: PROJECT 2 (UM-PR-TT) Naam: Klas: Nr.: Schooljaar: B-dat.: E-dat.: Tijd: Tuinhuisje INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 1

2 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave Doelstellingen Probleemstelling De enkelpolige schakelaar Materialenkennis Spatwaterdicht opbouwmateriaal De Bestelbon: Uitvoering van de enkelpoligeschakeling: Probleemstelling De serieschakelaar Gereedschappen Kniptang Draadstriptang: Universele of combinatietang: Buizensnijder Het kabelmes (ook ontmantelmes) Schroevendraaiers: Uitvoering van de serieschakeling Probleemstelling Wisselschakelaar materialenleer Buizen Aantal draden per buis: Gereedschappen De juniorzaag: Plooiveer: Meetgereedschap: Kruisschroevendraaiers Uitvoering van de wisselschakeling Probleemstelling De dubblepolige schakelaar INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 2

3 14 materialenleer Benamingen: Informatiedragende bekabeling: Energiekabels: isolatie Doormeter van de aders of draden Uitvoering van de dubbelpolige schakelaar INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 3

4 2 Doelstellingen Leerplan: VVKSO: D/2009/7841/ De voorschriften in verband met basisveiligheid naleven. 15 Handelen volgens de procedures eigen aan de betrokken elektrische installaties. 25 Producten, materialen, afvalstoffen volgens afspraak en voorschriften verhandelen, bewerken, verwerken, sorteren en opslaan. 27Tijdens de uitvoering van installaties, uitvoeringsfouten ontdekken en mogelijke oplossingen aanreiken. Na het uitvoeren van de werkzaamheden, begeleid, de installatie en het installatieproces evalueren en op basis daarvan voorstellen formuleren tot bijsturen. 35 Veilig hand- en elektrisch gereedschap herkennen en benoemen. 40 De correcte buis selecteren en plaatsen in functie van de toepassing. 42 Installatiemateriaal voor opbouw, in functie van de uitwendige invloeden herkennen en plaatsen. 43 De correcte bedrading selecteren, bewerken en plaatsen voor een specifieke toepassing. 45 Stroombaan-, installatie-, leiding- en bedradingschema van de basisschakelingen tekenen en de schakelingen opbouwen. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 4

5 3 Probleemstelling 1 Om de tuinmeubelen in de winter netjes te kunnen opbergen en de fietsen s nachts veilig achter slot en grendel te kunnen zetten hebben we een tuinhuisje in de tuin gezet. Maar nu het s morgens steeds donkerder wordt is het steeds moeilijker om mijn weg te vinden en mijn fiets veilig uit het huisje te halen. Wat zou ik kunnen doen om dit probleem op te lossen? Oplossing: We kunnen het tuinhuisje voorzien van een lichtpunt dat we van aan de deur kunnen bedienen. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 5

6 3.1 De enkelpolige schakelaar (Naslagwerk blz. 49) Doel van de schakelaar: Om van op 1 plaats 1 lichtpunt te bedienen Eenlijnig symbool: Referentienummer: Dit symbool/nr. vind je vaak terug op de schakelaars en op de bakjes in het magazijn Veellijnig symbool: INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 6

7 3.1.4 Stroomkringschema: Wat is een stroomkringschema? Is een verklarend schema dat de elektrische werking van een schakeling aantoont. -Teken eerst in POTLOOD dan pas in kleur!! -Teken mooi op de lijntjes -Duw niet op je stiftjes -Maak geen vegen - Legende Afkorting benaming Kleur / lijnsoort L N PE S E / aftakdoos Aftakking INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 7

8 3.1.5 Bedradingsschema Wat is een bedradingsschema? Is een uitvoeringsschema dat aanduidt welke bedrading je waar aanbrengt en aansluit aan toestellen. Op het bedradingsschema teken je eerst alle onderdelen (schakelaars, lampen, ) van de schakeling zoals je ze in het echt moet gaan plaatsen. Daarna teken je de draden. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 8

9 4 Materialenkennis 4.1 Spatwaterdicht opbouwmateriaal Welke materialen heb ik allemaal nodig om een enkelpolige schakalaar te plaatsen en aan te sluiten in een tuinhuisje? Spatwaterdichte basis, enkelpolige schakelaar, buis, eindhulzen, invoerhulzen, draden aftakdoos Spatwaterdicht schakelmateriaal (Naslagwerk blz ) Het schakelgedeelte vormt één geheel met het deksel en de bedieningknop. De bekabeling die naar het schakelmateriaal voert wordt tegen vocht afgedicht door middel van wurgnippels. Soms worden spatwaterdichte doosjes ingebouwd, maar dan moet er een ophoogkader gebruikt worden Leidingen en kabels: Bij opbouwinstallaties blijven de leidingen altijd zichtbaar. Daarom moet het aanleggen van deze leidingen bijzonder zorgvuldig gebeuren. Je kan zowel opbouwinstallaties met VOB-geleiders of met kabel uitvoeren. Het grote voordeel van opbouwinstallaties is dat het systeem gemakkelijk kan aangepast of uitgebreid worden. Opbouw met kabel geniet de voorkeur: de leidingen zijn stofen waterdicht en je moet de buizen niet plooien bij een bocht want de kabel maakt de bocht. Buizenklem: INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 9

10 4.2 De Bestelbon: Voor volgende praktijkoefeningen ga je telkens een bestelbon moeten invullen. Op deze bon schrijf je al het materiaal dat je nodig hebt voor die oefening. Ook zal je bij bepaalde materialen moeten opgeven hoeveel stuks je nodig hebt, wat er referentienummer is, enz. Voor de eerste oefeningen zal dit voorl in het bundeltje dat bij je boek van praktijk zit zijn. Later zal je ook in de dikke catalogusen van onderandere niko schakelmateriaal moeten opzoeken. (elektriciteit praktijk: symbolen voor elektrische schema s / bundeltje dat tussen je werkboek van installatiemethoden en praktijk zit). LET OP: Als je een opbouw schakalaar / stopcontact wil plaatsen moet je 2 onderdelen bestellen! Je besteld de schakelaar met bedieningstoets EN je moet nog eens appart een opbouwdoos bestellen. Vergeet dit niet Opdracht: Zoek het referentie nummer op van: Een enkelpolige schakelaar: Opbouwdoos, 1 element, 1 ingang: Opbouwdoos, 2 elementen verticaal, 2 ingangen bovenaan: Opbouwdoos, 1 element, 3 ingang: 5 INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 10

11 INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 11

12 5 Uitvoering van de enkelpoligeschakeling: T Seyen T. Voor je aan de oefening begint: In te vullen door de leerling - Is mijn tekening ordelijk en duidelijk? - Staan ze in kleur? - Staat er een codering bij de klemmen? In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /20 /2 /3 - Zijn mijn tekeningen nagekeken door de leerkracht? - Heb ik de bestelbon volledig ingevuld? - Heb ik al mijn materiaal gekregen van de magazijnier? /5 - Weet ik waar de schakelaars, lampen, aftakdozen, geplaatst moeten worden? Totaal: Laat controleren aan de leerkracht! /30 Tijdens de oefening: In te vullen door de leerling - Let ik op de veiligheid tijdens het werken? - Hergebruik ik koperdraad die net lang genoeg voor mijn oefening? Ik verspil geen materiaal. - Ik draag zorg voor het materiaal In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /20 - Staan alle onderdelen recht? /10 Totaal: /30 Alles in orde? Begin dan aan de volgende fase! Voor je naar de volgende fase van de schakeling mag beginnen moet je in deze kolom overal ok kunnen zetten!! INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 12

13 Voor je de oefening test: In te vullen door de leerling - Zitten alle verbindingen goed vast? - Kan ik ergens koper zien? - Heb ik de juiste kleuren gebruikt? In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /10 /2 /3 - Meet de weerstand van het lampje dat je gaat gebruiken. - Draai het lampje in de lamphouder. - Meet de weerstand van de schakeling (lusterklem) - Meet je 0 Ohm dan heb je een kortsluiting! - ZOEK DE FOUT voor je verder gaat! Ω Ω Ω Totaal: Alles in orde? Begin dan aan de volgende fase! /15 Testen van de oefening: In te vullen door de leerling - Vraag aan de leerkracht of je de oefening mag testen. - Sluit het testsnoer aan. (paarse stekker) In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt Toestemming om de schakeling te testen. - Werkt de schakeling? /5 - Hoe heb ik mezelf beoordeeld? /10 Totaal: /15 Laat controleren aan de leerkracht! Totaal: In Zelfevaluatie lln Punten lkrt orde? In te vullen door de leerling goed Kan slecht beter Voor je aan de oefening begint /30 Tijdens de oefening /30 Voor je de oefening test /15 Testen van de oefening /15 Totaal: /90 KORTSLUITING => totaal / 2 INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 13

14 6 Probleemstelling 2 Sinds kort heb ik een werkbank cadeau gekregen. Deze heb ik tegen de achterkant van het tuinhuisje moeten zetten omdat er geen plek meer was onder het raam. Gisteren wou ik aan de werkbank een verlenkabel herstellen. Toen merkte ik dat aan mijn werkbank veel te weinig licht heb, waardoor het niet fijn klussen is. Zou jij dit probleem voor mij kunnen oplossen? Ik denk dat er best 1 lichtpunt boven de werkbank komen die ook van aan de deur bediend kunnen worden Oplossing: We kunnen het tuinhuisje voorzien van een lichtpunt dat we van aan de deur kunnen bedienen. Duidt aan waar de lamp en schakelaar moeten komen. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 14

15 6.1 De serieschakelaar (Naslagwerk blz. 49) Doel van de schakelaar: Om van op 1 plaats 1 lichtpunt te bedienen Eenlijnig symbool: Referentienummer: Dit symbool/nr. vind je vaak terug op de schakelaars en op de bakjes in het magazijn Veellijnig symbool: INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 15

16 6.1.4 Stroomkringschema: -Teken eerst in POTLOOD dan pas in kleur!! -Teken mooi op de lijntjes -Duw niet op je stiftjes -Maak geen vegen INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 16

17 Bedradingschema INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 17

18 7 Gereedschappen (Naslagwerk blz ) Welke gereedschappen ga ik nodig hebben om een opbouwinstallatie te plaatsen en aan te sluiten? Schroevendraaiers, kniptang, universele tang, buizensnijder, els, jokari, hamer AANDACHT: Men spreekt pas over elektrisch gereedschap indien: o het gereedschap is voorzien van een kunststof handvat met daarop de vermelding tot welke spanning men beschermd is! o Veilige handvaten hebben een stootrand. Tangen zonder isolatie of isolatievermelding horen niet thuis in de elektrotechniek Zoek op en vul in: Tangen moeten voldoen aan volgende eisen: Worden vervaardigd uit taai gereedschapsstaal of uit chroom-vanadiumstaal. Worden al dan niet vernikkeld Handvat is geïsoleerd voor een voldoende grote doorslagspanning Handvast moet goed in de hand liggen en een goede greep hebben De bekken zijn aangepast aan het uit te voeren werk Scharnier moet soepel werken INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 18

19 7.1 Kniptang T Seyen T. Doel: o koper draden afknippen (geen staal draad) o ontbramen van (metalen) buizen. o Voor moeilijke bereikbare bestaat de kopkniptang. o Kopkniptang is geen trek tang!!! Onderhoud: o Handvaten zuiver houden. o Scharnieren regelmatig oliën. o Waneer handvaten beschadigd zijn tang: vervangen. (elektrocutie gevaar) 7.2 Draadstriptang: Doel: o Verwijderen van isolatie van geleiders. o Is geen kniptang! o Is instelbaar door middel van een regelvijsje. o Speciale uitvoeringen beschikbaar voor veelvuldig gebruik o Onderhoud: o Oliën van scharnier o Scharnieren regelmatig reinigen. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 19

20 7.3 Universele of combinatietang: T Seyen T. Doel: o om platte voorwerpen te grijpen. o om ronde voorwerpen te grijpen. o Zacht metaal knippen (koperdraad) voorwerpen Onderhoud: o Handvaten zuiver houden. o Scharnieren regelmatig oliën. o Wanneer handvaten beschadigd zijn tang: vervangen. (elektrocutie gevaar) o Enkel zachte metalen knippen! 7.4 Buizensnijder Doel: Dient louter en alleen voor het op maat knippen van PVC-buizen. Ze bestaan in verschillende maten, met verschillende openingen. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 20

21 7.5 Het kabelmes (ook ontmantelmes) T Seyen T. Doel: o Wordt gebruikt voor het verwijderen van de mantel bij een XVB kabel. o Kan niet worden gebruikt bij soepele kabel omdat deze door het niet overal gelijk zijn van de manteldikte beschadiging aan de aders veroorzaakt. o Een ander probleem stelt zich bij XfV-kabel. Het mesje zal daar blijven haken achter de metalen mantel en afbreken. schroef Onderhoud: o regelmatig reinigen o Lemmet eventueel scherpen o Beweegbaar mesje vervangen wanneer bot is (reserve inwendig) Onderdelen: 1. De beugel wordt aangespannen door een veer en tegen de kabel getrokken. 2. Het mesje zit draaibaar en in de hoogte verstelbaar opgesteld in de houder. 3. De regelschroef regelt de snijdiepte van het mesje. Deze diepte is ongeveer 1/10mm minder dan de mantel. 4. Een geïsoleerd handvat beschermd de gebruiker tegen eventuele elektrocutie. Werking: 1. Je plaatst de ontmantelaar ook wel jokari genoemd over de kabel. Drukt op de beugel met je duim en draait de Jokari een 2-tal keer rond. Op deze manier is de mantel al afgesneden maar nog niet verwijdert. 2. Hou je duim op de beugel en doe dit met een zekere druk. Trek de Jokari nu in één vloeiende beweging naar het einde van de kabel. Op deze manier verkrijg je een insnijding in de lengterichting. Je kan nu op een eenvoudige manier de kabel afpellen. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 21

22 7.6 Schroevendraaiers: T Seyen T. Doel: o om schroeven en vijzen aan te spannen of los te draaien. o Lichaam is soms magnetisch om vijzen verzonken aan te brengen. o Steeds lichaam + handvat geïsoleerd voor min. 1000V gebruiken. Soorten: Schrijf de juiste naam bij de juiste kop. Gebruik steeds de juiste schroevendraaiers ( en de juiste maat). Als je dat niet doet ga je zowel je schroevendraaier als je schroeven beschadigen zodat ze niet meer bruikbaar zijn. Vul in: o schroevendraaier: De schroevendraaier komt niet tot de boden van de schroefsleuf. De schroevendraaier schiet uit de sleuf en beschadigt de kap van de schroef. o schroevendraaier: De schroevendraaier heeft teveel ruimte in de schroefkop. De kracht wordt alleen op de zijkanten van het bled uitgeoefend. De schroefkop en het schoevendraaierbled worden beschadigd. o schroevendraaier: De schroevendraaier past precies in de schroefkop. De kracht wordt over het ganse bled uitgeoefend. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 22

23 BELANGRIJK: een schroevendraaier is geen beitel of geen wring ijzer. T Seyen T. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 23

24 8 Uitvoering van de serieschakeling Voor je aan de oefening begint: In orde? In te vullen door de leerling - Is mijn tekening ordelijk en duidelijk? - Staan ze in kleur? - Staat er een codering bij de klemmen? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /20 /2 /3 - Zijn mijn tekeningen nagekeken door de leerkracht? - Heb ik de bestelbon volledig ingevuld? - Heb ik al mijn materiaal gekregen van de magazijnier? /5 - Weet ik waar de schakelaars, lampen, aftakdozen, geplaatst moeten worden? Totaal: Laat controleren aan de leerkracht! /30 Tijdens de oefening: In te vullen door de leerling - Let ik op de veiligheid tijdens het werken? - Hergebruik ik koperdraad die net lang genoeg voor mijn oefening? Ik verspil geen materiaal. - Ik draag zorg voor het materiaal In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /20 - Staan alle onderdelen recht? /10 Totaal: /30 Alles in orde? Begin dan aan de volgende fase! Voor je naar de volgende fase van de schakeling mag beginnen moet je in deze kolom overal ok kunnen zetten!! INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 24

25 Voor je de oefening test: In te vullen door de leerling - Zitten alle verbindingen goed vast? - Kan ik ergens koper zien? - Heb ik de juiste kleuren gebruikt? In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /10 /2 /3 - Meet de weerstand van het lampje dat je gaat gebruiken. - Draai het lampje in de lamphouder. - Meet de weerstand van de schakeling (lusterklem) - Meet je 0 Ohm dan heb je een kortsluiting! - ZOEK DE FOUT voor je verder gaat! Ω Ω Ω Totaal: Alles in orde? Begin dan aan de volgende fase! /15 Testen van de oefening: In te vullen door de leerling - Vraag aan de leerkracht of je de oefening mag testen. - Sluit het testsnoer aan. (paarse stekker) In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt Toestemming om de schakeling te testen. - Werkt de schakeling? /5 - Hoe heb ik mezelf beoordeeld? /10 Totaal: /15 Laat controleren aan de leerkracht! Totaal: In Zelfevaluatie lln Punten lkrt orde? In te vullen door de leerling goed Kan slecht beter Voor je aan de oefening begint /30 Tijdens de oefening /30 Voor je de oefening test /15 Testen van de oefening /15 Totaal: /90 KORTSLUITING => totaal / 2 INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 25

26 9 Probleemstelling 3 Met de extra verlichting boven mijn werkbank kan ik bijna dag en nacht doorwerken! Maar als ik wil beginnen vergeet ik altijd op de lichtschakelaar te duwen aan de deur, en moet ik terug tot aan de deur lopen. Kan je niets bedenken waardoor ik de lamp zowel van aan de deur als van aan de werkbank kan aan en uit doen? Oplossing: Duidt aan waar de lamp en schakelaar moeten komen. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 26

27 9.1 Wisselschakelaar (Naslagwerk blz. 49) Doel van de schakelaar: Om van op 2 plaatsen 1 lichtpunt te bedienen Eenlijnig symbool: Referentienummer: Dit symbool/nr. vind je vaak terug op de schakelaars en op de bakjes in het magazijn Veellijnig symbool: INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 27

28 9.1.4 Stroomkringschema: -Teken eerst in POTLOOD dan pas in kleur!! -Teken mooi op de lijntjes -Duw niet op je stiftjes -Maak geen vegen INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 28

29 Bedradingschema INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 29

30 10 materialenleer Benoem onderstaande materialen: (Naslagwerk blz ) INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 30

31 Waar moet ik een lamphouder (spatwaterdichte type IPX3) plaatsen in een vochtige ruimte? Op een minimum hoogte van 1.8m 10.1 Buizen Reglementering: - De buizen moeten uit een onbrandbaar zelfdovend materiaal gemaakt zijn volgens de norm NBN De uiteinden van de buizen mogen de isolatie van de geleiders niet kunnen beschadigen. (AREI art c) - De buizen mogen niet kunnen verschuiven. (AREI art. 207-(Ra). - Er mag zich geen water in de buizen kunnen verzamelen. (AREI art f) Voorbeelden: - Grijze Tth: o inbouw- en opbouwinstallaties o bestaat in normale en versterkte uitvoering - Soepele buizen: o Deze buizen worden ook flexibele buizen genoemd o vervangt de stijve buis bij inbouwinstallatie o bestaat in voorbedrade versies - TAL- buis: o Bij kans voor mechanische beschadiging o uit zacht staal gemaakt INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 31

32 Courante handelsvormen: Tth en TAL: buizen van 3m lang, 17 buizen per pak voorbedrade rollen van 25m, 50m en 100m 3-5G1,5mm² 2,5mm² 6 mm² 10.2 Aantal draden per buis: 1.5 Doorsnede mm² Harde PVC buisdiameter in mm² 16 mm² 20 mm² 25 mm² INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 32

33 11 Gereedschappen 11.1 De juniorzaag: o verzagen van pvc buizen o Naar voor getand o zaagblad tijdig vervangen Plooiveer: o plooien van bochten in pvc buizen. o opgerolde staaldraad. o soms versterkt met een binnen veer. o Verschillende diktes: 16mm 20mm 25mm o zo rein mogelijk houden: tijdig reinigen o geen knopen leggen, niet te kort plooien Meetgereedschap: o Rolmeter (2 tot 5m), vouwmeter (2m) o Steeds opletten voor meten bij onder spanning staande delen: vouwmeter volledig uit kunststof gebruiken! INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 33

34 11.4 Kruisschroevendraaiers Er zijn 2 soorten kruisschroevendraaiers. Geef de benaming. Phillips (P) Pozidriv (PZ) Teken hieronder de kop van de 2 kruisschroevendraaiers INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 34

35 Kies de juiste grote - Te groot: De schroeven draaier komt niet helemaal in de schroefkop De contactpunten tussen schroef en schroevendraaier worden beschadigd - Te klein De groevendraaier heeft geen of weinig grip op de schroef De schroefkop wordt beschadigd - Juiste schroevendraaier De aangrijping is goed De kracht wordt goed overgebracht zonder beschadiging De schroef kan meerdere malen gebruikt worden INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 35

36 Uitvoeringen - Schroevendraaier met zeskantige versteviging Waarvoor dient de zeskant? Om een steeksleutel op te plaatsen en zo meer kracht te kunnen uitoefenen - Haakse schroevendraaier - Verschillende soorten bits INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 36

37 12 Uitvoering van de wisselschakeling Voor je aan de oefening begint: In orde? In te vullen door de leerling - Is mijn tekening ordelijk en duidelijk? - Staan ze in kleur? - Staat er een codering bij de klemmen? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /20 /2 /3 - Zijn mijn tekeningen nagekeken door de leerkracht? - Heb ik de bestelbon volledig ingevuld? - Heb ik al mijn materiaal gekregen van de magazijnier? /5 - Weet ik waar de schakelaars, lampen, aftakdozen, geplaatst moeten worden? Totaal: Laat controleren aan de leerkracht! /30 Tijdens de oefening: In te vullen door de leerling - Let ik op de veiligheid tijdens het werken? - Hergebruik ik koperdraad die net lang genoeg voor mijn oefening? Ik verspil geen materiaal. - Ik draag zorg voor het materiaal In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /20 - Staan alle onderdelen recht? /10 Totaal: /30 Alles in orde? Begin dan aan de volgende fase! Voor je naar de volgende fase van de schakeling mag beginnen moet je in deze kolom overal ok kunnen zetten!! INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 37

38 Voor je de oefening test: In te vullen door de leerling - Zitten alle verbindingen goed vast? - Kan ik ergens koper zien? - Heb ik de juiste kleuren gebruikt? In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /10 /2 /3 - Meet de weerstand van het lampje dat je gaat gebruiken. - Draai het lampje in de lamphouder. - Meet de weerstand van de schakeling (lusterklem) - Meet je 0 Ohm dan heb je een kortsluiting! - ZOEK DE FOUT voor je verder gaat! Ω Ω Ω Totaal: Alles in orde? Begin dan aan de volgende fase! /15 Testen van de oefening: In te vullen door de leerling - Vraag aan de leerkracht of je de oefening mag testen. - Sluit het testsnoer aan. (paarse stekker) In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt Toestemming om de schakeling te testen. - Werkt de schakeling? /5 - Hoe heb ik mezelf beoordeeld? /10 Totaal: /15 Laat controleren aan de leerkracht! Totaal: In Zelfevaluatie lln Punten lkrt orde? In te vullen door de leerling goed Kan slecht beter Voor je aan de oefening begint /30 Tijdens de oefening /30 Voor je de oefening test /15 Testen van de oefening /15 Totaal: /90 KORTSLUITING => totaal / 2 INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 38

39 13 Probleemstelling 4 In de zomer zou ik graag na een barbecue nog even kunnen nagenieten op het terras voor het tuinhuisje en van het mooie weer. Om s nachts nog veilig naar binnen te gaan zou ik graag enkele lichtpunten naast het tuinpadje aanleggen. Welke schakelaar kan ik hiervoor het beste gebruiken? Oplossing: INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 39

40 13.1 De dubblepolige schakelaar (Naslagwerk blz..) Doel van de schakelaar: Om van op 1 plaats 1 lichtpunt te bedienen in een vochtige ruimte/omgeving Eenlijnig symbool: Referentienummer: Dit symbool/nr. vind je vaak terug op de schakelaars en op de bakjes in het magazijn Veellijnig symbool: INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 40

41 Stroomkringschema: -Teken eerst in POTLOOD dan pas in kleur!! -Teken mooi op de lijntjes -Duw niet op je stiftjes -Maak geen vegen INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 41

42 Bedradingschema INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 42

43 14 materialenleer 14.1 Benamingen: - Draden: eenaderig met aderisolatie - Soepele draden: kern van meerdere dunnen adertjes - Kabels: bestaat uit meerdere draden - Snoeren: bestaat uit meerdere soepele draden - Voor vaste aanleg gebruikt men: draden en kabels - Voor verplaatsbare leidingen gebruikt men: snoeren Ondanks de grote verscheidenheid van soorten kabels, kunnen wij ze in twee grote families onderverdelen: o overdracht van informatie; o Kabels die dienen voor o Kabels die dienen voor o het transport van energie 14.2 Informatiedragende bekabeling: De informatiedragende bekabeling werken onder de vorm van elektrische of optische signalen (glasvezelbekabeling). Deze familie omvat de telefonie, signalisatie, televisie en videocommunicatie, databekabeling voor gegevens- overdracht, optische vezelkabels en internetverbindingen. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 43

44 Zoek in je naslagwerk enkele voorbeelden (benamingen) van informatiedragende bekabeling. (Naslagwerk blz ) Telefoonkabels: TPV-F2 VVT-F2 signaalkabels: SVV-F2 SVAVB-F2 Netwerkkabels: UTP FTP STP COAX 14.3 Energiekabels: De energiekabels voeren de elektrische energie vanuit de productiecentra tot bij de verbruikers. De energiekabels kunnen ingedeeld worden in twee grote families: o Hoog- en middenspanningskabels (nominale spanning hoger dan 1000V): worden gebruikt voor het vervoer van elektrische energie over een lange afstand. Deze kabels kunnen in de lucht geplaatst zijn, over het algemeen in landelijk gebied, of ingegraven worden, vooral in stedelijke gebieden. Zoek in je naslagwerk enkele voorbeelden hoog- en middenspanningskabels. Noteer er ook telkens de spanning bij. (Naslagwerk blz ) EVAVB-F2 (3.6/6kV) INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 44

45 o De laagspanningsdraden en kabels (nominale spanning van maximum 1000V) worden toegepast in de distributienetten, industriële installaties, publieke en private werven en gebouwen. Eveneens dienen deze draden en kabels voor het bekabelen van elektrische toestellen, apparaten, machines, gereedschappen en verdeelborden. De LS (=laagspannings-)kabels worden ondergronds of in open lucht geplaatst, op een isolerend onderstel, in buizen, leidingen of omhulsels. Zoek in je naslagwerk enkele voorbeelden hoog- en middenspanningskabels. Noteer er ook telkens de spanning bij. (Naslagwerk blz ) EXVB-F2 600/1000V luchtdistributiekabels BXB-F2 1000V BAXB 1000V Zoek op in je naslagwerk hoe volgende kabels zijn samengesteld en waarvoor ze gebruikt worden. (Naslagwerk blz ) VOB tot 4mm²: - Samenstelling: - Gebruik INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 45

46 VTLB: - Samenstelling: T Seyen T. - Gebruik XVB: - Samenstelling: - Gebruik: VVT-F2: - Samenstelling: - Gebruik: INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 46

47 14.4 isolatie De isolatie van energiekabels kunnen we onderverdelen in drie hoofdcategorieën: o De thermoplastische: Vb. PVC (polyvinylchloride), polyamiden (Nylon, ) -> tot 70 C hard en resistent; wordt malser en smelt bij hogere temperaturen; wordt broos onder 5 C. o De thermosets: vernet polyethyleen (XPLE) ->voor hogere temperaturen dan PVC: tot 90 C o De elastomeren: Rubber (EPR en EPDM), silicoonrubber, ethyleen, propyleen, brandvrije samenstellingen, -> blijven elastisch tot 0 C Voor de residentiële toepassing mogen enkel met rubber of kunststof geïsoleerde geleiders gebruikt worden. De kern is vervaardigd uit koper of aluminium Elk van deze materialen hebben hun eigen specifieke elektrische, mechanische, fysische en chemische karakteristieken. Het AREI bespreekt in artikel 19 dat de keuze en plaatsing van elektrisch materiaal dient te gebeuren in functie van de invloeden en de bijzondere omgevingstoestanden in de ruimte waaraan het blootgesteld kan worden. Zoek dit bewuste artikel op. INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 47

48 14.5 Doormeter van de aders of draden Gangbare maten: genormaliseerd tot de volgende maten: T Seyen T. Gebruik Doormeter Minimum doorsnede Stroombaan voor sturing, controle en signalisatie 0,5 mm² Verlichtingsarmaturen en signalisatie 0,98 mm 0,75 mm² Verlichting 1,38 mm 1,5 mm² Stopcontacten Gemengde stroombaan: verlichting en stopcontacten Kookfornuis, oven, wasmachine 3-fasig (één toestel per kring!) Kookfornuis, oven, wasmachine 1-fasig (één toestel per kring!) 1,68 mm 2,5 mm² 2,26 mm 4 mm² 2,76 mm 6 mm² Kablage van de verdeelkast 2,76 mm 3,57 mm 6 mm² of 10 mm² Aansluitkabel meterkast 3,57 mm 4,51 mm 10 mm² of 16 mm² Voor groter energietransport: 25 mm² - 35 mm² - 50 mm² - 70 mm² - 95 mm² mm² - Voor lichtinstallaties gebruiken we meestal draad van o 1.5mm² Voor stopcontacten gebruiken we meestal draad van o 2.5mm² INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 48

49 15 Uitvoering van de dubbelpolige schakelaar Voor je aan de oefening begint: In te vullen door de leerling - Is mijn tekening ordelijk en duidelijk? - Staan ze in kleur? - Staat er een codering bij de klemmen? - Zijn mijn tekeningen nagekeken door de leerkracht? - Heb ik de bestelbon volledig ingevuld? - Heb ik al mijn materiaal gekregen van de magazijnier? - Weet ik waar de schakelaars, lampen, aftakdozen, geplaatst moeten worden? Totaal: Laat controleren aan de leerkracht! In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /20 /2 /3 /5 /30 Tijdens de oefening: In te vullen door de leerling - Let ik op de veiligheid tijdens het werken? - Hergebruik ik koperdraad die net lang genoeg voor mijn oefening? Ik verspil geen materiaal. - Ik draag zorg voor het materiaal In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /20 - Staan alle onderdelen recht? /10 Totaal: /30 Alles in orde? Begin dan aan de volgende fase! Voor je naar de volgende fase van de schakeling mag beginnen moet je in deze kolom overal ok kunnen zetten!! INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 49

50 Voor je de oefening test: In te vullen door de leerling - Zitten alle verbindingen goed vast? - Kan ik ergens koper zien? - Heb ik de juiste kleuren gebruikt? In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt /10 /2 /3 - Meet de weerstand van het lampje dat je gaat gebruiken. - Draai het lampje in de lamphouder. - Meet de weerstand van de schakeling (lusterklem) - Meet je 0 Ohm dan heb je een kortsluiting! - ZOEK DE FOUT voor je verder gaat! Ω Ω Ω Totaal: Alles in orde? Begin dan aan de volgende fase! /15 Testen van de oefening: In te vullen door de leerling - Vraag aan de leerkracht of je de oefening mag testen. - Sluit het testsnoer aan. (paarse stekker) In orde? Zelfevaluatie lln goed Kan beter slecht Punten lkrt Toestemming om de schakeling te testen. - Werkt de schakeling? /5 - Hoe heb ik mezelf beoordeeld? /10 Totaal: /15 Laat controleren aan de leerkracht! Totaal: In Zelfevaluatie lln Punten lkrt orde? In te vullen door de leerling goed Kan slecht beter Voor je aan de oefening begint /30 Tijdens de oefening /30 Voor je de oefening test /15 Testen van de oefening /15 Totaal: /90 KORTSLUITING => totaal / 2 INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 50

51 INSTALLATIEMETHODEN EN REALISATIES /TUINHUISJE / PROJECT 2 51