Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast: een krachtgerichte basismethodiek voor dakloze jongeren
|
|
- Carla van der Horst
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast: een krachtgerichte basismethodiek voor dakloze jongeren Manon Krabbenborg, Sandra Boersma & Judith Wolf Inleiding Jongeren zonder vaste verblijfplaats worden ook wel dakloze jongeren of zwerfjongeren genoemd. Als ze nergens meer terecht kunnen kloppen ze vaak aan bij de opvang. Hoe kunnen werkers in de opvang zorgen dat deze kwetsbare jongeren hun leven weer op de rails krijgen? Focus op individuele krachten en niet op tekortkomingen en cliënten hebben het vermogen te herstellen, zijn enkele basisprincipes van de Houvastmethodiek. Het onderzoek naar de effectiviteit en modelgetrouwheid van deze krachtgerichte basismethodiek voor de begeleiding van dakloze jongeren is afgerond. Dit informatieblad beschrijft de belangrijkste resultaten van dit onderzoek. Achtergrond Volgens de meest recente telling zijn er in Nederland tenminste 9000 dakloze jongeren 1. Dit zijn feitelijk of residentieel daklozen onder de 23 jaar met meervoudige problemen (VWS, 2011) 2. Feitelijk dakloze jongeren zijn jongeren die voor hun overnachting vooral aangewezen zijn op straat, op een kortdurend verblijf in laagdrempelige opvangvoorzieningen of een tijdelijk onderkomen bij familie, vrienden of kennissen. Residentieel dakloze jongeren zijn jongeren zonder eigen woonruimte, die zelfstandig (dus niet met een ouder) ingeschreven staan bij een instelling voor maatschappelijke opvang, zoals zwerfjongerenpensions en nachtopvang (VWS). Wanneer in de tekst hierna dakloze jongeren wordt aangeduid worden zowel feitelijke als residentieel dakloze jongeren bedoeld. Impuls ontwikkelde op basis van praktijkinzichten (van zowel jongeren als werkers) en wetenschappelijke evidentie de Houvastmethodiek en kwam hiermee tegemoet aan de wens van veel opvangvoorzieningen om meer methodisch en met wetenschappelijk goed onderbouwde interventies jongeren te kunnen begeleiden op weg naar herstel. Doordat Houvast ook is gestoeld op praktijkinzichten bestond er breed draagvlak in de opvangsector voor de invoering van deze methodiek. Wat is Houvast? Houvast is een krachtgerichte basismethodiek met als doel het vergroten van de zelfredzaamheid en zelfstandigheid van dakloze jongeren en het verbeteren van hun kwaliteit van leven. Houvast is gebaseerd op het strengths-based model van Rapp en Goscha (2006) 3 en is door Judith Wolf, met subsidie van het VSB-fonds, aangepast aan de Nederlandse situatie en verder uitgewerkt tot een krachtgericht begeleidingstraject met aanvullende hulpmiddelen. Hiertoe is onder werkers en jongeren onderzocht wat een goede begeleiding is. Daarnaast is een internationaal literatuuronderzoek gedaan naar de werkzame elementen van interventies onder dakloze jongeren 4. Houvast gaat uit van de eigen kracht van jongeren en van de aanwezigheid van hulpbronnen in hun eigen omgeving. Deze methodiek neemt de wensen, doelen en aspiraties van jongeren als vertrekpunt voor de begeleiding en legt de regie over het herstelproces bij de jongere. Het opbouwen van een goede werkrelatie is hierbij essentieel. De begeleiding wordt bij voorkeur uitgevoerd in de natuurlijk leefomgeving van de jongeren. Een krachtgericht begeleidingstraject bestaat uit: ontmoeten en aansluiten; inventariseren van krachten; taxatie van draagkracht en draaglast; doelen stellen en een actieplan maken; ondersteunen van herstel; evalueren; en afronden. Er zijn bij de uitvoering van vrijwel elke basistaak hulpmiddelen beschikbaar zoals: een werkblad voor de krachteninventarisatie op tien leefgebieden; een werkblad voor een (persoonlijk) actieplan; een Ecogram; een VIP-kaart: Belangrijke anderen!; werkbladen voor de evaluatie en afronding.
2 Een standaard begeleidingstraject duurt zes maanden wat gebaseerd is op de gemiddelde duur van een residentieel begeleidingstraject voor dakloze jongeren. In dit standaard begeleidingstraject zijn drie delen te onderscheiden, elk met een bepaalde tijdsduur: zes weken voor de focusbepaling; drie maanden voor de herstelondersteuning; zes weken voor de evaluatie en eventuele afronding. De intensiteit van de begeleiding kan tijdens het begeleidingstraject variëren van één á twee keer per week in de eerste en laatste periode tot een paar keer per maand tijdens de herstelondersteuning. De intensiteit van de begeleiding en de frequentie van het contact zijn afhankelijk van de kenmerken van de jongere en zijn of haar omgeving. Bij geïndiceerde zorg is het voorgeschreven aantal uren richtinggevend. De setting kan residentieel zijn (24-uursvoorziening) of ambulant. Opzet onderzoek Onderzoeksvragen In 2011 startte Impuls met subsidie van ZonMw een grootschalig onderzoek naar de Houvastmethodiek. De onderzoeksvragen van deze studie waren: 1) Hoe modelgetrouw wordt de Houvastmethodiek uitgevoerd zes maanden na implementatie? 2) Is de Houvastmethodiek effectiever dan de standaardbegeleiding ( care as usual ) van dakloze jongeren in termen van: kwaliteit van leven; psychische en lichamelijke gezondheid; zelfvertrouwen en veerkracht; sociale steun en netwerk; herstel en maatschappelijke participatie? Methode Om de onderzoeksvragen te beantwoorden is gebruik gemaakt van een cluster-gerandomiseerde interventie studie met een controlegroep. Dit betekent dat de deelnemende voorzieningen (tien in totaal) willekeurig zijn toegewezen aan een experimentele groep (vijf voorzieningen) en een controle groep (vijf voorzieningen). Vervolgens zijn de medewerkers van de voorzieningen in de experimentele groep getraind in de Houvastmethodiek. De controle groep medewerkers bleven werken zoals zij gewend waren (de zogenaamde care-as-usual ). Nadat de trainingen waren afgerond is gestart met het interviewen van dakloze jongeren in beide groepen. Jongeren zijn in totaal drie keer geïnterviewd: op het moment van instroom in de voorziening (T0); op het moment van uitstroom of maximaal zes maanden na T0 (T1); en negen maanden na T0 (T2). Interviews vonden plaats na het tekenen van een toestemmingsverklaring en werden uitgevoerd door getrainde interviewers van Impuls. Jongeren ontvingen een vergoeding voor een afgerond interview. Rond T1, een half jaar nadat medewerkers in de experimentele groep waren getraind, is de modelgetrouwheid, of de mate waarin gewerkt wordt volgens de Houvastmethodiek, in vijf voorzieningen gemeten. Werving van voorzieningen die ambulante of residentiële zorg leveren aan dak- of thuisloze jongeren = 10 voorzieningen Willekeurige toewijzing aan de interventie groep Houvast = 5 Willekeurige toewijzing aan de controle groep care as usual = 5 T0: Baseline = 117 T0: Baseline = 134 T1: T1: = 94 = Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast
3 Deelnemers In totaal hebben 251 jongeren deelgenomen aan het onderzoek. Ten tijde van het eerste interview waren zij tussen 17 en 26 jaar oud, met een gemiddelde leeftijd van 20 jaar. De meerderheid was man (68%); en was langer dan drie maanden dakloos (60%). Iets meer dan de helft van de jongeren (51%) had een Nederlandse achtergrond en 49% was niet in Nederland geboren of had tenminste één ouder die niet in Nederland geboren is. Het opleidingsniveau van de jongeren was over het algemeen laag: 32% van hen had alleen de basisschool afgerond en 43% had VMBO of een MBO (niveau 1 2) diploma. De deelnemers beoordeelden hun algemene kwaliteit van leven op het moment van instroom gemiddeld als niet slecht/niet goed tot redelijk. Zij waren meer tevreden met de waargenomen sociale steun die zij gemiddeld als redelijk beoordeelden. In vergelijking met mannen en vrouwen van jaar in de algemene bevolking hadden zij aanzienlijk meer psychische klachten. De waargenomen eigen competentie bleek direct in positieve zin de kwaliteit van leven te beïnvloeden en ook indirect, namelijk via minder psychische klachten en meer waargenomen sociale steun 5. Opvallend zijn de hoge schulden die jongeren gemiddeld bij diverse schuldeisers hadden zoals bij telecom- of verzekeringsmaatschappijen. In totaal had 75% van de geïnterviewde jongeren schulden, oplopend van 40, tot , (met een gemiddeld schuldbedrag van 5112, ). Slechts 29% van de jongeren had dagbesteding in de vorm van betaald werk met een arbeidscontract of het volgen van een opleiding. Redenen waarom de oorspronkelijke woonsituatie was verlaten zijn: familie conflicten (66%); slechte relatie met de (stief)moeder (46%); slechte relatie met de (stief)vader (40%); financiële problemen (39%); en emotionele verwaarlozing (36%). Uit de HASI, een instrument om een inschatting te maken van het cognitief functioneren, bleek dat 29% van de jongeren mogelijk een verstandelijke beperking heeft (IQ < 70). Het merendeel van deelnemers ontving residentiële zorg (76%) en de overige jongeren (24%) ontvingen ambulante zorg ten tijde van het eerste interview. Van de 251 jongeren heeft 79% het vervolginterview (T1) afgerond: dit zijn 94 jongeren in de experimentele groep en 104 jongeren in de controlegroep (zie figuur). Bij 77% van deze jongeren vond het vervolginterview plaats op het moment dat de zorg beëindigd werd als dat minder dan zes maanden na instroom was. De overige jongeren (23%) ontvingen nog zorg en zijn geïnterviewd zes maanden na instroom. Implementatie van Houvast Er zijn verschillende activiteiten uitgevoerd om Houvast te implementeren in de voorzieningen: training van medewerkers; modelgetrouwheidmetingen; boostersessies; en centraal georganiseerde methodiekdagen. Trainingen De volgende trainingsactiviteiten zijn uitgevoerd in de experimentele voorzieningen in de periode oktober 2011 mei 2012: een vierdaagse basistraining voor werkers waarin zij de principes van de Houvastmethodiek leerden en hoe de hulpmiddelen correct te gebruiken; een tweedaagse training voor teamleiders waarin ze leerden hoe werkers te ondersteunen in het krachtgericht begeleiden van jongeren; een zesdaagse training voor coaches om werkers en teamleiders te coachen op de werkvloer in het werken volgens Houvast. Modelgetrouwheidsmeting Na implementatie van een nieuwe methodiek is het belangrijk om te weten of de feitelijke uitvoering is zoals beoogd. De mate waarin gewerkt wordt volgens een methodiek of interventie wordt modelgetrouwheid (of fidelity ) genoemd. Inzicht in de modelgetrouwheid van de uitvoering is van belang bij de bepaling van effectiviteit. Daarnaast geeft het getrainde werkers een goed beeld van welke punten in de uitvoering nog aangescherpt of verbeterd kunnen worden. Meer modelmatig werken volgens het strengthsbased model van Rapp en Goscha bleek bovendien samen te hangen met vooruitgang in herstel 6. Een half jaar na afronding van de trainingsactiviteiten is de mate van modelgetrouwheid in een voorziening gemeten met een uitgebreide audit. De in totaal vijf uitgevoerde audits vonden plaats van juni tot en met september 2012 en werden gedurende één dag uitgevoerd door twee getrainde auditoren op locatie. Een audit bestond uit de volgende activiteiten om te komen tot scoring van een modelgetrouwheidsschaal: afname van vragenlijsten; dossieronderzoek; focusgroep; observaties; en interviews met de teamleider en coach. Scoring liep van één (niet modelgetrouw) tot vijf (volledig modelgetrouw) op 10 indicatoren waarbij de gemiddelde score op deze indicatoren gold als totaalscore. De indicatoren zijn: 1) focus op krachtgerichte begeleidingstrajecten; 2) caseload ratio; 3) teamkrachtbespreking; 4) coaching; 5) krachteninventarisatie; 6) integratie van de krachteninventarisatie; 7) actieplan; Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast 3
4 8) contacten in de natuurlijke omgeving; 9) natuurlijke hulpbronnen; en 10) hoopgevend gedrag. Volgens de Amerikaanse norm geldt een score vanaf vier als voldoende modelgetrouw. Zes weken na afloop van de audit ontving elke opvangvoorziening een rapport met daarin de resultaten per indicator en aanbevelingen om eventuele onvoldoende scores te kunnen verbeteren. Voorzieningen gaven aan deze terugkoppeling heel nuttig te vinden voor de verdere borging van de methodiek in de organisatie. Modelgetrouwheidscores Hoewel de methodiek enthousiast is ontvangen door medewerkers, blijkt uit de totaalscores van de modelgetrouwheidsschaal dat medewerkers (nog) niet voldoende werkten conform de principes en hulpmiddelen van Houvast. De scores op de indicatoren caseload ratio en teamkrachtbespreking waren voldoende in vier van de vijf opvangvoorzieningen en de scores op de indicator krachteninventarisatie was voldoende in drie van de vijf opvangvoorzieningen. De scores op de overige indicatoren, namelijk: focus op krachtgerichte begeleidingstrajecten ; coaching ; integratie van de krachteninventarisatie ; actieplan ; contacten in natuurlijke omgeving ; gebruik van natuurlijke hulpbronnen ; en hoopgevend gedrag waren bij alle voorzieningen onvoldoende. Uitgebreide informatie over de resultaten van de modelgetrouwheidsmeting is te vinden in een apart informatieblad 7. Boostersessies Een jaar na de implementatie van de Houvastmethodiek ontving elke voorziening in de experimentele groep een zogenaamde boostersessie met als doel de methodiek te versterken en borgen. Uitgaande van de aanbevelingen uit het modelgetrouwheidsrapport werd vooraf bij de voorzieningen geïnventariseerd op welke gebieden bijscholing in de methodiek gewenst was. De boostersessie duurde een halve dag en werd op de voorziening gegeven door de hoofdtrainer van Houvast. Thema s die vaak naar voren kwamen tijdens de boostersessies waren het werken in de natuurlijke omgeving, het inzetten van natuurlijke hulpbronnen en het integreren van de krachteninventarisatie in het actieplan. De boostersessie zijn met enthousiasme ontvangen en werden vooral gewaardeerd om het geleverde maatwerk. Methodiekdagen In september 2012 en mei 2014 zijn er twee methodiekdagen georganiseerd voor alle getrainde medewerkers met als doel opfrissing en verdieping van de Houvastmethodiek, inspiratie en onderlinge uitwisseling met getrainde werkers van andere voorzieningen. Een methodiekdag bestond uit interactieve presentaties afgewisseld met workshops. De focus van de workshops lag op de hulpmiddelen van de methodiek zoals het uitvoeren van een krachteninventarisatie. Tijdens de tweede methodiekdag waren er ook jongeren aanwezig. Zij participeerden in een workshop en vertelden over hun ervaringen met de Houvastmethodiek en gaven aan wat wel- en niet werkt in de begeleiding. Jongeren en medewerkers gingen met elkaar in dialoog om samen tot een agendasetting te komen voor de eerste periode na instroom in een voorziening. Nadat alle interviews met de jongeren waren afgerond zijn de medewerkers van de vijf voorzieningen in de controle groep alsnog getraind in de Houvastmethodiek. 4 Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast
5 Resultaten effectiviteit Houvast Om de effectiviteit van de Houvastmethodiek te bepalen is gebruik gemaakt van de gegevens van de jongeren uit het eerste en het tweede interview. Het eerste interview was kort nadat jongeren waren ingestroomd in een residentiële voorziening of gestart waren met ambulante begeleiding. Het tweede interview vond plaats op het moment dat jongeren uitstroomden of stopten met de ambulante begeleiding tot maximaal een half jaar na het eerste interview. Met een anova-repeated-measures analyse (voor de continue variabelen) en een logistische regressie analyse (voor de dichotome variabelen) is onderzocht of er verschil in vooruitgang was op vooraf bepaalde uitkomstmaten tussen jongeren die begeleiding hadden ontvangen volgens de Houvastmethodiek en jongeren die de gebruikelijke begeleiding hadden gekregen. De uitkomstmaten zijn onderverdeeld in: 1) algemene kwaliteit van leven (primaire uitkomstmaat); 2) sociale en functionele uitkomstmaten: tevredenheid met sociale contacten, familie en financiën en het hebben van dagbesteding of werk; 3) gezondheid en middelengebruik: depressie, angst, somatisatie, tevredenheid met gezondheid, aantal zorgbehoeften, gebruik van alcohol, softdrugs en harddrugs; 4) krachtgerichte uitkomstmaten: autonomie, competentie, verbondenheid met anderen en veerkracht. Allereerst is gekeken naar de invloed van demografische gegevens zoals leeftijd, geslacht, etniciteit, opleidingsniveau, en ambulante versus residentiële begeleiding. Daar deze kenmerken niet verschilden tussen jongeren in de experimentele en de controlegroep zijn ze niet opgenomen in de effectanalyses. De resultaten laten zien dat in het algemeen de jongeren na instroom vooruitgaan op algemene kwaliteit van leven. Verder verbeteren jongeren significant op: tevredenheid met familie relaties, tevredenheid met hun financiën, dagbesteding, depressie, tevredenheid met gezondheid, aantal zorgbehoeften, autonomie, competentie en veerkracht. Echter, er zijn hierbij geen verschillen gevonden tussen de jongeren in de experimentele groep en de jongeren in de controle groep. We zien daarentegen wel een significant verschil in de reden van uitstroom. Onderstaand figuur laat zien dat een lager percentage van de jongeren in de experimentele groep het zorgtraject negatief heeft afgerond in vergelijking met de jongeren in de controle groep (meer jongeren zijn bijvoorbeeld uit de voorziening gezet vanwege ontoelaatbaar gedrag). Tevens ontving een groter percentage van de jongeren in de experimentele groep nog begeleiding op het moment dat ze voor een tweede keer werden geïnterviewd. Interventie groep Traject succesvol afgesloten Traject negatief afgesloten Verhuisd of traject overgedragen Ontvangt nog zorg Anders Controle groep 2% 30% 40% 17% 29% 19% 10% 35% 18% Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast 5
6 Conclusies De resultaten tonen aan dat dakloze jongeren vooruit gaan op een groot aantal herstelmaten sinds hun instroom in de maatschappelijke opvang maximaal zes maanden eerder. Het merendeel van de jongeren (77 %) ontvangt minder dan zes maanden begeleiding. Zij lijken baat te hebben bij opvang. Echter, we zien geen verschil tussen jongeren die begeleiding ontvingen volgens de Houvastmethodiek en jongeren die begeleid werden volgens care-as-usual. Met andere woorden; het lijkt voor deze herstelmaten niet uit te maken of jongeren begeleid worden volgens de Houvastmethodiek of volgens de gebruikelijke begeleiding ( care-as-usual ). Wel bleek dat jongeren die volgens de Houvastinterventie werden begeleid minder snel negatief uitstroomden dan jongeren in de controle groep. Bij het interpreteren van deze resultaten is het van groot belang om te beseffen dat er ten tijde van het tweede interview met de jongeren nog onvoldoende gewerkt werd volgens de Houvastmethodiek. Hierdoor kan geen conclusie getrokken worden over het wel of niet effectief zijn van deze methodiek. Het is goed mogelijk dat in het geval van modelgetrouw werken volgens de methodiek, jongeren hier meer baat bij hebben dan wanneer zij de gebruikelijke begeleiding ontvangen. De signalen die wij hebben opgevangen van zowel jongeren als werkers wijzen in die richting. Uit de resultaten van de modelgetrouwheidsmeting komt naar voren dat een tijdsbestek van zes maanden niet genoeg is om een nieuwe methodiek te implementeren. Enkele redenen hiervoor zijn dat veel opvangvoorzieningen te maken hebben met bezuinigingen en een hoog personeelsverloop wat de implementatie van de methodiek niet heeft gefaciliteerd. Dit zorgde ervoor dat getrainde medewerkers de opvangvoorziening verlieten en er ongetrainde medewerkers voor in plaats kwamen. Ook lijkt met name de overgang van een probleemgerichte aanpak naar een krachtgerichte manier van benadering en begeleiding meer tijd nodig te hebben. Tot slot, wanneer er binnen een organisatie één voorziening krachtgericht werkt en de andere voorzieningen een probleemgerichte aanpak hanteren leidt dit tot belemmeringen bij de implementatie van de Houvastmethodiek. Doe onderzoek naar de lange termijn effecten van de modelgetrouwheid en effectiviteit van de Houvastmethodiek. Besteed intern meer aandacht aan de implementatie van de Houvastmethodiek door ervoor te zorgen dat: de methodiek door alle medewerkers van de organisatie wordt ondersteund, inclusief managers en directie; voorafgaand aan de implementatie van de methodiek een infrastructuur beschikbaar is met duidelijke taakomschrijingen; voldoende financiële middelen beschikbaar zijn om verdere borging van de methodiek mogelijk te maken. Verdere toepasbaarheid Daar Houvast is gebaseerd op praktijkinzichten en wetenschappelijke inzichten is deze methodiek goed toepasbaar bij andere groepen kwetsbare jongeren die risico lopen op sociale uitsluiting en dakloosheid zoals jongeren met een licht verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek. Houvast sluit als krachtgerichte basismethodiek goed aan bij welzijn nieuwe stijl waarbij eigen kracht en ondersteuning door het informele netwerk van een cliënt centraal staan. Aanbevelingen Gebaseerd op deze resultaten doen wij de volgende aanbevelingen: Het loont om dakloze jongeren te ondersteunen om verslechtering van hun situatie te voorkomen en verbetering en herstel te stimuleren. Meet altijd de mate van modelgetrouwheid bij het bepalen van de effectiviteit van een interventie of methodiek en koppel deze resultaten terug op verschillende niveaus in de organisatie. 6 Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast
7 Voetnoten 1 Bron: Algemene Rekenkamer 2. 2 VWS (2011). Zwerfjongeren in Nederland: Een heldere definitie. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. 3 Rapp, C.A. & Goscha, R.J. (2006). The Strengths Model: Case management with people with psychiatric disabilities. New York: Oxford University Press. 4 Altena, A.M., Brilleslijper-Kater, S.N. & Wolf, J.R.L.M. (2010). Effective interventions for homeless youth: A systematic review. American Journal of preventive Medicine, 38(6): Krabbenborg, M.A.M., Boersma, S.N., Veld, van der, W., Vollebergh, W., R.J., & Wolf, J.R.L.M. (in preparation). Self-determination in homeless young adults and its relation with quality of life, social support and psychological distress. 6 Fukui, S., Goscha, R., Rapp, C.A., Mabry, A., Liddy, P. & Marty, D. (2012). Strengths model case management fidelity scores and client outcomes. Psychiatric Services, 76(7): Krabbenborg, M, Boersma, S. & Wolf, J. (2013). Infoblad effectstudie Houvast: Modelgetrouwheid. Nijmegen: Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg, UMC St Radboud. Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast 7
8 Financiering en uitvoering Frutiger Scala sans Dit project is mogelijk gemaakt door ZonMw en uitgevoerd door Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboudumc. De projectleiding was in handen van dr. Sandra Boersma en uitvoerend onderzoeker was Manon Krabbenborg MSc. Eindverantwoordelijke was prof. dr. Judith Wolf. Met dank aan Dank gaat uit naar alle jongeren en werkers die hebben deelgenomen aan het onderzoek, alle instellingen en voorzieningen die hebben geholpen met de werving van deelnemers en aan de leden van de begeleidingscommissie. Contactpersonen Wilt u meer weten over de effectstudie Houvast of bent u geïnteresseerd in de wetenschappelijke publicaties over dit onderzoek? Neem dan contact op met Sandra Boersma (sandra.boersma@radboudumc.nl; ) of kijk op Voor verdere informatie en vragen over trainingen en implementatie van de Houvastmethodiek kunt u terecht bij de Impuls Academie. Neem dan contact op met Irene Jonker of Nicoline Jansen (info@krachtenherstel.nl; ) of kijk op Bronvermelding bij gebruik van dit informatieblad Krabbenborg, M., Boersma, S. & Wolf, J. (2014). Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast: een krachtgerichte basismethodiek voor dakloze jongeren. Nijmegen: Impuls Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg van het Radboudumc Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboudumc. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Impuls Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg van het Radboud universitair medisch centrum Nijmegen. Vormgeving: Final Design Drukwerk: Janssen Repro b.v. 8 Effectiviteit en modelgetrouwheid van Houvast
Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg
De modelgetrouwheidsmeting In de begeleiding van kwetsbare mensen is de behoefte aan professionalisering en kwaliteitsverbetering groot. Er is nog veel winst te halen uit een betere aansluiting tussen
Nadere informatieOver de krachtgerichte basismethodiek. Over de basistraining. Doel van de basistraining. Leerdoelen
Over de krachtgerichte basismethodiek In de Academische werkplaats Opvang & Herstel is in de afgelopen jaren samen met uitvoerend werkers en beleidsfunctionarissen van de deelnemende opvanginstellingen
Nadere informatieOver de krachtgerichte basismethodiek. Over de basistraining. Doel van de basistraining. Leerdoelen
Over de krachtgerichte basismethodiek In de Academische werkplaats Opvang & Herstel is in de afgelopen jaren samen met uitvoerend werkers en beleidsfunctionarissen van de deelnemende opvanginstellingen
Nadere informatieWelzijn op recept: verhogen van welbevinden
Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Welzijn op recept: verhogen van welbevinden Judith Wolf 16 februari 2017 Gedreven door kennis, bewogen door mensen Doelgroep van welzijn op recept - Volwassenen
Nadere informatieGoed onderbouwde, effectieve interventies voor kwetsbare burgers
Goed onderbouwde, effectieve interventies voor kwetsbare burgers De Academische werkplaats Opvang & Herstel als voortrekker Prof. dr. Judith Wolf Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Zelfmanagement
Nadere informatieHerstelwerk. Wat is herstel? Herstelwerk in een notendop. Pijlers van Herstelwerk. Hoop op een zingevend bestaan
Herstelwerk Herstelwerk is een methodiek om kwetsbare mensen te ondersteunen bij het volwaardig mee doen in de samenleving. Herstelwerk maakt gebruik van de kracht en mogelijkheden van mensen en de hulpbronnen
Nadere informatieImpuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg
Instroom en uitstroom van Housing First klanten bij acht praktijken 27 in maart Nederland 2014 Sara Al Shamma, Linda van den Dries & Judith Wolf Onze dank gaat uit naar iedereen die heeft bijgedragen aan
Nadere informatieDe krachtgerichte methodiek
Het Centrum Voor Dienstverlening is u graag van dienst met: De krachtgerichte methodiek Informatie voor samenwerkingspartners van het CVD Waar kunnen we u mee van dienst zijn? Centrum Voor Dienstverlening
Nadere informatieBasistraining. Over Krachtwerk. Over de basistraining. Doel van de basistraining. Leerdoelen
Basistraining Over Krachtwerk In de Academische werkplaats Opvang & Herstel is in de afgelopen jaren samen met uitvoerend werkers en beleidsfunctionarissen van de deelnemende opvanginstellingen hard gewerkt
Nadere informatieONDERZOEK NAAR DAKLOZE JONGEREN IN DE CENTRUMREGIO ZWOLLE
ONDERZOEK NAAR DAKLOZE JONGEREN IN DE CENTRUMREGIO ZWOLLE Judith Wolf, Astrid Altena, Milou Christians, Mariëlle Beijersbergen Maart 2010 COLOFON Colofon Project Onderzoek naar dakloze jongeren in de centrumregio
Nadere informatieEr is vermogen tot herstel
Er is vermogen tot herstel Krachtgericht werken met dakloze mensen Herstelwerk Critical Time Intervention Judith Wolf 1 november 2013 Als je alles bent kwijt geraakt kan t je niets meer schelen, t is een
Nadere informatieAmbulant werken met kwetsbare mensen
Ambulant werken met kwetsbare mensen UMC St Radboud Judith Wolf & Dorieke Wewerinke Van asiel & beschermen naar herstel & participeren Zelfstandig wonen Transmuraal wonen Nachtopvang Inloop Flexibele ondersteuning
Nadere informatieHerstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus
Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Aanleiding onderzoek Meer kennis over cliëntgestuurde interventies nodig; belangrijk voor ontwikkelingen GGz Interventies door cliënten:
Nadere informatieSamen voor een beschermd thuis
Samen voor een beschermd thuis Herstel en maatschappelijk participatie van kwetsbare burgers Judith Wolf 24 januari 2019 Gedreven door kennis, bewogen door mensen Ja, je komt op een punt dat je nergens
Nadere informatieProfiel van daklozen in de vier grote. steden. Omz, UMC St Radboud Nijmegen. IVO, Rotterdam. Jorien van der Laan Sandra Boersma Judith Wolf
Profiel van daklozen in de vier grote Omz, UMC St Radboud Nijmegen steden Resultaten uit de eerste meting van de Cohortstudie naar daklozen in de vier grote steden (Coda-G4) IVO, Rotterdam Jorien van der
Nadere informatieOver meedoen en erbij horen
Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Over meedoen en erbij horen Judith Wolf 30 maart 2017 Gedreven door kennis, bewogen door mensen Ik heb daar helemaal geen verwachting van, dat doe ik niet
Nadere informatieOntwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dak- en thuisloze jongeren
Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dak- en thuisloze jongeren Sandra Boersma, Dorieke Wewerinke & Judith Wolf Gedreven door kennis, bewogen door mensen Achtergrond Laatste
Nadere informatieImpuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg
Monitoring van trajecten in de opvang: het MONTRA model Marielle Beijersbergen & Judith Wolf 27 maart 2014 Inleiding De Academische werkplaats Opvang en Herstel heeft opdracht gegeven tot het ontwikkelen
Nadere informatieVEERKRACHT! Landelijk congres 18 november 2013 Jantien van der Meer, Margreet Knol, Netty Jongepier
VEERKRACHT! Landelijk congres 18 november 2013 Jantien van der Meer, Margreet Knol, Netty Jongepier Aanleiding Veerkracht Kinderen vormen belangrijke groep in de vrouwenopvang In beleid en onderzoek kinderen
Nadere informatieHerstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus
Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Dr. Hanneke van Gestel-Timmermans Dr. Evelien Brouwers Dr. Marcel van Assen Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen Herstellen doe je zelf Ontwikkeld
Nadere informatieFidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth
Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:
Nadere informatieDe strijd tegen dakloosheid. woongericht, intersectoraal en aanklampend
De strijd tegen dakloosheid woongericht, intersectoraal en aanklampend Dak- en thuisloosheid in Europa: alarmerende cijfers 2 Europese consensusdefinitie van dakloosheid en uitsluiting op de huisvestingsmarkt
Nadere informatieAcademische werkplaats Opvang x Oggz Speerpunt Huiselijk geweld
Een raadpleging onder vrouwen, werkers en beleidsmedewerkers Carinda Jansen, Irene Jonker en Judith Wolf Achtergrond en doelstelling Medio 2008 is in de Academische werkplaats Opvang x Oggz,, een start
Nadere informatieDakloze mensen in de vier grote steden: veranderingen in 2,5 jaar
Dakloze mensen in de vier grote steden: veranderingen in 2,5 jaar Eindrapportage Coda-G4 Sara Al Shamma, Barbara van Straaten, Sandra Boersma, Gerda Rodenburg, Jorien van der Laan, Dike van de Mheen, Judith
Nadere informatieGeen (potentiële) belangenverstrengeling
DISCLOSURE BELANGEN SPREKER Geen (potentiële) belangenverstrengeling Kennis en participatiefestival 24-5-2018 Bevorderen van IPS implementatie door financiering en samenwerking tussen GGZ en UWV mentation
Nadere informatieBeter ten halve gekeerd.. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Beter ten halve gekeerd.. Het monitoren van SWPBS Programma 1. Welkom en voorstellen 2. Monitoren: wat, waarom, hoe? 3. Oude bekenden 4. New kid in town 5. Onderzoek naar resultaten in Nederland 6. Vragen
Nadere informatieImplementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen
Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen KCVG onderzoekers: M. Vukadin, F.G. Schaafsma, J.R. Anema Trimbos Instituut: H. Michon GGZ In geest - Actenz:
Nadere informatieKennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema
Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis
Nadere informatieRelatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid
Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid Eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH) Onderzoeksprogramma > Care and Prevention Janneke Nachtegaal, Sophia Kramer
Nadere informatieBewoners van voorzieningen voor lang verblijf in Utrecht Onderzoek naar functioneren en woonwensen
Hoofdstuk uit: Bewoners van voorzieningen voor lang verblijf in Utrecht Onderzoek naar functioneren en woonwensen Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg UMC St Radboud Nijmegen Februari 2010 Astrid Altena
Nadere informatieSeminariereeks sociaal werk de toekomst in!
Seminariereeks sociaal werk de toekomst in! Effectieve interventies bij kwetsbare mensen: wat weten we? Prof. dr. Judith Wolf UMC St. Radboud Nijmegen Een organisatie van de Master in het sociaal werk
Nadere informatieSchijndissertatie van het proefschrift: The management of neuropsychiatric symptoms in people with young-onset dementia
Schijndissertatie van het proefschrift: The management of neuropsychiatric symptoms in people with young-onset dementia Improving specialized long-term care Britt Appelhof, Eindhoven 2019 Cover design:
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20890 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Koelewijn, Hennie Title: Quality of work and well-being of health care employees
Nadere informatieZwerfjongeren in Nederland: een heldere definitie
Zwerfjongeren in Nederland: een heldere definitie Zwerfjongeren in Nederland: een heldere definitie Deze brochure is bedoeld voor iedereen die beroeps- en beleidsmatig met zwerfjongeren werkt. Zwerfjongeren
Nadere informatieHOOFDSTUK 1: INLEIDING
168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet
Nadere informatieVan Jonge Leu en Oale Groond
Van Jonge Leu en Oale Groond De toepassing van het Krachtenmodel bij Ouderen Dirk den Hollander Verpleegkundige / Sociaal Pedagoog Hoofdopleider Krachtenmodel en SRH Rinogroep Centrum Opleidingen Langdurige
Nadere informatieDaklozenprofielen in Amsterdam en veranderingen in wonen, kwaliteit van leven en hulpbehoeften Resultaten uit de tweede meting van Coda-G4
Daklozenprofielen in Amsterdam en veranderingen in wonen, kwaliteit van leven en hulpbehoeften Sara Al Shamma Jorien van der Laan Barbara van Straaten Sandra Boersma Carola Schrijvers Dike van de Mheen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Dit proefschrift gaat over de invloed van inductieprogramma s op het welbevinden en de professionele ontwikkeling van beginnende docenten, en welke specifieke kenmerken van inductieprogramma s daarvoor
Nadere informatieS a m e n v a t t i n g 149. Samenvatting
S a m e n v a t t i n g 149 Samenvatting 150 S a m e n v a t t i n g Dit proefschrift richt zich op de effectiviteit van een gezinsgerichte benadering (het DMOgespreksprotocol, gebruikt binnen het programma
Nadere informatieGezondheid: basis voor jouw toekomst! Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dakloze jongeren
Impuls - Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Gezondheid: basis voor jouw toekomst! Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dakloze jongeren Dorieke Wewerinke & Sandra
Nadere informatieSamenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam)
Samenvatting Associatie tussen gehoorverlies en psychosociale gezondheid bij 18 tot 70 jarigen: eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH). J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M.
Nadere informatieHet model. Teamwerk. Critical Time Intervention Ontwikkelingen ontwikkelen. Critical Time Intervention Maak de verbinding met de zorg en de sameneving
Critical Time Intervention Ontwikkelingen ontwikkelen Bert van Hemert Teamwerk Columbia University Elie Valencia Dan Herman Helga Saez Sally Connover Ezra Susser Parnassia Bavo Groep Diede Schols Wijbrand
Nadere informatieWat werkt? Houvast Ontwikkeling van een bij dakloze jongeren passende interventie Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Prof. dr.
Wat werkt? Houvast Ontwikkeling van een bij dakloze jongeren passende interventie Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Prof. dr. Judith Wolf Jongeren aan het woord Dit is juist volk dat het overleefd
Nadere informatieLeefgebiedenwijzer. Versterken van eigen kracht van cliënten
Leefgebiedenwijzer Versterken van eigen kracht van cliënten Colofon Auteurs: Petra van Leeuwen-den Dekker en Anouk Poll Vormgeving: Ontwerpburo suggestie & illusie Drukwerk: True Colours Bestellen: www.movisie.nl
Nadere informatieEvaluatie Housing First. Titel van de presentatie
Evaluatie Housing First Titel van de presentatie Toelichting Housing First Uitgangspunt is: iedereen heeft recht op een eigen plek om te wonen. HF biedt dak- en thuisloze mensen met meervoudige complexe
Nadere informatieSuccescriteria bij de activering van anderstalige nieuwkomers
Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Succescriteria bij de activering van anderstalige nieuwkomers Dr. Hanne Vandermeerschen Peter De Cuyper Gent, 13 juni 2018 Potentiële beroepsbevolking in
Nadere informatieDe begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)
Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,
Nadere informatieOnderzoek naar meiden en moeders in de residentiële opvang
Onderzoek naar meiden en in de residentiële opvang Houvast: De ontwikkeling van een bij dakloze jongeren passende interventie Astrid Altena Irene Jonker Judith Wolf Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg
Nadere informatieAcademische werkplaats Opvang x Oggz Speerpunt Sociale uitsluiting & dakloosheid
Een raadpleging onder cliënten en werkers Marielle Beijersbergen, Milou Christians, Connie Mensink en Judith Wolf. Achtergrond en doelstelling Eind 2007 is in de Academische werkplaats Opvang x Oggz,,
Nadere informatieMASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE
FACULTEIT DER MAATSCHAPPIJ- EN GEDRAGSWETENSCHAPPEN Graduate School of Childhood Development and Education MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE 2016-2017 De beïnvloeding van tijdoriëntatie, timemanagement en
Nadere informatieWERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?
WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE
Nadere informatieTriple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen?
21/11/11 Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? Inge Glazemakers Dirk Deboutte Inhoud Het probleem Oplossingen: de theorie Triple P Het project De eerste evaluatie - - -
Nadere informatieZelfredzaamheid-Matrix. Volledige en telbare beoordeling van cliënten
Zelfredzaamheid-Matrix Volledige en telbare beoordeling van cliënten Wat is de Zelfredzaamheid-Matrix? Zelfredzaamheid Zelfredzaamheid is: Het zelf realiseren van een acceptabel niveau op belangrijke domeinen
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING
Samenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe en volgens schattingen van Alzheimer s Disease International zal de wereldwijde prevalentie van dementie in de komende decennia verder stijgen. Dementie
Nadere informatiearbo 42 11-10-2013 17:27:30
arbo 42 11-10-2013 17:27:30 e brengen een hoge werkdruk vaak in verband met een breed scala aan gezondheids- en veiligheidsrisico s, variërend van vermoeidheid en fysieke klachten tot hartziekten of ongelukken
Nadere informatieLicht verstandelijke beperking onder cliënten van CVD Havenzicht nachtopvang in 2017
Licht verstandelijke beperking onder cliënten van CVD Havenzicht nachtopvang in 2017 Augustus 2018 Colofon Licht verstandelijke beperking onder cliënten van CVD Havenzicht nachtopvang in 2017 Auteurs:
Nadere informatieEen voorbeeld van een schoolprogramma gericht op preventie van overgewicht in Nederland: het DOiT programma
7 Samenvatting 8 Dit proefschrift beschrijft de voorbereiding op de landelijke implementatie van het Dutch Obesity Intervention in Teenagers (DOiT) programma. Daarnaast wordt de evaluatie beschreven die
Nadere informatieMETHODIEKENFICHE: VERTREKTRAINING
METHODIEKENFICHE: VERTREKTRAINING 1. NAAM METHODIEK Vertrektraining 2. DOELGROEP - LEEFTIJD Jongeren tussen 16 en 27 jaar - ONDERWERP (GES, verstandelijke beperking, bijzondere jeugdzorg, geestelijke gezondheid,
Nadere informatieFactoren die kunnen en willen doorwerken tot 65 beïnvloeden
Het verhogen van duurzame inzetbaarheid van de beroepsbevolking is een van de grootste uitdagingen voor de geïndustrialiseerde landen in de komende decennia. Omdat de beroepsbevolking krimpt en vergrijst
Nadere informatieHardloopprogramma Run to The Start stimuleert bewegen en lidmaatschap bij de atletiekvereniging Tessa Magnée en Cindy Veenhof
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Tessa Magnée en Cindy Veenhof, Hardloopprogramma Run to The Start stimuleert bewegen en lidmaatschap bij de atletiekvereniging).
Nadere informatieGecombineerde Leefstijl Interventie Depressieve klachten in een eerstelijns zorgvoorziening
Gecombineerde Leefstijl Interventie Depressieve klachten in een eerstelijns zorgvoorziening Onderzoeksopzet Waarom dit onderzoek? Beweging is goed voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Wetenschappelijk
Nadere informatieEen kwestie van structureel onderhoud plegen!
Een kwestie van structureel onderhoud plegen! Instellingsbrede Implementatie van de Individuele Rehabilitatie Benadering Utrecht, 1 april 2014 Nynke Halma & Annemarie Zijlstra n.halma@promens-care.nl,
Nadere informatieSamenwerkingsverband GGZ De Vlaamse Ardennen
Initiatief Beschut Wonen Samenwerkingsverband GGZ De Vlaamse Ardennen Samenwerkingsverband GGZ De Vlaamse Ardennen MISSIE Herstelgeoriënteerde begeleiding en ondersteuning aan personen met psychosociale
Nadere informatieVroeginterventie via het internet voor depressie en angst
Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent
Nadere informatieScreening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Nadere informatieBijlage 1. Afwegingskader ZRM Wonen en zorg
Bijlage 1. Afwegingskader ZRM Wonen en zorg De zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) (Bron: GGD Amsterdam) bevat onder andere het domein huisvesting. Het afwegingskader in deze bijlage is afgeleid van deze zelfredzaamheidsmatrix.
Nadere informatieInitiatiefvoorstel beter afgestemde zorg maatschappelijke opvang middels extra voorziening.
Initiatiefvoorstel beter afgestemde zorg maatschappelijke opvang middels extra voorziening. Probleemstelling Op dit moment zijn er onvoldoende bedden in de maatschappelijke opvang. Dit komt mede door het
Nadere informatieFunctioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl
De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap Prof. dr. Roland Blonk, Chris Goosen
Nadere informatieLVB en Verslaving. Samenwerken, het kan! Lisette Bloemendaal Erna Mensen 5 februari 2013
Samenwerken, het kan! Lisette Bloemendaal Erna Mensen 5 februari 2013 Binnenplein Casus Methodieken 2 Binnenplein Onderdeel van Aveleijn (VG) Gericht op verstandelijke beperking en verslaving Ambulant
Nadere informatieEen studie naar de effecten van de Verhalentafel op bewoners van zeven verzorgingshuizen/woonzorgcentra
De Verhalentafel Een studie naar de effecten van de Verhalentafel op bewoners van zeven verzorgingshuizen/woonzorgcentra Amsterdam, februari 2005 - Samenvatting J.J. Nieuwesteeg J.P. Osté L. Horn C.P.M.
Nadere informatieEvaluatie van de Veder Methode; theater als contactmethode in de psychogeriatrische zorg
Evaluatie van de Veder Methode; theater als contactmethode in de psychogeriatrische zorg A.M. van Dijk, J.C.M. van Weert, R.M. Dröes (Red.) Laag licht er is weleens zo n avond dat over het gras in de tuin
Nadere informatieKwetsbare mensen doen mee in wijken en buurten
Kwetsbare mensen doen mee in wijken en buurten Leerervaringen uit het ontwikkel- en onderzoeksproject 14 maart 2011 Jolanda Habraken Inhoud presentatie Aanleiding project Structuur Activiteiten Resultaten
Nadere informatiegelet op de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en de verordening maatschappelijke ondersteuning B E S L U I T E N:
Gemeenteblad 589 BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE VOORST; gelet op de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en de verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Voorst 2015; B E S L U
Nadere informatieROM in de verslavingszorg
ROM in de verslavingszorg Seminar NETQ Healthcare: Innovatie in de Geestelijke Gezondheidszorg Utrecht, 9 juni 2009 Suzan Oudejans, Arkin Academy AIAR Proefschrift Resultaten meten Resultaten van de zorg
Nadere informatieFACTSHEET VOORLOPIGE RESULTATEN LEFF
FACTSHEET VOORLOPIGE RESULTATEN LEFF SANNE NIEMER & EMMA VAN DEN EYNDE FEBRUARI 2015 Introductie In het najaar van 2014 is in 8 steden, op 10 locaties de pilot LEFF uitgevoerd. In deze factsheet worden
Nadere informatieDe ZRJ: wat kun je ermee?
De ZRJ: wat kun je ermee? Zelfredzaamheidschaal voor Jeugdigen Lianne Lekkerkerker & Anne Addink NJi De ZRJ: waar hebben we het over? Wie kent de ZRJ? Wie kent de ZRM? Wat meet de ZRJ? Wat is zelfredzaamheid?
Nadere informatieOverzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen
Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda
Nadere informatieSamenvatting (Dutch summary)
Parenting Support in Community Settings: Parental needs and effectiveness of the Home-Start program J.J. Asscher Samenvatting (Dutch summary) Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen.
Nadere informatieKwetsbare burgers in beeld? Workshop Symposium 10 februari 2014 Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant
Kwetsbare burgers in beeld? Workshop Symposium 10 februari 2014 Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant Kwetsbaarheid in beeld Inhoud workshop Het algemene beeld: Monitor Sociaal Kwetsbare Groepen
Nadere informatieKrachtgericht werken aan inburgering
Krachtgericht werken aan inburgering Judith Wolf 8 maart 2019 Gedreven door kennis, bewogen door mensen Ik heb daar helemaal geen verwachting van, dat doe ik niet meer. Als je er met zoveel verwachtingen
Nadere informatieWij bieden jongeren een nieuwe start
Wij bieden jongeren een nieuwe start singelzicht.nl Gelijke kansen voor iedere jongere Zwerfjongeren, een waardevaste investering Iedere investeerder zoekt naar het hoogste rendement. Dat geldt ook voor
Nadere informatieKwaliteitsonderzoek begeleiding
Kwaliteitsonderzoek begeleiding Kwaliteitsonderzoek Begeleiding najaar 2016 Pagina 1 van 18 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Werkwijze en verantwoording 5 Het doel van het onderzoek 5 Uitvoering onderzoek
Nadere informatieMaatschappelijke opvang: trends en ontwikkelingen Verdiepingssessie Stedelijk Kompas Gemeente Eindhoven 31 maart 2015 Mathijs Tuynman
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Maatschappelijke opvang: trends en ontwikkelingen Verdiepingssessie Stedelijk Kompas Gemeente Eindhoven 31 maart 2015 Mathijs Tuynman Deze presentatie Deze
Nadere informatieDaklozenprofielen in Den Haag en veranderingen in wonen, kwaliteit van leven en hulpbehoeften Resultaten uit de tweede meting van Coda-G4
Daklozenprofielen in Den Haag en veranderingen in wonen, kwaliteit van leven en hulpbehoeften Sara Al Shamma Jorien van der Laan Barbara van Straaten Sandra Boersma Carola Schrijvers Dike van de Mheen
Nadere informatieSamenvatting. Inleiding
Inleiding Overgewicht en obesitas bij kinderen is een serieus volksgezondheidsprobleem. Het wordt veroorzaakt door een complex geheel van onderling samenhangende persoonlijke, sociale en omgevingsfactoren.
Nadere informatieYvonne Drewes Sectie Ouderengeneeskunde, master Vitality and Ageing
Effectiviteit en kosteneffectiviteit van proactieve, multidisciplinaire, geïntegreerde zorg voor ouderen met complexe problemen in de eerste lijn: IPD meta-analyse Yvonne Drewes Sectie Ouderengeneeskunde,
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse samenvatting
Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,
Nadere informatieHousing First mens in de maatschappij Van stigmatiseren naar meedoen
Housing First mens in de maatschappij Van stigmatiseren naar meedoen Dorieke Wewerinke & Judith Wolf september 2015 Gedreven door kennis, bewogen door mensen Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Van
Nadere informatieZwerfjongeren in Utrecht
Zwerfjongeren in Utrecht Omvang en profiel van de zwerfjongerenpopulatie Onderzoekscentrum maatschappelijke zorg Mariëlle Beijersbergen Carinda Jansen Judith Wolf 1 Colofon Onderzoek: Opdrachtgever: Financier:
Nadere informatieImplementatie van IPS in Nederland: is het uitvoerbaar?
Implementatie van IPS in Nederland: is het uitvoerbaar? Resultaten van een implementatieonderzoek N. van Erp, F. Giesen, L. van Leeuwen, J. van Weeghel Trimbos-instituut 2006 1 Inhoud presentatie Wat houdt
Nadere informatieONDERZOEK NAAR DAKLOZE JONGEREN IN DE CENTRUMREGIO ZWOLLE
ONDERZOEK NAAR DAKLOZE JONGEREN IN DE CENTRUMREGIO ZWOLLE Judith Wolf, Astrid Altena, Milou Christians, Mariëlle Beijersbergen Maart 2010 COLOFON Colofon Project Onderzoek naar dakloze jongeren in de centrumregio
Nadere informatieOnderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.
Alle projecten richten zich op personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen en staan onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp en/of Dr. A. van der Putten. Lopende projecten 1.
Nadere informatieTaxatie Sociale uitsluiting Tax-Su
Taxatie Sociale uitsluiting Tax-Su Met de Taxatie van Sociale uitsluiting wordt het risico op maatschappelijke uitval van mensen gemeten. Het resulteert in een advies over de hulp die nodig is en de urgentie
Nadere informatieSamenvatting. Inleiding
214 Inleiding Als werknemers door ziekte twee jaar niet hebben kunnen werken of maar gedeeltelijk hebben kunnen werken, kunnen zij een arbeidsongeschiktheidsuitkering aanvragen bij UWV. Mede op basis van
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Vallen komt in alle leeftijdsgroepen voor, maar vormt vooral bij ouderen een groot gezondheidsprobleem. Onder een val wordt verstaan een gebeurtenis waarbij de betrokkene onbedoeld op de grond of een lager
Nadere informatieVAN MORELE STRESS NAAR EEN CULTUUR VAN MORELE VEERKRACHT. TETRA-Project
VAN MORELE STRESS NAAR EEN CULTUUR VAN MORELE VEERKRACHT TETRA-Project 2016-2018 MORELE STRESS Morele stress is het wrange gevoel dat je ervaart wanneer je je waarden en visie op goede zorg niet in de
Nadere informatieSTABLE LOVE, STABLE LIFE?
STABLE LOVE, STABLE LIFE? De rol van sociale steun en acceptatie in de relatie van paren die leven met de ziekte van Ménière Oktober 2011 Auteur: Drs. Marise Kaper Master Sociale Psychologie, Rijksuniversiteit
Nadere informatieDe Veranderplanner. Vilans 2011 Michiel Rutjes, Carolien Gooiker, Marjolein van Vliet. Veranderplanner (Versie )
De Veranderplanner Wanneer een zorgorganisatie een verandering invoert zijn er veel factoren die het succes van deze verandering bepalen. Dit instrument, de veranderplanner, is gemaakt om voorafgaand aan
Nadere informatieFACTSHEET VOORLOPIGE RESULTATEN LEFF
FACTSHEET VOORLOPIGE RESULTATEN LEFF SANNE NIEMER & EMMA VAN DEN EYNDE FEBRUARI 2015 Introductie In het najaar van 2014 is in 8 steden, op 10 locaties de pilot LEFF uitgevoerd. In deze factsheet worden
Nadere informatieOuderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.
Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,
Nadere informatie