taal VOer Hoge gehaltes krijg je niet zomaar Bennie Duiven 4 In- en uitkuilmanagement 8 Succesvol melken in de zomer 10 NR Nederland

Transcriptie

1 NR Uitgave van Forfarmers Hendrix Nederland VOer taal Bennie Duiven 4 Hoge gehaltes krijg je niet zomaar In- en uitkuilmanagement 8 Succesvol melken in de zomer 10

2 2 Voertaal Melkvee Inhoud 03 Klantwaarden zijn kernwaarden 03 Column: Nog dichter bij de boer 04 Reportage: Hoge gehaltes krijg je niet zomaar Reportage 4/5 06 Agroscoop: resultaten in beeld 08 Sector Plant: Voorkom broei en verbeter de rantsoenefficiëntie 09 De specialist over weidegang 10 Voeding: Succesvol melken in de zomer Kuilmanagement 8 Feiten & Cijfers 6 Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers Hendrix. Voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers Hendrix dealer of bij ForFarmers Hendrix, Lochem. Tel info@forfarmershendrix.nl Zomervoeding 10 Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding.

3 Klantwaarden zijn kernwaarden We hebben het vaak over ambitie, rendement en duurzaamheid. Logisch, want dat zijn onze kernwaarden. Bouwstenen van wat we doen. Onze klanten moeten ook achter die kernwaarden staan. Anders heb je geen gezamenlijke grond om op te bouwen, zo betoogt Bennie Hutten, sectormanager rundvee. Daarom zijn onze kernwaarden ook klantwaarden. Het is een manier om samen succes te hebben. Mits je die waarden ook waarmaakt. Veel melkveehouders weten al langer wat we kunnen. Op het gebied van melkeiwit en levensproductie van koeien scoren onze klanten significant hoger. Hoe we dat weten? Met vaste regelmaat vergelijken we resultaten. Ook houden we bijvoorbeeld de voerefficiëntie bij. Dat biedt mogelijkheden om bij te sturen. En het laat de waarde van het voer goed zien. Dat leidt tot een scherpe voerprijs waarbij je weet wat het oplevert. De boer speelt een sleutelrol, hij bepaalt wat de koe eet. Er is geen enkele koe die zijn eigen voer koopt. De betrokkenheid van de boer is daarmee onmisbaar. Vandaar dat we met onze klanten verbinding moeten blijven maken. Er is geen enkele koe die zijn eigen voer koopt Trainingen die we onze specialisten op technisch en communicatief gebied geven zijn wat ons betreft een voorwaarde voor succes. Klanttevredenheid begint met je klanten serieus te nemen. Dat je aanvoelt wanneer je er voor ze moet zijn. Het gaat niet om hoe groot je bent, maar om de mate van aandacht en begrip. Daar ligt onze kracht. Column Nog dichter bij de boer Een blad speciaal voor onze sector: de eerste editie van Voertaal Melkvee is een feit. Het brengt ForFarmers Hendrix nog dichter bij de boer. We geven niet alleen een kijkje in onze keuken, maar laten graag ook u aan het woord. Daar gaat het immers om. Pas als we goed luisteren, kunnen we de vertaalslag maken naar de beste dienstverlening. We willen bij een klant graag een gewaardeerd onderdeel van zijn team zijn. Dat vraagt om vertrouwen. Een gelijkwaardige relatie. Natuurlijk is alleen een blad dan niet voldoende, al hoort het wat mij betreft wel in het totaalplaatje. Elkaar bezoeken en spreken blijft daarin de kern. Voertaal Melkvee maakt het makkelijk om elkaar in één keer bij te praten. Zo weten we allemaal wat er speelt. Iets aan te vullen? Laat het ons weten. Dit blad is net zo goed van u als van ons. 3 Bennie Hutten sectormanager rundvee Reageren? Mail naar voertaal@forfarmers.eu

4 4 Reportage Familie Duiven in Vledder Hoge gehaltes krijg je niet zomaar Jarenlange fokkerij op hoog melkeiwit werpt inmiddels zijn vruchten af. Na diverse verbeteringen in het rantsoen van het melkvee steeg in 2012 het eiwitgehalte in de melk van 3,90% naar 4,03%. In het eerste kwartaal van 2013 realiseerde maatschap Duiven zelfs 4,17%. De familie Duiven heeft er geen spijt van dat ze twee jaar geleden koos voor ForFarmers Hendrix als nieuwe mengvoerleverancier. Het is voor ons ook een uitdaging om nog scherper te voeren dan voorheen. En dat is gelukt. De voerkosten bleven redelijk stabiel, maar het melkgeld ging omhoog dankzij het hogere eiwitgehalte in de melk, vertelt Bennie Duiven. Jarenlange fokkerij op hoog eiwit in combinatie met de rantsoenadviezen van Wim Kleverkamp, technisch specialist van ForFarmers Hendrix, resulteerden zo in een beter rendement. Het contact met Kleverkamp is goed, hij zit er scherp op en handelt alles correct af en dat levert ons ook vooruitgang op, ervaart Duiven. Verbetering melkveerantsoen Het basisrantsoen van de melkkoeien bestaat momenteel uit 2/3 vers gras of graskuil, 1/3 snijmaïs aangevuld met triticale/erwtenkuil, Supplementmeel Promax, Protiboost en Univit Mobiel (mineralen). Dit vult Duiven aan met Optimabrok Perfect en geplette gerst. In totaal kunnen hoogproductieve koeien van dit krachtvoermengsel maximaal 10 kg per dag opnemen via de vijf aanwezige krachtvoerboxen. Duiven: We hebben de geplette gerst uit het basisrantsoen gehaald en zijn dit individueel aan onze koeien gaan voeren. Daardoor kunnen we nieuwmelkte koeien meer glucogene energie

5 Bennie (l.) en Jan Duiven waarderen de inbreng van technisch specialist Wim Kleverkamp (r.). verstrekken en is vervetting van koeien die minder energie nodig hebben beter te voorkomen. Deze strategie leidt tot minder afkalfproblemen door een te ruime conditie. En het voorkomt dat verse koeien voereiwit gebruiken om te voorzien in hun energiebehoefte. Dat leidt tot een efficiëntere voerbenutting en meer vet en eiwit in de melk, met name in de eerste 100 dagen van de lactatie. Daarnaast voegt Duiven sinds anderhalf jaar circa 1,0 kg Protiboost per koe toe aan het basisrantsoen. Ook dat verhoogt het vet- en eiwitgehalte in de melk. Jarenlang fokken op eiwit Maatschap Duiven streeft naar een hoog saldo met extreem hoge vet- en eiwitgehaltes. In 2012 kwam het gemiddelde eiwitgehalte uit op 4,03% en het vetgehalte op 4,98%. In het eerste kwartaal 2013 was dit respectievelijk 4,17% en 5,33%. Dat is niet voor elk bedrijf weggelegd, want hoge gehaltes in de melk krijg je niet zomaar. Je hebt daarvoor wel koeien met de juiste genetische aanleg voor melkeiwit nodig en dat duurt jaren. Wij fokken al meer dan 25 jaar op een hoog eiwitgehalte in de melk en dat werpt langzaam zijn vruchten af. De Drentse melkveehouders kruisen daarom bewust Holstein met Angler, Brown Swiss, HF, MRIJ en Zweeds roodbont. Met veel eigen mechanisatie zorgt Bennie Duiven voor een optimaal ruwvoermanagement. Dus op tijd gras doorzaaien, efficiënt bemesten met onder andere Entec en het gras niet te lang maaien voor een hoog eiwitgehalte. We hebben zelf een hakselaar en een combine, dus kunnen we op het juiste moment maïs en andere eigen granen oogsten. Dat verbetert de kwaliteit van het ruwvoer. En met de noodzakelijke kuiltoevoegingen zorgen we voor een goede conservering. Hoger melkeiwit loont Sinds de veranderingen in het rantsoen zijn de technische en financiële resultaten van maatschap Duiven verbeterd. In de boekhouding van Accon AVM staat Duiven wat saldo betreft bij de beste Bedrijfsprofiel 10 procent melkveebedrijven. Hogere gehalten leveren 3,6 cent per liter extra op in vergelijking met referentiebedrijven. De voerkosten zijn wel 2 cent per liter melk hoger en de liters per koe wat lager dan de referentie, maar de hogere melkopbrengsten maken dit meer dan goed. Daardoor was het voersaldo van Duiven in 2012 toch 1 cent per liter hoger dan het gemiddelde referentiebedrijf. Daarnaast levert de post omzet en aanwas door de gebruikte veerassen nog eens 1 cent per liter melk meer op. Dat is bij een quotum van bijna 9 ton melk toch euro extra saldo per jaar. Een wat lagere melkproductie per koe nemen we op de koop toe. Het voordeel daarvan is een lagere belasting van het vee. De diergezondheidskosten (inclusief jongvee) zijn daardoor laag met 0,50 euro per 100 kg meetmelk. Van deze tijd Zoon Jan is erg te spreken over het interactieve managementprogramma Agroscoop. Deze internettoepassing is helemaal van deze tijd. Hiermee kunnen we als dat nodig is heel snel wijzigingen in het rantsoen doorvoeren en hebben we altijd een goed inzicht in de technische en economische kengetallen van ons bedrijf. Wij willen graag weten waar we staan ten opzichte van andere melkveebedrijven. Bennie en Aukje Duiven zitten samen met hun zoon Jan in maatschap. Ze melken circa 110 koeien en houden ongeveer 90 stuks jongvee. Het melken gebeurt in een 2 x 10 zij-aan-zij melkstal en Duiven levert de melk aan DOC Kaas. De koeien worden overdag geweid. Bennie typeert zichzelf als machineman, Jan is vooral de koemanager en Aukje verzorgt het jongvee en de bedrijfsadministratie. Melkquotum: kg melk Cijfers 2012: kg melk met 5,15% vet en 4.03% eiwit (rollend jaargemiddelde) Grond: 115 ha, waarvan 88 ha in eigendom Bouwplan: 56 ha regulier grasland, 15 ha snijmaïs, 10 ha gerst, 10 ha natuurgrond, 6 ha bos, 4,5 ha triticale, 3,5 ha wintertriticale/gerst en 10 ha verhuurd land. 5

6 6 Feiten & Cijfers Agroscoop, voor een actueel beeld van uw resultaten Agroscoop is een interactief monitoringsprogramma dat inzicht geeft in de technische en financiële resultaten van uw bedrijf. De gegevens van zuivel, CRV en voerleveranties zijn hierin gebundeld en omgezet naar technische en economische kengetallen. Deze kunt u online bekijken en gebruiken om met uw specialist goede analyses te maken. Denk bijvoorbeeld aan de attenties van de melkcontrole om te zien welke koeien afwijkend presteren of grafieken met de melkproductie en vet- en eiwitgehaltes. Zo houdt u de vinger aan de pols. Goede analyses helpen u bovendien de juiste beslissingen te nemen om uw doel te bereiken. Toekomstgerichte kengetallen Om tot de beste analyses te komen, is Agroscoop uitgebreid met een aantal nieuwe kengetallen. De kengetallen levensproductie en productie per afgevoerde melkkoe geven informatie over de duurzaamheid van de veestapel. De actuele levensproductie staat voor het totaal aan geproduceerde liters melk per gemiddeld aanwezige koe. De productie per afgevoerde koe zegt hoeveel kg melk de koeien gemiddeld hebben geproduceerd tot het moment van afvoeren. Tabel 1 toont de resultaten van 2011 en Nieuw zijn ook de kengetallen bezettingsgraad en melkproductie per stalplaats. Wanneer het melkquotum wordt afgeschaft, winnen deze gegevens aan belang. De hoeveelheid geproduceerde melk per stalplaats kan bepalend zijn voor de productiecapaciteit van een bedrijf. Met bezettingsgraad is in te

7 schatten hoeveel productiepotentie er nog in de huidige stal aanwezig is. De voerkosten zijn verder gespecificeerd. De kosten voor mineralen, transitievoeders en jongvee worden apart getoond. Hierdoor ontstaat een vollediger beeld van de totale voerkosten en kunnen posten per onderdeel worden beoordeeld. Nummer 1 in melkeiwit en levensproductie De tabel laat zien dat bedrijven gemiddeld genomen groter en intensiever zijn geworden. De gemiddelde melkproductie per koe in 2012 was kg; een daling van 100 kg ten opzichte van De kwaliteit van het ruwvoer van 2012 kan hier een belangrijke rol in hebben gespeeld. Eiwitgehalte en levensproductie bo ven landelijk gemiddelde Jaarresultaten 2012 Agroscoop Aantal koeien Geproduceerde kg meetmelk per ha Melk per koe per jaar (kg) rjg* Vetgehalte (%) rjg* 4,44 4,45 Eiwitgehalte (%) rjg* 3,58 3,57 Ureum Productie per afgevoerde koe (kg) Levensproductie per aanwezige koe (kg) Tabel 1: resultaten Agrocoop 2012 en 2011 * rollend jaargemiddelde De gehalten in de melk waren 4,44% vet en 3,58% eiwit. Het eiwitgehalte van klanten van ForFarmers Hendrix is 0,04% hoger dan het landelijk gemiddelde (bron: CRV). De totale hoeveelheid geproduceerde melk per aanwezige koe, ook wel actuele levensproductie, is afgelopen jaar met 263 kg gedaald. Deze daling kan verklaard worden door de groei van de veestapel, waardoor de gemiddelde leeftijd daalt. Afgelopen jaar is de productie van de afgevoerde koeien verder gestegen tot kg melk. Koeien gaan dus 3,6 lactaties mee voor ze worden afgevoerd. Financieel gezien is het aantrekkelijk om naar een hoge productie van afgevoerde Daarnaast was de productie afgelopen jaar ook lager dan voorgaande jaren. De levensproductie van klanten van ForFarmers Hendrix lag echter nog 500 kg boven het landelijk gemiddelde (bron: CRV). koeien te streven. Een lager vervangingspercentage betekent minder jongveeopfok en dus minder kosten. 7 Tip Werkt u nog niet met het online programma Agroscoop? Informeer dan bij uw dealer of specialist. De levensproductie van klanten van ForFarmers Hendrix lag in kg boven het landelijk gemiddelde.

8 8 Sector Plant Voorkom broei en verbeter de rantsoenefficiëntie Melkveehouders van nu staan voor de uitdaging een hogere drogestofopbrengst per hectare én een hogere rantsoenefficiëntie te realiseren. Dat vraagt om een zorgvuldig in- en uitkuilmanagement. Melkveebedrijven zijn het afgelopen jaar vooral gegroeid in hoeveelheid melk en aantal dieren en veel minder in grond. De beschikbare grond moet dus meer drogestof opbrengen. En de rantsoenefficiëntie moet omhoog. Daarbij speelt het inkuilmanagement een grote rol. Wie heeft het niet meegemaakt: heb je net een goede kuilanalyse binnen, slaat plots de broei in de kuil. Gevolg: verlies van energie en eiwitten en een slechtere drogestofopname. Met als resultaat: minder melk uit het aangeboden voer en dus een lagere rantsoenefficiëntie. Tips om broei te voorkomen: RE g/kg DS RE voorjaarskuilen Door krappere bemesting is het ruweiwitgehalte in voorjaarskuilen de afgelopen jaren geleidelijk gedaald en het suikergehalte gestegen. Gevolg: meer kans op broei. Kans op broei laatste jaren vergroot Broei is een actueel thema bij de ruwvoerwinning. Dit heeft verschillende oorzaken. Zo zijn we onder invloed van de mestwetgeving krapper gaan bemesten. Zat er in 1996 gemiddeld nog ruim 200 gram ruw eiwit per kilogram droge stof in de voorjaarskuilen, vorig jaar is dit gezakt naar minder dan 150. Minder eiwit Beperk de veldperiode tot maximaal twee dagen. Blijf voor een goede conservering onder 45% drogestofgehalte. Kuil bij voorkeur in op het koudst van de dag. Breng lagen van maximaal dertig centimeter aan voor maximale druk per laag. Zorg voor maximale en continue druk op de kuil. Een laagje zand werkt het beste. Vuistregel: gewicht op de kuil = aanvoersnelheid in tonnen vers product per uur * 0,5. Snelheid van inkuilen wordt bepaald op de kuil. Vuistregel: aanrijdtijd = > 1 minuut per ton vers product. Sluit na inkuilen de kuil zo snel mogelijk luchtdicht af. Een combinatie van onderfolie en folie geeft goede resultaten. Voersnelheid: winter minimaal 1,5 meter/week, zomer minimaal 2 meter/week. Maak bij het uitkuilen een glad snijvlak en verwijder voerresten. Voorkom zand en verontreiniging in de kuil Suiker voorjaarskuilen Suiker voorjaarskuilen vertaalt zich in een hoger suikergehalte en samen met de hogere Verteringscoëfficiënt Organische Stof (VCOS) resulteert dit in een stijgende melkzuurfractie. Dit heeft ook een keerzijde: als de kuil opengaat, komt er zuurstof bij en ontstaat de perfecte voedingsbodem voor de groei van gisten die op hun beurt broei veroorzaken. Veredelaars hebben daarbij het gras de laatste jaren steeds beter verteerbaar gemaakt. Dit blijkt ook uit de BLGG-analyses: de VCOS is flink toegenomen. Melkzuurvormende bacteriën hebben zodoende veel makkelijker toegang tot suiker, waardoor de ph snel daalt. Enzymen die vaak worden toegevoegd om de kuil sneller verteerbaar te maken, zijn daarom niet altijd meer nodig. Deze zijn in Nederland alleen nog nodig bij de grovere kuilen. Vraag advies Toch een inkuilmiddel toevoegen? Pak dan niet automatisch het inkuilmiddel van vorig jaar. Ruweiwit- en suikergehalte zijn immers anders. Vraag advies. Met goed management en het juiste inkuilmiddel kan er veel meer voer worden omgezet in melk en realiseert u een betere rantsoenefficiëntie!

9 De adviseur 9 Gerrit Bossink, specialist melkvee en weidegang: Weidegang: ja of nee? Kies bewust! Nederland heeft een sterk imago als het gaat om melkvee en de kwaliteit van zuivel. Dat komt mede omdat meer dan 70% van onze koeien in de wei loopt. Weidegang staat dicht bij de natuur van de koe en de melk daarvan heeft meer onverzadigde vetzuren. Dat is aantrekkelijk voor de zuivelindustrie en het komt de export ten goede. Gezien het klimaat in Nederland en het kennisniveau is het een gezamenlijke uitdaging om die goede uitstraling vast te houden. En we profiteren er allemaal van. Onze sector is sterk afhankelijk van de export. Bewuste keuze ForFarmers Hendrix werkt samen met Stichting Weidegang. Daar waar mogelijk ondersteunen wij veehouders bij de weidegang van hun koeien. Vanzelfsprekend met behoud van productie en gehalten vet en eiwit. Hoofdzaak is dat de melkveehouder een bewuste keuze maakt en dat wij hem daarbij kunnen adviseren. Ongeacht zijn keuze voor opstallen of weidegang. Samen wordt een duidelijke afweging gemaakt. Zo weet je heel goed waar je aan begint. En als het dan zover is staan we hem met raad, daad én ervaring bij. We zijn er om de ambitie van de boer waar te maken. MEER INFORMATIE? weidegangjaofnee

10 10 Voeding Succesvol melken in de zomer Jarich Westra is technisch specialist bij ForFarmers Hendrix. De helft van zijn tijd begeleidt hij eigen klanten. Zo blijft hij scherp op wat er in de markt gebeurt. Jarich vertelt ons meer over het nieuwe zomerassortiment. Wat is er nieuw aan het assortiment? In de zomer speelt vers gras een grote rol in de voeding. Omdat vers gras eiwitrijk is, krijg je snel een overschatting van de VEM-waarde. Rantsoenen zijn dan minder voorspelbaar. In de nieuwe voedingsvisie waarderen we eiwit en energie apart en rekenen we met het nieuwe MELK*-systeem. VEM gebruiken we niet meer. Zo is het nieuwe assortiment beter afgestemd op de werkelijke behoefte van de koeien. Welke voeders zijn speciaal geschikt voor de zomer? Dat hangt van het beweidingssysteem af. Bij beperkte weidegang moeten we de rantsoenen voor overdag en s nachts beoordelen. Het stalrantsoen balanceren we uit met bijvoorbeeld Supplement Brok Plus of Supplement Brok Magnifiek. Beide hebben een gespreid aminozurenpatroon en bieden naast voldoende werkelijk darmeiwit ook voldoende eiwit op pensniveau, wat zorgt voor een positieve eiwit-koolhydratenbalans (EKB). Bij onbeperkte weidegang en zomerstalvoeding is vers gras het hoofdaandeel van het rantsoen. Vaak moet je dan meer bestendig eiwit bijvoeren, zoals Supplement Brok Promax, Robuust of Amino. Geschikte voeders voor de zomerperiode zijn o.a. Grasbalans, Ideaal, Injectie, Harmonie en Kadans. Voeders die rustig verteren en een negatieve EKB hebben, wat goed aansluit bij de meestal hoge EKB van vers gras. Bovendien ondersteunt het aandeel darmzetmeel de conditie van het vee. Dat is in de zomer vaak extra nodig. Hoe zet je al deze voeders in en wat mag je ervan verwachten? Met dit assortiment is op elk bedrijf het rantsoen te optimaliseren. Ze zijn geschikt voor melkstal, voercomputer en voermengwagen. Belangrijk is dat je gedurende het seizoen flexibel inspeelt op de wisselende graskwaliteit. Bij de juiste inzet van voeders is het zeker in de zomerperiode mogelijk om met gezonde koeien een optimale melkproductie tegen scherpe voerkosten te realiseren. * MELK = Meer Energie Lacterende Koeien Tips bij hittestress 1 Werk preventief en voer buffers ter ondersteuning. De gehele zomerperiode 125 gram Univit Buffer of 100 gram Utomine Buffer per dier per dag. Verdubbel de dosering bij hittestress. Het buffersysteem van een 2 melkkoe heeft 5 tot 7 dagen hersteltijd nodig. Blijf dus minimaal een week tot 10 dagen na de hittestress de hoge dosering doorvoeren. MEER TIPS? hittestress De conditie van het vee vraagt in de zomer extra aandacht.

11 Het verhaal van Vertrouwensband is nooit beschaamd Voor melkveehouder Kees de Jong is ForFarmers Hendrix de juiste partner voor een optimale productie en ontwikkeling van zijn bedrijf. Kees de Jong melkt in het Brabantse Dongen circa 120 koeien. Gevraagd naar wat hem aanspreekt in het mengvoerbedrijf noemt hij als eerste de specialist. Die moet naast mij staan, een sparringpartner zijn. De specialisten van ForFarmers Hendrix zijn bij alle facetten van het bedrijf betrokken. Vanzelfsprekend bij het samenstellen van optimale rantsoenen. Maar enkele jaren geleden ook bij het proces rondom renovatie en nieuwbouw van de stal. Dat leverde me veel nieuwe inzichten en mogelijkheden op. Ik verwacht ook veel van de samenwerking met de dealer van ForFarmers Hendrix. Een extra paar ogen voorkomt bedrijfsblindheid. De prijs-kwaliteitverhouding van het voer vind ik belangrijk, maar daar heb ik alle vertrouwen in. De resultaten en de kostprijs per kilo melk zijn goed. En de vertrouwensband met de bedrijven die nu ForFarmers Hendrix vormen, is nooit beschaamd.

12 Dé voedingsaanpak melkvee kg melk + 0,04% melkeiwit + 164,- per koe/jaar bron: CRV en Agroscoop We maken waar wat we zeggen Nummer 1 in melkeiwit en levensproductie 0613NL Onze nieuwe voedingsaanpak Feed2Milk staat voor probleemloos melken met gezonde koeien. De focus ligt op een optimale (ruw)voerbenutting en de beste melkproductie. Dat zorgt immers voor de hoogste voerwinst. Feed2Milk melkt beter! Ga ForFarmers voor meer Hendrix informatie Postbus naar: 91, 7240 AB Lochem, T +31 (0) , F +31(0) , info@forfarmers.eu, Boeren met ambitie Boeren met ambitie