MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING

Transcriptie

1 MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Overzicht van de ontwikkelingen op niveau van de Europese Unie (EU) september Situering In deze mededeling aan de Vlaamse Regering wordt een overzicht gegeven van de voor Vlaanderen relevante ontwikkelingen in het Europese besluitvormingsproces tijdens de maand september. Daarbij wordt zowel stilgestaan bij: agenda en discussies op niveau van de Europese Raad en de Raad van de Europese Unie; ontwikkelingen op het niveau van de omzettingen en inbreuken Ze maakt gebruik van input van vertegenwoordigers van de beleidsdomeinen in: het Strategisch overleg internationale aangelegenheden (SOIA) en de Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de Europese Unie Beknopte samenvatting Agenda komende maand van de (Europese) Raad In de maand oktober is Vlaanderen woordvoerder namens België in volgende vakraden: Datum Raadsbijeenkomst oktober Raad Landbouw en Visserij (luik Visserij) Discussies voorbije maand in de (Europese) Raad 1. MFK: draagvlak voor nieuwe beleidsprioriteiten Tijdens een oriënterend debat over het meerjarig financieel kader (MFK) voor de periode formuleerden de lidstaten hun prioriteiten voor de onderhandelingen. Er was een groot draagvlak voor de nieuwe beleidsprioriteiten zoals onderzoek en innovatie, klimaat, veiligheid en migratie. De lidstaten verschilden echter van mening over de vraag of deze nieuwe prioriteiten moeten leiden tot besparingen op andere beleidsterreinen. België benadrukte de brexit-blindheid van het MFK-voorstel en de nood om een brexit compensatie mechanisme in te bouwen in het MFK voor de zwaarst getroffen landen/regio s. Dit is een punt dat eerder ook al door Vlaanderen werd geformuleerd. Het Oostenrijks voorzitterschap agendeert het MFK vanaf nu maandelijks op de Raad Algemene Zaken om zoveel mogelijk voortgang te kunnen boeken. Pagina 1 van 7

2 2. Onenigheid over Europees asielbeleid houdt aan De Europese staats- en regeringsleiders blijven het sterk oneens over de herziening van het Gemeenschappelijk Europees asielbeleid. België pleit voor een integrale benadering met o.a. de aanpak van grondoorzaken van migratie en opvang in de regio, een duurzame regeling met betrekking tot de ontscheping van migranten aan beide zijden van de Middellandse Zee, versterking van de buitengrenzen van de lidstaten van de EU, en een beter Gemeenschappelijk Europees asielbeleid. De voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk benadrukte dat het een constructief debat was in een goede sfeer met een focus op wat de lidstaten bindt, eerder dan verdeelt. Het belangrijkste gemeenschappelijk doel is het indammen van de illegale migratie naar Europa. Er werd overeengekomen dat een versterking van de buitengrenzen noodzakelijk is en dat er meer samenwerking moet zijn met derde landen, waaronder Egypte. In februari 2019 volgt een bijeenkomst met de Arabische Liga. 3. Vlaamse Regering trekt 2 miljoen extra uit in 2019 voor brexit-actieplan De staatshoofden en regeringsleiders van de EU27 evalueerden de voortgang in de brexit-gesprekken met het VK en bespraken de te volgen koers. Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, noemde het economische luik van de UK White Paper onwerkbaar omdat het dreigt de eengemaakte markt onderuit te halen. Na de top in Salzburg staan beide onderhandelingspartijen op gespannen voet met elkaar waardoor een no-deal nog steeds dreigt. Op technisch vlak werd deze maand veel nadruk gelegd op preparedness en het informeren van belanghebbenden over de gevolgen van brexit. Vlaanderen is voorstander van een sterke rol voor de Commissie in het coördineren van preparedness acties zodat de coherentie binnen de EU27 bewaard blijft. Ook werkte de Vlaamse overheid nauw samen met de FOD Economie binnen een technische werkgroep, en werd er een portaalwebsite en een interfederale Brexit impact scan gelanceerd met als doel bedrijven voor te bereiden en bewust te maken. De Vlaamse Regering trekt 2 miljoen euro extra uit in 2019 voor een brexit-actieplan, waarmee het Vlaamse bedrijven wil adviseren en bijstaan in de aanloop naar brexit. 4. Vlaanderen steunt Commissievoorstellen voor de modernisering van de Wereldhandelsorganisatie Op 18 september publiceerde de Europese Commissie haar voorstellen voor de modernisering van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Het gaat in grote lijnen om het vernieuwen van de multilaterale handelsregels, het versterken van het monitoringsysteem van de WTO en een oplossing voor de blokkering van het Beroepsorgaan van de WTO-geschillenbeslechting. Vlaanderen onderstreept het belang van de WTO voor de vrije en faire handel en steunt de Commissie om deze voorstellen te onderhandelen met de andere WTO-leden. 5. Toekomstige Erasmus-programma moet volgens Vlaanderen apart hoofdstuk m.b.t. jeugd hebben De Europese ministers van Jeugd hielden een gedachtewisseling over het toekomstige jeugdhoofdstuk in Erasmus Vlaanderen en de andere gemeenschappen pleiten voor een eigen hoofdstuk. Naast het formeel onderwijs moet het belang van jeugdwerk, niet-formeel en informeel leren blijven erkend en onderstreept worden. Verder wil Vlaanderen de architectuur van het programma behouden en nadenken over een Europees instrument dat kan helpen bij jeugdwerkontwikkeling. Wat de begroting betreft, wensen Vlaanderen en België een eigen budget voor jongeren te behouden dat perfect aansluit bij de oude programmering. 6. Vlaanderen stelt zich vragen bij het beheersmodel van InvestEU De Europese ministers van Financiën formuleerden hun initiële reacties bij de InvestEU voorstellen van de Commissie. InvestEU vormt de opvolger van het Europees Fonds voor Strategische Investeringen (EFSI) en wil door middel van financiële garanties investeringen in de EU aanzwengelen. Zowat alle lidstaten spraken hun steun uit voor het samenbrengen van 14 financiële instrumenten onder InvestEU. Nagenoeg alle Pagina 2 van 7

3 lidstaten vroegen echter een duidelijkere afbakening van bevoegdheden tussen de Commissie en de Europese Investeringsbank (EIB). De lidstaten van de kleine en middelgrote lidstaten wezen op de belangrijke rol van nationale (publieke) investeringsmaatschappijen. Ook België kwam kritisch tussen en wees onder meer op de complexiteit van het voorstel en de onduidelijke beheersstructuren. België verwierp expliciet de drie landen regel (die bepaalt dat nationale investeringsmaatschappijen in minstens 3 landen actief moeten zijn om rechtstreekse toegang te krijgen tot de garantie), en drong aan dat de EIB absoluut de drijvende kracht blijft. Ook Vlaanderen stelt zich vragen bij de beheersstructuren die de Commissie voorstelt, en ziet de drie landen regel graag afgeschaft. Vlaanderen steunt het samenbrengen van 14 bestaande instrumenten onder een dak omdat het duidelijkheid en eenvoud schept. 7. Vlaanderen wil dat Europa landbouwers ondersteunt in meerwaardecreatie De EU-ministers van Landbouw wisselden ideeën uit over hoe we vitale plattelandsgebieden kunnen creëren en welke instrumenten een landbouwproductie over de hele Unie kunnen verzekeren, ook in gebieden met een natuurlijke handicap. Ook discussieerden de ministers over hoe we kwalitatief voedsel kunnen garanderen. België oordeelde dat een degelijk marktinkomen ervoor kan zorgen dat (jonge) landbouwers de stap zetten naar de sector en dat het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid hiervoor een ondersteunende rol moet spelen. De focus moet daarbij liggen op familiale bedrijven. Op de vraag naar de productie van kwalitatief voedsel verwezen meerdere ministers naar de nood aan creatie van meerwaarde. Een aantal onder hen zag in de biolandbouw een geschikt model. Vlaanderen en België vinden dat het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid landbouwers moet ondersteunen in meerwaardecreatie met advies, marktanalyse en innovatie. Daarnaast kunnen we ook inzetten op nichemarkten, korte keten en biolandbouw. Tot slot wees ons land op het belang van het sensibiliseren van de consument op dit vlak. 8. Vlaams minister Tommelein benadrukt potentieel van waterstof in de energietransitie De Europese ministers van Energie wisselden van gedachten over de rol die waterstof kan spelen in de energietransitie. De lidstaten vermeldden heel wat toepassingen en goede praktijkvoorbeelden. Naast gebruik voor het aandrijven van voertuigen, kan de productie van waterstof op tijdstippen van een overaanbod van zon- of windenergie ook bijdragen tot energieopslag op langere termijn en tot de flexibiliteit van het elektriciteitssysteem. Waterstof kan ook aangewend worden voor elektriciteitsproductie, industriële toepassingen en huishoudelijke verwarming. De ontwikkeling van de waterstoftechnologie wordt ondersteund door Europesefondsen. Om het belang van duurzame waterstoftechnologieën voor de energietransitie te benadrukken vroeg het Oostenrijks voorzitterschap de lidstaten om de verklaring The Hydrogen Initiative te ondertekenen. De meeste lidstaten, waaronder België gaven uitdrukkelijke steun aan het initiatief en ondertekenden. In zijn interventie benadrukte Vlaams minister voor Energie Tommelein de mogelijkheden van waterstof, maar wees hij ook op het belang van technologieneutraliteit en een kosten-efficiënte aanpak. 9. De EU moet volgens Vlaanderen artificiële intelligentie helpen commercialiseren en verspreiden Artificiële intelligentie is een realiteit die volgens de Commissie de kern van onze industriële strategie moet worden. Om onderzoekers en bedrijven toegang te geven tot de nieuwste technologieën zijn digitale innovatiehubs en een on demand platform voor artificiële intelligentie essentieel. Er is volgens de Commissie een strategie nodig m.b.t. artificiële intelligentie, waarin ook gefocust wordt op sociale, wettelijke en ethische kwesties. Tegen eind volgt een gecoördineerd actieplan hierover. Vlaanderen pleit voor maatregelen die het bestaande potentieel aan artificiële intelligentie helpen commercialiseren en verspreiden. Samenwerking en een coherent Europees kader zijn prioritair. Het ontwikkelen van de nodige vaardigheden is cruciaal belang; Vlaanderen ziet daarvoor verschillende concrete werkpunten. Pagina 3 van 7

4 10. Vlaanderen wil meer synergieën tussen Horizon Europa en de Structuurfondsen De Commissie wil met Horizon Europa het beste Europese programma voor onderzoek en innovatie ooit realiseren. De Commissie benadrukt dat er een akkoord nodig is over Horizon Europa vóór de verkiezingen van mei 2019, anders is de kans groot dat het programma in 2021 niet tijdig van start zal kunnen gaan. Verschillende lidstaten vragen nog extra maatregelen bovenop de voorstellen van de Commissie om de innovatiekloof in Europa te dichten. De lidstaten formuleren een aantal voorstellen voor het verbreden van de participatie en het delen van excellentie. Zo is er ruime steun, ook van België en Vlaanderen, voor meer synergieën tussen Horizon Europa en de Structuurfondsen. De lidstaten, alsook België, doen verschillende voorstellen met betrekking tot de structuur van Pijler 2 (Mondiale Uitdagingen en Industrieel Concurrentievermogen). Voor Vlaanderen zijn de clusters te ruim. Vlaanderen benadrukt ook het belang van Sociale en Menswetenschappen. Onderzoek naar de maatschappelijke acceptatie van nieuwe technologieën bijvoorbeeld, wordt steeds crucialer. Tot slot was er tijdens de Raad grote eensgezindheid onder de lidstaten over de juridische basis van het Specifiek Programma en over het juridisch statuut van het Strategisch Plan in het kader van Horizon Europa. Ontwikkelingen op het niveau van de omzettingen en inbreuken Nieuwe voorstellen van richtlijn tijdens de afgelopen maand Tussen 1 en 30 september werden twee voorstellen van richtlijn gepubliceerd. Zie bijlage II. Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende het einde van de omschakeling tussen winter- en zomertijd en tot intrekking van Richtlijn 2000/84/EG Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad over gemeenschappelijke normen en procedures in de lidstaten voor de terugkeer van onderdanen van derde landen die illegaal op hun grondgebied verblijven (herschikking). Een bijdrage van de Europese Commissie aan de bijeenkomst van de leiders in Salzburg op september Aangenomen richtlijnen tijdens de afgelopen maand Tussen 1 en 30 september werden geen aangenomen richtlijnen gepubliceerd. Zie bijlage II. Stand van zaken omzettingsdossiers In bijlage II gaat een stand van zaken van de omzetting van Europese richtlijnen. Dit overzicht heeft enkel betrekking op richtlijnen die een omzetting in de Vlaamse rechtsorde vereisen. Waar Vlaanderen bij de omzetting van bepaalde richtlijnen slechts een adviserende rol heeft, worden deze richtlijnen niet in dit overzicht opgenomen omdat zij geen omzetting vereisen in Vlaamse regelgeving. Er wordt in dit overzicht een onderscheid gemaakt tussen de interne markt richtlijnen (Vlaams scorebord interne markt) en de richtlijnen die niet onder de interne markt vallen (overige Vlaamse omzettingsdossiers). Vlaams scorebord interne markt Voor de categorie van interne markt richtlijnen publiceert de Europese Commissie tweemaal per jaar een scorebord. Het scorebord van de Europese Commissie is een overzicht van de omzettingsprestaties van de 28 lidstaten, met inbegrip van België. Op basis van deze gegevens wordt een Vlaams scorebord interne markt samengesteld. Pagina 4 van 7

5 A. Vlaams scorebord van december 1 Het Vlaams scorebord van december omvat 8 interne markt richtlijnen, waarvan de omzetting in de Vlaamse rechtsorde vereist is en waarvan Vlaanderen er al 3 heeft omgezet. B. Vlaams scorebord van juni Het Vlaams scorebord van juni 2019 omvat 4 interne markt richtlijnen, waarvan de omzetting in de Vlaamse rechtsorde vereist is. C. Vlaams scorebord van december Het Vlaams scorebord van december 2019 omvat 4 interne markt richtlijnen, waarvan de omzetting in de Vlaamse rechtsorde vereist is. Overige Vlaamse omzettingsdossiers Er zijn momenteel 4 richtlijnen die niet onder de interne markt vallen die door Vlaanderen dienen te worden omgezet. Stand van zaken inbreukdossiers De Vlaamse overheid dient in juli en augustus nog maatregelen te nemen in 11 inbreukdossiers (= de lopende inbreukdossiers). Het gaat om: 4 inbreukdossiers wegens laattijdige omzetting van richtlijnen 7 inbreukdossiers wegens niet-correcte of onvolledige omzetting of toepassing van richtlijnen en andere bronnen van het Europees recht Daarnaast was de Vlaamse overheid in juni betrokken in 11 inbreukdossiers waarin de nodige maatregelen reeds werden genomen (=de afgeronde inbreukdossiers), maar die momenteel nog niet officieel gesloten zijn door de Europese Commissie 4. Het gaat om: 1 Het Vlaams scorebord van december wordt samengesteld door de Eurocoördinator op basis van het interne markt scorebord van de Europese Commissie van december. Dat laatste is een overzicht van de interne markt richtlijnen waarvan de omzettingstermijn verstrijkt op ten laatste 30 november en waarvoor de integrale omzetting moet worden gemeld aan de Commissie ten laatste op december. 2 Het Vlaams scorebord van juni 2019 wordt samengesteld door de Eurocoördinator op basis van het interne markt scorebord van de Europese Commissie van juni Dat laatste is een overzicht van de interne markt richtlijnen waarvan de omzettingstermijn verstrijkt op ten laatste 31 mei 2019 en waarvoor de integrale omzetting moet worden gemeld aan de Commissie ten laatste op 12 juni Het Vlaams scorebord van december 2019 wordt samengesteld door de Eurocoördinator op basis van het interne markt scorebord van de Europese Commissie van december Dat laatste is een overzicht van de interne markt richtlijnen waarvan de omzettingstermijn verstrijkt op ten laatste 30 november 2019 en waarvoor de integrale omzetting moet worden gemeld aan de Europese Commissie ten laatste op 11 december Deze inbreukdossiers waarin Vlaanderen betrokken was, zijn nog niet gesloten door de Europese Commissie omdat ofwel andere Belgische overheden nog steeds in gebreke zijn of omdat de Europese Commissie nog steeds bezig is met het onderzoek naar de tijdige en volledige omzetting en toepassing van het Europees recht. Inbreukdossiers die geopend werden tegen België wegens niet-naleving van het Europees recht door andere Belgische overheden waarbij Vlaanderen in orde was voor de opening van de inbreuk, worden hier niet gerapporteerd. Pagina 5 van 7

6 7 inbreukdossiers wegens laattijdige omzetting van richtlijnen 4 inbreukdossiers wegens niet-correcte of onvolledige omzetting of toepassing van richtlijnen en andere bronnen van het Europees recht Overzichtstabel - stand van de procedure van de lopende inbreukdossiers: Stand van de procedure Met redenen omklede adviezen Dagvaardingen Eerste door het Hof van Justitie Ingebrekestellingen Ingebrekestellingen na een eerste Dagvaardingen na een eerste Tweede door het Hof van Justitie Totaal aantal inbreuk-dossiers Pagina 6 van 7

7 Bijlagen Meer informatie vindt u als bijlage: BIJLAGE I BIJLAGE II Agenda en discussies binnen de (Europese) Raad Ontwikkelingen op het niveau van de omzettingen en inbreuken Geert BOURGEOIS Minister-president van de Vlaamse Regering, Minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed Pagina 7 van 7