MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING

Transcriptie

1 MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Overzicht van de ontwikkelingen op niveau van de Europese Unie (EU) oktober Situering In deze mededeling aan de Vlaamse Regering wordt een overzicht gegeven van de voor Vlaanderen relevante ontwikkelingen in het Europese besluitvormingsproces tijdens de maand oktober. Daarbij wordt zowel stilgestaan bij: agenda en discussies op niveau van de Europese Raad en de Raad van de Europese Unie; ontwikkelingen op het niveau van de omzettingen en inbreuken Ze maakt gebruik van input van vertegenwoordigers van de beleidsdomeinen in: het Strategisch overleg internationale aangelegenheden (SOIA) en de Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de Europese Unie Beknopte samenvatting Agenda komende maand van de (Europese) Raad In de maand november is Vlaanderen woordvoerder namens België in volgende vakraden: Datum november november november Raadsbijeenkomst Raad Landbouw en Visserij luik Visserij Raad Onderwijs, Jeugdzaken, Cultuur en Sport luik Onderwijs Raad Concurrentievermogen (Onderzoek, Ruimtevaart) luik Onderzoek Discussies voorbije maand in de (Europese) Raad 1. Lidstaten bespreken situatie van de rechtsstaat in Polen en Hongarije De Europese Commissie is van oordeel dat de situatie in Polen achteruit gaat en wil daarom een derde hoorzitting inplannen. De hervormingen van de rechterlijke macht worden in versneld tempo doorgevoerd, Pagina 1 van 7

2 ondanks de bezwaren die geuit zijn. De weergave door de Europese Commissie is volgens Polen niet volledig correct. Polen is bereid verdere vragen te beantwoorden, maar vroeg zich af welke toegevoegde waarde dit zou hebben zolang er ook inbreukzaken lopen bij het Europese Hof van Justitie. Circa de helft van de lidstaten waaronder België sprak zich uit voor een nieuwe hoorzitting. België heeft zich in Benelux-verband sterk gemaakt voor het belang van rechtsstatelijkheid en het behoud van de waarden van de Unie. Ook voor Vlaanderen is dit belangrijk. Wat betreft Hongarije, leidde het Europees Parlement een artikel 7(1) procedure in. Hongarije werd gevraagd een schriftelijke reactie hierop te geven, en de Commissie werd verzocht om feitelijke informatie te geven over de situatie in Hongarije. Een aantal lidstaten onderstreepte het belang van een zorgvuldige procedure op basis van feitelijke informatie. De volgende Raad Algemene Zaken zal terugkomen op zowel de situatie in Hongarije als Polen. 2. Staats-en regeringsleiders nemen reeks maatregelen om de interne veiligheid binnen de EU te versterken De Europese staats-en regeringsleiders besloten dat de EU haar afschrikkingsvermogen en haar veerkracht ten aanzien van zowel hybride dreigingen en cyberdreigingen als chemische, biologische, radiologische en nucleaire dreigingen (CBRN-dreigingen) verder moet versterken. Ook wil de Europese Raad een krachtige cyberbeveiliging uitbouwen. De bestrijding van desinformatie is belangrijk voor de Europese Raad in het kader van de komende Europese verkiezingen. Verder willen de staats- en regeringsleiders meer doen om radicalisering en terrorisme te voorkomen en aan te pakken. Ook de verbetering van interoperabiliteit van informatiestromen en databanken is een prioriteit op vlak van interne veiligheid, en de Europese Raad roept op om vooruitgang te maken in deze onderhandelingen. Tot slot streven de Europese staats- en regeringsleiders naar een meer samenhangende en meer doeltreffende aanpak in crisisbeheersing. 3. Europese en Aziatische leiders willen hun samenlevingen dichter bij elkaar brengen Op 18 en 19 oktober vond een topontmoeting plaats tussen Azië en Europa, bijgewoond door de leiders van 51 Europese en Aziatische landen, EU vertegenwoordigers en de secretaris-generaal van de ASEAN (Associatie van Zuidoost-Aziatische staten). De leiders kwamen overeen om meer werk te maken van duurzame connectiviteit tussen Europa en Azië en zo landen, mensen en samenlevingen dichter bij elkaar te brengen. Het behoud van een open wereldeconomie is cruciaal, evenals de handhaving van het op regels gebaseerde handelsstelsel. Daarin is een centrale rol voor de Wereldhandelsorganisatie (WTO) weggelegd, maar de WTO moet wel verder versterkt en hervormd worden. Ook benadrukten de leiders het belang van verdere economische integratie, zowel op regionaal als mondiaal niveau. De leiders riepen op tot volledige denuclearisering van het Koreaanse schiereiland en verklaarden nogmaals dat ze achter het atoomakkoord met Iran staan. De diensten van de Vlaamse overheid zullen onderzoeken welke opportuniteiten deze initiatieven met zich mee brengen voor Vlaanderen als export gerichte economie. 4. Vlaanderen hoopt op spoedige ratificatie van handels- en investeringsovereenkomsten met Singapore De EU en Singapore ondertekenden hun lang onderhandelde vrijhandelsovereenkomst en investeringsbeschermingsovereenkomst. Deze vrijhandelsovereenkomst was voorwerp van een adviesvraag aan het Hof van Justitie van de Europese Unie. Hoewel het Hof reeds uitspraak deed op 16 mei 2017 duurde het tot nu om de overeenkomst te splitsen en klaar te maken voor ondertekening. Vlaanderen hoopt dat de ratificatieprocedures spoedig afgerond zullen worden. De vrijhandelsovereenkomst is een EU-onlyovereenkomst die enkel de Europese weg moet afleggen. De investeringsbeschermingsovereenkomst is een gemengde overeenkomst en zal ook de nationale procedures moeten doorlopen vooraleer in werking te treden. 5. Economisch en Financieel Comité evalueert Europees Semester Pagina 2 van 7

3 Het Economisch en Financieel Comité vindt dat het Europees Semester goed verlopen is, onder andere dankzij de betere en meer kwalitatieve informatiedoorstroming tussen de Commissie en de lidstaten. Het Comité identificeerde onder andere de volgende domeinen die voor verbetering vatbaar zijn (1) de implementatie van de aanbevelingen en (2) de beperkte tijd voor bespreking van de door de Commissie voorgestelde aanbevelingen in de betrokken raadscomités en de Raad. Dit komt de multilaterale benadering en het algemeen eigenaarschap niet ten goede volgens het Comité. Verder formuleerde het Comité onder meer aanbevelingen voor de inbedding van het toekomstig hervormingsinstrument in het Europees Semester en de stroomlijning van de aanbevelingen die mogelijks wat te ver werd doorgedreven. De Commissie gaf aan dat de implementatie van de aanbevelingen langzamer verloopt dan verwacht kan worden in goede economische tijden en wees op de meerwaarde van haar voorstel betreffende het hervormingsinstrument. 6. Vlaanderen wil ambitieuze Europese doelstellingen m.b.t. plastic producten voor eenmalig gebruik Op 28 mei verscheen een voorstel van richtlijn betreffende plastic producten voor eenmalig gebruik. Met die richtlijn wil de Commissie de mariene vervuiling door plastic tegengaan, in het bijzonder door plastic producten voor eenmalig gebruik en plastic visgerei. De voorgestelde maatregelen verschillen naargelang de aard van de producten (producten bannen, consumptie verminderen, verplichte markering, nieuwe productstandaarden, systemen voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid of selectieve inzameling). Het voorstel werd verwelkomd door de lidstaten, omdat het zal bijdragen aan een oplossing voor een groot probleem van milieuvervuiling, waarvoor de burgers terecht actie van hun overheden verwachten. België pleitte voor een ambitieuze Europese doelstelling om de consumptie van on the go voedselverpakkingen en drankbekers te verminderen, een ambitieuze doelstelling voor selectieve inzameling van plastic flessen en voor duidelijke bepalingen inzake uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. De lidstaten willen deze onderhandelingen prioriteit geven en snel de trilogen met het Europees Parlement opstarten. 7. Afrikaanse Varkenspest mag niet leiden tot handelsbelemmeringen in de EU Recent zijn er uitbraken geweest van de Afrikaanse Varkenspest in Roemenië, Bulgarije en België. Analyses tonen aan dat de besmetting in België er gekomen is door een menselijke interventie. België pakt de situatie effectief aan. Er is nood aan een interministeriële aanpak, ook in die landen die nog niet zijn gevat. De Europese Commissie onderstreepte dat de lidstaten hun inspanningen moeten aanpassen aan de evoluerende situatie en dat ze sensibiliseringscampagnes moeten voeren voor het brede publiek. De Commissie vroeg lidstaten om geen maatregelen te nemen die de interne markt in gevaar brengen. Een groot aantal ministers drukte hun bezorgdheid uit over het verspreiden van de ziekte en vonden dat we alle mogelijke maatregelen moeten treffen. Dit mag volgens België en anderen echter niet leiden tot bijkomende handelsbelemmeringen in de EU. België stelde de lidstaten op de hoogte van de stringente aanpak van de ziekte. De ziekte is onder controle, blijft beperkt tot een minimale zone en doet zich niet voor bij varkens, enkel bij everzwijnen. België wees ook op de economische impact en het belang van het open houden van de export naar derde landen. 8. Vlaanderen wil afstemmen met buurlanden en handelspartners vooraleer keuze voor winter- of zomertijd te maken De Commissie stelde op 12 september voor om de omschakeling tussen winter- en zomertijd in Europa vanaf 2019 af te schaffen. Het is aan de lidstaten om te kiezen of ze voortaan permanent de winter- dan wel zomertijd willen toepassen. De lidstaten wensen een uitstel om de nodige coördinatie te kunnen verzekeren. Daarnaast wordt aangedrongen op een geharmoniseerde oplossing binnen de EU. Een aantal delegaties willen ook het voorstel voor afschaffing verder onderzoeken vooraleer zich over de keuze voor permanente zomertijd dan wel wintertijd te beraden. De Vlaamse Regering nam op 29 oktober haar positie in: een afschaffing kan worden gesteund omdat de negatieve effecten niet groter zouden zijn dan in de huidige situatie. Voor de keuze voor zomer- of wintertijd wordt de harmonisatie Pagina 3 van 7

4 met buurlanden en handelspartners als belangrijk element naar voor geschoven. Het uitstel wordt verwelkomd en er wordt voorgesteld om de objectieve analyse en het overleg met andere lidstaten en buurlanden als basis voor een beslissing te nemen i.p.v. een publieke bevraging. Nieuwe voorstellen van de Europese Commissie Prioritair voor Vlaanderen 9. Vlaanderen ambieert een realistisch meerjarig EU-budget dat inzet op prioritaire uitdagingen Het toekomstig Meerjarig Financieel Kader voor de periode dient volgens de Vlaamse Regering beleidsruimte te creëren voor rubrieken en programma s met hoge EU-meerwaarde. Het Commissievoorstel voor de uitgaven in houdt een ommekeer in ten opzichte van en op grote lijnen onderschrijft Vlaanderen de voorgestelde beleidsklemtonen. De Vlaamse Regering betreurt evenwel dat de voorstellen blind zijn voor de gevolgen van de brexit. Voor de douanerechten die door de lidstaten worden geïnd stelt de Commissie voor om de vergoeding voor de inningskosten te verlagen van 20% naar 10%, terwijl bijkomende uitgaven voor de douane nodig zullen zijn. De voorstellen van de Commissie bevatten evenmin een specifiek instrument om landen en regio s die het hardst getroffen worden door de brexit te ondersteunen. Gelet op het geplande vertrek van het Verenigd Koninkrijk moet een vermindering van het door de Commissie voorgestelde budget bespreekbaar zijn, maar het globaal uitgavenniveau moet wel afdoende zijn om geloofwaardig op de (nieuwe) prioritaire uitdagingen van de EU27 in te kunnen zetten. Europese investeringen kunnen een win-winsituatie betekenen voor de EU en Vlaanderen als de juiste keuzes worden gemaakt, zoals o.m. door een ruimere financiering voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie gedreven door het excellentiebeginsel en een beter geconnecteerde energie-, digitale en transportunie. Ontwikkelingen op het niveau van de omzettingen en inbreuken Nieuwe voorstellen van richtlijn tijdens de afgelopen maand Tussen 1 en 31 oktober werden geen voorstellen van richtlijn gepubliceerd. Zie bijlage III. Aangenomen richtlijnen tijdens de afgelopen maand Tussen 1 en 31 oktober werd één aangenomen richtlijn gepubliceerd. Zie bijlage III. Uitvoeringsrichtlijn (EU) /1581 van de Commissie van 19 oktober tot wijziging van Richtlijn 2009/119/EG van de Raad wat betreft de methoden voor de berekening van de opslagverplichtingen Stand van zaken omzettingsdossiers In bijlage III gaat een stand van zaken van de omzetting van Europese richtlijnen. Dit overzicht heeft enkel betrekking op richtlijnen die een omzetting in de Vlaamse rechtsorde vereisen. Waar Vlaanderen bij de omzetting van bepaalde richtlijnen slechts een adviserende rol heeft, worden deze richtlijnen niet in dit overzicht opgenomen omdat zij geen omzetting vereisen in Vlaamse regelgeving. Er wordt in dit overzicht een onderscheid gemaakt tussen de interne markt richtlijnen (Vlaams scorebord interne markt) en de richtlijnen die niet onder de interne markt vallen (overige Vlaamse omzettingsdossiers). Vlaams scorebord interne markt Voor de categorie van interne markt richtlijnen publiceert de Europese Commissie tweemaal per jaar een scorebord. Het scorebord van de Europese Commissie is een overzicht van de omzettingsprestaties van de Pagina 4 van 7

5 28 lidstaten, met inbegrip van België. Op basis van deze gegevens wordt een Vlaams scorebord interne markt samengesteld. A. Vlaams scorebord van december 1 Het Vlaams scorebord van december omvat 8 interne markt richtlijnen, waarvan de omzetting in de Vlaamse rechtsorde vereist is en waarvan Vlaanderen er al 3 heeft omgezet. B. Vlaams scorebord van juni Het Vlaams scorebord van juni 2019 omvat 4 interne markt richtlijnen, waarvan de omzetting in de Vlaamse rechtsorde vereist is. C. Vlaams scorebord van december Het Vlaams scorebord van december 2019 omvat 3 interne markt richtlijnen, waarvan de omzetting in de Vlaamse rechtsorde vereist is. Overige Vlaamse omzettingsdossiers Er zijn momenteel 4 richtlijnen die niet onder de interne markt vallen die door Vlaanderen dienen te worden omgezet. Stand van zaken inbreukdossiers De Vlaamse overheid dient in oktober nog maatregelen te nemen in 10 inbreukdossiers (= de lopende inbreukdossiers). Het gaat om: 4 inbreukdossiers wegens laattijdige omzetting van richtlijnen 6 inbreukdossiers wegens niet-correcte of onvolledige omzetting of toepassing van richtlijnen en andere bronnen van het Europees recht Daarnaast was de Vlaamse overheid in juni betrokken in 11 inbreukdossiers waarin de nodige maatregelen reeds werden genomen (= de afgeronde inbreukdossiers), maar die momenteel nog niet officieel gesloten zijn door de Europese Commissie 4. Het gaat om: 1 Het Vlaams scorebord van december wordt samengesteld door de Eurocoördinator op basis van het interne markt scorebord van de Europese Commissie van december. Dat laatste is een overzicht van de interne markt richtlijnen waarvan de omzettingstermijn verstrijkt op ten laatste 30 november en waarvoor de integrale omzetting moet worden gemeld aan de Commissie ten laatste op december. 2 Het Vlaams scorebord van juni 2019 wordt samengesteld door de Eurocoördinator op basis van het interne markt scorebord van de Europese Commissie van juni Dat laatste is een overzicht van de interne markt richtlijnen waarvan de omzettingstermijn verstrijkt op ten laatste 31 mei 2019 en waarvoor de integrale omzetting moet worden gemeld aan de Commissie ten laatste op 12 juni Het Vlaams scorebord van december 2019 wordt samengesteld door de Eurocoördinator op basis van het interne markt scorebord van de Europese Commissie van december Dat laatste is een overzicht van de interne markt richtlijnen waarvan de omzettingstermijn verstrijkt op ten laatste 30 november 2019 en waarvoor de integrale omzetting moet worden gemeld aan de Europese Commissie ten laatste op 11 december Deze inbreukdossiers waarin Vlaanderen betrokken was, zijn nog niet gesloten door de Europese Commissie omdat ofwel andere Belgische overheden nog steeds in gebreke zijn of omdat de Europese Commissie nog steeds bezig is met het onderzoek naar de tijdige en volledige omzetting en toepassing van het Europees recht. Inbreukdossiers die geopend werden tegen België wegens niet-naleving van het Europees recht door andere Belgische overheden waarbij Vlaanderen in orde was voor de opening van de inbreuk, worden hier niet gerapporteerd. Pagina 5 van 7

6 7 inbreukdossiers wegens laattijdige omzetting van richtlijnen 4 inbreukdossiers wegens niet-correcte of onvolledige omzetting of toepassing van richtlijnen en andere bronnen van het Europees recht Overzichtstabel - stand van de procedure van de lopende inbreukdossiers: Stand van de procedure Met redenen omklede adviezen Dagvaardingen Eerste door het Hof van Justitie Ingebrekestellingen Ingebrekestellingen na een eerste Dagvaardingen na een eerste Tweede door het Hof van Justitie Totaal aantal inbreuk-dossiers Pagina 6 van 7

7 Bijlagen Meer informatie vindt u als bijlage: BIJLAGE I BIJLAGE II BIJLAGE III Agenda en discussies binnen de (Europese) Raad Nieuwe voorstellen van de Europese Commissie Prioritair voor Vlaanderen Ontwikkelingen op het niveau van de omzettingen en inbreuken Geert BOURGEOIS Minister-president van de Vlaamse Regering, Minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed Pagina 7 van 7