40 jaar goed op weg! September Jaargang 40

Transcriptie

1 40 jaar goed op weg! September 2018 Jaargang 40

2

3 Al 40 jaar goed op weg! Aquariumvereniging De Siervis Ingeschreven onder bij de K.v.K te Tilburg. Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit. Aangesloten bij de N.B.A.T. Opgericht d.d Website: Facebook: facebook.com/desiervis.nl IN DIT NUMMER jaargang 40, september 2018 Uitnodiging Voor de bijeenkomst van 3 september a.s. op pagina 5 Verslag verenigingsavond Verslag van 4 juni jl. zie pag. 7 Mededelingen Over o.a. huiskeuring en tentoonstelling pagina 12 ADVIESCOMMISSIE Peter van der Ark Pierre Oomes, Sjef Beurskens, REDACTIE Uw bijdrages kunt u mailen naar: redactie@desiervis.nl BESTUUR Voorzitter Jan Wildeboer voorzitter@desiervis.nl Secretaris Peter van der Ark secretaris@desiervis.nl Penningmeester Piet van Dongen penningmeester@desiervis.nl 2e Voorzitter/Redactie Reginald Kluijtmans redactie@desiervis.nl 2e Secretaris Daniël Aarts e Penningmeester Mark Dijkers Bestuurslid Rinaldo Lips Postadres secretariaat Wagenaarstraat MT, Oosterhout Bank NL51 RABO AV De Siervis - pagina 3

4

5 Uitnodiging Wij nodigen u graag uit voor een lezing over: Kameroen door Michel Keijman Datum: Maandag 3 september 2018 Aanvang: uur Plaats: MEK, Veerseweg 100 te Oosterhout De zomer is voorbij, we staan voor een nieuw seizoen. Op maandagavond 3 september organiseert aquariumvereniging De Siervis in het MEK een lezing over de natuur en vissen van Kameroen. De lezing zal worden gehouden door Michel Keijman. Michel is een aquarium specialist die van zijn hobby zijn beroep heeft gemaakt. Hij organiseert reizen naar gebieden waar onze vissen vandaan komen. Eén van die landen is Kameroen. Dit land in Midden-Afrika herbergt een schat aan natuur en vissen die in de duizenden riviertjes, beekjes en meertjes leven. Voor aquariumhouders zijn dit bijzonder leerzame lezingen. Als je vissen goed wilt houden is het belangrijk te weten hoe ze in de natuur leven. Als het je dan lukt dat biotoop een bee tje na te bouwen, heb je pas echt een mooi aquarium. Alle reden om dus naar deze lezing te komen. Graag tot maandag 3 september! AV De Siervis - pagina 5

6

7 Verslag van de bijeenkomst van 4 juni jl De boot is vol. Wie kent niet het liedje van drs P. Dat gold zeker voor onze traditionele excursie avond op 4 juni. Van verschillende kanten was het verzoek gekomen om weer eens naar de Biesbosch te gaan. En als u denkt, wanneer hadden we dat ook al weer eerder gedaan? Omdat de boot van kooiker Jan Reuser aan een limiet is gebonden moesten we helaas zelfs een aantal leden teleur stellen. Het was schitterend weer voor een excursie. Weinig wind, droog en een lekker temperatuurtje. Dat laatste werd natuurlijk wat minder naarmate de avond vorderde, maar wijs geworden door de koude van 5 jaar geleden had iedereen voldoende warme kleding bij zich. Nou, dat was exact 5 jaar geleden. De tijd vliegt. Dat dit een mooie excursie is, blijkt wel uit de vele inschrijvingen. Na vertrek uit Geertruidenberg voeren we naar de Aakvlaai. De Aakvlaai is (slechts) 15 jaar geleden aangelegd als uitbreiding AV De Siervis - pagina 7

8 graskarpers. Er zijn er enkele 10-tallen van uitgezet. Ze hebben het voordeel dat ze zich in Nederland niet voortplanten - het wordt dus geen plaag - en ze eten enorm veel planten. van het Biesbosch gebied voor de recreatie. Er lagen dus ook een aantal boten met recreanten voor de nacht. Nu lijkt 15 jaar kort, maar het gebied is al geheel door de natuur overgenomen. Het geeft nu al, met behoorlijk grote wilgen en populieren het beeld van een oerbos. Er zijn al een aantal burchten van de bevers. Maar de bevers bleven die avond lekker binnen bij de TV. We zagen wel veel sporen in de vorm van glijbanen. Dat zijn de paadjes die ze maken om in- of uit het water te komen. Toch water genoeg te zien vervolgens. Hoogtepunt was een ijsvogeltje kan met al zijn kleurenpracht een mooie cirkel rond de boot maakte. de eendenkooi te gaan kijken. De eendenkooi ligt op een eilandje in de Biesbosch. De eendenkooi van de Biesbosch is, hoewel perfect onderhouden, niet meer actief voor het vangen van eenden. Toch zijn er in Nederland nog vele actieve eendenkooien om ons bij de kerst of in het restaurant te voorzien van een lekkere eendenborst. Er zijn er nog meer dan 100. Een aantal jaren geleden begon de plas van de eendenkooi snel dicht te groeien met waterplanten. Dat was handmatig niet meer bij te houden. Als oplossing is toen gekozen voor Binnen enkele jaren waren de planten weg en de karpers flink aan de maat. Zo groot zelfs, dat je ze geregeld met de rugvin boven water zag zwemmen. De plas is slechts 50 cm tot een meter diep. Kortom, toch nog vissen gezien op deze avond. Het was al vrijwel donker toen we weer aanmeerden in Geertruidenberg. Beste wel tevreden. Helaas geen bevers, maar de natuur laat zich nu eenmaal niet sturen, dat weten we als aquariumhouders maar al te goed. Peter van der Ark Na de Aakvlaai hadden we nog een klein uurtje tot het donker zou worden. Met algemene stemmen werd het voorstel van Jan aanvaard om nog even bij AV De Siervis - pagina 8

9 Het complete tuincentrum

10 Vijver Hospice Dongen Voor de zomer hebben leden van onze vereniging er voor gezorgd dat de vijver van de hospice in Dongen zijn voorzien van vissen en zo kunnen bijdragen aan een mooie natuurlijke omgeving voor de mensen die er verblijven. Een klein impressie... AV De Siervis - pagina 10

11

12 Keuring 2018 / Tentoonstelling Op zaterdag 15september a.s. zal de jaarlijkse keuring plaatsvinden. We hebben dit jaar wederom Adri Holstein bereid gevonden om de keuring te verrichten. Zoals besproken tijdens de jaarvergadering is het van belang dat we voldoende deelnemers kunnen noteren. Daarom dus ook via deze weg nogmaals het verzoek om u aan te melden. Wilt u meer weten over de keuring en wat het inhoudt, neem dan contact op met het bestuur. Aanmelden en info kunt u krijgen via info@desiervis.nl De voorbereidingen voor onze jubileumtentoonstelling zijn in volle gang. De kratten waar de bak op komt te staan zijn al in het MEK, Er wordt gezaagd, getimmerd en het glas staat klaar om gebraht te worden. We gaan nog enkele spannende weken tegemoet voordat op 7 oktober de deuren voor het publiek open gaan. Mocht u zich geroepen voelen om te willen helpen, graag. Maar neem dan wel even contact op met het bestuur. Op 6 oktober staat er een opening gepland, we houden u op de hoogte maar vragen u nu vast dit met potlood in uw agenda te zetten. **** AV De Siervis - pagina 12

13 AV De Siervis - pagina 13

14

15 Nu echt blauwe algen de baas? Vorig jaar werd in de WAP-krant en tijdens bijeenkomsten veel aandacht besteed aan het probleem van blauwe algen in het aquarium, een plaag waar iedere aquariaan wel eens mee te maken heeft of heeft gehad. Vooral de invloed van de verhouding in het water van de opgeloste fosfaten en nitraten op deze zo ongewenste algengroei was het onderwerp van uitgebreide discus-sies, lezingen, artikelen en wat dies meer zij. Het probleem daarbij is dat veel mensen deze chemische verhandelingen niet begrijpen, dat anderen alleen maar denken (of zeggen) het te begrijpen en dat er tenslotte enkelen zijn, zoals ondergetekende, die het eigenlijk ook never niet zouden willen begrijpen. En de blauwe alg is er nog steeds, dus de wens aan de galg met die algen is onverminderd van kracht. Wat bij alle commotie niet bekend geworden is, is dat ook op een ander front gewerkt werd en wordt aan het bestrijden van blauwe algen, al staat de aquariumliefhebberij als doelgroep daarbij niet op de eerste plaats. Het gaat om het bestrijden van schimmels, algen en bacteriën (inclusief blauwe alg, wat eigenlijk ook een bacterie is) in plantencultures door middel van bepaalde genetisch gemodificeerde planten. De werking berust op allopathie, het verschijnsel dat een plant door het uitscheiden van stoffen zodanig negatieve invloed heeft op andere organismen dat die het laten afweten. In WAP-krant 138 stonden daarover twee lezenswaardige artikelen en ook dit korte artikel heeft met dit soort allopathie te maken. Het verhaal begint enkele jaren geleden in Zuid-Amerika, namelijk bij onderzoek naar de invloed van libidoversterkende stoffen bij een daar veel voorkomend zoogdier, de Ai of Drietenige Luiaard, Bradypus tri dacmus (fam. Bradypodidae). Het gaat om een belangrijk onderzoek dat bij eventueel succes ook zal worden uitgebreid naar in aanmerking komende vijftenige luiaards. Tijdens deze onderzoeken bleek bij toeval dat de chemische stof 2-3,9-hydrohalo uretho oxygenase bij een plant een genmutatie veroorzaakte die de plant ertoe bracht een phytohormoon aan te maken dat schadelijk, zelfs dodelijk was voor schimmels en bacteriën in de omgeving. De plant betrof een exemplaar van de soort Xyloscalon inversum. Verdere proeven toonden aan dat de bacteriedodende stof zich via bodem en lucht verspreidt, op de manier waarop ook bloemen met hun geur de omgeving beïnvloeden. Aanvankelijk zag men een en ander als een weliswaar interessante, maar verder onbelangrijke ontdekking, maar toch pakten de onderzoekers Camporosso, Compagnero en Guillermo de draad op. Zij zagen wel mogelijkheden, ook com- AV De Siervis - pagina 15

16

17 mercieel. De vrij zeldzame Xyloscalon-plant uit het begin van het onderzoek verruilden zij voor een meer algemene soort, nl. de Vrouwentong (Sansevieria spp.) die het voordeel heeft gemakkelijk te kweken te zijn en die voortdurend actief is. Door de planten te vermeerderen via stekken en uitlopers (vegetatief dus) verkreeg men klonen die de gewenste eigenschap behielden zonder dat er steeds opnieuw met de kostbare chemicaliën hoefde te worden gewerkt. Het bleek dat bij deze Vrouwentongen het in de omgeving verspreide phytohormoon zelfs op flinke afstand van de plant nog effectief was bij de bestrijding van bacteriën. Een belangrijke praktische toepassing van het systeem is in kassencomplexen, waar zich op de altijd vochtige ruiten aan de binnenzijde steeds weer een groene algenaanslag en ook slijmerige bacte-riekolonies vormen. Door langs de onderkant van de ruiten gebruik te maken van rijen Vrouwentongen heeft men al veel kunnen bezuinigen op schoon-maakkosten. Maar, hoe interessant ook, dit zijn ontwikkelingen die buiten de aquariumwereld staan. Hoe zit het dan met het eventuele nut van deze ontwikkeling voor de aquaristiek? Een van de onderzoekers die aan het project meewerkte, Dr. Buddywitz, is ook aquariaan en hij kent het blauwe algen probleem als geen ander. Hij wilde proberen of een aquatische plant wellicht ook langs deze allopathi-sche weg zou kunnen worden ingezet tegen blauwe alg. De vraag was natuur-lijk primair of de allopathische stof ook in het water zou werken. Hij koos voor zijn proeven een solitair, nl. een cultuurvariëteit (recent in Duits-land ontwikkeld) van Echinodorus, genaamd Tanzende Feuerwehr. Dit is een mooie plant, met veel rode vlekken in het blad, een van de cultivars uit het Echinodorus uruguayensis-complex. Het resultaat was zonder meer verrassend. Al na twee dagen bleek dat in een met blauwe algen vergeven bak een kring van ongeveer 10 cm rond de plant nagenoeg vrij was geraakt van blauwe alg. Na een week was het vrije gebied gegroeid tot ongeveer 25 cm en dat zette nog verder door. Zolang de Echinodorus in het aquarium stond kwam de blauwe alg ook niet meer terug en er ontstond ook nergens meer nieuwe blau-we alg! Hebben wij hier iets heel belangrijks in handen? Het ziet er wel degelijk naar uit! Uit milieueffect studies blijkt de door de plant uitgescheiden stof onschadelijk te zijn (behalve dan voor blauwe algen natuurlijk). Andere planten kunnen ook niet worden besmet want deze Echinodorus- cultivar is steriel, vormt geen stuifmeel en vermenigvuldigt zich alleen door adventief plantjes. Hoewel hier van genetische manipulatie sprake is heeft zelfs Greenpeace geen bezwaar aangetekend, maar zij zijn wegens hun naam waarschijnlijk ook eerder geïnteresseerd in groene dan in blauwe algen. Tijdens vervolgonderzoek werd nog een verrassende waarneming gedaan. In een algenvrij aquarium, met een exemplaar van de Echinodorus erin, werd als proef een hoeveelheid blauwe algen ingebracht. Vrijwel direct trad er een vreemde reactie op. De Echinodorus toonde een spontane en sterke uitbrei-ding van de rode vlekken in het blad, dat snel bijna volledig rood werd! Pas bij het weg hevelen van de (alweer bijna afgestorven) blauwe algen verdween de AV De Siervis - pagina 17

18 Ledeninfo Contributie Categorie Siervis Siervis + NBAT Siervis + NBAT + Het Aquarium lid jeugdlid huisgenoot 15 nvt nvt U bent donateur vanaf 15 euro per jaar. Inschrijving geschiedt door storting op Rabobanknummer: NL51 RABO t.n.v. A.V. De Siervis, Oosterhout, of per kas op de verenigingsavond op de eerste maandag van de maand. Het lidmaatschap gaat in op de eerste dag van de volgende maand nadat het inschrijfgeld en de contributie is ontvangen. Opzegging van het lidmaatschap kan eenmaal per jaar en dient SCHRIFTELIJK te gebeuren voor 1 september van het lopende jaar. U kunt lid worden door een mail te sturen naar info@desiervis.nl of ga naar onze website: AV De Siervis - pagina 18

19 rode kleur. Men tast volledig in het duister naar de aard van deze spontane (en voor een plant ongewoon snelle) reacties, al zijn er wel bepaalde vermoedens. Alles goed en wel, maar hoe komen wij aan die planten? Via de commerciële weg is dat moeilijk, daar is men trouwens nog steeds voor-namelijk met Vrouwentongen bezig. Maar, zoals gezegd, Dr. Buddywitz is een aquariumliefhebber pur sang en vanuit het zeer geringe aantal planten dat hij oorspronkelijk had, heeft hij via uitlopers, adventieven en ook d.m.v. weefselcultuur toch een forse hoeveelheid van de gemuteerde planten kunnen produceren. De WAP was er in geslaagd daarvan een aantal te bemachtigen en nog wel gratis ook, wat gezien de voorgeschiedenis op zich al een wonder mag heten. Die planten kwamen beschikbaar via de WAP (het kostte ons alleen een gratis abonnement op de WAP-krant voor Dr. Buddywitz) en de leden en mogelijk ook enkele niet-leden, zouden hiervan kunnen profiteren. Voorwaarde is alleen dat men zijn ervaringen via de WAP laat weten aan Dr. Buddywitz, positieve zowel als negatieve. We gaan het hebben over een heel rustig en braaf visje, ook al is het een cichlide. Hij is door de jaren wat in de vergeethoek geraakt, ten onrechte trouwens en daarom deze special. Wetenschappers hebben nog niet lang geleden de naam gewijzigd in Cleithracara maronii. Bij de oudere liefhebbers is hij beter bekend als de Aequidens maronii en nog beter bekend is de Nederlandse benaming: sleutelgatcichlide. Dit visje komt voor in Zuid-Amerika in Guyana, Barinastroom, de Ouanarystroom en de Orinoco delta. Ze houden van heel helder water met veel kienhout zodat ze over veel schuilplaatsen beschikken. Bij het minste gevaar duiken ze tussen de stronken om na een poosje, als Zouden we nu eindelijk eens een ECHT goede en natuurlijke methode hebben verkregen om de blauwe algen ook bij eenvoudige liefhebbers de baas te worden? Voor u gelezen in Natuurvrienden-Zwolle, overgenomen uit Ons Natuurgenot Nieuws Gouda en MRC Breda. Cleithracara maronii het gevaar geweken is, op nieuw te verschijnen. Het liefst eten ze levend voer in al zijn vormen, maar droogvoer wordt ook graag genomen want ze zijn echt niet kieskeurig. Maar af en toe wat levend voedsel doet ze wel plezier. Diepvriesvoer is natuurlijk ook een goede vervanger. Het geslachtsonderscheid is vrij gemakkelijk. Bij het mannetje (op de foto volgende bladzijde) is de rugvin puntig en verlengd, bij het vrouwtje is die afgerond. Beide hebben een zwarte streep door het oog en een zwarte vlek (vandaar de naam) op het achterlichaam. Kweken met deze visjes is echt geen probleem. Als we er voor zorgen dat ze het naar hun zin hebben door ze in lichtzuur, AV De Siervis - pagina 19

20 zacht water te houden en ze te voorzien van wat schuilplaatsen en een platte steen (een gecamoufleerde kokosnoot of een bloempot kan ook) dan kunnen we een hoop nakweek verwachten. Het vrouwtje legt zo n 400 eitjes. Na een dag of 3 à 4 komen de larfjes uit. We moeten ze wel voorzien van een massa pas uitgekomen Artemia naupliën. Begin maar wat flessen op te zetten, want zo een bende lust wel wat. Beide ouders doen aan broedzorg en dat is zo prachtig om te zien. Wat een mooie hobby hebben we toch! Ik vermeldde het al, het zijn heel brave visjes die niemand kwaad zullen doen, ook geen kleinere vissen. Ze kunnen gerust samen gehouden worden met o.a. Pterophyllum scalare, discussen en andere rustige vissen. Waar ze niet van houden zijn nerveuze medebewoners. Zijn die in hun buurt, dan gaan ze zich terugtrekken in hun schuilplaatsen. Pierre Haeck, Aquarianen Gent. Uit: Aquavo. Foto: AV De Siervis - pagina 20

21