Nadere toelichting op het begrip Aanbestedingsomzet 2001 (B&U)

Transcriptie

1 Nadere toelichting op het begrip Aanbestedingsomzet 2001 (B&U) Op 6 september jl. heeft de NMa de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke en utiliteitsbouw (B&U) gepubliceerd. Naar aanleiding van vragen die sinds de publicatie aan de NMa zijn gesteld, is gebleken dat een nadere toelichting op het begrip Aanbestedingsomzet 2001 (zoals vermeld in randnummers 7 en 8 van de Bekendmaking) is gewenst. Ter nadere verduidelijking geldt het volgende: De Aanbestedingsomzet 2001 in het kader van deze Bekendmaking is die omzet van in 2001 verricht werk (inclusief verricht werk voortkomend uit uitgevoerde contracten en vervolgopdrachten) in de B&U-sector en die in aanbesteding zijn verworven, die heeft geleid tot een mutatie op de regel nettoomzet (exclusief de mutatie onderhanden werk) in de winst- en verliesrekening van Hierbij is het niet van belang in welk jaar de hiermee verband houdende facturering heeft plaatsgevonden. Er worden in de praktijk diverse varianten gehanteerd voor het verantwoorden van gefactureerde termijnen en netto-omzet. In het kader van de onderhavige NMa-procedure zijn die verschillen niet relevant; het gaat uitsluitend om de in de winst- en verliesrekening 2001 verantwoorde netto-omzet, voorzover deze wordt aangemerkt als aanbestedingsomzet. Over deze toelichting heeft overleg plaatsgevonden met het NIVRA. De definitie is gelijk aan de definitie zoals die gehanteerd is in de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de GWW-sector.

2 Bekendmaking Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw I. Inleiding en definities 1. Met deze Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw (hierna: Bekendmaking) beoogt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: Raad) inzicht te geven in de wijze waarop hij voornemens is de hoogte van de boetes te bepalen voor ondernemingen die betrokken zijn bij overtredingen van artikel 6 van de Mededingingswet (hierna: Mw) en/of van artikel 81 van het EG-Verdrag in verband met de aanbesteding van werken in de deelsector burgerlijke en utiliteitsbouw (hierna: B&U-deelsector). Deze Bekendmaking geldt voor de beboeting van overtredingen in de B&U-deelsector, zoals bij de NMa bekend en waarvan het redelijk vermoeden is vastgelegd in het rapport als bedoeld in artikel 59 Mw. 2. De Raad heeft deze Bekendmaking opgesteld vanwege de aard en omvang van het gebleken kartelgedrag in de bouwsector in Nederland en de gevolgen die het onverkort toepassen van de Richtsnoeren boetetoemeting 1 voor de sector in zijn geheel zou hebben. Met deze Bekendmaking geeft de Raad, in lijn met de eerdere bekendmakingen boetetoemeting in de GWW- en Installatiedeelsector 2, invulling aan deze bijzondere omstandigheden en de oproepen van de NMa en de regering aan de ondernemingen in de bouwsector om schoon schip te maken. De Richtsnoeren boetetoemeting 3 zijn van toepassing, voor zover daarvan bij deze Bekendmaking niet wordt afgeweken. 3. De NMa onderzoekt verschillende deelsectoren van de bouwnijverheid. Vanwege de omvang van het gebleken kartelgedrag en de complexiteit van de onderzoeken in de deelsectoren alsmede de aard en samenhang binnen de deelsectoren, kan de NMa deze niet alle tegelijk afwikkelen. Afwikkeling vindt daarom per deelsector plaats. 4. In deze bekendmaking worden onder B&U-werken verstaan werken die zien op nieuwbouw van gebouwen en werken die zien op onderhoud, waaronder herstel- en verbouwwerkzaamheden, van gebouwen. Alle B&U-werken tezamen vormen de B&U-activiteiten van een onderneming. 1 Richtsnoeren boetetoemeting met betrekking tot het opleggen van boetes ingevolge artikel 57 van de Mededingingswet, besluit van de directeur-generaal NMa (hierna: d-g NMa) van 19 december 2001 (Stcrt. 19 december 2001, nr. 248). 2 Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de GWW-deelsector (Stcrt. 14 oktober 2004, nr. 198) en Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de Installatie-deelsector (Stcrt. 22 april 2005, nr. 78). 3 Zie noot 1. 1

3 Bekendmaking 5. B&U-werken kunnen naast B&U-werkzaamheden ook andere werkzaamheden omvatten. Een werk, dat behalve B&U-werkzaamheden ook andere werkzaamheden omvat, is in zijn geheel een B&U-werk, indien de andere werkzaamheden een onderdeel vormen van en/of ondergeschikt zijn aan de B&U-werkzaamheden. 6. Per onderneming baseert de Raad de boete op de aanbestedingsomzet. De Raad baseert de boete op de aanbestedingsomzet, aangezien deze direct verband houdt met de betrokken gedragingen. Tevens wordt de aanbestedingsomzet geacht de mate van betrokkenheid van ondernemingen bij de verboden mededingingsafspraken afdoende te reflecteren. De Raad acht 2001 een representatief ijkjaar voor de overtredingen waarvan de boete op grond van deze Bekendmaking zal worden vastgesteld. 7. Onder Aanbestedingsomzet 2001 wordt verstaan de omzet die de onderneming in 2001 in Nederland heeft behaald met B&U-werken die in aanbesteding zijn verworven (hierna: Aanbestedingsomzet). Tot de Aanbestedingsomzet 2001 dient ook te worden gerekend de omzet die de onderneming in 2001 in Nederland heeft behaald met (a) B&U-werken die in combinatie met één of meer andere ondernemingen, naar rato van de deelname per betreffende combinatie, in aanbesteding zijn verworven, (b) langlopende contracten (bijv. onderhoudscontracten of andere duurovereenkomsten) die via aanbesteding zijn verworven en (c) vervolgopdrachten die zijn verkregen als gevolg van een aanbestedingswerk. 8. Met Omzet wordt bedoeld de netto-omzet, exclusief de mutatie onderhanden werk. Indien als gevolg van minderwerk of meerwerk in 2001 minder of meer omzet is gerealiseerd (ook indien hiervoor separate opdracht is verkregen), dan dient deze bij de opgave van de Aanbestedingsomzet 2001 te worden meegenomen. Derhalve bestaat de Aanbestedingsomzet 2001 uit de netto-omzet van in 2001 opgeleverd werk en uitgevoerde contracten en vervolgopdrachten. 9. Vervolgopdrachten die een nauw verband hebben met een aanbestedingswerk worden ook tot de Aanbestedingsomzet gerekend. Vervolgopdrachten die bij een nieuwe opdracht enkelvoudig en los van de eerdere aanbesteding zijn gegund worden niet als vervolgopdracht beschouwd. 10. Onder Aanbesteding wordt verstaan de, al dan niet gelijktijdige, uitnodiging van een opdrachtgever aan twee of meer ondernemingen om een offerte in te dienen voor een opdracht tot de uitvoering van een B&U-werk. Een enkelvoudige (onderhandse) opdrachtverlening, waarvoor geen twee of meer offertes zijn aangevraagd, valt daarmee buiten het begrip Aanbesteding. De persoon of hoedanigheid van de opdrachtgever is in dit kader niet relevant. Opdrachten die in onderaanneming in aanbesteding zijn verkregen, vallen eveneens onder het begrip Aanbesteding. 2

4 Bekendmaking II. Opgave Aanbestedingsomzet De onderneming dient opgave te doen van de Aanbestedingsomzet Opgave van de Aanbestedingsomzet 2001 dient te geschieden door middel van het model opgave Aanbestedingsomzet 2001 (zie bijlage 1: Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U), ondersteund door een rapport van feitelijke bevindingen opgesteld door een accountant (zie bijlage 2: Model Rapport van feitelijke bevindingen B&U) en een origineel exemplaar van de (intern) vastgestelde (enkelvoudige) jaarrekening over 2001, met, indien van toepassing, in de toelichting opgenomen de geconsolideerde jaarrekening van de groep en in de overige gegevens de accountantsverklaring. 12. De Raad is van oordeel dat ondernemingen, volgens de wijze zoals in deze Bekendmaking uiteengezet, inzicht kunnen geven in de Aanbestedingsomzet 2001, zonder dat dit voor de betrokken ondernemingen of de NMa excessieve lasten tot gevolg heeft. III. Boetebepaling 13. Voor een onderneming waarvan wordt vastgesteld dat zij met betrekking tot activiteiten binnen de B&U-deelsector artikel 6, eerste lid, Mw en/of artikel 81, eerste lid, EG-Verdrag heeft overtreden, is de grondslag voor de boetebepaling de Aanbestedingsomzet 2001(hierna: Boetegrondslag). 14. Ten aanzien van een onderneming die heeft deelgenomen aan een overtreding van artikel 6, eerste lid, Mw en artikel 81, eerste lid, EG-Verdrag door middel van een systeem van vooroverleg met als gemeenschappelijk doel het vaststellen van rekenvergoedingen en het afstemmen van het inschrijfgedrag voorafgaande aan de inschrijving op de aanbesteding van B&U-werken in Nederland, zoals nader omschreven in het rapport met nummer 3938, wordt de boete bepaald op maximaal 12% van de Boetegrondslag. 15. De Raad beoordeelt de hoogte van de boete(s), zoals deze voor een onderneming uit de voorgaande randnummers voortvloeit, vanuit het oogpunt van de gewenste bestraffing en de gewenste bevordering van de naleving van de Mededingingswet (speciale en generale preventie). De Raad is van oordeel dat deze met toepassing van de methodiek zoals uiteengezet in de voorgaande randnummers, in het algemeen worden bereikt. De hoogte van de boete(s) kan evenwel in een concreet geval worden aangepast indien de Raad dit in dit verband passend acht. 3

5 Bekendmaking IV. Vermindering van de boete: clementie 16. Bij de boetetoemeting in de B&U-deelsector geeft de Raad uitvoering aan de Richtsnoeren Clementietoezegging 4 met inachtneming van het navolgende. 17. De boete voor ondernemingen die een clementieverzoek hebben ingediend met betrekking tot activiteiten binnen de B&U-deelsector, zoals bedoeld in randnummer 14, wordt verminderd met het aan hen toegekende percentage dat is gebaseerd op de door de onderneming verstrekte informatie en medewerking. 18. Meer in het bijzonder is het clementiepercentage met betrekking tot de overtreding, zoals bedoeld in randnummer 14, voor ondernemingen die in aanmerking komen voor een clementietoezegging krachtens randnummer 7 van de Richtsnoeren Clementietoezegging (Categorie C, boetevermindering 10% tot en met 50%), als volgt bepaald: (1) voor een toereikend gespecificeerde kennisgeving van een mededingingsbeperkende afspraak of gedraging wordt een boetevermindering toegekend van 20% van de boete als voortvloeiend uit randnummers 14 en 15 van deze Bekendmaking. Hiertoe dient een toereikende beschrijving te zijn gegeven van de soort opdrachten waarop de afspraak of gedraging betrekking had en het type afspraak of afstemmingen dat met betrekking tot dat soort opdrachten plaatsvond; (2) voor het opgeven van andere ondernemingen die bij de gedraging(en) betrokken waren, wordt een boetevermindering toegekend van 10% van de boete als berekend volgens randnummers 14 en 15 van de Bekendmaking; (3) voor het opgeven van concrete werken (opdrachten) waarop de gedraging(en) betrekking had(den), wordt een boetevermindering toegekend van 10% van de boete zoals voortvloeiend uit randnummers 14 en 15 van de Bekendmaking; (4) voor het verlenen van verdergaande medewerking dan waartoe de onderneming wettelijk is gehouden, wordt een boetevermindering toegekend van 10% van de boete als berekend volgens randnummers 14 en 15 van de Bekendmaking. Ook ondernemingen die zich beschikbaar hebben gehouden voor nadere medewerking komen voor deze categorie boetevermindering in aanmerking, ongeacht of de NMa daarvan gebruik heeft gemaakt. 4 Richtsnoeren Clementietoezegging met betrekking tot het niet opleggen of verminderen van geldboeten in zaken ingevolge de artikelen 6 juncto 56, 57 en 62 Mededingingswet, besluit van de d-g NMa van 28 juni 2002, Stcrt. 2002, nr. 122, nadien gewijzigd Stcrt. 2005,

6 Bekendmaking 19. Indien sprake is van een gedraging die de onderzoeksactiviteiten van de NMa kan belemmeren, kan de Raad ingevolge de Richtsnoeren Clementietoezegging besluiten dat dientengevolge aan de desbetreffende onderneming geen boetevermindering wordt toegezegd, dan wel dat dientengevolge de aan die onderneming toekomende boetevermindering wordt verlaagd. De Raad beschouwt als een gedraging die onderzoeksactiviteiten van de NMa kan belemmeren in de zin van de Richtsnoeren onder meer het aan derden, anders dan bevoegde autoriteiten, openbaar maken van informatie met betrekking tot het clementieverzoek en de inhoud van de (voorwaardelijke) clementietoezegging. V. Vermindering van de boete: versnelde procedure 20. De hoogte van de boete zoals voortvloeiend uit de randnummers 14 en 15 van deze Bekendmaking wordt met 15% verminderd voor een onderneming die heeft deelgenomen aan een door de Raad voorgestelde versnelde procedure voor de afwikkeling van rapporten in de B&U-deelsector. In een voorkomend geval wordt dit percentage opgeteld bij de vermindering toegekend op basis van de Richtsnoeren clementietoezegging, zoals beschreven onder IV. 21. De hoogte van de boete zoals voortvloeiend uit de randnummers 14, 15, 20 en eventueel 22 van deze Bekendmaking wordt met 15% verminderd voor een onderneming waarvan de totale omzet op concern niveau over het jaar 2001 minder bedraagt dan 10 miljoen. Opgave van de concernomzet 2001 dient te geschieden door middel van het Model Opgave Concernomzet 2001 (zie bijlage 3: Model Opgave Concernomzet 2001). VI. Vermindering van de boete: overig 22. Bij de vaststelling van de boete kan de Raad tevens andere boeteverlagende omstandigheden in aanmerking nemen. De Raad bepaalt in redelijkheid de mate waarin de betrokken omstandigheid leidt tot een verlaging van de boete. VII. Vaststelling van de boete 23. De Raad stelt de boete vast volgens deze Bekendmaking en met inachtneming van de beginselen van behoorlijk bestuur. De Raad kan van deze Bekendmaking afwijken indien onverkorte toepassing ervan tot evidente onbillijkheden leidt. VIII. Bekendmaking, inwerkingtreding en besluit 5

7 Bekendmaking 24. Deze Bekendmaking wordt gepubliceerd in de Staatscourant. Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst. 25. Dit besluit wordt aangehaald als Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw. Den Haag, 1 september 2005 Overeenkomstig het door de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingautoriteit genomen besluit. De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze: (w.g.) R.J.P. Jansen Lid van de Raad van Bestuur - Bijlage 1 Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U - Bijlage 2 Model Rapport van feitelijke bevindingen B&U - Bijlage 3 Model Opgave Concernomzet

8 Toelichting op Bekendmaking Toelichting Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw I. Inleiding 1. De onderneming dient op grond van de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw (hierna: Bekendmaking) opgave te doen van de Aanbestedingomzet Hierna volgt de toelichting bij de bedoelde Bekendmaking. Deze dient als leidraad bij het doen van opgave van de Aanbestedingsomzet II. Wie doet opgave? 2. Iedere onderneming geeft de eigen Aanbestedingsomzet 2001 op. Als uitgangspunt geldt dat de opgave wordt gedaan door de onderneming tot wie het rapport is gericht, tenzij uit het navolgende anders voortvloeit. 3. Het rapport kan zijn gericht tot verschillende rechtspersonen en/of personenvennootschappen die onderdeel uitmaken van dezelfde onderneming. In dat geval is de Aanbestedingsomzet 2001 gelijk aan de totale omzet van alle B&U-werken in Nederland die de onderneming (moedermaatschappij en al haar 100%-dochtermaatschappijen tezamen) in Aanbesteding heeft verworven (ook al worden de dochtermaatschappijen niet uitdrukkelijk in de bijlage bij het rapport genoemd). 4. De moedermaatschappij dient opgave te doen van de Aanbestedingsomzet 2001 die zij zelf en al haar 100%-dochtermaatschappijen in 2001 hebben behaald met B&U-werken in Nederland. Dit betekent dat zij ook opgave dient te doen voor 100%-dochtermaatschappijen die niet uitdrukkelijk in het rapport zijn genoemd (maar die wel Aanbestedingsomzet in 2001 hebben behaald met B&U-werken in Nederland Om dubbeltellingen te voorkomen dient de moedermaatschappij de opgave van de Aanbestedingsomzet 2001 per 100%-dochtermaatschappij te specificeren. Het is dan niet nodig dat de 100%- dochtermaatschappijen die zelf zijn genoemd in het rapport van de NMa, tevens individueel een opgave doen van hun eigen Aanbestedingsomzet De Aanbestedingsomzet 2001 van deze 100%-dochtermaatschappijen dient te worden opgegeven, omdat zij tot dezelfde onderneming behoren (artikel 1, sub f, van de Mededingingswet). 1

9 Toelichting op Bekendmaking 6. De moedermaatschappij die gedurende de duur van de overtreding een 100%-dochtermaatschappij die B&U-werken uitvoert, heeft verkregen, dient ook opgave te doen van de Aanbestedingsomzet 2001 van deze 100%-dochtermaatschappij. Hieronder vallen ook de 100%-dochtermaatschappijen die niet voorkomen in de bijlage bij het rapport maar die wel Aanbestedingsomzet in de B&U-deelsector hebben behaald in De inbreuk van deze 100% dochtermaatschappij wordt voor het geheel aan de 100%- dochtermaatschappij toegerekend en pro rata aan de voormalige moedermaatschappij en de nieuwe moedermaatschappij. Voorbeeld A Rechtspersoon of personenvennootschap A is genoemd in het rapport van de NMa. Ω Rechtspersoon of personenvennootschap A dient opgave te doen van zijn/haar eigen Aanbestedingsomzet Dit geldt ook voor de situatie dat de aandelen in A worden gehouden door twee of meer niet tot een zelfde groep behorende rechtspersonen en/of personen- vennootschappen en voor de situatie dat de zeggenschap over A is verdeeld over twee of meer niet tot een zelfde groep behorende rechtspersonen en/of personenvennootschappen. Voorbeeld B Moedermaatschappij A en haar 100%-dochtermaatschappijen B en C zijn alledrie genoemd in het rapport van de NMa. Ω In dit geval dient moeder A opgave te doen van haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 en die van haar dochtermaatschappijen B en C. Eigen opgave door B en C is dan niet nodig. Voorbeeld C Moedermaatschappij A heeft twee 100%-dochtermaatschappijen (B en C). Alleen A en B zijn in het rapport van de NMa genoemd. C voert wel B&U-werken uit, maar is niet genoemd in het rapport van de NMa. Ω In dit geval dient moeder A opgave te doen van haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 en die van haar dochtermaatschappijen B en C. Eigen opgave door B en C is niet nodig. Voorbeeld D Moedermaatschappij A heeft twee dochtermaatschappijen (B en C). B is een 100%-dochtermaatschappij van A, C is een 85%-dochtermaatschappij van A. A, B en C zijn genoemd in het rapport. Ω In dit geval dient moeder A opgave te doen van haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 en die van dochter B. Eigen opgave door B is niet nodig. C dient zelf haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 op te geven. 2

10 Toelichting op Bekendmaking Voorbeeld E Moedermaatschappij A heeft twee dochtermaatschappijen (B en C). B is een 100%-dochtermaatschappij van A, C is een 85%-dochtermaatschappij van A. A en B zijn genoemd in het rapport. C voert wel B&Uwerken uit in Nederland, maar is niet genoemd in het rapport. Ω In dit geval dient moeder A opgave te doen van haar eigen Aanbestedingsomzet 2001 en die van dochter B. Eigen opgave door B is niet nodig. Moeder A hoeft geen melding te maken van de Aanbestedingsomzet van dochter C, omdat zij geen 100%-dochter is van A. III. Opgave Aanbestedingsomzet Om de juistheid en volledigheid van de opgave te kunnen vaststellen verlangt de NMa van iedere onderneming die opgave doet van de Aanbestedingsomzet 2001 een uitdrukkelijke verklaring dat de opgegeven Aanbestedingsomzet 2001 juist en volledig is. Daartoe dient het Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U-deelsector te worden gebruikt (zie: bijlage 1 bij de Bekendmaking). De opgave aanbestedingsomzet 2001 dient gespecificeerd te worden naar rechtspersoon en/of personenvennootschap (moedermaatschappij en haar 100% dochterondernemingen). 8. In randnummer 7 e.v. van de Bekendmaking staat vermeld wat onder de Aanbestedingsomzet 2001 wordt verstaan. In aansluiting hierop valt buiten de Aanbestedingsomzet 2001 de: - zelfstandige opdrachten tussen onderaannemer en opdrachtgever die rechtstreeks zijn verkregen en die buiten de hoofdaannemer omgaan; - bouwprojecten uit eigen ontwikkeling; - opdrachten uitgevoerd in een bouwteam, waarbij de opdrachtverlening van het B&U-werk, niet door aanbesteding, maar in een aannemingsovereenkomst tussen de bouwteampartners is vastgesteld. 9. Tot de Aanbestedingsomzet 2001 wordt ook niet gerekend de omzet die aantoonbaar is verkregen uit specifieke afspraken tussen onderaannemer en opdrachtgever waarvoor de hoofdaannemer slechts een coördinatievergoeding ontvangt. 10. De Opgave Aanbestedingsomzet 2001 dient te worden ondersteund door een rapport van feitelijke bevindingen van een accountant conform het Model Rapport van feitelijke bevindingen B&U-deelsector (zie: bijlage 2 bij de Bekendmaking). Het Rapport van feitelijke bevindingen dient te worden afgegeven door een registeraccountant of een certificeringsbevoegd accountant-administratieconsulent. Indien de onderneming een zodanige omvang heeft dat controle van haar jaarrekening wettelijk is verplicht, dan mag slechts degene die bevoegd is tot het verplichte onderzoek van de jaarrekening het Rapport van feitelijke bevindingen afgeven. De accountant mag niet in dienst zijn van de onderneming. 11. De onderneming dient een origineel exemplaar van de (intern) vastgestelde (enkelvoudige) jaarrekening over 2001, met, indien van toepassing, in de toelichting opgenomen de geconsolideerde jaarrekening van de groep en in de overige gegevens de accountantsverklaring mee te zenden (hierna: Jaarrekening). 3

11 Toelichting op Bekendmaking 12. Bij de berekening van de Aanbestedingsomzet 2001 dient de netto-omzet volgens dezelfde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling te worden gevolgd als gehanteerd in de Jaarrekening In het geval sprake is van een gebroken boekjaar, dient de netto-omzet uit de jaarrekeningen 2000/2001 en 2001/2002 herleid te worden tot de netto-omzet over het kalenderjaar Indien bij het opstellen van de Jaarrekening sprake is van ongecorrigeerde controleverschillen die op grond van materialiteit niet zijn verwerkt, dienen deze ongecorrigeerde controleverschillen buiten de Aanbestedingsomzet 2001 te worden gehouden. De netto-omzet in de Jaarrekening 2001 is het uitgangspunt. 15. Het is niet nodig om de NMa een onderbouwing te verstrekken of al dan niet sprake is van Aanbestedingsomzet De onderneming dient echter wel rekening te houden met de mogelijkheid dat de NMa in een later stadium van de onderneming een dergelijke onderbouwing verlangt. De NMa adviseert de onderneming dan ook haar interne berekening van de Aanbestedingsomzet 2001 ten behoeve van de opgave goed te documenteren. 16. Het is niet toegestaan dat de onderneming ramingen of een statistische steekproef hanteert. De NMa dient een opgave te ontvangen van de totale, werkelijke Aanbestedingsomzet De NMa kan indien zij dat nodig acht de juistheid en de volledigheid van de opgegeven Aanbestedingsomzet 2001 controleren. De onderneming dient in een voorkomend geval medewerking te verlenen. IV. Deelname in Combinatie 17. Indien de onderneming deel uitmaakt van/participeert in een combinatie en deze integraal mee consolideert, dient voor het aandeel derden geen correctie op de omzet te worden gemaakt. De nettoomzet in de Jaarrekening 2001 is het uitgangspunt. De wijze waarop in 2001 is geconsolideerd wordt aangehouden; er dienen geen eliminaties plaats te vinden. 18. Indien de onderneming deel uitmaakt van/participeert in een combinatie en deze proportioneel mee consolideert, dient geen correctie op de netto-omzet te worden toegepast. 19. Indien de onderneming deel uitmaakt van/participeert in een combinatie en deze niet mee consolideert, maar verantwoordt onder de post resultaat deelneming(en), dient wel een correctie op de netto-omzet te worden toegepast. In deze situatie dient de netto-omzet te worden bepaald, die behoort bij het resultaat dat is verantwoord onder de post resultaat deelneming(en). Deze netto-omzet dient te worden bijgeteld bij de reeds in de Jaarrekening 2001 verantwoorde netto-omzet. Uitsluitend het pro rato deel van de netto-omzet van de combinatie waarin de onderneming participeert, wordt derhalve aan de onderneming zelf toegerekend door deze te corrigeren op de netto-omzet. 4

12 Toelichting op Bekendmaking V. Opgave Concernomzet Opgave van de concernomzet 2001 dient te geschieden door middel van het Model Opgave Concernomzet 2001 B&U-deelsector (zie bijlage 3 bij de Bekendmaking: Model Opgave Concernomzet 2001). Onder concernomzet wordt verstaan de som van de bedrijfsopbrengsten zoals weergegeven in Model E van het Besluit modellen jaarrekening die is opgenomen in de bijlage bij de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. De som van de bedrijfsopbrengsten bestaat uit de netto omzet, wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden werk, geactiveerde productie voor het eigen bedrijf en overige bedrijfsopbrengsten. 21. Met concernomzet wordt alle omzet bedoeld en niet enkel de aanbestedingsomzet uit B&U-werken. Onder concernomzet valt de eigen omzet, tezamen met die van de dochtermaatschappijen in de groep en die van andere groepsmaatschappijen. VI. Juridische organisatiestructuur 22. Om dubbeltellingen te voorkomen, wanneer zowel de moedermaatschappij als een of meer dochtermaatschappijen of combinaties in de bijlage van het rapport voorkomen, kan de onderneming een overzicht meesturen van haar juridische organisatiestructuur, waaruit al haar (meer- en minderheids)deelnemingen, alsook haar participaties in combinaties (in welke juridische rechtsvorm dan ook) blijken. Deze organisatiestructuur moet zien op het jaar VII. Eventuele deelname aan schikking 23. Op 24 juni 2005 sloten vertegenwoordigers van Bouwend Nederland en van de overheidsopdrachtgevers het Akkoord Collectieve Regeling Bouwnijverheid. Indien een onderneming feitelijk een financiële bijdrage levert ten behoeve van deze collectieve regeling van financiële claims van overheidsopdrachtgevers, dan kan dat van invloed zijn op de boetes in eerdere zaken en die op basis van deze Bekendmaking. De Raad brengt 10% van de bedoelde bijdrage in mindering op de netto-boete, tot een maximum van 10% van die netto-boete. Het bedrijf moet uiterlijk op een nader te bepalen datum aan de NMa voldoende zekerheid verschaffen dat daadwerkelijk en onherroepelijk ten behoeve van de regeling is betaald. VII. Doorzenden informatie naar Belastingdienst 24. Voor ondernemingen die (i) vrijwillig informatie aan de NMa hebben verstrekt, (ii) een clementietoezegging hebben ontvangen met betrekking tot activiteiten binnen de B&U-deelsector en (iii) akkoord zijn gegaan met doorzending van deze informatie aan de Belastingdienst, wordt de hoogte van de netto-boete verminderd met 1%, tot een maximum

13 Toelichting op Bekendmaking 6

14 Rectificatie van de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw Op 6 september 2005 heeft de NMa de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke en utiliteitsbouw (B&U) gepubliceerd. Randnummer 21 van de Bekendmaking wordt vervangen door: 21. De hoogte van de boete zoals voortvloeiend uit de randnummers 14, 15, 17, 20 en eventueel 22 van deze Bekendmaking wordt met 15% verminderd voor een onderneming waarvan de totale omzet op concern niveau over het jaar 2001 minder bedraagt dan 10 miljoen. Opgave van de concernomzet 2001 dient te geschieden door middel van het Model Opgave Concernomzet 2001 (zie bijlage 3: Model Opgave Concernomzet 2001). Den Haag, 11 oktober 2005 Overeenkomstig het door de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingautoriteit genomen besluit. De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze: (w.g.) R.J.P. Jansen Lid van de Raad van Bestuur Toelichting Aan de ondernemingen waarop de Bekendmaking van toepassing is, is medegedeeld dat de hoogte van de uiteindelijke (netto-) boete met 15% wordt verminderd voor een onderneming waarvan de totale omzet (op concern niveau) over het jaar 2001 minder bedraagt dan 10 miljoen. In de Bekendmaking is dit echter niet volledig weergegeven. Om tot de uiteindelijke (netto-) boete te komen wordt de boete ook verminderd met het toegekende clementiepercentage. Daarom dient in randnummer 21 van de Bekendmaking ook te worden verwezen naar randnummer 17. 1

15 Bijlage 1 - Model Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U Zaaknummer 1 : [invullen zaaknummer] Opgave Aanbestedingsomzet 2001 [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap en statutaire vestigingsplaats] doet opgave van de Aanbestedingsomzet De Aanbestedingsomzet 2001 van [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] bedraagt in totaal [invullen totaalbedrag] (exclusief BTW). [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] heeft wel/geen* 100%-dochtermaatschappij(en) en/of wel/geen* niet geconsolideerde deelneming(en) in combinatie die B&U-werken uitvoeren zoals gedefinieerd in de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke- & utiliteitsbouw. * Doorhalen wat niet van toepassing is. Let op: in beide gevallen dient hierna specificatie van de Aanbestedingsomzet 2001 te volgen. 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Uw zaaknummer. 2 Zoals gedefinieerd in de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke- & utiliteitsbouw.

16 De Aanbestedingsomzet 2001 van [invullen naam rechtspersoon/personen vennootschap] en - indien van toepassing - haar 100% dochtermaatschappij(en) en/of niet geconsolideerde deelneming(en) in combinatie is als volgt gespecificeerd: 1. [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] Aanbestedingsomzet 2001 [invullen bedrag] naam project datum aanvaarding aanneemsom/factuurbedrag a. [invullen bedrag] b. [invullen bedrag] c. [invullen bedrag] etcetera [invullen totaalbedrag] 2. [invullen naam 100% dochtermaatschappij(en)] Aanbestedingsomzet 2001 [invullen bedrag] naam project datum aanvaarding aanneemsom/factuurbedrag a. [invullen bedrag] b. [invullen bedrag] c. [invullen bedrag] etcetera [invullen totaalbedrag] 3. [invullen naam niet geconsolideerde deelneming(en) in combinatie] Toegerekende Aanbestedingsomzet 2001 [invullen bedrag] naam project datum aanvaarding aanneemsom/factuurbedrag a. [invullen bedrag] b. [invullen bedrag] c. [invullen bedrag] etcetera [invullen totaalbedrag] [invullen totaalbedrag] 3 3 Dit bedrag moet gelijk zijn aan het totaalbedrag Opgave Aanbestedingsomzet 2001.

17 Verklaring juistheid en volledigheid Hierbij verklaart [invullen naam van persoon die rechtsgeldig bevoegd is de rechtspersoon/ personenvennootschap in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap en statutaire vestigingsplaats], bij de NMa bekend onder [invullen zaaknummer] dat de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U juist en volledig is. Ter ondersteuning van de juistheid en volledigheid van de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U heeft [invullen naam accountant] in opdracht van [invullen naam rechtspersoon/personen- vennootschap] een Rapport van feitelijke bevindingen B&U opgesteld. Dit Rapport is opgenomen als bijlage bij deze opgave. Voorts is een origineel exemplaar van de (intern) vastgestelde (enkelvoudige) jaarrekening over 2001, met, indien van toepassing, in de toelichting opgenomen de geconsolideerde jaarrekening van de groep en in de overige gegevens de accountantsverklaring, bijgevoegd. Hierbij bevestigt [Invullen naam van persoon die rechtsgeldig bevoegd is de rechtspersoon/personen- vennootschap in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] naar beste weten het volgende: 1. De inhoud van de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U is onze/mijn verantwoordelijkheid. 2. Wij hebben de accountant inzage gegeven in de gehele administratie, alsmede de daaraan ten grondslag liggende gegevens en alle notulen van vergaderingen van aandeelhouders, commissarissen en directie ter inzage getoond, die relevant zijn of kunnen zijn gelet op de verantwoordelijkheid van de accountant om een rapport van feitelijke bevindingen af te geven. 3. De financiële gegevens zoals opgenomen in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U bevatten geen onjuistheden of onvolledigheden van materieel belang. Bij de opstelling van de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U zijn de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw en de Toelichting daarop, gevolgd. Datum: Naam vertegenwoordiger: Handtekening vertegenwoordiger:

18 Bijlage 2 Model rapport van feitelijke bevindingen B&U Voorbeeldtekst Rapport van feitelijke bevindingen B&U (de accountant wordt geacht de definitieve tekst op maat te maken op basis van de specifieke omstandigheden bij de onderneming en de in dat kader te verrichten en verrichte werkzaamheden) Aan.(naam opdrachtgever) Adres Postcode Woonplaats Plaats, datum Betreft: Rapport van feitelijke bevindingen Opgave Aanbestedingsomzet 2001 in de deelsector burgerlijke en utiliteitsbouw Geachte directie, Ingevolge uw opdracht hebben wij een aantal specifieke werkzaamheden verricht met betrekking tot de door u opgestelde Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U. Deze Verklaring is door of onder de verantwoordelijkheid van de ondernemingsleiding van (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap) opgesteld naar aanleiding van het sanctierapport van de NMa (Nederlandse Mededingingsautoriteit) waarop de Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw (hierna: Bekendmaking), alsmede de Toelichting Bekendmaking boetetoemeting aangaande bepaalde mededingingsbeperkende activiteiten in de deelsector burgerlijke & utiliteitsbouw (hierna: Toelichting) van toepassing is. Deze Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U, de hiervoor omschreven Bekendmaking en de Toelichting daarop vormen het uitgangspunt van onze werkzaamheden. Voor een omschrijving van deze opdracht verwijzen wij naar onze brief van (datum brief opdrachtbevestiging, indien deze is opgesteld). Deze rapportage bevat de uitkomsten van onze werkzaamheden. Aard en reikwijdte van de verrichte werkzaamheden Onze werkzaamheden zijn verricht in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen inzake opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden. De opdracht houdt in dat op het in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U opgenomen cijfermateriaal en toelichtingen daarop geen accountantscontrole is toegepast en dat evenmin een beoordelingsopdracht is uitgevoerd. Een en ander impliceert dat aan onze rapportage geen zekerheid kan worden ontleend omtrent de getrouwheid van het in

19 de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U opgenomen cijfermateriaal en toelichtingen daarop, anders dan terzake van de aspecten zoals door ons onderzocht en waarover dienovereenkomstig door ons in deze rapportage wordt gerapporteerd. Volledigheidshalve wijzen wij er nog op dat, indien wij aanvullende werkzaamheden zouden hebben verricht of een controle- of beoordelingsopdracht zouden hebben uitgevoerd, wellicht andere onderwerpen aan het licht zouden kunnen zijn gebracht die voor u mogelijk van belang zouden kunnen zijn geweest. Verrichte werkzaamheden Wij hebben de volgende werkzaamheden verricht: 1. Wij zijn nagegaan of intern een procedure is gehanteerd en zo ja welke, teneinde de Aanbestedingsomzet 2001 vast te stellen. NB: Uit de procedure moet blijken, dat de onderneming geen ramingen of statistische steekproeven heeft gehanteerd om de Aanbestedingsomzet 2001 te bepalen. 2. Wij zijn nagegaan of de Aanbestedingsomzet 2001, conform de definitie van de NMa, zoals opgenomen in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U is afgeleid uit de jaarrekening en administratie van (naam van de rechtspersoon/personen- vennootschap). NB: Nagegaan dient te worden dat voor alle onder de netto-omzet 2001 verantwoorde en opgenomen werken die via aanbesteding zijn verworven ( in 2001 of eerdere jaren) de totale netto-omzet 2001 wordt opgegeven. Hierbij kan aansluiting worden gezocht bij de informatie zoals deze in de offerte/orderregistratie en/of de projectadministratie gebruikelijk wordt vastgelegd. 3. Wij hebben de niet als aanbestedingsomzet B&U-werken aangemerkte netto-omzet over 2001 op plausibiliteit beoordeeld. Deze beoordeling heeft plaatsgevonden door middel van kennisneming van de offerte/orderregistratie, de projectadministratie, projectdossiers en overige documenten, waaronder bevestigingen van opdrachtgevers. 4. Wij hebben onderzoek gedaan naar de juistheid en volledigheid van de toerekening van de Aanbestedingsomzet 2001 aan de daarvoor in aanmerking komende vennootschappen. NB: Dit is alleen van toepassing voor een holding of subholding met 100%- dochtermaatschappij(en) en/of een bouwcombinatie(s). 5. Wij hebben de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U opgevraagd, waarmee de directie van (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap) haar verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van deze opgave heeft erkend.

20 Uitkomsten verrichte werkzaamheden De door ons verrichte werkzaamheden leiden tot de volgende bevindingen: 1. Wij hebben vastgesteld dat door (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap) een adequate procedure is gehanteerd ter bepaling van de Aanbestedingsomzet Wij hebben vastgesteld dat de in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U vermelde aanbestedingsomzet is afgeleid uit de jaarrekening en administratie van (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap). NB: De onderneming dient te beschikken over een overzicht van in 2001 opgeleverde werken, die aansluit op de netto-omzet 2001 in de jaarrekening en administratie waarbij per werk concreet wordt aangegeven of sprake is van een via aanbesteding verworven opdracht zoals is gedefinieerd door de NMa. 3. De door ons uitgevoerde deelwaarnemingen ter beoordeling van de plausibiliteit van de niet als aanbestedingsomzet B&U-werken aangemerkte netto-omzet 2001 geven geen aanleiding tot het rapporteren van bijzondere bevindingen. NB: Indien van toepassing dient de accountant hier melding te maken van onjuistheden, voorzover deze niet geleid hebben tot aanpassing van de in de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U verantwoorde netto-omzet. Eveneens dient melding te worden gemaakt van onzekerheden die zijn blijven bestaan bij de classificatie van de Aanbestedingsomzet 2001 en overige feiten en omstandigheden die zijn aangetroffen en relevant zijn voor de oordeelsvorming door de NMa, zoals het ontbreken van bevestigingen van opdrachtgevers c.q stukken van derden, waaruit blijkt dat de opdrachten niet in concurrentie zijn verkregen. De accountant dient de onjuistheden en onzekerheden zoveel als mogelijk te kwantificeren. 4. Wij hebben vastgesteld dat de Aanbestedingsomzet 2001 op juiste wijze aan de daarvoor in aanmerking komende vennootschappen is toegerekend (indien van toepassing). 5. Wij hebben de Opgave Aanbestedingsomzet 2001 B&U ontvangen, waarmee de directie van (naam van de rechtspersoon/personenvennootschap) haar verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van deze opgave heeft erkend. Wij wijzen er nog op dat onze werkzaamheden uitsluitend zijn verricht ten behoeve van de NMa en dat deze rapportage derhalve niet (geheel of gedeeltelijk) aan anderen dan de NMa mag worden verstrekt, zonder onze uitdrukkelijke toestemming vooraf. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en zijn gaarne bereid de inhoud van deze rapportage verder toe te lichten. Ondertekening

21 Bijlage 3 - Model opgave concernomzet 2001 Opgave concernomzet 2001 Zaaknummer 1 : [invullen zaaknummer] Opgave Concernomzet 2001 [invullen naam rechtspersoon/personen vennootschap] doet opgave van de concernomzet De concernomzet 2001 van [invullen naam rechtspersoon/personen vennootschap] bedraagt in totaal [invullen totaalbedrag] (exclusief BTW). Verklaring juistheid en volledigheid Hierbij verklaart [invullen naam van persoon die rechtsgeldig bevoegd is de rechtspersoon/personen vennootschap in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam en statutaire vestigingsplaats van de rechtspersoon/personenvennootschap], bij de NMa bekend onder [invullen zaaknummer] dat de Opgave concernomzet 2001 juist en volledig is. Datum: Naam vertegenwoordiger: Handtekening vertegenwoordiger: De accountant verklaart dat de opgegeven concernomzet 2001 overeenkomt met de concernomzet zoals verantwoord in de gecontroleerde jaarrekening over 2001: Handtekening accountant: 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Uw zaaknummer.

22 Model Verklaring wel/geen deelname aan versnelde procedure B&Udeelsector Hierbij verklaart [naam van persoon die rechtsgeldig bevoegd is de onderneming in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [naam en vestigingsplaats van de onderneming], bij de NMa bekend onder zaaknummer [uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Uw zaaknummer 1 ], wel/niet 2 deel te nemen aan de versnelde procedure B&U-deelsector. ALLEEN INDIEN DEELNAME AAN VERSNELDE PROCEDURE: Model Machtiging Hierbij machtigt [naam van persoon die rechtsgeldig bevoegd is de onderneming in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [naam en vestigingsplaats van de onderneming], bij de NMa bekend onder zaaknummer [uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Uw zaaknummer 3 ], de heer drs. J.C. Blankert en als medegemachtigde de heer P. van Rooij (gezamenlijk postadres: Postbus 119, 2800 AC Gouda), om [naam bedrijf] schriftelijk en mondeling te vertegenwoordigen in de versnelde procedure, die de Raad van Bestuur van de NMa heeft opengesteld. De versnelde procedure ziet op de behandeling van het rapport Kartelgedragingen in de Burgerlijke & Utiliteitsbouw-deelsector (nr. 3938) ex artikel 59 Mededingingswet (hierna: Mw), waarvoor [naam onderneming] door middel van de onderstaande verklaring kiest. [naam onderneming] heeft er kennis van genomen dat een keuze voor de versnelde procedure, in het belang van een snelle en effectieve behandeling van de zaak, inhoudt dat zij afstand doet van (1) het recht op individuele inzage van de stukken en (2) het recht om individueel zienswijzen aan te voeren die de essentie van het rapport raken, dat wil zeggen gehele of gedeeltelijke betwisting 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele werkmaatschappijen en/of (sub)holdings. 2 Doorhalen wat niet van toepassing is. 3 Zie noot 1.

23 van de in het rapport vastgelegde feiten en beoordeling daarvan, zoals aangegeven in de hiervoor omschreven brief. Naam: Functie: Handtekening: Plaats: Datum: Gedurende deze versnelde procedure wijst [naam onderneming] [invullen naam persoon] aan als contactpersoon, die in voorkomend geval wordt vervangen door [invullen naam]. Deze personen zijn bereikbaar op het volgende ( )adres en telefoonnummer(s): [invullen adres, adres, telefoon- & faxnummer].

24 Model specifieke adressering B&U met toelichting Verzoek specifieke adressering B&U Zaaknummer 1 : [invullen zaaknummer] Verzoek Specifieke Adressering [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap en statutaire vestigingsplaats] verzoekt om specifieke adressering aan [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap en statutaire vestigingsplaats]. Het boetebesluit dient aan deze [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap] te worden geadresseerd. Dit verzoek om specifieke adressering geschiedt mede namens de volgende rechtspersonen en/of personen- vennootschappen behorend tot het desbetreffende concern: [invullen naam rechtspersoon/personenvennootschap en statutaire vestigingsplaats] a. b. c. etcetera Alle hierboven genoemde rechtspersonen of personen vennootschappen hebben de heer drs. J.C. Blankert gemachtigd voor deelname aan de versnelde procedure. Alle hierboven genoemde rechtspersonen of personen vennootschappen hebben opgave van de aanbestedingsomzet 2001 B&U-deelsector gedaan. Verklaring juistheid en volledigheid Hierbij verklaart [invullen naam van persoon die rechtsgeldig bevoegd is de rechtspersoon/personen- vennootschap in een procedure bij de NMa te vertegenwoordigen] namens [invullen naam en statutaire vestigingsplaats van de rechtspersoon/personenvennootschap], bij de NMa bekend onder [invullen zaaknummer] dat het Verzoek Specifieke Adressering B&U juist en volledig is. Datum: Naam vertegenwoordiger: Handtekening vertegenwoordiger: 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Uw zaaknummer.

25 Toelichting Verzoek specifieke adressering B&U 1. De NMa kan voor betaling van de boete meerdere rechtspersonen/personenvennootschappen van de onderneming hoofdelijk aansprakelijk stellen. Als onderneming kunt u aangegeven het bezwaarlijk te vinden indien de op te leggen boete wordt gericht aan alle rechtspersonen/personenvennootschappen binnen het concern die zijn genoemd in de bijlage van het rapport. In het kader van de versnelde procedure kunnen deze rechtspersonen/ personenvennootschappen de NMa verzoeken om de boeteoplegging te beperken tot één of enkele rechtsperso(o)n(en)/personenvennootschap(pen) van het concern. De NMa is bereid om ten aanzien van de ondernemingen die kiezen voor de versnelde procedure het besluit op het rapport te adresseren aan de rechtspersonen naar keuze van de onderneming. Dit alles geschied onder de voorwaarde dat de boetes volledig en onherroepelijk worden betaald. 2. De aangewezen rechtspersoon/personenvennootschap dient een werkmaatschappij of (sub)holding te zijn die is genoemd in de bijlage bij het rapport. Het Verzoek Specifieke Adressering B&U moet uiterlijk 14 oktober 2005 bij de NMa zijn ingediend, waarbij is aangegeven aan welke specifieke rechtsperso(o)on(en)/personenvennootschap(pen) het boetebesluit dient te worden geadresseerd; een dergelijk verzoek dient te geschieden namens alle in de bijlage van het rapport genoemde rechtspersonen/personenvennootschappen behorend tot de onderneming. 3. Ten minste tien dagen vóór verzending van het boetebesluit ontvangt de aangewezen rechtspersoon/personenvennootschap een brief waarin het boetebedrag wordt meegedeeld. De betreffende rechtspersoon/personenvennootschap dient vervolgens uiterlijk drie dagen voor verzending van het boetebesluit zekerheid te verstrekken voor daadwerkelijke en onherroepelijke voldoening van de op te leggen boete. Hiertoe dient een keuze te worden gemaakt tussen de volgende mogelijkheden: a) betaling van het volledige bedrag aan de NMa; of b) verstrekken van een bankgarantie op afroep voor het volledige boetebedrag. 4. Indien gekozen wordt voor een specifieke adressering betekent dit dat enkel de aangewezen rechtspersoon/personenvennootschap een boetebesluit zal ontvangen. Deze rechtspersoon/ personenvennootschap zal te zijner tijd ook worden vermeld in de lijst van beboete ondernemingen die de NMa in de Staatscourant moet publiceren. De overige rechtspersonen/personenvennootschappen van de onderneming ontvangen geen besluit. 5. De NMa zal het dossier ten aanzien van de overige rechtspersonen/personenvennootschappen sluiten zodra het boetebesluit onherroepelijk is geworden, dat wil zeggen op het moment dat de termijnen voor het indienen van bezwaar of beroep zijn verstreken en eventuele procedures zijn afgerond. In het besluit dat is gericht aan de aangewezen rechtspersoon/personen- vennootschap wordt beperkt naar de overige

26 rechtspersonen/personenvennootschappen verwezen, namelijk voorzover het een korte beschrijving van het rapport betreft.

27 Checklist B&U-deelsector Zaaknummer 1 : Naam:... Adres: Bijgesloten zijn 2 : Een kopie van de machtiging vereist De Opgave Aanbestedingsomzet 2001 Het Rapport van feitelijke bevindingen De (intern) vastgestelde (enkelvoudige) jaarrekening over 2001, met, indien van toepassing, in de toelichting opgenomen de geconsolideerde jaarrekening van de Groep en in de overige gegevens de accountantsverklaring vereist De Opgave concernomzet 2001 De Opgave specifieke adressering B&U-deelsector De juridische organisatiestructuur 2001 van de onderneming De onderbouwing van de individuele omstandigheden van de onderneming (o.a. de meest recente jaarcijfers over 2005 en een jaarrekening over 2004). NB: de originele machtiging is direct aan het secretariaat van de heer Blankert toegestuurd. Datum: Naam vertegenwoordiger: Handtekening vertegenwoordiger: 1 Per onderneming is een zaaknummer toegekend. Dit zaaknummer geldt voor de hele onderneming, met inbegrip van eventuele 100%- dochtermaatschappijen en/of moedermaatschappijen. Uw zaaknummer treft u aan op de eerste pagina van de aanbiedingsbrief onder Uw zaaknummer. 2 Aankruisen indien van toepassing.